Search the Community

Το κόμικ με τις περισσότερες μεταφράσεις στον κόσμο - Κυκλοφορεί σε 120 γλώσσες και διαλέκτους Ένας φόρος τιμής στις ουκρανικές ρίζες του Ρενέ Γκοσινί, του συνδημιουργού του Αστερίξ μαζί με τον Αλμπέρ Ουντερζό Για πρώτη φορά, άλμπουμ του Αστερίξ θα μεταφραστεί, στα ουκρανικά, την 120ή γλώσσα στην οποία θα κυκλοφορήσουν οι περιπέτειες του Γαλάτη πολεμιστή και των φίλων του, ανακοίνωσε σήμερα ο εκδοτικός οίκος Albert René. Ο Αστερίξ είναι το κόμικ με τις περισσότερες μεταφράσεις σε όλον τον κόσμο, καθώς κυκλοφορεί σε 120 γλώσσες και διαλέκτους. Το άλμπουμ που επέλεξαν είναι το πρώτο της σειράς, ο «Αστερίξ ο Γαλάτης» του 1961. Θα κυκλοφορήσει από την Pinzel, έναν ουκρανικό εκδοτικό οίκο που μετέφρασε παλαιότερα και τις περιπέτειες του Τεν-Τεν. Τη μετάφραση θα αναλάβει μια Ουκρανή φοιτήτρια στο Παρίσι, η Άννα-Μαρία Μπαναντίνα, μόλις 18 ετών, που διαβάζει μανιωδώς Αστερίξ από την παιδική της ηλικία. «Αποτίνουμε επίσης φόρο τιμής στις ουκρανικές ρίζες του Ρενέ Γκοσινί, του συνδημιουργού του Αστερίξ μαζί με τον Αλμπέρ Ουντερζό», είπε ο γενικός διευθυντής των εκδόσεων Albert René, Σελέστ Σουρούγκ. Ο σεναριογράφος του Αστερίξ καταγόταν από μια οικογένεια Εβραίων Ασκενάζι: η μητέρα του από τη σημερινή Ουκρανία, ο πατέρας του από τη Βαρσοβία. Πηγή: https://www.athensvoice.gr/politismos/vivlio/888107/gia-proti-fora-o-asterix-tha-metafrastei-sta-oukranika/

Φωτογραφία: Netflix «Mα τον Τουτάτη» είναι τρελό αυτό το Netflix. Δείτε τις νέες φωτογραφίες και το βίντεο για τη νέα σειρά «Asterix & Obelix: The Big Fight» που θα κυκλοφορήσει την άνοιξη του 2025. Το Netflix μόλις μας αποκάλυψε νέες φωτογραφίες και το teaser βίντεο για την επερχόμενη 3D animated σειρά για τον Αστερίξ. Το νέο πρότζεκτ με τίτλο «Asterix & Obelix: The Big Fight» βασίζεται ασφαλώς στη δημοφιλή σειρά κόμικ των René Goscinny και Albert Uderzo που μεγάλωσε γενιές και γενιές. Μιλώντας ως φαν, ελπίζουμε μέσω του Netflix να το αγαπήσουν το ίδιο και οι νεότεροι θεατές και να θελήσουν να το ανακαλύψουν ακόμα περισσότερο μέσω των κόμικ. Η νέα σειρά που θα κυκλοφορήσει στο Netflix την άνοιξη του 2025 έχει τις σκηνοθετικές υπογραφές των Alain Chabat (Asterix & Obelix: Mission Cleopatra) και Fabrice Joubert και όπως διαπιστώνουμε από το teaser που αποκαλύφθηκε, θα μας προσφέρει γερές δόσεις γέλιου. «Η Ρώμη θέλει απελπισμένα να κατακτήσει το τελευταίο ανυπότακτο χωριό στη Γαλατία και το σπίτι του Αστερίξ και του Οβελίξ», αναφέρεται στην επίσημη σύνοψη του Asterix & Obelix: The Big Fight. «Το μυστικό για την υπεροχή των Γαλατών στη μάχη είναι ένα μαγικό φίλτρο, αλλά όταν ο αφέντης του φίλτρου χάνει τη μνήμη του, οι χωρικοί αφήνονται στην τύχη τους ενάντια στην δύναμη της Ρώμης». Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που ο Chabat «επισκέπτεται» το Γαλατικό χωριό του Αστερίξ. Η ταινία «Asterix & Obelix: Mission Cleopatra» (ελλ. τίτλος, Αστερίξ και Οβελίξ: Επιχείρηση Κλεοπάτρα) του 2002, είχε σημειώσει τεράστια επιτυχία, αποφέροντας πάνω από 128 εκατομμύρια δολάρια στο παγκόσμιο box office, ενώ ο ίδιος ο Chabat είχε συμμετάσχει στο ρόλο του Ιουλίου Καίσαρα. Λίγα λόγια για τον Αστερίξ Η δημοφιλής σειρά κόμικ για τον Αστερίξ και τις περιπέτειές του, εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο γαλλοβελγικό περιοδικό κόμικς Pilote στις 29 Οκτωβρίου του 1959. Η σειρά ακολουθεί τα κατορθώματα ενός χωριού ανυπότακτων Γαλατών το 50 π.Χ. που αντιστέκονται στη ρωμαϊκή κατοχή. Οι Γαλάτες αντιστέκονται στους Ρωμαίους με τη βοήθεια ενός μαγικού φίλτρου, που φτιάχνει ο δρυΐδης τους, Πανοραμίξ, οποίο δίνει υπεράνθρωπη δύναμη σε όποιον το πιει. Σημειώνεται ότι ο Οβελίξ όταν ήταν μικρός, είχε πέσει στη χύτρα με το μαγικό ζωμό, με αποτέλεσμα αυτή η υπεράνθρωπη δύναμη να είναι μόνιμη σε εκείνον. Μετά τον θάνατο του Goscinny το 1977, ο Uderzo ανέλαβε και τη συγγραφή των ιστοριών. Οι 35 τόμοι Αστερίξ που έχουν κυκλοφορήσει, έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 100 γλώσσες και διαλέκτους. Πολλές από τις ιστορίες μεταφέρθηκαν με επιτυχία και στον κινηματογράφο, ενώ κοντά στο Παρίσι υπάρχει το θεματικό πάρκο «Παρκ Αστερίξ», που είναι βασισμένο στη σειρά. Οι δύο δημιουργοί του Αστερίξ, είναι μέχρι σήμερα οι Γάλλοι συγγραφείς με τις περισσότερες πωλήσεις στο εξωτερικό, ενώ το κόμικ είναι ίσως το πιο δημοφιλές γαλλικό κόμικ στον πλανήτη. Στην Ελλάδα το Αστερίξ πρωτοκυκλοφόρησε στα τέλη της δεκαετίας του 1960 από τις εκδόσεις Σπανός. Ένας αριθμός των τόμων έχουν εμφανιστεί στην αρχαία ελληνική γλώσσα, αλλά και στην κρητική, στην κυπριακή και στην ποντιακή διάλεκτο. Πηγή: https://www.dnews.gr/eidhseis/entertainment/503215/to-netflix-fernei-seira-asteriks-kai-exoume-tis-protes-eikones-ma-ton-toutati

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ Δυστυχώς στη ζωή δεν μπορεί να τάχεις όλα […] Ο Αστερίξ έχει σήμερα (σ.σ. το 1991) πίσω του τριάντα χρόνια. Πάνω από 220 εκατομμύρια αντίτυπα έχουν πουληθεί σε όλο τον κόσμο και έχουν μεταφρασθεί περίπου σε σαράντα γλώσσες. Η περίφημη σειρά γεννήθηκε τον Οκτώβριο του 1961. Τον Αστερίξ δημιούργησαν μαζί δύο φίλοι συνεργάτες, ο Ρενέ Γκοσινύ και ο Αλμπέρ Ουντερζό. Ο πρώτος έγραφε τα σενάρια και ο δεύτερος σχεδίαζε τα σκίτσα. Μαζί και οι δύο εκπονούσαν την τελική μορφή του άλμπουμ. Το πρώτο άλμπουμ κυκλοφόρησε σε 6.000 αντίτυπα. Μέσα στα επόμενα τρία χρόνια η επιτυχία του γίνεται αισθητή. Το 1965 ο πρώτος γαλλικός δορυφόρος που εκτοξεύεται στο διάστημα βαφτίζεται Αστερίξ. Το κόμικ αποκτά τεράστια προβολή, χαρακτηρίζεται σαν φαινόμενο από τον Τύπο και καταρρίπτει όλα τα εκδοτικά ρεκόρ. Ο Ρενέ Γκοσινύ «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ», 16.10.1991, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ» Η δημοτικότητα του Αστερίξ δεν πέφτει ακόμη και μετά τον θάνατο του Ρενέ Γκοσινύ, το 1977. Ο Αλμπέρ Ουντερζό, ο συνδημιουργός της σειράς, αποφασίζει να ιδρύσει τον δικό του εκδοτικό οίκο και να συνεχίσει να εκδίδει μόνος του τα άλμπουμ του Αστερίξ. Η μεταβίβαση των δικαιωμάτων ανάμεσα στον εκδοτικό οίκο Νταργκό και στο νέο εκδοτικό οίκο Αλμπέρ Ρενέ, που δημιούργησε ο Ουντερζό, γίνεται ομαλά. Ο τίτλος άλλωστε αποτελείται από το όνομα του Ουντερζό Αλμπέρ και το όνομα του Γκοσινύ Ρενέ. Η χήρα του τελευταίου συμμετέχει με ποσοστά στην εταιρεία. «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ», 16.10.1991, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ» Ο Ουντερζό αναλαμβάνει τον διπλό ρόλο του σεναριογράφου και σκιτσογράφου. Με τη βοήθεια ενός ειδικευμένου επιτελείου βρίσκει σύντομα ένα ολοκληρωμένο στυλ. Από το 1979 κυκλοφόρησε με τη δική του εταιρεία τέσσερα άλμπουμ. «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ», 16.10.1991, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ» «Με τον Ρενέ Γκοσινύ είχαμε μιλήσει συχνά για το σχέδιο δημιουργίας ενός δικού μας εκδοτικού οίκου» λέει ο Αλμπέρ Ουντερζό. «Όχι για να γίνουμε επιχειρηματίες, αλλά για να υπάρχει η καλύτερη δυνατή διαχείριση του Αστερίξ, προς όφελος του κοινού. Γιατί αν βάλει κανείς τον Αστερίξ να κάνει τα πάντα, θα πεθάνει και το κοινό θα χάσει». Ο Αλμπέρ Ουντερζό (1927-2020) Ο θάνατος του Γκοσινύ θεωρήθηκε προς στιγμήν ο «θάνατος του Αστερίξ». Αλλά το κοινό διεκδικεί τη συνέχεια και ενθαρρύνει τον Ουντερζό να συνεχίσει μόνος το έργο που είχε αρχίσει με τον φίλο του πριν από 18 χρόνια. «Η ιδέα των εκδόσεων Αλμπέρ Ρενέ μού ήλθε σαν λογική συνέπεια στα σχέδια που είχαμε εκπονήσει με τον Γκοσινύ» λέει ο Ουντερζό. *Αποσπάσματα από κείμενο της διακεκριμένης δημοσιογράφου και λογοτέχνιδας Ήρας Φελουκατζή (1943-2023), που ήταν αφιερωμένο σε ένα νέο άλμπουμ του γαλάτη ήρωα Αστερίξ και είχε δημοσιευτεί στον «Ταχυδρόμο» της 16ης Οκτωβρίου 1991. Ο φίλος μας, ο κακός χαλίφης Ιζνογκούντ, που τόσο διασκεδάζει μικρούς και μεγάλους φίλους του ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΥ, καθώς και ο Αστερίξ και ο Λούκυ Λουκ των ΝΕΩΝ, έμειναν ορφανοί. Ο δημιουργός τους, ο πατέρας τους με άλλα λόγια, είναι νεκρός. Ο Ρενέ Γκοσινύ πέθανε προσπαθώντας να ζήσει… Όσο περίεργο κι αν σας φαίνεται, έτσι έγινε. Πήγε στο γιατρό για να «του δει» την καρδιά του. Πήγε να δει πώς μπορούσε να αποφύγει το έμφραγμα η καρδιά του, που είχε ήδη ανεπάρκεια, κι εκείνος του έκανε τη δοκιμασία της κοπώσεως για να δει τη διαφορά ανάμεσα στα δύο καρδιογραφήματα. Και η μεν δοκιμασία επέτυχε, αλλά ο ασθενής εξέπνευσε… επί του ποδηλάτου του ιατρείου. «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ», 1.12.1977, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ» Πενήντα ενός έτους ο Ρενέ Γκοσινύ, έξυπνος, με ανεξάντλητη φαντασία, δισεκατομμυριούχος, είχε κάθε λόγο να ζήσει και να δημιουργήσει. Ήθελε όμως να ζει καπνίζοντας 40 τσιγάρα Τσέστερφιλντ την ημέρα. Ο Ζάχος Χατζηφωτίου Δυστυχώς στη ζωή δεν μπορεί να τάχεις όλα. Οι ήρωές του, όμως, μένουν αθάνατοι και θα συνεχίσουν να φέρνουν το γέλιο σε μικρούς και μεγάλους. *Αποχαιρετιστήριο κειμενάκι του Ίακχου (του αειμνήστου δημοσιογράφου και κοσμικογράφου Ζάχου Χατζηφωτίου), που έφερε τον τίτλο «Τα τρία ορφανά!» και είχε δημοσιευτεί στον «Ταχυδρόμο» της 1ης Δεκεμβρίου 1977. Ο Ρενέ Γκοσινύ (René Goscinny), γάλλος εκδότης και σπουδαίος κειμενογράφος – σεναριογράφος κόμικς, απεβίωσε στο Παρίσι στις 5 Νοεμβρίου 1977, σε ηλικία 51 μόλις ετών. Πηγή: https://www.in.gr/2024/11/05/istoriko-arxeio/rene-gkosiny-pethane-prospathontas-na-zisei/

Το παραπάνω, δημοσιεύτηκε από εμένα πέρυσι στην εικοστή ένατη σελίδα του Αστερίξ. Είναι μια έρευνα που έκανα για τις επανεκδόσεις Αστερίξ από το 2014 έως το 2023. Τις τελευταίες ημέρες, με την αναζωπύρωση της συζήτησης σχετικά με τις επανεκδόσεις του Αστερίξ, σκέφτηκα ότι πρέπει να αρχίσει μια έρευνα, συλλογική, για να ξεδιαλύνουμε το μυστήριο των επανεκδόσεων της ΜΑΜΟΥΘ! Μετά την αντίστοιχη προσπάθεια που είχε ξεκινήσει από τον @ tik και αφορούσε τον Λούκυ Λουκ, αποφάσισα να ξεκινήσω κι εγώ μια αντίστοιχη προσπάθεια για τα Αστερίξ της ΜΑΜΟΥΘ! Θα υπάρχει μια λίστα στο παρόν ποστ( αρχικό), την οποία θα ανανεώνω τακτικά με όσες νέες προκύπτουν. Εξώφυλλα λέω να μην περαστούν ακόμη... Δεν ξέρω βέβαια, ας αποφασίσει η Δ.Ο.! Πληροφορίες( όπως μήνας έκδοσης που σε πολλά δεν αναφέρεται), από προσωπικό αρχείο καλοδεχούμενες, αρκεί να γίνεται σχετική αναφορά! Παρακαλώ, όποιος ανεβάζει πληροφορίες μιας επανέκδοσης, να το κάνει, εφόσον έχει το τεύχος στην κατοχή του- όχι λαμβάνοντας πληροφορίες από τρίτους και παραθέτοντας τα εξής στοιχεία: Τίτλος-αρίθμηση(εκδότη)-τιμή-ημερομηνία κυκλοφορίας. Α' ΕΚΔΟΣΗ: Ο Αγώνας των Αρχηγών-#1-350 Δραχμές-Ιούνιος 1989 Ο Αστερίξ και Κλεοπάτρα-#5-350 Δραχμές-Οκτώβριος 1989 Το χρυσό δρεπάνι-#16-430 Δραχμές-Απρίλιος 1991 Ο Αστερίξ και η Χύτρα-#18-480 Δραχμές-Ιούλιος 1991 Ρόδο και Ξίφος-#22-430 Δραχμές-Νοέμβριος 1991 Το μεγάλο ταξίδι-#23-480 Δραχμές-Δεκέμβριος 1991 Ο Αστερίξ στους Ολυμπιακούς Αγώνες-#25-430 Δραχμές-Απρίλιος 1992 Η γαλέρα του Οβελίξ-#30-700 Δραχμές-Νοέμβριος 1996 Ο Αστερίξ και η Λατραβιάτα-#31-1100 Δραχμές/3,23€-Μήνας(δεν αναφέρεται) 2001 Τα γενέθλια των Asterix & Obelix Η Χρυσή Βίβλος-#34-4,30€-Μήνας(δεν αναφέρεται) 2009 Ο Αστερίξ στου Πίκτους- #35-4,30€-10/07/2014 Και ο Ουρανός έπεσε στο κεφάλι τους-#33-3,90€-Μήνας(δεν αναφέρεται) 2005 Η κόρη του Βερσιζεντορίξ-#38-5,30€-Δεκέμβριος(από προσωπικό αρχείο) 2020 Ο Αστερίξ και ο Γρύπας-#39-5,80€-Απρίλιος(από προσωπικό αρχείο) 2022 Η Λευκή Ίριδα-#40-5,80€-Νοέμβριος(από προσωπικό αρχείο) 2023 Β' ΕΚΔΟΣΗ: Ο Αγώνας των αρχηγών-#1-650 Δραχμές-Οκτώβριος 1992 Οβελίξ & ΣΙΑ-#2-700 Δραχμές-Δεκέμβριος 1992 Ο Αστερίξ στην Ισπανία-#3-700 Δραχμές-Φεβρουάριος 1993 Ο Αστερίξ και η Χύτρα-#18-850 Δραχμές-Σεπτέμβριος 1995 Ο Αστερίξ στους Ελβετούς-#20-700 Δραχμές-Φεβρουάριος 1996 Το δώρο του Καίσαρα-#21-700 Δραχμές-15 Μαρτίου 1996(Αθήνα)/17 Μαΐου 1996(Υπόλοιπη Ελλάδα), όπως σημειώνεται στο οπισθόφυλλο του τεύχους #20( εσωτερικά αναγραφόμενη ημερομηνία κυκλοφορίας: Απρίλιος 1996) Ρόδο και ξίφος-#22-700 Δραχμές-17 Μαΐου 1996(Αθήνα)/19 Ιουλίου 1996(Υπόλοιπη Ελλάδα), όπως σημειώνεται στο οπισθόφυλλο του τεύχους #21( εσωτερικά αναγραφόμενη ημερομηνία κυκλοφορίας: Αύγουστος 1996) Το μεγάλο ταξίδι-#23-800 Δραχμές-Φεβρουάριος 1997 Ο Αστερίξ Λεγεωνάριος-#24-800 Δραχμές-Απρίλιος 1997 Ο Αστερίξ στους Πίκτους-#35-5,30€-Απρίλιος 2019(σύμφωνα με το facebook της ΜΑΜΟΥΘ) Ο πάπυρος του Καίσαρα-#36-5,30€- Ιανουάριος 2018 Γ' ΕΚΔΟΣΗ: Η Οδύσσεια του Αστερίξ-#27-800 Δραχμές-Οκτώβριος 1997 Ο Αστερίξ στους Πίκτους-#35-3η έκδοση(γυαλιστερό εξώφυλλο)-5,30€-Άγνωστη ημερομηνία( μεταξύ 04/2019 και 05/2023) Δ' ΕΚΔΟΣΗ: Ο Αστερίξ στους Πίκτους-#35-4η έκδοση(ματ/λείο εξώφυλλο)-5,30€- Επανέκδοση 30/05/2023( σύμφωνα με ενημέρωση από ΜΑΜΟΥΘ) Ε' ΕΚΔΟΣΗ: Ο Αγώνας των αρχηγών-#1-4,30€-Μήνας(δεν αναφέρεται) 2008 Ο Αστερίξ και η Χαλαλίμα-#29-5,30€-2019(από το εσωτερικό του τεύχους), 13/06/2019, γνωστοποιήθηκε η κυκλοφορία του άλμπουμ μέσω σχολίου του @ GreekComicFan Ο Αστερίξ στους Πίκτους-#35-5η έκδοση-5,80€-Καλοκαίρι 2024( σύμφωνα με ενημέρωση ΜΑΜΟΥΘ 4/06/2024) ΣΤ' ΕΚΔΟΣΗ: Ο Αστερίξ στην Ισπανία-#3-5,30€-14/02/2022(όπως αναφέρθηκε στο facebook της εκδοτικής Ζ' ΕΚΔΟΣΗ: Βάσει της έρευνας που παραθέτω στην αρχή, κανένα Αστερίξ δεν έχει επανεκδοθεί πάνω από επτά(7) φορές-αν δεν υπολογίσουμε τις σκληρόδετες εκδόσεις- και συνεπώς η λίστα σταματάει στη Ζ' έκδοση, κάτι που θα αλλάξει, εάν προκύψουν νεώτερα στοιχεία! Εν τω μεταξύ, έχω τρεις παρατηρήσεις: Η ΜΑΜΟΥΘ, δεν καταχωρεί πλέον( από το 2021, αν δεν απατώμαι, περισσότερες πληροφορίες εδώ στα τεύχη της αριθμό έκδοσης, μιας που έχει χάσει και η ίδια το μέτρημα... Άρα μόλις ολοκληρώσουμε την έρευνα, θα έχουμε καταγράψει τα στοιχεία κάθε έκδοσης ΑΣΤΕΡΙΞ στη χώρα μας τα τελευταία 35 χρόνια. Τα στοιχεία που παραθέτω στην έρευνά μου στην αρχή, είναι 100% έγκυρα και εξακριβωμένα( διαβάστε και αναφέρω εκεί τις μεθόδους που χρησιμοποίησα)... Ωστόσο, δεν γνωρίζω αν έχω το δικαίωμα να περάσω τα τεύχη, σύμφωνα με τους κανόνες...που έχω θέσει ο ίδιος, μιας που τα περισσότερα από τα τεύχη που αναφέρω, δεν τα έχω στην κατοχή μου.... Οι μήνες κυκλοφορίας ποτέ δεν θα είναι απόλυτα ακριβείς, μιας που όπως φαίνεται παρακάτω, άλλες ημερομηνίες κυκλοφορίας ανακοίνωναν στο οπισθόφυλλο και άλλες έγραφαν εσωτερικά. Προσωπικά, προτείνω να καταγράφουμε και τις ημερομηνίες των οπισθοφύλλων, καθώς και τις εσωτερικές! ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ(αλφαβητικά): @ hudson @ katanablade @ tik @ Ζάνταφ ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΣΥΜΦΟΡΟΥΜΙΤΕΣ ΦΙΛΟΥΣ ΤΟΥ ΑΣΤΕΡΙΞ ΝΑ ΣΝΥΔΡΑΜΟΥΝ ΣΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΗΣ ΛΙΣΤΑΣ!!!!

