Αναζήτηση στην Κοινότητα

Και μια πρώτη ματιά στο νέο του κόμικς. Διασχίζω την πόρτα του διαμερίσματος που μένει ο κομίστας Vittorio Giardino με τη σύζυγό του Γκαμπριέλα στα προάστια της Μπολόνια. Είναι Τρίτη, τέλη Απρίλη, κάνει ασυνήθιστο κρύο για μένα, συνηθισμένο για την Μπολόνια. Γύρω στους 5 βαθμούς Κελσίου και βρέχει. Τρέμω λιγάκι, αλλά προσπαθώ να φαίνομαι κουλ. Συναντώ από κοντά ένα από τα είδωλά μου, έναν θρυλικό κομίστα, πολυβραβευμένο, πολυδημοσιευμένο, που οι αστυνομικές, κατασκοπευτικές και ερωτικές ιστορίες τις οποίες κατασκεύασε από τη δεκαετία του 1970 έως σήμερα συνεισέφεραν με τον δικό τους τρόπο σ’ αυτό που ορίζουμε ως καθαρή γραμμή (ligne claire) στα κόμικς. Υπάρχει μια κομψότητα στα κόμικς του Giardino, η οποία αντί να κάνει θόρυβο για την επιδεξιότητά της – αποτέλεσμα σκληρής εξάσκησης – βιώνεται ανεπιτήδευτα. Μια παράξενη ηρεμία, αταραξία διαπερνά τις σελίδες του. Η καθαρή γραμμή του σχεδίου παντρεύεται με την καθαρή γραμμή της αφήγησης. Οι ιστορίες είναι εντούτοις πολύπλοκες, γεμάτες δράση, οι ήρωες σχεδιασμένοι με προσοχή, οι εκφράσεις των προσώπων αδρές, η κινησιολογία των χαρακτήρων, ο περιβάλλων χώρος, τα κτίρια, οι λεπτομέρειες στα αντικείμενα: έπιπλα, ρούχα, παπούτσια, μεταφορικά μέσα, τα πάντα σχεδιασμένα ώστε να αποδίδουν μέχρι και την πιο μικρή λεπτομέρεια με ακρίβεια. Όλες, όμως, αυτές οι ποιότητες έχουν άλλη γεύση στις σελίδες του Giardino. Η καταβύθιση του αναγνώστη σε αυτές θυμίζει εκείνη τη μοναδική στιγμή της γευσιγνωσίας ενός εξαιρετικού ποτού, που πρέπει πρώτα να το μυρίσεις, να το ανακινήσεις και ύστερα να το γευτείς προσεκτικά, αφήνοντάς το να απελευθερώσει όλα τα αρώματα και τις ποιότητές του στο στόμα σου. Ο 78χρονος Vittorio Giardino μού χαμογελά και με καλωσορίζει. Αδύνατον να μην παρατηρήσω πόσο μοιάζει εξωτερικά με έναν από τους πιο αγαπητούς ήρωές του, τον γοητευτικό και εσωστρεφή κατάσκοπο Μαξ Φρίντμαν. Μόνο που τώρα το μούσι δεν είναι κόκκινο, αλλά άσπρο. Με συστήνει στη σύζυγό του Γκαμπριέλα, καθόμαστε στο καθιστικό με θέα τον βρεγμένο και καταπράσινο από τις κέλτιδες δρόμο. Φέρνει μπισκότα και χυμό. Τι γυρεύω εδώ; Τον Giardino τον μάθαμε στην Ελλάδα από το ιστορικό περιοδικό κόμικς Βαβέλ όπου δημοσιεύτηκαν αρκετές ιστορίες του, με το περιοδικό να εκδίδει το 1990 το επικό του κόμικς «Ουγγρική ραψωδία», μια περιπέτεια του κατασκόπου Μαξ Φρίντμαν, κι ένα πολύ σημαντικό άλμπουμ για την πορεία του Giardino. Το κόμικς αυτό απέσπασε πολλές διακρίσεις και αναγνωρισιμότητα, ενώ συγχρόνως σηματοδότησε και μια μεταστροφή τού δημιουργού από το αστυνομικό στο κατασκοπευτικό είδος, με εντατικές αλλαγές στη σκηνογραφία και στην ατμόσφαιρα των ιστοριών του. Το 2022 η Jemma Press ξεκίνησε να κυκλοφορεί στα ελληνικά σε έγχρωμες, πολύ όμορφα επιμελημένες εκδόσεις (σε μεταφράσεις του Γαβριήλ Τομπαλίδη και μεταφραστική επιμέλεια του Γιάννη Μιχαηλίδη) τις υπόλοιπες ιστορίες του Μαξ Φρίντμαν. Κάπου εκεί, τον Απρίλιο του 2022, του πήρα συνέντευξη και σχεδίασε και το εξώφυλλο του τεύχους 824 της ATHENS VOICE. Την ίδια χρονιά έγραψε ένα κείμενο για τις διακοπές του στη Χαλκιδική τη δεκαετία του 1970 για το καλοκαιρινό τεύχος της εφημερίδας. Διατηρήσαμε μια όμορφη επικοινωνία με ανταλλαγή καρτών και ευχών σε γιορτές, μέχρι που αποφάσισα να πάω στην Ιταλία για το Φεστιβάλ Κόμικς της Νάπολης συνδυάζοντάς το με ένα ταξίδι με τρένο στη βόρεια Ιταλία. Και να ’μαι τώρα να πίνω χυμό στο σπίτι ενός ζωντανού θρύλου των κόμικς συζητώντας μαζί του για κόμικς και ταξίδια ανακατεύοντας γαλλικά, αγγλικά και καμιά δεκαριά ιταλικές λέξεις. Μια και ο ίδιος δεν μιλά αγγλικά, η σύζυγός του αναλαμβάνει χρέη διερμηνέα. Vittorio Giardino: Εκλεπτυσμένη καθαρή γραμμή Ο Giardino, γεννημένος το 1945, μπήκε σε ώριμη ηλικία στα κόμικς εγκαταλείποντας μια σίγουρη καριέρα ως τεχνικός μηχανημάτων βιομηχανικής παραγωγής. Δεινός αφηγητής από τα πρώτα του βήματα, βρήκε το σχεδιαστικό του στιλ που τον έκανε αναγνωρίσιμο στα τέλη της δεκαετίας του 1970 με τις ιστορίες του ιδιωτικού ντετέκτιβ Σαμ Πέτζο. Η καθαρή του γραμμή απογειώνεται με την επιδέξια χρήση του μαύρου χρώματος και των σκιάσεων να μας δίνουν κάποια υπέροχα καρέ και το σενάριό του να αποπνέει επιρροή από hard-boiled αμερικανικά μυθιστορήματα, όπως αυτά του Ντάσιελ Χάμετ και του Ρέιμοντ Τσάντλερ. Ο ίδιος δεν κατονομάζει ως επιρροές του τα ιερά τοτέμ της καθαρής γραμμής, τον Ερζέ και τον Έντγκαρ Τζέικομπς, αν και δεν παραλείπει να αποτίσει τιμή σε αυτούς τους μεγάλους κομίστες όταν μπορεί (στη σελίδα 20 του «No Pasarán!», η κόρη του Φρίντμαν διαβάζει τον «Μπλε λωτό» του Τεν Τεν φερ’ ειπείν). Επιρροές του κατά τον ίδιο, οι πρώιμες ιστορίες του «Μίκυ Μάους» που έφτιαξε ο Φλόυντ Γκόντφρεντσον και τα κόμικς του Ούγκο Πρατ. Σε ότι αφορά την ατμόσφαιρα και τη μυθιστορηματική υφή ίσως και να έχει δίκιο για τον Πρατ. Όσο στιλίστας είναι στο σχέδιο, άλλο τόσο είναι και στο σενάριο αφήνοντας να παρεισφρήσουν πράγματα που αγαπά ή τον διαμόρφωσαν, υπηρετώντας πάντα τη συνέχεια της πλοκής: έναν στίχο από το ποίημα «Bohémiens en voyage» του Μπωντλαίρ στην «Ουγγρική ραψωδία», μια αναφορά σε πολεμική φωτογραφία του Ρόμπερτ Κάπα από τον Ισπανικό εμφύλιο στο «No Pasarán!» ή στον Χέμινγουεϊ. Εκτός από τον Σαμ Πέτζο και τον Μαξ Φρίντμαν, δημιούργησε επίσης μεταξύ άλλων τις σειρές με πρωταγωνιστή τον Τζόνας Φινκ και τη «Little Ego». Η μεν πρώτη, που θεωρείται και αριστούργημα, αποτελεί το απαύγασμα της ικανότητας του Ιταλού δημιουργού να πλάθει αφηγήσεις ενταγμένες σε ιστορικό πλαίσιο. Η πλοκή εκτυλίσσεται στην Πράγα του σταλινισμού με τον Εβραίο Τζόνας Φινκ και την οικογένειά του να βιώνουν διώξεις και καταπίεση από το καθεστώς με την κατηγορία της «αντεπαναστατικής» δράσης. Η σειρά βραβεύτηκε τόσο με το βραβείο Alph Art στη Angoulême (1995) όσο και με το ζηλευτό βραβείο Harvey στο San Diego Comic Con (1998). Η δε «Little Ego», μια σειρά ερωτικών φαντασιώσεων – στην ουσία μια παρωδία του «Little Nemo» του Ουΐνσορ ΜακΚέι – αποτελεί μια δοξαστική προς τον έρωτα σειρά με τις ονειρικές περιπέτειες της πρωταγωνίστριας (όλα συμβαίνουν στον ύπνο της με την ίδια να ξυπνάει στο τελευταίο καρέ) να περιλαμβάνουν εκούσιες και ακούσιες αναφορές στην ερμηνεία των ονείρων και την ψυχανάλυση. Οι περιπέτειες του Μαξ Φρίντμαν του Vittorio Giardino Τον εσωστρεφή, γοητευτικό, συχνά αντιφατικό, ταλαιπωρημένο από ένα κουραστικό παρελθόν και πλέον αποσυρμένο στη Γενεύη, Γαλλοεβραίο κατάσκοπο Μαξ Φρίντμαν τον γνωρίζουμε στην αρχή της «Ουγγρικής ραψωδίας» (Βαβέλ 1990) τον Φλεβάρη του 1938, ενώ η Ευρώπη ζει στην αγωνία ενός φρικτού επερχόμενου πολέμου. Ο ίδιος αποζητά την ηρεμία του σπιτιού του στη Γενεύη και τη συντροφιά της μικρής κόρης του, εντούτοις πάντα κάπως μπλέκει σε μια περιπέτεια. Για τις υπηρεσίες αντικατασκοπίας οι εχθροπραξίες έχουν ξεκινήσει ήδη. Θύμα τους το γαλλικό δίκτυο «Ραψωδία» στη Βουδαπέστη της Ουγγαρίας. Ποιος έχει βάλει στόχο τα μέλη του; Οι Σοβιετικοί; Οι ναζί; Μετά από πολλές πιέσεις ο Μαξ Φρίντμαν ταξιδεύει στη Βουδαπέστη για να το ανακαλύψει. Ήδη από το τρένο της άφιξης γίνεται μάρτυρας μιας δολοφονίας, για να συνειδητοποιήσει με τον πιο άμεσο τρόπο ότι η πόλη στην οποία έφτασε μόλις έχει γίνει ένα υπόγειο πεδίο μάχης μεταξύ ναζί και Γάλλων κατασκόπων. Αρχές καλοκαιριού του 1938, και με την «Πύλη της Ανατολής» (Jemma Press, 2023) τον συναντάμε μετά την περιήγησή του στο Αιγαίο, όπου βρέθηκε στο τέλος της προηγούμενης ιστορίας, να φτάνει στην Ιστανμπούλ. «Πόλη» για τους Έλληνες, «Κατώφλι» για τους Πέρσες, «Πόρτα της ευτυχίας» για τους Αρμένιους και τους Κούρδους, στην κοσμοπολίτικη Κωνσταντινούπολη έχει βρει καταφύγιο ο κυνηγημένος από τον Στάλιν και τους κατασκόπους του μηχανικός Στερν. Ο Φρίντμαν θα μπλεχτεί και σ’ αυτήν την περιπέτεια προσπαθώντας να τον σώσει με τη βοήθεια της αινιγματικής Μάγδα Βίτνιτζ. Οι περιπέτειες του Φρίντμαν συνεχίζουν με μια saga τριών άλμπουμ που εκτυλίσσεται στον Ισπανικό Εμφύλιο, το «No Pasarán!» («Δεν θα περάσουν!», Jemma Press, 2022, 2023). Αρχικά σκόπευε να το ολοκληρώσει σε δύο μέρη, αλλά όπως μου λέει και ο ίδιος, ήταν τέτοια η πολυπλοκότητα του θέματος ώστε αναγκάστηκε να το επιμηκύνει ώστε να μη θυσιάσει την επάρκεια της ιστορικής αφήγησης. Παρ’ όλα αυτά αναγκάστηκε να περικόψει και πολλά πράγματα από το αρχικό του σενάριο. Στα τέλη Οκτωβρίου του 1938, ο Μαξ Φρίντμαν ξεκινά την αναζήτηση του αγαπημένου του φίλου Γκουΐντο Τρέβες. Τα ίχνη του χάνονται στην κόλαση του Ισπανικού εμφυλίου. Ο ήρωάς μας φτάνει στη Βαρκελώνη μετά από πολλές περιπέτειες για να διαπιστώσει πως η εξαφάνιση του φίλου του μόνο συνηθισμένη δεν είναι. Η έρευνα και οι ερωτήσεις του Φρίντμαν σκοντάφτουν διαρκώς σε εμπόδια και στην καχυποψία των αρχών. Ο Vittorio Giardino απεικονίζει με μεγάλη φροντίδα τα μέρη που περιγράφει στα κόμικς του. Βουδαπέστη, Κωνσταντινούπολη, Ισπανία, Ελβετία, Ελλάδα. «Τα έχω επισκεφτεί όλα» μου λέει. «Στην Ελλάδα, που την αγαπώ πολύ, έχω πάει πολλές φορές: Ιόνιο, Κυκλάδες, Πελοπόννησο, Θράκη, Χαλκιδική, Κρήτη. Δυστυχώς έχω πολύ καιρό να την επισκεφτώ. Με είχε καλέσει και σε αρκετά φεστιβάλ τελευταία ο εκδότης μου, αλλά δεν προλάβαινα με τη δουλειά» προσθέτει. «Τι δουλεύατε;» άρπαξα την ευκαιρία να ρωτήσω. Χαμογέλασε πονηρά και είπε: «Περίμενε μια στιγμή». Πήγε στο μέσα δωμάτιο. Μια πρώτη ματιά στο νέο του κόμικς του Vittorio Giardino Ο Vittorio Giardino επιστρέφει με βήμα ζωηρό κρατώντας δύο μεγάλους, χοντρούς και δεμένους φακέλους. Τους ανοίγει και απλώνει στο τραπέζι του καθιστικού πολλές σελίδες χαρτί με χρώμα και χωρίς. «Το νέο μου κόμικς» λέει, «Μια νέα ιστορία του Φρίντμαν, 146 σελίδων». Δάκρυα στα μάτια μου. Μου επιτρέπω να πιάσω τα χαρτιά. Δεν ξέρω πώς να περιγράψω αυτό το συναίσθημα. Είναι ηδονιστικό. Και κάπως παιγνιώδες. Σαν να τρως κάποιο αγαπημένο φαγητό για πρώτη φορά. Ή καλύτερα, σαν να μυρίζεις μια ανθισμένη μάντρα την άνοιξη με αποτέλεσμα τα μηνίγγια σου να τινάζονται. Παρατηρώ τις σελίδες. Διακρίνω τα μολύβια, το μελάνωμα του σχεδίου, το μπλάνκο (όπου χρειάστηκε για να διορθώσει κάτι), το χειροποίητο λέτερινγκ, το χειροποίητο χρώμα. Πυροτεχνήματα. Θέλω να μάθω περισσότερα. Θα μάθετε κι εσείς μαζί μου. Η ιστορία λέγεται (με πρόχειρη, δική μου μετάφραση) «Τα ξαδέρφια Μέγιερ» και θα κυκλοφορήσει στην Ιταλία, εκτός απροόπτου, το 2024. Η πλοκή έχει ως εξής Το 1938, όταν η Αυστρία δέχτηκε εισβολή από Γερμανούς στρατιώτες (ή επιστράφηκε στη Μεγάλη Γερμανία, όπως ισχυρίστηκαν οι ναζί), η μοίρα του Αυστριακών Εβραίων έγινε ξαφνικά δραματική. Όπως και οι άλλες εβραϊκές οικογένειες, η οικογένεια Μέγιερ (Meyer) υπόκειτο σε περιορισμούς που επιβλήθηκαν από τους νόμους του Τρίτου Ράιχ. Οι Μέγιερ έζησε στη Βιέννη για περισσότερο από έναν αιώνα. Η ζωή τους έγινε τόσο δύσκολη που αποφάσισαν να εγκαταλείψουν τη χώρα. Αυτό αποδείχθηκε πιο δύσκολο από το αναμενόμενο, οπότε οι Μέγιερ ζήτησαν βοήθεια από έναν μακρινό Γάλλο ξάδελφό τους, τον Μαξ Φρίντμαν. Ευχαρίστως θα το απέφευγε, αλλά συνειδητοποίησε ότι ήταν ο μόνος που μπορούσε να τους βοηθήσει. Επομένως, χωρίς ενθουσιασμό, αλλά και χωρίς δισταγμό, ετοιμάστηκε να φύγει για τη Βιέννη. Δαπανούμε το υπόλοιπο απόγευμα στο σπίτι του, μιλάμε για τις ζωές μας, και κυρίως για τα κόμικς. Μιλάμε για το φεστιβάλ της Νάπολης που επρόκειτο να επισκεφτώ σε λίγες μέρες, για τους σύγχρονους αστέρες της ιταλικής σκηνής. Στα μάτια του Giardino το απόλυτο αστέρι των ιταλικών κόμικς αυτή τη στιγμή, ο Τζεροκαλκάρε, του θυμίζει τον αδικοχαμένο Αντρέα Πασιέντζα (1956-1988). «Δεν έχει υπάρξει ξανά η γραμμή του Αντρέα. Σαρωτική, ανανεωτική, πρωτοποριακή. Τα ναρκωτικά τα κατέστρεψαν όλα» (σ.σ. Ο Αντρέα Πασιέντζα πέθανε από υπερβολική δόση ηρωίνης σε ηλικία 32 ετών). «Αρκετά όμως με όλα αυτά. Δεν πεινάς; Λέω να πάμε για δείπνο σε ένα ωραίο ναπολιτάνικο εστιατόριο. Δεν είναι μακριά. Δέκα λεπτά περπάτημα από εδώ». Ο Vittorio Giardino φόρεσε την μπεζ καπαρντίνα του, κασκόλ, γάντια και το καπέλο του και βγήκε στον βρεγμένο δρόμο της Μπολόνια. Μπροστά στα μάτια μου, σαν σεκάνς από την «Ουγγρική Ραψωδία», ένας 78χρονος πια Μαξ Φρίντμαν περπατά γοργά. Τα κόμικς του Vittorio Giardino που κυκλοφορούν στα ελληνικά: ♦ Ουγγρική Ραψωδία Βαβέλ, Αθήνα 1990, μετάφραση Παυλίνα Καλλίδου. ♦ Η Πύλη της Ανατολής Jemma Press, Πειραιάς 2023, μετάφραση Γαβριήλ Τομπαλίδης. ♦ No Pasarán! Jemma Press, Πειραιάς 2022, μετάφραση Γαβριήλ Τομπαλίδης. ♦ No Pasarán! Rio de Sangre Jemma Press, Πειραιάς 2022, μετάφραση Γαβριήλ Τομπαλίδης. ♦ No Pasarán! Sin Ilusión Jemma Press, Πειραιάς, 2023, μετάφραση Γαβριήλ Τομπαλίδης. Και το σχετικό link...

