Search the Community

Eισαγωγη: Mario Gomboli Σχεδιο στον προλογο και στον επιλογο: Giuseppe Di Bernardo Βασισμενο σε ιδεα των: Guiujepe Palumbo,Tito Faraci Εισαγωγικη εικονα 2ης ιστοριας: Sergio Zaniboni Ελάχιστα πράγματα είναι γνωστά για τα χρόνια που πέρασε ο νεαρός Ντιαμπόλικ στο νησί του Κινγκ. Σε αυτόν τον τόμο που βλέπετε ο Μάριο Γκόμπολι και ο Τίτο Φαράτσι, μαζί με τον Τζουζέπε Παλούμπο, μας ταξιδεύουν στα εφηβικά χρόνια, στη ζωή ενός αγοριού που δεν γνώριζε ότι θα γινόταν ο Ντιαμπόλικ! (Η Ιταλικη εκδοση) Δύο γεγονότα, μια επίσκεψη σε μια γκαλερί και μια έκλειψη ηλίου, θα πυροδοτήσουν τις αναμνήσεις του Ντιαμπόλικ. Γλυκές αναμνήσεις παιδικών παιχνιδιών, θλιβερές αναμνήσεις χαμένων φιλιών, πικρές αναμνήσεις απάτης και προδοσίας. Αξέχαστες εμπειρίες που βοήθησαν να σφυρηλατηθεί ο χαρακτήρας του Βασιλιά του Τρόμου!

Μάσκες, στολές και κοσμοπλημμύρα. Όταν θέλεις να ξεφύγεις απ’ όλα αυτά, το βενετσιάνικο καρναβάλι δεν είναι η καλύτερη επιλογή. Η πρεμιέρα της νέας ταινίας «Spider-Man: No Way Home», της τρίτης κατά σειρά με πρωταγωνιστή τον Τομ Χόλαντ κάτω από την κόκκινη-μπλε στολή τις τελευταίες ημέρες του 2021, προκάλεσε εκστατικές αντιδράσεις στους θαυμαστές του διασημότερου ήρωα της Marvel. Σε αυτή τη χρονική συγκυρία, ανήμερα της κινηματογραφικής πρεμιέρας κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Μικρός Ήρως μία από τις πιο ιδιαίτερες περιπέτειες του Ανθρώπου Αράχνη. Ο λόγος για το «Spider-Man: Το μυστικό του κρυστάλλου», την πρώτη ιστορία ιταλικής παραγωγής με τον δημοφιλέστατο χάρτινο υπερήρωα. Η προέλευση της ιστορίας δεν αποτελεί απλά μια τυπική καταγραφή, μια αναφορά για τους λάτρεις της στατιστικής. Απεναντίας έχει βαθιές ουσιαστικές προεκτάσεις στην ίδια την ιστορία, αφού όταν πρωτοκυκλοφόρησε το 2003, μετά από παρασκηνιακές συνομιλίες του αρχισυντάκτη της ιταλικής Panini Ενρίκο Φορναρόλι με τα μεγάλα κεφάλια της Marvel, αποτέλεσε ένα πρωτότυπο υφολογικό πείραμα, μια ενδιαφέρουσα ανάμιξη δύο διακριτών καλλιτεχνικών σχολών. «Το Μυστικό του Κρυστάλλου αντιπροσωπεύει [...] ένα πρώτο, επιτυχημένο [...] παράδειγμα για το πώς οι μεγάλοι ήρωες του αμερικανικού κόμικς μπορούν να αποκτήσουν νέα πνοή διαμέσου των δασκάλων του ιταλικού κι ευρωπαϊκού κόμικς», επισημαίνει ο Φορναρόλι στην εισαγωγή. Πράγματι, οι δυο Ιταλοί δημιουργοί δεν μπήκαν στη διαδικασία να μιμηθούν τους συναδέλφους του από την αντίπερα όχθη του Ατλαντικού Ωκεανού. Μιλάμε άλλωστε για δυο βετεράνους με μακρά ιστορία στον χώρο της 9ης Τέχνης: τους Τίτο Φαράτσι (σενάριο) και Τζόρτζιο Καβατσάνο (σχέδιο), γνωστοί αμφότεροι από τις ιστορίες τους για την Disney Ιταλίας. Ανάμεσα