Το νέο άλμπουμ του Αστερίξ, «Η Λευκή Ίριδα» των Fabcaro και Didier Conrad, κυκλοφορεί στα ελληνικά και αποτελεί μία από τις διασκεδαστικότερες περιπέτειες των Γαλατών των τελευταίων δεκαετιών. Είναι δύσκολο να συνεχίζεις τον δρόμο που ξεκίνησαν γίγαντες. Στα κόμικς αυτή είναι η περίπτωση του Αστερίξ του Γαλάτη, τέκνου του ιδιοφυούς σεναριογράφου René Goscinny (Λούκυ Λουκ, Μικρός Νικόλας, Ιζνογκούντ) και του σπουδαίου σχεδιαστή Albert Uderzo. Με τον πρόωρο θάνατο του Goscinny το 1977, τη συνέχιση της σειράς ανέλαβε μόνος ο Uderzo, ώσπου το 2012 παρέδωσε τη σκυτάλη στο νέο δίδυμο, τον Jean-Yves Ferri στα σενάρια και τον Didier Conrad στα σχέδια. Η σκιά του Goscinny όμως, πάντα θα στέκει πάνω από το γαλατικό χωριό και όσο κι αν ο Ferri συνδύασε τα σωστά συστατικά, ο μαγικός του ζωμός δεν είχε την ίδια νοστιμιά με του θείου René. Το 2022 ο Ferri ανακοίνωσε την αποχώρησή του από τη σειρά (χωρίς να αποκλείει ενδεχόμενη επιστροφή του). Νέος σεναριογράφος ανέλαβε ο Fabcaro (κατά κόσμον Fabrice Caro), δημιουργός κόμικς, συγγραφέας και μουσικός γνωστός για το παράλογο χιούμορ του. Έτσι, τον περασμένο Οκτώβριο κυκλοφόρησε σε σχέδιο Conrad το πρώτο τους άλμπουμ «Η Λευκή Ίριδα», απαντώντας στα ερωτήματα των αναγνωστών για την σωστή επιλογή του ως σεναριογράφου. Και οι απαντήσεις ήταν πολύ θετικές. Μπούφλες ή «λευκές ίριδες»; Στο νέο τεύχος, ο ρωμαϊκός στρατός πάσχει από λιποταξίες και ο Καίσαρας ψάχνει τρόπο να σταματήσει αυτή τη «μεγάλη παραίτηση». Την προσοχή του κερδίζει ο αρχίατρος Λαοπλάνους και η νέα του μέθοδος «Λευκή Ίριδα»: ενδυνάμωση των λεγεωνάριων με θετική σκέψη και υγιεινή διατροφή. Ο Καίσαρας τον στέλνει δοκιμαστικά στο οχυρό Μπαμπαόρουμ, έξω από το γαλατικό χωριό, με στόχο να κάνει τη φρουρά του ικανή να υποτάξει τους περίφημους ανυπότακτους. Και πράγματι, ο Λαοπλάνους όχι απλά εκπαιδεύει τους Ρωμαίους αλλά και οι τακτικές του επισκέψεις στο χωριό κάνουν τους Γαλάτες να αποστραφούν τη βία και τα αγριογούρουνα! Μόνο οι Αστερίξ, Οβελίξ, Μαζεστίξ και Πανοραμίξ μένουν να σταματήσουν τον Ρωμαίο, ο οποίος δεν διστάζει να καταφύγει στα πιο αθέμιτα μέσα. Στις ιστορίες του Αστερίξ συνηθίζεται, μέσω αναχρονισμών, να σατιρίζονται πτυχές του σήμερα. Έτσι γίνεται και στη «Λευκή Ίριδα» με τους γκουρού της αυτοβελτίωσης και της «τοξικής θετικότητας». Σχεδιαστικά, ο Λαοπλάνους είναι μια καρικατούρα του Μπερνάρ-Ανρί Λεβί (δημοφιλούς Γάλλου διανοούμενου) και μιλά με τσιτάτα που θα έκαναν τον Πάολο Κοέλιο περήφανο. «Λέει πολλά χωρίς να λέει τίποτα» σχολιάζει ο Αστερίξ. Από τη μέση της ιστορίας μάλιστα, η σάτιρα στρέφεται στους εναλλακτικούς φιλότεχνους κύκλους της Λουτέτιας (αρχαίου Παρισίου) με αξέχαστο αποκορύφωμα τη συνάντηση του Οβελίξ με τη nouvelle cuisine. Οι αναφορές του Fabcaro στη σύγχρονη Γαλλία είναι πολλές, όπως και τα γαλλικά λογοπαίγνια – τα οποία για άλλη μια φορά δεν μπορούν να μεταφερθούν στη διασκεδαστική τους ολότητα στα ελληνικά. Αυτό όμως ουδόλως εγκλωβίζει το σενάριο, που συνδυάζει κάθε στοιχείο της κλασικής συνταγής των «Αστερίξ» με αρκετές φρέσκες λεπτομέρειες. Σπουδαίο ρόλο στην ποιότητα της ιστορίας παίζουν φυσικά τα σκίτσα του Conrad. Ο σχεδιαστής έχει αποδείξει εδώ και χρόνια την αξία του, κρατώντας στοιχεία του σχεδίου του Uderzo από τη δεκαετία του 1960, χωρίς όμως να παγιδεύεται στη μίμηση και παραμένοντας αναγνωρίσιμος. Και το ερώτημα είναι ένα: Μπορούν οι Γαλάτες να αλλάξουν; Μπορούν οι ανυπότακτοι να αποβάλουν τη βία, την κρεατοφαγία, την επιθετικότητα που τόσο καθορίζουν την ταυτότητα και την ανεξαρτησία τους, να γίνουν φιλειρηνικοί, ψυχικά και σωματικά «υγιείς»; Κι αν μπορούν, πρέπει; Το κόμικ απαντά κατηγορηματικά «όχι» – δεν θα έχει πλάκα αν το κάνουν. Και στα «Αστερίξ» η πλάκα είναι πάντα η προτεραιότητα. «Ίσως να λειτουργήσει καλύτερα στις επόμενες γενιές, ποιος ξέρει;» συλλογίζεται ο Πανοραμίξ. Ίσως… Μια νέα (νέα) εποχή Τα «Αστερίξ» των Goscinny – Uderzo ήταν, είναι και θα είναι αξεπέραστα. Οποιαδήποτε σύγκριση των νέων ιστοριών με αυτά θα είναι άδικη – αλλά πάντα αναπόφευκτη. Ο Fabcaro στο ντεμπούτο του στην ιστορική σειρά έδειξε όρεξη, ταλέντο και χιούμορ, κάνοντας κοινό και κριτικούς να ενθουσιαστούν, με τον κριτικό Rich Johnston να χαρακτηρίσει την ιστορία ως την καλύτερη μετά τον θάνατο του Goscinny. Ακόμα κι αν οι νέες ιστορίες μοιάζουν πάντα «λιγότερες» μπροστά στις κλασικές, δεν σημαίνει πως δεν θα διαβάσουμε νέα διαμαντάκια, και η «Λευκή Ίριδα» των Fabcaro – Conrad είναι σίγουρα ένα από αυτά. ♦ Το κόμικ «Η Λευκή Ίριδα» κυκλοφορεί στα βιβλιοπωλεία από τις εκδόσεις Μαμούθ Comix. Και το σχετικό link...

Ιστορικά κόμικς, βιογραφίες, έμπνευση από τη λογοτεχνία, ακόμα και καινούργιος Αστερίξ. Zorμπάς – Πράσινη πέτρα ωραιότατη, Soloup (εκδ. Διόπτρα): Επειδή η επαναφήγηση του Έλληνα κομίστα αφαιρεί τα στερεότυπα που βαραίνουν την πλάτη του εμβληματικού ήρωα. Κάτω ο Χίτλερ! Ή γιατί ο Καρλ δεν ήθελε να γίνει ποδηλάτης, Γιόκεν Βόιτ (εκδ. Ποταμός): Για την ελπίδα που δίνει μια νεανική ιστορία θάρρους ενάντια στον βάρβαρο κόσμο της ναζιστικής Γερμανίας. Η Κόλαση του Δάντη, Πολ και Γκαετάν Μπριζί (εκδ. Οξύ): Γιατί είναι σημαντικό τα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας να παίρνουν νέα πνοή, διατηρώντας την αρχική – μεσαιωνική – τους ατμόσφαιρα. Ο κόσμος της σοφίας, Νικομπί & Βενσάν Ζαμπού (εκδ. Μεταίχμιο-Αλεξάνδρεια): Για να ταξιδέψετε στον κόσμο της φιλοσοφίας, όπως τον αφηγήθηκε ο Γιοστέιν Γκάαρντερ, και τον συστήνουν ξανά με τον δικό τους τρόπο δύο κορυφαίοι δημιουργοί των ευρωπαϊκών κόμικς. Κοντά στις ράγιες, Στέλλα Στεργίου & Γεωργία Ζάχαρη (εκδ. Μεταίχμιο): Επειδή οι δύο ταλαντούχες εικονογράφοι μεταφέρουν με μεράκι και φροντίδα άλλο ένα πολυαγαπημένο μυθιστόρημα της Άλκης Ζέη. Καπετάν Μιχάλης, Παναγιώτης Πανταζής (εκδ. Διόπτρα): Για να γνωρίσετε το πλέον επικό έργο του Νίκου Καζαντζάκη μέσα από το συναρπαστικό πενάκι του Pan Pan. Ερντογάν: Η άνοδος ενός σύγχρονου σουλτάνου, Τσαν Ντουντάρ (εκδ. Anubis): Επειδή δεν συναντάμε συχνά μια τόσο πειστική βιογραφία από έναν πολέμιο του βιογραφούμενου προσώπου. Θαυμαστός καινούργιος κόσμος, Φρεντ Φόρντχαμ (εκδ. Οξύ): Γιατί η προσέγγιση θυμίζει Blade Runner, αναδεικνύοντας τις προφητικές σκέψεις του Άλντους Χάξλεϊ. Αστερίξ: Η λευκή ίριδα, Ντιντιέ Κονράν & Φαμπκαρό (εκδ. Μαμούθ κόμιξ): Επειδή σατιρίζει σύγχρονα φαινόμενα τόσο επιτυχημένα, ώστε οι Γκοσινί και Ουντερζό θα ήταν περήφανοι. Το Ινκάλ, Moebius & Αλεχάντρο Γιοντορόφσκι (εκδ. Anubis): Για τον απλούστατο λόγο ότι, αν υπάρχει ένα graphic novel εκεί έξω που άλλαξε την ποπ κουλτούρα, τότε είναι αυτό. Και το σχετικό link...

Τι είναι το LLM, ποιοι το απεχθάνονται ποιοι το αγαπούν. Η Καμίλα Λάκμπεργκ και τα «υποβοηθούμενα» μυθιστορήματά της. Το αφεντικό της Penguin, ο Ινδός Νιχάρ Μαλαβίγια και τι θέλει ο συγγραφέας Φαμπρίς Καρόλ γράφοντας τη νέα περιπέτεια του ανίκητου Γαλάτη ήρωα. Στα βιβλιοπωλεία και πάλι το βιβλίο «Οι δολοφόνοι του ανθισμένου φεγγαριού», λόγω Σκορσέζε. Ο καινούργιος Αστερίξ στην περιπέτεια «Η λευκή Ίριδα» μοιάζει να έρχεται από την αναλογική εποχή. Η ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΤΟΥ αήττητου Γαλάτη με τίτλο Η λευκή Ιριδα κυκλοφόρησε παγκοσμίως στις 26 Οκτωβρίου και το ερώτημα που βάζει η εκδοτική βιομηχανία είναι αν η τεσσαρακοστή πρώτη περιπέτεια του Αστερίξ, τόσο η ιδέα όσο και το κείμενο και η εικονογράφηση, θα είναι προϊόν τεχνητής νοημοσύνης. Η «απειλή» ονομάζεται LLM, δηλαδή Large Language Model, το πιο προωθημένο και ολοκληρωμένο γλωσσολογικό μοντέλο, το οποίο μπορεί να δημιουργήσει πρωτότυπα κείμενα, χρησιμοποιώντας τεράστιο αριθμό δεδομένων. Λέγεται ότι στο LLM αντανακλάται ο ανθρώπινος εγκέφαλος και η νευρολογική λειτουργία του. Με το LLM μπορεί να δημιουργηθεί ένα έργο σαν-Σαίξπηρ ή ένα έργο του Σαίξπηρ, που θα το βγάλει από την αφάνεια η τεχνητή νοημοσύνη, και μπορεί να είναι καλύτερο από τον Άμλετ ή το Ρωμαίος και Ιουλιέτα. • Η συζήτηση για την τεχνητή νοημοσύνη, το AI, κυριάρχησε στη φετινή 75η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης σε πολλά επαγγελματικά πάνελ. Η προσέγγιση ήταν αμφίθυμη. Η εκδοτική βιομηχανία φοβάται κυρίως την απώλεια εσόδων από έργα που προστατεύονται με δικαιώματα. Το θέμα μοιάζει να είναι νομικό, αντικείμενο νομικής ρύθμισης και διεθνών συμβάσεων. Ας πούμε, σαν τη συνδρομή που θα πληρώνουν οι χρήστες του Facebook και του Instagram των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ελβετίας αν δεν θέλουν να έχουν διαφημίσεις και δεν θέλουν να παραχωρούν τα προσωπικά τους δεδομένα στη Meta. Αλλά το θέμα πηγαίνει πέρα από τα δικαιώματα, καθώς λογοτεχνικά έργα που έχουν παραχθεί με τεχνητή νοημοσύνη έχουν φτάσει ακόμη και στις πλατφόρμες της Άμαζον. Η τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιείται ακόμη και από ευπώλητους συγγραφείς, τους επιμελητές τους και τους ατζέντηδές τους προκειμένου να αυξήσουν την παραγωγή τους, να δώσουν περισσότερους τίτλους στην αγορά. Είναι γνωστή η αποκάλυψη για τη Σουηδή συγγραφέα Καμίλα Λάκμπεργκ, τη λεγόμενη «βασίλισσα της αστυνομικής λογοτεχνίας», δημοφιλή και στους Έλληνες αναγνώστες, ότι τόσο η ίδια όσο και ο ghostwriter με τον οποίο συνεργάζεται για τα βιβλία της χρησιμοποίησαν software τεχνητής νοημοσύνης, τουλάχιστον στα δύο τελευταία μυθιστορήματά της. Η συζήτηση για την τεχνητή νοημοσύνη, το AI, κυριάρχησε στη φετινή 75η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης. Η τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιείται ακόμη και από ευπώλητους συγγραφείς, τους επιμελητές τους και τους ατζέντηδές τους προκειμένου να αυξήσουν την παραγωγή τους, να δώσουν περισσότερους τίτλους στην αγορά. Στη Φρανκφούρτη πάντα, ο νέος CEO του παγκόσμιου γίγαντα Penguin Random House, ο ινδικής καταγωγής Νιχάρ Μαλαβίγια (Nihar Malaviya) προσπάθησε να βάλει κάπως τα πράγματα στη θέση τους, σαν ισορροπιστής. Είπε ότι πρέπει να αφήσουμε πίσω μας το διαζευκτικό «ή» και να τοποθετήσουμε στη θέση του το συνδετικό «και». Δηλαδή όχι «άνθρωπος ή τεχνολογία» αλλά «άνθρωπος και τεχνολογία». Η Penguin Random House είναι κομμάτι της τρίτης σε μέγεθος στον κόσμο εκδοτικής εταιρείας, της γερμανικών συμφερόντων Bertelsmann. Είμαι σίγουρος ότι η όποια ρύθμιση για την τεχνητή νοημοσύνη θα σχετίζεται με το αν θίγονται ή όχι τα οικονομικά συμφέροντα αυτών των παγκόσμιων κολοσσών της εκδοτικής βιομηχανίας Σ’ αυτό το top-5 βρίσκουμε στην πρώτη θέση τον αγγλο-ολλανδικό εκδοτικό όμιλο RELX, μετά τον καναδικό Thomson Reuters, τον γερμανικό Bertelsmann –τον είδαμε κιόλας–, τον αγγλικό Pearson και τον ολλανδικό Wolters Kluwer. Στην πρώτη δεκάδα, και στη δέκατη θέση, εμφανίστηκε τα τελευταία χρόνια κι ένας κινεζικός όμιλος, ο Phoenix Publishing and Media, που φέτος στην έκθεση της Φρανκφούρτης είχε ένα από τα μεγαλύτερα περίπτερα. • Ας ξαναγυρίσουμε όμως στον καινούργιο Αστερίξ και στην περιπέτεια Η λευκή Ίριδα που μοιάζει να έρχεται από την αναλογική εποχή, μολονότι η ιστορία έχει πολλές αναφορές στο σήμερα (στα ελληνικά, από τις εκδόσεις Μαμούθ Κόμιξ). Φυσικά, από την καινούργια ιστορία δεν θα μπορούσε να απουσιάζει το βασικό πλαίσιο, δηλαδή η προαιώνια αντιπαράθεση ανυπότακτων Γαλατών και Ρωμαίων. Αλλιώς δεν θα ήταν Αστερίξ. Μόνο που το παιχνίδι αυτό παίζεται με όρους σύγχρονου coaching, training και εναλλακτικών θεραπειών. Είναι μια περιπέτεια πολύ διασκεδαστική και πολύ επιτυχημένη. Ίσως η επιτυχία να οφείλεται στους νέους δημιουργούς της, τον Φαμπκαρό (Fabcaro) και τον Ντιντιέ Κονράντ. Φαμπκαρό είναι το ψευδώνυμο που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας Φαμπρίς Καρόλ όταν δημιουργεί κόμιξ. Ως συγγραφέα τον γνωρίσαμε μέσα από το μυθιστόρημά του Η πρόποση, που κυκλοφόρησε τη φετινή χρονιά από τον Ίκαρο, μια γλυκόπικρη ιστορία συναισθηματικής ακρότητας, που στο κέντρο της υπάρχει μια πρόποση σε οικογενειακό δείπνο. Οι αριθμοί γύρω από τον νέο Αστερίξ είναι μετεωρικοί. Ο Αστερίξ είναι πολιτιστικό φαινόμενο που συνδέεται, ή μέχρι πρόσφατα συνδεόταν, με τη λεγόμενη «γαλλική εξαίρεση», δηλαδή την ιδιαιτερότητα των γαλλικών πολιτιστικών προϊόντων. Είναι όμως και οικονομικό φαινόμενο, καθώς εκδίδεται από τον όμιλο Hachette Livre, που είναι ο έκτος σε μέγεθος εκδοτικός όμιλος παγκοσμίως. Η Λευκή Ίριδα κυκλοφόρησε, όπως είπαμε, στις 26 Οκτωβρίου σε 2,3 εκατομμύρια αντίτυπα για τη γαλλόφωνη αγορά, σε 1,8 εκατομμύρια για τη γερμανική αγορά και σε 1 εκατομμύριο για τον υπόλοιπο κόσμο. Το πρώτο Σαββατοκύριακο της κυκλοφορίας του, στις 28 και 29 Οκτωβρίου, μόνο στο Γαλλία πουλήθηκε το 1/3 από τα 1,9 εκατομμύρια αντίτυπα που προορίζονταν για τη γαλλική αγορά. Είναι εντυπωσιακό το γλωσσικό εύρος των μεταφράσεων. Αγγλικά της Βρετανίας αλλά και των ΗΠΑ, γερμανικά, ολλανδικά, ισπανικά, αστουριανά, βασκικά, καταλανικά, γαλικιανά, ισπανικά του Μεξικού, πορτογαλικά, ελληνικά, φινλανδικά, πολωνικά, δανικά, νορβηγικά και σουηδικά. Ανάμεσα στις γλώσσες μετάφρασης είναι και τα μιραντές, η αναγνωρισμένη γλώσσα που μιλιέται στην Terra de Miranda της βορειοανατολικής Πορτογαλίας, και της οποίας οι ομιλητές δεν υπερβαίνουν τους 15.000. Πηγή: lifo.gr, εδώ

Τριάντα πέντε χρόνια από τον θάνατο του μεγάλου Κώστα Ταχτσή, το «Καρέ Καρέ» θυμάται τη σύντομη μεταφραστική πορεία του συγγραφέα από τις σελίδες του Αστερίξ του Γαλάτη. Ασυμβίβαστος, πολυταξιδεμένος, ανοιχτά ομοφυλόφιλος και υπέρμαχος των δικαιωμάτων των γκέι, ο Κώστας Ταχτσής ήταν μια μεγάλη μορφή της ελληνικής μεταπολεμικής λογοτεχνίας. Η ζωή του τυλίγεται μέσα στον μύθο, όπως και η δολοφονία του που, 35 χρόνια μετά τον Αύγουστο του 1988, παραμένει αδιαλεύκαντο μυστήριο. Μέσα στο συγγραφικό και μεταφραστικό του έργο, ένα κομμάτι παρουσιάζει έκπληξη στους φιλόλογους και ξεχωριστό ενδιαφέρον στους κομικσόφιλους: η συνάντησή του με τον Αστερίξ και το ανυπότακτο γαλατικό χωριό! Το 1978, ο Τάσος Ψαρόπουλος αναλαμβάνει την ελληνική έκδοση των περιπετειών του δημοφιλούς Γαλάτη. Σύμφωνα με έρευνα του φιλόλογου Νίκου Σαραντάκου και άρθρο του Γιάννη Παπαδόπουλου, οι εκδόσεις Ψαρόπουλου ανέθεσαν στον Ταχτσή τη μετάφραση των πρώτων δύο άλμπουμ που κυκλοφόρησαν, τα «Ο Αστερίξ και ο μάγος» («Le Devin») και «Η κατοικία των θεών» («Le Domaine des Dieux»). Η μετάφραση των ιστοριών του Αστερίξ, ακόμα και για έναν καλό γνώστη της γαλλικής, δεν είναι εύκολη υπόθεση. Οι κωμικές περιπέτειες των ανυπότακτων, εκτός φυσικά από τα σκίτσα του Αλμπέρ Ουντερζό, βασίζονται κατά πολύ στους αναχρονισμούς και στα λογοπαίγνια του σεναριογράφου τους, Ρενέ Γκοσινί, αστείων συχνά αμετάφραστων σε άλλες γλώσσες. Ο Ταχτσής ανταποκρίθηκε στην πρόκληση προσαρμόζοντας με γλωσσικούς ελιγμούς τα λογοπαίγνια του Γκοσινί στον ελληνικό καθημερινό λόγο. Οι κωμικές εκφράσεις που χρησιμοποίησε ταιριάζουν απόλυτα στη χιουμοριστική ατμόσφαιρα των ιστοριών, ενώ οι μεταφραστικές ελευθερίες που πήρε ήταν πολλές, με αποκορύφωμα τη «βέβηλη» απόδοση του Ιντεφίξ, σκύλου του Οβελίξ, σε Κατρουλίξ! Ανάμεσα σε αυτές τις ελευθερίες κρύβονται όμως και ατοπήματα, όπως η μετάφραση της «Λουτέτιας» (του αρχαίου Παρισίου) σε «Λιέγη» και του «devin» (πιο ορθά «μάντη», όπως και μεταφράστηκε αργότερα) σε «μάγο». Οι μεταφραστικές αυθαιρεσίες δεν ήταν σπάνιες για τον συγγραφέα, καθώς παρόμοια κριτική τού είχε ασκηθεί για μεταφράσεις του σε αριστοφανικές κωμωδίες. Ο Ταχτσής πάντως, δεν έμελλε να μακροημερεύσει στα συννεφάκια του Αστερίξ και αντικαταστάθηκε στις εκδόσεις Ψαρόπουλου από έναν ακόμα λογοτέχνη, τον Αργύρη Χιόνη. Φήμες θέλουν τον ίδιο τον Γάλλο εκδότη της σειράς, Georges Dargaud, πίσω από την απόλυση λόγω των μεταφραστικών αυθαιρεσιών. Έτσι, παρότι δημοσιεύτηκαν μονάχα δύο τεύχη Αστερίξ σε μετάφραση Ταχτσή, μέσα τους συντελείται μια σπάνια και σημαντικής φιλολογικής αξίας συνάντηση ανάμεσα σε έναν μεγάλο αντισυμβατικό των ελληνικών γραμμάτων και σε δύο γίγαντες των παγκόσμιων κόμικς. Άλλωστε, μέσα στη γεμάτη περιπέτειες και αντιφάσεις ζωή του, δεν φαίνεται και τόσο περίεργο που ο συγγραφέας του «Τρίτου Στεφανιού» βρέθηκε να βάζει – έστω και για λίγο – ελληνικές κουβέντες στο στόμα του Αστερίξ του Γαλάτη. Και το σχετικό link...

