Αναζήτηση στην Κοινότητα

Ανθολογία με έργα 14 δημιουργών για την κατοχή. Τα ολιγοσέλιδα κόμικ είχαν δημιουργηθεί για την ομώνυμη έκθεση που έλαβε χώρα τον Οκτώβριο του 2016 στο πολιτιστικό κέντρο Μελίνα Μερκούρη. Στην ανάρτηση για την εκδήλωση μπορείτε να δείτε τις διαφορετικές τεχνοτροπίες των δημιουργών καθότι το σκανάρισμα σελίδας από το κόμικ είναι δύσκολο. Απ'ότι βλέπω ο μόνος που λείπει από την ανθολογία είναι ο Γεώργιος Τραγάκης. Περιεχόμενα: σ.5 Πρόλογος, Γιάννης Κοκουλάς σ.7 Εισαγωγή, Μενέλαος Χαραλαμπίδης σ.12 Μαύρες Ελιές, Τόμεκ Γιοβάνης σ.17 Ο Τερματοφύλακας μιλάει για τον Μεγάλο Αγώνα, Γιώργος Γούσης σ.22 Σκιές στο Μνημείο, Σπύρος Δερβενιώτης σ.27 Το Φιλί, Πέτρος Ζερβός σ.32 Το Πείραμα, Δημήτρης Καμένος σ.37 Πουθενά, Λέανδρος σ.42 Das Roastbeef, Τάσος Μαραγκός σ.47 Το Ρεβίθι, Θοδωρής Μπαργιώτας σ.52 Η Μπερέτα, Αλέξια Οθωναίου σ.57 Η Καπαρτίνα, Αλέκος Παπαδάτος σ.62 Ξεροκόμματο, Θανάσης Πέτρου σ.67 Σουλτς και Σαχτ, Soloup σ.72 Μέλπω, Γιώργος Φαραζής σ.77 Μαθημένοι, Πέτρος Χριστούλιας Πριν από κάθε ιστορία προηγείται μια σελίδα με φωτογραφία του δημιουργού και ένα σύντομο βιογραφικό σημείωμα. Το κόμικ πρωτοκυκλοφόρησε 30/8 στο 48ο φεστιβάλ βιβλίου στο Ζάππειο. Διαφορετικές τεχνοτροπίες, διαφορετικές εμπνεύσεις, διαφορετικές αφηγήσεις. Αλλού είναι καθαρή μυθοπλασία, αλλού είναι ιστορίες της προφορικής παράδοσης, αλλού μεταφορές λογοτεχνικού έργου, αλλού απόδοση ιστορικών γεγονότων. Άνισο, όπως ίσως κάθε ανθολογία, αλλά ενδιαφέρον. Κάποιες ιστορίες μου μίλησαν πολύ. Σχετικά άρθρα 14 δημιουργοί για την απελευθέρωση της Αθήνας [Ιατρού Γιάννης, efsyn.gr, 31/08/2019] Η κατοχική Αθήνα με την πένα των σκιτσογράφων [Τζουμερκιώτη Κατερίνα, Έθνος, 10/10/2016] Ένα γλυκό ξημέρωμα [Αντωνόπουλος Γιάννης, edromos.gr, 11/10/2016]

Καλλιτέχνες από διαφορετικές γενιές, άλλοι βασισμένοι σε βιωματικές αφηγήσεις και άλλοι σε πραγματικά γεγονότα, από διαφορετική σκοπιά ο καθένας, αναπλάθουν νοερά και αποτυπώνουν στο χαρτί τα χρόνια της Κατοχής. Παίρνοντας μέρος αλλά και θέση σε έναν αγώνα ουσιαστικό και καθολικό, στον αγώνα ενάντια στη λήθη. Λεπτομέρεια από το εξώφυλλο της έκδοσης που υπογράφει ο Λέανδρος Η γερμανική κατοχή στη χώρα μας -όπως ίσως και σε κάθε χώρα από την οποία πέρασαν οι ναζιστικές δυνάμεις- άφησε ένα στίγμα βαθύ και ανεξίτηλο, όχι μόνο σε αυτούς που τη ζήσανε αλλά και στους επιγόνους τους, σαν ένα φάντασμα που πλανιέται στον χώρο, το οποίο το «αισθάνεσαι» αλλά δεν το «βλέπεις». Οι αφηγήσεις, οι ιστορίες των επιζώντων ή των συγγενών των θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας, τόσο απευθείας από κοντινά πρόσωπα όσο και από καταγεγραμμένες μαρτυρίες και ιστορικά ντοκουμέντα τρίτων, επηρέασαν και συνεχίζουν να επηρεάζουν τις νεότερες γενιές, στην προσπάθειά τους να αφουγκραστούν τις συνθήκες ενός παρελθόντος που μοιάζει τόσο μακρινό και συνάμα τόσο κοντινό. Καρέ από την ιστορία του Πέτρου Χριστούλια Έτσι και οι δεκατέσσερις δημιουργοί κόμικς, οι οποίοι κλήθηκαν το 2016 να συμμετάσχουν στην έκθεση «Ένα Γλυκό Ξημέρωμα – Ιστορίες Κόμικς για την Αθήνα της Κατοχής», στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «12 Οκτωβρίου 1944. Η Αθήνα Ελεύθερη» για τον εορτασμό της απελευθέρωσης της Αθήνας, ανήκουν εν πολλοίς σε μια γενιά κατά την οποία η Κατοχή, η Αντίσταση και ο Εμφύλιος αποτελούσαν ήδη παρελθόν. Πρόκειται για τους Τόμεκ Γιοβάνη, Γιώργο Γούση, Σπύρο Δερβενιώτη, Πέτρο Ζερβό, Δημήτρη Καμένο, Λέανδρο, Τάσο Μαραγκό, Θοδωρή Μπαργιώτα, Αλέξια Οθωναίου, Αλέκο Παπαδάτο, Θανάση Πέτρου, Soloup, Γιώργο Φαραζή και Πέτρο Χριστούλια. Απόσπασμα από την ιστορία του Λέανδρου Η έκθεση στην οποία συμμετείχαν μετουσιώνεται σήμερα στο εξαιρετικό, ομότιτλο άλμπουμ από τις εκδόσεις Jemma Press, με πρώτη κυκλοφορία στο 48ο Φεστιβάλ Βιβλίου στο Ζάππειο. Οι αφηγήσεις τους, όπως επισημαίνει στον πρόλογο του βιβλίου ο Γιάννης Κουκουλάς, «δεν αποτελούν ντοκουμέντα, μαρτυρίες, τεκμήρια, αποδείξεις, ιστορικά στοιχεία, ρεαλιστικές αποτυπώσεις. Κάποια εδράζονται σε ιστορικά δεδομένα και κάποια αποτελούν μυθοπλαστικές αφηγήσεις. Όλα ωστόσο αποτελούν προσωπικές ματιές, καλλιτεχνικές εκφράσεις, έντεχνες απόπειρες προσέγγισης, αναψηλάφησης, κατανόησης και απόδοσης του πνεύματος και του κλίματος ενός όχι και τόσο μακρινού παρελθόντος». Ενός παρελθόντος το οποίο, παρά τη χρονική του απόσταση, δεν πρέπει να λησμονούμε – η ίδια η Ιστορία άλλωστε απέδειξε πως κάτι τέτοιο είναι αδύνατον, αφού τα διδάγματα και οι αντιθέσεις που γέννησε, παραμένουν, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, ζωντανές μέχρι σήμερα. Κι αν ακόμα δεν ήταν αδύνατον να λησμονηθούν, θα ήταν σίγουρα επικίνδυνο. Απόσπασμα από την ιστορία του Τάσου Μαραγκού Ο καθένας από τη δική του σκοπιά, οι δημιουργοί που συμμετέχουν στην έκθεση και στην ήδη τυπωμένη ανθολογία παρουσιάζουν πτυχές της ελληνικής και ειδικότερα της αθηναϊκής πραγματικότητας υπό τον γερμανικό ζυγό. Οι συνέπειες της ναζιστικής θηριωδίας αποκρυσταλλώνονται γλαφυρά στις δεκατέσσερις αυτές σύντομες ιστορίες, δημιουργώντας μικρές εκρήξεις συναισθημάτων, αξιοποιώντας στο έπακρο τα εργαλεία που παρέχει το συγκεκριμένο μέσο, η 9η Τέχνη. Η αναφορά σε θηριωδία φυσικά δεν εξαντλείται στις δολοφονίες οποιουδήποτε όρθωνε το ανάστημά του απέναντι στον κατακτητή, τους απαγχονισμούς των αντιφρονούντων σε κοινή θέα προς κάμψη κάθε σπίθας αντίστασης και τις μαζικές εκτελέσεις ανταρτών και κομμουνιστών. Στη διάρκεια της Κατοχής ο κοινωνικός ιστός και η συνοχή του υπέστησαν βαθύτατα τραύματα ποικιλοτρόπως. Απόσπασμα από την ιστορία του Τόμεκ Γιοβάνη Γιατί εκτός από εκείνους που αντιστέκονταν, ο καθένας από το δικό του μετερίζι και με διαφορετική ένταση, εκτός από εκείνους που υπέφεραν και διαχειρίζονταν βουβά τη θλιβερή πραγματικότητα με την οποία βρέθηκαν αντιμέτωποι, υπήρχαν και εκείνοι οι οποίοι προτίμησαν να συνεργαστούν με τον κατακτητή. Και αν κάποιοι το έκαναν ορμώμενοι από ένα ένστικτο αυτοσυντήρησης, προκειμένου να προστατεύσουν τον εαυτό τους και τους συγγενείς τους, υπήρχαν και οι άλλοι των οποίων τα κίνητρα ήταν πιο ευτελή. Βρίσκοντας ευκαιρία να αναρριχηθούν κοινωνικά και οικονομικά, δεν δίστασαν να καταδώσουν γείτονες, συμπολίτες, συνανθρώπους, ξεπουλώντας τη συνείδησή τους στο κτήνος του ναζισμού. Και ας γνώριζαν πολύ καλά ποια θα ήταν η κατάληξή τους. Πράγματι δεν ήταν λίγοι εκείνοι που έζησαν για λίγο μέσα σε μια ψευδεπίγραφη χλιδή, πατώντας πάνω στη δυστυχία της Κατοχής, για να βρουν άσχημο τέλος στα χέρια των αγωνιστών του ΕΑΜ, της ΕΠΟΝ, του ΕΛΑΣ, της ΟΠΛΑ, αλλά και απλών πολιτών που δεν μπορούσαν να κλείσουν τα μάτια στη θέα και στις πρακτικές των «μαυραγοριτών», των «γερμανοτσολιάδων» και των «δωσίλογων». Σίγουρα όμως ήταν λιγότεροι από τους αθώους που βρήκαν τέλος υπερασπιζόμενοι ιδανικά ανώτερα, όπως η ελευθερία, περιφρονώντας κατάφωρα την ιδιοτέλεια. Ίσως να ήταν και λιγότεροι απ’ όσους τελικά τη βγάλαν καθαρή. Καρέ από την ιστορία του Δημήτρη Καμένου Οι ιστορίες που διαβάζουμε στο «Γλυκό Ξημέρωμα» δεν είναι απλά μια προσπάθεια καταγραφής και υπενθύμισης γεγονότων που παραμένουν επίκαιρα μέχρι και σήμερα, όπως η ιστορία της υπεξαίρεσης της γερμανικής σημαίας από τους Γλέζο και Σάντα, διά χειρός Σπύρου Δερβενιώτη. Αποτελούν ταυτόχρονα μια προσπάθεια εξερεύνησης της ψυχολογίας των ανθρώπων που υπέφεραν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο πριν ή και μετά την απελευθέρωση των Αθηνών. Η ανώνυμη γυναίκα, στην ιστορία του Λέανδρου, κατάφερε να επιζήσει και να θρέψει τον γιο της μέσα στην Κατοχή, έχασε όμως τον άντρα της και την αξιοπρέπειά της. Άλλοι έχασαν τη ζωή τους, όπως οι αντιστασιακοί στην ιστορία «Το Φιλί» του Πέτρου Ζερβού, και άλλοι πέρασαν ξυστά από τον θάνατο, όπως ο κάτοχος της «Καπαρτίνας» του Αλέκου Παπαδάτου. Κάποιοι συμμετείχαν σε δολοφονίες Ελλήνων συνεργατών του Γ’ Ράιχ, όπως η «Μέλπω» του Γιώργου Φαραζή, και κάποιοι σε φόνους αξιωματικών των ναζί υπό τη μουσική υπόκρουση του εμβατηρίου της Βέρμαχτ, Erika, όπως οι αντιστασιακοί στο Das Roastbeef του Tasmar. Ακόμα στο «Σουλτς και Σαχτ» ο Soloup δίνει μια ενδιαφέρουσα τροπή στην αλληλεπίδραση των Ελλήνων και των Γερμανών, κάποιοι εκ των οποίων ακόμα και μέσα σε αυτές τις ιδιαίτερες συνθήκες ανέπτυσσαν ανθρώπινες σχέσεις. Πρόκειται για μία από τις σπάνιες περιπτώσεις που όλες οι ιστορίες της ανθολογίας είναι η μία καλύτερη από την άλλη. Ειδικά όταν σηκώνουν αυτό το ιδιαίτερο φορτίο, καταλαβαίνει ο καθένας γιατί εύλογα ο Λευτέρης Σταυριανός, εκδότης του βιβλίου, μου εκμυστηρεύτηκε πρόσφατα πως αισθάνεται «πολύ περήφανος που βγάζω αυτό το βιβλίο». Και έχει κάθε λόγο να το αισθάνεται. Το εξώφυλλο της έκδοσης υπογράφει ο Λέανδρος Η παρουσίαση 6 Σεπτεμβρίου και ώρα 20.00 στη σκηνή «Γιώργος Σεφέρης» στο Ζάππειο. Θα μιλήσουν οι επιμελητές της έκδοσης Γιάννης Κουκουλάς, ιστορικός τέχνης, Μενέλαος Χαραλαμπίδης, ιστορικός και συγγραφέας, καθώς και όσοι εκ των δημιουργών θα παρευρίσκονται στην παρουσίαση. Έκθεση στη Δράμα Επιπλέον, στα πλαίσια του πρωτοεμφανιζόμενου Φεστιβάλ Κόμικς Δράμας θα φιλοξενηθεί έκθεση των πρωτότυπων έργων από τις 8 Σεπτεμβρίου, ενώ στις 11 Σεπτεμβρίου στις 20.00 θα πραγματοποιηθεί παρουσίαση του βιβλίου από τον Γιάννη Κουκουλά και την Αλέξια Οθωναίου. Και το σχετικό link...