στις συνεργασίες τους ξεχωρίζει η «Σκοτεινή Πόλη» (Μίκυ Μυστήριο Β’ Κύκλος) και η «Αληθινή Ιστορία του Χίλια Εννιακόσια», διασκευή της κλασικής ταινίας «Novecento». Η αποτύπωση του παρασκηνίου δεν δυσκόλεψε τον Καβατσάνο ο οποίος είναι γέννημα-θρέμμα Βενετός. Εκείνος μάλιστα έδωσε την ιδέα για τη δημιουργία του «κακού» αφού γνώριζε καλά τους τοπικούς μύθους. Από εκεί και πέρα, τη σκυτάλη πήρε ο Φαράτσι, ο οποίος ισορρόπησε το τοπικό στοιχείο με τα βασικά μιας περιπέτειας με τον Πίτερ Πάρκερ στο προσκήνιο – εσωτερικός μονόλογος, πνευματώδεις ατάκες και ένας επιβλητικός αντίπαλος που αρχικά βγάζει τον ήρωα εκτός μάχης. Ο Πίτερ Πάρκερ ταξιδεύει στη Βενετία για οδοιπορικό κατ’ εντολή του Τζ. Τζόνα. Παρά τις ελπίδες του για χαλάρωση, τελικά θα βρεθεί αντιμέτωπος με ένα μυστήριο που έχει τις ρίζες του στο νησί Μουράνο, γνωστό για την τέχνη της υαλουργίας, και τον απόκοσμο κόμη Αλεβίζε Τζάνους. Παρά τη μικρή έκταση, «Το μυστικό του κρυστάλλου» αποτελεί ένα σημείο αναφοράς τόσο στην Ιστορία της 9ης Τέχνης όσο και σε αυτήν του ήρωα. Και το σχετικό link...

Στην ιστορία Αρχιτεκτονική Κληρονομιά των Tito Faraci, Giorgio Salati και Roberto Vian του 2010 (βλέπε Νέο Μίκυ Μάους 267), υπάρχουν μερικές ενδιαφέρουσες κρυμμένες πληροφορίες (easter eggs στη νεοελληνική καθομιλουμένη των 30χρονων και κάτω νεαρών) τις οποίες θα εξετάσουμε λεπτομερώς. Στην αρχή της ιστορίας, καθώς ο Ντόναλντ προσπαθεί να γκρεμίσει το σπίτι του με τις κλωτσιές, εμφανίζεται ο μεσίτης υπερπολυτελείας Ρούμπικ Σφαιροκιούμπικ (ιταλικό όνομα: Dorick Sferocubik, βάσει του paperpedia) και μας πληροφορεί ότι το σπίτι του Ντόναλντ είναι έργο του Πάολο Μακέτο, εκπρόσωπου της οργανοπαικτικής αρχιτεκτονικής, δηλαδή συνταξιούχος οργανοπαίκτης που στράφηκε στην αρχιτεκτονική! Κοιτάζοντας στο inducks, η ιταλική περίληψη της ιστορίας αναφέρει ότι το ιταλικό όνομα του Πάολο Μακέτο είναι Alvar Baasso. Εδώ πρέπει να πούμε ότι η λέξη basso (όχι Baasso) στα ιταλικά σημαίνει 'χαμηλός' ή 'μπάσο' = 'βαθύφωνο', δηλαδή 'χαμηλός ήχος'. Ο όρος αυτός χρησιμοποιείται εκτενώς στην όπερα (και στην ηχητική μηχανική) για τους βαθύφωνους ήχους ή τύπους φωνής. Τι γίνεται τώρα εάν ανταλλάξουμε τη λέξη βαθύφωνο/μπάσο (basso στα ιταλικά), η οποία βρίσκεται στη μια πλευρά του εύρους της φωνητικής κλίμακας, με την αντίστοιχη λέξη που περιγράφει την αντίθετη πλευρά της φωνητικής κλίμακας; Έχουμε τη λέξη άλτο (alto στα ιταλικά, το οποίο σημαίνει και ψηλός). Αν προσθέσουμε και ένα έξτρα 'άλφα' στην ιταλική λέξη, όπως έγινε για το επίθετο Baasso, έχουμε το αντίστοιχο επίθετο Aalto. Προσθέτοντας και το όνομα Alvar, καταλήγουμε στο