Εδώ και 3 χρόνια, ο γνωστός γλωσσολόγος Νίκος Σαραντάκος (wiki) αναρτεί στο ιστολόγιο του άρθρα γύρω από διάφορα κόμικ του Αστερίξ Ας τα παραθέσουμε εδώθε Έχουν προηγηθεί άρθρα για τους Βρετανούς, τους χαρακτήρες, την Κατοικία των θεών, τον Μάγο/Μάντη, τους Ελβετούς, τον Αγώνα των Αρχηγών, τον Αστερίξ στην Κορσική, τον Αστερίξ Λεγεωνάριο, τον Οβελίξ και σια, το Δώρο του Καίσαρα και την Ασπίδα της Αρβέρνης. Εδώ έχουμε ένα για το Χρυσό Δρεπάνι. Το άρθρο φυσικά είναι τίγκα στα σπόιλερ και μόνο για όσους το έχουν διαβάσει Καλή ανάγνωση αυτό το ηλιόλουστο Σαββατιάτικο πρωινό === Εδώ και δύο χρόνια έχω αρχίσει να παρουσιάζω, κάθε δυο μήνες, από μία περιπέτεια του Αστερίξ, ενός από τα πιο αγαπημένα μου κόμικς. Όπως έχω πει, με μια δόση υπερβολής βέβαια, οι 24 τόμοι του Αστερίξ (εννοώ την κοινή δημιουργία του Ρενέ Γκοσινί και του Αλμπέρ Ουντερζό) είναι μια από τις σημαντικότερες προσφορές της Γαλλίας στον παγκόσμιο πολιτισμό μεταπολεμικά. Τουλάχιστον η γενιά μου, που γνώρισε τον Αστερίξ στα φοιτητικά της χρόνια, τον αγάπησε σχεδόν ομόθυμα -και η ανταπόκρισή σας σε αυτές τις δημοσιεύσεις ήταν πολύ θετική, οπότε είχα πει ότι θα αρχίσω να παρουσιάζω στο ιστολόγιο, έναν προς έναν, τους 24 τόμους του Αστερίξ, κάτι που, με μια συχνότητα έναν τόμο κάθε δίμηνο (και εφόσον δεν κάνω παρασπονδίες, όπως έκανα φέτος), θα μας πάρει τέσσερα χρόνια. Ξεκινήσαμε τον Οκτώβριο του 2014, με μια παρουσίαση της περιπέτειας Αστερίξ στους Βρετανούς και μετά με μια γενική παρουσίαση των πρωταγωνιστών του κόμικς. Τον Δεκέμβριο είχαμε τη δεύτερη περιπέτεια, την Κατοικία των θεών, τον Φλεβάρη 2015 είδαμε τον Μάγο (ή Μάντη) ενώ στα τέλη Απριλίου παρουσίασα τον «Αστερίξ στη χώρα των Ελβετών». Τέλη Ιουνίου 2015 παρουσιάστηκε Ο αγώνας των αρχηγών, η πέμπτη περιπέτεια της σειράς, αλλά στα τέλη Αυγούστου δεν είχαμε περιπέτεια για τεχνικούς λόγους. O κύκλος συνεχίστηκε στα μέσα Οκτωβρίου με τον Αστερίξ στην Κορσική και η τελευταία δημοσίευση για το 2015 ήταν την παραμονή των Χριστουγέννων με τον Αστερίξ Λεγεωνάριο. Το 2016 ξεκίνησε με την περιπέτεια Οβελίξ και σία τον Φλεβάρη, ενώ τον Απρίλιο ανέβασα το Δώρο του Καίσαρα. Τον Ιούνιο είχε πέσει πολλή δουλειά, τον Αύγουστο είχαμε το… θερινό ραστόνι (και θα ήταν ευκαιρία να βάλουμε τον Αστερίξ Ολυμπιονίκη, κρίμα), οπότε ξαναπιάσαμε το νήμα τον Οκτώβριο με την Ασπίδα της Αρβέρνης. Σήμερα έχουμε την ενδέκατη περιπέτεια της παρουσίασής μας, δηλαδή πλησιάζουμε στα μισά. Θα δούμε το Χρυσό δρεπάνι. Θυμίζω ότι οι περιπέτειες του Αστερίξ κυκλοφόρησαν σε αυτοτελείς τόμους στα ελληνικά πρώτη φορά στα τέλη της δεκαετίας του 1970 από τις εκδόσεις Ψαρόπουλου (σε μετάφραση αρχικά του Κώστα Ταχτσή και μετά του Αργύρη Χιόνη) ενώ αργότερα κυκλοφόρησαν σε νέα μετάφραση (της Ειρήνης Μαραντέι) από τις εκδόσεις Μαμούθ, που είναι και η έκδοση που (νομίζω πως) βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο εμπόριο. Εγώ έχω γαλουχηθεί με τις μεταφράσεις του Ψαρόπουλου, και ομολογώ πως τις βρίσκω καλύτερες, αλλά αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι τις έχω συνηθίσει. Από την άλλη, ο δεύτερος μεταφραστής βρίσκεται σε δύσκολη θέση, διότι ίσως αισθάνεται αναγκασμένος να αποφύγει τα λογοπαικτικά ευρήματα του πρώτου. Ένα σταθερό χαρακτηριστικό των παρουσιάσεων που κάνω εδώ είναι η σύγκριση των δύο ελληνικών μεταφράσεων, Ψαρόπουλου και Μαμούθ. Η κυρία Ιρένε Μαραντέι, που έχει κάνει τις μεταφράσεις της σειράς Μαμούθ, μάς έκανε την τιμή να σχολιάσει εδώ και να επισημάνει ότι δεν προσπάθησε να αποφύγει τις μεταφραστικές επιλογές του Αργύρη Χιόνη, όπως είχα υποθέσει. Την περιπέτεια, όπως εκδόθηκε από τον Ψαρόπουλο, τη σκανάρισε κάποιος φίλος. Ίσως έχει ένα μικρό πρόβλημα το σκανάρισμα, κάπως θαμπές μου φαίνονται μερικές σελίδες. Τέλος πάντων, την περιπέτεια την ανέβασα σε έναν ιστότοπο φιλοξενίας, απ’ όπου μπορείτε να την κατεβάσετε ή να τη διαβάσετε ονλάιν. Το Χρυσό δρεπάνι είναι μόλις η 2η χρονολογικά από τις 24 περιπέτειες του Αστερίξ που μας χάρισε το δίδυμο Γκοσινί-Ουντερζό και αν προσέξετε το σκίτσο θα δείτε πως οι μορφές των ηρώων δεν έχουν ακόμα στανταριστεί εντελώς (Αυτό πάντως είναι πολύ πιο έκδηλο στην πρώτη περιπέτεια, «Αστερίξ ο Γαλάτης»). Το Χρυσό δρεπάνι παρουσιάστηκε σε συνέχειες στο περιοδικό Πιλότ το 1960-61 και το 1962 κυκλοφόρησε σε αυτοτελή τόμο. Είναι μια από τις «ταξιδιωτικές» περιπέτειες εσωτερικού, όπου οι ήρωες δεν ταξιδεύουν σε κάποιο μακρινό μέρος, αλλά μέσα στη Γαλατία -στην καρδιά της μάλιστα, τη Λουτέσια. Επίσης είναι περιπέτεια χαμηλών τόνων, αφού δεν υπάρχει κάποιος σοβαρός κίνδυνος που να απειλεί το χωριό ούτε κάποιο σχέδιο των Ρωμαίων για να υποτάξουν τους ανυπόταχτους Γαλάτες. Για να διακινδυνεύσω μια εκτίμηση, θα στοιχημάτιζα ότι πολύ δύσκολα θα βρισκόταν κάποιος αστεριξόφιλος που να δηλώσει πως η αγαπημένη του περιπέτεια είναι το Χρυσό δρεπάνι, έστω κι αν αρκετοί θα της έδιναν καλό βαθμό. Η υπόθεση Ενώ όλα κυλούν ειρηνικά κι ανέφελα στο ανυπόταχτο χωριό, ο δρυίδης Πανοραμίξ παθαίνει μια ζημιά: σπάει το χρυσό δρεπάνι του (αν το γκι κοπεί με κοινό δρεπάνι, δεν θα έχει μαγικές ιδιότητες). Ο Αστερίξ και ο Οβελίξ ξεκινούν λοιπόν για τη Λουτέσια, το σημερινό Παρίσι, όπου μένει ο καλύτερος κατασκευαστής δρεπανιών, που μάλιστα τυχαίνει να είναι μακρινός ξάδερφος του Οβελίξ. Το θέμα επείγει, επειδή ο Πανοραμίξ πρέπει να πάρει μέρος σε ενα μεγάλο συνέδριο δρυιδών. Φτάνοντας στη μεγαλούπολη, όμως, βρισκουν κλειστό το εργαστήριο του ξαδέρφου, άφαντο τον ίδιο και κλειστά τα στόματα των γειτόνων. Διαπιστώνουν επίσης ότι στην αγορά υπάρχει μεγάλη έλλειψη χρυσών δρεπανιών -και οι μαυραγορίτες ζητούν υπέρογκα ποσά. Τελικά ανακαλύπτουν ότι η σπείρα των μαυραγοριτών έχει απαγάγει τον ξάδελφο του Οβελίξ -και, το πιο αναπάντεχο, ότι ο έπαρχος της Λουτέσιας είναι ο επικεφαλής της σπείρας. Τα πρόσωπα Ο ξάδερφος του Οβελίξ, ο κατασκευαστής των δρεπανιών, λέγεται Amérix, από την Αμερική -και ίσως όχι τυχαία ο Οβελίξ λέει στην αρχή της περιπέτειας πως είναι ο μόνος από την οικογένεια που πρόκοψε. Ο Χιόνης τον αποδίδει «Μαλαματίξ» ενώ στις εκδόσεις Μαμούθ η Ιρένε Μαραντέι τον λέει «Ταλαντίξ». Ο Οβελίξ δεν τον έχει δει ποτέ του -τελικά μοιάζουν στο πρόσωπο, αλλά ο ξάδερφος είναι πολύ πιο αδύνατος και μικρόσωμος. Ο Οβελίξ κουβαλάει ένα μενίρ για να του χαρίσει επειδή, όπως λέει, les petits cadeaux entretiennent l’amitié, που είναι γαλλική παροιμία και σημαίνει «τα μικροδωράκια συντηρούν τη φιλία», κατά την απόδοση της Μαραντέι. Αυτός που εμφανίζεται για αρχηγός της σπείρας είναι ένας Γαλάτης ιδιοκτήτης νυχτερινού κέντρου, ονόματι Avoranfix (από το A vos rangs, fixe! δηλ. «Στις γραμμές σας, προσοχή»), ενώ το πρωτοπαλίκαρό του λέγεται Lentix (ίσως απο το lentille -φακός/φακή). Και οι δυο έχουν φάτσες ανθρώπων της νύχτας και μπράβων. Στην ελληνική μετάφραση, ο Χιόνης βαφτίζει Παρασιτίξ τον αρχηγό ενώ η Μαραντέι τον λέει Νονίξ. Στο πρωτοπαλίκαρο συμπίπτουν: Μπραβίξ τον λένε και οι δύο. Ο Χιόνης είχε την πολύ καλή ιδέα να βάλει τον Παρασιτίξ να μιλάει μάγκικα με μια δόση καθαρεύουσας, όπως στον Τσιφόρο. Παράδειγμα στη σκηνή αυτή, οπου ο Παρασιτίξ έχει προτείνει στον Αστερίξ ένα χρυσό δρεπάνι «ένα πραματάκι πρώτης, 3000 χρυσά» «3000 ακατέβατα. Λόγω η συνέλευσις στο δάσος των Καρνυτών, δε βρίσκονται πια χρυσά δρεπάνια στη Λουτέσια». Και μετά: «Μη μου ξαναφέρεις ζητιάνους στην επιχείρησις». (Η Μαραντέι το minables το αποδίδει ‘λεχρίτες’). «Ποιος είναι ζητιάνος;» θυμώνει ο Αστερίξ και ακολουθει γενική σύρραξη, οπότε επεμβαίνει το παρατυχόν ρωμαϊκό περίπολο και οδηγεί τους ήρωές μας στον έπαρχο. Ο έπαρχος, ο Gracchus Pleindastus (λογοπαίγνιο με το plein d’astuces = όλο τεχνάσματα) είναι τυπικό δείγμα Ρωμαίου αριστοκράτη, που πλήττει θανάσιμα με τα πάντα. Ο Χιόνης τον απέδωσε Στρογγύλους (ή ίσως Στρόγγυλους, αφού τα γράμματα είναι κεφαλαία, άτονα) ενώ η Μαραντέι τον είπε Γράκχους Βαρεμάριους, ίσως πιο πετυχημένο. Ο Γκοσινί έδωσε στον Ουντερζό εντολή να σκιτσάρει τον έπαρχο με τα χαρακτηριστικά του μεγάλου βρετανού ηθοποιού Τσαρλς Λώτον, ο οποίος είχε παίξει και ρόλους Ρωμαίων π.χ. στον Σπάρτακο -νομίζω πως η ομοιότητα είναι ολοφάνερη. Λογοπαίγνια και ατάκες Υπάρχει κι ένας Αρβέρνιος ταβερνιάρης, γείτονας του Μαλαματίξ, που ξέρει τι έχει γίνει αλλά φοβάται να το πει και από το φόβο του πουλάει την ταβέρνα και φεύγει με τη βοϊδάμαξα για τη Ζεργκόβια, οπότε ο Αστεριξ και ο Οβελίξ τον κυνηγάνε (με τα πόδια!) στην εθνική οδό. Εδώ υπάρχουν και κάμποσοι γουστόζικοι αναχρονισμοί. Η…. καταδίωξη γίνεται στην Ρωμαϊκή οδό VII, υπαινιγμός για τη Route Nationale 7, την εθνική οδό που έπαιρναν οι Παριζιάνοι για να κατέβουν στη Μεσόγειο. H πινακίδα δεξιά γράφει Ralentissez, esclaves au travail («Αργά, έργα σκλάβων» μεταφράζει ο Χιόνης) που παραπέμπει στο τυποποιημένο μήνυμα Ralentissez ! Ouvriers au travail (εργάτες δηλαδή). Ο Οβελίξ παρατηρεί: Il doit y avoir des amphorisages, λογοπαίγνιο με το embouteillage (μποτιλιάρισμα) με τον αμφορέα στη θέση της μποτίλιας. Αυτό εύλογα αποδίδεται αμφορεάρισμα/αμφοράρισμα από τους δυο μεταφραστές μας. Πρωταγωνιστεί επίσης στην περιπέτεια η μεγαλούπολη, το Παρίσι ή μάλλον η Λουτέσια, που παρουσιάζει όλα τα χαρακτηριστικά των σύγχρονων μεγαλουπόλεων: πολυκοσμία, μολυσμένος αέρας, ο Σηκουάνας γεμάτος σκουπίδια (αμφορείς!) και, βέβαια, κυκλοφοριακό χάος. – Άντε από δω βάρβαρε! – Τι μας παριστάνεις ρε; Τον Μπεν Χουρ; Βέβαια, την εποχή εκείνη όλη κι όλη η Λουτέσια χωρούσε στο νησάκι του Σηκουάνα, που σήμερα λέγεται Ιλ ντε λα Σιτέ, όπως δείχνει και το εξώφυλλο της περιπέτειας. Στο τέλος της περιπέτειας, οι δυο φίλοι εγκαταλείπουν την πρωτεύουσα τραγουδώντας Lutèce c’est une blonde, υπαινιγμός στο προπολεμικό τραγούδι της Μιστεγκέτ Paris c’est une blonde. «Η Λουτέσια είναι θεσπέσια» αποδίδει ο Χιόνης, ενώ «Η Λουτετία είναι μια οπτασία» η Μαραντέι. Υπάρχει κι άλλη μια αναφορά σε τραγούδι. Στην αρχή-αρχή της ιστορίας, βλεπουμε τον Οβελίξ να πελεκάει ένα μενίρ και να τραγουδάει «Γλυκιά μου Γαλατία…» -Douce Gaule στο πρωτότυπο, που είναι υπαινιγμός στο πολύ γνωστό (στους Γαλλους τουλάχιστον) τραγούδι Douce France του Σαρλ Τρενέ. Και βέβαια, παρόλο που αυτή είναι μόλις η δεύτερη περιπέτεια της σειράς, στο τέλος της περιπέτειας ο βάρδος Κακοφωνίξ δεν τραγουδάει, διότι κάποιος (όχι πάντως ο σιδεράς, ο οποίος δεν έχει ακόμα κάνει την εμφάνισή του) τον έχει φιμώσει και δέσει μέσα στην καλύβα του. Αντίθετα, στην πρώτη περιπέτεια (Αστερίξ ο Γαλάτης, που δεν την έχουμε παρουσιάσει ακόμα εδώ) ο βάρδος είναι παρών στο καταληκτικό τσιμπούσι. ===