«Είναι ευκολότερο να φανταστούμε το τέλος του κόσμου, παρά το τέλος του καπιταλισμού», σύμφωνα με τον μαρξιστή φιλόσοφο και πολιτισμικό αναλυτή Φρέντρικ Τζέιμσον. Τη ρήση αυτή επισημαίνει η Μίκα Αγραφιώτου στον εύστοχο πρόλογό της για το «Fear Future – Επιτελική Κανονικότητα» του Πάνου Ζάχαρη (εκδόσεις Jemma Press, 48 σελίδες) για να τονίσει έμμεσα την επιμονή του δημοφιλούς σκιτσογράφου, πολιτικού γελοιογράφου και δημιουργού κόμικς να αντιστρέψει τη διαπίστωση του Τζέιμσον. Και πράγματι, από τα ποικίλα τέλη του κόσμου έχουμε χορτάσει, τα έχουμε δει, διαβάσει και ακούσει ως δυστοπίες μέσω της τέχνης, πρόσφατα μάλιστα κοντέψαν να μας πείσουν ότι το τέλος του κόσμου θα έρθει αν οι πιτσιρικάδες πίνουν μπίρες στις πλατείες ή αν βγαίνεις έξω χωρίς να έχεις στείλει sms στον Χαρδαλιά και τον Τσιόδρα. Πιθανώς «το τέλος του κόσμου» να είναι και η μεγαλύτερη απειλή που κραδαίνουν οι ισχυροί ώστε να μην έρθει ποτέ το τέλος του καπιταλισμού. Γι’ αυτό και βαφτίζουν «κανονικότητα» τη διατήρηση της αθλιότητας και «επιτελική» την διά της βίας επιβολή και διαχείρισή της. Ο Πάνος Ζάχαρης, του οποίου τη σειρά «Εννέα-Πέντε» απολαμβάνουμε κάθε εβδομάδα στην πρώτη σελίδα του Καρέ Καρέ, το ξέρει καλά και επιχειρεί να γκρεμίσει κάθε αυταπάτη. Όπως σημειώνει η Αγραφιώτου: «Το τέλος του κόσμου όμως το γνωρίζουμε. Το φανταστήκαμε και ακόμα μπορούμε να το δούμε μπροστά μας να έρχεται με κατακλυσμιαίο τρόπο. Ο Πάνος Ζάχαρης έχει φανταστεί και το τέλος του καπιταλισμού, όπως και την τάξη που θα τον ρίξει με πάταγο όταν αποφασίσει να σπάσει τις αλυσίδες της». Μέλη αυτής της τάξης, της εργατικής, της λαϊκής, της διαχρονικά καταπιεσμένης είναι οι πρωταγωνιστές του Fear Future στο τρομακτικό near future του Ζάχαρη. Στον δεύτερο τόμο της σειράς δεν κινδυνεύουν πια από τα μικρόβια του πρώτου, αλλά εξακολουθούν να υφίστανται τη βία της εξουσίας, να εργάζονται σαν σκλάβοι, να ζουν στα συντρίμμια ενός πολιτισμού που καταρρέει, στα λασπόνερα μιας φύσης που πεθαίνει. Ο Ζάχαρης τους συμπονά, αλλά με το πικρό του χιούμορ δεν τους χαρίζεται. Σαρκάζει τους «νικητές», αλλά δεν αθωώνει τους «ηττημένους». Τουλάχιστον αν δεν συνεχίσουν να αγωνίζονται. Κι αυτοί πράγματι, σε μια αχτίδα αισιοδοξίας δεν το βάζουν κάτω. Αντιστέκονται. Ανεξαρτήτως αποτελέσματος. Ώστε να μην έρθει ποτέ το πιο τραγικό τέλος. Το τέλος της ιστορίας. Και το σχετικό link...

Η Jemma Press κάνει πάντα υπέροχες επιλογές και μας προσφέρει πάντα εξαιρετικές εκδόσεις. Φυσικά, η νέα της εκδοτική προσπάθεια δεν ξεφεύγει από αυτό τον κανόνα και ως αποτέλεσμα έχουμε στα χέρια μας ένα καλό BD, ίσως όχι το καλύτερο που θα μπορούσαμε να δούμε στα ελληνικά, αλλά σίγουρα καλό. Όπως είναι σαφές από τον τίτλο και τη σύνοψη, η ιστορία ανήκει στον κύκλο της Σκανδιναβικής Μυθολογίας, μια θεματική ενότητα στην οποία - περιέργως - οι Γάλλοι κομίστες έχουν εισχωρήσει δυνατά τα τελευταία χρόνια, και συγκεκριμένα αναφέρεται στην Οδύσσεια μιας ομάδας πολεμιστών, οι οποίοι με επικεφαλής μια Βαλκυρία επιχειρούν να φτάσουν στην Άσγκαρντ, προκειμένου να πείσουν τον Οντίν, βασιλιά των θεών του Σκανδιναβικού Πάνθεου, να σταματήσει το αφόρητο ψύχος που καταστρέφει τη Μίντγκαρντ (η Γη στη σκανδιναβική Μυθολογία) . Μην περιμένετε τίποτα εντυπωσιακό ή καινοτόμο από πλευράς σεναρίου, αρκεστείτε σε μια στρωτή αφήγηση, χωρίς ιδιαίτερες φιλοδοξίες. Αντίθετα, το σχέδιο και τα χρώματα είναι πολύ πετυχημένα και αναδεικνύουν πολύ όμορφα όλη τη μουντάδα της συγκεκριμένης ιστορίας και μας προσφέρουν και εντυπωσιακές απεικονίσεις μαχών και τεράτων. Η ιστορία διακόπτεται στη μέση, συνεπώς θα πρέπει να περιμένουμε λίγο μέχρι να διαβάσουμε και το δεύτερο τόμο, προκειμένου να σχηματίσουμε τις τελικές μας εντυπώσεις. Η έκδοση είναι πολύ καλή, παρόμοια με εκείνη του Mezolith. Προτίμησα να βάλω τον τίτλο "Βαλκυρία" στην παρουσίαση και όχι και τον υπότιτλο του πρώτου τόμου ("Νεκρικό Ψύχος"), θεωρώντας ότι πρόκειται για σειρά, η οποία θα ολοκληρωθεί σύντομα (ελπίζω). Είμαι βέβαιος ότι η Jemma Press να συνεχίσει να μας προσφέρει ποιοτικές επιλογές. Ευχαριστούμε για το εξώφυλλο του δεύτερου τεύχους τον Βασιλεύς των Κόμικς.

Χμμμ...! Αναφορές στον χαρακτήρα από εδώ και από εκεί, αλλά καμιά παρουσίαση της Ελληνικής έκδοσης. GreekComicFan to the rescue! Στις αρχές του 2005, η Jemma Press κυκλοφορεί λοιπόν τον πρώτο τόμο (TPB) του HELLBOY, το ΣΠΟΡΟΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ (Seed of Destruction) του MIKE MIGNOLA και σε σενάριο του γνωστού JOHN BYRNE (τα... πάντα από MARVEL & DC) σε χαρτί μεγάλης απορροφητικότητας (όπως αναφέρει και ο ίδιος ο ιδιοκτήτης της Jemma Press εδώ ) και σε γκρίζους τόνους κατ' αποκλειστικότητα για την Ελληνική έκδοση από τον δημιουργό προς 9,95 ευρώ. Πρώτη έκδοση: 2005 Σελίδες: 128 Τιμή: 9,95 ISBN: 960-87829-7-Χ Η έκδοση περιλαμβάνει πρόλογο του ROBERT BLOCH ο οποίος είναι ο συγγραφέας του ΨΥΧΩ, ενώ πολλοί από εσάς τον γνωρίζετε πιστεύω από τις ανθολογίες της ΩΡΟΡΑ... Περίπου 8 μήνες αργότερα, στις αρχές του 2006, κυκλοφορεί και το δεύτερο TPB, ΞΥΠΝΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΔΙΑΒΟΛΟ (Wake the Devil), αυτή την φορά σε ιλουστρασιόν το οποίο δίνει καλύτερα αποτελέσματα στους γκρίζους τόνους που χρησιμοποιήθηκαν ξανά. Ο MIKE MIGNOLA - που μην ξεχνάμε είναι ο δημιουργός του χαρακτήρα - εδώ αναλαμβάνει και το σενάριο με ικανοποιητικά αποτελέσματα, σε πολύ διαφορετικό ύφος βέβαια. Ο δεύτερος τόμος κόστιζε 11,95 ευρώ. Πρώτη έκδοση: 2006 Σελίδες: 143 Τιμή: 11,95 ISBN: 960-87829-6-1 Ο πρόλογος αυτή την φορά ανήκει στον ALAN MOORE, (σιγά μην εξηγήσω ποιος είναι ο εν λόγω κύριος, μην τρελαθούμε κιόλας! Υπάρχει και αφιέρωμα εξάλλου εδώ .) Τον Οκτώβριο του 2007, περιμέναμε και τον τρίτο τομο, το ΤΟ ΑΛΥΣΟΔΕΜΕΝΟ ΦΕΡΕΤΡΟ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ (The Chained Coffin and Others) , όπου 6 σχέδια οπαδών που θα επίλεγε ο MIGNOLA, θα κοσμούσαν την γκαλερί του τεύχους. Το flyer για τον σχετικο διαγωνισμο: Τελικά όμως κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους (στις εκπνοές), λόγω καθυστέρησης της επιλογής των νικητών. Αυτή την φορά, ο τόμος ήταν έγχρωμος και με περισσότερες σελίδες , επιφέροντας την ανάλογη αύξηση στην τιμή - πλέον στα 18,90. Πρώτη έκδοση: Δεκέμβριος 2007 Μετάφραση: ΜΠΕΛΛΑ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ Σελίδες: 180 Τιμή: 18,90 ISBN: 978-960-6732-05-8 Ο πρόλογος αυτού του τόμου είναι από τον P.GRAIG RUSSELL, γνωστό πλέον και στην Ελλάδα από την έκδοση του Δαχτυλίδι του Νιμπελούνγκεν. Τον Μάιο του 2008 βγήκε και ένα μυθιστόρημα με τίτλο ΤΑ ΟΣΤΑ ΤΩΝ ΓΙΓΑΝΤΩΝ από τον Christopher Golden με εικονογράφηση από τον MIKE MIGNOLA Το scan είναι του Pavlos. Μετάφραση: Μπέλλα Σπυροπούλου Σελίδες: 272 Σελ Τιμή: 15,00 € ISBN: 978-960-6732-09-6 Παρουσίαση του θα βρείτε ΕΔΩ. Σύνδεσμος για την ιστοσελίδα του Jemma εδώ.