ονοματεπώνυμο Alvar Aalto. Ο οποίος, φυσικά, είναι ο διάσημος Φινλανδός αρχιτέκτονας και βιομηχανικός σχεδιαστής Alvar Aalto! (τι οργανοπαίκτης, τι βιομηχανικός σχεδιαστής...) Έτσι λύθηκε το (ιταλικό) μυστήριο του υπό εξέταση ονόματος! Αν κοιτάξουμε τις φωτογραφίες των αρχιτεκτόνων, του πραγματικού και του φανταστικού, βλέπουμε και την ομοιότητα: Φυσικά παραμένει το ερώτημα, γιατί στα ελληνικά να μεταφραστεί το όνομα του σε Πάολο Μακέτο...? Το μόνο που μπορεί να περάσει από το μυαλό μου είναι ότι χρησιμοποιήθηκαν το όνομα και το επίθετο από κάποιους ιταλούς δημιουργούς, π.χ. του Augusto Macchetto και του Paolo Mottura ή του Paolo De Lorenzi. Αλλά δεν βλέπω να βγάζει και πολύ νόημα μια τέτοια εξήγηση, αφού η μετάφραση έγινε μάλλον από έλληνα μεταφραστή. Αν έχει κάποιος άλλη γνώμη, είναι ευπρόσδεκτος να σχολιάσει. @PhantomDuck ...??? Πριν να κλείσουμε την έρευνα μας, να πάμε πίσω στον υπερπολυτελή μεσίτη Ρούμπικ Σφαιροκιούμπικ/Dorick Sferocubik. Φαντάζομαι ότι όλοι μας γνωρίζουμε τον κύβο του Ρούμπικ. Πιο κάτω βλέπουμε τον δημιουργό του κύβου, Έρνο Ρούμπικ, και τις ομοιότητες με τον ντισνεϋκό Ρούμπικ Σφαιροκιούμπικ (κασκόλ, κινήσεις των χεριών, μαλλιά, κλπ): (μη με ρωτήσετε γιατί το μικρό ιταλικό όνομα είναι Dorick... δεν έχω ιδέα...) Αυτά εν ολίγης. Επόμενη έρευνα όταν και εάν το επιτρέψουν οι συνθήκες της καθημερινότητας (τώρα με την καραντίνα, έχω ακόμα λιγότερο ελεύθερο χρόνο). Καλά να περνάτε και προσοχή στους παντός είδους κορονοϊούς!

Yποθέσεις διαφθοράς, πολιτικά σκάνδαλα, πληρωμένοι δολοφόνοι, συνέργειες δικαστικών, πολιτικών, μπάτσων, επιχειρηματιών, σε ένα νέο, σκοτεινό περιβάλλον, την Νταρκ Σίτυ. Το «Μίκυ Μυστήριο Β' Κύκλος» (Mickey Mouse Mystery Magazine) κυκλοφόρησε 20 χρόνια πριν, σπάζοντας κάθε συγγραφικό ταμπού και ακροβατώντας στο λεπτό σχοινί της λογοκρισίας μίας Disney υπερευαίσθητης, ειδικά όταν μεταχειρίζεσαι τον ήρωα-σήμα κατατεθέν της. Ένα βήμα πριν εκπνεύσει η προηγούμενη χιλιετία, το κατά είκοσι χρόνια μακρινό πλέον 1999, η καλλιτεχνική ομάδα της παραγωγής κόμικς με τους ήρωες του Disney στη γειτονική Ιταλία, το μυθικό σχεδόν επιτελείο του Topolino, έπλεε στον αφρό ενός ορμητικού κύματος δημιουργικού οίστρου. Μετά την τεράστια επιτυχία της επαναστατικής μεταμοντέρνας υπερηρωικής σειράς επιστημονικής φαντασίας με πρωταγωνιστή τον Ντόναλντ Ντακ και το alter ego του, Φάντομ Ντακ, γνωστή στα ελληνικά με τον τίτλο «Οι Νέες Περιπέτειες του Φάντομ Ντακ» (Paperinik New Adventures - PKNA), τα μεγάλα μυαλά του Topolino αποφάσισαν να δοκιμάσουν ένα πιο... ώριμο reboot, αυτή τη φορά με πρωταγωνιστή τον ήρωα-ναυαρχίδα της Disney: τον Μίκυ Μάους. Κι