Μύθοι, θρύλοι και αλήθειες γύρω από το Βυζάντιο μπλέκονται σε μια εξαιρετική ιστορία των Τάσου Ζαφειριάδη και Πέτρου Χριστούλια. Μια ιστορία που μπορεί να διαβαστεί είτε γραμμικά είτε όπως προτείνουν οι δημιουργοί της. Είτε, κι αυτό είναι ίσως ακόμα πιο ενδιαφέρον, όπως επιθυμεί ο αναγνώστης. «Το 1923 οι προπαππούδες μου πέρασαν με την ανταλλαγή πληθυσμών από τη Μεσσήνη (ή Μεσινή) Ανατολικής Θράκης στη νέα τους πατρίδα, την Ελλάδα, κι εγκαταστάθηκαν στον Άγιο Αθανάσιο Θεσσαλονίκης. Ανάμεσα στα λιγοστά πράγματα που έφεραν μαζί τους ήταν και εννιά ψηφίδες από ένα παλιό ψηφιδωτό. Οι επόμενες γενιές θυμούνται τις παλαιότερες να λένε πως αυτά τα γυαλιστερά πετραδάκια τα κατέβαζε η βροχή από τα ερείπια ενός βυζαντινού φρουρίου σε ένα ύψωμα της περιοχής. Μήπως υπήρχε εκεί κάποια παλιά εκκλησία; Τι εικόνα σχημάτιζαν αυτές οι ψηφίδες; Στα μάτια μου είχε μια μαγική ιδιότητα εκείνο το οικογενειακό κειμήλιο που δυνάμωνε ακόμη περισσότερο χάρη στη μυστηριώδη του προέλευση». Με αυτά τα λόγια ξεκινά ο Τάσος Ζαφειριάδης («Το Σκορποχώρι», «Οι Απίθανες Περιπέτειες του Σπιφ και του Σπαφ», «Ο Κυρ Κονγκ και Άλλες Ιστορίες» κ.ά.) το επιλογικό του σημείωμα στο «Ψηφιδωτό» (εκδόσεις Jemma Press) δίνοντας τις απαντήσεις στον αναγνώστη που έχει μόλις ολοκληρώσει το βιβλίο απολαμβάνοντάς το και ταυτόχρονα συλλέγοντας απορίες. Κι αυτό γιατί οι εννιά ιστορίες που ως ψηφίδες συνθέτουν το «Ψηφιδωτό» τοποθετούνται χωρίς τη χρονολογική σειρά με την οποία έλαβαν χώρα. Ο χρόνος δεν είναι γραμμικός και τα θραύσματα της αφήγησης δίνονται με μια φαινομενικά αυθαίρετη σειρά. Οι δημιουργοί του βιβλίου προτείνουν με την ολοκλήρωσή του μια νέα ανάγνωση που ακολουθεί τον πραγματικό χρόνο, έτσι όπως είχε παρουσιαστεί στην πρώτη του ηλεκτρονική δημοσίευση στην πλατφόρμα socomic.gr. Κάτι τέτοιο είναι συναρπαστικό σε δεύτερο χρόνο αν και όχι απαραίτητο καθώς η χιλιόχρονη βυζαντινή αυτοκρατορία καλύπτεται από ένα τόσο παχύ πέπλο μυστηρίου και είναι τόσα αυτά που δεν γνωρίζουμε και δεν μπορούμε να καταλάβουμε γι’ αυτήν που οι έννοιες του γεγονότος, του πραγματικού, του μυθικού, του φανταστικού, του επινοημένου κ.ά. είναι τόσο συγκεχυμένες. Σε μια τέτοια ιστορία, η αφήγηση δύσκολα μπορεί να είναι γραμμική. Μπορεί, μάλιστα, να ξεκινά από την τελευταία πράξη. Και να ξετυλίγεται προς τα πίσω ακολουθώντας τεθλασμένες διαδρομές και κάνοντας χρονικά άλματα στο πριν και στο μετά. Ο Σέργιος, πρωταγωνιστής της ιστορίας και προσωποποίηση της μοναξιάς και της στερημένης ελπίδας μετά την καταστροφή, ταξιδεύει στα πέρατα της αυτοκρατορίας όταν αυτή καταρρέει κουβαλώντας τις ψηφίδες απ’ τον Παντοκράτορα της κατεστραμμένης εκκλησίας του λεηλατημένου από τους Σταυροφόρους χωριού του. Εκτός από τις χρωματιστές πετρούλες, όμως, κουβαλά και την ενοχή για τον θάνατο της γυναίκας του και του μικρού παιδιού του. Όταν οι Σταυροφόροι έσπερναν τον τρόμο, αυτός κρύφτηκε στην κουφάλα ενός γέρικου πλάτανου. Και σώθηκε. Αναγκασμένος να ζει για πάντα στην κόλαση των αιώνιων ενοχών, να βλέπει αυτά που δεν βλέπουν οι άλλοι, να αντικρίζει τα αβάπτιστα παιδιά ως μαυρόφτερα πλάσματα και να σέρνει μαζί του τα σκαφτικά του εργαλεία ως όπλα που σκορπίζουν τον θάνατο μέχρι να επιστρέψει στον γνώριμο πλάτανο όχι πια για να κρυφτεί. Τη σαγηνευτική αφήγηση, εκτός από το πανέξυπνο σενάριο του Ζαφειριάδη, συνθέτουν και τα υπέροχα σχέδια του Χριστούλια («Χαρακώματα» και «Intra Muros» με τον Τάσο Ζαφειριάδη, η τριλογία του «Νυχτερίδα» κ.ά.) που με τα διαφορετικά του χρώματα (καθένα αντιστοιχεί σε καθεμιά από τις εννιά ψηφίδες) και την ικανότητά του να ελίσσεται ιδανικά μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας, δημιουργεί πολύ δυνατές, ορισμένες σπαρακτικές, εικόνες. Ο ίδιος συμπληρώνει στον επίλογο του βιβλίου: «Όταν σχεδίαζα τον Σέργιο να περιπλανιέται μέσα στον χρόνο, δεν μπορούσα παρά να σκέφτομαι το θέμα της ανθρώπινης ζωής που απλώνεται στην Ιστορία: πέρα από υλικό παραδοσιακού παραμυθιού, δημοτικού τραγουδιού ή απόκρυφου κειμένου, θα μπορούσε να λειτουργήσει και ως προσωποποίηση της παρακμής του αρχαίου κόσμου, από την απαρχή μέχρι το αναπόφευκτο τέλος του και την αντικατάστασή του από κάτι καινούργιο». Αυτό είναι εντέλει και το θέμα του «Ψηφιδωτού»: το αναπάντητο ερώτημα του πώς μπορεί να αφηγηθεί κάποιος την περιπέτεια της ανθρώπινης ζωής μέσα στον χρόνο όταν αυτή είναι αναπόφευκτα φιλτραρισμένη από μύθους, δοξασίες, πίκρες, απογοητεύσεις, μεταγενέστερες ερμηνείες και απανωτές επανεγγραφές της Ιστορίας από την πλευρά των εκάστοτε νικητών και της ηγεμονεύουσας κατά περιόδους άποψης. Κάποιες πιθανώς αδόκιμες επιλογές λέξεων, όπως οι «πιστοί» και «άπιστοι» από τον Ζαφειριάδη ή οι «βαρβαρικοί λαοί» από τον Χριστούλια στον επίλογο του βιβλίου δεν είναι ικανές να μειώσουν τη μεγάλη του αφηγηματική και σχεδιαστική αξία και την τοποθέτησή του στα σπάνια και διαφορετικά βιβλία της σύγχρονης ελληνικής παραγωγής. Και το σχετικό link...

Ο κινηματογράφος, η λογοτεχνία, τα κόμικς έχουν ασχοληθεί με τον υπερφυσικό τρόμο μέχρι υπερβολής. Με επίκεντρο την ελληνική επαρχία του 19ου αιώνα, όμως, όχι. Ο Θανάσης Πετρόπουλος με τα «Μυστήρια Πράματα» καλύπτει το κενό. «Στη Ζώνη του Λυκόφωτος, όπου οι Παραδόσεις του Νικόλαου Πολίτη συναντούν τα X-Files, ο Θανάσης Πετρόπουλος παρουσιάζει με τα Μυστήρια Πράματα ένα μαγικό σκηνικό της ελληνικής επαρχίας του 19ου αιώνα. Οπλές τράγου, βουρκόλακες, γέρικες καστανιές και κοπάδια χωρίς τσοπανόσκυλα συνθέτουν μια σκοτεινή ιστορία μυστηρίου που θα σας γητέψει», γράφει ο Τάσος Ζαφειριάδης στο οπισθόφυλλο από το νέο βιβλίο του Θανάση Πετρόπουλου. Και περιγράφει εύστοχα το περιεχόμενο από τα «Μυστήρια Πράματα» (εκδόσεις Jemma Press, πρώτη δημοσίευση στο socomic.gr, συνοδεύεται από εικονογραφήσεις των Αγγελικής Σαλαμαλίκη, Δημήτρη Καμένου, Αλέξιας Οθωναίου, Παναγιώτη Πανταζή, Έφης Θεοδωροπούλου, Γιάννη Ρουμπούλια, Δήμητρας Αδαμοπούλου, Δημήτρη Κάσδαγλη), μια κατάδυση στη σκοτεινή Ελλάδα μιας άλλης εποχής, πιο «μαγικής» και σίγουρα πιο τρομακτικής. Χωρίς όμως να λείπει το χιούμορ. Πρωταγωνιστές του Πετρόπουλου («Πλασματικά Νούμερα», «Καμμένα Βούρλα», «Προτελευταίοι» και «Προτελευταίοι Ξανά» με τον Αντώνη Βαβαγιάννη κ.ά.) είναι δύο ερευνητές παραφυσικών φαινομένων, ο Φιλήμων Καρτέρης, καθηγητής του Πανεπιστημίου των Αθηνών, και ο συνεργάτης του, Ιρλανδός φιλέλλην περιηγητής, σερ Ζάκαρυ Νίκολσον, που διασχίζουν βουνά και λαγκάδια, ρεματιές και βοσκοτόπια για να λύσουν μυστήρια με φόντο τρομακτικά νεκροταφεία, αφιλόξενες εκκλησίες, σφαλισμένα αγροτόσπιτα και απειλητικά αγριοκάτσικα. Ακούγεται σαν παρωδία τρόμου και μάλλον είναι, καθώς φαίνεται δύσκολο να τρομάξεις με τέτοια θεματολογία. Αλλά τρομάζεις! Και, πού και πού, γελάς. Όπως, για παράδειγμα, στη μεγαλύτερη ιστορία του βιβλίου, με τίτλο «Τράγος», κάπου στην ορεινή Αρκαδία του 1893 με τους δυο φίλους να συζητούν: «Πιστεύω ότι μετά θάνατον συμβαίνουν μυστήρια πράματα, κύριε Καρτέρη… τα οποία όμως δεν θα χαρακτήριζα ως “ζωή”» λέει ο Ιρλανδός. «Άρα πιστεύετε στα πνεύματα;» ερωτά ο καθηγητής. «Λόγω της ιρλανδικής μου καταγωγής είμαι σχεδόν υποχρεωμένος να πιστεύω κατά βάσιν στα οινοπνεύματα…» ξεκαθαρίζει ο Ζάκαρυ Νίκολσον. Και συνεχίζουν τον δρόμο τους, περιμένοντας (ή ελπίζοντας;) να διασταυρωθούν με ξωτικά και καλικάντζαρους, με μάγισσες και νεράιδες, με στοιχειά και δράκους, με τα αλλόκοτα πλάσματα των δοξασιών και των μύθων της ελληνικής επαρχίας ενός όχι και τόσο μακρινού παρελθόντος. Με το ερώτημα του εξωφύλλου «Κι αν τα παραμύθια της γιαγιάς δεν ήταν τελικά παραμύθια;» να πλανάται σε όλη τη συλλογή ενός παράδοξου βουκολικού τρόμου. Φυσικά τα παραμύθια της γιαγιάς ήταν πάντα παραμύθια, αλλά σημασία έχει αν οι άνθρωποι που τα άκουγαν τα πίστευαν και τους κυρίευε ο φόβος. Κι εδώ η απάντηση είναι μάλλον καταφατική κάνοντας ακόμα πιο ενδιαφέρουσα την επιλογή του Πετρόπουλου να ασχοληθεί με αυτήν ακριβώς την εποχή, ίσως την τελευταία που κάτι τέτοιο μπορεί και να αποτελούσε τον κανόνα. Και το σχετικό link...

Ένα από τα μεγαλύτερα ταλέντα των ελληνικών κόμικς πριν από είκοσι χρόνια και ένας επιτυχημένος και πολυβραβευμένος δημιουργός στις ΗΠΑ σήμερα, ο Βασίλης Λώλος, επιστρέφει στην «Αθήνα» που τον έχει σημαδέψει για να μοιραστεί εμπειρίες, πάθη και λάθη. Το εξώφυλλο από την Αθήνα ως φόρος τιμής στο «Akira» Από πολύ μικρός, είχε καταφέρει να φτιάξει ένα σπουδαίο όνομα στα ελληνικά κόμικς στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας. Με το σπαρακτικό άλμπουμ του «Η Γεννήτρια - Victor Van Dread», τα κόμικς του στο «9» της «Ελευθεροτυπίας», τη συμμετοχή του στην καλλιτεχνική ομάδα του «SUBart», το «Omikron Rom-Zine», το «JIN 474» και πολλά ακόμη έργα του, ο Βασίλης Λώλος κατάφερε να εξασφαλίσει γρήγορα συνεργασίες με ορισμένους από τους μεγαλύτερους εκδοτικούς οίκους στις ΗΠΑ. Το 2005 μετακόμισε στη Νέα Υόρκη και το 2006 κυκλοφόρησε η πρώτη του μεγάλη επιτυχία, το «The Pirates of Coney Island» σε συνεργασία με τον Rick Spears, από την Image Comics. Έναν χρόνο αργότερα κυκλοφόρησε το «The Last Call» από την Oni Press, μια εντελώς δική του σειρά που προσέλκυσε το ενδιαφέρον του Χόλιγουντ, ενώ ο Steven Spielberg εξεδήλωσε ενδιαφέρον να τη σκηνοθετήσει για τη Universal Pictures. Για το «The Last Call», μάλιστα, ο Λώλος απέσπασε το 2008 το βραβείο Harvey στην κατηγορία του «καλύτερου νέου ταλέντου». Το «5», μια πρωτοποριακή αυτοέκδοση, ήταν μια ακόμη επιτυχημένη απόπειρα σε συνεργασία με τους Rafael Grampá, Gabriel Bá, Becky Cloonan και Fábio Moon, για την οποία η δημιουργική ομάδα βραβεύτηκε το 2008 με το βραβείο Eisner της «καλύτερης ανθολογίας». Ακολούθησαν πολλές ακόμη συνεργασίες και πολλά ακόμη σπουδαία κόμικς στις ΗΠΑ αλλά, απ’ ότι φαίνεται, ο Λώλος είχε έναν ανοιχτό λογαριασμό με την Αθήνα που επιχείρησε να «κλείσει» με την κυκλοφορία του νέου άλμπουμ του, «Αθήνα», από τις εκδόσεις Jemma Press. Το «The Pirates of Coney Island» σε εξώφυλλο της Becky Cloonan (δεξιά) και το πρώτο trade του «The Last Call» (αριστερά) Στην «Αθήνα», ο Λώλος πιάνει την προσωπική του ιστορία από το ξεκίνημα των γυμνασιακών του χρόνων στις αρχές της δεκαετίας του ’90 στη Νέα Σμύρνη και με μικρές αφηγήσεις μοιράζεται με τους αναγνώστες περιστατικά των nineties με έναν απολαυστικό, αυτοσαρκαστικό τρόπο. Άλλες από τις ιστορίες του είναι χιουμοριστικές, άλλες έχουν δραματική κατάληξη, όλες, όμως, κατά τον ίδιο, είναι «αληθινές» και παρουσιάζουν την ταραγμένη εφηβεία ενός παιδιού που προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στις μεταφυσικές του ανησυχίες και το Nintendo, στις ημιπαραβατικές συμπεριφορές και τους πρώιμους έρωτες: «Όταν βγήκε το Γκέιμ Μπόι στην αγορά το '90-'91 χώρισε όλα τα παιδάκια σε δύο κατηγορίες. Τους “έχων Γκέιμ Μπόι” και τους “μη έχων Γκέιμ Μπόι”. Πολύ μαλακισμένη κίνηση από την Κυρά-Νιτέντο αν θες τη γνώμη μου γιατί, ναι, σίγουρα υπήρχαν παιχνίδια ακριβά και φτηνά και πριν το Γκέιμ Μπόι. Αλλά όλα τα παιδάκια φάγανε ένα σκληρό κοινωνικό σοκ και αν ήσουν εκεί η εποχή είχε λίγο κάτι από “Λορντ οφ δε φλάις”, λίγο από το “Ντας Εξπέριμεντ” και τη “Φάρμα των Ζώων”. Καλά, για λίγο, μετά από μερικά χρόνια έπεσε η τιμή και κούλαραν τα πράγματα αλλά και πάλι. Α, ρε πουτάνα Νιτέντο, με τα ωραία σου». Με τέτοιες προσωπικές εξομολογήσεις, μακριά από νοσταλγικές αναπολήσεις και γλυκερές μνήμες, ο Λώλος καταγράφει μια σκληρή αλλά όχι-και-τόσο-μακρινή-εποχή στην Αθήνα που παρουσιάζεται σκοτεινή και μαύρη, βρόμικη και αφιλόξενη όχι μόνο για τα παιδιά αλλά για όλους. Δεν παραμένει, όμως, μόνο στα παιδικά του χρόνια και τα ταξικά «παιχνίδια», αλλά με συνεχείς μικρές, συνήθως μονοσέλιδες, εξιστορήσεις από φαινομενικά ασήμαντα περιστατικά-θραύσματα, πάντα στην Αθήνα, εκθέτει με ειλικρίνεια, συχνά με ωμότητα, τη γνώμη του για την πόλη, την πολιτική, την τέχνη, τα ελληνικά κόμικς. Εμβόλιμα ανασύρονται και περνούν από τις σελίδες, για να εξαφανιστούν αμέσως μετά, οι βόλτες του με σκέιτμπορντ, οι εφηβικοί καβγάδες, μολότοφ που σκίζουν τον αέρα, ματατζήδες που καταδιώκουν περαστικούς, φαντάσματα φίλων από το παρελθόν. Κι όλα αυτά με τη μοναδική σχεδιαστική δεξιοτεχνία του Λώλου που καταφέρνει να αποδώσει τον εαυτό του με αμέτρητους τρόπους ανάλογα με το ύφος κάθε ιστορίας και με την ψυχολογική του κατάσταση. Δεν πρόκειται άλλωστε ούτε για απομνημονεύματα ούτε για αυτοβιογραφία. Η «Αθήνα» του Λώλου είναι μια συλλογή από ιστορίες που δεν έχει καμιά σημασία αν συνέβησαν ή αν είναι προϊόντα φαντασίας. Όλες μαζί συνθέτουν ένα παζλ από εσκεμμένα μπερδεμένα μικρά πολαρόιντ της νεανικής αλλά ποτέ ανέφελης ζωής της σημερινής γενιάς των σαραντάρηδων με τα οδυνηρά ματαιωμένα όνειρα. Οι ανομοιόμορφες σελίδες του Λώλου, τα ανισομεγέθη καρέ, οι ευφυώς τοποθετημένες Ben-Day dots, τα σχέδια που πότε προσεγγίζουν ρεαλιστικές απεικονίσεις και πότε γίνονται σουρεαλιστικές καρικατούρες, οι έξυπνες ονοματοποιίες, η πρωτοπρόσωπη αφήγηση που προσθέτει αμεσότητα, οι «δηλωμένες» πηγές (το εξώφυλλο ως φόρος τιμής στο κινηματογραφικό και εμβληματικό «Akira», οι ιστορίες του Andrea Pazienza κ.ά.), όλα μαζί δημιουργούν ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον και ασυνήθιστο άλμπουμ με πρωταγωνιστή τον «ίδιο» και την «Αθήνα» ή καλύτερα τον ίδιο στην Αθήνα, μια και η ζωή του φαίνεται εν πολλοίς να έχει καθοριστεί από την πόλη. Μια πόλη διόλου ελκυστική, σχεδόν εχθρική και απωθητική. Μια πόλη, όμως, ικανή να αποτελεί την πρώτη ύλη και το επίκεντρο ενός ολόκληρου βιβλίου για την οποία ο Λώλος μονολογεί: «Τι μέρος ε; Ο χρόνος θα δείξει. Μερικές φορές η Αθήνα είναι σαν το Τρίγωνο των Βερμούδων. Ποντικοπαγίδα… Κολοσσαίο. Λαβύρινθος με διάφανους τοίχους. Τσιμεντο-νεκροταφείο». Και το σχετικό link...