Πώς περνούν οι ώρες ενός φαροφύλακα; Πόσο ασφυκτικά είναι τα ντέντλαϊν των κόμικς που φιλοτεχνεί για να ξορκίσει τους δαίμονές του στην ατέλειωτη μοναξιά του; Τι συζητά με το πρόβατό του; Τελικά, ο μπούσουλας είναι που στρέφει ή ο φάρος; Ο Σταύρος Κιουτσιούκης αποτελεί μια ξεχωριστή περίπτωση των ελληνικών κόμικς. Εδώ και περισσότερο από δύο δεκαετίες δημιουργεί ακατάπαυστα βιβλία και σειρές με χιουμοριστικά κατά κανόνα θέματα και παρά την τεράστια παραγωγικότητά του δεν χάνει ποτέ την πνευματώδη, σκωπτική του ματιά. Από τις πιο ιδιαίτερες στιγμές τής μέχρι τώρα πορείας του ήταν η συγκινητική τετραλογία μαύρου χιούμορ του «Yellow Boy» με πρωταγωνιστή ένα ετοιμοθάνατο παιδί αντιμέτωπο με τον κυνισμό ενός εσμού περαστικών από το κρεβάτι του πόνου του, αλλά και το «Έχεις πεθάνει για μένα», μια πειραματική αφηγηματική άσκηση αυτοσχεδιασμού με πολλά ζόμπι. Δεν είναι λίγα επίσης τα κόμικς ερωτικού περιεχομένου του Κιουτσιούκη, πάντα όμως με μια γενναία δόση παρωδίας και με τα γνωστά του θεματικά και εικονογραφικά φετίχ (οι vintage βέσπες, οι πατούσες κ.ά.) να επανέρχονται και να δίνουν τον τόνο. Η πιο πρόσφατη δουλειά του ωστόσο, αποτελεί έναν πανέμορφο σταθμό της πλούσιας διαδρομής του καθώς στο κατά τα άλλα μικρό της μέγεθος συμπυκνώνει πολλές από τις αρετές του, υπερβαίνοντας κάθε προηγούμενη επιτυχημένη απόπειρα «καμένου» χιούμορ και αφαιρετικά εικονογραφημένης αφήγησης. Ο «Καπτάν Ίγγλος» (εκδόσεις Jemma Press, 32 σελίδες) με υπότιτλο «Στιγμιότυπα της ζωής ενός κομιξά φαροφύλακα» είναι μια πανέξυπνη, συγκινητική και ξεκαρδιστική μέσα στην εσκεμμένη αυτοαναφορικότητά της συλλογή από μονοσέλιδα στριπάκια. Πρωταγωνιστής είναι ένας μοναχικός φαροφύλακας που αυτοπροσδιορίζεται και ως ναυτικός καθώς (φαντάζεται ότι;) ο φάρος του ταξιδεύει σε φουρτουνιασμένες θάλασσες και άγρια πελάγη. Μόνη του συντροφιά και αποδέκτης των υπαρξιακών φιλοσοφικών μονολόγων του, φορτωμένων με όλα τα βαρύγδουπα κλισέ της ταξιδιωτικής λογοτεχνίας και των αφηγήσεων των ναυτικών, ένα στρουμπουλό πρόβατο που αποκρίνεται με βαριεστημένα «μπεε» ανάμεσα στις ατέλειωτες ώρες της κατά μόνας δημιουργίας κόμικς με αντίπαλο ένα ολόλευκο χαρτί και της προσμονής για ένα καράβι ανεφοδιασμού, για μια αχτίδα φωτός μετά την καταιγίδα, για κάτι που θα σπάσει τη ρουτίνα. Αρκεί να μην είναι ένα πλοίο που έπεσε πάνω στον φάρο επειδή ο Καπτάν Ιγγλος απορροφημένος στις σκέψεις του ξέχασε να ανάψει τη λάμπα. Μαζί με το πρόβατο ο κομιξάς φαροφύλακας απολαμβάνει ντολμαδάκια γιαλαντζί, τηγανιτά αυγά και παγωτό φιστίκι παλεύοντας να κουμαντάρει τον φάρο, να αποφύγει τα παγόβουνα και να σηκώσει την άγκυρα που έχει πιαστεί σε ένα σεντούκι θησαυρού, σε ένα ναυάγιο, σε ένα βιολοντσέλο. Όλα μπορούν να συμβούν στη ζωή και στη φαντασία ενός φαροφύλακα όταν αναπολεί «τα μαλλιά της» και χαζεύει μαγεμένος τα αποδημητικά σκυλιά να σκίζουν τους ουρανούς ταξιδεύοντας για πιο θερμά κλίματα. Φιλοτεχνώντας (ο Καπτάν Ίγγλος και ο Κιουτσιούκης) ένα υπέροχο σουρεαλιστικό ημερολόγιο για τη μοναξιά, τη δημιουργία, τη φιλία και την αχαλίνωτη φαντασία που κάποιες φορές γίνεται πραγματικότητα. Και το σχετικό link...

Πόσα και πόσα αντικείμενα δεν έχουμε στο σπίτι μας που παραμένουν σε ένα διαρκές μεταφορικό limbo, μεταξύ παραδείσου και κόλασης, ζωής και θανάτου, ύπαρξης και ανυπαρξίας; Ένας αναπτήρας που κάποτε άναβε αλλά πέρυσι σταμάτησε, έλα όμως που κάποιες φορές βγάζει μια κάποια σπίθα. Δυο λυγισμένοι και λίγο σκουριασμένοι συνδετήρες που τους κρατάς 12 χρόνια τώρα στο συρτάρι γιατί όλο ξεχνάς να πάρεις καινούργιους και, ποτέ δεν ξέρεις, ίσως κάποτε να τους χρειαστείς. Ένας παλιός φορτιστής που δεν θυμάσαι αν ήταν για το κινητό που είχες στις διακοπές του 1996 ή για την ξυριστική μηχανή από τον στρατό… Κάθε τέτοιο αντικείμενο κρύβει τη δική του ιστορία και η παραμονή του εν ακινησία υπό καθεστώς πλήρους αχρησίας και αχρηστίας γεννά νέες χιουμοριστικές ιστορίες ή αλλιώς, «Ιστορίες που κρύβονταν σε προφανή μέρη» όπως τις αφηγείται η Αλέξια Οθωναίου (εκδόσεις Jemma Press, 48 σελίδες). Πρόκειται για τον τρίτο τόμο της σειράς με υπότιτλο «Ιν Λίμπο» (ο πρώτος είχε κυκλοφορήσει το 2017 και ο δεύτερος το 2019) και δεν περιορίζεται μόνο σε περιπέτειες αντικειμένων αλλά επεκτείνεται στις αμέτρητες λεπτομέρειες της ζωής που περνούν απαρατήρητες μέχρι να αποφασίσεις να στρέψεις το βλέμμα σου προς αυτές: στα λουλούδια του μπαλκονιού σου μετά από 28 μέρες απουσίας, στις φυλές των κομμωτών που εμπιστεύεσαι το κεφάλι σου, στα χαμένα μαγιό σου, στον λογαριασμό της ΔΕΗ και στα ανεξήγητα ποσά που σου χρεώνουν, στα ακατάληπτα σύμβολα του πλυντηρίου ρούχων. Η Αλέξια Οθωναίου που κάθε εβδομάδα μάς παρουσιάζει ακόμα ένα σπαρταριστό επεισόδιο του Χ εις τον Ψ ακριβώς κάτω από αυτήν τη στήλη, έχει μια απίστευτη ικανότητα να ανακαλύπτει θησαυρούς μέσα σε σωρούς σκουπιδιών και να ξεθάβει διαμάντια από την άβυσσο των τετριμμένων και κοινότοπων καθημερινών μας στιγμών. Με τον σαρκασμό και αυτοσαρκασμό της μπορεί να μην κάνει τη ζωή μας καλύτερη, αλλά σίγουρα την κάνει πιο αστεία και γι’ αυτό πιο υποφερτή. Και το σχετικό link...

"Angela & Luciana Giussani "Το 1962 η Angela και η Lucianna Giussani, δυο ομορφες,καλλιεργημενες,πνευματώδεις κ ανησυχες κυριες της μιλανέζικης αστικής τάξης είχαν το θάρρος να ξεκινήσουν την εκδοτικη τους δραστηριοτητα μη δισταζοντας να βρεθουν αντιμετωπες με κατηγορίες και κρίτικες,δικαστήρια και κατασχεσεις προκειμένου να συνεχίσουν τη "μεγάλη περιπέτεια τους" τον Diabolik. Ευφυεστατες δημιουργικά δεν επινόησαν ¨απλως" εναν χαρακτηρα που πέρασε στη συλλογικη μνημη των Ιταλών,αλλα και εναν αποκλειστικά δικό τους τρόπο δημιουργίας κομικς. Το γεγονος πως ακομα και εως τις μερες μας ο Βασιλιάς του Τρόμου αποτελεί εναν μύθο τοσο για τους αναγνωστες οσο και για τους επαγγελματίες του χωρου,οφείλεται κατα ενα μεγαλο μερος στις βασεις που εκεινες έβαλαν,κατι περισσοτερο απο μισο αιωνα πριν." (Σημείωμα στον κολλοφονα της εκδοσης) Εδω επειτα απο αρκετες δεκαετιες που ειχαμε να δουμε Diavolik στα Ελληνικα (Βλεπε DIABOLIK το 1970 ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ και ΔΙΑΒΟΛΙΚ στα 1983 απο τον ΑΡΗ ΓΚΡΙΤΖΑΛΗ) https://www.greekcomics.gr/forums/index.php?/topic/6434-diabolik/ https://www.greekcomics.gr/forums/index.php?/topic/6432-διαβολικ/ επανερχονται τα Ιταλικα Fumetto (ή αλλιως "φουμέτια"οπως επικρατησαν να χαρακτηριζονται στον Ελλαδικο χωρο αυτες οι εκδοσεις.) Βλεπουμε μια ανθολογια ιστοριων απο πασιγνωστους Ιταλους δημιουργους. Ορισμενους τους ξερουμε με την ενασχοληση τους και στα Ντισνεικα κομικ (π.χ. Cavazzano, Ziche) αλλα ολοι ανεξεραιτως ειναι κορυφαιοi. H εκδοση στην Ιταλια εγινε με αφορμη τα 55 χρονια υπαρξης του Diavolik.. Η συνολικη αισθηση που αποπνεει η εκδοση ειναι στα γνωστα στανταρ που μας εχει μαθει η Jemma press. To σχεδιο παροτι ασπρομαυρο αναδυκνειται και δεν κουραζει στην αναγνωση. Η προελευση της εκδοσης ειναι απο τον κορυφαιο Ιταλικο εκδοτικο Mondatori που πρωτοκυκλοφορησε στην γειτονικη μας χωρα στις 31.10.2017 (Diabolik. Fuori dagli schemi).Βεβαια εδω κυκλοφορησε με μαλακο εξωφυλλο εν αντιθεση με το σκληροδετο Ιταλικο.. Προτεινεται για τους μυημενους-να θυμηθουν τον ηρωα της νιοτης τους-και στους νεοτερους -για να μαθουν και αυτοι.. Υ.Γ.Αφησε να ενοηθει ο υπεθυνος της εκδοτικης οτι αναλογως την αποδοχη και τις πωλησεις που θα κανει η κυκλοφορια θα εχει και συνεχεια..Οποτε σπευσατε.. Υ.Γ.2 Μαζι με το καταπληκτικο εξωφυλλο και τον προλογο του Milo Manara δινοταν και ποστερ μαζι με την αγορα του τιτλου σε περιορισμενα κομματια. (To poster δια χειρος Milo Manara)

Θυμάστε τις "Ιστορίες που κρύβονταν σε προφανή μέρη"? Ε, λοιπόν η ταλαντούχα δημιουργός Αλέξια Οθωναίου επανέρχεται με ακόμα ένα, παρεμφερούς θεματολογίας, άλμπουμ, το οποίο έκανε το ντεμπούτο του στα πλαίσια του ComicDom Con Athens 2019, σε συνεργασία με την JEMMA. Το άλμπουμ περιέχει μονοσέλιδες ιστορίες που περιγράφουν μικρές στιγμές τις καθημερινότητας, που κάποιες τουλάχιστον τις έχουμε ζήσει κι εμείς. Προσωπικά, όπως και το πρώτο άλμπουμ, έτσι κι αυτό μου άρεσε. Αρκετές από τις καταστάσεις που περιγράφονται βγάζουν χιούμορ, ενώ ελάχιστες είναι εκείνες που δεν με ικανοποίησαν. Το παράπονό μου είναι ότι η δημιουργός χρησιμοποιεί πέραν του δέοντος την Αμερικάνικη αργκό και σε μερικά σημεία έχανα το νόημα. Οι συγκεκριμένες ιστορίες κυκλοφόρησαν πρώτη φορά σε ηλεκτρονική μορφή, μέσα από το γνωστό και μη εξαιρετέο socomic. Συνεπώς σε όσους άρεσε το πρώτο άλμπουμ, πιστεύω ότι θα σας αρέσει κι αυτό. Στους μη μυημένους προτείνω να δοκιμάσουν. Η έκδοση κυμαίνεται στα ίδια επίπεδα με την πρώτη. Έχει στενόμακρο φορμά και την κλασική "βρώμικη" υφή του χαρτιού. Η κόλληση στην ράχη είναι ανθεκτική και το εξώφυλλο τόσο παχύ όσο χρειάζεται για να μην τσαλακώνεται εύκολα. Στα έξτρα υπάρχει μόνο μία σελίδα, η οποία αποτελεί ένα σύντομο βιογραφικό της δημιουργού. Την σελιδοποίηση την επιμελήθηκε η Ελευθερία Σκλάβου. Και μία σελίδα από το εσωτερικό. Αφιέρωμα στην Αλέξια Οθωναίου

