Search the Community

Η πρώτη κυκλοφορία graphic novel από τις εκδόσεις Αντίποδες είναι ένα ασπρόμαυρο διαμάντι 288 σελίδων, το οποίο παρουσιάζει με ιδιοφυή τρόπο τις πολιτικές, οικονομικές και ψυχολογικές προεκτάσεις των ιδεών του Πιερ Μπουρντιέ. Η Διάκριση, ένα από τα σημαντικότερα έργα του Γάλλου κοινωνιολόγου, εμπνέει την Τιφέν Ριβιέρ να σχεδιάσει μια ιστορία στην οποία ένας καθηγητής Κοινωνιολογίας προσπαθεί να εξηγήσει σε μαθητές Λυκείου βασικές έννοιες του μεγάλου στοχαστή. Κοινωνιολογία για αρχάριους λοιπόν ή, ακόμη καλύτερα, ένας απολαυστικός τρόπος να διακρίνουμε τους πολιτισμικούς μηχανισμούς αναπαραγωγής της κοινωνικής ανισότητας στην καθημερινότητά μας. Η Διάκριση Ο Θανάσης Πέτρου επιστρέφει με το πέμπτο μέρος της πολύ επιτυχημένης ιστορικής του σειράς, το οποίο τιτλοφορείται 1941 – Αυστηρά συσκότισις (εκδ. Ίκαρος)· μια αξιέπαινη, δηλαδή, συνέχεια ενός έργου που έχει ήδη εντυπωσιάσει με την ποιότητά του. Αυτή τη φορά, ο Πέτρου μάς μεταφέρει στη Μακεδονία της τριπλής κατοχής – γεμάτη έριδες, βία και πόλεμο – σε ένα αφήγημα από το οποίο αναβλύζει ο πόνος μιας εποχής που ακόμη στοιχειώνει τη συλλογική μνήμη. 1941 – Αυστηρά συσκότισις Μετά τις προηγούμενες κυκλοφορίες, Καπετάν Μιχάλης του Παναγιώτη Πανταζή και Ζορμπάς του Soloup, τα δύο νέα graphic novels για τον Καζαντζάκη, Η κρητική ματιά 1883-1919 και Ο πολύβουος κόσμος 1921-1957 (εκδ. Διόπτρα), επιβεβαιώνουν το επιτυχημένο άνοιγμα του εκδοτικού στο εικονογραφημένο μυθιστόρημα. Σε σενάριο του Αλέν Γλυκός και εικονογράφηση του Αντονέν, οι δύο τόμοι αποτελούν μια ανοιχτή συνομιλία με τα παιδικά χρόνια, τη φιλοσοφία και τα ταξίδια του μεγάλου Έλληνα συγγραφέα, προσφέροντας μια απολαυστική και γεμάτη χρώμα ματιά στη ζωή του. Ο πολύβουος κόσμος 1921-1957 Αυτό που πετυχαίνει η Τζάκι Φλέμινγκ στο σατιρικό και εύπεπτο Το πρόβλημα με τις γυναίκες (εκδ. Μεταίχμιο) είναι να ξαναζωγραφίσει την Ιστορία. Πρόκειται για ένα κόμικ που αποκαλύπτει την απουσία των γυναικών από τα βιβλία της Ιστορίας και σατιρίζει τις αλλοπρόσαλλες θεωρίες που διατυπώθηκαν μέσα στους αιώνες – ακόμη και από σπουδαίους στοχαστές – σχετικά με τις γυναίκες και τον ρόλο τους. Η έννοια της συμπερίληψης βρίσκεται στον πυρήνα του Όσα επιθυμήσαμε (εκδ. Μικρός Ήρως) του Ηλία Κυριαζή. Η παρέα ηρώων με απόλυτα διαφορετικούς μεταξύ τους χαρακτήρες ζωντανεύει μέσα από σχέδια γεμάτα χρώμα και κίνηση. Όταν ένας μυστηριώδης κομήτης περνά από τη Γη και ένα υπερφυσικό ον προσφέρεται να πραγματοποιήσει μία ευχή στον καθένα, η καθημερινή (;) ιστορία «μεταμορφώνεται» σε συναρπαστική περιπέτεια. Όσα επιθυμήσαμε Στην άλλη κυκλοφορία των ίδιων εκδόσεων, συναντάμε την Ομήρου Βατραχομυομαχία (η ταυτότητα του δημιουργού παραμένει στην πραγματικότητα μυστήριο) σε μια εικονογραφημένη διασκευή ενός έμμετρου έργου της αρχαιότητας, 303 στίχων, γραμμένου τον 4ο αι. π.Χ. στην αττική διάλεκτο. Το έργο περιγράφει τον κωμικοτραγικό πόλεμο μιας μέρας ανάμεσα σε βατράχια και ποντίκια στην άκρη μιας λίμνης. Πρόκειται για μια ελεύθερη, διασκεδαστική παρωδία, που γίνεται graphic novel μέσα από την εικονογράφηση της Ειρήνης Σκούρα και τη μεταφορά του Γιώργου Βλάχου. Και το σχετικό link...

Δύο σημαντικοί δημιουργοί κόμικς, ο Θανάσης Πέτρου και ο Σπύρος Δερβενιώτης, γράφουν στο Documento για τις κοινωνικές και οικονομικές προεκτάσεις του Ghibli effect. Από τη φρενίτιδα του Ghibli effect δεν γλίτωσαν ούτε ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Ίλον Μασκ, αφού μετατράπηκαν και αυτοί σε χαρακτήρες ταινίας του Χαγιάο Μιγιαζάκι. Εν μια νυκτί τα social media κατακλύστηκαν από φωτογραφίες των χρηστών στις οποίες είχε εφαρμοστεί το Ghibli effect. Κάπως έτσι, όλοι άρχισαν να μοιάζουν με χαρακτήρες ταινίας του Χαγιάο Μιγιαζάκι. Πλάκα δεν έχει; Καθόλου, αν δει κανείς όλη την εικόνα. Μέσα από την τεχνολογία της τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ) μπορεί οποιαδήποτε εταιρεία να χρησιμοποιήσει την τεχνοτροπία οποιουδήποτε καλλιτέχνη χωρίς να καταβάλει το αντίστοιχο ποσό για την παραχώρηση πνευματικών δικαιωμάτων. Αυτό σημαίνει πως πάλι οι εταιρείες κερδίζουν εις βάρος του ατόμου και του κοινωνικού συνόλου. Δύο από τους σημαντικότερους δημιουργούς κόμικς γράφουν στο Documento και εξηγούν τι συμβαίνει πίσω από ένα φαινομενικά αθώο παιχνίδι με τις εικόνες. Θανάσης Πέτρου Νομικό κενό σε παγκόσμια κλίμακα Πολύ πρόσφατα, το γεγονός ότι το ChatGPT έδωσε τη δυνατότητα στους χρήστες του να δημιουργήσουν μέσω τεχνητής νοημοσύνης εικόνες που μιμούνται το καλλιτεχνικό ύφος των στούντιο anime Ghibli του Χαγιάο Μιγιαζάκι προκάλεσε ρεκόρ επισκεψιμότητας και χρήσης της συγκεκριμένης πλατφόρμας τεχνητής νοημοσύνης. Ταυτόχρονα βέβαια, αυτή η νέα εξέλιξη προκάλεσε την έντονη αντίδραση του ίδιου του Μιγιαζάκι, ο οποίος εξέφρασε την αποστροφή του τονίζοντας πως μια τέτοια χρήση της ΤΝ δείχνει ότι «η ανθρωπότητα χάνει την πίστη της στον εαυτό της» και ότι «νιώθει πως πλησιάζουμε στο τέλος των καιρών». Το συγκεκριμένο παράδειγμα κατάφωρης παραβίασης της έννοιας των πνευματικών δικαιωμάτων των δημιουργών επί των έργων τους από τις εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης ελεύθερης πρόσβασης νομίζω πως δείχνει περίτρανα το νομικό κενό που υπάρχει παγκοσμίως αυτή τη στιγμή. Ο Θανάσης Πέτρου είναι δημιουργός κόμικς και εκπαιδευτικός. Οι εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης, όπως η ΟpenAI, η xAI του Ιλον Μασκ και πολλές άλλες, δρουν ανεξέλεγκτα. Για τα εκατομμύρια εικόνων, εικαστικών, φωτογραφιών κ.