Στα πλαίσια του ComicDom Con Athens 2019, η Αυγή Κανάκη, που την μάθαμε από την καλλιτεχνική της επιμέλεια στο κόμικ "Το γριμόριο της Γκρέτα", επανέρχεται με ένα άλμπουμ που περισσότερο μοιάζει με ένα sketchbook που εκτός από σκίτσα περιέχει και διάφορες σημειώσεις. Η θεματολογία του άλμπουμ αυτού έχει να κάνει με τα απανταχού θρυλικά τέρατα που γέννησε το μυαλό των ανθρώπων, τόσο στις μυθολογίες των χωρών όσο και στις διάφορες λαϊκές δοξασίες. Ο σχεδιασμός της δημιουργού είναι πολύ ρεαλιστικός, ενώ κι από τις πληροφορίες που η ίδια παραθέτει, μαθαίνουμε αρκετά. Η έκδοση της JEMMA μοιάζει με τσέπης, αλλά ταυτόχρονα διατηρεί την ποιότητα που μας χαρίζει όλα αυτά τα χρόνια. Το εξώφυλλο είναι ανθεκτικό, το ίδιο και η κόλληση, ενώ και το χαρτί στις εσωτερικές σελίδες είναι μεν ματ αλλά αρκετά προσεγμένο. Μέσα ο αναγνώστης δεν θα βρει εξτραδάκια, ενώ την σελιδοποίηση την επιμελήθηκε η Ελευθερία Σκλάβου. Προσωπικά μου άρεσε αυτό το άλμπουμ. Εκτός από ένας καλαίσθητος κατάλογος που απαριθμεί διάφορα φανταστικά τέρατα, είναι κι ένα εγχειρίδιο από το οποίο αντλούμε πληροφορίες γι'αυτά. Το μόνο μου παράπονο είναι ίσως η τιμή, την οποία την βρήκα λίγο "αλμυρή" για ένα τέτοιου είδους άλμπουμ. Ας βάλουμε και δύο σελίδες από το εσωτερικό. Ένα σύντομο βιογραφικό της δημιουργού

Θυμάστε τις "Ιστορίες που κρύβονταν σε προφανή μέρη"? Ε, λοιπόν η ταλαντούχα δημιουργός Αλέξια Οθωναίου επανέρχεται με ακόμα ένα, παρεμφερούς θεματολογίας, άλμπουμ, το οποίο έκανε το ντεμπούτο του στα πλαίσια του ComicDom Con Athens 2019, σε συνεργασία με την JEMMA. Το άλμπουμ περιέχει μονοσέλιδες ιστορίες που περιγράφουν μικρές στιγμές τις καθημερινότητας, που κάποιες τουλάχιστον τις έχουμε ζήσει κι εμείς. Προσωπικά, όπως και το πρώτο άλμπουμ, έτσι κι αυτό μου άρεσε. Αρκετές από τις καταστάσεις που περιγράφονται βγάζουν χιούμορ, ενώ ελάχιστες είναι εκείνες που δεν με ικανοποίησαν. Το παράπονό μου είναι ότι η δημιουργός χρησιμοποιεί πέραν του δέοντος την Αμερικάνικη αργκό και σε μερικά σημεία έχανα το νόημα. Οι συγκεκριμένες ιστορίες κυκλοφόρησαν πρώτη φορά σε ηλεκτρονική μορφή, μέσα από το γνωστό και μη εξαιρετέο socomic. Συνεπώς σε όσους άρεσε το πρώτο άλμπουμ, πιστεύω ότι θα σας αρέσει κι αυτό. Στους μη μυημένους προτείνω να δοκιμάσουν. Η έκδοση κυμαίνεται στα ίδια επίπεδα με την πρώτη. Έχει στενόμακρο φορμά και την κλασική "βρώμικη" υφή του χαρτιού. Η κόλληση στην ράχη είναι ανθεκτική και το εξώφυλλο τόσο παχύ όσο χρειάζεται για να μην τσαλακώνεται εύκολα. Στα έξτρα υπάρχει μόνο μία σελίδα, η οποία αποτελεί ένα σύντομο βιογραφικό της δημιουργού. Την σελιδοποίηση την επιμελήθηκε η Ελευθερία Σκλάβου. Και μία σελίδα από το εσωτερικό. Αφιέρωμα στην Αλέξια Οθωναίου

Το ψηφιδωτό του χρόνου έσπασε. Η ιστορία που διηγείται ανακατεύτηκε. Μπορεί το σύνολο να ξαναγεννηθεί από τα κομμάτια του; Ο επίμονος αναγνώστης θα ανασυνθέσει την ιστορία από τα θραύσματα... Ο Πέτρος Χριστούλιας και ο Τάσος Ζαφειριάδης, το δίδυμο πίσω από τα Χαρακώματα, επιστρέφει μια νέο κόμικ ονόματι Ψηφιδωτό. Διηγούνται μια ιστορία μέσα από τον χώρο και το χρόνο με πρωταγωνιστή τον Κύριλλο, έναν άντρα που κρύβεται όταν οι Σταυροφόροι βιάζουν την γυναίκα του, σφάζουν και αυτήν και το παιδί τους και ως τιμωρία ο θάνατος τον αφήνει να περιπλανιέται μεταξύ ζωντανών και νεκρών για αιώνες με φόντο το Βυζάντιο στην παρακμή του. Η αφήγηση δεν είναι γραμμική, με τα επεισόδια της ιστορίας του Κυρίλλου να εμφανίζονται στο κόμικ ανακατεμένα (π.χ. πρώτο κεφάλαιο είναι το χρονικά τελευταίο) αφήνοντας τον αναγνώστη να τα τοποθετήσει στην σωστή σειρά ανασυνθέτοντας το ψηφιδωτό της ιστορίας. Αυτή η ασυνήθιστη επιλογή αφήγησης είναι το στοιχείο που κάνει το κόμικ τόσο ιδιαίτερο. Πέρα από τις προσωπικές συμπάθειες στο στιλ γραφής του Ζαφειριάδη και το σχέδιο του Χριστούλια (τις οποίες έχω αμφότερες), το να επιλέξουν να ανακατέψουν την ιστορία τιμώντας τον τίτλο προσέφερε και σε αυτούς και στον αναγνώστη μια πρόκληση αν θέλετε, που κάνει το κόμικ πιο χαρακτηριστικό και ξεχωριστό. Νομίζω πως είναι ένα πείραμα που έπιασε και ελπίζω να τραβήξει βλέμματα γιατί του αξίζει. Για όσους πάντως μπερδευτούν με το έντυπο, μπορούν πάντα να διαβάσουν την ψηφιακή μορφή η οποία πρωτοδημοσιεύθηκε στο socomic.gr από 5/6/18 έως 28/11/18 ή να ακολουθήσουν την σειρά που είναι στημένες οι ψηφίδες στο εσώφυλλο (κάθε ψηφίδα αντιστοιχεί σε ένα κεφάλαιο και στο εσώφυλλο έχουν μπει με χρονολογική σειρά). Μόνο μείον της καλαίσθητης έκδοσης της Jemma Press με την ωραία αντίθεση που κάνει το χρυσό εξώφυλλο είναι αυτό το ίδιο το χρυσό εξώφυλλο. Χαράζει πανεύκολα και μετά από 1-2 μπες βγες σε τσάντα έχει γεμίσει μεγάλες γραμμές. Κυκλοφόρησε αρχικά στο ComicDom 2019 και αν και αντιμετωπίζεται ως fiction έργο, στον ενδιαφέροντα επίλογο οι δημιουργοί αναφέρουν διάφορα υπαρκτά ιστορικά στοιχεία που ενσωμάτωσαν στην ιστορία. *οι εσωτερικές σελίδες είναι από το socomic.gr ΕΔΩ μπορείτε να δείτε συνέντευξη των δημιουργών για το κόμικ