Η Εύα Πουλοπούλου εξηγεί γιατί στράφηκε στο πολύ γνωστό παραμύθι της λαϊκής μας παράδοσης για το πρώτο της, εντυπωσιακό βήμα στο κόμικ. Το είδα σε περίοπτη θέση στο βιβλιοπωλείο Πλειάδες στην καθιερωμένη μου επίσκεψη για αγορές και ενημέρωση. Στο τμήμα των βιβλίων. Αυτό, ένα κόμικ. Τα ψιλοέχασα, μα πόσο χάρηκα! Είναι το εντελώς καινούργιο (κυκλοφόρησε πριν από λίγες εβδομάδες) κόμικ της Εύας Πουλοπούλου «Του Νεκρού Αδελφού». Το θυμάστε το δημοτικό τραγούδι; «Μάνα με τους εννιά σου γιους και με τη μια σου κόρη. Την κόρη την μονάκριβη, την πολυαγαπημένη. Την είχες δώδεκα χρονώ κι ήλιος δεν σου την είδε» κ.λ.π. κ.λ.π. Καθόλου αναμενόμενο υλικό για κόμικ, αν και (δεν θέλω να πολυκάνω σπόιλερ, γιατί κάτι μου λέει ότι κάποιοι, ειδικά οι πολύ νέοι, ίσως και να μην το ξέρουν) είναι εντελώς… γκόθικ η εξέλιξη του τραγουδιού. Όρκοι, θρήνοι, κατάρες, νεκραναστάσεις, πουλιά που μιλούν… Σημασία έχει ότι αυτό το τραγικό, ανατριχιαστικό «παραμύθι» για ένα κορίτσι, την Αρετή, που στέλνεται νύφη μακριά στα ξένα, ενέπνευσε και άγγιξε βαθιά μια νέα γυναίκα, που ζει κι αυτή συνολικά σχεδόν είκοσι χρόνια στο εξωτερικό, με σημαντικά θέματα νοσταλγίας. Επιτυχημένη αρχιτέκτονας τα τελευταία εννιά χρόνια στο Άμστερνταμ, σ’ αυτό το δημοτικό τραγούδι που το ήξερε από παιδί στράφηκε για το πρώτο της, εντυπωσιακό βήμα στο κόμικ. «Ως άλλη Αρετή, πολύ μακριά στα ξένα», μου λέει. Το κόμικ «Του Νεκρού Αδελφού» κυκλοφορεί από την Jemma Press. – Πώς από την αρχιτεκτονική στράφηκες στο κόμικ; Δεν είναι κάτι εντελώς καινούργιο για μένα, κι ας είναι το πρώτο μου κόμικ. Δεν έχω σπουδάσει μόνο αρχιτεκτονική αλλά και Ψηφιακές Τέχνες στην Ecole Nationale Superieure des Arts Decoratifs, στο Παρίσι. Και όποιος με ξέρει, με θυμάται πάντα να σχεδιάζω. – Πώς και δεν έδωσες στη σχολή Καλών Τεχνών; Είχα ξεκινήσει μια προετοιμασία, το σκεφτόμουν και στο τέλος, εντελώς ενστικτωδώς, έδωσα αρχιτεκτονική. Επίσης, βλέποντας αργότερα και την κατεύθυνση της ελληνικής Καλών Τεχνών, σκέφτηκα ότι τελικά ίσως και να μην μου είχε ταιριάξει 100%. Πάντως μού είχε μείνει απωθημένο. Μετά την αρχιτεκτονική στην Αθήνα και ένα μεταπτυχιακό στο Columbia, στη Νέα Υόρκη, το μεταπτυχιακό που έκανα στην Art Deco κατά βάση animation ήταν, φιλμάκια και πολλά μικρά πρότζεκτ. Στα ενδιάμεσα όμως των σπουδών που γύριζα στην Ελλάδα – γιατί είχα φοβερή νοσταλγία − ως αρχιτέκτονας δούλευα, τα προσωπικά μου πρότζεκτ έμειναν στην άκρη. Το ίδιο και τα τελευταία 9 χρόνια στο Άμστερνταμ, που είμαι free lancer αρχιτέκτονας και αποφασισμένη να μείνω μέχρι να μεγαλώσει η 10χρονη κόρη μου. Μιλάει ελληνικά τέλεια, αλλά με λίγη προφορά. Καθόμαστε και διαβάζουμε κόμικ μαζί, ένα συννεφάκι εγώ, ένα αυτή, για να εξασκείται στη γλώσσα μας. – Πότε και πώς ξεπήδησε το δημοτικό τραγούδι «Του Νεκρού Αδελφού» και σε έστρωσε στη δουλειά; Το τραγούδι το ήξερα απέξω. Μου το ‘λεγε η μάνα μου όταν ήμουνα πιτσιρίκι, το άκουγα χωρίς να κρίνω, ούτε μου άρεσε ούτε δεν μου άρεσε. Δεν το καταλάβαινα απαραίτητα, σαν παραμύθι το άκουγα. Κι ακόμα κατά κάποιον τρόπο, σαν παραμύθι το νιώθω. Κατά καιρούς όταν είχα δυσκολίες, μου ερχόταν στο μυαλό, το σκεφτόμουν και μετά το ξεχνούσα. Τον τελευταίο όμως καιρό το είχα όλη την ώρα στο μυαλό μου. Και είπα, μου ‘ρχεται που μου ‘ρχεται, δεν το κάνω κάτι, ένα κόμικ; Ήταν 2023. Ψάχνοντας όμως πρόσφατα τα σημειωματάριά μου, έπαθα σοκ γιατί βρήκα ότι και το 2008 είχα την ίδια ιδέα. Και την είχα ξεχάσει. Είναι ενδιαφέρον ότι και τις δυο φορές βρισκόμουν σε φάση μεγάλης νοσταλγίας για την Ελλάδα. Αλλά την πρώτη φορά αντιμετώπιζα το κόμικ υπό τελείως διαφορετικό πρίσμα. Το 2008 ήμουνα πιτσιρίκα, πήγα στη Γαλλία στα 22 μου, έφυγα στα 27 λόγω τεράστιας νοσταλγίας. Τότε νομίζω ότι είχα ταυτιστεί περισσότερο με την Αρετή, τη νεαρή, άμαθη ηρωίδα του τραγουδιού, που μεγάλωσε σε έναν εντελώς προστατευμένο κόσμο και ξαφνικά βρέθηκε μακριά από το σπίτι της. Στο τραγούδι, μια σειρά από συμφορές την ξαναφέρνουν πίσω και τις αντιμετωπίζει με πρωτοφανή ωριμότητα. Εξαιρετικά ψύχραιμη και στωική. Τη δεύτερη όμως, φορά, η προσέγγιση του τραγουδιού ήταν πιο πολύπλοκη. – Δηλαδή; Πρώτον, οποιαδήποτε νοσταλγία κι αν υπάρχει (που συνεχίζει να υπάρχει) είναι διαφορετικού τύπου πια. Ξέρω ότι κάποια πράγματα, όσο ζω έξω, δεν θα τα έχω. Και επίσης, ειδικά επειδή πέρασα κάποια δύσκολα χρόνια στο Άμστερνταμ νιώθοντας βαθιά μέσα μου αυτό που λέει η μάνα της Αρετής, «κι αν τύχει πίκρα γη χαρά, ποιος πάει να μου τη φέρει;», κατέληξα ότι, όσο δύσκολα κι αν περνάω, εδώ θα τα περάσω. Ότι θα τα καταφέρω παρά την απόσταση από τα πρόσωπα που μου προσφέρουν στήριξη στα δύσκολα. Τότε ήταν που άρχισα να βλέπω το τραγούδι «Του Νεκρού Αδελφού» ως εργαλείο ψυχανάλυσης. Είδα τους χαρακτήρες ως διαφορετικές εκφάνσεις της ανθρώπινης ψυχής. Τη Μάνα, που γεννά ακατάπαυστα, ως τη δημιουργική δύναμη. Τον «φρόνιμο» αδελφό Κωνσταντή ως τον φιλόδοξο και τυχοδιώκτη που, σπρώχνοντας τη Μάνα να δώσει νύφη την Αρετή στα ξένα, άθελά του βάζει σε κίνηση τους νόμους της αρχαίας τραγωδίας. Και η Αρετή είναι για μένα ο πραγματικός εαυτός, το αξιακό σύστημα. Κάτι πολύ βαθύ, που όλοι το φροντίζουν και το προσέχουν, αλλά για να αναπτυχθεί χρειάζεται και χώρο. Όταν κάποιος το υπερπεριορίζει και το υπερπροστατεύει, όπως την Αρετή η μάνα της, που την είχε «δώδεκα χρονώ κι ήλιος δε [της] την είδε», δεν βοηθάει στην ανάπτυξή του. Από την άλλη, ούτε ο τρόπος με τον οποίο η Αρετή μυείται στον έξω κόσμο, με τον αναγκαστικό γάμο, είναι ο κατάλληλος. Για μένα μύηση πραγματική είναι το ταξίδι που κάνει με τον Κωνσταντή, επιστρέφοντας σπίτι της. Όταν συνειδητοποιεί την αλήθεια και συνομιλεί με τα πουλάκια – «άκουσες Κωνσταντίνε μου, τι λένε τα πουλάκια;» − είναι η μύηση της Αρετής στην πραγματικότητα, στο να δει κομμάτια της ζωής που δεν ήξερε. Βλέπει, μαθαίνει τον κόσμο. Κι όταν φτάνει σπίτι και συναντιέται με τη μάνα της, ενώ έχει χάσει τους πάντες και τα πάντα, πεθαίνουν και οι δύο. Πολύ περίεργο τέλος. Ήταν βέβαια και μια θρησκευόμενη εποχή, πίστευαν στη μετά θάνατον ζωή. – Έχει ενδιαφέρον ότι στο κόμικ σου το τραγούδι αποκτά ένα πιο φωτεινό τέλος. Γιατί; Στο τελευταίο μαύρο καρέ, στον τελευταίο στίχο, «κι απέθαναν κι οι δυο», είχα κολλήσει για καιρό. Έπρεπε να σκεφτώ όλα τα παραπάνω για να προχωρήσω σε ένα επόμενο, πιο φωτεινό, χαρούμενο καρέ, που υπονοεί το κάτι καινούργιο που γεννιέται, τη δικιά μου ερμηνεία για το τέλος. Είδα τον θάνατο μάνας και κόρης ως μια καινούργια αρχή. Το ότι αυτές οι δυο πεθαίνουν αγκαλιά είναι κατά κάποιον τρόπο μια συγχώνευση της δημιουργικότητας με τον πραγματικό μας εαυτό, το αξιακό σύστημα, την ειλικρίνεια, αυτό που είναι ο άνθρωπος. – Ένα δημοτικό τραγούδι, όσο κι αν βλέπουμε τελευταία πολύ καλές δουλειές βασισμένες σε λογοτεχνία και λαϊκή παράδοση, δεν είναι και τόσο αναμενόμενο υλικό για κόμικς. Δεν σε τρόμαξε; Δεν το σκέφτηκες; Απλώς το έκανα. Δεν σκέφτηκα, δεν ρώτησα κανέναν. Επίσης, επειδή δεν ήμουν στην Ελλάδα, δεν ήξερα καν τον βαθμό στον οποίο υπάρχει αυτή η τάση, το ανακάλυψα αργότερα, είδα τόσο ωραία κόμικς. Η δικιά μου επιλογή έχει πάντως απόλυτη σχέση με το πώς αντιμετώπιζε τουλάχιστον η δικιά μου γενιά την παράδοση. Με ένα «εντάξει, μωρέ» και την τάση να ακούμε, να βλέπουμε, να διαβάζουμε μόνο αμερικανική και ευρωπαϊκή τέχνη. Όταν πήγα στη Γαλλία, την πρώτη φορά που έζησα έξω, με ρώταγε ο κόσμος «τι μουσική να ακούσω από την Ελλάδα;» και… δεν ήξερα. – Δεν ήξερες τα ρεμπέτικα, τον Χατζιδάκι; Τα ήξερα, αλλά δεν μου έρχονταν τόσο απλά και φυσικά. Είχα μια δυσκολία. Ή τα πρότεινα χωρίς να τα ακούω εγώ, ενώ έβλεπα τη φίλη μου από την Ανδαλουσία να ακούει όλη μέρα ανδαλουσιανική μουσική. Τότε πρωτοσκέφτηκα τη σχέση μου με την παράδοση. Τότε κατάλαβα ότι οι γονείς μου με είχαν μεγαλώσει με την αίσθηση ότι το παραδοσιακό είναι καλό, αλλά όχι και τίποτα αναγκαίο. – Στην αισθητική του κόμικ πώς κατέληξες; Είχες στο μυαλό σου έργα και σχολές που μελέτησες και πάτησες πάνω τους; Τα τελευταία χρόνια στο Άμστερνταμ, πριν καν ξεκινήσω το κόμικ, είχα αρχίσει να νοσταλγώ πολύ την τέχνη, να με στενοχωρεί που δουλεύω πολύ και δεν έχω χρόνο για τίποτα άλλο. Οπότε ξεκίνησα μόνη μου να κάνω χαρακτική, με την οποία δεν είχα ασχοληθεί ξανά. Πρώτα χαρακτική (λινόλεουμ, που είναι εύκολο), μετά λίγη λιθογραφία και διάφορα άλλα. Για παράδειγμα, είχα διάφορες ιδέες για την αρχαία αγγειογραφία, από την εποχή που ως πιτσιρίκι διάβαζα πολλή μυθολογία. Τη μελέτησα. Έκανα κάποια χαρακτικά βασισμένα στα ερυθρόμορφα και μελανόμορφα αγγεία, προσπαθώντας να δημιουργήσω βάθος με το κοντράστ που βλέπουμε στα αγγεία. Και από εκεί σιγά-σιγά προέκυψε η χρωματική παλέτα που χρησιμοποίησα στο κόμικ, αλλά και γενικά ό,τι ανακάλυψα από αυτήν τη διαδρομή βρήκε τη θέση του στη μορφή που του έδωσα. Είναι φτιαγμένο στον υπολογιστή, έτσι; Όχι στο χέρι. Αλλά με έναν τρόπο που θα ακολουθούσα αν έκανα λινόλεουμ ή ξυλογραφία. Και εντάξει, υπάρχουν πολλές άλλες επιρροές, έργα από Έλληνες χαράκτες και από τη βυζαντινή τέχνη που τη χρησιμοποίησα, αφού η ιστορία αυτού του δημοτικού τραγουδιού είναι κομμάτι της δικής της εποχής. Δεν είμαι θρήσκος άνθρωπος, το θέλει όμως η ιστορία που αφηγούμαι. – Πόσο λιτό, χωρίς περιττά πλουμίδια είναι το καρέ σου, σχεδόν γυμνό. Φαίνεται και η καταγωγή σου από την αρχιτεκτονική. Έχω αλλεργία γενικώς στα πολλά πολλά… μπλιμπλίκια. Και μάλιστα, βρίσκω ότι εδώ είμαι πιο διακοσμητική από ότι σε άλλες δουλειές μου. Και δάσος έχω και κλαδάκια έχω, αλλά προσπάθησα να μην το παρακάνω. – Τελικά, πώς εκδόθηκε η δουλειά σου; Το πρώτο draft ήταν έτοιμο τον Νοέμβριο του 2023, βγήκε πολύ γρήγορα και αυθόρμητα, ήταν πολύ καιρό μέσα μου. Ήταν πιο συμπτυγμένο και μικρό, 32 σελίδες. Είχα κρατήσει μόνο τα απολύτως απαραίτητα και βασικά επεισόδια του τραγουδιού, σε κάποια σημεία δηλαδή έτρεχα λίγο. Το έστειλα σε τέσσερα άτομα και όταν ενδιαφέρθηκε ο Λευτέρης Σταυριανός της Jemma Press, χάρηκα πολύ. Μου πρότεινε να το αναπτύξω περισσότερο, ήμουν πολύ ανοιχτή και το έκανα. Κρατήσαμε φυσικά το τραγούδι αυτούσιο σε μια από τις επικρατέστερες παραλλαγές του, χωρίς επεμβάσεις και αλλοιώσεις. Παρά τους ιδιωματισμούς της γλώσσας, νομίζω ότι μπορεί κανείς εύκολα να το διαβάσει και σήμερα, δεν το θεώρησα καθόλου ρίσκο. Άλλωστε, σκέφτομαι ότι το κόμικ, ως ένα από τα δημοφιλέστερα μέσα της ποπ κουλτούρας, μπορεί να σηκώσει το βάρος της λαϊκής ποίησης. Έχουν και τα δυο είδη αμεσότητα και ειλικρίνεια. Και το σχετικό link...