λ.π. που έχουν μέχρι στιγμής ενσωματώσει στο υλικό τους δεν έχουν πληρώσει δεκάρα τσακιστή. Η έννοια απόδοσης δικαιωμάτων σε καλλιτέχνες από τους οποίους κυριολεκτικά έκλεψαν το έργο παραμένει κενό γράμμα. Δεν υπάρχει κανένα νομικό πλαίσιο σε οποιαδήποτε χώρα που να υποχρεώνει τις εταιρείες ΤΝ να πληρώσουν για το υλικό που χρησιμοποιούν στη δημιουργία των μοντέλων τους. Απλώς, στην περίπτωση του πασίγνωστου Mιγιαζάκι αυτή η κλοπή πνευματικής και καλλιτεχνικής δημιουργίας από τις εταιρείες ΤΝ έγινε ολοφάνερη και για τον λόγο αυτό δημιουργήθηκε αναμπουμπούλα. Ενδεχομένως, αυτοί οι εκατομμύρια νέων χρηστών της συγκεκριμένης πλατφόρμας ήθελαν απλώς να παίξουν και να διασκεδάσουν δημιουργώντας μια εικόνα που μιμείται άψυχα το ύφος του Μιγιαζάκι. Ωστόσο, το ουσιαστικό πρόβλημα που προκύπτει είναι όταν επαγγελματίες διαφόρων τομέων (εκδότες, διαφημιστικές εταιρείες κ.ά.) παράγουν και χρησιμοποιούν προς όφελός τους δωρεάν οπτικό υλικό κάνοντας απλώς υπαγορεύσεις κειμένων σε μια ΤΝ, αντί να πληρώνουν έναν καλλιτέχνη για τον σκοπό αυτό. Δυστυχώς ή ευτυχώς, ζούμε πλέον σε έναν κόσμο όπου η τεχνητή νοημοσύνη καταλαμβάνει όλο και μεγαλύτερο χώρο στην καθημερινή μας ζωή. Από αυτό και μόνο το γεγονός προκύπτουν πάρα πολλά ζητήματα σε νομικό, εμπορικό, ηθικό επίπεδο που πρέπει να διευθετηθούν. Εύχομαι να βρεθούν η βούληση, η αποφασιστικότητα και η διορατικότητα για να γίνουν αρκετά σύντομα αυτές οι ρυθμίσεις, ειδεμή το μέλλον θα μας επιφυλάσσει μόνο δυσάρεστες εκπλήξεις. Σπύρος Δερβενιώτης Να κοιτάξουμε το τέρας στα μάτια Η πρόσφατη Ghiblimania έθεσε εμφατικά στον δημόσιο διάλογο το θέμα της τεχνητής νοημοσύνης στην τέχνη. Θέματα που απασχολούσαν μέχρι τώρα εσωτερικά τον «χώρο» ήρθαν αυθημερόν σε γνώση όλης της κοινωνίας, όπως και το brand name Ghibli άλλωστε, για να βλέπουμε και την άλλη πλευρά του νομίσματος. Η συζήτηση όμως έγινε άτσαλα, άκομψα και, κατά τη γνώμη μου, αναποτελεσματικά. Άνθρωποι που μεγάλωσαν με το Napster, κολύμπησαν στα torrents και επένδυσαν σε VPN ξαφνικά πετροβολούσαν απλούς χρήστες των κοινωνικών δικτύων λέγοντας ότι είναι «κακοί άνθρωποι» επειδή αστόχαστα συναινούν στη σκύλευση των πνευματικών δικαιωμάτων του Μιγιαζάκι, δηλαδή «αύριο μεθαύριο τα δικά μου», που ήταν και η ουσία του προβλήματός τους. Είναι αβάσιμοι οι φόβοι τους; Όχι, αλλά, αν πραγματικά θέλουμε να κοιτάξουμε το τέρας στα μάτια, να εστιάσουμε σωστά. Η τεχνητή νοημοσύνη είναι ο τελευταίος κρίκος σε μια ψηφιακή αλυσίδα που γονάτισε τους επαγγελματίες εικόνας. Ο Σπύρος Δερβενιώτης είναι σκιτσογράφος. Το κακό ξεκίνησε από τη δεινοσαυρική εξαφάνιση των εντύπων, γιγαντώθηκε με τη «Spotify-oποίηση» του χώρου, με τις φωτοθήκες τύπου Shutterstock και το τελευταίο καρφί στο φέρετρο ήταν η γιγάντωση της απέραντης χωματερής πνευματικών δικαιωμάτων, τα social media, στα οποία παρεμπιπτόντως όλοι οι επαγγελματίες εικόνας έχουν οικειοθελή (ή καταναγκαστική, για να είμαστε ακριβείς) παρουσία. Ας μείνουμε λίγο σ’ αυτά τα τελευταία. Το πραγματικό πρόβλημα της ανθρωπότητας προς επίλυσιν είναι ότι όλη αυτή τη δύναμη, του web 2.0, του ΑΙ, της Ψηφιακής Νέας Γης συνολικά, την έχουν μια χούφτα άνθρωποι που έχουν αποκτήσει δύναμη μεγαλύτερη από κράτη κι από συνασπισμούς κρατών. Αυτή η ασύλληπτη ασυμμετρία δύναμης είναι που πρέπει να χτυπηθεί, η συσσώρευση μιας απίστευτης δύναμης που κατατρώει τη δημοκρατία, την ενημέρωση και ναι, και τα πνευματικά δικαιώματα στα χέρια πέντε-δέκα κοινωνιοπαθών κερδοσκόπων. Και αφού πάρουμε ξανά στα χέρια μας και ξαναβάλουμε στη σωστή τροχιά την υπόσχεση εκδημοκρατισμού που υπήρξε κάποτε (θυμάστε;) το ίντερνετ, μπορούμε να βάλουμε κάτω και να συζητήσουμε την επόμενη μέρα της βιωσιμότητας των καλλιτεχνών: τη χρησιμότητα ή μη της πνευματικής ιδιοκτησίας, το ώριμο πια αίτημα για ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, τα «πώς» της αφθονίας που ήταν η υπόσχεση της προόδου της τεχνολογίας. Αλλά αυτή η συζήτηση χρειάζεται τη φαντασία που κατηγορούμε την τεχνητή νοημοσύνη ότι δεν έχει, αλλά ο ανομολόγητος φόβος μας είναι ότι μας αντιγράφει πιστά. Και το σχετικό link...