Εδώ και χρόνια, με συνέπεια, χτίζει έναν κόσμο με τους πιο αλλοπρόσαλλους χαρακτήρες. Που είναι συνεπείς κι αυτοί στον παραλογισμό και τη ματαιότητα των πράξεών τους. Ο Αντώνης Βαβαγιάννης με το «Κουραφέλκυθρα Omnibus II» παρουσιάζει τον μοναδικό αυτό κόσμο που δεν είναι και πολύ διαφορετικός από τον δικό μας. Τα «Κουραφέλκυθρα» δεν είναι καν λέξη (όπως είναι το σλόγκαν της σειράς). Και το «Κουραφέλκυθρα Omnibus II» δεν είναι καν Omnibus* (όπως είναι ο υπότιτλός του). Αλλά σε έναν κατασκευασμένο, χάρτινο κόσμο, στον οποίο οι πρωταγωνιστές δεν είναι ούτε καν ήρωες, αντίθετα κάνουν ότι μπορούν για να αποτινάξουν από πάνω τους αυτή τη ρετσινιά και να εκπλήξουν τον αναγνώστη με το απρόβλεπτο και αυτοκαταστροφικό των πράξεών τους, τέτοιες αρνήσεις δεν είναι ούτε καν πρόβλημα. Ο κόσμος τους, ο κόσμος που δημιούργησε γι’ αυτούς ο Αντώνης Βαβαγιάννης πριν από πολλά χρόνια, δεν υπακούει στους νόμους και τους κανόνες των προβλέψιμων και συμβατικών κόσμων αλλά διαιωνίζεται πάνω σε μια διαρκή άρνηση: την άρνηση να διορθώσει τον εαυτό του, να αντιληφθεί την αναπόφευκτη πορεία του προς την αυτοκαταστροφή, να γίνει ένας πραγματικός κόσμος. Ο κόσμος των «Κουραφέλκυθρων» δεν είναι ούτε καν κόσμος. Και πώς θα μπορούσε να είναι όταν στη μια σελίδα τον ρόλο του ναυαγοσώστη παίζει μια ομάδα συγχρονισμένης κολύμβησης που τη στιγμή που επιχειρεί να σώσει τον πνιγμένο, ξεκινά το καλλιτεχνικό πρόγραμμά της, στην επόμενη ένας πολεμιστής, ανάμεσα σε κομμένα κεφάλια και ακρωτηριασμένα μέλη την ώρα της μάχης φωνάζει «Όπα! όπα! Παιδιά! Ο φακός μου!» και στη μεθεπόμενη ο Λιονέλ Μέσι βάζει γκολ με καραβολίδα στο 26ο λεπτό αλλά ο αγώνας διακόπτεται γιατί ο Νάβας τσατίζεται. Και παίρνει την μπάλα του και φεύγει. (Ο Βαβαγιάννης, όμως, καθησυχάζει τους αναγνώστες διευκρινίζοντας: «Σε περίπτωση που ανησυχείτε, το ματς συνεχίστηκε με πατημένο κουτάκι κοκακόλας»). Και παρά τον απόλυτο παραλογισμό, τις σουρεαλιστικές καταστάσεις, το ανοίκειο των συνευρέσεων, ο κόσμος αυτός καταφέρνει να επιβιώνει και να προχωρά σε ένα διαρκές παρόν που το πριν, το τώρα και το μετά γίνονται ένα, οι σκέψεις και οι πράξεις επαναλαμβάνονται με βασανιστική συνέπεια, τα λάθη συνεχίζονται με μαθηματική ακρίβεια και οι χαρακτήρες επιδεικνύουν μια αβάσταχτη ελαφρότητα σκέψης και πράξης. Προλογίζοντας την έκδοση με ένα συναισθηματικό και προσωπικό σημείωμά του, όπως τα τραγούδια του, ο Φοίβος Δεληβοριάς γράφει: «Μου ζήτησε ο Αντώνης κάτι σαν πρόλογο σ’ αυτό το δεύτερο όμνιμπους του κόσμου του, και του είπα “ναι” αμέσως, αν και ξέρω πόσο άκυρο είναι να γράφεις έναν πρόλογο για έναν κόσμο που ακυρώνει τον ίδιο του τον εαυτό χαρούμενα κάθε στιγμή. Με πρόσχημα όμως αυτόν τον πρόλογο –που υποτίθεται πως τώρα ολοκληρώνω– θα βρεθεί κι η δικιά μου φατσούλα, το δικό μου περίγραμμα δίπλα στους ήρωες αυτών των στριπ. Κι αν είμαι τυχερός, θα κυλήσω και θα βρεθώ μέσα σ’ αυτά, θα ζήσω μια ζωή σε μια πόλη που θα μου αρέσει να ανήκω, γιατί κανείς δεν ανήκει πουθενά, όλοι είναι απολύτως αβέβαιοι και χαρούμενοι γι’ αυτό». Ο ίδιος ο Βαβαγιάννης δεν είναι καν επαγγελματίας δημιουργός κόμικς. Μεταξύ άλλων είναι τραγουδιστής στο συγκρότημα Empty Frame, κάνει τη ραδιοφωνική εκπομπή «Οι Προτελευταίοι» μαζί με τον Θανάση Πετρόπουλο και το πρωί είναι δάσκαλος σε δημοτικό σχολείο («Σε ποιους εμπιστευόμαστε τα παιδιά μας»… σχολίαζε χιουμοριστικά πριν χρόνια ο αείμνηστος Γιάννης Καλαϊτζής). Δεν είναι καν ο Αρκάς (πρόσφατα χαρακτηρίστηκε από πολλούς ως ο νέος Αρκάς ενώ κάποιοι είπαν ότι ο Βαβαγιάννης είναι ο Αρκάς). Ο Βαβαγιάννης, όμως, είναι μια κατηγορία μόνος του. Δεν σχεδιάζει σαν τον Bilal ή τον Moebius αλλά αυτό δεν είναι ούτε καν ελάττωμα, καθώς τα σχέδια του υπηρετούν ιδανικά τις ιστορίες του ανεξάρτητα με το αν έχουν σωστές αναλογίες και τέλεια προοπτική. Τα κόμικς, άλλωστε, δεν είναι φωτορεαλισμός. Ευτυχώς. Στον κόσμο του, έναν κόσμο εμμονικής αβεβαιότητας και διαρκούς επιστροφής στα ίδια παθήματα που ποτέ δεν γίνονται μαθήματα, διάφοροι χαρακτήρες δίνουν τον χειρότερό τους εαυτό χωρίς να το καταλαβαίνουν: η παρορμητική Ζοζεφίνα, ο εφιάλτης κάθε δασκάλου, που πετιέται στην τάξη για να ρωτήσει ότι πιο άκυρο μπορεί και αναρωτιέται κάθε φορά τι πάει στραβά και οι βαθμοί της είναι πάντα κακοί· ο Θείος Αιμίλιος, το πιο δημοφιλές talking head των ιστοριών, προσκολλημένος σε ένα παρελθόν που ποτέ δεν υπήρξε, νοσταλγός εποχών όπου οι λέξεις «νοματαίοι», «σακαφιόρα», «χοροεσπερίδα», «παρφουμαρισμένη», «αλαμπρατσέτα», «σουσουράδες» κ.ά. δεν προκαλούσαν γέλιο· ο Πελάτης που βρίσκει κάθε φορά μέσα στη σούπα του τα πιο αλλόκοτα αντικείμενα και πλάσματα αλλά επιμένει να τρώει κάθε μέρα στο ίδιο εστιατόριο (και πάντα σούπα!)· ο μπαμπάς της οικογένειας Δαπόντε που βρίσκει συμπαθέστατο κάθε υποψήφιο γαμπρό της κόρης του· ο δύστυχος κύριος Κλιάφας που πάντα έχει προβλήματα και πάντα τα εκμυστηρεύεται, ματαίως, στον μπάρμαν με το όνομα Λούθερ. Αυτός ο κόσμος που επαναλαμβάνεται πεισματικά (τελικά πόσο λίγο διαφέρει από τον δικό μας…) και κανείς δεν ανήκει πουθενά παρά μόνο στο αυτόκλειστο των δικών του προβλημάτων, είναι απολαυστικός για τους αναγνώστες του γιατί, κατ’ αρχάς, είναι πολύ αστείος. Το χιούμορ του Βαβαγιάννη είναι πάντα πηγαίο, πρωτότυπο και ευφυές. Κυρίως, όμως, είναι ένας κόσμος που μας κάνει να αντιμετωπίζουμε με περισσότερη επιείκεια τον δικό μας και να αυτοβαυκαλιζόμαστε ότι όλα βαίνουν καλώς, αφού “εκεί έξω”, στα Κουραφέλκυθρα λόγου χάριν, τα πράγματα είναι χειρότερα. Εμ, δεν είναι. Ο τόμος «Κουραφέλκυθρα Omnibus II» (εκδόσεις Jemma Press) περιλαμβάνει όλο το υλικό που δημοσιεύτηκε στο socomic.gr από το 2014 έως το 2018, σχολιασμένο από τον δημιουργό του και συνοδευμένο από ένα φλιπ κόμικς με τη συμμετοχή των Παναγιώτη Πανταζή, Πάνου Ζάχαρη, Γιάννη Ρουμπούλια, Δήμητρας Αδαμοπούλου, Γιώργου Γούση, Αγγελικής Σαλαμαλίκη, Αλέξιας Οθωναίου, Πέτρου Χριστούλια, Τάσου Ζαφειριάδη, Έφης Θεοδωροπούλου, Θανάση Πετρόπουλου και Τάσου Μαραγκού. *Omnibus: Έκδοση που περιλαμβάνει υλικό από πολλούς τόμους που εκδόθηκαν ξεχωριστά. Και το σχετικό link...

Τα Μυστήρια Πράματα του Θανάση Πετρόπουλου ξεκίνησαν το καλοκαίρι του 2018, στο socomic.gr, και ολοκληρώθηκε τον Απρίλη του επόμενου χρόνου. Το κόμικ ανήκει στο είδος του υπερφυσικού τρόμου. Πρωταγωνιστές είναι ο Φιλήμων Καρτέρης και ο Σερ Ζάκαρυ Νίκολσον -Έλληνας ακαδημαϊκός και Ιρλανδός περιηγητής αντίστοιχα-, οι οποίοι σαν άλλοι πράκτορες του BPRD, τα βάζουν με καταχθόνια πλάσματα στην ελληνική ύπαιθρο του 19ου αιώνα. Η φυσική μορφή του κόμικ, από τις εκδόσεις Jemma Press, περιλαμβάνει δύο ιστορίες από τις τρεις που έχουν δημοσιευτεί στην πλατφόρμα. Για εμένα προσωπικά ήταν μια πολύ ευχάριστη έκπληξη το γεγονός ότι ο Πετρόπουλος έκανε κάτι τελείως έξω από αυτά που τον έχουμε συνηθίσει. Μπορεί το σχέδιό του να μην προϊδεάζει για horror, αλλά το έχει τροποποιήσει αρκετά ώστε -τουλάχιστον για εμένα- να εξυπηρετεί το σενάριο, ακόμη και στις πιο gory στιγμές του. Το δυνατό σημείο βεβαια είναι σενάριο. Εξαιρετικά ενδιαφέρον. Το ελληνικό φολκλόρ είναι πλούσιο και ανεκμετάλλευτο και ο Πετρόπουλος το διαχειρίζεται πολύ καλά. Οι κεντρικοί χαρακτήρες είναι συμπαθέστατοι και έχουν χημεία, αν μπορεί να ειπωθεί αυτό για ένα κόμικ. Και μέσα σ' όλα δε λείπει το χιούμορ, προερχόμενο κυρίως από την φλεγματική ιδιοσυγκρασία του Νίκολσον. Η έκδοση είναι απλή αλλά καλαίσθητη και περιέχει επίσης pin-ups από τους Αγγελική Σαλαμαλίκη, Δημήτρη Καμένο, Αλέξια Οθωναίου, PanPan, Έφη Θεοδωροπούλου, Γιάννη Ρουμπούλια, Δήμητρα Αδαμοπούλου και Δημήτρη Κάσδαγλη. Συνολικά, θα έλεγα ότι είναι ένα απρόσμενα διασκεδαστικό τομάκι. Ίσως «λίγο», αλλά που αξίζει να διαβάσουν όσοι αρέσκονται σε τέτοιες θεματολογίες. +.||.+ Παρουσίαση του webcomic Ευχαριστούμε για τα υπόλοιπα εξώφυλλα τους germanicus & albertus magnus.

5 χρόνια Κουραφέλκυθρα, όλα μαζί σε ένα τόμο σε περιμένουν στο ComicDom Con Athens. Μια μέρα θα αποδοθούν ευθύνες σ' αυτούς που γέμισαν το ίντερνετ με υπέροχα καμένο περιεχόμενο και κάποια μέρα αυτοί οι άνθρωποι θα πληρώσουν για τα εγκεφαλικά κύτταρα που έχουν καταστρέψει με την εκτόξευση τόνων χιούμορ και ευφυΐας. Και στην πρώτη γραμμή αυτών που θα την πληρώσουν, θα βρίσκεται εκατό τα εκατό και ο Αντώνης Βαβαγιάννης, ο δημιουργός των 'Κουραφέλκυθρων' (αλλά και της αποκριάτικης αμφίεσης 'Γκάλης Cooper', για όποιον έζησε τα πρωτοφεϊσμπουκικά χρόνια). Ο Αντώνης Βαβαγιάννης συγκέντρωσε σε έναν τόμο όλα τα 'Κουραφέλκυθρα' που κυκλοφόρησαν από το 2014 έως το 2018 στο socomic.gr, τον ονόμασε 'Omnibus II' και τον συμπλήρωσε με φλιπ κόμικς από ακόμη 12 σχεδιαστές. 240 σελίδες γεμάτες από κόμικ στριπάκια που άλλα έγιναν viral, άλλα απευθύνθηκαν σε λίγους και άλλα που έφτασαν να γίνουν μέχρι και ατάκες, που ξέφυγαν απ' το αρχικό τους πλαίσιο και πλέον κυκλοφορούν αυτόνομες, όπως πχ το "Παίξτε πανκ". Μιλήσαμε μαζί του και αυτός μίλησε μαζί μας. Αν κάποιος έχει όλα τα Κουραφέλκυθρα, αλλά δεν έχει τον πρόλογο που σου έχει γράψει ο Φοίβος Δεληβοριάς, πώς μπορεί να τον βρει, χωρίς να αγοράσει το Omnibus ΙΙ; Δεν μπορεί να τα 'χει όλα, γιατί υπάρχουν στριπς που βρίσκονται αποκλειστικά στο Omnibus II. Αν όμως τον νοιάζει μόνο η εισαγωγή, μπορώ να σκεφτώ διάφορους τρόπους: Α) Να έρθει στο κόμικντομ, να δημιουργήσει έναν αντιπερισπασμό και να κόψει από το Όμνιμπους τη σελίδα της εισαγωγής με κοπίδι. Β) Να φτιάξει μια δική του εισαγωγή στα Κουραφέλκυθρα κόβοντας ηχητικά αποσπάσματα από τραγούδια του Φοίβου Δεληβοριά. Γ) Να πάρει LSD και να του φανερωθεί ο Φοίβος Δεληβοριάς σε ένα όραμα. Σε συνέχεια της προηγούμενης ερώτησης, γιατί να το αγοράσει κάποιος, αν έχει όλα τα Κουραφέλκυθρα που έχεις εκδώσει; Ο ελληνικός λαός περιμένεις απαντήσεις κύριε Βαβαγιάννη, (όπως λες και στο στριπάκι, όπου ρωτάνε τον Καρακατσάνη γιατί έσπασε τα αυγά, ξέρεις). Μη με βοηθάς τόσο πολύ να πουλήσω την πραμάτεια μου, θα νομίζει ο κόσμος ότι έγραψα τις ερωτήσεις μόνος μου ή ότι είμαστε το ίδιο πρόσωπο. (Αλήθεια μας έχει δει ποτέ κανείς και τους 2 στο ίδιο δωμάτιο;). Λοιπόν, να το αγοράσει γιατί θα έχει εισαγωγή Φοίβου Δεληβοριά (εκτός αν αυτός από την προηγούμενη ερώτηση την έχει κόψει με κοπίδι), γιατί έχει 25 στριπς που δεν υπάρχουν στα τευχάκια, γιατί έχει σχολιασμό κάτω από πολλά στριπς που εμβαθύνουν στην ψυχοσύνθεση του καλλιτέχνη (νοτ) και γιατί 12 κορυφαίοι Έλληνες κομιξάδες συνεργάστηκαν για να φτιάξουν το πιο παρανοϊκό δισέλιδο φλιπ κόμικ που έχει εκδοθεί ποτέ. Επίσης γιατί έχει εξωφυλλάρα, γιατί είναι όλα μαζεμένα σε ένα μέρος και γιατί είναι ο καλύτερος τρόπος να στηρίξεις έμπρακτα τα Κουραφέλκυθρα. Τώρα που τα βλέπεις όλα μαζεμένα, πιστεύεις ότι τα παλιότερα Κουραφέλκυθρα έχουν “γεράσει όμορφα”; Ή βλέπεις κάποια στριπς και κριντζάρεις, λες "τι σκεφτόμουν τότε που τα έγραφα"; Τι εννοείς; Σε όλα λέω "Μα καλά τι σκεφτόμουν όταν το έγραφα;". Στο Όμνιμπους 2 είναι ελάχιστα αυτά που πραγματικά κακογέρασαν. Τα περισσότερα είναι στη χειρότερη περίπτωση καλοστεκούμενοι 50ρηδες με κορμοστασιά Κωσταντάρα και γοητευτικούς γκρίζους κροτάφους. Στο Όμνιμπους 1 που κάποια στριπς τα είχα κάνει πριν 12 χρόνια, έχει πιο πολλά που θα ήθελα να είχαν πέσει κατά λάθος σε κάποιο τζάκι. Μπήκες στον πειρασμό να αφήσεις μερικά στριπς απ' έξω; Ποια; Γιατί; Ή κάποια να τα αλλάξεις λίγο, να τα βελτιώσεις κτλ. Δεν έχω αλλάξει τίποτα, για να μην παραχαράξω την ιστορία, αν και σε πολλά είχα σκεφτεί προσθήκες που θα τα έκαναν καλύτερα. Επίσης σε πολλά έχω σκεφτεί αλλαγές που θα τα έκαναν χειρότερα. Είναι πανεύκολο. Υπάρχει περίπτωση αυτή η συγκεντρωτική έκδοση όλων των Κουραφέλκυθρων, να σημαίνει και μια στροφή σε κάτι άλλο, ότι ένας κύκλος κλείνει και τώρα θα ανοίξουμε έναν καινούργιο; Ναι, μετά το Όμνιμπους ΙΙ έχω μεγάλα σχέδια, όπως το να γράψω μια νουβέλα για τον Τιτανικό από την πλευρά του παγόβουνου, να γυρίσω ένα ντοκιμαντέρ για τη ζωή του μίστερ Ζονκ από το Μεγάλο Παζάρι και να ανοίξω ένα ροντέο για ινδικά χοιρίδια. Ποιο είναι το καλύτερο σχόλιο που έχεις ακούσει μέχρι στιγμής για τη δουλειά σου; "Τα Κουραφέλκυθρα με έριξαν στα ναρκωτικά". Έχει προσβληθεί ποτέ κανείς με κάποιο στριπάκι; Θυμάσαι κάποιο απειλητικό μήνυμα; Κοίτα, αν δεν σ' έχουν πει εθνομηδενιστή, άθεο και τσιράκι του Σόρος στο ελληνικό ίντερνετ, τότε είσαι ένας πουθενάς, οπότε ναι, ευτυχώς έχω ακούσει διάφορα. Θα σου πω 3 παραδείγματα. Το πρώτο έχει γράψει ιστορία: Ήταν ένα σχόλιο σε ένα σκίτσο κατά του εθνικισμού και έλεγε "Καλύτερα ασ' τα αυτά για κάποιον πιο ευρύνοο και μείνε στα κομιξάκια σου". Δηλαδή μπήκε κάτω από ένα κόμικ για να ζητήσει από τον σχεδιαστή του κόμικ, να ασχοληθεί καλύτερα με τα κόμιξ. Το άλλο ήταν μια 21η Απριλίου σε ένα αντιφασιστικό πάλι σκίτσο που ένας τύπος ξεκίνησε το σχόλιό του με το "Εγώ δεν είμαι φασίστας αλλά..." και σαν φωτογραφία προφίλ είχε τον φλεγόμενο φοίνικα (δηλαδή τι πρέπει να κάνεις για να είσαι φασίστας;). Και τελευταία σε μια γελοιογραφία όπου ήρωες του 21 τραγουδάνε καραόκε (όλη μερούλα πόλεμο, το βράδυ καραόκε), μπήκε κι έγραψε ένα ιδιαίτερα απειλητικό σχόλιο η σελίδα μιας πίστας paintball. Αλλά εντάξει, τι θα μου κάνανε; Θα με βάφανε; Υπάρχει κάποιος που αν σου έλεγε "εγώ θα γράφω το σενάριο, τους διαλόγους και εσύ θα τα ντύνεις με εικόνες ΚΑΙ ΤΙΠΟΤΑ ΑΛΛΟ", που θα δεχόσουν να συνεργαστείς μαζί του; Ηθοποιός, κωμικός, οποιοσδήποτε, ο περιπτεράς σου γιατί έχει πολλή πλάκα ξέρω γω, ΟΠΟΙΟΣΔΗΠΟΤΕ. Καταλαβαίνω που το πας, και ΝΑΙ! Δέχομαι! ΧΙΛΙΕΣ ΦΟΡΕΣ ΔΕΧΟΜΑΙ! Εκτός από εσένα, θα ήθελα πολύ να εικονογραφήσω κάποια routines από το stand up του Θωμά Ζάμπρα (ή Ζαμπρά; Δεν θα μάθουμε ποτέ) που την ώρα που τα άκουγα έλεγα: "Πώς είναι δυνατόν να μην το έχω ήδη κάνει αυτό;". Πάντως, όπως και με φίλους που μου έχουν γράψει σενάρια (πχ. Γιώργος Οικονομάκος, Βίκυ Κοκκίνη) θα δεχόμουν ένα πολύ καλό σενάριο, αλλά δεν θα ήθελα παρεμβάσεις για το στήσιμο των εικόνων. Αυτή είναι απαράβατη αρχή μου και δεν αλλάζει με τίποτα λιγότερο από 20 ευρώ. Βλέπω ότι το Omnibus II έχει 12.95 ευρώ και όχι 13 ευρώ. Με το χέρι στην καρδιά: Όσο θα είσαι στο ComicDom Con Athens (19, 20 και 21 Απριλίου) και θα έρχεται κόσμος για να το αγοράσει, θα έχεις πεντάλεπτα για να δίνεις ρέστα; Για να αποφευχθούν τέτοιες δυσκολίες, το αφεντικό (η Jemma Press δηλαδή) τρελάθηκε και ειδικά για το κόμικντομ θα τα δίνουμε 12 ευρουδάκια. Έτσι μπορώ να κρατήσω όλα αυτά τα 5λεπτα που έχω μαζέψει και να τα κάνω πυργάκια σαν κάποιου είδους φτωχομπινεδιάρη Σκρουτζ ΜακΝτακ. Και το σχετικό link...