Τη Λιβύη της μετα-Καντάφι εποχής σκιαγραφεί το κόμικς της Francesca Mannocchi και του Gianluca Costantini, που κυκλοφόρησε πρόσφατα στα ελληνικά από την Jemma Press. Μέσα στη σωρεία των καθημερινών μας προβλημάτων, είναι καλό να θυμόμαστε τις πραγματικές τραγωδίες που βιώνουν άλλοι λαοί, τον διαρκή αγώνα τους για επιβίωση εν μέσω πολέμων και δεινών, και μάλιστα στην κοντινή μας γειτονιά: στην Ουκρανία, στη Γάζα, στην Υεμένη και αλλού. Εκεί όπου, ανεξάρτητα από το ποια προσέγγιση υιοθετούμε ως προς τα σύνθετα ιστορικοπολιτικά αίτια, δεν πρέπει να αγνοούμε ότι άμαχοι κατακρεουργούνται, άντρες βασανίζονται, γυναίκες βιάζονται, μικρά παιδιά χάνουν από νωρίς την αθωότητά τους, γνωρίζοντας την κακία και τον φανατισμό των μεγάλων, μέχρι να πεθάνουν από βόμβες ή από πείνα. Μια τέτοια περίπτωση όπου το ανθρώπινο πρόσωπο ποδοπατιέται από τα οικονομικά συμφέροντα και τις πολιτικές σκοπιμότητες είναι η Λιβύη. Μια χώρα με την οποία, ενώ διαθέτουμε κοινά θαλάσσια σύνορα, εντούτοις λίγα γνωρίζουμε γι’ αυτήν. Το κόμικς «Λιβύη» της Francesca Mannocchi, σε σχέδια Gianluca Costantini, είναι ό,τι καλύτερο υπάρχει στην ελληνόγλωσση βιβλιογραφία για μια πρώτη κατανόηση του λιβυκού ζητήματος. Πέντε χρόνια μετά την πρώτη κυκλοφορία του στην Ιταλία, μπορείτε να το βρείτε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Jemma Press, σε μετάφραση Γιάννη Μιχαηλίδη. Στις σελίδες του βιβλίου, η Λιβύη σκιαγραφείται με τρόπο διαφορετικό από τον επιφανειακό των δελτίων ειδήσεων και των αναρτήσεων στα σόσιαλ μίντια. Μια άλλη Λιβύη ξετυλίγεται μπροστά μας, η Λιβύη των απλών ανθρώπων που μάτωσαν και ματώνουν, είτε λόγω δεκαετιών δικτατορίας, είτε λόγω του οικονομικού και κοινωνικού χάους που ακολούθησε την κατάρρευση του καθεστώτος Καντάφι. Διαβάζοντας την πρώτη ιστορία του ηλικιωμένου σήμερα Χουσεΐν, και επί χρόνια πολιτικού κρατουμένου, συγκλονιζόμαστε από την περιγραφή της σφαγής 1.270 κρατουμένων στις 29 Ιούνη του 1996 έπειτα από εξέγερση στις φυλακές Αμπού Σαλίμ. Κι όμως, το πιο θλιβερό της ιστορίας του είναι η παραδοχή του ότι η ανατροπή του 2011 καθόλου δεν δικαίωσε τους νεκρούς της Αμπού Σαλίμ, απεναντίας έφερε πρωτοφανή αναταραχή και νέους τυράννους στην εξουσία. Και ευθύς αμέσως θυμόμαστε ότι η περίπτωση της Λιβύης είναι καρμπόν όλου του μεσανατολικού προβλήματος, όπου η ανατροπή – με την υποστήριξη της Δύσης – δικτατορικών μεν, κοσμικών δε καθεστώτων, τα οποία διατηρούσαν μια κάποια ισορροπία ανάμεσα σε αντιμαχόμενες φυλές, όχι μόνο δεν άνοιξε τον δρόμο στις δημοκρατικές ελευθερίες, αλλά έφερε στην εξουσία τις πιο σκοτεινές φονταμενταλιστικές δυνάμεις. Στις επόμενες δύο ιστορίες, στο επίκεντρο βρίσκεται η τεράστια βιομηχανία εμπορίας και διακίνησης ανθρώπων, από τις ακτές της Λιβύης προς την Ιταλία, μέσω της επικίνδυνης διάσχισης της Μεσογείου σε πλωτά «καρυδότσουφλα». Η καθεμιά από τις ιστορίες προέρχεται από τη ματιά ενός παράτυπου μετανάστη, του Αμίρ, και ενός ακτοφύλακα, του Ίσαα. Οι αφηγητές περιγράφουν τις άθλιες συνθήκες των κέντρων κράτησης μεταναστών, ενώ καταρρίπτουν έναν αγαπημένο μύθο των ελληνικών μίντια περί «συλληφθέντων δουλεμπόρων», ο οποίος γνώρισε δόξες μετά το περσινό πολύνεκρο ναυάγιο ανοιχτά της Πύλου. Ειδικότερα ο Ίσαα αναφέρεται στο πολυπλόκαμο παρασκήνιο της διακίνησης ανθρώπων, μια διαδικασία με πολλούς υψηλά ιστάμενους εμπλεκόμενους (οι οποίοι φυσικά δεν επιβιβάζονται σε πλοιάρια), βασισμένη σε ένα μεγάλο ένοπλο δίκτυο με τεράστιο τζίρο. Η ιστορία της Βέρεντ εκτείνεται σε περισσότερα επίπεδα, καθώς στο πρόσωπο της δεκαεξάχρονης κοπέλας από την Ερυθραία συγκεντρώνονται τα κατεξοχήν στοιχεία της ευαλωτότητας: είναι γυναίκα, είναι μετανάστρια, είναι νεαρή, είναι απροστάτευτη και βέβαια είναι χριστιανή – σε μια εποχή όπου, σύμφωνα με τα ετήσια δεδομένα της World Watch List, οι χριστιανοί σε περίπου 50 χώρες σε Αφρική και Ασία αποτελούν την πιο καταδιωγμένη θρησκευτική ομάδα παγκοσμίως, βιώνοντας συστηματικούς διωγμούς και δολοφονίες. Η Βέρεντ άφησε την οικογένειά της για να κατευθυνθεί με άλλες γυναίκες προς τις λιβυκές ακτές, συνελήφθη από τρομοκράτες του ISIS, προσηλυτίστηκε βίαια στο Ισλάμ για να μην αποκεφαλιστεί και, τη στιγμή που αφηγούνταν την ιστορία της, εγκυμονούσε τον καρπό του ομαδικού βιασμού της. Το τι σημαίνει η καθημερινότητα στη Λιβύη της μετα-Καντάφι εποχής το αντιλαμβανόμαστε από την περιήγηση που κάνει στη συγγραφέα ο Ιμπραήμ: στις ουρές έξω από τις τράπεζες για ένα νόμισμα χωρίς αξία, στις ελλείψεις ηλεκτρικού ρεύματος ή βενζίνης (σε αυτή την τόσο πλούσια σε ενεργειακά κοιτάσματα χώρα), στον εμπεδωμένο τρόμο και πόνο των κατοίκων. «Είναι ένα ολιγοπώλιο, αγαπητή μου. Πριν υπήρχε ένας μόνο δικτάτορας, τώρα υπάρχουν πολλοί μικροί Καντάφι» της λέει, υποδεικνύοντας τις παραστρατιωτικές ομάδες των «Εθνοφυλάκων». Το κόμικς των Mannocchi και Costantini είναι γροθιά στο στομάχι, γιατί δεν δίνει καμιά λύτρωση, ενδιαφέρεται μόνο να μας δώσει ωμή την πραγματικότητα. Η τελευταία αφηγήτρια, η Τέβα, συνοψίζει το διαχρονικό δράμα της Λιβύης: «Τα πλούτη μας είναι οι αλυσίδες μας. Κι όλοι τριγύρω μας αντί να μας βοηθήσουν να ελευθερωθούμε από τις αλυσίδες, τις σφίγγουν ακόμη πιο πολύ. Και κάθε πόλεμος ακόμη περισσότερο». Και το σχετικό link...

Από την εκδοτική: Δεν υπάρχει κάτι καλύτερο από έναν γλυκό ύπνο στον καναπέ, μπροστά από την τηλεόραση. Τα πράγματα αλλάζουν, αν όταν ξυπνήσεις, σου λείπουν δυο δάχτυλά απ' το δεξί σου πόδι. Είναι μια ηλικία που ακροβατείς ανάμεσα στο παιδί και τον ενήλικο, μια ηλικία που κάποια εικόνα, μυρωδιά ή ήχος μπορεί να σε στιγματίσει και να σε συνοδεύει για όλη σου τη ζωή. Ποιο παιδάκι δεν θέλει να γράφει τις καλύτερες εκθέσεις; Όχι μόνο για το άριστα αλλά κυρίως για εκείνα τα υπέροχα, μικρά, αστραφτερά, αυτοκολλητάκια που δίνει η Κυρία! Το πιο προσωπικό δώρο, εκείνο που το έχεις φτιάξει με τα ίδια σου τα χέρια, είναι το ομορφότερο. Έτσι τουλάχιστον πιστεύουν κάποιοι. 4 αλλόκοτες ιστορίες αστικής παράνοιας από το μυαλό και το χέρι του Δημήτρη Αβραμόπουλου. Η έκδοση: Η Jemma είναι από τις εκδοτικές που αγαπάει Έλληνες δημιουργούς και μέσα στα κόμικ της εγχώριας παραγωγής που κυκλοφόρησαν στο Comicdom ήταν και το Άγνωστες Λέξεις του Αβράμ, κατά κόσμον Αβράμ-Δημήτρη Αβραμόπουλου. Το άλμπουμ χωρίζεται σε τέσσερις ιστορίες περιγράφοντας μέσα από τα μάτια των πρωταγωνιστών τους την αστική παράνοια και τις πληγές που έχει ο καθένας στην ψυχή του και τις οποίες κουβαλάει δια παντός. Είναι η ιστορία μιας γυναίκας που ξυπνάει μία μέρα εντελώς ξαφνικά χωρίς δύο δάχτυλα και ψάχνει να βρει μέσα της το γιατί δημιουργήθηκε αυτό το κενό. Είναι η ιστορία ενός ενήλικα που θυμάται τη σημαντική μέρα που ένιωσε κάτι για μια γυναίκα ως έφηβος. Είναι η ιστορία ενός κοριτσιού που θέλει να γράψει μια έκθεση για την οικογένεια της ζώντας όμως σε ένα προβληματικό σπίτι. Βλέπουμε τους καυγάδες και τις βρισιές να ερμηνεύονται μέσα από τα μάτια ενός παιδιού. Και φυσικά η ιστορία μιας κοπέλας που κάνει με πολύ κόπο ένα δώρο μόνο για να συνειδητοποιήσει ότι δε θα σημαίνει τόσο πολλά για τον άνθρωπο που το έδωσε. Όλες είναι πραγματικά όμορφες, αλλά ειδικά η τρίτη ήταν από τις πιο βαθιές και ταυτόχρονα δύσκολες ιστορίες που έχω κάτσει να ερμηνεύσω τελευταία. Πραγματικά δύσκολη και σε σημεία ανατριχιαστική. Το σχέδιο απεικονίζει όμορφα το αποπνικτικό αστικό τοπίο και οι χρωματισμοί του Αβράμ είναι έντονοι, με ζωηρά χρώματα και ταιριαστοί για την κάθε ιστορία που επιλέγει να αποδώσει. Η έκδοση είναι στο κλασικό 20 x 29 της Jemma με το ανάλογο χαρτί που χρησιμοποιείται σε αυτά τα άλμπουμ και συνολικά το βρήκα μια πάρα πολύ καλή προσπάθεια. Καλό διάβασμα σε όλους

Κυκλοφορία: Δεκέμβριος 2008 & Ιούλιος 2009 Τιμή: 24,90 € Μου είναι αρκετά δύσκολο να κάνω την παρουσίαση στο Eternauta. Τι μπορείς να γράψεις για το καλύτερο Λατινοαμερικάνικο κόμικ όλων των εποχών και ένα από τα καλύτερα παγκοσμίως; Τι μπορείς να γράψεις που δεν έχει γραφτεί ήδη; Επιλέγω λοιπόν τα απολύτως απαραίτητα. Το οφθαλμοφανές της υπόθεσης είναι πως παρ΄ όλο που δημιουργήθηκε πριν 50 χρόνια, το σενάριο είναι απολύτως σύγχρονο σε ιδέες, ρυθμό και εκτέλεση. Στο τελευταίο βάζει φυσικά το χεράκι του ο Solano Lopez, αυθεντικός μάστορας του σκίτσου και με τεράστια καριέρα σε παραγωγή κόμικς. Ο Κοσμοναύτης του Απείρου πρωτοεμφανίστηκε στην Ελλάδα στο περιοδικό Σκαθάρι, όπου και πήραμε μια πρώτη γεύση από τι εστί Eternauta, ενώ μια πληρέστερη εικόνα πήραμε από τη δεύτερη δημοσίευσή του στο περιοδικό Σκορπιός, όπου καταφέραμε να διαβάσουμε ουσιαστικά όλο το υλικό του 1ου τόμου της Jemma. Αρκετά χρόνια μετά, η super μικρή (στα χαρτιά μόνο ) εκδοτική εταιρεία Jemma αποκτά τα δικαιώματα και τυπώνει σε δύο πολυτελείς τόμους όλη την ιστορία του Κοσμοναύτη. Πολυεπίπεδο έργο, ξεκίνησε ως μια αλληγορία στην ιστορία του Ροβινσώνα Κρούσου και τη μοναξιά του ανθρώπου σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης, αλλά στην πορεία εξελίχθηκε σε πλάγια καταγραφή της επερχόμενης πολιτικής ανωμαλίας που κυρίευσε τον πλανήτη τις δεκαετίες του '60 και του '70. Η τραγική ιστορία του Oesterheld και της οικογένειάς του ως αποτέλεσμα της χούντας είναι λίγο-πολύ γνωστή, και όσοι τυχόν δεν γνωρίζουν σχετικά ας διαβάσουν το πολύ όμορφο αφιέρωμα του germanicus εδώ. Για εγκυκλοπαιδικούς λόγους, θα ήθελα να δείξω μόνο τη διαφορά του αρχικού στενόμακρου φορμάτ της ιστορίας (που είναι αυτή που δημοσίευσε η Jemma) σε σχέση με τις μεταγενέστερες τροποποιήσεις για να "χωρέσει" σε εκδόσεις μικρότερου μεγέθους ή και περιοδικών κλασσικού τύπου. Οι 2 πρώτες σελίδες από την έκδοση της Jemma. Οι 4 πρώτες σελίδες όπως δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Σκορπιός.