Αστερίξ εναντίον αρχαιολόγων Aγαλμα του Βερσανζετορίξ στην Αλέσια και δεξιά, το χωριό της Γκεργκόβια |CreativeProtagon/Shutterstock Ένας νέος πόλεμος έχει ξεσπάσει στη Γαλλία για την τοποθεσία όπου ο Βερσανζετορίξ, ο γενναίος Γαλάτης που ενέπνευσε τον ήρωα του αγαπημένου γαλλικού κόμιξ, νίκησε θεαματικά τον στρατό του Καίσαρα - «Υποπτη» η τοποθέτηση ηλιακών συλλεκτών Όταν ο Ιούλιος Καίσαρ και οι ρωμαϊκές λεγεώνες του κατέκτησαν τα εδάφη που είναι τώρα γνωστά ως Γαλλία, Βέλγιο και Ελβετία, αρχηγός της αντίστασης ήταν ένας αδάμαστος γαλάτης πολεμιστής. Με άλλα λόγια, ο πραγματικός Αστερίξ, ο ήρωας των λατρεμένων γαλλικών κόμικς, ήταν ο Βερσανζετορίξ, αρχηγός της φυλής των Αρβέρνι, ο οποίος ένωσε τους Γαλάτες και κέρδισε μια θεαματική νίκη επί του Καίσαρα στη Μάχη της Γκεργκόβια, το 52 π.Χ. Σήμερα, ωστόσο, υπάρχει μικρή αίσθηση ενότητας μετά την απόφαση της κυβέρνησης του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν να χαρακτηρίσει το πεδίο μάχης στην περιοχή της Ωβέρνης, της κεντρικής Γαλλίας, μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς, γράφει στους Times ο Ανταμ Σέιτζ, ανταποκριτής της βρετανικής εφημερίδας στο Παρίσι. Οι επικριτές λένε ότι οι υπουργοί του Μακρόν έχουν παρασυρθεί από μια «αρχαιολογική απάτη», καταγράφοντας τη λάθος τοποθεσία, και ισχυρίζονται ότι το πραγματικό πεδίο μάχης σχεδιάζεται να καλυφθεί από ηλιακούς συλλέκτες. Από την άλλη πλευρά, οι υποστηρικτές της κυβέρνησης επιμένουν ότι πρόκειται για την κατάλληλη τοποθεσία και καταγγέλλουν τους ισχυρισμούς περί του αντιθέτου ως «αφόρητη» επίθεση κατά της επιστήμης, από θεωρητικούς αρχαιολογικών συνωμοσιών. Ο «Αστερίξ» των Ρενέ Γκοσινύ & Αλμπέρ Ουντερζό είναι εμπνευσμένος από τον γενναίο γαλάτη πολέμαρχο Βερσαζετορίξ Η συζήτηση είναι ιδιαίτερα έντονη, επειδή ο Λοράν Βοκιέ, ο κεντροδεξιός επικεφαλής του περιφερειακού συμβουλίου της Οβέρν-Ρον-Αλπ, σχεδιάζει ένα Μουσείο Γαλατικού Πολιτισμού χρηματικού ύψους 40 εκατ. ευρώ στον καταγεγραμμένο χώρο. Ο 47χρονος Βοκιέ, που φιλοδοξεί να διαδεχθεί τον Μακρόν στην προεδρία, πιστεύει ότι το μουσείο του θα βοηθήσει στην ενίσχυση του πατριωτικού αισθήματος σε μια εποχή που απειλείται από την πολιτική ορθότητα, την ακύρωση του πολιτισμού και τη μετανάστευση. Η πιο λεπτομερής αφήγηση για τη Μάχη της Γκεργκόβια προέρχεται από τον ίδιο τον Καίσαρα, ο οποίος έγραψε γι’ αυτήν στον «Γαλατικό πόλεμο», τα απομνημονεύματά του για τη θριαμβευτική εκστρατεία του κατά των Γαλατών. Περίπου 36.000 Ρωμαίοι απωθήθηκαν από μια ακόμη μεγαλύτερη δύναμη υπό την ηγεσία του Βερσαζετορίξ, προσφέροντας στους Γαλάτες την καλύτερη στιγμή τους. Ωστόσο, ο Καίσαρας τους εκδικήθηκε λίγους μήνες αργότερα, στη μάχη της Αλεσίας· τους νίκησε και προσάρτησε τη Γαλατία στη Ρώμη, για αιώνες. Τα κόμιξ του Αστερίξ, γράφει ο Σέιτζ στους Times, διαδραματίζονται την περίοδο μετά τη μάχη της Αλεσίας, όταν υπήρχαν θύλακες αντίστασης προς τους κυρίαρχους Ρωμαίους. «Σκεφτόμασταν τον Βερσαζετορίξ… όταν εφηύραμε τον Αστερίξ μας», είχε πει κάποτε ο Ρενέ Γκοσινί, ο αείμνηστος δημιουργός του «χάρτινου» ήρωα. Ο Βερσαζετορίξ παραδίδει τα όπλα του στον Ιούλιο Καίσαρα μετά τη μάχη της Αλεσίας (52 π.Χ.), σε μια αμφισβητούμενη, φανταστική απεικόνιση του 1899 από τον Λιονέλ Ρουαγιέ (Wikipedia/ Musée CROZATIER du Puy-en-Velay) Το 1560, γράφει ο Στέιτζ στους Times, ο Γκαμπριέλε Σιμεόνι, ένας Φλωρεντινός ουμανιστής, ισχυρίστηκε ότι είχε εντοπίσει το πεδίο μάχης της Γκεργκόβια δίπλα στο χωριό Μερντόν, κοντά στην πόλη Κλερμόν-Φεράν. Και τώρα, ο Βοκιέ θέλει να χτίσει το μουσείο του κοντά στο χωριό, το όνομα του οποίου άλλαξε σε Ζεργκοβί τον 19ο αιώνα, για «να μεταδώσει την υπερηφάνεια της ιστορίας» στις μελλοντικές γενιές. Πρόσφατα, ένα διάταγμα που υπεγράφη από τον υπουργό Περιβάλλοντος Κριστόφ Μπεσί, κατέταξε το πεδίο της μάχης ως μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς. Ωστόσο, η Patrimoine-Environnement, μια εθνική ένωση πολιτιστικής κληρονομιάς, τρομοκρατήθηκε. Λέει πως οι αρχαιολόγοι της κυβέρνησης απέτυχαν να διερευνήσουν τους μακροχρόνιους ισχυρισμούς ότι το πραγματικό πεδίο μάχης βρισκόταν τέσσερα χιλιόμετρα μακριά, στο Κοτ-ντε-Κλερμόν. Οι επικριτές πιστεύουν ότι οι αξιωματούχοι φοβούνται να αμφισβητήσουν την επίσημη τοποθεσία των πέντε αιώνων για να μην αναστατώσουν την τοπική τουριστική οικονομία. «Είναι μια αρχαιολογική απάτη» λέει ο Κλεμπέρ Ροσιγιόν, ένας ακτιβιστής για την πολιτιστική κληρονομιά, επιμένοντας ότι «η τοποθεσία που ανακάλυψε ο Σιμεόνι δεν είναι η σωστή. Είναι αδύνατον η μάχη να έγινε εκεί». Η διάταξη των στρατευμάτων στη μάχη της Γκεργκόβια, το 52 π.Χ. Με κίτρινο χρώμα το γαλατικό στρατόπεδο, με ροζ το ρωμαϊκό (Wikimedia Commons) Ο Ροσιγιόν υποστηρίζει ότι η τοπογραφία του επίσημου πεδίου μάχης δεν ανταποκρίνεται στην αφήγηση του Καίσαρα, ενώ δεν διαθέτει παροχή νερού, απαραίτητη για όσους στρατούς θα στρατοπέδευαν εκεί. Επισημαίνει ότι το ζήτημα είναι επείγον λόγω των σχεδίων να τοποθετηθούν ηλιακοί συλλέκτες σε 120 στρέμματα γης στο Κοτ-ντε-Κλερμόν. Και τονίζει ότι «πρέπει να προστατεύσουμε το πραγματικό πεδίο μάχης». Ο Ροσιγιόν και η οργάνωση Patrimoine-Environnement έχουν προσφύγει στα δικαστήρια, σε μια προσπάθεια να ακυρωθεί το τρέχον καθεστώς πολιτιστικής κληρονομιάς, με την ελπίδα ότι θα ξαναγραφτεί, για να καλύψει αυτό που πιστεύουν ότι είναι το πραγματικό πεδίο μάχης. Στο μεταξύ, ο δήμαρχος του Κλερμόν-Φεράν, Ολιβιέ Μπιανκί, δεν είναι ευχαριστημένος: «Θα προτιμούσα να μη γίνει η δεύτερη μάχη της Γκεργκόβια» λέει. «Έχουμε τη συναίνεση των αρχαιολόγων. Είναι απαράδεκτο να αμφισβητείται διαρκώς η επιστημονική γνώση». Πηγή

Σας έπρηξα με τις δημοσκοπήσεις σήμερα Για πείτε, ποιο κατά τη γνώμη σας πάντα, είναι το καλύτερο από τα άλμπουμ των ταινιών του Αστερίξ. Εννοείται ότι τα περισσότερα είναι σαβούρες( μιλάω ως κάτοχος των πέντε εξ' αυτών), αλλά δε μπορεί, κάποιο θα σας έκανε λίγο παραπάνω κλικ. Για πείτε

Γεια σας και χαρά σας! Αυτές τις μέρες η νοσταλγία με ειχε χτυπήσει κατακεφαλα και μου 'ρθε η τάση να ξαναδιαβασω όλες τα κόμικ με Αστερίξ, Ντίσνεϊ και Λούκι Λουκ που είχα στα ράφια μου. Και κατέληξα τελικά να ζωγραφίσω όλους αυτούς τους παιδικούς μου ήρωες που μου κρατούσαν συντροφιά όταν ήμουν μικρή. Από αριστερά προς τα δεξιά: Αστερίξ, Λούκυ Λουκ, Ιντεφιξ, Ιζνογκούντ και Μπας Ριβς. Δεν ξέρω αν η ανάλυση είναι καλή. Κι επίσης, τώρα που το σκέφτομαι, ο Ιζνογκούντ δεν είναι ήρωας, περισσότερο κακός, αλλά λάτρευα το καρτούν του (κόμιξ του, δυστυχώς, δεν διάβασα ποτέ, οπότε έτσι τον γνώρισα) και η περίφημη φράση του "Θέλω να γίνω χαλίφης στην θέση του χαλίφη" έχει χαραχτεί για πάντα στο μυαλό μου. Ο Ιντεφιξ, ο γλυκούλης μου, δεν υπήρχε περίπτωση να τον αφήσω απ'έξω. Και ναι ξέρω, ο Μπας Ριβς είναι από πρόσφατο ΛΛ, αλλά μ'αρεσε πολύ το character design, και ήταν ωραίο να βλέπουμε ένα μαύρο καουμπόι για αλλαγή (ιδίως επειδή χαρακτήρες σαν αυτόν δεν είναι συχνά το επίκεντρο σε αυτό το κόμικ). Ελπίζω να σας άρεσαν! Μπαϊ!

Μια μισοτελειωμένη ιστορία του Αστερίξ, του αγαπημένου ηρώα κόμικ, ανακαλύφθηκε σ’ ένα σωρό από παλιά χειρόγραφα. Αυτή αναμένεται να είναι η βάση για το νέο κεφάλαιο των περιπετειών του Γαλάτη, 40 χρόνια μετά από το θάνατο του δημιουργού του. Φήμες κυκλοφορούσαν εδώ και πολλά χρόνια πως ο Ρενέ Γκοσινί είχε φτιάξει κάποια κομμάτια της ιστορίας «Ο Αστερίξ στο Τσίρκο» προτού αφήσει την τελευταία πνοή του το 1977 σε ηλικία 51 ετών από ανακοπή καρδιάς. Η κόρη του Αν αποκάλυψε πως μεταξύ των χειρογράφων του ανακάλυψε περίπου 20 σελίδες που θα αποτελούσαν τον «πυρήνα» του – τότε – 26ου βιβλίου του Αστερίξ. Ανέφερε πως θα είναι «μια θαυμάσια περιπέτεια» να μπορέσουν να το ολοκληρώσουν και να το εκδώσουν. Η Αν Γκοσινί, 53 χρόνων πλέον, πρόσθεσε ότι η προσπάθεια ανακατασκευής της ιστορίας του «Αστερίξ στο Τσίρκο» από τις σημειώσεις του πατέρα της θα είναι δύσκολο έργο. Όπως είπε στο γερμανικό περιοδικό «Der Spiegel»: «θα χρειαστεί ένας μεγάλος αριθμός ατόμων που θα πρέπει να κάτσει μαζί στο ίδιο τραπέζι και να βυθιστεί στην ιστορία και να προσπαθήσει ν’ ανακαλύψει τη “φωνή” του πατέρα μου. Μοιάζει σαν να είναι ένας πίνακας του Γκόγια με μια τρύπα στη μέση». Οι περιπέτειες του Αστερίξ, του γενναίου πολεμιστή του τελευταίου ελεύθερου χωριού στη Γαλατία από το ζυγό των Ρωμαίων εμφανίστηκαν για πρώτη φορά το 1959 στο κόμικ «Pilote», με τα σκίτσα ν’ ανήκουν στον παλιό φίλο και συνεργάτη του Γκοσινί Αλμπέρ Ουντερζό. Σε μια έρευνα μεταξύ των Γάλλων αναγνωστών τα βιβλία του Αστερίξ βρέθηκαν στην κορυφαία 25άδα τίτλων του περασμένου αιώνα. Τα λογοπαίγνια του Γκοσινί, το ιδιαίτερο χιούμορ και το γέλιο που προκαλούν χαρακτήρες όπως ο Οβελίξ κι ο Κακοφωνίξ, έκαναν το κόμικ παγκόσμια επιτυχία. Το 1967 το 10ο βιβλίο της σειράς πούλησε 1,2 εκατομμύρια αντίτυπα μονάχα στις δύο πρώτες μέρες από την κυκλοφορία του. Μετά από το θάνατο του Γκοσινί, ο Ουντερζό ανέλαβε και τους διαλόγους και συνέχισε να παράγει νέες ιστορίες. Από το 2013 τα βιβλία τα γράφουν ο Ζαν-Ιβ Φερί σε σχέδια του Ντιντιέ Κονράντ. Η τελευταία έκδοση – την Πέμπτη (21/10) – θα είναι η 39η του saga του Αστερίξ. Και το σχετικό link...

Το βασικό πρόβλημα με την τριακοστή όγδοη περιπέτεια του Αστερίξ είναι ότι έχει πέσει στην παγίδα του διδακτισμού, συχνά δανεικού από παλιότερες ιστορίες με τη σφραγίδα του Γκοσινύ, στο όνομα της πιο εξαπλουστευτικής αντίληψης για τη χειραφέτηση και την οικολογία. Κι αυτό τον κάνει προσδοκώμενο και ανιαρό. Η Αδρεναλίνη (στο κέντρο), όπως την εικονογραφεί ο Κονράντ. Κυκλοφόρησε και στα ελληνικά – με καθυστέρηση ενός έτους – η τελευταία περιπέτεια του Αστερίξ του Γαλάτη, με τίτλο Η κόρη του Βερσιζεντορίξ. Εκδοτικό γεγονός στη γηραιά ήπειρο, καθώς η έκδοσή του πέρυσι στη Γαλλία συνέπεσε με τους εορτασμούς για τα 60 χρόνια ζωής του ήρωα. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι κυκλοφόρησε σε τιράζ 5.000.000 αντιτύπων (τα 2 εκ των οποίων μόνο στη Γαλλία). Δεν γινόταν να μην ασχοληθούμε με αυτήν την κυκλοφορία καθώς ο Αστερίξ έχει ξεπεράσει προ πολλού τα στενά όρια της ένατης τέχνης, διαβάζεται ευρέως με λίγα λόγια και συνεπώς επηρεάζει κατά κόρον τον τρόπο με τον οποίο το ευρύ κοινό αντιμετωπίζει τα κόμικς ως τέχνη. Το συγγραφικό δίδυμο Φερρί-Κονράντ (σενάριο-σχέδιο) που πήρε τη σκυτάλη συνέχισης του κόμικς το 2013 από τον Αλμπέρ Ουντερζό, έδειχνε να βελτιώνεται και να εξελίσσεται διαρκώς έχοντας ήδη παραδώσει τρία άλμπουμ – με το τελευταίο, Ο Αστερίξ και ο Υπεριταλικός, να είναι καλό. Η κόρη του Βερσιζεντορίξ όμως είναι μια παταγώδης αποτυχία, από την οποία δεν ξέρουμε τι να πρωτοξεχάσουμε. Ας δούμε όμως την ιστορία. Ο Γαλάτης αρχηγός Βερσιζεντορίξ, αφού ηττήθηκε μαχόμενος ενάντια στους Ρωμαίους και αιχμαλωτίστηκε από τον Καίσαρα, άφησε την κόρη του, Αδρεναλίνη τη λένε, σε δύο Αρβέρνιους αρχηγούς για να τη μεγαλώσουν. Η Αδρεναλίνη όμως είναι ο στόχος ενός προδότη, ο οποίος έχει υποσχεθεί στους Ρωμαίους πως θα τη βρει και τους φέρει το “τορκ” της (γαλατικό κόσμημα και σύμβολο δύναμης που ανήκε στον πατέρα της). Φυσικά το – πάντα φιλόξενο – χωριό του Αστερίξ στην Αρμορική της Βρετάνης είναι ο τόπος που θα σπεύσουν οι Αρβέρνοι θετοί «μπαμπάδες» της Αδρεναλίνης για να διαφυλάξουν την ασφάλειά της. Το έργο της φύλαξης της έφηβης αναλαμβάνουν φυσικά ο Αστερίξ και ο Οβελίξ, αλλά η Αδρεναλίνη κάνει του κεφαλιού της. Το άλμπουμ όμως έχει πολλά προβλήματα. Αρχικά απουσιάζουν χαρακτήρες από την πλοκή (ο Κακοφωνίξ λέει μόνο μια πρόταση σε ένα σημείο). Τα λογοπαίγνια είναι σπάνια ή χιλιοειπωμένα και χιλιοδιαβασμένα, το σχέδιο στερείται έμπνευσης με τα πρόσωπα των εφήβων (όπου υπάρχουν) να θυμίζουν χαρακτήρες που έχουμε ξανασυναντήσει στη σειρά και η εξέλιξη του σεναρίου προβληματική έως βαρετή, θυμίζοντας τα χειρότερα καρέ της Γαλέρας του Οβελίξ (1996) ή του Και ο ουρανός έπεσε στο κεφάλι τους (2005). Η Αδρεναλίνη αντιδρά σε όλα, είναι «έτοιμη για μάχη» και έχει μόνιμο θυμό, σαν έφηβη με κοτσίδα (πού το έχετε ξαναδεί;). Στον γαλλικό Τύπο παρομοιάστηκε με την Γκρέτα Τούνμπεργκ και το άλμπουμ χαιρετίστηκε για την ανάδειξη μιας ανεξάρτητης και μαχητικής γυναικείας προσωπικότητας αλλά και για την οικολογική του συνείδηση(;). Φυσικά οι συγγραφείς, σε συνέντευξη που παραχώρησαν σε βρετανική εφημερίδα, έσπευσαν να χαρακτηρίσουν το γεγονός ευτυχή «σύμπτωση», προσθέτοντας πως ήθελαν να πρωτοτυπήσουν σε αυτό το άλμπουμ προσθέτοντας μια πρωταγωνίστρια γένους θηλυκού που να μη δίνεται έμφαση στον «υποτακτικό» της ρόλο προς τους άντρες του χωριού. Όλα αυτά μπορεί να φαίνονται πολύ προοδευτικά για τους περισσότερους αναγνώστες. Απλώς η αφήγηση προσδένεται στο ρεύμα του παγκόσμιου προοδευτισμού. Αλλά κινείται στην επιφάνεια. Δεν υπάρχει δυστυχώς τίποτα πρωτότυπο σε αυτό το άλμπουμ. Και τίποτα βαθύτερο απ’ ό,τι επιφανειακά αναπαρίσταται. Χιλιοειπωμένα αστεία Μπορεί οι γυναίκες στο Αστερίξ να παρουσιάζονται στερεοτυπικά (π.χ. εκνευριστική και με εξουσία όπως η Κλεοπάτρα, «μπίμπο» όπως η γυναίκα του Μαθουσαλίξ ή το αρχέτυπο της «καλής» και πιστής μεν, που-κάνει-κουμάντο δε, συζύγου όπως η Μπονεμίνα), όμως στερεοτυπικά παρουσιάζονται και οι άνδρες και όλοι οι λαοί που συναντάμε στο κόμικς, και αυτό αποτελεί – μαζί με τα λογοπαίγνια – συστατικό της επιτυχίας του. Σίγουρα πάντως η εικόνα της Αδρεναλίνης όταν αρνείται να φορέσει φόρεμα μπροστά στην Μπονεμίνα φαίνεται τουλάχιστον αμήχανη και αστείο. Εν τούτοις, το Ρόδο και Ξίφος (1991) όπου οι γυναίκες διοικούν μόνες τους το χωριό, έχει πολύ περισσότερα να πει για τη χειραφέτηση απ’ ότι Η κόρη του Βερσινζετορίξ. Οι έφηβοι εξάλλου που παρουσιάζονται στο τεύχος, αν και αποτελούν πολύ ενδιαφέρουσες προσθήκες, μιας και σπανίζουν τα τεύχη που δεν περιστρέφονται γύρω από ενήλικες, δεν είναι κάτι πρωτότυπο. Ίσως ο πιο ωραίος χαρακτήρας της σειράς να είναι ο Περικλής Κρεμιδόνεζ Υ Παέγια ή Πέπε από το Αστερίξ στην Ισπανία (1969), που όλως τυχαίως και αυτός ψάχνει να βρει καταφύγιο από τον Καίσαρα και επίσης του φταίνε τα πάντα και αντιδρά συνεχώς, ενώ ο χαρακτήρας εφήβου που «δεν κάνει αυτό που κάνουν οι μεγάλοι γιατί το κάνουν οι μεγάλοι και μόνο» μας είχε συντροφεύσει ως Γιεγιεδίξ ή Χαβαλεδίξ στο Αστερίξ και οι Νορμανδοί (1967). Τέλος, το ζήτημα της οικολογίας που ήθελαν να προβάλουν οι συγγραφείς περιορίστηκε σε χιλιοειπωμένα αστεία για την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και δεν άγγιξε καν το θέμα της κλιματικής αλλαγής. Σε παλιότερες ιστορίες όμως όπως η Κατοικία των Θεών (1971), γινόταν σημαντική νύξη και σεναριακά και σχεδιαστικά στο ζήτημα της αποψίλωσης των δασών με την παράλληλη απεικόνιση των πόλων ως άσχημων και χαοτικών τόπων, ενώ στο Αστερίξ και Χαλαλιμά (1987) θίγεται το πρόβλημα της ξηρασίας και της ανομβρίας. Δεν είπε κανείς ποτέ πως είναι εύκολη τέχνη τα κόμικς. Καμία τέχνη δεν είναι άλλωστε. Απαιτητική η ένατη τέχνη, πόσο μάλλον όταν καλείσαι ως δημιουργός να συνεχίσεις την πορεία της πιο επιτυχημένης, έξυπνης και εμπορικής ευρωπαϊκής σειράς. Οι συνεχιστές του Λούκυ Λουκ παραδείγματος χάρη, έχουν βρει τα πατήματά τους παρουσιάζοντας εξαιρετικά δείγματα δουλειάς (όπως θίξαμε και στο τεύχος 114 του Books’ Journal). Οι επιλογές είναι δύο: είτε επιλέγεις τον εύκολο δρόμο της ανάμειξης σκηνών, περιστατικών, αστείων και αναφορών από παλιές ιστορίες με το αποτέλεσμα που αναφέραμε, είτε ακολουθείς το μοτίβο των ιστοριών κάνοντας έρευνα και φέρνοντας πραγματική πρωτοτυπία στο σενάριο. Jean-Yves Ferri (σενάριο), Didier Conrad (σχέδιο), Αστερίξ (τχ. 38), Η κόρη του Βερσιζεντορίξ, μετάφραση από τα γαλλικά: Σταματίνα Στρατηγού, Μαμούθ, Αθήνα 2020, 48 σελίδες Και το σχετικό link...