σπαρταράει το νέο εξώφυλλο φόρος τιμής στο ++++

Ο Άγνωστος: Τόμος ΙΙ- Μια αναζήτηση για τρεις αλληλένδετους κόσμους Ένα χρόνο αργότερα από την έκδοση του πρώτου τόμου των περιπετειών του Unknow (χωρίς n στο τέλος) η Jemma Press επιστρέφει στο παρελθόν και στον κόσμο των fumetti, των ασπρόμαυρων ιταλικών comics της δεκαετίας του 1970. Oι μεταφραστές Γιάννης Μιχαηλίδης και Κωνσταντίνα Γερ. Ευαγγέλου καταπιάνονται ξανά με τον λόγο και το έργο του Magnus (κατά κόσμο Roberto Raviola). Με μια βαθιά γνώση, αγάπη και προσοχή μας δίνουν την ευκαιρία να δούμε με άλλο μάτι τον ανώνυμο ήρωα (ή με το ίδιο, αλλά από άλλη οπτική) από ότι στον πρώτο τόμο. Στον πρόλογο τους αναφέρουν ότι οι περιπέτειες του Unknow, που κινούνται μεταξύ των ειδών, των τόπων και των χρόνων, δεν είναι comics για ενήλικους, αλλά comics που σε βοηθούν να ενηλικιωθείς. Η κριτική τους αυτή μπορεί να φαντάζει αυστηρή με την πρώτη ματιά, ωστόσο φανερώνει μια πολύ καλή κατανόηση του ρόλου του Magnus σε μια αναζήτηση που εκτείνεται σε τρία διαφορετικά πεδία: στον ρόλο του ίδιου του δημιουργού ως ανθρώπου, στον ρόλο των comics ως τέχνης, αλλά και στον ρόλο της Ιταλίας ως μιας χώρας με φασιστικό παρελθόν σε μια συνεχώς μεταβαλλόμενη οικονομία και πολιτική κατάσταση. Για το πρώτο δεν είναι δύσκολο να κατανοήσουμε γιατί. Οι 3 περιπέτειες του δεύτερου τόμου μας δίνουν έναν ήρωα πιο ώριμο, πιο γερασμένο, όπως αναφέρει και ο ίδιος με διττή σημασία. Το διαρκώς μεταβαλλόμενο παρελθόν του, που σε κάθε περίσταση του έδινε τις δεξιότητες που χρειαζόταν για να υπερβεί τις ανυπέρβλητες δυσκολίες που αντιμετώπιζε (καθώς και το ταλέντο να μπλέκει σε αυτές άθελά του) δείχνει να σταθεροποιείται, ενώ πολλές φορές, με μορφές ονείρου ή τύψεων, έρχεται στο προσκήνιο. Ο έντονος κυνισμός πλέον δίνει, αργά και όχι χωρίς αγώνα, την θέση του σε έναν βαθύ, γεμάτο τύψεις ανθρωπισμό: όχι για τους ανθρώπους που σκότωσε, αλλά για αυτούς που πλήγωσε χωρίς να το θέλει, για αυτούς που δεν κατάφερε να σώσει. Άφοβος απέναντι σε κανόνες επιβεβλημένους απ’ έξω και από πάνω, απτόητος μπροστά στον κίνδυνο, δίνει την χωρίς αρχή μέση και τέλος (;) ζωή του για μια ηθική που ακόμα και ο ίδιος καταλαβαίνει πως δεν μπορεί ποτέ να επιζήσει. Το δεύτερο μας αποκαλύπτει καλύτερα την ουσιαστική συνεισφορά του Raviola στην ιταλική 9η Τέχνη. Όταν όλοι, όπως είναι πολύ λογικό, έψαχναν τους προγόνους των comics στην τυπογραφία και στην ζωγραφική, ο Ιταλός καλλιτέχνης κοιτάει στην γλυπτική αλλά και στη φωτογραφία για έμπνευση. Έτσι ο Unknow πλάθεται από τις πτυχώσεις των αναγεννησιακών αγαλμάτων και τις σκιάσεις των φωτογραφιών, με φως και σκιά. O Magnus παίρνει λαϊκά στερεότυπα και τα διαχωρίζει από την πηγή τους, δίνοντας στις μορφές του μια κλασικότροπη χροιά, ενώ για άλλη μια φορά η σεξουαλικότητα ξεχειλίζει από το έργο. Την ίδια στιγμή, πέρα από το εικαστικό κομμάτι, ο Ιταλός θολώνει και τα είδη από τα οποία παίρνει τις θεματικές του: με βάση το σκληρό αστυνομικό, δεν διστάζει να μπολιάσει το μείγμα του με στοιχεία κλασσικού noir αλλά και γνήσιου gangster drama, μεταπηδήσεις εύκολες καθώς πρόκειται για συγγενικά είδη. Ωστόσο οι χαρακτήρες του Magnus έχουν κάτι που τους ξεχωρίζει από αντίστοιχες μορφές της pulp λογοτεχνίας: μια έντονη συναισθηματική φόρτιση που δεν προέρχεται από την αγωνία του αν θα επιζήσουν ή όχι, αλλά από μια έντονη ηθική και ψυχολογική μάχη. Σε κάθε περίπτωση ο Unknow μας αποκαλύπτει ένα βήμα της 9ης Τέχνης να ξεφύγει από τα υπόγεια και την διασκέδαση και να αγγίξει, όπως κάθε τέχνη ελπίζει, την ανθρώπινη κατάσταση και πράξη. Το τρίτο είναι ίσως το πιο δύσκολο για έναν καλλιτέχνη που καταπιάνεται με την περιπέτεια, ένα είδος ναι μεν πολιτικό στον πυρήνα του, αλλά χωρίς (πάντα) άμεσες πολιτικές απολήξεις. Ο Raviola, μέσα από την περιφορά του ήρωά του σε εμπόλεμες ζώνες, αντιαποικιοκρατικές συρράξεις και μνημειώδεις συγκρούσεις, όπως η παλαιστινο-ισραηλινή, μας δείχνει πώς ένας αστικός ατομοκεντρισμός μεταβάλλεται. Το φασιστικό παρελθόν της χώρας του δεν το αρνείται, ούτε το θάβει, αλλά προσπαθεί να το κατανοήσει και να το μετουσιώσει σε μάθημα προς αποφυγή (μάθημα απαραίτητο σε μια εποχή ανόδου της ακροδεξιάς σε όλη την Ευρώπη). Ο εγωκεντρικός Unknowεξελίσσεται σε οδηγό για έναν κόσμο χαοτικό, που δεν αφήνει τίποτα όρθιο, με μια αφετηρία που ψάχνει συνεχώς τον εαυτό της. Όμως η ιδιότυπη τιμιότητα του ήρωα, που τον διαχωρίζει από κοινούς λούμπεν μπράβους, καταφέρνει τελικά να αναδειχθεί. Αν έχετε ήδη τον πρώτο τόμο, ο δεύτερος επιβάλλεται να τον συντροφεύσει στην συλλογή σας. Αν όχι, ίσως ήρθε η ώρα για ένα ταξίδι στην σκληρή πλευρά της δεκαετίας του 1970, μακριά από νοσταλγικές εικόνες και ωραιοποιήσεις. Ντόμπρα. Πηγή

O Άγνωστος- Παράθυρο σε έναν ανεξερεύνητο κόσμο Τα τελευταία χρόνια, η άνοδος της δημοφιλίας των υπερηρωικών κόμικ υφίσταται μια άνευ προηγουμένου άνθιση. Όχι μόνο έφερε ένα νέου είδους κοινό στον χώρο, αλλά κατάφερε, σε μεγάλο βαθμό, να απενεχοποιήσει όλη την βιομηχανία. Και κάτι τέτοιο είναι πραγματικό ευτύχημα, καθώς διαφορετικά, δεν θα είχε την ευκαιρία μια νεά γενικά αναγνωνστών να εξερευνήσει το έργο μιας μεγάλης μερίδας δημιουργών κόμικς, το οποίο ξεφεύγει από τα συνηθισμένα και σε πολλές περιπτώσεις δεν έχει καν σχέση με τους υπερήρωες. Αυτό δεν αφορά μόνο τους Αμερικάνους δημιουργούς. Μόνιμα υποτιμημένη, η πολιτιστική παραγωγή της Ιταλίας έχει πολλά να προσφέρει, τόσο ιστορικά, στην πορεία της εξέλιξης της 9ης Τέχνης, όσο και στον σύγχρονο αναγνώστη. Το πρόσφατο εκδοτικό εγχείρημα της Jemma Press,η οποία δημοσιεύει ξανά ιστορίες από τον διαβόητο Άγνωστο του Magnus, είναι μια πρώτης τάξης ευκαιρία να εξερευνήσουμε μια σκηνή πολύ κοντινή στην δική μας γεωγραφικά, αλλά με εντελώς διαφορετική πορεία καλλιτεχνικά και κοινωνικά. Ο Μagnus, κατά κόσμον Roberto Raviola, υπήρξε μια θρυλική μορφή των ιταλικών κόμικς, ο οποίος σημάδεψε με την παρουσία του την τάση των fumetto nero (μαύρα κόμικς), τα οποία μεσουρανούσαν κατά το διάστημα 1960-1980. Ξεκινώντας ως σχεδιαστής μαζί με τον σεναριογράφο Μax Bunker (ψευδώνυμο του Luciano Secchi), στο θρυλικό πλέον Kriminal, και αργότερα στο Satanik, σχεδιάζει την πρώτη μαύρη ηρωίδα της Ιταλίας. Αμφότερα έργα ακολουθούν το pulpμονοπάτι των κόμικ της περιόδου, βρίθουν δηλαδή από τρόμο και βία έντονα στυλιζαρισμένα, ξεπερνώντας τα όρια του grand guignol, παρά το γεγονός ότι δομικά είναι noir ιστορίες, ενώ τα διακατέχει μια έντονη σεξουαλικότητα. Ταυτόχρονα βέβαια, εστιάζοντας σε πιο ανθρώπινους, τρωτούς και ευάλωτους χαρακτήρες, οι οποίοι ανήκαν σε μειονότητες, ανέδιδαν και έναν έντονα δραματικό ανθρωπισμό, ο οποίος γινόνταν πιο αισθητός εξαιτίας της κοινωνικής χροιάς των ιστοριών. Έργα με μεγάλη λαική απήχηση, δεν άργησαν να χαρακτηριστούν σκουπίδια από τους ηθικολόγους (όχι μόνο του 1960 αλλά και αργότερα) αλλά και από την πλειοψηφία των διανοούμενων, μεταξύ των οποίων και πληθώρας αριστερών, παραδοσιακών πολέμιων της μαζικής κουλτούρας. Προς τα τέλη του 1960, οι δύο συνεργάτες στρέφονται σε πιο ειρωνικά μονοπάτια και αποδομούν τα είδη που πριν είχαν αναδείξει με το Diavolik και άλλα παρεμφερή κόμικ όπως το Dennis Cobb Agente SS 108 . Σειρές όπως το Μaxbunker και αργότερα το Άλαν Φορντ, αναδείκνύουν μια έντονα καυστική, στα όρια του μεταμοντέρνου, αποδόμηση του είδους της περιπέτειας, δεν κάνουν όμως το άλμα προς τα μπρος. Έπρεπε να περάσουν αρκετά χρόνια, μια μεγάλη θητεία σε σενάρια άλλων, αλλά και μια σταθερή θέση στον χώρο της πορνογραφίας ως σχεδιαστής για να μπορέσει ο Μagnus να συνδυάσει αρμονικά όλα τα είδη στα οποία θήτευσε και να δημιουργήσει τον Unknow, τον Αγνωστο του. Στις σύντομες περιπέτειες αυτού του ανώνυμου μισθοφόρου βλέπουμε την εξέλιξη ενός δημιουργού αλλά και μιας ολόκληρης σκηνής. Το ασυνήθιστο μοτίβο των δύο καρέ, το οποίο φαινομενικά θα έπρεπε να κομματιάζει την ένταση της ιστορία και να την μετατρέπει σε μια απομίμηση stop animation ταινίας, γίνεται το όχημα του Raviola για να εστιάσει περισσότερο από ποτέ στους χαρακτήρες των ιστοριών που, για πρώτη φορά, είναι δικές του. Τα πρόσωπα ενδύονται μια βαριά, εξπρεσιονιστική σχεδόν ατμόσφαιρα που βοηθά στην εξωτερίκευση του ψυχικού τους κόσμου. Σε αυτή την τάση ενδοσκόπηση βοηθούν και τα συννεφάκια με τους εσωτερικούς μονολόγους των χαρακτήρων κάτι που έως τότε δεν είχε χρησιμοποιηθεί ιδιαίτερα στο ιταλικό σχέδιο. Και ενώ ο Unknow όντως θυμίζει τους ήρωες της σκληρής, καθαρά αστυνομικής λογοτεχνίας, ο Raviola τον ξεχωρίζει τοποθετώντας τον σε μια αχανή συναισθηματική έρημο, από την οποία ο ίδιος όχι μόνο δεν προσπαθεί να φύγει, αλλά αντίθετα, ξέρει πως δεν υπάρχει κάτι άλλο. Ο αβυσσαλέος κυνισμός του ανώνυμου μισθοφόρου είναι αυτός που προκαλεί και το υπαρξιακό του δράμα: θέλει να πιστέψει πως υπάρχει κάτι άλλο, προσπαθεί και εκδικείται όταν πειράζει κάποιος οικεία του πρόσωπα. Ωστόσο, στο τέλος, όταν αυτά πεθάνουν τελικά ή όταν η αποστολή τελειώσει, ο ίδιος φεύγει, αδυνατώντας να κρατήσει κακία στους μαχαιροβγάλτες, τους βιαστές και τους δολοφόνους που τον περιβάλλουν, αδυνατώντας ουσιαστικά να συνδεθεί με το περιβάλλον του. Κομματιασμένος ψυχολογικά, όπως και το ανορθόγραφο όνομα του, σκοτώνει και συνεχίζει το χωρίς προορισμό ταξίδι του. «Τριγυρνάει χαμένος και μελαγχολικός ανά τον κόσμο: από το Μαρακές στη Ρώμη, από το Μοντ Σαν Μισέλ στην Αϊτή και από κει στη Βυρηττό», όπως λένε και οι μεταφραστές του βιβλίου. Σε αυτό το σημείο αξίζει μια αναφορά στους υπεύθυνους αυτής της έκδοσης, στο μεταφραστικό δίδυμο του Γιάννη Μιχαηλίδη και την Κωνσταντίνα Γερ. Ευαγγέλου, οι οποίοι υπογράφουν και τον κατατοπιστικότατο πρόλογο που βρίθει ιστορικών αναφορών για το έργο και την σκηνή στην οποία περιλαμβάνετα. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να μεταφέρεις ένα έργο από μια άλλη γλώσσα, πόσο μάλλον ένα έργο από μια διαφορετική εντελώς εποχή, όσον αφορά τις αναγνωστικές συνήθειες και το κοινωνικό πλαίσιο. Παρόλα αυτά όμως, ο μελλανόμορφος κόσμος του Αγνωστου έρχεται σε εμάς ολοζώντανος γλωσσικά και εννοιολογικά. Στο εικαστικό κομμάτι, το δικό τους θαύμα έκαναν οι eyeworks. Συνολικά, αυτός ο τόμος των περιπετειών του Άγνωστου του Magnus από την Jemma Press είναι μια εξαιρετική εισαγωγή στον πλούτο της ιταλικής σκηνής, μια εμπειρία για την οποία σίγουρα δεν θα μετανιώσετε. Πηγή