Στα πρότυπα των κλασικών ερωτικών fumetti τρόμου των δεκαετιών του '60 και '70, όπως αναγράφεται στο οπισθόφυλλο, η Jemma Press φέρνει στην Ελλάδα τη σειρά Suspiria του Luca Montagliani. H Suspiria και οι 3 αδερφές της Νένια Καντελάρια, Σουντάρια και Γριμόρια είναι οι σκοτεινές θεές, κόρες του Εωσφόρου, που βασανίζουν τις ψυχές των αμαρτολών στο βασίλειο του σκότους. Το άλμπουμ αποτελείται από 3 ιστορίες, όπου στη μεν πρώτη η Suspiria μας συστήνει τις αδερφές της και το έργο τους, ενώ στις άλλες δύο βλέπουμε τη μεν Γριμόρια να ερωτεύεται και τη δε Νένια να ικανοποιεί τις ανεκπλήρωτες επιθυμίες των ψυχών. Οι ιστορίες είναι οι εξής: - Η κόλαση υπάρχει (σενάριο, σχέδιο Luca Laca Montagliani) - H ιστορία του Μ (σενάριο Luca Laca Montagliani, σχέδιο Andrea Jula) - Εκεί που πεθαίνουν οι ψυχές (σενάριο Luca Laca Montagliani, σχέδιο Andrea Jula) Το τεύχος κυκλοφόρησε το Νοέμβριο του 2022 στο AthensCon, όπου ο δημιουργός του Montagliani ήταν προσκεκλημένος της Jemma και υπέγραφε/σχεδίαζε τα τεύχη. Ευχαριστούμε για υπόλοιπα εξώφυλλα τον albert.

Σε συνέχεια της αναβίωσης των ερωτικών fumetti που κυκλοφορούσαν πριν μερικές δεκαετίες, ο Montagliani και η Jemma "ξαναχτυπούν" με ένα καινούριο βιβλίο, αυτή τη φορά όχι με σόλο ιστορίες της Suspiria αλλά με μια ανθολογία που επίσης συμμετέχουν η Ζάκουλα, η Λουσίφερα και η "Ξανθιά", νεότερη δημιουργία αυτή από το πενάκι του Franco Saudelli και όχι υπερφυσικός χαρακτήρας από το παρελθόν. Η πρώτη ιστορία είναι σε σκίτσο και σενάριο Montagliani και πρωταγωνιστεί η Ζάκουλα σε μια μικρή ερωτική (ή πορνογραφική αν προτιμάτε) περιπέτεια. Στη δεύτερη ιστορία σε σενάριο Fabio Celoni και σκίτσο Alex Horley πρωταγωνιστεί η Λουσίφερα με ελαφρώς εκτενέστερο (λίγο, μη φανταστείτε) σενάριο. Για όσους/ες (όπως εγώ π.χ.) δεν έχουν ξανακούσει τον Horley, είναι ψιλο-γνωστός κυρίως για τη δουλειά του στον χαρακτήρα του Lobo της DC Comics και το στυλ του θυμίζει τον Dan Brereton. Αναρωτιέμαι αν η πρωτότυπη ιστορία εκδόθηκε έγχρωμη, μια που δείχνει πως θα της πήγαινε πολύ το χρώμα. Η τρίτη ιστορία σε σενάριο Montagliani και σκίτσο Saudelli φέρνει για πρώτη φορά την Ξανθιά σε ένα υπερφυσικό περιβάλλον, όπου καταφέρνει να τη σκαπουλάρει με ένα σεξουαλικό όργιο και την παρέμβαση της Σουσπίρια. Όπως καταλαβαίνετε, πρόκειται για έκδοση που απευθύνεται αυστηρά σε ενήλικους, όπως και τα fumetti των '70s και '80s (άλλο που με κάποιον τρόπο όλο στα χέρια πιτσιρικάδων σαν και του λόγου μου κατέληγαν)...

Το νέο πειραματικό project του Τόμεκ. Πρωτοποριακό χιούμορ και μοναδικοί σχεδιαστικοί και σεναριακοί πειραματισμοί από τον θρυλικό συντελεστή του ΗΕΗΕ! Ευχαριστούμε για τα εξώφυλλα τους ramirez, totally_wired, Indian & ramirez. Αφιέρωμα στον Tomek

Η σεξουαλική εργασία μιας «αφέντρας» πέρα από στερεότυπα και προκαταλήψεις. Ο λόγος γύρω από τη σεξουαλική εργασία χαρακτηρίζεται σχεδόν πάντα από δυο αντίρροπες τάσεις μεταξύ των ατόμων που συνομιλούν και διατυπώνουν τις ατεκμηρίωτες, κατά κανόνα, «βεβαιότητές» τους: από τη μια βρίσκεται η ηθικολογική προσέγγιση που επικεντρώνεται στις αποκαλούμενες παρεκκλίνουσες (;) συμπεριφορές και τον μεταφορικό εγκλεισμό των «κατηγορουμένων» σε έναν βρόμικο, περιθωριακό κόσμο χωρίς διαφυγή, το επικίνδυνο φλερτ με την παραβατικότητα κ.ά. ενώ από την άλλη διατυπώνεται ένας λόγος που ηρωοποιεί τα εργαζόμενα άτομα, ενδεχομένως φετιχοποιώντας την ιδιαιτερότητα και τη φύση του σεξουαλικού επαγγέλματος ωσάν αυτό να αποτελεί πάντα επιλογή και να μη συνοδεύεται, τουλάχιστον κάποιες φορές, από κινδύνους και εκμετάλλευση. Η πρώτη προσέγγιση συνοδεύεται συχνά από μια διάθεση οίκτου και λύπησης, από μια επίκληση και προτροπή “επανένταξης” και επιστροφής στην “κανονικότητα” πέρα από το δαιμονοποιημένο σεξ, ενώ η δεύτερη επιχειρεί αντιθέτως, να κανονικοποιήσει πλήρως αυτήν την εργασία παραβλέποντας και αποσιωπώντας κάθε ιδιαιτερότητά της. Στο «Hinterhof – Η Ζωή μου ως Αφέντρα» (εκδόσεις Jemma Press, μετάφραση: Λύο Καλοβυρνάς), η Anna Rakhmanko στο σενάριο και ο Mikkel Sommer στα σχέδια, έχοντας κατά το παρελθόν συνεργαστεί στο λυρικά βιογραφικό Strannik, υπερβαίνουν αυτήν τη διπολική κατάταξη και φιλοτεχνούν μια ιστορία χωρίς μανιχαϊσμούς, στερεότυπα και προκαταλήψεις για τη σεξουαλική εργασία μιας γυναίκας σε ένα στούντιο στο Βερολίνο. «“Hinterhof” στα γερμανικά θα πει “πίσω αυλή”· ένα μέρος όπου συνήθως στοιβάζονται πράγματα που δεν θέλουμε να βλέπουμε. Μεταφορικά θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι το μέρος όπου εμείς ως κοινωνία έχουμε κρύψει τη σεξουαλική εργασία. Ως εκ τούτου, φαίνεται ταιριαστό το γεγονός ότι το στούντιο όπου η Ντάσα Χινκ εργάζεται ως επαγγελματίας αφέντρα βρίσκεται ακριβώς σε μια τέτοια αυλή στο Βερολίνο», αναφέρει το επιλογικό κείμενο της έκδοσης. Η σεξουαλική εργασία είναι λοιπόν «ο ελέφαντας στην πίσω αυλή» που κάνουμε πως δεν βλέπουμε, είτε γιατί κινδυνολογώντας θεωρούμε ότι καταπατά τους ηθικούς μας περιορισμούς είτε γιατί αυτάρεσκα πιστεύουμε πως έχουν αρθεί όλοι αυτοί οι περιορισμοί. Οι Rakhmanko και Sommer υπαινίσσονται με ευθύτητα ότι ο «ελέφαντας» υπάρχει μεν αλλά, τουλάχιστον στην περίπτωση της σεξεργάτριας που πρωταγωνιστεί στο έργο τους, δεν είναι εντέλει τόσο βαρύς και δυσκίνητος. Η Ντάσα Χινκ, πραγματικό πρόσωπο της οποίας τη ζωή περιγράφει το βιβλίο μέσω των συζητήσεων και συνεντεύξεων που έκανε με τη Rakhmanko για μεγάλο χρονικό διάστημα, είναι μια επαγγελματίας του σεξ με την ειδίκευση της «αφέντρας» (dominatrix) και με μια πολυπληθή πελατεία από άνδρες όλων των ηλικιών και κοινωνικών τάξεων. Και είναι απολύτως ικανοποιημένη με τη δουλειά της, με το να υποδύεται τον ρόλο της κυρίαρχης σε σύντομες, αμειβόμενες ερωτικές συνευρέσεις. «Βρίσκω πέρα για πέρα αξιολάτρευτους τους άντρες που με επισκέπτονται στο στούντιό μου, όπως επίσης και τη σχέση που έχουν με τη σεξουαλικότητά τους. Καθώς βγάζουν τα ρούχα τους για να πάνε για μπάνιο πριν από το ραντεβού μας είναι σαν να τους κυριεύει μια υποψία ντροπής· λες και πάνω από το κεφάλι τους αιωρείται ένα σύννεφο, το οποίο φανερώνει ότι ξέρουν πως αυτό που πρόκειται να κάνουν σε λίγο είναι απίστευτα ντροπιαστικό – ν’ άνοιγε η γη να τους καταπιεί έτσι και μαθαινόταν ή τους έβλεπε κάποιος αυτή τη στιγμή. Ταυτόχρονα έχουν και μια τελείως παιδική ανυπομονησία για τη μυστηριώδη περιπέτεια που τους περιμένει. Όλα αυτά αξίζουν ενσυναίσθηση και σεβασμό» περιγράφει η Χινκ και μεταγράφει η Rakhmanko. Και συνεχίζει: «Αν θέλεις να είσαι πετυχημένη αφέντρα, η σχέση με τον εκάστοτε πελάτη είναι το Α και το Ω. Το ίδιο κι η σύνδεση κι η επικοινωνία μαζί τους. Μια αφέντρα είναι σαν ιερέας ή δημόσιος λειτουργός· οι άνθρωποι απευθύνονται σ’ εμάς». Έχοντας πλήρη επίγνωση της θέσης της και της ευθύνης της στην ευαίσθητη όσο κι εφήμερη σχέση που συνάπτει με τους πελάτες της, αντιμετωπίζει τους άνδρες με σεβασμό και κατανόηση, χωρίς να τους κρίνει και σίγουρα χωρίς να τους κατακρίνει, ό,τι ιδιαίτερο και εξεζητημένο κι αν επιδιώκουν, όσο κι αν επιθυμούν να κατακτήσουν την ηδονή μέσω του πόνου, της σκηνοθετημένης ταπείνωσης, της χρήσης σεξουαλικών εργαλείων και αντικειμένων σχεδιασμένων και προορισμένων να προσφέρουν στιγμές οδύνης και απόλαυσης σε όσους τις επιζητούν: «Μπορώ να γίνω η “σκύλα που ξέρει καλά τι γουστάρει” ή η “καυτή πουτανίτσα” ή η “σαγηνευτική μοιραία γυναίκα που σε βάζει σε πειρασμό”. Προετοιμάζω με φροντίδα κάθε βήμα αυτά τα πρώτα λεπτά, γιατί τα θεωρώ τις πιο όμορφες και επιδραστικές στιγμές ολόκληρης της συνεδρίας». Τον επαγγελματισμό της Χινκ καταγράφει με προφανή συμπάθεια, αν και αποστασιοποιημένα, σχεδόν ντοκιμαντερίστικα η Rakhmanko έχοντας τη συνδρομή του Sommer, ο οποίος με τα υπέροχα σχέδιά του καταφέρνει να αποδώσει ιδανικά τόσο τις στιγμές πάθους και έντασης όσο και αυτές της αμηχανίας και της σιωπής πριν και κατά τις σεξουαλικές συνευρέσεις. Σε ένα βιβλίο που αντιμετωπίζει με ψυχραιμία και χωρίς κραυγές ένα δύσκολο αλλά υπαρκτό ζήτημα. Και το σχετικό link...

Το μυθιστόρημα του Καζαντζάκη και η ταινία ''Ο άνθρωπος που έπεσε στη Γη'' ανάμεσα στις νέες αφίξεις. Τα νέα graphic novels της πρόσφατης βιβλιοπαραγωγής είναι υψηλών προδιαγραφών – είτε πρόκειται για μυθιστορήματα που μορφοποιούνται σε κόμικς, είτε για ταινίες που διασκευάζονται, είτε ακόμη για πρωτογενείς ιστορίες που γίνονται απευθείας graphic novels. Επιλέξαμε και προτείνουμε μερικά από αυτά… Ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον εγχείρημα είναι το «Ο άνθρωπος που έπεσε στη Γη» (εκδόσεις Anubis) των Dan Watters – Dev Pramanik. Βασίζεται στην ομώνυμη ταινία του Νίκολας Ρεγκ με πρωταγωνιστή τον αξέχαστο Ντέιβιντ Μπάουι. Διαθέτει δυνατή, ατμοσφαιρική εικονογράφηση, που αποδίδει την ιστορία εξωγήινου που «σκάει» έτσι ξαφνικά στη Γη. Από την άλλη, στη διασκευή του θρυλικού μυθιστορήματος «Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά» του Νίκου Καζαντζάκη προχώρησαν οι εκδόσεις Διόπτρα, με πλούσια εικονογράφηση του Soloup, προτείνοντας έτσι – εκ νέου – το έργο του κορυφαίου συγγραφέα. Με υπέροχα πολύχρωμα σκίτσα πάλι, ο Fred Fordham παρουσίασε την απόδοση του διαχρονικού μυθιστορήματος «Θαυμαστός καινούργιος κόσμος» του Άλντους Χάξλεϊ σε μορφή graphic novel (εκδόσεις Οξύ). Στον διάσημο δε Αμερικανό καρτουνίστα Τιμ Χάμιλτον ο Ρέι Μπράντμπερι είχε εμπιστευτεί τη διασκευή του θρυλικού του μυθιστορήματος «Φαρενάιτ 451» (εκδόσεις Μεταίχμιο). Και πολύ καλά έκανε, αν κρίνουμε από το αποτέλεσμα. Όσο για το «1936: Ετοιμόρροπη δημοκρατία» του Θανάση Πέτρου (εκδόσεις Ίκαρος) είναι έξοχο επίτευγμα με θέμα τον στρατιώτη Αμπατζή στην Ελλάδα του 1936, τη χρονιά κατά την οποία η δημοκρατία καταλύθηκε από τη δικτατορία του Μεταξά – πρόκειται για καθηλωτική τοιχογραφία μιας ολόκληρης εποχής. Και, βέβαια, δεν γίνεται να μην αναφέρει κανείς το κομψοτέχνημα «Η πύλη της Ανατολής». Ένα θανάσιμο παιχνίδι κατασκόπων εκτυλίσσεται στην Κωνσταντινούπολη του 1938, μέσα από πανέμορφες εικόνες, μυστικά, πάθη, ίντριγκες και σασπένς. Εδώ ο Ιταλός βιρτουόζος Βιτόριο Τζαρντίνο απλώς αποθεώνει την τέχνη των κόμικς. Και εμείς δεν έχουμε καλύτερο. Και το σχετικό link...