Με τον πέμπτο τόμο «1941 – Αυστηρά Συσκότισις» ο Θανάσης Πέτρου μάς μεταφέρει στη Θεσσαλονίκη της πιο ζοφερής σελίδας της Ιστορίας: της ναζιστικής κατοχής, των δωσίλογων, αλλά και της Αντίστασης. Στους 42 μήνες κατοχής στη Θεσσαλονίκη, από την εισβολή του 1941 μέχρι την απελευθέρωση τον Οκτώβριο του 1944, επικεντρώνεται το νέο κόμικς του «δικού μας» Θανάση Πέτρου, «1941 – Αυστηρά Συσκότισις», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ίκαρος. Το «1941» είναι το πέμπτο μέρος της σειράς που ξεκίνησε πριν από πέντε χρόνια, παρακολουθώντας την ιστορία του στρατιώτη Γιώργη Αμπατζή από το Γκέρλιτς της Γερμανίας στον Σαγγάριο της Μικράς Ασίας και από εκεί στην προσφυγιά στον Πειραιά, για να βρεθεί, μετά από πολυετή φυλάκιση, στη Θεσσαλονίκη του αιματοβαμμένου Μάη του 1936. Ταυτόχρονα η σειρά παρακολουθεί την ταραγμένη ιστορία της Ελλάδας στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα, μια ιστορία στενά συνδεδεμένη με τους δύο παγκόσμιους πολέμους, στη δίνη των πολιτικών αναταράξεων και των εθνικών περιπετειών. Στον πέμπτο τόμο ο Πέτρου συνεχίζει την ιστορία του Αμπατζή με φόντο τη Θεσσαλονίκη επί δικτατορίας Μεταξά. Λίγα χρόνια πριν από τον πόλεμο ο ήρωάς μας πιάνει δουλειά σε ένα καρεκλάδικο και συνάπτει γάμο με μια χήρα, μάνα δύο παιδιών. Τα παιδιά της, η 14χρονη Ελένη και ο 18χρονος Κώστας, αντιπροσωπεύουν τα δύο αντιμαχόμενα στρατόπεδα στα οποία θα χωριστεί αργότερα η Ελλάδα, καθώς η κόρη θα προσχωρήσει στην Αντίσταση και ο γιος στη δωσιλογική εθνικοφροσύνη. Τα ξημερώματα της 28ης Οκτωβρίου 1940 οι σειρήνες ξυπνούν τους Θεσσαλονικείς: η Θεσσαλονίκη, όπως και η υπόλοιπη χώρα, εισέρχεται στην εποχή του πολέμου με κήρυξη γενικής επιστράτευσης σε συνθήκες παλλαϊκού ενθουσιασμού. Οι άνθρωποι πανηγυρίζουν για κάθε νίκη του ελληνικού στρατού στην Αλβανία, αλλά δεν λείπουν και οι αγωνιώδεις στιγμές των αεροπορικών βομβαρδισμών, για την αποφυγή των οποίων επιβάλλεται κάθε νύχτα προληπτική «αυστηρά συσκότισις» με υποχρεωτικό σβήσιμο των φώτων και κάλυψη των παραθύρων. Η πραγματική συσκότιση όμως θα έρθει όταν η μαύρη σκιά του αγκυλωτού σταυρού θα καλύψει την πόλη, όπως κάλυψε τη χώρα και την υπόλοιπη Ευρώπη. Στις 6 Απριλίου 1941 η ναζιστική Γερμανία επιτίθεται στην Ελλάδα μέσω Βουλγαρίας και Γιουγκοσλαβίας προς ενίσχυση της ηττημένης συμμάχου της Ιταλίας. Τρεις μέρες μετά το μέτωπο καταρρέει και τα ελληνικά στρατεύματα παραδίδονται. Πριν καν ολοκληρωθεί η γερμανική προέλαση προς Νότο, πρόθυμοι Έλληνες «Κουίσλινγκ» υπογράφουν την ταπεινωτική συνθηκολόγηση της χώρας. Στη Θεσσαλονίκη οι κατοχικές δυνάμεις μπαίνουν στις 9 Απριλίου. Λόγω της ζωτικής στρατηγικής σημασίας της η Θεσσαλονίκη υπάγεται στον έλεγχο του γερμανικού στρατού. Οι ναζί επιβάλλουν τον τρόμο τους, η μόνη εφημερίδα που κυκλοφορεί είναι η εθνικοσοσιαλιστική «Νέα Ευρώπη» και οι κατασχέσεις αγαθών από τον γερμανικό στρατό προκαλούν τον φριχτό λιμό του 1941-42. Σε μια τέτοια ακραία συνθήκη οι γνωστοί μαυραγορίτες «κάνουν την κρίση ευκαιρία» –όπως θα λέγαμε κατά την προηγούμενη δεκαετία των μνημονίων. Όμως το μεγαλύτερο έγκλημα, πέραν των μαζικών εκτελέσεων στα γύρω χωριά, συντελείται με τον εξανδραποδισμό και την εξόντωση της κοινότητας των 50.000 Σεφαραδιτών Εβραίων της Θεσσαλονίκης. Ένα ασύλληπτο έγκλημα τεράστιων διαστάσεων που συνοδεύτηκε από την πλιατσικολόγηση των περιουσιών τους από τους χριστιανούς γείτονές τους. Μοναδικό φως στο σκοτάδι η οργανωμένη ΕΑΜική αντίσταση, η δυναμική της οποίας προκαλεί την αιματηρή αντίδραση ταγματασφαλιτών και ποικιλώνυμων εθνικιστικών ομάδων δρώντας, στο όνομα του αντικομμουνισμού, προς όφελος του κατακτητή. Μετά από «τριάμισι αβάσταχτα χρόνια» η απελευθέρωση επιτέλους έρχεται, αλλά νέα δεινά επιφυλάσσονται για τους πρωταγωνιστές του «1941», όπως φυσικά και για τα κομμάτια εκείνα της κοινωνίας που διάλεξαν την πλευρά της Αντίστασης. Δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε ότι η σειρά του Πέτρου συγκαταλέγεται στις πλέον σημαντικές της εγχώριας παραγωγής. Δεν είναι μόνο η βαθιά γνώση των ιστορικών γεγονότων και των πολιτισμικών συμφραζόμενων που είναι εμφανή στην αφήγησή του ως προϊόν επίμονης έρευνας. Είναι κυρίως το μεράκι με το οποίο χτίζει τους – εντελώς ανθρώπινους – χαρακτήρες του, διαμέσου των οποίων συναντάμε μη μυθοπλαστικούς χαρακτήρες όπως τον Μάρκο Βαμβακάρη και τον Βασίλη Τσιτσάνη ή τον διαβόητο ναζιστή δωσίλογο Γεώργιο Πούλο. Μέσα από τις μικρές ιστορίες τους αναδεικνύεται η Μεγάλη Ιστορία με τη μέθοδο των ομόκεντρων κύκλων: της κοινωνίας, της χώρας και του κόσμου. Αν κάτι πάντως εξυψώνει τη γνησιότητα της αφήγησης, δεν είναι άλλο από το γεγονός ότι ο Θανάσης Πέτρου είναι γέννημα θρέμμα Σαλονικιός. Στα καλοσχεδιασμένα καρεδάκια του η Αποστόλου Παύλου, η Αγία Σοφία, η Εγνατία, η πλατεία Ελευθερίας και το ισοπεδωμένο εβραϊκό νεκροταφείο δεν είναι απλώς αποτυπώσεις μιας πόλης που δεν υπάρχει πια, αλλά η αγαπητική φιλοτέχνηση ενός οικείου τόπου: της δικής του πόλης. Και το σχετικό link...