Κανείς δε το ζήτησε αλλά διαβάσαμε τις σκέψεις σας. Ήρθε η ώρα να αποχαιρετίσουμε το 2018 με ένα μοναδικό party Jemma Books & Comics Official Group όπως όλοι μαζί ξέρουμε. Στις 31.12.2018 από τις 12:00 μέχρι τις 19:00 εκτός από μουσική, τυροπιτάκια, ποτά και κληρώσεις με δώρα θα έχουμε και ένα φοβερό AUCTION με 3 Jemma κομμάτια που όλοι τα θέλατε: 1) BATMAN DAMNED #1 variant. To εξαντλημένο και πλέον δυσεύρετο τεύχος της DC όπου εμφανίζεται για πρώτη φορά ο Batman γυμνός! 2) INDIANA JONES ON HORSE statue! 3) Ένα ραντεβού για καφεδάκι με τον Yannis Rubus Rubulias! (τα έσοδα από αυτή την δημοπρασία θα δοθούν για ένα καλό σκοπό που θα ανακοινωθεί στην πορεία). Από τις 23.12.2018 έως και 30.12.2018 όσοι πελάτες έρθουν στο μαγαζί και ψωνίσουν μπαίνουν σε κλήρωση για: 2 υπογεγραμμένα Belzebubs από τον δημιουργό τους JP Ahonen POP MARVEL STUDIOS first 10 years IRON MAN vinyl figure! Overwatch El Mariachi T-shirt! Marvel Comics A5 Premium Retro Notebook! Δωρεάν συνδρομή για ένα χρόνο σε τίτλο της αρεσκείας σας! Οι κληρώσεις θα γίνουν όλες στο Party στις 31.12.2018. Η εκδήλωση στο facebook.

1800: 1. Πατέρας – Ένα ελληνικό western με πρωταγωνιστές κλέφτες και αρματολούς Η Jema Press παρουσιάζει το πρώτο βιβλίο από τη σειρά κόμικ του Θανάση Καραμπάλιου 1800, μια δουλειά εμπνευσμένη από τους πρωταγωνιστές της επανάστασης του 1821, τους κλέφτες και τους αρματολούς, θυμίζοντας κάτι από τις περιπέτειες του Μπλεκ, του Λοχαγού Μαρκ, του Όμπραξ κι άλλων πιστολέρηδων του “ρομαντικού” 19ου αιώνα. Πρωταγωνιστής είναι ο Δήμος Καραμάνος, ένας οικογενειάρχης που ζει ήσυχα με την οικογένειά του. Η άφιξη, ωστόσο, του αγγελιοφόρου ενός από τους ηρωικότερους αρματολούς του Ολύμπου θα γίνει η αφορμή για να αναδυθεί στην επιφάνεια το περιπετειώδες παρελθόν του. Έτσι, η συναναστροφή του Καραμάνου με προσωπικότητες όπως αυτές του Νικοτσαρά, του Αλή Πασά, του Ανδρούτσου και του Καραϊσκάκη καθιστούν αδύνατη τη συνέχιση της “ραγιάδικης” πλην ήσυχης ζωής του. Η περιπέτεια έχει μόλις αρχίσει λίγο πριν τη δειλή πρωταρχή της Επανάστασης και το πρώτο βιβλίο της σειράς “Πατέρας” είναι μόνο το προοίμιο! Η έμπνευση για τη δημιουργία του “1800” ήταν η εγγενής απορία του Θανάση Καραμπάλιου σχετικά με την απουσία κόμικ στην Ελλάδα βασισμένων στη μυθοπλασία εκείνης της περιόδου. Τα αίτια αυτής της έλλειψης ενδεχομένως οφείλονται όχι μόνο στην “αντιεμπορικότητα της φουστανέλας” όταν έρχεται σε σύγκριση με τα γυαλιστερά σπιρούνια των cowboys και τους αδίστακτους παρανόμους των westerns, αλλά και στο φόβο, εκ μέρους των δημιουργών, να αγγίξουν μια θεματική ιδιαίτερα προσφιλή στον ακροδεξιό χώρο, ειδικά σε μια εποχή που ο εθνικιστικός λόγος και οι ρητορικές μίσους φαίνεται να συνεπάγονται θύματα και απώλειες. Ως εκ τούτου πλήθος συναρπαστικών διηγήσεων και ειδυλλιακών ρομάντζων, ντυμένων με τον μανδύα μιας ρομαντικής εποχής που παρουσιάζει ιστορικό ενδιαφέρον και πολιτισμικές ιδιαιτερότητες, έμενε ανεκμετάλλευτο. Η σειρά 1800 φαίνεται να έρχεται σε σύγκρουση με αυτό τον “κατεστημένο” τρόπο σκέψης και τολμά να δώσει στους ήρωες της Επανάστασης του ’21 όχι μόνο σάρκα και οστά, αλλά και τη γοητεία και το coolness που τους αξίζει, απαλλαγμένους από ακροδεξιές κορόνες και φαντασιώσεις. Πολύ περισσότερο, πρόκειται για το “κερασάκι στη τούρτα” στη δημιουργία εικονογραφήσεων εμπνευσμένων από την λαϊκή παράδοση και τέχνη, αποτελώντας την ιστορική, αλλά και αισθητική συνέχεια άλλων προσπαθειών, όπως είναι ο Ερωτόκριτος των Γ. Γιούση και Δ. Παπαμάρκου και η Πάπισσα Ιωάννα του Λ. Παπαθανάση. Έτσι, το 1800 προτείνεται σε όσους αγάπησαν τα παραπάνω, συνθέτοντας μια πολεμική περιπέτεια εποχής, που συνδυάζει στοιχεία ρομάντζου και στηρίζεται σε μια ενδελεχή μελέτη του παρελθόντος, με αποτέλεσμα να έχει το ιστορικό υπόβαθρο που συναντά κανείς σε ένα ιστορικό μυθιστόρημα. Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά καθιστούν το πρώτο βιβλίο της σειράς “1800” ένα τολμηρό διάβημα στο χώρο των εικονογραφήσεων όχι μόνο σε αισθητικό επίπεδο, αλλά και στις αντιλήψεις που κυριαρχούν γύρω από συναφείς θεματικές. Ανυπομονούμε για το επόμενο! Πηγή