Θα μπορούσε ίσως να χαρακτηριστεί ως ο πρύτανης των εκδόσεων κόμιξ στην Ελλάδα. Είναι ο Γιώργος Τσίτσοβιτς, εκδότης της Μαμούθ Κόμιξ και μιλάει στο topontiki.gr για τα ζητήματα, τις προοπτικές και τα δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο συγκεκριμένος κλάδος στην Ελλάδα. Κύριε Τσίτσοβιτς, θέλω να ρωτήσω εάν ο κλάδος των κόμιξ στην Ελλάδα έχει μέλλον; Πιστεύω ότι έχει μέλλον. Υπάρχει μια σχετική κίνηση και ένα σίγουρα μεγάλο ενδιαφέρον.Το μεγάλο πρόβλημα εστιάζεται κυρίως στα σημεία πώλησης. Τα μνημόνια και όσα αυτά επέφεραν δημιούργησαν μεγάλα προβλήματα στα περίπτερα και τα βιβλιοπωλεία με αποτέλεσμα να στερούμαστε σημαντικών σημείων πώλησης. Τα νέα παιδιά, η νέα γενιά αγαπάει τα περιοδικά κόμιξ; Περισσότερο τα αγαπάνε οι μεγαλύτερες ηλικίες και ιδιαίτερα οι σαραντάρηδες και οι πενηντάρηδες. Αυτοί που μεγάλωσαν δηλαδή με κόμιξ. Αυτοί ως γονείς παίρνουν τα παιδιά τους από το χέρι και προσπαθούν να τους μάθουν την γοητεία του να ξεφυλλίζεις ένα φρεσκοτυπωμένο περιοδικό γεμάτο με τις περιπέτειες των αγαπημένων σου ηρώων. Δεν γίνονται και εκθέσεις πια λόγω της πανδημίας, ωστόσο σε παλαιότερες εκθέσεις ήταν συνηθισμένο να βλέπεις τους γονείς να κρατάνε τα παιδιά από το χέρι και να χαζεύουν μαζί ένα τεύχος Αστερίξ ή Ιζνογκούντ για παράδειγμα. Κυρίως πουλάνε οι γνωστοί κλασσικοί ήρωες όπως ο Αστερίξ ή ο Λούκυ Λουκ ή υπάρχει ενδιαφέρον για άλλους λιγότερο γνωστούς; Oι πιο γνωστοί ήρωες έχουν μεγαλύτερη απήχηση. Ωστόσο το αναγνωστικό κοινό είναι ανοιχτό και σε νέες προτάσεις. Είναι πρόθυμο να γνωρίσει και νέους ήρωες και να μοιραστεί μαζί τους εμπειρίες και ιστορίες. Υπάρχει επίσης και υλικό παλαιών ηρώων που δεν έχει κυκλοφορήσει στην Ελλάδα. Εμείς ήμασταν έτοιμοι πριν την πανδημία να κυκλοφορήσουμε αδημοσίευτες στην Ελλάδα ιστορίες του Ιζνογκούντ. Ωστόσο μας πρόλαβε ο κορωνοϊός και το αφήσαμε για αργότερα. Εσάς προσωπικά ο αγαπημένος ήρωας ποιος είναι; Εγώ έχω αδυναμία στον Λούκυ Λουκ. Είναι ο ήρωας που αγαπάω περισσότερο. Τα σενάρια του έχουν ιστορικό υπόβαθρο, παράγουν χιούμορ. Υπάρχουν σταθεροί χαρακτήρες που εμφανίζονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα και οι υποθέσεις είναι πάντα ενδιαφέρουσες. Βέβαια είναι παράξενο που τα λέω αυτά αυτή την εποχή, που τα έργα γουέστερν έχουν σχεδόν πεθάνει, που δεν έχουν την απήχηση που είχαν. Με αφορμή τον Αστερίξ που έχει αλλάξει πια πνευματικούς γονείς – γράφεται και σχεδιάζεται από άλλους και όχι από τους Ουντερζό και Γκοσκινί – θέλω να κάνω την εξής ερώτηση: Πιστεύετε ότι ο δημιουργός παρασέρνει τον ήρωα και τον πλάθει στα πρότυπά του ή ο ήρωας καθορίζει και τον δημιουργό; Πιστεύω ότι ο δημιουργός μπορεί να βάλει τις δικές του προσωπικές του πινελιές, ωστόσο δεν μπορεί να ξεφύγει από το βασικό πλαίσιο που κινείται ο ήρωας. Στον Αστερίξ βλέπουμε ότι έχουν προστεθεί ορισμένα μοντέρνα χαρακτηριστικά, υπάρχουν πολιτικά υπονοούμενα, υπάρχουν παρεμβάσεις που κάνουν το κόμιξ πιο political correct στην εποχή μας. Δεν ξέρω εάν αυτά θα έχουν και τι απήχηση. Ωστόσο το αντιστασιακό χωριό με τους χαρακτήρες και το ταμπεραμέντο των ηρώων δεν νομίζω ότι μπορεί να αλλάξει. Άλλο παράδειγμα είναι ο Λούκυ Λουκ. Στις τελευταίες περιπέτειες σταμάτησε να καπνίζει. Περνάει ένα πολύ ωραίο μήνυμα. Αυτή η αλλαγή δεν επηρεάζει σε τίποτα την ποιότητα των ιστοριών ή τον χαρακτήρα του ήρωα. Μην ξεχνάμε ότι οι χάρτινοι ήρωες είναι «ζωντανοί». Εξελίσσονται, προσαρμόζονται. Υπάρχει, τέλος, ένας ήρωας που έχετε ζηλέψει; Που θα θέλατε να έχετε τα δικαιώματα και να εκδίδετε τις περιπέτειες του; Ναι, ο Σνούπυ, ο Τσάρλι Μπράουν και όλη αυτή την παλιοπαρέα. Ο Αστερίξ ξανάρχεται Η ναυαρχίδα των εκδόσεων της Μαμούθ Κόμιξ είναι ως γνωστόν ο Αστερίξ και οι υπολοιποι Γαλάτες ήρωες. Το 38ο κόμικ της διάσημης γαλλικής σειράς έχει τίτλο «Η κόρη του Βερσινζετορίξ» και έχει κυκλοφορήσει. Ο πατέρας της Αδρεναλίνης, Βερσινζετορίξ, ένας αρχηγός των Γαλατών και πλέον αιχμάλωτος του Καίσαρα δίνει εντολή σε δύο στρατιώτες του να την προφυλάξουν από τους Ρωμαίους. Την ίδια ώρα, την έφηβη με την κοτσίδα και τον οξύθυμο και επαναστατικό χαρακτήρα παρακολουθεί ένας προδότης ο οποίος θέλει να βάλει στο χέρι το πολύτιμο περιδέραιο που φορά στο λαιμό και να την παραδώσει στον Ιούλιο Καίσαρα. Η Αδρεναλίνη καταλήγει στο ελεύθερο χωριό του Αστερίξ, ο οποίος μαζί με τον Οβελίξ αναλαμβάνει να την προστατεύσει από τους Ρωμαίους. Έρχεται και άλλη περιπέτεια Όπως αποκάλυψε ο Γάλλος σκιτσογράφος Ζαν-Ιβ Φερί που μαζί με τον εικονογράφο Ντιντιέ Κονράντ συνεχίζουν να δίνουν ζωή τα τελευταία χρόνια στο γαλατικό χωριό, στις 21 Οκτωβρίου 2021 θα κυκλοφορήσει το νέο τεύχος με τις περιπέτειες του Αστερίξ και της παρέας του. Το 39ο βιβλίο θα σηματοδοτήσει την πέμπτη ιστορία που υπογράφει το καλλιτεχνικό δίδυμο από το 2013, οπότε ανέλαβαν τις τύχες του διάσημου κόμικ. «Μπορώ να πω ότι αυτό είναι ένα άλμπουμ-ταξίδι αφού η τελευταία περιπέτεια έλαβε χώρα στο χωριό και στα πέριξ του. Οι Αστερίξ και Οβελίξ θα φύγουν για έναν προορισμό όπου δεν έχουν ξαναταξιδέψει. Είναι κάτι, ξέρετε, που γίνεται όλο και πιο δύσκολο, επειδή οι δυο τους έχουν ήδη επισκεφτεί πολλές χώρες, από την Ιταλία και την Ελλάδα, έως την Ινδία και την Αμερική. Μπορούμε να πούμε ότι αυτή η χώρα δεν υπάρχει σήμερα ως έχει. Αυτό το ταξίδι θα είναι μια ευκαιρία για να αλλάξει ελαφρώς η αφήγηση. Κάθε άλμπουμ είναι ένα μικρό βήμα για να φέρει κάτι νέο», ανέφερε ο Φερί μιλώντας στην εβδομαδιαία γαλλική εφημερίδα «Le Journal du Dimanche». Και το σχετικό link...

Θα μπορούσε κανείς να φανταστεί έναν κόσμο χωρίς Αστερίξ; Χωρίς Τζέιμς Μποντ; Έναν κόσμο όπου τα παιδιά δεν είχαν νέες περιπέτειες του Θείου Σκρουτζ ή του Ντόναλντ Ντακ να διαβάσουν; Θα μπορούσε κανείς να φανταστεί μια γενιά που δεν γνώριζε τον Ηρακλή Πουαρό; Οι παραπάνω ήρωες – και αρκετοί άλλοι – αποτελούν σημεία κατατεθέντα του 20ου και του 21ου αιώνα. Ταυτόχρονα αποτελούν πολύ δυνατά brand name. Αποφέρουν εκατομμύρια δολάρια, τροφοδοτούν τεράστιο αριθμό επιχειρήσεων. Σε ένα τόσο καπιταλιστικό κόσμο σαν τον δικό μας αυτό θα μπορούσε να είναι αρκετό για την αιωνιότητα τους. Ωστόσο υπάρχει και μία συναισθηματική πτυχή. Σε έναν κόσμο που αλλάζει τόσο γρήγορα, που οι εξελίξεις, τεχνολογικές, οικονομικές, κοινωνικές, είναι τόσο ραγδαίες που δεν μπορεί πάντα να τις παρακολουθεί κανείς, ο άνθρωπος – από τη φύση του – χρειάζεται κάποιες σταθερές. Ναι, θα δει άπειρες ταινίες, θα γνωρίζει πολυάριθμους χαρακτήρες αλλά όταν θα έρθει η ώρα για την καινούργια ταινία του Τζέιμς Μποντ, θα τον χαλαρώσει το οικείο, το γνωστό, αυτό με το οποίο μεγάλωσε. Μπορεί η φιγούρα του ήρωα να έχει προσαρμοστεί στην εποχή μας αλλά η ουσία δεν παύει να είναι ίδια. Έτσι οι ήρωες αυτοί μεταφέρονται από γενιά σε γενιά και παραμένουν αθάνατοι. Ποιοι είναι όμως αυτοί που φροντίζουν για την αιωνιότητά τους; Ηρακλής Πουαρώ: Φέτος το τέταρτο βιβλίο Ο δαιμόνιος ντετέκτιβ, ο σαρκαστικός Βέλγος (που όλοι περνούν για Γάλλο), ο εκκεντρικός παρατηρητής με τα γκρίζα κύτταρα φαιάς ουσίας, καλείται να διαλευκάνει μια νέα υπόθεση δολοφονίας το 2021. Η συγγραφέας Sophie Hannah, 45 χρόνια μετά το τελευταίο βιβλίο της Agatha Christie, αναβίωσε τον μυθικό χαρακτήρα και το πνεύμα της εποχής του και το επιτυγχάνει με μια ιστορία που μοιάζει να γράφτηκε από την ίδια την «μητέρα» του διάσημου ντετέκτιβ Αγκάθα Κρίστι! Η Sophie Hannah είναι και η ίδια από τις πιο διάσημες συγγραφείς αστυνομικών μυθιστορημάτων κι έχει πουλήσει εκατομμύρια αντίτυπα ανά τον κόσμο. Κινείται στο χώρο του ψυχολογικού θρίλερ και τα βιβλία της έχουν κυκλοφορήσει σε πάνω από 27 χώρες, ενώ κάποια αποτέλεσαν σενάρια για την τηλεόραση. Έχει αποσπάσει υποψηφιότητες και βραβεία λογοτεχνίας και το ξεχωριστό χάρισμά της στην κατασκευή συναρπαστικών υποθέσεων και μοναδικών χαρακτήρων έκανε τους κληρονόμους των πνευματικών δικαιωμάτων της Αγκάθα Κρίστι, έπειτα από δεκαετίες πιέσεων από δεκάδες συγγραφείς αστυνομικών, να εμπιστευτούν στη Hannah το διασημότερο δημιούργημα της μεγάλης κυρίας του crime fiction – τα βιβλία της οποίας εξακολουθούν να είναι τα πλέον ευπώλητα σε όλο τον κόσμο. Απ’ την έκδοση του πρώτου της βιβλίου το 1920, η Κρίστι έγραψε 33 μυθιστορήματα, δύο θεατρικά και πάνω από 50 διηγήματα με πρωταγωνιστή τον Ηρακλή Πουαρό. Η ίδια η συγγραφέας εξιστόρησε: « Το πιο σημαντικό για εκείνους – τους κληρονόμους της βρετανίδας συγγραφέως- ήταν (και παραμένει) να μην ξεχάσουν οι νεότερες γενιές των αναγνωστών το έργο της Αγκάθα Κρίστι, να έλθουν σε μια ελκυστική επαφή μαζί της. Κάποια μέρα λοιπόν, ο Πίτερ Στράους, ο ατζέντης μου, συζητούσε μάλλον κάτι άσχετο με τους υπεύθυνους στον μεγάλο εκδοτικό οίκο HarperCollins που εκδίδει, ως γνωστόν, τα βιβλία της Αγκάθα Κρίστι. Τότε του κατέβηκε η ιδέα: Είστε οι εκδότες της Αγκάθα Κρίστι, έτσι δεν είναι; Γιατί δεν ζητάτε από την πελάτισσά μου Σόφι Χάνα να σας γράψει ένα βιβλίο, κάτι σαν συνέχεια των ιστοριών της; Είναι μεγάλη θαυμάστρια της Αγκάθα!». Κάπως έτσι έγιναν τα πράγματα». 007: Ζει μονάχα… πολλές φορές Ο Τζέιμς Μποντ ή Πράκτωρ 007 δεν χρειάζεται συστάσεις. Είναι φανταστικός χαρακτήρας που δημιουργήθηκε το 1953 από τον Άγγλο συγγραφέα Ίαν Φλέμινγκ. Είναι πρωταγωνιστής δώδεκα μυθιστορημάτων και δύο συλλογών διηγημάτων. Το ονοματεπώνυμό του ανασύρει εικόνες πλούτου, εξωτικές τοποθεσίες, σεξ, περιπέτεια και κατασκοπεία. Τα βιβλία του Ίαν Φλέμινγκ, με φανατικούς αναγνώστες στα τέλη της δεκαετίας του 1950, μεταφέρθηκαν στη μεγάλη οθόνη δημιουργώντας τη δημοφιλέστερη, πιο μακροχρόνια και επιτυχημένη κινηματογραφική σειρά, που απέφερε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ. Όσο λοιπόν η τελευταία ταινία «No Time To Die» με πρωταγωνιστή τον Ντάνιελ Κρεγκ και 25η από τον κόσμο του Τζέιμς Μποντ αναμένεται στις αίθουσες στις 8 Οκτωβρίου 2021, κορωνοϊού επιτρέποντος, το ερώτημα που κυριαρχεί είναι ποιος θα είναι ο επόμενος Τζεημς Μποντ. https://www.youtube.com/watch?v=VNYhgQGS2jU Οι παραγωγοί των ταινιών έβαλαν τέλος στις εικασίες ξεκαθαρίζοντας πως ο επόμενος Μποντ δεν θα είναι γυναίκα, ενώ παραδέχτηκαν ότι μπορεί να είναι αρκετά διαφορετικός από ότι έχουμε συνηθίσει. Μάλιστα η παραγωγός Barbara Broccoli δήλωσε πως «Μπορεί να είναι οποιουδήποτε χρώματος, αλλά θα είναι άντρας». Ο Γαλάτης που κατέκτησε τον κόσμο Το φαινόμενο «Αστερίξ» αποτελεί σταθμό στην τέχνη των κόμικς, όχι μόνο για τα εκπληκτικά σκίτσα του Albert Uderzo αλλά και για το πλούσιο σενάριο, που οφείλεται στον Rene Goscinny. Ο τελευταίος ήταν και ο εμπνευστής της περίφημης σειράς το 1959. Μετά τον θάνατο του Goscinny, ο Uderzo συνέχισε την έκδοση της σειράς μόνος και παρά τις έντονες διαμαρτυρίες της κόρης του, παρέδωσε τη σκυτάλη στο νέο καλλιτεχνικό δίδυμο JeanYves Ferri και Didier Conrad. Ο ίδιος ο Uderzo αποκάλυψε ότι αισθανόταν το χρέος να μεταβιβάσει στις επόμενες γενιές τον χαρακτήρα του Αστερίξ: «Όταν πήρα αυτήν την απόφαση έπρεπε να στρωθούμε αμέσως στη δουλειά», τόνισε αναφερόμενος στους νέους «κηδεμόνες» του Γαλάτη ήρωα. Ο Conrad, ο νέος σκιτσογράφος, παραδέχεται ότι δεν ήταν εύκολη η προσαρμογή τους στα νέα δεδομένα: «Πολλές φορές έχανα κάθε ελπίδα και ήμουν έτοιμος να τα παρατήσω», ανέφερε ο Γάλλος περιγράφοντας την εμπειρία του από τη συνεργασία με τον προκάτοχο του Uderzo. «Πιστεύω ότι ο δημιουργός μπορεί να βάλει τις δικές του προσωπικές του πινελιές ωστόσο δεν μπορεί να ξεφύγει από το βασικό πλαίσιο που κινείται ο ήρωας. Στον Αστερίξ βλέπουμε ότι έχουν προστεθεί ορισμένα μοντέρνα χαρακτηριστικά, υπάρχουν πολιτικά υπονοούμενα, υπάρχουν παρεμβάσεις που κάνουν το κόμιξ πιο political correct στην εποχή μας» είχε αναφέρει στο topontiki.gr ο έλληνας εκδότης του Αστερίξ Γιώργος Τσίτσοβιτς. Στις 21 Οκτωβρίου 2021 θα κυκλοφορήσει το νέο τεύχος με τις περιπέτειες του Αστερίξ και της παρέας του. Το 39ο βιβλίο θα σηματοδοτήσει την πέμπτη ιστορία που υπογράφει το καλλιτεχνικό δίδυμο από το 2013, οπότε ανέλαβαν τις τύχες του διάσημου κόμικ. https://www.youtube.com/watch?v=wipG9U2zaOs Ο θαυμαστός κόσμος της Ντίσνευ Τα σχέδια του Ντον Ρόσα και του Καρλ Μπαρκς συντρόφευσαν αμέτρητους πιτσιρικάδες από το 1966, οπότε κυκλοφόρησε το πρώτο τεύχος του Μίκυ Μάους στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Τερζόπουλου. Το 1990 ο νεαρός τότε Πάολο Μοτούρα γνώρισε στα στούντιο της Ντίσνεϊ στο Μιλάνο έναν από τους μεγάλους κομίστες της εταιρείας, τον Τζιοβάνι Μπατίστα Κάρπι, που ήταν στην ίδια γενιά με τους Ρομάνο Σκάρπα και Τζόρτζο Καβατσάνο. Τότε έκανε πραγματικότητα το παιδικό του όνειρο και ξεκίνησε να σκιτσάρει τους αγαπημένους του ήρωες. «Ο μεγάλος “δάσκαλος” των κόμικς, ο Μπατίστα Κάρπι, μου έδωσε να εικονογραφήσω το πρώτο μου σενάριο», τονίζει και περιγράφει αυτό που κάνει ως «κάτι περισσότερο από δουλειά και κάτι λιγότερο από τρόπο ζωής». Όσο περνούσαν τα χρόνια, η ποιότητα του χαρτιού στο Μίκυ Μάους άλλαζε προς το καλύτερο και μαζί του άλλαζε και ο σχεδιασμός των ηρώων του. Από τα τετραγωνισμένα καρέ των πρώτων δεκαετιών και την απλή εικονογράφηση των χαρακτήρων με μια βασική χρωματική παλέτα περάσαμε μετά το 2000 σε πιο εξεζητημένα σχέδια, με περισσότερες λεπτομέρειες, φωτοσκιάσεις, ενώ άλλαξε και το «στήσιμο» του περιεχομένου με ιστορίες μυστηρίου σε συνέχειες και κινηματογραφική σκηνοθεσία. «Το ιταλικό στυλ είναι πιο στυλιζαρισμένο. Η πρόκληση για τους σχεδιαστές είναι να προσελκύσουμε και να γοητεύσουμε νέους αναγνώστες με νέες θεματικές και στυλ, χωρίς να απομακρυνόμαστε από το κλασικό πνεύμα του κόσμου που έπλασε ο Ντίσνευ», τονίζει ο Ιταλός σχεδιαστής. Όπως και να έχει οι περιπέτειες με τους ήρωες του Ντίσνευ είναι αμέτρητες. Στην Ελλάδα τα περιοδικά κυκλοφορούν πλέον με εκδότη τον Θέμη Αλαφούζο – της Καθημερινής, της Vogue κ.λ.π – και παραμένουν στην κορυφή της κυκλοφορίας. Ένας μικρός και μόνος κάου-μπόι Ο Λούκυ Λουκ, συνεχίζει και αυτός χωρίς τον Μορίς, τον «πατέρα» του. Ο Βέλγος δημιουργός έφυγε από τη ζωή το 2001, αλλά το χιουμοριστικό έπος της Άγριας Δύσης με αυτούς τους γκροτέσκους χαρακτήρες, εδώ και μια δεκαετία βρίσκει συνέχεια στα σχέδια του Achde. Και πρόσφατα είδαμε στα ελληνικά νέα τεύχη του «Λούκυ Λουκ» σε σενάρια των Daniel Pennac & Tonino Benacquista όπου ο φτωχός και μόνος καουμπόι έρχεται αντιμέτωπος με τη μητροπολιτική αστυνομία, και για άλλη μια φορά οι Ντάλτονς κλέβουν την παράσταση. Και το σχετικό link...