1941: ΑΥΣΤΗΡΑ ΣΥΣΚΟΤΙΣΙΣ είναι ο τίτλος της τελευταίας δουλειάς του Θανάση Πέτρου ο οποίος συνεχίζει και μας προσφέρει πολύ καλές δουλειές ξανά και ξανά. Σε αυτό το κόμικ λοιπόν συνεχίζονται για 5η ιστορία οι περιπέτειες του ήρωα μας Γιώργου Αμπατζή που ξεκίνησαν με το "ΟΙ ΟΜΗΡΟΙ ΤΟΥ ΓΚΑΙΡΛΙΤΣ" και συνεχίστηκαν στα "1922: ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΕΝΟΣ ΟΝΕΙΡΟΥ" , "1923: ΕΧΘΡΙΚΗ ΠΑΤΡΙΔΑ" και "1936: ΕΤΟΙΜΟΡΡΟΠΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ" (πατήστε πάνω στους τίτλους για να πάτε στις αντίστοιχες παρουσιάσεις στο φόρουμ μας). Κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ΙΚΑΡΟΣ τον Μάρτιο του 2025. Ξεκινώντας το 1937 και συνεχίζοντας το 1939 μας δείχνει μερικά γεγονότα από την ζωή του πρωταγωνιστή μας ώστε να δούμε που βρίσκεται και τι κάνει. Η έναρξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου θα τον βρει στην Θεσσαλονίκη εγκατεστημένο όπου η χαρά των πρώτων νικών στο αλβανικό μέτωπο έναντι των Ιταλών θα αντικατασταθεί από την πίκρα για την ήττα έναντι στους Γερμανούς και φυσικά με την αβεβαιότητα της επακόλουθης κατοχής. Στην διάρκεια της κατοχής - που περιλαμβάνει και το μεγαλύτερο όγκο του έργου αυτού - θα δούμε πολλά γεγονότα και ταλαιπωρίες μέσα από τα μάτια του πρωταγωνιστή μας. Την έλλειψη τροφίμων, την απαγόρευση κυκλοφορίας, την ζωή να μην έχει πλέον καμμία αξία στα μάτια των Γερμανών, τον εκδιωγμό των Εβραίων και τους μαυραγορίτες συνεργάτες των Γερμανών όπου εκμεταλεύτηκαν την κατάσταση και πλούτισαν. Τους ίδιους ανθρώπους να στελεχώνουν τα τάγματα ασφαλείας και φυσικά τον διχασμό και τις μάχες ανάμεσα σε αντιστασιακούς και ταγματασφαλίτες. Ο τόμος τελειώνει με την πολυπόθητη απλευθέρωση Οι εποχές ήταν πολύ δύσκολες και η βία πολύ μεγάλη και ο δημιουργός δεν κάνει καμμία έκπτωση στο να μας δείξει σκληρές καταστάσεις. Το σενάριο πολύ καλό όπως πάντα από τον Θανάση Πέτρου που μας παρουσιάζει ένα ακόμα μάθημα σύγχρονης νεοελληνικής ιστορίας μιας δύσκολης και απαίσιας εποχής. Νομίζω ότι όλοι έχουμε ακούσει λίγο-πολύ τις ιστορίες από τους μεγαλύτερους και ο δημιουργός έκανε μια πολύ καλή έρευνα - υπάρχει η βιβλιογραφία στο τέλος του τόμου - ώστε να αποδώσει πιστά το κλίμα της εποχής. Το σχέδιο του πλέον γνωστό μετά απο τόσες δουλειές που εμένα μου αρέσει και το βρίσκω ταιριαστό. Η έκδοση αρκετά καλή στο ίδιο επίπεδο με τα τέσσερα προηγούμενα με εσωτερικές σελίδες ιλουστρασιόν που δείχνει και ωραία τα χρώματα. Κλείνοντας να πω ότι είναι ένα κόμικ που το προτείνω - όπως και τα προηγούμενα της σειράς - ώστε να μάθουμε λίγο καλύτερα την ιστορία μας.

Το πέμπτο μέρος της πολύ πετυχημένης ιστορικής σειράς του Θανάση Πέτρου, το «1941 – Αυστηρά συσκότισις» σε αποκλειστική προδημοσίευση στη LIFO. Στο νέο graphic novel του Θανάση Πέτρου με τίτλο 1941 – Αυστηρά συσκότισις ο ήρωάς του Γιώργος Αμπατζής φτάνει στη Θεσσαλονίκη λίγο πριν από την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, έχοντας περάσει πλήθος κακουχιών που έχουν σημαδέψει τη ζωή του, σε μια προσπάθεια να την ξαναφτιάξει από την αρχή. Παντρεύεται την Παναγιώτα που είναι χήρα με δύο παιδιά και πιάνει δουλειά σε ένα καρεκλάδικο στην Άθωνος, λίγο πριν οι Ιταλοί και μετά οι Γερμανοί εισβάλλουν στην Ελλάδα, ξεκινώντας έναν κύκλο βίας που συνεχίστηκε και μετά την ήττα τους, στον Εμφύλιο που ακολούθησε. Το πέμπτο μέρος της πολύ πετυχημένης ιστορικής σειράς του, που ξεκίνησε με τους Ομήρους του Γκαίρλιτς, συνεχίστηκε με το 1922 – Το τέλος ενός ονείρου, το 1923 – Εχθρική πατρίδα και το 1936 – Ετοιμόρροπη Δημοκρατία, μεταφέρει τη δράση σε μια Μακεδονία που υποφέρει από την τριπλή κατοχή (και από τους Βούλγαρους), από τους πολέμους, από τοπικές και οικογενειακές έριδες αλλά και από τη γενοκτονία των Ελλήνων Εβραίων κατοίκων της πόλης που οδήγησε στη σχεδόν ολοκληρωτική εξόντωσή τους στα στρατόπεδα συγκέντρωσης (εκεί χάθηκε του 95% του εβραϊκού πληθυσμού). Το graphic novel κυκλοφορεί στις 10 Μαρτίου από τις εκδόσεις Ίκαρος. Στο μεταξύ σήμερα, 20/2, θα ξεκινήσει μια έκθεση (που θα διαρκέσει μέχρι τις 20/3) με 15 έργα του Πέτρου φτιαγμένα με μια πρωτότυπη, ιδιόχειρη τεχνική μόνο με χρωματιστά στιλό, στο Bartesera (Κολοκοτρώνη 25) με τίτλο «Ανύπαρκτοι Υπερήρωες με Στιλ(ό)». Ένα από τα έργα αυτά είναι το επίσημο εικαστικό που σχεδίασε για το Comicdom CON Athens 2025, το φεστιβάλ κόμικς της Αθήνας που θα γίνει στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων στις 16, 17 και 18/5, όπου φέτος ο Θανάσης Πέτρου είναι ο τιμώμενος καλλιτέχνης. «Κατέληξα στο συμπέρασμα ότι το σημαντικότερο στοιχείο που διακρίνει την περίοδο της τριπλής Κατοχής της Ελλάδας από Γερμανούς, Ιταλούς και Βούλγαρους την περίοδο 1941-1944 είναι η βία», γράφεις στον επίλογο του βιβλίου. Μίλησέ μου γι’ αυτήν τη φρικτή βία που έζησαν όλοι οι Έλληνες, και πολύ αγριότερα οι Βορειοελλαδίτες, λόγω θέσης. Πάρα πολλά γεγονότα και ζητήματα της Κατοχής, ακόμα και μένοντας περιορισμένος στη Θεσσαλονίκη, δεν μπορούσαν να ενταχθούν στην αφήγηση και την ιστορία μου, ούτε είχα χώρο να τα συμπεριλάβω στο κείμενο του επιλόγου, οπότε αναφέρω ότι η λέξη που συνοψίζει, κατ’ εμέ, τα χρόνια της Κατοχής είναι η λέξη «βία». Η Κατοχή αυτή καθαυτή ήταν μια πράξη βίας, όλοι οι περιορισμοί, οι απαγορεύσεις, οι στερήσεις, η πείνα, η αρρώστια, η ανέχεια, ήταν πράξεις βίας. Ακόμα περισσότερο στην περίπτωση της καταστροφής ολόκληρων χωριών και των μαζικών εκτελέσεων από τις δυνάμεις Κατοχής. Σε όλο τον ελλαδικό χώρο η βία των κατακτητών ήταν έκδηλη, απλώς στην ανατολική Μακεδονία ο