Κόμικς και μπλακ μέταλ μουσική. Σατανιστές και οικογενειάρχες. Γκοθάδικη μαυρίλα και καρτουνίστικο χιούμορ. Το τελευταίο κόμικ του JP Ahonen, δημιουργού κόμικς από το Τάμπερε της Φινλανδίας και πατέρα τριών παιδιών, είναι γεμάτο αντιθέσεις και γεφυρώματα. Ο λόγος για το Belzebubs, μία σειρά κόμικς που ξεκίνησε διαδικτυακά το 2016 και πρόσφατα είχαμε την ευκαιρία να δούμε την έντυπη μορφή της στα ελληνικά, από την Jemma Press. Στις σελίδες του παρακολουθούμε την καθημερινή ζωή μιας οικογένειας μπλακμεταλλάδων. Πεντάλφες, αίματα, δαίμονες, δυνατή μουσική και, φυσικά, πολύ μέικ-απ. Τα στερεοτυπικά αστεία για την οικογενειακή συμβίωση διαπλέκονται ευφάνταστα με αυτά για τον σατανισμό και τους μεταλλάδες χάρη στο καλό και αυθόρμητο χιούμορ του Ahonen. Ακόμα μεγαλύτερη ώθηση στο κόμικ έδωσε η δημιουργία ενός μουσικού βίντεο κινουμένων σχεδίων σε συνεργασία με τη Century Media Records, το Blackened Call, στο οποίο οι ήρωες παίρνουν ζωή, ενώ τον Μάρτιο θα κυκλοφορήσει το πρώτο άλμπουμ του φανταστικού συγκροτήματος. Όταν ρωτάς τον δημιουργό τους ποιοι παίζουν στ’ αλήθεια, απαντάει «οι χαρακτήρες», δημιουργώντας το μυστήριο ενός incognito συγκροτήματος, στα χνάρια των Gorillaz. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που η ασπρόμαυρη χάρτινη μπάντα αγαπήθηκε τόσο από κομιξάδες όσο και από μεταλλάδες. Τον τελευταίο χρόνο το Belzebubs μεταφράστηκε – εκτός από τα ελληνικά – στα γαλλικά, τα ισπανικά και τα αγγλικά, ενώ βρίσκονται στα σκαριά οι ιταλικές και νορβηγικές εκδόσεις.Ο JP Ahonen βρέθηκε στην ελληνική πρωτεύουσα στο πλαίσιο του AthensCon 2018, όπου είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε για τον ίδιο και το έργο του. Εξ όσων γνωρίζω ήταν δική σου επιδίωξη να εκδοθεί το βιβλίο στην Ελλάδα. Τι προσδοκίες είχες από την ελληνική αγορά; Ήξερα ότι η Ελλάδα είναι μία «heavy metal» χώρα, ότι υπάρχει μεγάλη metal κουλτούρα εδώ, οπότε πίστευα ότι άξιζε τον κόπο να δοκιμάσω. Φυσικά, επιφυλάξεις για το μέγεθος και τη δύναμη της αγοράς υπήρχαν. Απ’ την άλλη, στη Φινλανδία σπάνια πουλάμε πάνω από 1.000 αντίτυπα. Η αγορά εκεί είναι πολύ μικρή – είμαστε 5,5 εκατομμύρια, σχεδόν όσοι στην Αθήνα. Και απ’ αυτούς, πόσοι να ασχολούνται με κόμικς; Τα φινλανδικά δεν είναι και καμιά διεθνής γλώσσα, οπότε πρέπει να λάβεις δράση για να επεκταθείς. Προερχόμενος από μια τέτοια αγορά, η άφιξη στην ελληνική ήταν για μένα ακριβώς αυτό: μία καλή επέκταση. Ήμουν κολλημένος στο τραπέζι μου όλη την ώρα επειδή ο κόσμος δεν σταματούσε να έρχεται! Πραγματικά, η ανταπόκριση και ο ενθουσιασμός των Ελλήνων αναγνωστών με συνεπήραν. Ήλπιζα να πουληθούν μερικά βιβλία, αλλά ότι θα υπογράφω για δύο μέρες σερί; Έχω την εντύπωση ότι σπάσαμε το ρεκόρ πωλήσεων της Jemma Press στα conventions! Πριν περάσουμε στο έργο, ας σταθούμε λίγο στον δημιουργό. Πότε ξεκινά η επαφή σου με τα κόμικς; Κόμικς διάβαζα από τα 13 μου, κατά βάση γαλλοβελγικά, όπως ο Τεν Τεν και ο Αστερίξ. Εστίαζα όμως περισσότερο στο εικαστικό κομμάτι παρά στην ιστορία καθαυτή. Μου άρεσε πάντα να σχεδιάζω. Επαγγελματικά ξεκίνησε μάλλον στα 22, όταν έκανα πρακτική σε μία τοπική εφημερίδα. Ένας εκδότης έριξε την ιδέα για ένα κυριακάτικο στριπ και εγώ προσποιήθηκα πως έχω ήδη κάτι έτοιμο, ενώ δεν είχα την παραμικρή ιδέα τι να κάνω! Απλά βλέπεις μια ευκαιρία και την αρπάζεις. Δεκαπέντε χρόνια μετά, αυτό το πρώτο μου κόμικ στριπ (Villimpi Phjola) που διηγείται με χιουμοριστικό τρόπο την καθημερινότητα και τις ανησυχίες των σύγχρονων εικοσάρηδων για σπουδές, δουλειά, φλερτ, υπάρχει ακόμα κάθε Κυριακή στην εφημερίδα. Ο JP Ahonen στο AthensCon 2018 Και με τη metal; Στα 13 επίσης, όταν επιχείρησα να εξερευνήσω τη metal και να παίξω κιθάρα ο ίδιος. Την ανακάλυψα παρέα με το φίλο μου KP Alare, με τον οποίο μάλιστα γράψαμε το γκράφικ νόβελ Perkeros (Sing no Evil) – είμαστε μαζί από την πρώτη δημοτικού, και περάσαμε όλα τα στάδια παρέα: κόμικς, metal, κιθάρα, τροφοδοτούσαμε ο ένας τα ενδιαφέροντα του άλλου. Από τότε ακόμα, η metal ήταν σημαντικό κομμάτι της ζωής μου. Όταν πήγα στο πανεπιστήμιο, όμως, έπρεπε να διαλέξω: μουσική ή σχέδιο. Σπούδασα Γραφιστική στο Πανεπιστήμιο της Λαπωνίας και δεν είχα έκτοτε καθόλου χρόνο να συνθέσω ή να παίξω κιθάρα. Ξεκίνησα παράλληλα να βγαίνω, να φλερτάρω, να πίνω, να ζω φοιτητικά. Και σκούριασα. Πάντα ήταν, όμως, μία μεγάλη επιρροή στο έργο μου, καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ο εγκέφαλός μου. Aπόσπασμα από το κόμικς «Perkeros» Κι έτσι φτάνουμε στο Belzebubs. Πώς προέκυψε η ιδέα για μία ιστορία που πραγματεύεται την καθημερινότητα μιας οικογένειας... μπλακμεταλλάδων; Αφού τελείωσα το προηγούμενο γκράφικ νόβελ, γεννήθηκε το πρώτο μου παιδί και είχα πήξει στη δουλειά. Έπασχα από το σύνδρομο burn-out και από κατάθλιψη. Είμαι ελεύθερος επαγγελματίας, συνεπώς δεν μπορούσα να πάρω άδεια. Γι’ αυτό συνέχισα να δουλεύω, αλλά ήμουν αρκετά δυσλειτουργικός. Πολλή πίεση. Σιγά σιγά έχανα την όρεξη να γράψω και να σχεδιάσω, μπλόκαραν όλα. Τότε σκέφτηκα ότι, είτε θα τα παρατήσω, γιατί δεν υπάρχει νόημα να πηγαίνω στο στούντιο και να κοιτάω το ταβάνι, είτε θα βρω έναν τρόπο να ηρεμήσω. Εκείνη την περίοδο είδα αρκετούς φίλους να συμμετέχουν στο Inktober*. Μου φάνηκε καλή ευκαιρία για να χαλαρώσω καλλιτεχνικά και να φτιάξω κάτι πιο ακατέργαστο και αυθόρμητο. Επηρεασμένος από την προηγούμενη δουλειά μου, χρησιμοποίησα εξαρχής δύο τύπους που παίζουν black metal μουσική. Παρέμεινα σε αυτό το πλαίσιο, διανθισμένο με στοιχεία σατανισμού, όλο τον μήνα, γιατί το βρήκα διασκεδαστικό και ξεκούραστο. Εν τέλει δεν κατάφερα να ολοκληρώσω το Inktober, έκανα γύρω στα 20 σχέδια για τα οποία δέχτηκα θετικά σχόλια. Αποφάσισα τότε να φτιάξω κάτι πιο ολοκληρωμένο στο ίδιο στιλ και να ξεκινήσω να το ανεβάζω online σε εβδομαδιαία βάση, περισσότερο σαν αυτοθεραπεία παρά σαν δουλειά. Έτσι γεννήθηκε το Belzebubs. Πιστεύεις ότι το internet προσφέρεται περισσότερο για να δημοσιεύει κανείς τη δουλειά του; Δουλεύει καλύτερα, ναι, τουλάχιστον για μένα. Μου αρέσει η αλληλεπίδραση με τους αναγνώστες: κάνουν σχόλια, βλέπω τι τους αρέσει, τι όχι. Δημιουργούνται αστεία στο κόμικ, παρατείνονται και ανανεώνονται στα σχόλια. Έχει πολύ χαβαλέ. Σε ένα πιο πρακτικό επίπεδο, είναι θετικό πως δεν υπάρχουν απαράβατες προθεσμίες, όπως στην εφημερίδα. Δεν υπάρχει επίσης περιορισμός στο μέγεθος ή το φορμά, κάτι με το οποίο μου αρέσει να παίζω. Το σημαντικότερο όμως ήταν οι ανεξάντλητες δυνατότητες που προσφέρει το μέσο για να ταιριάξεις το κόμικ με τη μουσική ή με το animation. Τι κοινά έχουν οι κομιξάδες και οι μεταλλάδες; Οι περισσότεροι μουσικοί είναι nerds. Αυτό ήταν ξεκάθαρο στα μάτια μου από την εφηβεία ακόμα. Από τα 16 μου ήθελα να κάνω ένα κόμικ για τη metal μουσική. Πάντα είχα τα κομμάτια του παζλ στα χέρια μου και επιτέλους κατάλαβα πώς να τα ταιριάξω. Στο Belzebubs γινόμαστε μάρτυρες ενός ετερόκλητου θεματολογικού παντρέματος: σατανισμός και black metal από τη μία, οικογενειακές ιστορίες από την άλλη. Παίζεις πολύ με τα στερεότυπα και των δύο πλευρών. Ειλικρινά, αισθάνομαι πως οι χαρακτήρες γράφουν τον εαυτό τους. Σε μεγάλο βαθμό είναι αυτοσχέδιοι. Είναι πράγματι αρκετά στερεοτυπικοί στις συμπεριφορές τους, αλλά κάθε τόσο εισάγω νέα χαρακτηριστικά και τους διαμορφώνω κατά το δοκούν. Είναι πολύ διασκεδαστικό. Κάποιοι χαρακτήρες εμφανίζονται σε ένα στριπ και η έκπληξή μου δεν είναι μικρότερη από αυτή των αναγνωστών. Τη μία μέρα στην οικογένεια υπήρχε ένα παιδί και την επόμενη μάθαμε ότι υπήρχαν δύο! Όπως καταλαβαίνεις, δεδομένου πως το Belzebubs ξεκίνησε σαν ένα πρότζεκτ αυτοθεραπείας, ήταν αναμενόμενο να μην είμαι τόσο σχολαστικός: δεν έκατσα να επεξεργαστώ το γενεαλογικό δέντρο. Υπάρχουν πολλές ιδέες για το πού θέλω να φτάσω, αλλά το πώς το κρατάω σαν έκπληξη ακόμα και για τον εαυτό μου. Και στο εικαστικό σκέλος όμως βλέπουμε ένα ιδιαίτερο πάντρεμα, από την άποψη του συνδυασμού των γκοθ στοιχείων με ένα πλαστικό, καρτουνίστικο σχέδιο. Μου αρέσουν οι αντιθέσεις. Βρίσκω τον συγκεκριμένο συνδυασμό αρκετά αστείο, αλλά και τολμηρό. Πολλοί φανατικοί έχουν πρόβλημα με αυτό, αλλά από την άλλη οφείλεις να μην περιορίζεσαι από τις όποιες – πιθανές ή εκπεφρασμένες – αντιδράσεις. Οι φανατικοί της black metal ή οι σατανιστές δεν τρελαίνονται να τους απεικονίζεις να κάνουν χαζομάρες, όπως να κόβουν κεφάλια αγγέλων ή να παίζουν ντόμινο με ταφόπλακες. Τι να περιμένουμε από σένα το επόμενο διάστημα; Ετοιμάζω το δεύτερο μουσικό βίντεο των Belzebubs για τον Φεβρουάριο, ενώ τον Μάρτιο λογικά θα κυκλοφορήσει το πρώτο άλμπουμ της μπάντας. Παράλληλα έχω καταπιαστεί και με την εικονογράφηση ενός βιβλίου Ιστορίας. Γενικά, πρέπει να οργανωθώ γιατί το πρόγραμμά μου δεν βγάζει κανένα νόημα, τρέχω διαρκώς να προλάβω προθεσμίες. Χαίρομαι πάντως που η δουλειά μου είχε αυτήν την απρόσμενη επιτυχία. Η μεγαλύτερή μου ανταμοιβή είναι η αγάπη που δείχνει ο κόσμος. * Διαδικτυακό «παιχνίδι» κατά το οποίο σχεδιαστές απ’ όλο τον κόσμο κοινοποιούν στα μέσα δικτύωσης ένα σκίτσο με μελάνι τη μέρα, καθ’ όλη τη διάρκεια του Οκτώβρη. Και το σχετικό link...

JP Ahonen: Αν αφαιρέσεις όλη τη φάση του σατανικού black metal, θα βρεις μια αγαπημένη οικογένεια στο Belzebubs Με αφορμή το νέο album Belzebubs(στα ελληνικά από την Jemma Press), για τα καθημερινά ευτράπελα μιας οικογένειας…blackmetal-άδων, αλλά και την παρουσία του στο φετινό AthensCon, το Smassing Culture βρήκε την ευκαιρία να μιλήσει με τον δημιουργό JP Ahonen για την οικογένεια, τα comics, ελληνικά, φιλανδικά και διεθνή αλλά και τι θα δούμε στο μέλλον… 1)Η ιδέα της μείξης του extreme black metal ήχου με τις χιουμουριστικές καταστάσεις μιας οικογένειας είναι αρκετά συναρπαστική και παράδοξη. Πως οδηγήθηκατε σε αυτή; Το Belzebubs ξεκίνησε περίπου σαν ατύχημα, καθώς έφτιαχνα αυτοσχέδια μικρά gags για το Inktober πριν λίγα χρόνια. Υπέφερα από burnout και κατάθλιψη εκείνη την περίοδο και χρησιμοποιούσα την πρόκληση του Inktober για να χαλαρώσω σαν καλλιτέχνης και συγγραφέας. Νομίζω ότι οι black metal χαρακτήρες προήλθαν από το graphic novel μου Sing No Evil (Perkeros,στα Φιλανδικά), που επίσης περιείχε μια metal μπάντα. Είχα διασκεδάσει πολύ σχεδιάζοντας αυτούς τους απλούς ασπρόμαυρους χαρακτήρες και το έκανα ένα χαλαρό θέμα για τον υπόλοιπο μήνα. Δεν κατάφερα να τελειώσω το Inktober ( νομίζω έκανα περίπου 20 σκίτσα ή κάτι τέτοιο) αλλά οι χαρακτήρες και το concept started συνέχισαν να με «ενοχλούν» και έτσι το σκέφτηκα λίγο παραπάνω την άνοιξη που ακολούθησε. Δεν είχα ξαναδοκιμάσει ποτέ webcomics, οπότε απλά σκέφτηκα να κρατήσω το Belzebubs σαν ένα διασκεδαστικό side project για αυτοθεραπεία, ξέρεις, και έτσι ξεκίνησα να δημοσιεύω κάποια επανασχεδιασμένα σκίτσα κάθε Παρασκευή. 2) Έχουμε ξαναδεί παρέα φίλων ως διάσημη black metal μπάντα πριν, αλλά όχι μια οικογένεια. Σαν δημιουργός, ποιες είναι οι δυναμικές που βλέπετε να δημιουργούνται στο έργο; Το concept υπήρχε από την αρχή. Μου άρεσε η αντίθεση του να βάζω αυτούς τους σκυθρωπούς τύπους σε εντελώς καθημερινές, βαρετές καταστάσεις και ακόμα διασκεδάζω πολύ με αυτές τις σκηνές. Τα comics μου πάντα είχαν έναν ισχυρό indie/slice-of-life τόνο και αυτό υποθέτω πως είναι κομμάτι του στυλ μου. Κοιτώντας πίσω όλα τα projects που έχω κάνει τα τελευταία 20 χρόνια, είναι εύκολο να εντοπίσω πως δημιουργήθηκε αυτό και φαίνεται παράξενο πως τελικά πήρε τόσο πολύ να εκδηλωθεί. Αφού ειπώθηκε αυτό, είμαι πολύ χαρούμενος που κάνω κάτι τέτοιο τώρα και όχι 15 χρόνια πριν 3)Τι αντιδράσεις περιμένεις από χώρες με μια πιο συντηρητική ή ακόμα και οπισθοδρομική άποψη πάνω στις οικογενειακές αξίες, όπως η Ελλάδα; Λοιπόν, αν αφαιρέσεις όλη τη φάση του σατανικού black metal , θα βρεις μια αγαπημένη οικογένεια στο Belzebubs, έτσι δεν είναι; 4) Ποιες είναι οι σκέψεις σου για την ελληνική black metal σκήνή? Δεν έχω πολλές γνώσεις για τις ελληνικές μπάντες, αλλά ακούω A Diadem of Dead Stars αρκετά συχνά τελευταία. Μου αρέσει αυτό που κάνουν 5) Και για την ελληνική σκηνή κόμικ; Ξέρω λίγους καλλιτέχνες, αλλά ανυπομονώ να βρω νέα πράγματα όταν έρθω για το AthensCon! Αυτό είναι και μέρος της γοητείας του να πηγαίνεις σε συνέδρια και φεστιβάλ στο εξωτερικό, βρίσκεις νέα στυλ, καλλιτέχνες και ιστορίες που δεν θα έβρισκες διαφορετικά. Πρέπει να αναφέρω εδώ ότι αγαπώ την δουλειά του Kώστα Κυριακίδη, τον οποίο ξέρω από την ανθολογία Flight, πάνω στην οποία συνεργαστήκαμε. 6) Εσύ, σαν καλλιτέχνης, έχεις κάποια αγαπημένα (black) metal comics; Προσπαθώ να κρατώ το κεφάλι μου χαμηλά και να εστιάζω στα δικά μου πράγματα, έτσι δεν ψάχνω άλλους δημιουργούς που υπάρχουν στο είδος. Θυμάμαι να διαβάζω το πρώτο volume του Black Metal από τους Chuck BB & Rick Spears όταν είχε πρωτοβγεί, οπότε μάλλον πρέπει να το αναφέρω αυτό εδώ. Βασικά τώρα θυμήθηκα ότι πρέπει να τσεκάρω και τα υπόλοιπα volumes. 7) Στην διεθνή σκηνή comic ποιοι καλλιτέχνες σε έχουν επηρεάσει περισσότερο; Ω, υπάρχουν πάρα πολλοί! Θαυμάζω τους επίσης Flight artists Tony Cliff, Becky Cloonan, και Vera Brosgol, πολύ, για να αναφέρω μερικούς, . Και μετά υπάρχουν φυσικά οι Jeff Smith, Steve Purcell, Mike Mignola κτλπ. Από την φιλανδική σκηνή θα αναφέρω τους Tiitu Takalo, Ville Pirinen, Tommi Musturi, Anni Nykänen και Emmi Nieminen για παράδειγμα. Αλλά αφήνω απέξω πολλούς, η λίστα είναι τεράστια. . Επίσης να αναφέρω πως η μουσική έχει επηρεάσει πολύ την τέχνη και τον τρόπο σκέψης μου τόσο όσο το σχέδιο και τα comics (ίσως και ακόμα παραπάνω). 8) Τι επιφυλάσσει το μέλος για τους Βelzebubs; Άλλα project σε αναμονή? Λοιπόν, προς το παρόν προσπαθώ να συναρμολογήσω το επόμενο μουσικό βίντεο και το art work για το full-length album , οπότε, αν όλα πάνε καλά, θα τα δούμε και τα δύο από αρχές του χρόνου. Θα κάνω πολλές περιοδείες το 2019, καθώς το βιβλίο θα κυκλοφορήσει σε ΗΠΑ, Ιταλία και Νορβηγία. Πέρα από το Belzebubs, θα ασχοληθώ και με ένα άλλο strip, το οποίο δημοσιεύεται σε μια τοπική εφημερίδα στην Φιλανδία, το οποίο μάλιστα τρέχει 15 χρόνια τώρα, οπότε θα με κρατήσει αρκετά απασχολημένο. https://youtu.be/sxzb00dqNg4 Πηγή

Τιμή καταλόγου: 10€ Το Belzebubs είναι ένα ονλάιν κόμικ του Φιλανδού JP Ahonen, το οποίο παρουσιάζει τα έργα και ημέρες μιας οικογένειας μπλακμεταλάδων. Μετά την επιτυχία που έχει γνωρίσει σε αρκετές χώρες της Ευρώπης, ήρθε και στην χώρα μας από την Jemma Press. Αρκετά καλό στριπ, με εύκολα αναγνωρίσιμες καταστάσεις/συμπεριφορές που παρωδεί - με αγάπη και πόνο - ο δημιουργός, την όλη εικόνα - και σε κάποιες περιπτώσεις - ιδεολογία που πουλάνε τα μπλακ μέταλ συγκροτήματα. Όσοι γνωρίζουν την ιστορία της σκηνής θα καταλάβουν πολλά (αν και δεν υπάρχει εμφανής αναφορά σε κάποιο γνωστό γεγονός) αλλά και οι μη γνώστες θα περάσουν ευχάριστα. Ευτυχώς δεν μένει στην εύκολη ατάκα και πιάνει και τις προσωπικές σχέσεις των μελών της οικογένειας, αλλά και της μπάντας του πατέρ φαμίλια, που είναι σε αδράνεια. Επίσης, ο δημιουργός φροντίζει να έχει το κάθε μέλος ευδιάκριτη προσωπικότητα. Το σχέδιο δε, είναι αξιολάτρευτο και τεχνικά άρτιο αξιοθρήνιτο και δαιμονικά σάπιο. Η σειρά ξεκίνησε το 2016 και ο τόμος της Jemma - άρτιος σε όλα του - περιέχει στριπς από το 2016 μέχρι και σήμερα. Περιέχει επίσης μια από τις πρωτότυπες εισαγωγές που έχω διαβάσει εδώ και καιρό από την Μπέκυ Κλούναν. Σελίδα δείγμα (στα αγγλικά) Πρώτη διανομή στο AthensCon 2018, όπου ήρθε και ο καλλιτέχνης για αυτόγραφα και σκιτσοαφιερώσεις. Στα πλαίσια του συνέδρειου επίσης, η Jemma έδινε με την αγορά του άλμπουμ και μια πάνινη τσάντα δώρο. Trivia. Η φανταστική μπάντα του κόμικ έχει και δικιά της σελίδα, ενώ έχει συμπεριληφθεί και στην Encyclopedia Metallum.