Στα σχέδιά του ο σπουδαίος κομιξάς, ο Αλμπέρ Ουντερζό, μετέγραψε μνημειακά έργα κορυφαίων Ευρωπαίων ζωγράφων, αποτίοντας φόρο τιμής ή σατιρίζοντας τους μάστορες της δυτικής τέχνης. Στιγμιότυπο από την έκθεση "Ο Αστερίξ στο Βέλγιο" στο μουσείο Comics Art Museum May 31, 2017 Στον πρόσφατα χαμένο Αλμπέρ Ουντερζό (έφυγε ήσυχα στον ύπνο του, σε ηλικία 92 χρόνων στις 24/3) δεν αποχαιρετούμε απλώς τον «πατέρα» του Αστερίξ. Στο πρόσωπό του – μαζί με τον Ρενέ Γκοσινί – βλέπουμε κι έναν σημαντικό ευρωπαίο δημιουργό. Και οι δυο τους αναζήτησαν έμπνευση από την ευρωπαϊκή ιστορία και μολονότι την έραψαν στα μέτρα του γαλλικού εθνοκεντρισμού, ο μικρόσωμος Αστερίξ έγινε «ήρωας» όλης της Ευρώπης. Δεν είναι τυχαίο που ο καταγόμενος από Ιταλούς Ουντερζό οραματιζόταν όπως είχε πει, να γίνει «ο Γάλλος Ντίσνεϋ». Και τα κατάφερε. Οι νεότερες γενιές των Ευρωπαίων συνολικά, νιώθουν «δικό» τους το γαλατικό χωριό, είναι μέρος της σύγχρονης λαϊκής κουλτούρας των Ευρωπαίων. Ο Αλμπέρ Ουντερζό Με έμπνευση και αφομοιωτική ικανότητα ο Ουντερζό μετέφερε στο πενάκι του πρόσωπα της γαλλικής πολιτικής σκηνής (Ζισκάρ ντ’ Εσταίν, Ζακ Σιράκ) αλλά και δημοφιλείς χαρακτήρες της εποχής, όπως τον Κερκ Ντάγκλας που ταυτίστηκε με τον ανυπότακτο θρακιώτη Σπάρτακο. Βρετανικό πόστερ Αντίστοιχα, στα σχέδιά του ο σπουδαίος κομιξάς μετέγραψε μνημειακά έργα κορυφαίων Ευρωπαίων ζωγράφων, αποτίοντας φόρο τιμής ή σατιρίζοντας τους μάστορες της δυτικής τέχνης. Όμως, ο Μπρίγκελ και ο Ρέμπραντ δεν στέκονται απλώς ψηλά στην ευρωπαϊκή ζωγραφική. Είναι ταυτόχρονα δάσκαλοι της κουλτούρας μας. Ο Ουντερζό βρήκε πρόσφορο έδαφος να μιλήσει στην ψυχή των Ευρωπαίων, μεταφέροντας την αγάπη του για περίφημα έργα που χαιρόμαστε στα μουσεία. Το έκανε με τρόπο ευρηματικό και κάποια από αυτά κυκλοφορούν σήμερα με μεγάλη απήχηση, ενώ τα αυθεντικά σχέδια πωλούνται σε τιμές αστρονομικές από οίκους δημοπρασιών. Πήτερ Μπρίγκελ – «O χωριάτικος γάμος» Πιο διαδεδομένη στο ίντερνετ είναι η σκηνή-παρωδία του περίφημου έργου του Πήτερ Μπρίγκελ «ο χωριάτικος γάμος». Στη γαμήλια γιορτή του 16ου αιώνα, ο Ουντερζό μας χαρίζει μια αναπαράσταση που αμέσως απηχεί το εορταστικό πνεύμα του πίνακα. Ο νεότερος δημιουργός κράτησε τη βασική διάταξη του έργου, αντικαθιστώντας τα απεικονιζόμενα πρόσωπα με τη φυλή των Βέλγων που κάλεσαν σε γλέντι τον Αστερίξ και τη συντροφιά του. Στην θέση των δύο μουσικών που παίζουν γκάιντα, ο Ουντερζό τους δίνει άρπα, ενώ ο σχεδιαστής κρατά ίδιο και τον αρχιτεκτονικό διάκοσμο της αίθουσας. Ακόμη και στην κεφαλή του τραπεζιού που ο Μπρίγκελ αποδίδει κάποιον επίσημο με τον ιερέα που τέλεσε τον γάμο, ο Ουντερζό τοποθετεί τον αρχηγό του γαλατικού χωριού Μαζεστίξ. Τα σάπια ψάρια του Αλβαβητίξ, αυτά που συνήθως γίνονται αιτία για να γίνουν οι Γαλάτες «μύλος», μας δίνουν ένα διαφορετικό «μάθημα ανατομίας», όχι από τον Δρα Τουλπ, αλλά από την σκοτεινή μορφή ενός δρυΐδη-μάγου. Ρέμπραντ – Μάθημα ανατομίας του Δρ. Τουλπ (The Hague, Mauritshuis) Το έργο του Ρέμπραντ φιλοτεχνήθηκε σε φυσικό μέγεθος το 1632 και αποτελεί ένα είδος ιστορικής καταγραφής των μαθημάτων που παρέδωσε τον Ιανουάριο του ίδιου έτους μια μεγάλη φυσιογνωμία της ιατρικής, ο καθηγητής ανατόμος Νικολάες Τουλπ (είχε διατελέσει μόνιμος δημοτικός σύμβουλος και τέσσερις φορές δήμαρχος). Ο Ουντερζό υποκαθιστά ευφάνταστα το εγκληματικό σώμα ενός κατάδικου με ένα από τα «εγκληματικά» ψάρια του Αλφαβητίξ. Αυτοί οι έρμοι οι πειρατές που όταν έβλεπαν Γαλάτες βύθιζαν από μόνοι τους το πλοίο, βρήκαν σωτηρία στη «σχεδία της Μέδουσας». Στο πιο φρικώδες ναυάγιο που απαθανάτισε ο Τεοντόρ Ζερικώ το 1818, σε έναν μνημειακό πίνακα διαστάσεων 491 x 716 εκατοστά! Τεοντόρ Ζερικώ – Η Σχεδία της Μέδουσας,1818-1819 Από τα πιο εμβληματικά εκθέματα στο Λούβρο, το έργο του Γάλλου ζωγράφου εξιστορεί τον πλου της σχεδίας που έγινε πραγματική κόλαση για τους επιβαίνοντες. Το ναυάγιο (1816) ξεπέρασε τα όρια μιας καταστροφής λόγω των φαινομένων κτηνωδίας και κανιβαλισμού που έλαβαν χώρα μεταξύ των επιβαινόντων. Από τους 150 περίπου ναυαγούς περισυνελέγησαν ζωντανοί μόνον δέκα. Πουθενά αλλού, ίσως, δεν είναι πιο ταιριαστοί οι μονίμως χαμένοι πειρατές στις περιπέτειές τους με τους Γαλάτες. Η Ελευθερία οδηγεί το Λαό (γαλλ. La liberté guidant le peuple) είναι πίνακας του Γάλλου ζωγράφου Ευγένιου Ντελακρουά εμπνευσμένο από την Ιουλιανή επανάσταση του 1830 (Μουσείο του Λούβρου). Το πιο απολαυστικό έργο όμως στον Αστερίξ, είναι με απόσταση η κατά Ουντερζό «Ελευθερία». Ένα έργο αναφοράς του Ευγένιου Ντελακρουά στην επαναστατημένη Γαλλία του 1830. Όμορφη, λυγερή και με γυμνό το στήθος, φορώντας τη σκούφια των Ιακωβίνων, κρατώντας ντουφέκι με ξιφολόγχη στο αριστερό χέρι και υψώνοντας την απαγορευμένη επαναστατική Τρικολόρ στο δεξί, η προσωποποίηση της Ελευθερίας ορμά μπροστά οδηγώντας τον λαό. Ο αθεόφοβος Ουντερζό έβαλε στη θέση της τη Μιμίνα να κρατά, όχι την Τρικολόρ, αλλά έναν πλάστη. Η σύζυγος του αρχηγού Μαζεστίξ και άρα πρώτη κυρία του χωριού, αν και ως γυναίκα δε λαμβάνει μέρος στις μάχες (ενίοτε βέβαια συμμετέχει στους ψαροκαβγάδες όπου μαλλιοτραβιέται με τις συγχωριανές της), δείχνει τον δρόμο προς τις αρχές της Γαλλικής Δημοκρατίας. Και το σχετικό link...

Στα ελληνικά «Η Κόρη του Βερσινζετορίξ» μόλις κυκλοφόρησε, όμως οι διάδοχοι των Γκοσινί και Ουντερζό προχωρούν ήδη στην επερχόμενη 39η περιπέτεια του δημοφιλούς Γαλάτη ήρωα κόμικς, η οποία αναμένεται τον Οκτώβριο, και δίνουν τις πρώτες πληροφορίες για αυτήν… Tι κι αν ο κοροναϊός έχει κλείσει τα σύνορα των χωρών κι έχει βάλει εμπόδια στις μετακινήσεις, ο Αστερίξ, ο Οβελίξ, ο Ιντεφίξ και ο Πανοραμίξ ετοιμάζονται ήδη για ένα ακόμα ταξίδι. Όπως αποκάλυψε ο Γάλλος σκιτσογράφος Ζαν–Ιβ Φερί που μαζί με τον εικονογράφο Ντιντιέ Κονράντ συνεχίζουν να δίνουν ζωή τα τελευταία χρόνια στο γαλατικό χωριό, στις 21 Οκτωβρίου θα κυκλοφορήσει το νέο τεύχος με τις περιπέτειες του Αστερίξ και της παρέας του. Το 39ο βιβλίο θα σηματοδοτήσει την πέμπτη ιστορία που υπογράφει το καλλιτεχνικό δίδυμο από το 2013, οπότε ανέλαβαν τις τύχες του διάσημου κόμικ. Ένα χρόνο λοιπόν μετά την 38η περιπέτεια με τίτλο «Η Κόρη του Βερσινζετορίξ», που πριν από λίγες ημέρες κυκλοφόρησε στα ελληνικά έχοντας ήδη σημειώσει ρεκόρ πωλήσεων σε όλο τον κόσμο, μια νέα ιστορία θα «ταξιδέψει» τους φανατικούς του αναγνώστες. «Μπορώ να πω ότι αυτό είναι ένα άλμπουμ–ταξίδι αφού η τελευταία περιπέτεια έλαβε χώρα στο χωριό και στα πέριξ του. Οι Αστερίξ και Οβελίξ θα φύγουν για έναν προορισμό όπου δεν έχουν ξαναταξιδέψει. Είναι κάτι, ξέρετε, που γίνεται όλο και πιο δύσκολο, επειδή οι δυο τους έχουν ήδη επισκεφτεί πολλές χώρες, από την Ιταλία και την Ελλάδα, έως την Ινδία και την Αμερική. Μπορούμε να πούμε ότι αυτή η χώρα δεν υπάρχει σήμερα ως έχει. Αυτό το ταξίδι θα είναι μια ευκαιρία για να αλλάξει ελαφρώς η αφήγηση. Κάθε άλμπουμ είναι ένα μικρό βήμα για να φέρει κάτι νέο», ανέφερε ο Φερί μιλώντας στην εβδομαδιαία γαλλική εφημερίδα «Le Journal du Dimanche». Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες για την πλοκή που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, το ταξίδι θα ξεκινήσει ξαφνικά. Ενώ ο Αστερίξ και ο Οβελίξ αμφισβητούν ο ένας τον άλλο με αφορμή μια παρτίδα σκάκι, ο Πανοραμίξ που έπαιρνε τον υπνάκο του ξυπνάει ουρλιάζοντας. Ποιος θα μπορούσε να τον ενοχλήσει στον ύπνο του και γιατί είναι επείγον να φύγει για να τον βοηθήσει; Και κάπου εδώ ξεκινάει το μυστήριο για τους λάτρεις των Γαλατών. Πού θα πάει η παρέα; Και πάνω απ’ όλα, ποιος είναι αυτός που χρειάζεται τη συνδρομή τους; Η πρόκληση του Φερί Ερωτώμενος αν ο νέος «πατέρας» του Αστερίξ και του Οβελίξ θα παίξει με τις λεπτομέρειες και τα κλισέ της χώρας που οι δύο Γαλάτες θα επισκεφτούν, όπως συνήθιζαν να κάνουν στο παρελθόν, ο Φερί παραδέχτηκε ότι αυτό αποτελεί πρόκληση για τον ίδιο. «Στη δεκαετία του 1960, οι Αλμπέρ Ουντερζό και Ρενέ Γκοσινί μπορούσαν να κοροϊδέψουν τους ξένους, έκαναν καρικατούρες για τους Άγγλους με τα μεγάλα δόντια τους, τους Έλληνες με την κατατομή τους. Το κλίμα της εποχής το σήκωνε. Σήμερα χρειάζεσαι σχεδόν ένα ολόκληρο λεξικό στο γραφείο σου για να ξέρεις με τι επιτρέπεται να αστειεύεσαι και με τι όχι», σχολίασε ο δημιουργός, κάνοντας ένα έμμεσο σχόλιο για την ανοχή στη σάτιρα και το πολιτικά ορθό. «Το παιχνίδι με κλισέ είναι μέρος των κωδικών του Αστερίξ. Αλλά δεν με πειράζει να απομακρυνθώ από αυτό λίγο. Είμαι τυχερός που το προσωπικό μου χιούμορ δεν με οδηγεί σε κλασικές καρικατούρες. Στην «Κόρη του Βερσινζετορίξ» δεν έδωσα τόσο μεγάλη έμφαση στην αργκό που χρησιμοποιούν οι έφηβοι, για παράδειγμα», συνέχισε ο σεναριογράφος. Αν και η πανδημία αρχίζει να παρεισφρέει στην ιστορία πολλών άλλων έργων, από τον νέο Αστερίξ θα απουσιάζει, αφού το σχεδιαστικό του δίδυμο προτίμησε να κρατήσει το νέο τεύχος Covid free. «Ήταν δελεαστικό να μιλήσω για τον κοροναϊό που πλήττει ολόκληρο τον κόσμο, αλλά το άφησα. Η επιδημία είναι ένα θλιβερό θέμα, γεμάτο άγχος. Είναι καλύτερο να γελάσουμε με κάτι άλλο και να ευχηθούμε ότι όταν βγει το άλμπουμ τελικά θα γυρίσουμε σελίδα», υπογράμμισε ο Φερί. «Παρ’ όλα αυτά, μπορεί να βρείτε μια νύξη σε ένα φίλτρο που μοιάζει με εμβόλιο ή μερικά κλεισίματα του ματιού», πρόσθεσε ο ίδιος. Τα τελευταία επτά χρόνια που οι δημιουργοί της νέας εποχής του Αστερίξ ανέλαβαν την καλλιτεχνική του επιμέλεια, ο μικρόσωμος Γαλάτης έχει αναζητήσει την περιπέτεια σε νέες υποθέσεις. Όλες του ωστόσο είχαν κατά κάποιο τρόπο την έγκριση του αρχικού εμπνευστή του Αλμπέρ Ουντερζό, ο οποίος έως τον θάνατό του τον περασμένο Μάρτιο ασχολιόταν με τις νέες δημιουργίες των διαδόχων του. Έτσι, πριν πεθάνει, είχε προλάβει να συζητήσει με τους Φερί και Κονράντ για το καινούργιο τους ταξίδι εκτός του γαλατικού χωριού. «Ενέκρινε την ιστορία, μας ενθάρρυνε. Σε αντίθεση με αυτό που μπορεί να σκεφτεί κανείς, ο Αλμπέρ δεν στεκόταν από πάνω μας για να ελέγχει τα πάντα», σχολίασε ο σκιτσογράφος. Και το σχετικό link...

Στις 37 προηγούμενες περιπέτειες του Αστερίξ και του Οβελίξ, πρωταγωνιστές ήταν Γαλάτες, Ρωμαίοι, Νορμανδοί, Αιγύπτιοι, Ισπανοί, Ελβετοί, Βέλγοι, Βρετανοί, Κορσικανοί, Έλληνες, Ινδιάνοι, πειρατές κ.ά., σε έναν διαρκή και βίαιο ανταγωνισμό μεταξύ τους. Για πρώτη φορά μια νέα κοπέλα τούς δείχνει έναν εναλλακτικό, ειρηνικό τρόπο ζωής. Στην πρώτη κιόλας σελίδα της πρώτης περιπέτειας του Αστερίξ των Rene Goscinny και Albert Uderzo από το μακρινό 1959, οι αναγνώστες μαθαίνουν για την ήττα των Γαλατών από τις ρωμαϊκές λεγεώνες το 50 π.Χ. και βλέπουν τον Αρβέρνιο αρχηγό Βερσινζετορίξ να αποθέτει τα όπλα του στον Καίσαρα. Από τότε όλη η Γαλατία τελεί υπό την κατοχή των Ρωμαίων. Όλη; Όχι όλη, καθώς το χωριό των Αστερίξ και Οβελίξ παραμένει ανυπότακτο και ανυπάκουο. Από τότε επίσης, οι Goscinny και Uderzo έφτιαξαν πολλές ακόμα ιστορίες με το μοτίβο της γαλατικής αντίστασης να κυριαρχεί. Μετά τον θάνατο του Goscinny το 1977, ο Uderzo συνέχισε μόνος του για να παραδώσει το 2013 στους Jean-Yves Ferri (σενάριο) και Didier Conrad (σχέδια) που από τότε έχουν συνεργαστεί σε τέσσερις ιστορίες. Ο Uderzo πέθανε τον περασμένο Μάρτιο, λίγο μετά την κυκλοφορία της 38ης περιπέτειας και τέταρτης των νέων δημιουργών. Μιας καταπληκτικής και διαφορετικής ιστορίας που πριν από λίγες ημέρες κυκλοφόρησε και στα ελληνικά (εκδόσεις Μαμούθ Κόμιξ) με πρωταγωνίστρια την κόρη του Βερσινζετορίξ. Μια νέα κοπέλα που, με το όνομα Αδρεναλίνη και κουβαλώντας στις πλάτες της χωρίς να ρωτηθεί και χωρίς να το επιλέξει ένα τεράστιο συμβολικό κύρος, αρνείται να γίνει μέρος του αέναου κύκλου της βίας. Και στις τρεις προηγούμενες ιστορίες τους (Ο Αστερίξ στους Πίκτους, Ο Πάπυρος του Καίσαρα, Ο Αστερίξ και ο Υπεριταλικός) οι Ferri και Conrad απέδειξαν ότι είναι άξιοι συνεχιστές των Goscinny και Uderzo. Τόσο το χιούμορ του Ferri με τους ευφυείς αναχρονισμούς, τη λεπτή ειρωνεία, τις πολιτικές αιχμές και τις έμμεσες αναφορές σε υπαρκτά πρόσωπα όσο και τα σχέδια του Conrad με τις εντυπωσιακές πολυπρόσωπες σκηνές και τις απολαυστικές μάχες με τους Ρωμαίους, αλλά και τους τρικούβερτους καβγάδες μεταξύ Γαλατών για ψύλλου πήδημα, αποδεικνύουν ότι ο μύθος του Αστερίξ μπορεί να έχει ακόμα πολλές συνέχειες και να παραμένει επίκαιρος. Κάτι που γίνεται ακόμα πιο εμφατικό με την «Κόρη του Βερσινζετορίξ» και τα νέα σεναριακά μονοπάτια που τολμούν να σκιαγραφήσουν και να διασχίσουν οι δύο Γάλλοι καλλιτέχνες. Κι αυτό γιατί η πραγματική πρωταγωνίστρια στη νέα περιπέτεια απέχει πολύ από το πρότυπο του γενναίου και ανυπότακτου πολεμιστή. Δεν είναι δυνατή, ούτε θέλει να πίνει μαγικό ζωμό για να ξυλοφορτώνει Ρωμαίους. Δεν εκπροσωπεί τον τόπο της, ούτε πασχίζει να κάνει υπερήφανο τον λαό της. Δεν τη συνδέει τίποτα με το παρελθόν της, αντιθέτως προσπαθεί να αποκοπεί από αυτό για να νιώσει ελεύθερη και να ακολουθήσει τον δρόμο της καρδιάς της και των ονείρων της. Είναι μια αναχωρήτρια που δεν διστάζει να το σκάσει από κάθε κατάσταση που την καθιστά εκμεταλλεύσιμο προϊόν λόγω του ονόματός της και του εμβληματικής σημασίας κολιέ της. Την αναζητούν ο Καίσαρας και οι προδότες που συνεργάζονται μαζί του, τη θέλουν δική τους οι Γαλάτες συμπολεμιστές του μπαμπά της, τη φυλάνε ο Αστερίξ, ο Οβελίξ κι ολόκληρο το χωριό τους. Αλλά αυτή νιώθει καλά μόνο με τους συνομηλίκους της. Κι όταν δεν τη χωρά ο τόπος, απλώς φεύγει. «Να ’χεις τον νου σου, την κοπανάει» προειδοποιούν όλοι όποιον αναλαμβάνει να την προσέχει. Μα αυτή εντέλει θα την κοπανήσει γιατί δεν θέλει να την προσέχει κανείς, προκαλώντας καταδιώξεις σε στεριά και θάλασσα και άγριο ξύλο με όλους εναντίον όλων στο γνώριμο ύφος της σειράς. Ο Βερσινζετορίξ το 1959 (αριστερά) και το 2019 (δεξιά), πατέρας της πρωταγωνίστριας της 38ης ιστορίας του Αστερίξ Ένα μοτίβο που συνεχίζεται μεν αλλά αυτοσαρκαστικά υπονομεύεται κιόλας από την έντονη συμμετοχή των εφήβων. Η Αδρεναλίνη, αντί να γίνεται αντικείμενο θαυμασμού, επιλέγει να συναντά τους έφηβους φίλους της στο απόμερο νταμάρι του Οβελίξ, μακριά από τους μεγάλους, και να συζητούν γι' αυτά που απασχολούν τα παιδιά. Με αθωότητα, ειλικρίνεια και με τους δικούς τους κώδικες, οι έφηβοι αρνούνται να βαδίσουν στα χνάρια των γονιών τους. Ο γιος του ψαρά και ο γιος του σιδερά, αντί να σκοτώνονται στο ξύλο όπως οι πατεράδες τους, κουβεντιάζουν για το μέλλον τους, για τις ανασφάλειές τους, για τα ρούχα τους, για τη διατροφή τους, για το περιβάλλον, για την καταπίεση που αισθάνονται, για τις κακές συνήθειες των γονιών τους. Και βρίσκουν σύμμαχο την ορφανή Αδρεναλίνη, που εντέλει είναι πιο ανυπότακτη από όλους, αρνούμενη να υποδυθεί έναν ρόλο που δεν της ανήκει. Αυτή θέλει μόνο να βοηθά τους συνανθρώπους της. Πασχίζει η Μιμίνα να την πείσει να ντύνεται «γυναικεία» για να αποκτήσει θηλυκότητα κι αυτή απαντά «Όχι, είναι βλακεία να ντυθώ σαν κορίτσι! Εμένα μ’ αρέσει να ντύνομαι γοτθικά. Κι έπειτα δεν θέλω να ασχολούνται μαζί μου!». Και λίγο παρακάτω: «Θα πάω να βοηθήσω τα ορφανά παιδιά όπως εγώ… Θα τα πάω σε ένα απομονωμένο νησί πέρα από τη γνωστή Γη, εκεί όπου οι Ρωμαίοι δεν θα με βρουν ποτέ». Μπορεί να φαίνεται διδακτική και ανιαρή η ιστορία των Ferri και Conrad με πρωταγωνίστρια μια κοπέλα που δεν επιθυμεί να δέρνει ούτε να δέρνονται γι’ αυτήν, και δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις προσδοκίες των υπολοίπων γιατί δεν χωρά σε καλούπια. Δεν είναι όμως. Είναι διανθισμένη με τόσα αστεία και τόσες αναφορές που θυμίζει τις καλύτερες στιγμές των πρώτων εμπνευστών της: το θέμα της ιστορίας είναι υβρίδιο των περιπετειών «Ο Αστερίξ και η Χύτρα» και «Ο Αστερίξ στην Ισπανία», μόνο που το γεμάτο λεφτά μαγειρικό σκεύος και το εγωιστικό πιτσιρίκι έχουν αντικατασταθεί από την κόρη του Βερσινζετορίξ που με τον νεανικό της αυθορμητισμό γίνεται πρότυπο, αντιστεκόμενη στα στερεότυπα, το όνομα του Βερσινζετορίξ εκφέρεται χαμηλόφωνα από όλους και γράφεται με μικρότερους χαρακτήρες γιατί θυμίζει την ήττα, παραπέμποντας στον Βόλντεμορτ του Χάρι Πότερ που το όνομά του δεν λέγεται ποτέ, ο νεαρός που θα πάρει μαζί του την Αδρεναλίνη είναι ένα ονειροπόλο παιδί των λουλουδιών που λέγεται Λετιτμπίξ κ.ά. Αυτό που εντυπωσιάζει περισσότερο στη νέα ιστορία είναι η αναβαθμισμένη θέση των παιδιών, των νέων γενικότερα. Σε μια σειρά που βασίζεται εδώ και 60 χρόνια σε συγκεκριμένη σεναριακή ιδέα, αυτήν του υπέρ πάντων αγώνα για την ελευθερία και την ανεξαρτησία, με τους ενηλίκους να λύνουν τα προβλήματά τους με τη βία ακόμα κι όταν μπορούν να την αποφύγουν, τα παιδιά εμφανίζονταν σπάνια και κυρίως για να συνεισφέρουν στο καλοπροαίρετο χιούμορ με την αφέλειά τους, την αταίριαστη με το πνεύμα της ιστορίας και τις συνήθειες των ενηλίκων, άρα και εμμέσως μη «αποδεκτή», συμπεριφορά τους. Η Αδρεναλίνη και τα παιδιά των Γαλατών έρχονται να «διορθώσουν» με τις πράξεις τους αυτή την ακούσια υπεραπλούστευση. Αντιμετωπίζουν την κατάσταση με σύνεση, έχουν επιχειρήματα, συζητούν ήρεμα, δεν καταφεύγουν στη βία, στέκονται αλληλέγγυα το ένα στο άλλο. Όταν ο Αλφαβητίξ ετοιμάζεται να δείρει τον γιο του που εργάζεται στωικά στο ψαράδικο καθαρίζοντας λέπια και μύδια, ο μικρός θα απαντήσει ήρεμα και θα βρει καταφύγιο στην παρέα του την ώρα που θα ξεσπάσει ακόμη ένας αναίτιος καβγάς, με τον Οβελίξ να καταγγέλλει τη βία ρίχνοντας στα κεφάλια αυτών που τσακώνονται ένα πελώριο μενίρ. Και όταν η Αδρεναλίνη ετοιμάζεται να αποδράσει από την καταπίεση των νουθεσιών, θα βρει συμμάχους τους νεαρούς φίλους της που θα σταθούν στο πλευρό της παραβαίνοντας τους κανόνες και αψηφώντας τους κινδύνους. Όλα αυτά με αποκορύφωμα το βαθύτατα συγκινητικό τέλος καθιστούν την 38η περιπέτεια του Αστερίξ μία από τις πιο ξεχωριστές της σειράς. Με τη φρεσκάδα των παιδιών να δίνει νέα πνοή κόντρα στους πάντα προβλέψιμους μεγάλους. Και το σχετικό link...