Μια συγκινητική ιστορία ενδυνάμωσης για τη γνωριμία και τη συμφιλίωση με τον εαυτό, την απελευθέρωση των συναισθημάτων, την αποδοχή της διαφορετικότητας και της ταυτότητας, το λυτρωτικό coming out. «Για να υπάρξω, πρέπει κάποιος να με δει· κάποιος ν’ αναγνωρίσει την ύπαρξή μου. Χωρίς “εσύ” δεν υπάρχει “εγώ”. Τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα συχνά ζούμε σε μια κατάσταση αναστολής ζωτικών λειτουργιών, μια παρατεταμένη παύση ζωής, κατά την οποία εξωτερικά φαινόμαστε να λειτουργούμε λίγο πολύ “κανονικά”, σπουδάζοντας, δουλεύοντας, αλληλεπιδρώντας με συγγενείς, φίλους, αγνώστους, ενώ μέσα μας δεν υπάρχουμε πραγματικά ή ολοκληρωμένα· αναγκαζόμαστε να αυτολογοκρινόμαστε, να ζυγίζουμε πόσο εαυτό θα δείξουμε, πόσο εαυτό θα κρύψουμε. Μέσα μας φυτοζωούμε, με την ελπίδα ότι στο μέλλον ίσως να καταφέρουμε το μέσα και το έξω επιτέλους να συντονιστούν και να έχουμε μόνο έναν εαυτό, έναν ενιαίο, ολόκληρο και μη απολογητικό εαυτό, χωρίς αυτή την εξαντλητική επιτροπή στο κεφάλι μας να ζυγίζει συνεχώς πόσο θα φανερωθούμε ανάλογα με το εκάστοτε περιβάλλον προκειμένου να επιβιώσουμε» γράφει ο Λύο Καλοβυρνάς, συγγραφέας και ψυχοθεραπευτής, στον σύντομο αλλά απολύτως σαφή πρόλογό του με τίτλο «Πότε γινόμαστε ο εαυτός μας;» για το «Gérard, ή το Σπαθί στην Πλάτη του», το νέο βιβλίο του Στηβ Στιβακτή που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Jemma Press (210 σελίδες). Ο Στιβακτής, αν και μόλις 31 ετών, έχει ήδη αφήσει το αποτύπωμά του στα ελληνικά κόμικς φιλοτεχνώντας τα τελευταία χρόνια ορισμένες πολύ αξιόλογες δουλειές, μεταξύ των οποίων οι αυτοεκδόσεις Εσμέ και Σκιτσούχτρα, ενώ για τη Σπαζοραχούλα (2021) σε σχέδια Λεν Γώγου, απέσπασε το βραβείο Καλύτερου Σεναρίου στα Ελληνικά Βραβεία Κόμικς. Το Gérard έρχεται να επιβεβαιώσει το μεγάλο του ταλέντο στην αφήγηση ιστοριών και την ικανότητά του να μιλά για πολύ δύσκολα πράγματα με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο. Γιατί η ιστορία στο Gérard αφορά ένα πράγματι δύσκολο θέμα και, όπως συχνά συμβαίνει με τα δύσκολα θέματα, δύσκολα συζητιέται και ακόμα πιο δύσκολα λύνεται αν δεν λυθούν οι γλώσσες, δεν απελευθερωθούν και δεν μοιραστούν τα συναισθήματα. Πρωταγωνιστής είναι ο Έκτορας, ή καλύτερα ένα παιδί το οποίο στην εφηβεία του επιλέγει να το αποκαλούν Έκτορα καθώς προσπαθεί να κατανοήσει τον εαυτό του και να γίνει αποδεκτό πρώτα απ’ όλα από το ίδιο και στη συνέχεια από την οικογένειά του. «Προσπάθησα, μέσα από αυτήν την ιστορία, να μιλήσω για πολλά πράγματα. Για την απομόνωση ενός ξεκάθαρα (στους γύρω του αν όχι στο ίδιο) queer και νευροδιαφορετικού ατόμου∙ για την αρρενωπότητα, τόσο την τοξική όσο και τη θετική, την εναλλακτική, την queer, την υγιή, και την καθαρά προσωπική∙ για την πατριαρχία αλλά και για την οικογενειακή μητριαρχία∙ για τη σημασία που έχουν τα πρότυπα, η συμπερίληψη, η ορατότητα περιθωριοποιημένων ομάδων ή/και μειονοτήτων, ειδικά για μικρότερες ηλικίες∙ για τη δύναμη που μπορούν να δώσουν οι ιστορίες σε κάποιον που δεν έχει ιδέα ποια είναι η θέση του στη δική του ιστορία…» γράφει ο Στιβακτής, που καταφέρνει, χωρίς ποτέ να γίνεται διδακτικός ή ηθικολόγος, να φτιάξει μια υπέροχη ιστορία. Με χιούμορ, με συγκίνηση, με συναισθήματα, με αγάπη αλλά και με αιχμηρά σχόλια για τη θυσία της αγάπης στον βωμό των κοινωνικών και οικογενειακών συμβάσεων. Μια ιστορία, πάνω απ’ όλα, για τη λυτρωτική δύναμη της τέχνης και τη διεκδίκηση της ορατότητας σε ένα εχθρικό περιβάλλον που μπορεί και πρέπει να αλλάξει. Και το σχετικό link...

Από την εκδοτική: Τέσσερα θύματα του Άρχοντα του Τρόμου διψούν για εκδίκηση! Θέλουν να δουν τον Ντιαμπόλικ να υποφέρει, όπως υπέφεραν και οι ίδιοι και καταστρώνουν υπομονετικά ένα πολύπλοκο όσο και ιδιοφυές σχέδιο προκειμένου να τον εξολοθρευόσουν! Η ιστορία: Αν και ακόμα δεν έχει έρθει το Comicdom, η Jemma κάνει κάτι τέτοιες ανεξάρτητες κινήσεις μέσα στη χρονιά και έτσι το Μάρτιο κυκλοφόρησε μία ακόμα έκδοση του Diabolik, η αναβίωση του οποίου φαίνεται να πηγαίνει καλά με νέους τόμους να κυκλοφορούν σταθερά. Η εκδοτική επέλεξε μια ιστορία του εξαιρετικού Tito Faraci και μπορώ να πω ότι συνάντησα στοιχεία που δεν θυμάμαι να συναντάω συχνά στον Diabolik. Εν προκειμένω έχουμε τέσσερις παλιούς εχθρούς του πρωταγωνιστή μας να συμμαχούν προκειμένου να τον καταστρέψουν. Οι ίδιοι όντας έξυπνοι και ισχυροί καταλήγουν σωστά στο συμπέρασμα ότι ο Diabolik διαθέτει μια κρυψώνα στην οποία κρύβει πολύ σπάνια κομμάτια τέχνης που αποτελούν τα αγαπημένα του και ανταποκρίνονται στο προσωπικό του γούστο. Μάλιστα έχει κρατήσει μυστική την ύπαρξή της ακόμα και από την Εύα. Ο Faraci δείχνει σιγά σιγά τις κινήσεις των εχθρών και αποκαλύπτει τις ιστορίες όλων με την μορφή flashback, τα οποία συμβάλλουν σε πολύ ωραία ανάλυση των κινήτρων των χαρακτήρων και πιο όμορφη αφήγηση. Αυτό που δεν περίμενα με τίποτα είναι να δω τον Diabolik να κάνει λάθη και να μην υπολογίζει σωστά τις απειλές των αντιπάλων του και αναγκάζεται φυσικά να πάρει εκδίκηση. Είναι μια αρκετά απλή ιστορία, αλλά το ταλέντο του Faraci στην αφήγηση είναι αδιαμφισβήτητο και μέσα σε όλα έχουμε και το σχέδιο του Emanuele Barison που είναι μάλλον το αγαπημένο μου απ' όσους τόμους έχουν κυκλοφορήσει έως τώρα. Πολύ ρεαλιστικά πρόσωπα, καθαρές γραμμές, υπέροχα μελάνια, εξαιρετική απόδοση της δράσης. Συνολικά με άφησε ικανοποιημένο (και) αυτή η ιστορία. Η έκδοση: Για ένα κόμικ σχεδόν 180 σελίδων, η τιμή είναι αρκετά καλή, ωστόσο συνεχίζω να έχω το ίδιο πρόβλημα που είχα στο Το Όνομά μου είναι Ντιαμπολίκ με την πολύ κακή ποιότητα του χαρτιού της Jemma. Δεν ξέρω αν γίνεται με σκοπό να θυμίζει παλιά fumetti, αλλά δε γίνεται μια εκδοτική με πολύ καλές εκδόσεις που ποτέ δεν είχαμε θέμα με το χαρτί της να επιλέγει αυτήν την ποιότητα. Κατά τ' άλλα είναι στο κλασικό μέγεθος που είχαν και τα προηγούμενα Diabolik και αν σας αρέσει ο ήρωας και απολαμβάνετε που τον βλέπουμε τακτικά μέσω των επιλογών της Jemma, τότε θα πρότεινα να το διαβάσετε. Καλό διάβασμα σε όλους λοιπόν

1800. Τουρκοκρατία. Ελασσόνα. Δίπλα από τη Μελούνα. Εκεί που θα είναι τα όρια του Ελληνικού Κράτους μετά τη προσάρτηση της Θεσσαλίας το 1881 και κατά τον πόλεμο του 1897. Ο Δήμος Καραμάνος έχει τη φαμέλια του, έχει τα 5 παιδιά του, ζει μια φυσιολογική φτωχική ζωή. Έχει όμως ένα παρελθόν. Το οποίο τον βρίσκει. Και μαζί με αυτό το παρελθόν συναντάμε και εμείς ονόματα τόσο από το 1821, όσο κυρίως από την περίοδο λίγο πριν το 1821. Δεν τα αναφέρω για να μειώσω τα σπόιλερ Δημιουργός ο πρωτοεμφανιζόμενος (σε εμένα έστω) Θανάσης Καραμπάλιος. Από την Ελασσόνα Στη σελίδα του στο φβ έχει καμπόσες σελίδες μέσα από το κόμικ. Χωρίς μπαλονάκια και αναρτημένες το 2016. Άρα προφανώς το δουλεύει καιρό Παραθέτω μερικές για να έχετε μια ιδέα για το σχέδιο. Το κόμικ περιέχει 2σέλιδη εισαγωγή από τον Πάνο Ζαχαρη, 2 σελίδες με βιογραφικά ιστορικών χαρακτήρων που εμφανίστηκαν στον τόμο (η βιογραφία τους μέχρι το 1800 αλλά και με τα στοιχεία που εξηγούν τα όσα είδαμε στο κόμικ) και μια σελίδα με μια βιβλιογραφία που αποτελείται κυρίως από πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές. === Σχόλια? Με το που έμαθα πριν κανά μήνα από το τόπικ Νέα Κόμικς από την Jemma και το λαγωνικό τον GCF ότι βγαίνει και εν συνεχεία είδα τις σελίδες στο φβ του δημιουργού, έπαθα κάτι τις. Το υλικό με αφορούσε 132%. (α) Ελλαδάρα (β) Ελληνική Ιστορία (γ) μια περίοδος που δεν "πολυεπισκεπτόμαστε". Χτες είπαν από τη Jemma στο φβ ότι το παρέλαβαν (αφού σκοπεύουν να το κάνουν επίσημη πρεμιέρα στο Γαλλικό στη Θεσ/νικη το ερχόμενο ΣΚ), σήμερα με το που άνοιξαν το μαγαζί ήμουν εκεί για να το τσιμπήσω Δεν τα συνηθίζω αυτά Expectations στο Θεό λοιπόν, κάτι που συνήθως μεταφράζεται σε απογοήτευση Συνήθως. Διότι εδώ δεν απογοητεύθηκα Το σχέδιο μου άρεσε πάρα πολύ. Υπάρχουν κάποια καρέ που δε με ενθουσίασε η απουσία φόντου, υπάρχουν καρέ που με μάγεψαν με την Ελλαδάρα του 1800 που δείχνουν. Ο ρυθμός πάρα πολύ καλός. Άμα ξεκινάει τις επίσημες εκδόσεις του ο Καραμπάλιος με αυτό τον τρόπο, τι ακριβώς θα κάνει στο μέλλον? Δηλώνω πάντως φαν Σενάριο. Δεν είναι το Watchmen το 1986 ή το Batman Year One το 1987. Δεν αφηγείται μια περιπέτεια που δεν έχει ξανααφηγηθεί κανείς Τα μοτίβα είναι γνώριμα. Δεν την βρήκα όμως κλισαρισμένη. Είναι μια δετή σφιχτή περιπέτεια, έχει ρυθμό, ήταν ένα άγριο αχαλίνωτο σεξ με τον εγκέφαλό μου Συν τοις άλλοις καραγουστάρησα μέχρι εκεί που δεν πάει κάποια από τα ιστορικά πρόσωπα που εμφανίζονται. Σε τεράστιο βαθμό διότι εμφανίζονται με την ηλικία που είχαν το 1800 (και πάντα με σεβασμό στα όσα ξέρουμε από τις πηγές για τον χαρακτήρα τους). Πάρα πολύ μεγάλη απόλαυση. Συνήθως μνημονεύουμε κάποιους ανθρώπους από το 1821, χωρίς όμως να λέμε τι ηλικία είχαν ανά πάσα στιγμή. Για παράδειγμα, εκτιμώ πως το 99% εξ ημών δεν γνωρίζει εάν το 1821 στην Αλαμάνα ο Αθανάσιος Διάκος ήταν 23 ετών, 33 ετών, 43 ετών ή κάτι άλλο Τεράστια όμως η κουβέντα του Ζάχαρη όπως εμφανίζεται στο οπισθόφυλλο. "Οι πρωταγωνιστές της περιόδου, οι καπεταναίοι, οι κλέφτες και οι αρματολοί, δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν σε γοητεία από τους πολυσκιτσαρισμένους ντεσπεράντο και τους σκοτεινούς παρανόμους των μαύρων ευρωπαϊκών δασών". Τεράστια. Και 100% αληθινή Το κακό είναι ότι το τέλειωσα... Και η ιστορία συνεχίζεται. 48 σελίδες και έχω την αίσθηση πως είμαστε ακόμα στον προλογο. Έχουν εμφανιστεί πολλοί "παίχτες", έχει απλωθεί πολύς τραχανάς, θέλω τους επόμενους τόμους (που δεν ξέρω πόσοι θα είναι) ΤΩΡΑ Ελπίζω επίσης να πατήσει πολλούς κάλλους και να εκνευρίσει πολλούς Διότι υπάρχει η ιστορία, όπως συνέβη, με τα καλά της και με τα κακά της, υπάρχουν όμως και οι εθνικοί μύθοι Που, well... είναι μυθοι. Εθνικοι Καραγουστάρησα Φέρτε μου τα επόμενα λέμε Τώρα που γυρίζει Ευχαριστούμε για το υπόλοιπα εξώφυλλα τους albertus magnus, Jack62 & Comichunter.