Συνέντευξη του εκδότη Λευτέρη Σταυριανού στο περιοδικό δρόμου Σχεδία για το τεύχος 64 (Νοέμβριος 2018)

Οι Belzebubs είναι μια άκρως ιδιάζουσα περίπτωση στο black metal κύκλωμα, αφού όλα ξεκίνησαν μέσω ενός κόμικ, σε μια από τις σημαντικότερες χώρες του ακραίου ήχου, τη Φιλανδία. Το φανταστικό, κυριολεκτικά και μεταφορικά, φαινόμενο των Belzebubs, κυκλοφόρησε το πρώτο του single φέτος το καλοκαίρι, και ο πατέρας τους, θα βρίσκεται στις 1 και 2 Δεκεμβρίου στο Athenscon. Το Metal View μίλησε με τον JP Ahonen, για όλα τα μυστικά πίσω από το εικονικό του συγκρότημα και την black metal οικογένεια που αποτελούσε υποσυνείδητα ένα εφηβικό όνειρο. - Πρώτα απ'όλα, θα ήθελα να σε ρωτήσω, πως προέκυψε η αγάπη σου για τον extreme metal ήχο; Είμαι μεταλλάς από την ηλικία των 12-13 περίπου. Ξεκίνησα αρχικά με κάποια thrash και doom metal ακούσματα και στη συνέχεια ασχολήθηκα γρήγορα σε πιο progressive υλικό το οποίο εν μέρει με βοήθησε στη τέχνη μου και τον τρόπο σκέψης μου από τότε. Πιστεύω πως το black metal και το death metal μπήκαν στη ζωή μου πιο έντονα όταν ξεκίνησα να δουλεύω πάνω στο graphic novel μου Sing No Evil, ή αλλιώς, Perkeros στα Φιλανδικά. - Λίγα χρόνια πριν, ξεκίνησες κάποια black metal σχέδια με το όνομα Belzebubs, πώς αποφάσισες να δημιουργήσεις μια εικονική μπάντα με τους χαρακτήρες του comic σου; Υποθέτω ότι ήταν πάντα στο dna μου, καθώς ο συνδυασμός μουσικής και κόμικς ήταν ένα όνειρο που είχα από πολύ μικρός. Βέβαια αυτό δε δούλεψε αφού όταν ξεκίνησα εστιάστηκα περισσότερο στην εικονογράφηση και τα κόμικς και είχα πολύ λίγο χρόνο για να ασχοληθώ με συνθέσεις ή να παίξω κιθάρα. Ακόμα και με το Belzebubs, η πρώτη ιδέα αποτελούταν από κάτι πιο απλοϊκό, όπως ένα κλιπάκι 20 δευτερολέπτων με μια χαζή μουσική που θα έφτιαχνα εγώ ή κάποιοι φίλοι μου, μουσικοί. Βέβαια, όταν οι Belzebubs έγιναν viral, σκέφτηκα μήπως μπορεί να ενδιαφερθεί κανείς για κάτι πιο σταθερό και προγραμματισμένο, κι έτσι εδώ είμαστε τώρα. - Για τη δημιουργία των Belzebubs, επηρεάστηκες καθόλου από τους Dethklok; Όχι. Βέβαια έχω έναν φίλο που εργαζόταν πάνω στο Metalocalypse αλλά ποτέ δεν ήξερα τι ακριβώς ήταν χαχαχα. Την πρώτη φορά που έμαθα για το συγκρότημα ήταν όταν με ρώτησε ο κιθαρίστας μας αν παρακολουθούσα τη σειρά κτλ. Έχω δει μόνο δύο από τα βίντεο κλιπ τους αλλά ποτέ δεν το παρακολούθησα παραπάνω. Πιθανώς για το καλό μου, ώστε να επικεντρωθώ στο πλάνο μας. - Φέτος οι Belzebubs κυκλοφόρησαν το single "Blackened Call", ποια είναι η ανταπόκριση των metalheads μέχρι στιγμής; Δεν ξέρω, αλήθεια. Όπως είπα, μου αρέσει να έχω το κεφάλι κάτω και να επικεντρώνομαι στη δημιουργία ενός, όσον το δυνατόν, ακόμα καλύτερου υλικού χωρίς να νοιάζομαι και να ανησυχώ με το σε ποιους αρέσει και σε ποιους όχι. - Είσαι και εσύ μήπως κάποιο μέλος των Belzebubs; Όχι, η μπάντα αποτελείται αποκλειστικά από τους Sløth, Obesyx, Hubbath and Samaël. - Υπάρχουν σχέδια για κάποιο ολοκληρωμένο άλμπουμ των Belzebubs; Αυτή την περίοδο γίνεται η μίξη και αναμένεται η κυκλοφορία στα τέλη του Μαρτίου. Όλες οι δημοσιεύσεις που μπορεί να δει ο κόσμος θα είναι στο site μας, belzebubs.com, καθώς και στα social media, όπως στο http://www.facebook.com/belzebubsofficial. - Ποιος είναι ο αγαπημένος σου χαρακτήρας από τους Belzebubs; Τους αγαπώ όλους πραγματικά. Μου αρέσει όλο το cast, γιατί υπάρχει ποικιλία και μίξη σε κάθε μια περσόνα, που θέλω να παίζω με τους χαρακτήρες τους, ρίχνοντας λίγο φως στο πίσω μέρος του μυαλού τους, τα επτασφράγιστα μυστικά τους, τις ελπίδες και τα όνειρα που έχουν. Υπάρχει ένα κομμάτι του χαρακτήρα μου σε κάθε μία περσόνα ξεχωριστά. - Το πρώτο Σαββατοκύριακο του Δεκέμβρη θα βρίσκεσαι στο Athenscon. Τι να περιμένουμε σε αυτό; Ναι ανυπομονώ! Θα βρίσκομαι εκεί με την ευκαιρία της ελληνικής έκδοσης του πρώτου τόμου των Belzebubs από τη Jemma Press. Θα έχουμε κάποια cool giveaways στο περίπτερο Β33 και θα υπογράφω και βιβλία φυσικά. Επίσης, σκέφτομαι να φέρω και κάποιο merch των Belzebubs μαζί μου. - Γνωρίζεις κάτι σχετικά με την ελληνική σκηνή; Όχι πολύ, αλλά μ'αρέσουν οι A Diadem of Dead Stars. Νομίζω είναι ελληνική σωστά; Φυσικά πάντα είμαι πρόθυμος να ακούσω μερικές προτάσεις! - Σχετικά με τα comics, ποια είναι τα επόμενα σου σχέδια; Όου, αυτή είναι μεγάλη ερώτηση. Νομίζω ο βασικός στόχος θα συνεχίσει να είναι τα κόμικς και τα δικά μου projects. Αυτή τη στιγμή συνεχίζω και ασχολούμαι με διάφορα ανεξάρτητα έργα για να έχω ένα αξιοπρεπές εισόδημα. Συνεχίζω φυσικά με το Belzebubs, κι έχω και ένα ακόμη κόμικ, κάθε εβδομάδα σε μια τοπική Κυριακάτικη εφημερίδα στη Φιλανδία, το Villimpi Pohjola. Αυτές είναι προς το παρόν και οι δυο μεγαλύτερες προτεραιότητες στο έργο μου. - Ευχαριστώ πολύ για τη συνέντευξη, οι τελευταίες λέξεις είναι δικές σου... Σε ευχαριστώ κι εγώ για τη φιλοξενία. Ελπίζω παιδιά να σας δω στο Athenscon! Και το σχετικό link...

1800. Τουρκοκρατία. Ελασσόνα. Δίπλα από τη Μελούνα. Εκεί που θα είναι τα όρια του Ελληνικού Κράτους μετά τη προσάρτηση της Θεσσαλίας το 1881 και κατά τον πόλεμο του 1897. Ο Δήμος Καραμάνος έχει τη φαμέλια του, έχει τα 5 παιδιά του, ζει μια φυσιολογική φτωχική ζωή. Έχει όμως ένα παρελθόν. Το οποίο τον βρίσκει. Και μαζί με αυτό το παρελθόν συναντάμε και εμείς ονόματα τόσο από το 1821, όσο κυρίως από την περίοδο λίγο πριν το 1821. Δεν τα αναφέρω για να μειώσω τα σπόιλερ Δημιουργός ο πρωτοεμφανιζόμενος (σε εμένα έστω) Θανάσης Καραμπάλιος. Από την Ελασσόνα Στη σελίδα του στο φβ έχει καμπόσες σελίδες μέσα από το κόμικ. Χωρίς μπαλονάκια και αναρτημένες το 2016. Άρα προφανώς το δουλεύει καιρό Παραθέτω μερικές για να έχετε μια ιδέα για το σχέδιο. Το κόμικ περιέχει 2σέλιδη εισαγωγή από τον Πάνο Ζαχαρη, 2 σελίδες με βιογραφικά ιστορικών χαρακτήρων που εμφανίστηκαν στον τόμο (η βιογραφία τους μέχρι το 1800 αλλά και με τα στοιχεία που εξηγούν τα όσα είδαμε στο κόμικ) και μια σελίδα με μια βιβλιογραφία που αποτελείται κυρίως από πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές. === Σχόλια? Με το που έμαθα πριν κανά μήνα από το τόπικ Νέα Κόμικς από την Jemma και το λαγωνικό τον GCF ότι βγαίνει και εν συνεχεία είδα τις σελίδες στο φβ του δημιουργού, έπαθα κάτι τις. Το υλικό με αφορούσε 132%. (α) Ελλαδάρα (β) Ελληνική Ιστορία (γ) μια περίοδος που δεν "πολυεπισκεπτόμαστε". Χτες είπαν από τη Jemma στο φβ ότι το παρέλαβαν (αφού σκοπεύουν να το κάνουν επίσημη πρεμιέρα στο Γαλλικό στη Θεσ/νικη το ερχόμενο ΣΚ), σήμερα με το που άνοιξαν το μαγαζί ήμουν εκεί για να το τσιμπήσω Δεν τα συνηθίζω αυτά Expectations στο Θεό λοιπόν, κάτι που συνήθως μεταφράζεται σε απογοήτευση Συνήθως. Διότι εδώ δεν απογοητεύθηκα Το σχέδιο μου άρεσε πάρα πολύ. Υπάρχουν κάποια καρέ που δε με ενθουσίασε η απουσία φόντου, υπάρχουν καρέ που με μάγεψαν με την Ελλαδάρα του 1800 που δείχνουν. Ο ρυθμός πάρα πολύ καλός. Άμα ξεκινάει τις επίσημες εκδόσεις του ο Καραμπάλιος με αυτό τον τρόπο, τι ακριβώς θα κάνει στο μέλλον? Δηλώνω πάντως φαν Σενάριο. Δεν είναι το Watchmen το 1986 ή το Batman Year One το 1987. Δεν αφηγείται μια περιπέτεια που δεν έχει ξανααφηγηθεί κανείς Τα μοτίβα είναι γνώριμα. Δεν την βρήκα όμως κλισαρισμένη. Είναι μια δετή σφιχτή περιπέτεια, έχει ρυθμό, ήταν ένα άγριο αχαλίνωτο σεξ με τον εγκέφαλό μου Συν τοις άλλοις καραγουστάρησα μέχρι εκεί που δεν πάει κάποια από τα ιστορικά πρόσωπα που εμφανίζονται. Σε τεράστιο βαθμό διότι εμφανίζονται με την ηλικία που είχαν το 1800 (και πάντα με σεβασμό στα όσα ξέρουμε από τις πηγές για τον χαρακτήρα τους). Πάρα πολύ μεγάλη απόλαυση. Συνήθως μνημονεύουμε κάποιους ανθρώπους από το 1821, χωρίς όμως να λέμε τι ηλικία είχαν ανά πάσα στιγμή. Για παράδειγμα, εκτιμώ πως το 99% εξ ημών δεν γνωρίζει εάν το 1821 στην Αλαμάνα ο Αθανάσιος Διάκος ήταν 23 ετών, 33 ετών, 43 ετών ή κάτι άλλο Τεράστια όμως η κουβέντα του Ζάχαρη όπως εμφανίζεται στο οπισθόφυλλο. "Οι πρωταγωνιστές της περιόδου, οι καπεταναίοι, οι κλέφτες και οι αρματολοί, δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν σε γοητεία από τους πολυσκιτσαρισμένους ντεσπεράντο και τους σκοτεινούς παρανόμους των μαύρων ευρωπαϊκών δασών". Τεράστια. Και 100% αληθινή Το κακό είναι ότι το τέλειωσα... Και η ιστορία συνεχίζεται. 48 σελίδες και έχω την αίσθηση πως είμαστε ακόμα στον προλογο. Έχουν εμφανιστεί πολλοί "παίχτες", έχει απλωθεί πολύς τραχανάς, θέλω τους επόμενους τόμους (που δεν ξέρω πόσοι θα είναι) ΤΩΡΑ Ελπίζω επίσης να πατήσει πολλούς κάλλους και να εκνευρίσει πολλούς Διότι υπάρχει η ιστορία, όπως συνέβη, με τα καλά της και με τα κακά της, υπάρχουν όμως και οι εθνικοί μύθοι Που, well... είναι μυθοι. Εθνικοι Καραγουστάρησα Φέρτε μου τα επόμενα λέμε Τώρα που γυρίζει Ευχαριστούμε για το υπόλοιπα εξώφυλλα τους albertus magnus, Jack62 & Comichunter.

Το Hope31 Comics είναι μια ανθολογία όπου παρουσιάζονται οι δουλειές των σπουδαστών του τμήματος Σκίτσο/Κόμικς του Εργαστήριου Τέχνης Ζωγραφίζω που εδράζει στο Ηράκλειο της Κρήτης. Το τμήμα συστάθηκε από τον Μιχάλη Τόρη, αλλά πλέον το έχει αναλάβει ο Νικόλας Στεφαδούρος. Το άλμπουμ τυπώθηκε από την Jemma Press σε συνεργασία με το So Comics, αλλά ουσιαστικά διατίθεται από τα ίδια τα παιδιά του εργαστηρίου, με τα έσοδα από την έκδοση να πηγαίνουν σε κοινωφελή ιδρύματα. Πρώτη διάθεση του άλμπουμ: Comicdom Con Athens 2018.