Ο εκδότης του στην Ελλάδα, Γιώργος Τσίτσοβιτς και ο πρώην υπεύθυνος επικοινωνίας της Μαμούθκομιξ, Κωστής Κατσακιώρης, που τον είχε επισκεφθεί στο ατελιέ του μοιράζονται αναμνήσεις από τον θρυλικό γάλλο σχεδιαστή που έφυγε από τη ζωή πριν λίγες μέρες. Εικονογράφηση: Κατερίνα Καραλή «Ήταν ψηλός, λίγο γεμάτος, χαμογελαστός. Ήταν λίγο Οβελίξ, αν θες. Προσιτός, μέχρι ενός σημείου, και, μετά από αυτό, απόμακρος. Πατρική φιγούρα που έβγαζε κύρος και πυγμή. Σίγουρα ιδιαίτερος, ήταν αδύνατο να βρεθείς δίπλα του και να μην αντιληφθεις το μεγαλείο του», ο Κωστής Κατσακιώρης γυρίζει πίσω 13 χρόνια. Τον Απρίλιο του 2007, όταν ως υπεύθυνος επικοινωνίας της Μαμούθκομιξ βρέθηκε στο Παρίσι για την εκδήλωση “Asterix et ses Amis” (Ο Αστερίξ και οι Φίλοι του) με την αφορμή την έκδοσης του ομώνυμου τόμου. Ήταν μια, εκτός σειράς, συλλογή από μικρές ιστορίες, ένας φόρος τιμής των εκδόσεων Αλμπέρ Ρενέ στον θρυλικό σχεδιαστή του Γαλάτη ήρωα, Αλμπέρ Ουντερζό, που σταμάτησε να πίνει από τον μαγικό ζωμό της ζωής πριν λίγες μέρες στα 92 του χρόνια. Προκαλώντας πένθος σε γενιές και γενιές ανθρώπων που αγαπήσαμε τα κόμιξ μέσα από τις μαγικές του ιστορίες. «Ο συλλογικός αυτός τόμος κυκλοφόρησε για τα 80α τότε γενέθλια του Ουντερζό και φιλοξενούσε 24 καλλιτέχνες που είχαν συνεργαστεί ή/και επηρεαστεί από το έργο του. Θυμάμαι ας πούμε τον Achdé (που δύο χρόνια μετά υποδεχθήκαμε στο Γαλλικό Ινστιτούτο για τα “50 χρόνια Αστερίξ”) ή τον Zep. Έγιναν τα εγκαίνια της σχετικής έκθεσης, υπήρχε κι ένα βραδινό event για 50-60 ανθρώπους απ’ όλον τον κόσμο. Είχαμε κάνει μάλιστα κι έναν διαγωνισμό στην Ελλάδα και είχε ταξιδέψει και μια τυχερή αναγνώστρια για τις εκδηλώσεις. Το πιο σημαντικό, βέβαια, ήταν η επίσκεψη στο γραφείο του. Εκεί που 10-12 άτομα είδαμε το μεγάλο ταμπλό πάνω στο οποίο σχεδίαζε και είχαμε την ευκαιρία να πούμε 2-3 κουβέντες μαζί του σε μια συγκινητική γνωριμία, αφού πάνω απ’ όλα ήμασταν fans. Και, φυσικά, να πάρουμε ένα αυτόγραφο, από τα πιο πολύτιμα πράγματα που έχω στο αρχείο μου», συμπληρώνει ο Κωστής Κατσακιώρης που σήμερα είναι στέλεχος επιχειρήσεων στον τομέα της βιωσιμότητας κι αειφόρου ανάπτυξης. Η πρώτη ιστορία του Αστερίξ δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Pilote, στις 29 Οκτωβρίου του 1959. Κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί τότε ότι ο ήρωας που επινόησαν ο Ρενέ Γκοσινύ κι ο Αλμπέρ Ουντερζό θα εξελισσόταν σε μια από τις κορυφαίες φιγούρες της ένατης τέχνης, θα μεταφραζόταν σε περισσότερες από 100 γλώσσες, θα μεταφερόταν στο σινεμά, θα συμβάδιζε με την ανάπτυξη της τεχνολογίας κι εκτός από t-shirt κι αξεσουάρ θα γινόταν και video-game, για να μη μιλήσουμε και για το θεματικό πάρκο που άνοιξε στο Παρίσι το 1989. Ο Ουντερζό, ας τον λέμε έτσι αν και μάλλον η σωστή προφορά του επωνύμου του είναι «Υντερζό» με τα χείλη σουφρωμένα προς τα έξω, δεν έκρυψε ποτέ ότι αγαπούσε ιδιαίτερα τον Οβελίξ (ο οποίος μάλιστα δεν ήταν στο αρχικό πλάνο, αλλά προέκυψε ως συμπρωταγωνιστής γιατί ο Αστερίξ έπρεπε… να μιλάει με κάποιον). Σιγά σιγά, εμπλούτισε το σύμπαν του με ήρωες όπως το σκυλάκι Ιντεφίξ που σχεδιάστηκε για τον Γύρο της Γαλατίας, αλλά έμεινε κατ’ απαίτηση των αναγνωστών (που μάλιστα τον βάφτισαν κιόλας σε σχετικό διαγωνισμό), ενώ πολύ συχνά σχεδίαζε ήρωες των ιστοριών με βάση αληθινά πρόσωπα οπως ο ιταλός ηθοποιός Λίνο Βεντούρα (το pattern του Ρωμαίου εκατόνταρχου), ο τότε δήμαρχος Παρισίων-μετέπειτα Πρόεδρος Ζακ Σιράκ ή ακόμα και η γυναίκα του με την οποία μοιάζει η Φαλμπαλά (άσχετα αν ο ίδιος δεν το παραδέχθηκε ποτέ). Συχνά σε συνεντεύξεις του ομολογούσε ότι αισθανόταν ριγμένος τα πρώτα χρόνια της έκρηξης της δημοφιλίας του Αστερίξ, αφού το περισσότερο credit πήγαινε στον σεναριογράφο Γκοσινύ που όμως έφυγε νωρίς, μόλις στα 51 του το 1977. Ο Ουντερζό αποφάσισε τότε να κρατήσει ζωντανό τον ήρωα, αναμείχθηκε μάλιστα και στο σενάριο. Με τα χρόνια να περνούν και τον μύθο του Αστερίξ να μεγαλώνει πήρε κι ο ίδιος το μερίδιο της επιτυχίας που του αναλογεί. Μέχρι να αποσυρθεί το 2009 πουλώντας τα δικαιώματα του ήρωα στον εκδοτικό γίγαντα Hachette. Στην Ελλάδα, οι ιστορίες του Αστερίξ κυκλοφορούσαν από διάφορους εκδότες χωρίς ιδιαίτερη αναγνώριση μέχρι το 1989. Τότε απέκτησε τα δικαιώματά τους ένας σχετικά νέος εκδοτικός οίκος που όμως είχε ήδη στο ρόστερ του δύο ακόμα εμβληματικούς κόμικ ήρωες, τον Τεν Τεν και τον Λούκι Λουκ. Ήταν η Μαμούθκομιξ του Πάνου Κουτρουλάρη και του Γιώργου Τσίτσοβιτς. Η πρώτη κίνηση με τον Αστερίξ ήταν να μειώσουν την τιμή (από 550 σε 350 δρχ.) και να επεκτείνουν το δίκτυό τους στα περίπτερα και τα πρακτορεία διανομής τύπου σε όλη την Ελλάδα. Κι ακολούθησε το μπαμ που γέμισε τα καλοκαίρια, την παιδική μας ηλικία, τις ενήλικες αναμνήσεις μας… «Κάποια περίοδο, αναλογικά και με τον πληθυσμό, ήμασταν τέταρτοι στην Ευρώπη σε πωλήσεις μετά από Γερμανία, Γαλλία, Ολλανδία, πολύ πάνω π.χ. από Αγγλία-Ιταλία. Συνολικά έχουν φύγει πάνω από 7 εκατομμύρια Αστερίξ αυτά τα 30 χρόνια. Η χρυσή περίοδος θα έλεγα ήταν ως το 2002», θυμάται ο Γιώργος Τσίτσοβιτς. Έχει κι εκείνος λίγο πολύ τις ίδιες αναμνήσεις από τον Ουντερζό: «2-3 φορές τον είχα δει σε φεστιβάλ και σε εκδηλώσεις του Αστερίξ – κύριος, αστός, λίγο στριφνός, πάντα με την καλή του κυρία και την κόρη του». Φυσικά, ακόμα και σχεδιαστικά, ο ήρωας δεν έμεινε ίδιος αυτά τα 60 χρόνια ζωής του. «Σαφώς και υπάρχει αλλαγή. Δεν περιγράφεται εύκολα με λέξεις. Αν δει κανείς τον “Αστερίξ στο Παλάτι”, το νο. 1, και το συγκρίνει με το νούμερο 20, θα βρει τεράστιες διαφορές. Ο χαρακτήρας έγινε πιο στρογγυλός. Πιο κοντά στον Ντίσνεϋ, πιο καρτουνίστικη γραμμή. Έχουν αλλάξει πια και οι τρόποι εκτύπωσης, η ψηφιακή επεξεργασία κάνει το κόμικ ζωγραφική. Κάτι που μας φέρνει στα χρώματα, εκεί που κάθε 3-4 χρόνια κάνουν κάτι νέο. Για γίνει πιο μοντέρνο και για να πουλάνε το υλικό. Στους συλλέκτες και σε μας για τις επενεκδόσεις», λέει ο Γιώργος Τσίτσοβιτς, τονίζοντας παράλληλα ότι «ήταν πάντα πάρα πολύ αυστηρές οι προδιαγραφές απ’ έξω. Τσέκαραν τα πάντα και είχαν επισημάνσεις-διορθώσεις ακόμα και για εκδόσεις του Αστερίξ στα ποντιακά ή τα κρητικά που βγάλαμε αργότερα». Το 1958-59, οι Γκοσινύ και Ουντερζό θέλησαν να κάνουν μια σειρά διασκεδαστική, χιουμοριστική. Πώς πέτυχαν να φτιάξουν έναν ήρωα τόσο διαχρονικό τελικά; Τι είναι αυτό που συναρπάζει ακόμα στον Αστερίξ, 61 χρόνια και 38 άλμπουμ μετά; Ο Κωστής Κατσακιώρης πιστεύει ότι πρόκειται για έναν ήρωα επίκαιρο κάθε στιγμή. «Ακόμα και στη σημερινή, δύσκολη συγκυρία της καραντίνας είναι το σχέδιο και το πνεύμα του Αστερίξ που καλούντα να βρουν εφαρμογή. Κι έπειτα είναι ένας ήρωας που αγγίζει τον καθένα μας, αλτρουιστής και περήφανος. Οι ιστορίες θα μεταφέρουν την κληρονομιά του από γενιά σε γενιά αφου μιλάνε για τα πιο ανθρώπινα συναισθήματα: χαρά-λύπη-εγωισμό-αγάπη. Επίσης, ο χρόνος του φέρθηκε καλά, το πέρασμά του σε άλλα τερέν όπως το σινεμά δεν τον έκανε π.χ. κάτι σαν ήρωα των Transformers». Ο Γιώργος Τσίτσοβιτς βάζει και μια άλλη διάσταση. «Νομίζω, ο Αστερίξ συγκινεί ως ο αδύναμος που κατατροπώνει τους ισχυρούς». Μιλώντας για την εξέλιξη του ήρωα παρατηρεί ότι «ως χαρακτήρας ο Αστερίξ τελευταία “κατέβηκε” 2-3 χρόνια σε ηλικία. Τα άλμπουμ είναι πιο βατά, πιο εύκολα. Όχι ότι δεν έχει και πάλι κρυφά ή επίκαιρα καλαμπούρια. Πάντα ήταν πολιτικός στο δεύτερο επίπεδό του, χωρίς όμως να είναι ποτέ στο μυαλό του Γκοσινί ή του Ουντερζό να μιλήσουν αλληγορικά για την Ευρώπη». Το τελευταίο άλμπουμ που κυκλοφόρησε με τον Ουντερζό εν ζωή ήταν Ο Αστερίξ και ο Υπεριταλικός. Μετά, ο «Μάστερ» – όπως τον αποχαιρέτισε ο σπουδαίος κομίστας Μαρκ Μίλλαρ (Kick-Ass, Kingsman) – αναχώρησε. Πιθανώς για την Κατοικία των Θεών… Πηγή