κόσμος δυστύχησε ακόμα περισσότερο λόγω της ιδιαίτερης αγριότητας των Βουλγάρων. — Η ιστορία του Γιώργου Αμπατζή είναι η ιστορία της Ελλάδας από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά. Τι έμαθες μέσα από την έρευνά σου για τη δημιουργία αυτής της σειράς που δεν ήξερες; Όντως στη σειρά των βιβλίων μου παρακολουθούμε την ιστορία της Ελλάδας της συγκεκριμένης περιόδου μέσα από τα μάτια των πρωταγωνιστών μου και τα δικά τους βιώματα. Πολλά από αυτά τα γεγονότα μού ήταν γνωστά, αλλά κάνοντας στοχευμένη έρευνα σε πολύ συγκεκριμένα ζητήματα έμαθα λεπτομέρειες που μέχρι τότε αγνοούσα ή δεν τους είχα δώσει σημασία. Όσον αφορά το 1941 – Αυστηρά συσκότισις, πράγματι ανακάλυψα πολλά δεδομένα που μου ήταν άγνωστα, γιατί τα τελευταία χρόνια η βιβλιογραφία σχετικά με θέματα της Κατοχής στη Θεσσαλονίκη έχει εμπλουτιστεί με αρκετές νέες εκδόσεις. — Υπάρχουν πράγματα που τα έχουμε διδαχθεί λάθος; Τι σημαίνει «τα έχουμε διδαχθεί λάθος;». Υπάρχει άραγε η απόλυτη, διάφανη, ορθή ιστορική αλήθεια για οτιδήποτε; Προφανώς η απάντηση είναι όχι. Οι ιστορικές μελέτες, πόσο μάλλον τα σχολικά εγχειρίδια, έχουν γραφτεί από ανθρώπους που έχουν βιώματα, ιδεολογία, πεποιθήσεις, οπτική, προθέσεις, στόχους. Και οι ίδιοι οι ιστορικοί ερευνητές είναι εγκλωβισμένοι στην υποκειμενικότητά τους, στην ιστορική περίοδο κατά την οποία ζουν και στις πηγές απ’ όπου αντλούν τα στοιχεία τους. Άρα δεν μπορώ να απαντήσω αν έχουμε διδαχθεί «λάθος» πράγματα, γιατί ποιος είμαι εγώ για να σας υπαγορεύσω τα σωστά; Σαφώς δεν αναφέρομαι στο αν μάθαμε στο σχολείο τις σωστές ημερομηνίες που συνέβησαν κάποια γεγονότα, το ζήτημα είναι ο τρόπος που ερμηνεύονται αυτά τα γεγονότα. — Ο Γιώργος φτάνει στη Θεσσαλονίκη μετά την αποφυλάκισή του και γίνεται επαγγελματίας και οικογενειάρχης, επειδή διστάζει να πάρει μέρος στον αγώνα κατά των Γερμανών; Τον έχουν κάνει συγκρατημένο οι κακουχίες που έχει βιώσει ή η συνθήκη στην οικογένεια είναι τέτοια που πρέπει να κρατάει ισορροπίες; Δεν του έχω φερθεί και πολύ καλά του βασικού μου πρωταγωνιστή. Φαντάρος στο Γκαίρλιτς της Γερμανίας, φαντάρος στο μικρασιατικό μέτωπο, κατατρεγμένος πρόσφυγας στον Πειραιά και μετά βαρυποινίτης στις φυλακές Τρικάλων – δεν έχει ζήσει στα πούπουλα. Έχοντας εγκατασταθεί στη Θεσσαλονίκη πια, έχοντας μόλις στρώσει κάπως την προσωπική του ζωή και προσπαθώντας να ορθοποδήσει, να δει άσπρη μέρα, ξεσπάει ο πόλεμος. Έχει ζήσει ήδη τη φτώχεια, την πείνα, την αρρώστια και τον θάνατο, είναι και πρώην κατάδικος, οπότε είναι μαγκωμένος, φοβισμένος. Η προσπάθειά του να ζήσει σαν «κανονικός» άνθρωπος πάει περίπατο, γιατί η ίδια η πραγματικότητα τον ξεπερνάει, παγιδεύοντάς τον. Μπορεί στα χρόνια της Κατοχής το ΕΑΜ και η ΕΠΟΝ να βρήκαν χιλιάδες υποστηρικτές στον ελληνικό λαό, αλλά υπήρχαν και αυτοί που δεν οργανώθηκαν πουθενά, που δεν αντιστάθηκαν, που φοβόντουσαν, που λούφαξαν και προσπάθησαν απλώς να επιβιώσουν. Ένας από αυτούς είναι κι ο Αμπατζής, ένας καθημερινός, καθόλου ηρωικός πρωταγωνιστής. — Θα δούμε την ιστορία του Αμπατζή μέχρι και το τέλος της ζωής του, μετά τον πόλεμο; Δεν έχω αποφασίσει ακόμα μέχρι πού θα φτάσω τη σειρά. Δεν ξέρω ακόμα πότε θα «πεθάνει» ο πρωταγωνιστής, σίγουρα πάντως θα υπάρξει συνέχεια. Να το μαρτυρήσω; Ας το μαρτυρήσω. Έχω γράψει ήδη το σενάριο του επόμενου βιβλίου. — Στο 1941 βλέπουμε τους δωσίλογους, τις εμφύλιες συρράξεις, τη γενοκτονία των Εβραίων της Θεσσαλονίκης. Πες μου περισσότερα πράγματα γι’ αυτά. Στο οπισθόφυλλο του βιβλίου γράφω: «Κάποιοι θα βρουν την ευκαιρία να πλουτίσουν και άλλοι θα ξεπουλήσουν τα πάντα για να επιβιώσουν». Δυστυχώς έτσι είχε η κατάσταση. Υπήρχε στυγνή εκμετάλλευση στη μαύρη αγορά όπου οι άνθρωποι ξεπουλούσαν και το βρακί τους για να βρουν κάτι φαγώσιμο, αλλά ξεπουλιόντουσαν στους συμπατριώτες τους. Οι μαυραγορίτες δεν ήταν κάποιοι «άλλοι», ήταν οι γείτονές τους, οι συμπολίτες τους. Τα αγροτικά ή κτηνοτροφικά προϊόντα της μαύρης αγοράς προέρχονταν από συμπατριώτες τους αγρότες παραγωγούς, ας το συνειδητοποιήσουμε αυτό το γεγονός. Οι δωσίλογοι, οι συνεργάτες των Γερμανών, αυτοί που κατέλαβαν τις εβραϊκές περιουσίες, αυτοί που μπήκαν μεσεγγυούχοι στις επιχειρήσεις και στα σπίτια των Εβραίων, αυτοί που σκύλεψαν τις περιουσίες των Εβραίων ήταν οι ίδιοι οι συμπολίτες τους. Όσο δυσάρεστο και αν ακούγεται, δεν ήταν κάποιοι «άλλοι», ήταν οι γείτονές τους. Η Βόρεια Ελλάδα εκείνη την εποχή είχε κάποιες ιδιαιτερότητες που δεν υπήρχαν αλλού: ντόπιους πληθυσμούς, μεγάλους προσφυγικούς πληθυσμούς, εθνοτικές, θρησκευτικές, γλωσσικές μειονότητες (σλαβόφωνοι, ρουμανίζοντες Βλάχοι, τουρκόφωνοι Πόντιοι, μουσουλμάνοι Τσάμηδες κ.ά.). Όλες αυτές οι ιδιαιτερότητες και ετερότητες αυτού του γεωγραφικού χώρου στάθηκαν αφορμή για να δημιουργηθεί ένα έντονα συγκρουσιακό και βίαιο κλίμα. Αν προσθέσουμε και το πολιτικό στοιχείο, το ζήτημα της αντίστασης στους κατακτητές αφενός, και της συνεργασίας μαζί τους αφετέρου, καταλαβαίνουμε την εκρηκτική κατάσταση που είχε δημιουργηθεί. Δυστυχώς στην Κατοχή η Θεσσαλονίκη έγινε ο τόπος όπου έδρασαν όλες αυτές οι αλληλοσυγκρουόμενες δυνάμεις, αφήνοντας πίσω τους μόνο πτώματα και καταστροφή. Για τους Εβραίους νομίζω πως είναι πιο γνωστά, σε γενικές γραμμές, τα γεγονότα. Στις 30 Οκτωβρίου 1944 η απελευθερωμένη Θεσσαλονίκη ήταν μια άλλη πόλη, μια πόλη που είχε χάσει διά παντός ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας της, γιατί μια πόλη δεν τη διαμορφώνουν μόνο τα κτίρια και τα ιστορικά της μνημεία αλλά και οι άνθρωποι που ζουν σ’ αυτή. Και το σχετικό link...