Σύνοψη από την εκδοτική: Ένα καινούργιο, δυστοπικό αλλά ταυτοχρόνως χιουμοριστικό άλμπουμ με το μοναδικό ύφος του δημιουργού του «The Working Dead» και του «Scary Tales»! «Εμείς κι Αυτοί, οι Πολλοί και οι Λίγοι κι ένα ψηλό τοίχος που μας χωρίζει. Α, κι ένας θανατηφόρος ιός που καταφέρνει να μαυρίσει λίγο περισσότερο ένα απολύτως μαύρο κοντινό μέλλον». Σχολιασμός της έκδοσης: Τα στριπς του Πάνου Ζάχαρη από το The Working Dead μέχρι και σήμερα έχουν κερδίσει πολύ κόσμο στα social media και νομίζω αυτή η συλλογή θα κάνει ακόμα περισσότερους να ψαχτούν. Με αφορμή λοιπόν τα τελευταία χρόνια και όσα ζήσαμε σε όλα τα επίπεδα με την πανδημία, τα εργασιακά και τις αλλαγές στη ζωή μας σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο, ο Πάνος Ζάχαρης φτιάχνει μερικά φανταστικά στριπς όπου οραματίζεται μια δυστοπική κοινωνία όπου όλα αυτά παρουσιάζονται σε ακόμα πιο υπερβολικό βαθμό. Διαλυμένα νοσοκομεία, αστυνομοκρατία, τρόμος, όλα αυτά έγραψε και σχεδίασε στη διάρκεια της τηλεργασίας του ο Πάνος και πραγματικά είναι ένα πάρα πολύ καλό άλμπουμ που σας το προτείνω οπωσδήποτε. Καλό διάβασμα σε όλους

Τον Νοέμβριο του 2007 κυκλοφόρησε ο πρώτος τόμος μιας τριμηνιαίας ανθολογίας τρόμου με τίτλο DYLAN DOG + DAMPYR από την Jemma Press. Αν και η συγκεκριμένη ανθολογία χρεώνεται στην Sergio Bonelli Editore, στην ταυτότητα του περιοδικού αναφέρεται και η Strip Art Features. Ο Ντύλαν Ντόγκ είναι γνωστός και από την κυκλοφορία της ομότιτλης σειράς μέσω της Μαμούθ (αφιέρωμα εδώ), ενώ μπορείτε να πάρετε και μιά ιδέα από το αφιέρωμα που κοσμεί τις σελίδες του Greek Comics. To DYLAN DOG εκπροσωπείται σε αυτή την ανθολογία 204 σελίδων (μαζί με τα εξώφυλλα) από το τεύχος 80 και έπειτα της σειράς, και το DAMPYR από το πρώτο τεύχος. Ποιοτικά η έκδοση είναι άψογη με σκληρό χοντρό χαρτί που αποδίδει πολύ καλά το ασπρόμαυρο σχέδιο με τις πλούσιες σκιές (όπως αρέσει στον θείο germ δηλαδή ). Μπορείτε να το προμηθευτείτε προς 10 ευρώ ή προς 9 ευρώ από τα Jemma. Πρώτο τεύχος DYLAN DOG - Ο ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ ΤΟΥ ΚΙΛΛΕΞ (ll cervello di Killex) DAMPYR - Ο ΓΙΟΣ ΤΟΥ ΔΙΑΒΟΛΟΥ (ll figlio del Diavolo) Δεύτερο τεύχος DYLAN DOG - JOHNNY FREAK DAMPYR - Η ΓΕΝΙΑ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ Ευχαριστούμε για τα εξώφυλλα τους The_Sandman, Melandros, leonidio, Pavlos & ftsgr.

Μετάφραση του ομώνυμου κόμικ. Κυκλοφόρησε ταυτόχρονα και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Αστυνομικό με ζωομορφικούς χαρακτήρες α-λα Μπλακσαντ με steampunk στοιχεία (steampunk: είδος επιστημονικής φαντασίας στο οποίο οι ενδυμασίες, οι συνήθειες, τα σπίτια έρχονται από τα τέλη του 19ου-αρχές 20ου αιώνα, με σοβαρότατες δόσεις φουτουριστικής τεχνολογίας. Ο όρος είναι μετεξέλιξη του κυβερνοπανκ (που είναι τελείως φουτουριστικό και έχει σχέση με τους η/υ) αλλά μπαίνει το συνθετικό steam (ατμός) για να προσδιορίσει την εποχή. Χαρακτηριστικά κόμικ του είδους το League of Extraordinary Gentlemen, το Sebastian O κλπ) Ακόμα δεν το έχω διαβάσει για να το κριτικάρω. Φυσικά ήταν για μένα μια πολυαναμενόμενη κυκλοφορία και επειδή είναι Jemma (και έχω έναν έρωτα) αλλά και επειδή μου άρεσε πάρα πολύ ο Λούθερ Άρκραϊτ του Ταλμποτ. Η ποιότητα της έκδοσης είναι εξαιρετική. Αρκετά σκληρό και τραχύ εξώφυλλο, πάρα πολύ καλή σελίδα και ποιότητα χρωμάτων και οι σελίδες ανοίγουνε 180 μοίρες!

Hinterhof, η ζωή μου ως αφέντρα “Hinterhof” στα γερμανικά θα πει «πίσω αυλή»· ένα μέρος όπου συνήθως στοιβάζονται πράγματα που δεν θέλουμε να βλέπουμε.Μεταφορικά, θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι το μέρος όπου εμείς ως κοινωνία έχουμε κρύψει τη σεξουαλική εργασία. Ως εκ τούτου, φαίνεται ταιριαστό το γεγονός ότι το στούντιο όπου η Ντάσα Χινκ εργάζεται ως επαγγελματίας αφέντρα βρίσκεται ακριβώς σε μια τέτοια αυλή στο Βερολίνο. Πριν μετακομίσει εκεί, ζούσε μια καθημερνή ζωή, με μια σταθερή σχέση και με βλέψεις για ιδιόκτητο σπίτι και παιδιά, αλλά τα όνειρά της την οδήγησαν αλλού. Άφησε τον φίλο της, μετακόμισε στη μεγαλούπολη και έγινε dominatrix. Στο Βερολίνο, βρήκε τη ζωή που πάντα ονειρευόταν ως μουσικός, σκηνοθέτης, καλλιτέχνης αλλά και σεξεργάτρια. Στο βιβλίο που κρατάτε, η Ντάσα Χινκ μοιράζεται μαζί μας την καθημερινότητα και τις σκέψεις της, μας συστήνει τους πελάτες της και μας μιλάει για τη σεξεργασία και τις αντιδράσεις του κόσμου στη νέα της ζωή. Μέρος από τα έσοδα των δημιουργών από την πώληση αυτού του βιβλίου θα αποδοθούν στο Δίκτυο Ενδυνάμωσης Σεξεργαζομένων. Anna Rakhmanko & Mikkel Sommer Μετάφραση: Λύο Καλοβυρνάς 128 Σελ. τετράχρωμο Τιμή: 16,95 € ISBN: 978-618-5623-46-3 DIABOLIK – Ο θησαυρός του Ντιαμπόλικ Τέσσερα θύματα του Άρχοντα του Τρόμου διψούν για εκδίκηση! Θέλουν να δουν τον Ντιαμπόλικ να υποφέρει, όπως υπέφεραν και οι ίδιοι και καταστρώνουν υπομονετικά ένα πολύπλοκο όσο και ιδιοφυές σχέδιο προκειμένου να τον εξολοθρεύσουν! Μια ιδέα του Mario Gomboli & Tito Faraci Σενάριο: Tito Faraci Σχέδιο: Emanuele Barison Μετάφραση: Γαβριήλ Τομπαλίδης 176 Σελ. Μ/Α Τιμή: 13,50 € ISBN: 978-618-5623-47-0 Το Πτώμα (ανατύπωση) ΕΝΑ ΜΑΚΑΒΡΙΟ ΣΧΟΛΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΤΙΚΗ ΜΟΝΑΞΙΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΣ ΤΟΥ ΓΡΑ-ΓΡΟΥ ΤΑΣΟ ΖΑΦΕΙΡΙΑΔΗ, ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΛΑΒΟ ΚΑΙ ΘΑΝΑΣΗ ΠΕΤΡΟΥ Σ’ ένα διαμέρισμα ανακαλύπτεται το πτώμα ενός ηλικιωμένου σε αποσύνθεση. Το γραφείο τελετών που αναλαμβάνει την κηδεία είναι υποχρεωμένο να περιμένει την κόρη του νεκρού, που λείπει στο εξωτερικό. Ένας υπάλληλος του γραφείου θα ξενυχτήσει το πτώμα ώς την άφιξη της κόρης. Το Πτώμα είναι η ιστορία δύο πτωμάτων – ενός σε χρόνο παρόντα κι ενός σε χρόνο μέλλοντα. Δύο περίπου ζωντανοί άνθρωποι καταφέρνουν, ο καθένας με τον τρόπο του, εκείνο που σ’ όλη τους τη ζωή ήθελαν: να επικοινωνήσουν. Ένα πικρά αισιόδοξο κόμικς. Σενάριο: Τάσος Ζαφειριάδης & Γιάννης Παλαβός Σχέδιο: Θανάσης Πέτρου 48 Σελ. τετράχρωμο, μεγάλο σχήμα. Τιμή: 11,95 € ISBN: 978-960-6732-74-4

Η Σουσπίρια επανέρχεται στο τρίτο άλμπουμ της σειράς αισθησιακού τρόμου («Καρδιά που φλέγεται», εκδ. Jemma Press), επικεντρωμένο στο πρόβλημα του τοξικού έρωτα. «Κάποιες φορές στη διάσταση του έρωτα διεισδύει εκείνη του θανάτου, παίρνοντας τη μορφή μιας καρκινώδους αφοσίωσης καλυμμένη με φιλεύσπλαχνες προθέσεις, που όμως στην πραγματικότητα κρύβουν κάτι το σάπιο, που αμετάκλητα προσελκύεται από την άβυσσο, μέσα από την απατηλή πιθανότητα να μετατρέψει το σκοτάδι σε φως, τα σκατά σε χρυσάφι». Δεν θα μπορούσε να υπάρξει εναργέστερος ορισμός της «τοξικής αγάπης» από αυτόν του ψυχιάτρου και ψυχοθεραπευτή Μάρκο Λατζαρότο Μουρατόρι. Το απόσπασμα προέρχεται από την κριτική παρέμβαση που συνοδεύει την έκδοση της «Suspiria» – του τρίτου άλμπουμ της ιταλικής σειράς κόμικς, που φέρει τον τίτλο «Καρδιά που φλέγεται» και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Jemma Press σε μετάφραση Γαβριήλ Τομπαλίδη. Σε αυτή τη ζοφερή ιστορία μεταφυσικού τρόμου, αυστηρά για ηλικίες 18+, το ερωτικό εναλλάσσεται με το γκροτέσκο, όταν δεν ταυτίζεται μαζί του. Πρωταγωνίστρια είναι η Μαντλίν Ντιμπουά, πρώην μπαλαρίνα. Η Μαντλίν ζει στο Παρίσι στις αρχές του περασμένου αιώνα, με τον σύζυγο – και δυνάστη της – Μαρσέλ, επίσης πρώην χορευτή, ο οποίος εξαιτίας ενός ατυχήματος έμεινε παράλυτος και καθηλώθηκε σε αναπηρικό αμαξίδιο. Προκειμένου να κρατήσει το σπιτικό τους και να μαζέψει τα χρήματα για την εγχείρηση του Μαρσέλ, η Μαντλίν πουλάει στους δρόμους κεριά τα οποία εκείνος υποκλέπτει από την τοπική εκκλησία. Η καθημερινότητά της είναι γεμάτη από ταπεινώσεις, προσβολές και κακοποιήσεις, τόσο από τον δύστροπο αλκοολικό άντρα της, όσο και από μεσήλικες «ευυπόληπτους πολίτες» της καλής κοινωνίας, οι οποίοι συστηματικά την παρενοχλούν και την εκμεταλλεύονται. Μοναδικός άγγελος-προστάτης αυτού του δύστυχου πλάσματος είναι η Σουσπίρια, αισθησιακή δαιμονική θεότητα και βασίλισσα του Νεκρόκοσμου, η οποία με τη βοηθό της Νένια εμφανίζεται στη Μαντλίν για να δώσει ένα τέλος στην οδύνη της. Μια οδύνη που πηγάζει από την εκ μέρους της μοιρολατρική αποδοχή ενός τοξικού έρωτα, τον οποίο «προτιμά να υποφέρει αδιαμαρτύρητα ανάμεσα σε ανθρώπους που αδιαφορούν». Και είναι αυτός ο τοξικός έρωτας με «τη μορφή μιας καρκινώδους αφοσίωσης», που δεν της επιτρέπει να συνειδητοποιήσει ότι καμία κακοποιητική σχέση δεν δύναται να φέρει εντός της οποιονδήποτε σπόρο αγάπης, και πως η ψευδαίσθηση ότι «τα πράγματα στο μέλλον μπορούν να πάνε καλύτερα» στο υπάρχον πλαίσιο δεν είναι παρά αποκύημα της φαντασίας της χωρίς ερείσματα στην πραγματικότητα. Μια ιερή εξαγνιστική φωτιά και η αναπάντεχη τροπή που παίρνει η υπόθεση μετά τη συνάντηση με έναν σαδιστή καθολικό παπά ξετυλίγουν τη μεταφυσική – με θρησκευτικό υπόβαθρο – διάσταση αυτής της καλογραμμένης ιστορίας του Luca Laca Montagliani, αποδοσμένης άψογα από τη σινική μελάνη και την ακουαρέλα του Andrea Bulgarelli. Και το σχετικό link...