Στο προηγούμενο τεύχος αναφερθήκαμε στο αξεπέραστο έργο του Αλμπέρ Ουντερζό, συνδημιουργού του Αστερίξ, που πέθανε πριν από λίγες μέρες. Σήμερα τον λόγο παίρνουν ο Περικλής Κουλιφέτης, ο Πάνος Ζάχαρης και ο Δημήτρης Καμένος, και καταθέτουν τη δική τους καλλιτεχνική άποψη για τον σπουδαίο χιουμορίστα. O Ουντερζό τον Σεπτέμβριο του 1985 σε ένα Bugatti του 1927 μαζί με φιγούρα του Αστερίξ Είναι το «Kαι ο ουρανός έπεσε στο κεφάλι τους» το κύκνειο άσμα του Αλμπέρ Ουντερζό; Του Περικλή Κουλιφέτη Ο πρόσφατος θάνατος του μεγάλου και αγαπημένου δημιουργού μού έφερε στη μνήμη πολλές αγαπημένες αναμνήσεις με τον Αστερίξ, τον Οβελίξ, το γαλατικό χωριό, όπως και σχεδιαστικές κορυφώσεις του Ουντερζό σε δασώδη τοπία, ρωμαϊκά αρχιτεκτονήματα, πόζες χαρακτήρων και γλαφυρών καρτουνίστικων εκφράσεων. Μεταξύ αυτών θυμήθηκα και το «Kαι ο ουρανός έπεσε στο κεφάλι τους», ένα αρκετά αλλόκοτο άλμπουμ του Αστερίξ που μπορεί να θεωρηθεί κάλλιστα το καλλιτεχνικό «αντίο» του Γάλλου σχεδιαστή. Η ιστορία αυτή σε σενάριο και σχέδιο του Ουντερζό δημοσιεύτηκε το 2005 και – παρά την επιτυχία της στις πωλήσεις – σχολιάστηκε αρκετά αρνητικά από τους κριτικούς. Και όχι πολύ άδικα. Όλοι οι φαν του Αστερίξ, νομίζω, συμφωνούν πως το σενάριο δεν ήταν ποτέ το δυνατό σημείο του Ουντερζό. Οι περισσότερες (όλες; όχι όλες!) ιστορίες του Αστερίξ που έγραψε και σχεδίασε μόνος του μετά τον θάνατο του σεναριογράφου/συνδημιουργού Ρενέ Γκοσινί είναι στην καλύτερη μέτριες: αδιάφορες πλοκές, άνοστα αστεία και αναίτια σουρεάλ στιγμιότυπα χαρακτηρίζουν τις περισσότερες από τις δέκα αυτές ιστορίες. Με το «Kαι ο ουρανός έπεσε στο κεφάλι τους» φάνηκε πως ο Αλμπέρ το τερμάτισε, μια και το γαλατικό χωριό δέχεται… επίσκεψη εξωγήινων! Το όλο κόνσεπτ αλλά και η εξέλιξη της πλοκής δεν λειτούργησαν πολύ καλά, προκαλώντας από αμηχανία έως εκνευρισμό στον πιστό αστεριξικό φαν, με πολλούς να το θεωρούν μέχρι σήμερα το χειρότερο άλμπουμ της διάσημης σειράς (ακόμα κι εγώ όταν το διάβαζα ως παιδί το 2005 θυμάμαι να νιώθω περίεργα). Όμως αυτές οι παράγραφοι δεν γράφονται για να κακολογήσουν τον αποθανόντα, αλλά για να αναλυθεί ένα άλμπουμ στο οποίο διακρίνεται ο ειλικρινής αποχαιρετισμός ενός μεγάλου δημιουργού. Το εξώφυλλο του «Και ο Ουρανός έπεσε στο Κεφάλι τους». Πρόκειται για αντιστροφή του εξωφύλλου του 1ου άλμπουμ της σειράς, του «Αστερίξ ο Γαλάτης» του 1959, και αποτελεί άλλο ένα δείγμα «κλεισίματος του κύκλου» από τον Ουντερζό. Στο «Και ο ουρανός έπεσε στο κεφάλι τους», δυο εξωγήινες φυλές επισκέπτονται το γαλατικό χωριό αναζητώντας το μυστικό όπλο των Γαλατών που τους κάνει πανίσχυρους: τον μαγικό ζωμό. Από τη μία οι φιλειρηνικοί Τατζίλβιοι και από την άλλη οι επιθετικοί Νάγκμα. Οι ομοιότητες των δυο φυλών με γνώριμους λαούς του δικού μας παρόντος είναι οφθαλμοφανείς. Οι Τατζίλβιοι με τον κοντούλη, μοβ Τουν σε σχεδιαστικό στιλ rubber hose (αλά Μίκι Μάους) και τους κλώνους-Σούπερμαν με κεφάλια Άρνολντ Σβαρτσενέγκερ, είναι οι Αμερικάνοι. Οι ζηλόφθονοι και αρματωμένοι Νάγκμα, με τα ρομπότ και το στερεοτυπικό κίτρινο ασιατικό χρώμα δέρματος, είναι οι Ιάπωνες. Αλλά γιατί ο Ουντερζό να κάνει αυτήν την παρομοίωση; Πρόκειται για ρατσισμό; Όχι (εντελώς). Ο 78χρονος τότε Ουντερζό αποτυπώνει σε αυτό το άλμπουμ την παγκόσμια σκηνή κόμικς όπως την έβλεπε εκείνος. Το γαλατικό χωριό/γαλλοβελγική σκηνή βρίσκεται απέναντι στους υπεράριθμους, δυνατούς και «προηγμένους» εξωγήινους/αμερικανική και ιαπωνική σκηνή. Ακόμα και τα ονόματά τους είναι αναγραμματισμοί: ο πλανήτης Τατζίλβ του Γουόλτ Ντίσνεϊ (Tadsylwine: Walt Disney) και οι Νάγκμα των μάνγκα. Αποζητούν τον μαγικό ζωμό, την πηγή της δημιουργικότητας και πρωτοτυπίας των γαλλοβελγικών κόμικς. Τον ρόλο των «καλών» εξωγήινων θα πάρει η αμερικανική σκηνή, λόγω της επιρροής που είχε ο Ουντερζό – μα και όλοι οι Γαλλοβέλγοι δημιουργοί της γενιάς του – από αυτήν. Δεν κρύβει άλλωστε την ευγνωμοσύνη του, κλείνοντας το άλμπουμ με ένα ευχαριστήριο σημείωμα στον «μεγάλο Τατζίλβιο […] δρυΐδη» Walt Disney, στου οποίου τη «μαρμίτα με το μαγικό φίλτρο που μόνο αυτός κατείχε το μεγάλο μυστικό του» δηλώνει πως έπεσε. Οι «κακοί» εξωγήινοι είναι τα μάνγκα, οι «νέοι παίκτες» στο παγκόσμιο προσκήνιο, τα οποία από τη δεκαετία του ’90 επεκτάθηκαν ραγδαία από την Άπω Ανατολή στη Δύση, μαγεύοντας τους αναγνώστες και επηρεάζοντας τους νέους δημιουργούς. Με επιφύλαξη αλλά όχι και άτοπα, μπορεί να υποθέσει κανείς πως ο γερασμένος Ουντερζό τα είδε με αρνητικό βλέμμα: ξενόφερτα κόμικς που έρχονται να κλέψουν τη δόξα από τα ντόπια γαλλικά. Αλλά ούτε και οι Τατζίλβιοι αποτυπώνονται με απόλυτα θετική χροιά, μιας και οι προθέσεις τους να κατασχέσουν τον μαγικό ζωμό για την ασφάλεια του σύμπαντος από τους «πρωτόγονους» Γαλάτες θυμίζει τις κλασικές αμερικανικές επεμβάσεις για την «εξασφάλιση της ειρήνης». Τα δύο καρέ του άλμπουμ «Και ο Ουρανός έπεσε στο Κεφάλι τους» που συνοψίζουν την οπτική του Ουντερζό για τα παγκόσμια κόμικς και – ίσως ακόμα – προοικονομούν την αποχώρησή του από τον χώρο Και οι δύο εξωγήινες φυλές έχουν σχεδόν τα πάντα: λάμψη, τεχνολογία, φαντασμαγορία, σούπερ ήρωες και ρομπότ που θαμπώνουν τους Γαλάτες – και τους αναγνώστες. Είναι ασφαλώς οι κυρίαρχοι του παιχνιδιού. Όμως ο μαγικός ζωμός δεν έχει φτιαχτεί για αυτούς. Ο Νάγκμα και ο Τουν επηρεάζονται αρνητικά από το φίλτρο του γερο-δρυΐδη και δεν αποκτούν την υπεράνθρωπη δύναμη που περίμεναν. Η μαγεία των Γαλλοβέλγων απλά δεν τους ταιριάζει κι έτσι αποχωρούν άπρακτοι, αφήνοντας στην ησυχία του το ανυπότακτο χωριό της γαλλοβελγικής σκηνής και το μυστικό της δύναμής του ασφαλές. Ο Τουν μάλιστα με μια ακτίνα αφαιρεί από τις μνήμες Γαλατών και Ρωμαίων το όλο συμβάν – η ιστορία αυτή θα μπορούσε να μην είχε καν συμβεί. Το τέλος του άλμπουμ μπορεί να συνοψιστεί με τα λόγια του δικού μας ήρωα, του Καραγκιόζη, «αυτοί το δικό τους γλέντι κι εμείς το δικό μας». Ίσως το νόημα όλου του άλμπουμ και της οπτικής του ηλικιωμένου Ουντερζό στην παγκόσμια σκηνή κόμικς συνοψίζεται στη σελίδα 27 του άλμπουμ. Έξω από την οχύρωση του χωριού, οι ανυπότακτοι Γαλάτες έχουν βγει να παρακολουθήσουν την επική σύρραξη των Τατζίλβιων κλώνων και των ρομπότ των Νάγκμα. Οι δύο αντίπαλες δυνάμεις εκτοξεύουν εκκωφαντικά πυρά ίσης δύναμης. Ο άνεμος της σύγκρουσης πετάει πίσω τους έκπληκτους Γαλάτες που κρατούν τα αυτιά τους από τη δυνατή βοή. Μόνον ο Οβελίξ λέει απαξιωτικά: «Πιφ! Πολλή φασαρία για το τίποτα! Όλα αυτά είναι αέρας κοπανιστός! Πάμε βόλτα, Ιντεφίξ!» Παίρνει τον Ιντεφίξ και απομακρύνονται. Έτσι κι ο Αλμπέρ παίρνει τα μολύβια και τα μελάνια του κι απομακρύνεται από το προσκήνιο, βετεράνος με τα παράσημά του. Το 2009 θα εκδώσει ακόμα ένα άλμπουμ Αστερίξ («Τα γενέθλια των Αστερίξ και Οβελίξ: η Χρυσή Βίβλος») και το 2011 θα παραδώσει τη δημιουργική σκυτάλη της σειράς στους Zαν-Ιβ Φερί και Ντιντιέ Κονράντ. Όμως τον τελευταίο του λόγο πιστεύω πως τον έδωσε τότε, το 2005, αφήνοντας στο κύκνειο άσμα του τη γνώμη του για τη σκηνή κόμικς (που τόσο πολύ αγάπησε και διαμόρφωσε) και τους Γαλάτες, για άλλη μια φορά, να στήνουν τσιμπούσι κάτω από τον έναστρο ουρανό… Ήταν τρελός αυτός ο Γαλάτης Του Πάνου Ζάχαρη Έχω πολλούς δασκάλους. Δασκάλους αγαπημένους που χωρίς ποτέ να τους ζητηθεί, πιάνουν το χέρι μου και το πιέζουν πάνω σε μια λευκή κόλλα ξανά και ξανά μέχρι να βγει ένα σκιτσάκι της προκοπής. Ξεκίνησα μαθήματα μαζί τους πριν καλά καλά μάθω να διαβάζω. Μου έμαθαν τα βασικά και αργότερα με έβαλαν στο τμήμα των προχωρημένων. Ακόμα σπουδάζω και χαίρομαι που δεν θα αποφοιτήσω ποτέ. Τους αγαπώ αυτούς τους δασκάλους γιατί με βοηθάνε, αλλά με εκνευρίζουν απίστευτα όταν ψάχνω να βρω πώς στο διάολο θα αποδώσω αυτό που έχω σκεφτεί κι εκείνοι έχουν ήδη βρει την πιο όμορφη κι απλή λύση. Δουλεύω πάνω από δέκα χρόνια κι όμως όσο πιο πολύ μαθαίνω τόσο συχνότερα αποζητώ τη βοήθειά τους, απαλλαγμένος από την ανώριμη αυτάρκεια που είχα όταν ξεκινούσα. Ο Ουντερζό είναι ένας από αυτούς. Δάσκαλος αλλά και θύμα. Θύμα ληστείας αφού του κλέβω σχεδιαστικές λύσεις πολύ συχνά. Τα έχει αφήσει αφύλαχτα τα σκίτσα του στη βιβλιοθήκη μου δίπλα στου Μορίς και είναι σαν να μου λέει «παρ’ τα ρε, κάν’ τα ότι θες, μόνο πείραξέ τα λίγο μη γίνεις ρεζίλι». Και τα βουτάω… Τους ρίχνω μια ματιά, τσαντίζομαι και τα αφήνω στην ησυχία τους για να επιστρέψω στη δουλειά μου. Κι αφού λιώσω μια γόμα πάνω στο χαρτί, τα ξανακοιτάω φευγαλέα μπας και μου μείνει κάτι… Ειδικά κάτι νυχτερινά πλάνα, κάτι ρωμαϊκές αρένες, πανοπλίες και κτίρια… Μόνο τα κύματα δεν μπορώ να του κλέψω. Τα προσέχει πολύ μάλλον. Μα πώς στο καλό σχεδίαζε τόσο υπέροχα τη θάλασσα; Ήταν τρελός αυτός ο Γαλάτης. Γκοσινί - Ουντερζό: μια παρτίδα πόκερ Του Δημήτρη Καμένου Πιστεύω ότι ο Αλμπέρ Ουντερζό είναι το όνειρο κάθε σεναριογράφου κόμικς. Γιατί αν μια εικόνα αξίζει χίλιες λέξεις, ο συν-δημιουργός του Αστερίξ είχε τη δύναμη να συμπυκνώσει χίλιες λέξεις σε μια εικόνα. Ήταν από τους λίγους που μπορούσαν να μεταφράσουν τις περιγραφές που δακτυλογραφούσε ο λεπτολόγος Ρενέ Γκοσινί σε ένα μεστό καρέ, αξιοποιώντας και το τελευταίο τετραγωνικό εκατοστό του χαρτιού. Ο Ουντερζό ψήθηκε πολλά χρόνια και ασχολήθηκε με πολλές άλλες δουλειές πριν καταπιαστεί με το opus magnum του, τον Αστερίξ. Αλλά αυτό που διαβάζουμε στην περίπτωση του Αστερίξ είναι μια παρτίδα πόκερ μεταξύ δύο δεινών παικτών. Ο Γκοσινί ποντάρει ιδέες κι ο Ουντερζό απαντά «τα βλέπω», έχοντας στα χέρια του μια τυχερή (αλλά καθόλου τυχαία) μοιρασιά από εμπνευσμένες εικόνες. Σε κάθε γκαγκ, σε κάθε ευφυολόγημα, σε κάθε λογοπαίγνιο του μεγάλου Γκοσινί, ο Ουντερζό έχει να αντιτάξει ένα εξίσου πετυχημένο οπτικό εύρημα. Μερικά γνωστά παραδείγματα: ο τρόπος που ο Αστερίξ αιωρείται κάθε φορά που πίνει το μαγικό φίλτρο. Το ασταμάτητο παιχνίδι με τους όγκους ανάμεσα στον γιγάντιο Οβελίξ και τον μικροσκοπικό Ιντεφίξ. Η θεαματική πτήση των Ρωμαίων έπειτα από κάθε μπούφλα. Τα μουστάκια των Βρετανών που κοιτάζουν τον ουρανό σε αντίθεση με εκείνα των Γότθων που σημαδεύουν το πάτωμα. Το στρογγυλό σουλούπι των παρακμιακών λεγεωνάριων κόντρα στη γωνιώδη κατατομή των αγέρωχων Κορσικανών. Η αντίθεση ανάμεσα στα γεωμετρικώς αψεγάδιαστα αρχιτεκτονήματα των Ρωμαίων και το αναρχικό γαλατικό χωριό που αποδίδεται με καμπύλες, σαν ένας παλλόμενος, ζωντανός οργανισμός. Ο Γκοσινί γράφει έξυπνα. Ο Ουντερζό σχεδιάζει εξίσου έξυπνα. Αλλά τελικός νικητής σε αυτή την ευτυχή αναμέτρηση είμαστε εμείς οι αναγνώστες. Αριστερά ο Αλμπέρ Ουντερζό, δεξιά ο Ρενέ Γκοσινί Για κλείσιμο έχω την εξής σκέψη. Παρόλο που στη μακρά του πορεία ο Ουντερζό δοκίμασε διάφορα στιλ, περνώντας και από πιο ρεαλιστικά ιδιώματα, ο κόσμος του Αστερίξ είναι τόσο στιλιστικά συνεπής που σχεδόν δεν φαίνονται οι ραφές. Σαν να έπλασε μια γλώσσα με πλούσιο λεξιλόγιο, με άψογη γραμματική και συντακτικό χάρη στην οποία ο επαρκής (και φυσικά ταλαντούχος) «ομιλητής» μπορεί να εκφράσει οτιδήποτε. Απόδειξη το πως όταν ήρθε ο καιρός να σχεδιαστεί ο Αστερίξ από ξένα χέρια, ο νέος καλλιτέχνης Ντιντιέ Κονράντ στάθηκε επαρκέστερος του Zαν-Ιβ Φερί που ανέλαβε το μάλλον ακατόρθωτο έργο να αντικαταστήσει τον Γκοσινί! Και το σχετικό link...

Ο Αλμπέρ Ουντερζό ήταν µέχρι τον θάνατό του ο διασηµότερος δηµιουργός κόµικς της Γαλλίας, ένα «ιερό τέρας» της γελοιογραφίας. Το έτερον ήµισυ - µαζί µε τον Ρενέ Γκοσινί - της διάσηµης σειράς «Αστερίξ και Οβελίξ» αποχώρησε από τα εγκόσµια στις 24 Μαρτίου 2020, πλήρης ηµερών στα 92 του, από ανακοπή καρδιάς ενώ κοιµόταν. Ο Ουντερζό ήταν αυτός που σχεδίαζε αρχικά και κατόπιν έγραφε µόνος του και εικονογραφούσε τις περιπέτειες των ανυπότακτων Γαλατών Αστερίξ και Οβελίξ στα περίπου 325 εκατοµµύρια αντίτυπα των 34 άλµπουµ των κόµικς που αγαπήθηκαν πολύ, µεταπήδησαν στον κινηµατογράφο µε 12 ταινίες και απέκτησαν ένα µεγάλο θεµατικό πάρκο στη Γαλλία. Μαζί µε τον σεναριογράφο των περιπετειών αυτών Ρενέ Γκοσινί, ο Αλµπέρ Ουντερζό αποτέλεσε ένα αχτύπητο δίδυµο στο πλαίσιο µιας καλλιτεχνικής συνάντησης που αποδείχθηκε καρµική και τους κατέστησε τους πιο εµπορικούς Γάλλους συγγραφείς στο εξωτερικό. Σήµερα όλοι λένε ότι ο Ουντερζό πήγε επιτέλους να συναντήσει τον φίλο του. Οι Ουντερζό και Γκοσινί ήταν πολύ διαφορετικοί και όµως ταιριαστοί «πατεράδες» ενός ξεχωριστού κόσµου στην κουλτούρα των κόµικς. Ιταλός στην καταγωγή, αλλά Γάλλος µε κάθε ίντσα του ταµπεραµέντου του όπως παραδεχόταν, ο Ουντερζό έµαθε να ζωγραφίζει χάρη στους Αµερικανούς κατά το πρότυπο του Γουόλτ Ντίσνεϊ. Γεννηµένος στην πόλη Φιµ του γαλλικού Βορρά στις 25 Απριλίου 1927 από Ιταλούς γονείς µετανάστες, πήρε το όνοµα του τρίτου παιδιού της οικογένειας των Ουντερζό που έχασε τη ζωή του σε ηλικία µόλις 8 µηνών. Στα παιδικά του χρόνια στα ανατολικά προάστια του Παρισιού, στο Κλισί σου Μπουά, βίωσε τον ρατσισµό κατά των Ιταλών, αν και είχε αποκτήσει τη γαλλική υπηκοότητα από πολύ µικρός, από το 1934, την ίδια χρονολογία που γεννήθηκε και ο Μίκι Μάους. Από το 1951 Η µοίρα του Ουντερζό έµοιαζε µε εκείνη του Γκοσινί, που είχε γεννηθεί το ’26 στο Παρίσι από πατέρα Πολωνό και µητέρα Ουκρανή. Η κοινή τους καλλιτεχνική δηµιουργία από το 1951 έφερε στον κόσµο τον Γάλλο Αστερίξ, «πρόσωπο» της µετανάστευσης, µε ένα τυπογραφικό σύµβολο - τον γνωστό αστερίσκο - για όνοµα, στην αυγή της δεκαετίας του ’60. Ο Αλµπέρ Ουντερζό ασχολήθηκε µε τις τέχνες, κυρίως µε τη ζωγραφική, από µικρή ηλικία. Στα σχέδια του Ντίσνεϊ βρήκε την έµπνευση, στα µεγάλα πρόσωπα του Ποπάι είδε το δικό του όραµα των ανυπότακτων Γαλατών µε τις µεγάλες µύτες και τα έντονα χαρακτηριστικά. Μαζί µε τον Γκοσινί ο Ουντερζό δηµιούργησε σχολή γύρω από τα γαλλόφωνα κόµικς. Το κοινό τους όραµα στη µεταπολεµική Ευρώπη, αν και δεν ξεκίνησε από µια συνειδητή πολιτική στάση, ήταν εδραιωµένο πάνω σε απλές αξίες παγκόσµιου βεληνεκούς: η αντίσταση ενάντια στον κατακτητή έκανε τους αγαπηµένους φίλους και συµπολεµιστές Αστερίξ και Οβελίξ ακαταµάχητους καθώς κατατρόπωναν τους Ρωµαίους που πολιορκούσαν το µικρό γαλατικό χωριό τους από το ένα κόµικς στο άλλο. Φιλία, πίστη σε έναν κοινό στόχο, ελπίδα και µαχητικότητα, χιούµορ που τόνιζε τα προτερήµατα και των Γάλλων αλλά και τα αναγνωρίσιµα ανά τον κόσµο κουσούρια τους, ήταν τα απλά συστατικά του µαγικού φίλτρου που κατέστησαν το κόµικ των Ουντερζό και Γκοσινί δηµοφιλές, µεγαλύτερη επιτυχία στην Ευρώπη από τον «Τεντέν» του Ερζέ. O Ουντερζό αγαπούσε πολύ τον χειροδύναµο, «βραχώδη» Οβελίξ, τον ανθρώπινο υπερδύναµο κολοσσό. Ίσως γιατί ήταν δική του έµπνευση, ένας δυνατός αλλά αργόστροφος σύντροφος για τον ευφυή αλλά µικρόσωµο Αστερίξ. Και ο ίδιος, όπως ο αγαπηµένος του «Οβελίσκος» που δεν σταµατά να λαξεύει τα µενίρ τα οποία κουβαλά στις πλάτες του και εκτοξεύει προς τον εχθρό, ήταν ένας λαξευτής-σχεδιαστής του χαρτιού, επιφορτισµένος να εικονογραφεί τις ιστορίες του Γκοσινί µε τον αστειότερο τρόπο. Ο πρόδρομος του Αστερίξ Ο Αλµπέρ Ουντερζό δηµιούργησε µε τον Ρενέ Γκοσινί πρώτα τον Oumpah-Pah, πρόδροµο του Αστερίξ, κόµικ εντός των σελίδων του γαλλοβελγικού περιοδικού «Τεντέν». Η πρώτη περιπέτεια του Αστερίξ ξεπήδησε από τα πενάκια των δύο συνεργατών το 1959 στο περιοδικό «Pilote», ενώ το πρώτο άλµπουµ του «Αστερίξ του Γαλάτη» εκδόθηκε το 1961: ο Αστερίξ ήταν ένας Γάλλος ήρωας, κατά το κοινό πρότυπο του Γάλλου ήρωα και η κοινή απόφαση ήταν να τοποθετηθεί η δράση στην αρχαία Γαλατία. Η µεγάλη επιτυχία του Αστερίξ απέφερε τα επόµενα χρόνια πωλήσεις εκατοµµυρίων αντιτύπων του κόµικ και όταν ο Γκοσινί πέθανε, το 1977, ο Ουντερζό συνέχισε τις µάχες του γαλατικού χωριού γράφοντας και σχεδιάζοντας µόνος, πουλώντας τα κόµικς µέσω του εκδοτικού του οίκου Albert-Rene. Στα χρόνια που ακολούθησαν προέκυψαν δικαστικές διαµάχες για τη διεκδίκηση των δικαιωµάτων των πρώτων 24 άλµπουµ των Ουντερζό και Γκοσινί από τον Dargaud, αρχικό εκδότη της σειράς των «Αστερίξ και Οβελίξ», ενώ το 2009 ο ίδιος ο Ουντερζό πούλησε το µετοχικό του κεφάλαιο στα δικαιώµατα της πρωτότυπης σειράς που κέρδισε πίσω στον οίκο Hachette, ο οποίος ανέλαβε και τις εκδόσεις των κόµικς. Το αποτέλεσµα ήταν µια νέα δικαστική διαµάχη µε τη µοναχοκόρη του Σιλβί, που απέκτησε µε τη σύζυγό του Άντα Μιλάνι, την οποία παντρεύτηκε το 1953. Η κληρονοµιά των Αστερίξ και Οβελίξ στην ποπ κουλτούρα της εποχής µας θα συνεχιστεί και µετά τον θάνατο του Αλµπέρ Ουντερζό. Άλλωστε είχε φροντίσει ο ίδιος γι’ αυτό παραχωρώντας το πενάκι του σε νεότερους γελοιογράφους µετά τη συνταξιοδότησή του το 2011. Το 2015, στα 87 του χρόνια, είχε επανέλθει στο προσκήνιο µε ένα οργισµένο και θλιµµένο σκίτσο των Αστερίξ και Οβελίξ σε ένδειξη διαµαρτυρίας και πένθους για το τροµοκρατικό χτύπηµα στο σατιρικό περιοδικό «Charlie Hebdo» και την ελευθερία του λόγου που κόστισε τη ζωή σε συναδέλφους του γελοιογράφους. Και το σχετικό link...

Και πριν πεθάνει, σίγουρα τον είχαμε σκεφτεί αρκετοί τούτες τις ζόρικες μέρες τον Αλμπέρ Ουντερζό, τον έναν από τους δύο πατέρες του Αστερίξ, του Οβελίξ και της υπόλοιπης τερπνής παρέας. Είχαμε σκεφτεί δηλαδή, έτσι εγκλωβισμένους όπως μας κρατάει η πανδημία, να ζητήσουμε και πάλι λίγη βοήθεια από τις σελίδες που ιστορούν τις περιπέτειες των ηρωικών Γαλατών επί Ιουλίου Καίσαρα. Δεν είμαστε λίγοι, στην Ελλάδα, στη Γαλλία κι αλλού στην Ευρώπη, που επιστρέφουμε στον «Αστερίξ» κάθε ένα ή δύο χρόνια, με τον ρυθμό του ο καθένας και τις ανάγκες του. Ξαναδιαβάζουμε τα παλιά τεύχη (αρχικά σε μετάφραση του Κώστα Ταχτσή και κατόπιν του Αργύρη Χιόνη) για να χρησιμοποιήσουμε το χιούμορ τους σαν αναμνηστικό εμβόλιο ή σαν αναμνηστικές συνεδρίες βελονισμού. Ίσως με τα χρόνια το άφθονο γέλιο που προκαλούσε κάποια ατάκα του Ρενέ Γκοσινί ή μια εικονογραφική λεπτομέρεια διά χειρός Ουντερζό να έγινε χαμόγελο, αλλά μια χαρά είναι κι έτσι. Είπα λίγο πριν «κι αλλού στην Ευρώπη», άφησα δηλαδή έξω τις Ηνωμένες Πολιτείες. Όσο ξέρω, οι ήρωες που πλάστηκαν από τον Ουντερζό και τον Γκοσινί δεν τα κατάφεραν ιδιαίτερα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού ούτε έντυποι ούτε κινηματογραφημένοι (σαν καρτούν ή εμψυχωμένοι από ηθοποιούς). Κι ας είχαν ανακαλύψει την Αμερική περίπου μιάμιση χιλιετία προ Κολόμβου. Είχαν ανακαλύψει τα «γλου-γλου», δηλαδή τις γαλοπούλες, που όμως όσο νόστιμες κι αν ήταν, δεν μπόρεσαν να λυτρώσουν τον βεργολυγερό Οβελίξ από το πάθος του για τα αγριογούρουνα. Το σπίρτο του γαλλικού διδύμου δεν πέρασε τον ωκεανό. Δεν έχουμε άλλωστε να κάνουμε με κόμικ που το εξαντλεί η μια κι έξω ανάγνωση. Ο Γκοσινί, ο κειμενογράφος, και ο Ουντερζό, ο σκιτσογράφος, που μετά το 1977, οπότε πέθανε το έτερόν του πνευματικό ήμισυ, έγραφε και το κείμενο, ετοίμασαν ένα τραπέζι πλούσιας φαντασίας, σκορπίζοντας πάνω του και κάμποσα ψίχουλα πειραγμένης ιστορίας. Το χιούμορ τους, στον λόγο και στην εικόνα, δεν είναι απλοϊκό και ετοιματζίδικο. Υπάρχουν φυσικά αρκετά μοτίβα, σαν μόνιμα νήματα στην εξύφανση κάθε νέας περιπέτειας (η πείνα του Οβελίξ, ο πανικός από τις μουσικές απόπειρες του Κακοφωνίξ, τα λατινικά του γερο-πειρατή), αλλά κι αυτά με τον τρόπο της έκπληξης μας τα πρόσφερε πάντα η φαντασία του διδύμου στα τεύχη που δημιούργησε η έμπνευσή τους συνεργαζόμενη. Απόδειξη και τα τεύχη του «Αστερίξ» που εμφανίστηκαν στην αγορά με την υπογραφή τρίτων. Όλα τους έμειναν μακριά από το πρότυπο. Και το σχετικό link...