Εκ των κορυφαίων σύγχρονων δημιουργών κόμικς, παραγωγικότατος και πάντα συνεπής με την τεκμηρίωση και την ακρίβεια των έργων του, ο Θανάσης Πέτρου το «ρίχνει έξω» και παρουσιάζει μια σειρά υπέροχων σχεδίων του φιλοτεχνημένων μόνο με στιλό διαρκείας. Από το πρώτο κιόλας τεύχος του «Καρέ Καρέ» το 2014 μέχρι σήμερα, ο Θανάσης Πέτρου αποτελεί έναν από τους σταθερούς συνεργάτες μας, κοσμώντας με τις δουλειές του αυτό το ένθετο. Για περισσότερα από 30 χρόνια άλλωστε, ο Θανάσης τόσο από τη θέση του δασκάλου της ένατης τέχνης όσο και από τη θέση του καλλιτέχνη πρωταγωνιστεί στην ελληνική σκηνή των κόμικς, πότε σχεδιάζοντας τα σενάρια άλλων δημιουργών (Τάσος Ζαφειριάδης, Γιάννης Παλαβός, Δημήτρης Βανέλλης, Μαρία Παναγιώτου, Κατερίνα Σέρβη, Πέτρος Ζερβός, Παναγιώτης Κούστας, Αλέκος Παπαδόπουλος) και πότε φιλοτεχνώντας τις δικές του ιστορίες. Έχει σχεδιάσει ορισμένα από τα αριστουργήματα των μεγάλων της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας (Καρκαβίτσας, Παπαδιαμάντης, Βουτυράς, Καβάφης, Καρυωτάκης κ.ά.), ενώ τα τελευταία χρόνια έχει δώσει τη δική του εκδοχή πάνω σε κρίσιμες στιγμές της νεότερης ελληνικής ιστορίας («Οι Όμηροι του Γκαίρλιτς», «1922: Το τέλος ενός ονείρου», «1923: Εχθρική πατρίδα», «1936: Ετοιμόρροπη δημοκρατία»), έχει σχεδιάσει τη βιογραφία του Γιαννούλη Χαλεπά σε σενάριο του Δημήτρη Βανέλλη, έχει αφιερώσει δύο βιβλία στις αγαπημένες του περιοχές της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης («Τ’ Αμπελοκηπιώτικα της Αθήνας» και «Τα Νεαπολίτικα»), έχει φιλοτεχνήσει τα πορτρέτα διάσημων ηθοποιών («Actors»), μέχρι και τις ανησυχίες του για την Τεχνητή Νοημοσύνη έχει μεταφέρει σε κόμικς («Η λεγάμενη»). Με την πρωτότυπη τεχνική που εφαρμόζει στη «Λεγάμενη» (στιλό πάνω σε χαρτί) πειραματίζεται αρκετά εδώ και καιρό και ήρθε η ώρα να εκθέσει ορισμένα από τα εντυπωσιακά αποτελέσματά της. Στην έκθεση «Ανύπαρκτοι Υπερήρωες με στιλ(ο)», ο Θανάσης Πέτρου παρουσιάζει 15 σχέδια φτιαγμένα μόνο με στιλό διαρκείας με πρωταγωνιστές τους δικούς του, μικροσκοπικούς και διόλου μυώδεις «υπερήρωες». Όπως περιγράφει ο ίδιος: «Οι Υπερήρωες κυριαρχούν στα αμερικανικά κόμικς από τη δεκαετία του 1930, δημιουργώντας τη δική τους μυθολογία. Φορούν εντυπωσιακές στολές και άλλοτε με τις υπερφυσικές δυνάμεις τους ή άλλοτε απλώς με την ευφυΐα τους, προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στη μάχη εναντίον των “κακών”. Στη δική μας πλευρά του Ατλαντικού δεν υπάρχουν Υπερήρωες στα κόμικς. Οι ήρωες και οι ηρωίδες των ευρωπαϊκών κόμικς ούτε έχουν υπερφυσικές δυνάμεις ούτε θέλουν να σώσουν τον κόσμο». Οι εύθραυστοι και ευάλωτοι υπερήρωες του Θανάση Πέτρου, ανώνυμοι, σχεδόν απρόσωποι, χωρίς κάποια συγκεκριμένη αποστολή, στριμωγμένες καρικατούρες μέσα στις εφαρμοστές στολές τους, έχουν δίπλα τους κάποια αλλόκοτα, τεράστια αλλά όχι αντιπαθητικά πολύχρωμα πλάσματα τα οποία, μάλλον, κλέβουν την παράσταση. ♦ «Ανύπαρκτοι Υπερήρωες με στιλ(ο)» Έκθεση έργων του Θανάση Πέτρου Πού: Bartesera, Κολοκοτρώνη 25, Αθήνα Πότε: 20 Φεβρουαρίου – 20 Μαρτίου Εγκαίνια: Πέμπτη 20 Φεβρουαρίου στις 20.00 Είσοδος ελεύθερη Και το σχετικό link...

Το κόμικ αυτό βασίζεται στο ομώνυμο βιβλίο του Παύλου Μεθενίτη που έγραψε και το σενάριο. Πρόκειται στην ουσία για ένα οδοιπορικό αυτογνωσίας. Ένας δημοσιογράφος με ειδικότητα το ταξιδιωτικό ρεπορτάζ, πηγαίνει για ένα άρθρο στο όρος Πάικο. Εκεί συναντά τον μοναδικό επιζώντα μιας διμοιρίας του ΕΛΑΣ που αλλησκοτώθηκαν λόγω παραισθήσεων που προκλήθηκαν από κατανάλωση του παραισθησιογόνου μανιταριού Ροδίτης. Ένα ταξίδι, το οποίο τελικά βοηθά τον δημοσιογράφο να αντιμετωπίσει τα δικά του προβλήματα, βιώνοντας τον λόγο του γηραιού αντάρτη. Το σχέδιο του Πέτρου, σκοτεινό σε κάποια σημεία, ταιριάζει απόλυτα στο ύφος του κόμικ. Αυτό που με ξένισε λιγάκι είναι το σενάριο. Βρήκα κάποιους από τους διαλόγους αφύσικους, τραβηγμένους. Δεν έχω διαβάσει το βιβλίο του Μεθενίτη, αλλά νομίζω ότι το κόμικ ίσως ήθελε λίγο διαφορετική αντιμετώπιση. Τέλος πάντων, το ξεπέρασα και συνολικά μου άρεσε αρκετά. Η έκδοση της Γνώσης είναι εξαιρετική. Σκληρό εξώφυλλο σε πολύ καλής ποιότητας χαρτί, ότι χρειάζεται για ένα Graphic Novel.