έτσι δημιουργήθηκε το Mickey Mouse Mystery Magazine, ή αλλιώς, όπως το μάθαμε στα ελληνικά, το Μίκυ Μυστήριο Β' Κύκλος. Μια πολύ ιδιαίτερη ιστορία και μάλλον μια από τις πιο σημαντικές χάρτινες στιγμές του πιο διάσημου ποντικού στον κόσμο. Τα νουάρ στοιχεία επικρατούν, όχι μόνο στο σεναριακό σκέλος αλλά και στη σκηνοθεσία των καρέ Η ιδέα ήταν απλή. Για παραπάνω από μισό αιώνα, ο Μίκυ είχε καθιερωθεί – ιδιαίτερα στις χάρτινες περιπέτειές του – ως ένας καταφερτζής ντετέκτιβ, του οποίου τη βοήθεια για την επίλυση μερικών εκ των δυσκολότερων υποθέσεων που βασανίζουν την Αστυνομία του Μίκυ Σίτυ ζητά τακτικά ο επικεφαλής της, επιθεωρητής Ο’ Χάρα. Με τον καιρό, όμως, θα έλεγε κανείς πως οι ιστορίες του ποντικού ντετέκτιβ άρχισαν να γίνονται στάσιμες και επαναλαμβανόμενες, δίχως τρομερές σεναριακές εμπνεύσεις, δίχως ιδιαιτέρως απειλητικούς αντιπάλους – ανέμενες πάντα τη νικηφόρα για τον ήρωα κατάληξη, και δεν αμφέβαλες στιγμή για αυτή. Οι επανεκδόσεις ιστοριών των βετεράνων του είδους Bill Walsh και Floyd Gottfredson, των Guido Martina και Romano Scarpa, δεν αρκούσαν για να καλύψουν το κενό και να ικανοποιήσουν τους αναγνώστες, αλλά και τους επιτελείς των εκδόσεων των ιστοριών με τον ήρωα. Αυτό, φυσικά, δεν σημαίνει πως δεν υπήρχαν αξιόλογες, φιλότιμες προσπάθειες. Διατηρούσαν, ωστόσο, τα χαρακτηριστικά της εξαίρεσης στον κανόνα. Ένας από τους... συνήθεις ύποπτους της νέας γενιάς υπήρξε, αναμφίβολα, ο Tito Faraci, ένας φιλόδοξος και ταλαντούχος συγγραφέας ιστοριών κόμικς με τους χαρακτήρες του Disney, ο οποίος ξεκίνησε τη συνεργασία του με το περιοδικό την κατάλληλη στιγμή, για να βρεθεί στο επίκεντρο μιας καλλιτεχνικής επανάστασης, την οποία παράλληλα ώθησε με τις ιδέες του. Το 1996. Εκείνη την περίοδο, οι παλαιότεροι συνάδελφοι του Faraci τα έδιναν όλα σε ένα πειραματικό πρότζεκτ που έβαζε στο μπλέντερ διαφορετικά αφηγηματικά μοτίβα - κυρίως επιστημονική φαντασία και υπερηρωική δράση - με κυρίαρχο συστατικό τον ντισνεϊκό χαρακτήρα. Το ίδιο έκανε, σε μικρότερο βαθμό, και εκείνος, μόνο που επέλεξε να πειραματιστεί συνδυάζοντας την παράδοση του Μίκυ Σίτυ με εμπνευσμένο, εκρηκτικό χιούμορ και στοιχεία καθαρόαιμης αστυνομικής, ντετεκτιβικής δράσης. Η πρωτοτυπία της συγγραφής του Faraci δεν πέρασε απαρατήρητη από τους υπεύθυνους του περιοδικού, οι οποίοι εμπιστεύονταν όλο και περισσότερο τον ταλαντούχο νεαρό, δίνοντάς του μάλιστα μια θέση στην ομάδα τους. Εκεί, όπου οι Alessandro Sisti, Ezio Sisto και Francesco Artibani, κάτω από την καθοδήγηση του Simone Stenti, έπλαθαν μέρα με τη μέρα ένα νέο φαινόμενο. Οι καλλιτεχνικές ανησυχίες του Simone Stenti του κάρφωσαν στο