Το 2019 το ταξίδι ξεκίνησε με τους “Ομήρους του Γκαίρλιτς”. Το 2020 ήταν εκεί για να μας αφηγηθεί τα καταστροφικά γεγονότα της Μικρασιατικής Καταστροφής, στο “1922: Το τέλος ενός ονείρου”. Το 2022, λοιπόν, είναι η ώρα για την συνέχεια αυτών των ιστορικών αφηγημάτων, με ένα νέο graphic novel, που φέρει τον τίτλο “1923: Εχθρική Πατρίδα”. Ο αγαπημένος κομίστας Θανάσης Πέτρου, εκπονεί ακόμα μία εξαιρετική ιστορική δουλειά, η οποία ουσιαστικά αποτελεί την συνέχεια του προηγούμενου graphic novel του. Η ιστορία αφηγείται τον ξεριζωμό των κατοίκων των παράλιων της Μικράς Ασίας, θύματα της αποτυχίας της επιχείρησης “Μεγάλη Ελλάδα” και τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν όταν πάτησαν το κουρασμένο πόδι τους στο ελλαδικό έδαφος. Άνθρωποι ρημαγμένοι, που χωρίστηκαν από τις οικογένειές τους και που για τους Τούρκους ήταν Έλληνες, ενώ για τους Έλληνες ήταν Τούρκοι. Όσον αφορά το… σενάριο του κόμικ, νομίζω ότι δεν χρειάζεται να πούμε πολλά. Τόσο ο ρεαλισμός των γεγονότων, όσο και το ταλέντο του βετεράνου κομίστα, αποτελούν τον καλύτερο συνδυασμό και δεν νομίζω να υπάρξει κάποιος αναγνώστης που θα δυσαρεστηθεί. Ο Πέτρου συνθέτει μία πλοκή με απόλυτη γραμμικότητα, πιάνοντας την άκρη του νήματος με την εισαγωγή δύο πρωταγωνιστών, του Γιώργου Αμπατζή και του Σπύρου Τζανέτου, δύο συμπολεμιστών, που πήραν τα απολυτήριά τους και βρέθηκαν στον Πειραιά. Ο μεν Γιώργος, Σμυρνιός κι αποκομμένος από τους δικούς του, που τους έχασε μέσα στον χαμό, ο δε Σπύρος, από την Ζάκυνθο, να μην έχει ούτε τα ναύλα να επιστρέψει στο νησί του. Μέσω αυτών των δύο κεντρικών χαρακτήρων θα αποκαλυφθεί η άθλια καθημερινότητα των προσφύγων, η καχύποπτη (στα όρια της εχθρικής) αντιμετώπισή τους από τους “γηγενείς” Έλληνες, καθώς και η εκμετάλλευσή τους από διάφορους επιτήδειους. Επίσης, γινόμαστε μάρτυρες μίας αξιόλογης παράθεσης της πολιτικής κατάστασης της εποχής, την ώρα που τα σύννεφα μίας εμφύλιας σύρραξης πλανώνται στον ορίζοντα και φυσικά δεν παραλείπεται η περιγραφή της μποέμικης ζωής. Όμορφες κι απρόσμενες προσθήκες μερικά από τα ιερά τέρατα του ρεμπέτικου τραγουδιού, όπως ο Μάρκος Βαμβακάρης κι ο Στελλάκης Περπινιάδης. Μεγάλο κεφάλαιο αποτελεί το φινάλε, το οποίο έχει μία απρόσμενη εξέλιξη και πλημμυρίζει από έντονα συναισθήματα. Ειδικότερα, η πλοκή έχει τον κλασικό χαρακτήρα, που συναντάμε και στο “1922”, ένα μοτίβο που φαίνεται να χαρακτηρίζει τον δημιουργό. Ομολογώ ότι η εναλλαγή των σκηνών γίνεται με μία μικρή ασυνέχεια, αλλά δεν μπορώ να πω σε καμία περίπτωση ότι με κούρασε. Όλες οι σκηνές έβγαζαν δυναμισμό και συγκινούν, ενώ υπάρχουν και μερικές που μου προκάλεσαν έκπληξη ( όπως η εν ψυχρώ δολοφονία ή οι πρόστυχες επιχειρηματικές “βλέψεις” του Μπάμπη). Βαθιά νοήματα δεν υπάρχουν, ο λόγος είναι αποτυπωμένος με την ντοπιολαλιά της εποχής και δεν γίνεται καμία προσπάθεια ωραιοποίησης ή λείανσης των γεγονότων. Ένας απίστευτος ρεαλισμός, έτσι όπως θα έπρεπε να υπάρχει. Εν κατακλείδι, εννοείται ότι προτείνεται σε αυτούς που έχουν διαβάσει το “1922”, αλλά κι αν δεν το έχουν κάνει, ας διαβάσουν και τα δύο. Δεν θα απογοητευτούν. Το κόμικ είναι εύπεπτο και προσφέρεται, επίσης, και σε εκείνους που θέλουν να μάθουν για την ταραγμένη περίοδο των αρχών του 20ου αιώνα στην χώρα μας, αλλά δεν έχουν διάθεση (ή χρόνο) να μελετήσουν βιβλία. Μην το χάσει κανείς. Όσοι γνωρίζουν το σχεδιαστικό στυλ του Πέτρου, θα βρουν μεγάλη ταύτιση με τα προηγούμενα κόμικς του. Ο εικαστικός τομέας είναι λιτός, αλλά σε καμία περίπτωση πρόχειρος. Όπου χρειάζεται βγάζει ένταση, αλλά τις περισσότερες φορές υποχωρεί για να αναδειχθεί το σενάριο. Ο χρωματισμός είναι όμορφος και ζωντανός, με μία ωραία τεχνοτροπία… νερομπογιάς, την οποία βρήκα ενδιαφέρουσα. Η ποιότητα της έκδοσης είναι στα υψηλά πρότυπα που μας έχει συνηθίσει ο εκδοτικός οίκος. Και φυσικά έτσι θα πρέπει να φιλοξενείται ένα τέτοιο δημιούργημα. Το χαρτί νομίζω ότι δεν θα μπορούσε να είναι πιο πολυτελές. Είναι παχύ, γυαλιστερό και φυσικά τα χρώματα αποτυπώνονται στην εντέλεια. Η κόλληση στην ράχη υπόσχεται ότι ο τόμος θα αντέξει σε πολλές αναγνώσεις, ενώ κανένα παράπονο δεν έχω κι από το εξώφυλλο. Βέβαια, βαθιά μέσα μου ήθελα να ήταν σκληρόδετη η έκδοση, αλλά μην τα θέλουμε κι όλα δικά μας. Στο συνοδευτικό υλικό ξεκινάμε με μερικές γραμμές για να μάθουμε ποιοι είναι οι δύο βασικοί ήρωες, οι οποίοι έχουν αναλάβει να μας ξεναγήσουν στην ιστορία, ενώ στο τέλος του τόμου υπάρχει ένας επίλογος από τον ίδιο τον δημιουργό, ακολουθεί ένα γλωσσάρι “άγνωστων” λέξεων και φράσεων, που χρησιμοποιούσαν οι Σμυρνιοί, αλλά και τα κουτσαβάκια του Πειραιά και στην συνέχεια παρατίθεται μία σημαντική κι εκτενής βιβλιογραφία, που επιβεβαιώνει την ιστορική μελέτη που έχει εκπονήσει ο Πέτρου. Ο τόμος θα κλείσει με μερικά σκίτσα από το κόμικ, καθώς και με δύο μικρές περιλήψεις των άλλων δύο κόμικς που προανέφερα στην αρχή της φλυαρίας μου. Κάπου εδώ να πούμε ότι για όποιον ενδιαφέρεται, μπορεί να προμηθευτεί το έργο κι από την Λέσχη Φίλων Κόμικς.

1922: Το τέλος ενός ονείρου. Το νεο graphic novel σε κείμενο και σχέδιο του Θανάση Πέτρου ακολουθεί κάποιους από τους ήρωες που γνωρίσαμε στο βιβλίο του "Όμηροι του Γκαίρλιτς", στην πορεία τους προς τη Μικρά Ασία. Μέσω της συστηματικής ιστορικής και βιβλιογραφικής έρευνας, ο Θανάσης Πέτρου ζωντανεύει με κείμενο και εικόνα τα ιστορικά γεγονότα που σημάδεψαν την τραυματική τραγωδία της Μικρασιατικής Καταστροφής και καθόρισαν την ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας. (Από το δελτίο τύπου των εκδόσεων Ίκαρος)

Ονομαστική τιμή: 14,90€ Για κάποιον περίεργο λόγο, το κόμικ μου κίνησε την προσοχή από την στιγμή που έμαθα για την επερχόμενη κυκλοφορία του, χωρίς να υπάρχει περίληψη τότε και χωρίς να έχω δει το σχέδιο. Η αλήθεια είναι ότι ούτε με τον Ζαφειριάδη ούτε με τον Πέτρου είχα κάποια επαφή σαν αναγνώστης μέχρι τώρα, ενώ, αντίθετα, με τον Παλαβό ήταν αλλιώς τα πράγματα, μιας και είχα διαβάσει τόσο την ωραία συλλογή διηγημάτων "Αστείο" (εκδόσεις Νεφέλη) και το διήγημα "Σαν Άνγκρε", όσο και δυο-τρία βιβλία που έχει μεταφράσει. Όμως είχα δει δουλειές του Θανάση Πέτρου και ήμουν σίγουρος ότι θα άξιζε τον κόπο να διαβάσω τελικά το "Γρα-Γρου". Λοιπόν, ναι, τον κόπο τον άξιζε και με το παραπάνω. Νιώθω ότι διάβασα κάτι το ιδιαίτερο και το ξεχωριστό, απορροφήθηκα εντελώς από την όλη ιστορία και μεταφέρθηκα στα υπέροχα τοπία έξω από το χωριό Καστανιά του Βέρμιου. Η ιστορία συνδυάζει αρμονικά το κοινωνικό δράμα με κάποια αλληγορικά στοιχεία που μπορεί να πει κανείς ότι ανήκουν και στο είδος του Φανταστικού, και πιστεύω ότι δίνει λίγη τροφή για σκέψη. Οι διάλογοι είναι οι απολύτως απαραίτητοι, μιας και υπάρχουν πάμπολλα καρέ όπου οι εικόνες μιλάνε από μόνες τους. Το σχέδιο και ο χρωματισμός είναι, πραγματικά, σε εξαιρετικό επίπεδο ποιότητας. Ένιωσα στο πετσί μου το κρύο, την μελαγχολία, την μοναξιά, την μουντάδα, την άγρια ομορφιά των τοπίων στα οποία εξελίσσεται η ιστορία, ήταν σαν να ήμουν και εγώ ο ίδιος παρών στο εστιατόριο Γρα-Γρου και τα γύρω μέρη. Χάρηκα πολύ που διάβασα το "Γρα-Γρου". Πρόκειται για μια πολύ όμορφη δουλειά, που έχει να προσφέρει πράγματα τόσο στους έμπειρους αναγνώστες κόμικς, όσο και στους πιο άπειρους. Σίγουρα το σχέδιο και ο χρωματισμός είναι τα πιο δυνατά σημεία του κόμικ, όμως προσωπικά και η ιστορία μου άρεσε πολύ. Τώρα δεν ξέρω κατά πόσο θα συγκινήσει ή θ'αγγίξει άλλους αναγνώστες, εμένα όμως με κράτησε μέχρι το τέλος. Όσον αφορά την έκδοση του Ίκαρου, είναι πραγματικά πολύ προσεγμένη και όμορφη, από την γραμματοσειρά και την επιμέλεια, μέχρι το χαρτί, την βιβλιοδεσία και την όλη εξωτερική εμφάνιση. Προτείνεται με κλειστά μάτια! 9/10 Ευχαριστούμε για τα εξώφυλλα της Β' έκδοσης τον hudson.