μυαλό την εξής ιδέα: «Γιατί να μην κάνουμε κάτι αντίστοιχο με τον Μίκυ;» Κι έτσι, μαζί με τους προαναφερθέντες, αλλά και τους Giorgio Cavazzano, Claudio Sciarrone, Silvio Camboni, Gianfranco Cardara, Davide Catenacci, υπό την εποπτεία του τότε διευθυντή του περιοδικού, Paolo Cavaglione, άρχισαν να πέφτουν ιδέες με ρυθμό οπλοπολυβόλου. Σεναριακά ευρήματα, σχεδίαση νέων χαρακτήρων, χρωματικές επιλογές, ακόμα και αρχιτεκτονική μελέτη για τη νέα πόλη στην οποία θα τοποθετούνταν ο χαρακτήρας πήραν μορφή έπειτα από πολλές ώρες ομαδικής δουλειάς. Μια ασυνήθιστη ιστορία Ποια είναι όμως τα χαρακτηριστικά της νέας αυτής ιστορίας; Τι ήταν αυτό το τόσο πρωτότυπο, αυτός ο αέρας ανανέωσης που έφερε στην κληρονομιά του εμβληματικού χαρακτήρα μιας εταιρείας-κολοσσού; Ήδη από τις πρώτες σελίδες, γίνεται αντιληπτό πως αυτή δεν είναι μια ιστορία σαν όλες τις άλλες. Οι καθιερωμένες πρακτικές αφήγησης των κλασικών κόμικς με ζωόμορφους χαρακτήρες παραβιάζονται τόσο στο επίπεδο της οπτικής απεικόνισης, με κινηματογραφικά πλάνα και χρήση βουβών, υπαινικτικών καρέ που προσκαλούν τον αναγνώστη να παρακολουθεί με προσοχή, όσο και στο επίπεδο της εξιστόρησης, αφού το πρώτο επεισόδιο μας δίνεται υπό τη μορφή μιας εξαντλητικής ιστορικής αναδρομής, επ’ ευκαιρία μιας ανάκρισης. Κι αν τα παραπάνω δεν ήταν ήδη αρκετά ανατρεπτικά, η εικόνα του Μίκυ Μάους να φωτίζεται από τον ανακριτικό φακό στην αίθουσα ανακρίσεων είναι το λιγότερο ασυνήθιστη. Ο Μίκυ Μάους καλείται στο Νταρκ Σίτυ για να αναλάβει το ιδιωτικό γραφείο ερευνών του παλιού συμφοιτητή του, Σόνυ Μίτσελ, ο οποίος αγνοείται αφού το αυτοκίνητό του βρέθηκε εκτός δρόμου. Εκεί, βρίσκεται ξαφνικά μπλεγμένος σε καταστάσεις που δεν έχει ξανασυναντήσει στο Μίκυ Σίτυ. Πληρωμένοι δολοφόνοι, διεφθαρμένοι πολιτικοί, πουλημένοι δικαστές, αστυνομικοί χωρίς ηθικούς φραγμούς. Ο Μίκυ Μάους εκεί είναι ένας ξένος, μια παραφωνία στη μελωδία του υποκόσμου, ο οποίος κινεί τα νήματα. Γι’ αυτό και δεν αργεί να βρεθεί στο μάτι του κυκλώνα. Η αστυνομία, αντί να ζητά τη βοήθειά του για τη διαλεύκανση δύσκολων υποθέσεων, τον παρακολουθεί στενά. Την ίδια στιγμή, η φυσική τάση του χαρακτήρα να μπλέκεται σε υποθέσεις και να αναζητά την αλήθεια και το δίκαιο, τον τοποθετεί πολύ γρήγορα στο στόχαστρο όλου του υποκόσμου του Νταρκ Σίτυ. Για το λόγο αυτό, υπήρχε η ανάγκη να δημιουργηθούν νέοι χαρακτήρες. Ο Γκούφυ, η Μίννι, ο Μαύρος Πητ, δεν έχουν θέση σε αυτό το περιβάλλον. Είναι ήρωες που αποπνέουν την ασφάλεια της κανονικότητας, η οποία στο Νταρκ Σίτυ έχει δώσει τη θέση της στη διαρκή επιφυλακή, την αγωνία – όταν ο ήρωας απειλείται από τα όπλα των κακοποιών, αισθάνεσαι την ένταση του κινδύνου. Όπως και για τον Μίκυ, έτσι και για τον αναγνώστη, το νέο περιβάλλον είναι εντελώς αχαρτογράφητο. Όπως είναι εύκολα αντιληπτό, πρόκειται για μια ιστορία που είναι αντιδιαμετρικά αντίθετη με το «ντισνεϊκό» modus operandi. Γι’ αυτό και αποτελεί ταυτόχρονα μια από τις σειρές που φλέρταραν περισσότερο με το λογοκριτικό ψαλίδι της μαμάς εταιρείας, αλλά και το πιο τολμηρό εγχείρημα για μια «ενήλικη» ιστορία Disney με νουάρ στοιχεία. Από τη δεκαετία του ’90 κι έπειτα, το κέντρο ελέγχου της ευρωπαϊκής παραγωγής ιστοριών με τους χαρακτήρες της Walt Disney Company ήταν στο Παρίσι. Όλες οι ιστορίες έπρεπε να πάρουν την έγκριση από τα κεντρικά, πριν τυπωθούν. Κι εκεί ξεκινάνε τα προβλήματα για κάθε τέτοιου είδους τολμηρό εγχείρημα, αφού η Disney είναι γνωστή για τους αυστηρούς της όρους και τις λογοκριτικές της τάσεις. Κι αν το PKNA κατάφερε να επιτρέψει τους δημιουργικούς πειραματισμούς, όταν μιλάμε για τον ήρωα-ναυαρχίδα της εταιρείας η προσοχή πρέπει να είναι πολύ μεγαλύτερη και οι χειρισμοί πολύ πιο λεπτοί. Στην πρώτη ιστορία που σχεδίασε ο Giorgio Cavazzano, σε μια ανταλλαγή πυρών του Μίκυ με έναν απειλητικό κακοποιό, ένας περαστικός ηλικιωμένος βρίσκει τον θάνατο από μια αδέσποτη σφαίρα. Οπως είναι λογικό, το καρέ αυτό έπρεπε να ανασκευαστεί. Σκηνές βίας, όπως η απόπειρα ξυλοδαρμού του Μίκυ Μάους από τους μπράβους ενός μεγάλου κεφαλιού του υποκόσμου, έπρεπε να αναπροσαρμοστούν ώστε η βία να γίνει περισσότερο υπαινικτική παρά να φαίνεται. Ακόμα κι έτσι, η ιστορία παρέμενε ένα μεγάλο αγκάθι στο μάτι των γραφειοκρατών της Disney. Γι’ αυτό κι επινοήθηκε ένα άλλο εύρημα, προκειμένου να μετριάσει τον αντίκτυπο της ιστορίας στους νεαρούς αναγνώστες των κόμικς: στο τέλος κάθε ιστορίας, από το δεύτερο τεύχος και μετά, υπήρχε μια σελίδα που έδειχνε τον Μίκυ Μάους να βγαίνει από έναν κινηματογράφο. Με αυτό, επιχειρούνταν η αποστασιοποίηση του ήρωα από την ιστορία του: όσα παρακολουθήσατε δεν είναι η «πραγματικότητα» του ήρωα, αλλά μια ταινία στην οποία πρωταγωνιστεί ως ηθοποιός. Αν και μετριάζει λίγο το τολμηρό του εγχειρήματος, ήταν μια ικανοποιητική μέση λύση, η οποία επέτρεψε στην ιστορία να συνεχίσει και να φτάσει τα 12 τεύχη, προσφέροντας μια από τις καλύτερες στιγμές του Μίκυ Μάους, αλλά και των κόμικς με τους ήρωες της Disney εν γένει. Και το σχετικό link...

Το σημερινό Μίκυ Μάους (Νο 2367) δημοσίεψε αυτή την ιστορία, που αποτελεί συνέχεια ενός παλιότερου στριπ του Φλόυντ Γκότφρεντσον! Για να καταλάβουν οι αναγνώστες το ιστορικό που κρύβεται στις σελίδες του κόμικ, στην ύλη του περιοδικού προστέθηκε αυτό το μονοσέλιδο άρθρο: Inducks