«Όσο μάθαινε η Λεγάμενη, ξεμαθαίναμε εμείς» Γιάννης Κουκουλάς «Στην αρχή χαιρόμασταν. Ευκολίες, ανέσεις, νέες προοπτικές… Νέες δυνατότητες στην επιστήμη, στην ιατρική. Γελάσαμε όταν ακούσαμε τη φωνή του Lennon να τραγουδάει το νέο ψυχεδελικό κομμάτι των Beatles "Tomorrow always knows". Διασκεδάσαμε που ο εκλιπών Bowie "έγραψε" το νέο του τραγούδι "Ziggy Startreck". Κάναμε χάζι τον Lemmy που, απ’ τον άλλο κόσμο, ούρλιαζε στο νέο τραγούδι "The Ace of Plates". Αλλά ό,τι ερχόταν απ’ το μέλλον εξαφανιζόταν στο παρόν και στο παρελθόν». Υπεύθυνη για όλα αυτά είναι «Η Λεγάμενη» του Θανάση Πέτρου (εκδόσεις Τόπος, 24 σελίδες). Ποια είναι όμως αυτή η Λεγάμενη; Ο Πέτρου μάς τη συστήνει σταδιακά, μέσω των «έργων» της. Μέσω των επιπτώσεών της στις ζωές μας. Μέσω των αλλαγών που επιβάλλει σιγά σιγά, χωρίς να τις συνειδητοποιούμε τη στιγμή που συμβαίνουν μέχρι να είναι πια πολύ αργά για να αντισταθούμε. Ως αναγνώστες, όταν πια καταλαβαίνουμε ποια είναι η Λεγάμενη, δεν πέφτουμε από τα σύννεφα γιατί όλα όσα περιγράφει ο Πέτρου τα ξέρουμε και τα ζούμε και ξέρουμε επίσης ότι θα τα ζήσουμε ακόμα πιο έντονα. Και μάλλον οδυνηρά. Μας αρκεί όμως που χαμογελάμε σκυφτοί πάνω από smartphones, χωρίς να χρειάζεται να σηκώσουμε το βλέμμα για να αντιμετωπίσουμε τη Λεγάμενη. Ο Θανάσης Πέτρου, του οποίου τα λήμματα στο Λεξικό της Κρίσης απολαμβάνουμε κάθε μήνα στην προηγούμενη σελίδα του Καρέ Καρέ, δεν σταματά να μας εκπλήσσει τόσο με τα θέματα των βιβλίων του όσο και με την τεχνική του. Ενώ τα τελευταία χρόνια ασχολείται κυρίως με την ελληνική ιστορία του πρώτου μισού του προηγούμενου αιώνα (Οι Όμηροι του Γκαίρλιτς, 1922 – Το Τέλος ενός Ονείρου, 1923 – Εχθρική Πατρίδα, 1936 – Ετοιμόρροπη Δημοκρατία) και την ιστορία φορτισμένων με μνήμες περιοχών (Τ’ Αμπελοκηπιώτικα της Αθήνας, Τα Νεαπολίτικα), ξαφνικά φιλοτεχνεί (μόνο με μπλε στυλό!) ένα εφιαλτικό, μικρό αριστούργημα για την πιο hot εξέλιξη της εποχής μας. Για τη… Λεγάμενη! Το σχετικό link

Τιμή καταλόγου: 9,90€ 472 π.Χ και οι Αθηναίοι παρακολουθούν μια παράσταση του Αισχύλου για τον αποκαλούμενο ως μεγάλο πόλεμο, τον πόλεμο ενάντια στους Πέρσες, την οποία χορηγεί ο Περικλής στην πρώτη του δημόσια ενέργεια. Το ανέβασμα ενός έργου βασισμένο σε πρόσφατα πραγματικά γεγονότα παραξενεύει τους πολίτες αλλά στο τέλος το επευφημούν, δίνοντας αφορμή να θυμηθούν την δική τους συμβολή στον πόλεμο, αναλύοντας γεγονότα που αναγκαστικά η παράσταση δεν μπορούσε να καλύψει, δίνοντας έτσι τα γεγονότα υπό την ματιά των απλών ανθρώπων. Συνέχεια τις σειράς που καλύπτει τα γεγονότα των Περσικών Πολέμων από την Κατερίνα Σέρβη και τον Θανάση Πέτρου. Το ίδιο αξιόλογη με το Στη μάχη του Μαραθώνα και το Στη μάχη των Θερμοπυλών. Ίδιο μεγάλο μέγεθος επίσης ενώ ακόμα για μια φορά έχει παράρτημα με επεξηγήσεις. Αυτό που δεν είχε αναφερθεί είναι πως τα συγκεκριμένα άλμπουμ εντάσσονται σε μια υπερσειρά με τίτλο Ιστορικά Εικονογραφημένα του Πατάκη. Δεν ξέρω αν υπάρχουν ήδη άλλα άλμπουμ υπό αυτή την ομπρέλα ή αν υπάρχει πλάνο και για άλλα άλμπουμ σε αυτή την σειρά. Το άλμπουμ υπάρχει και στην βιβλιοθήκη της ΛΕΦΙΚ.

Οδοιπορικά σε μορφή κόμικ που μας ξεναγούν στα δυτικά και τα ανατολικά προάστια της πόλης, με όχημα τις παιδικές αναμνήσεις, τη νοσταλγία και τον πολυπολιτισμικό χαρακτήρα της. Το graphic novel φαντάζει ως η πλέον κατάλληλη μορφή για την αποτύπωση οδοιπορικών, καθώς προσφέρει σε αναγνώστη και δημιουργό τη δυνατότητα οπτικοποίησης της αφήγησης και της περιγραφής. Αυτό αντιλήφθηκαν και οι εκδόσεις Oblik στη Θεσσαλονίκη, οι οποίες έχουν ξεκινήσει μια πολύ όμορφη εκδοτική προσπάθεια, προσκαλώντας δημιουργούς κόμικς να κάνουν ένα οδοιπορικό στις γειτονιές τους, μέσα από τα βιώματα και τις ιστορίες που κουβαλούν και τους διαμόρφωσαν. Εκ πρώτης όψεως, μοιάζουν προσωπικές. Και πώς να μην είναι; Υπάρχουν φορές που το προσωπικό στοιχείο πυροδοτεί την αφήγηση, της δίνει παλμό. Στα οδοιπορικά όμως, ίσως και άθελά τους, μεταφέρουν εικόνες από μια άλλη εποχή, αποτυπώνουν προβληματισμούς που αντηχούν στο σήμερα και μας ξεναγούν σε γειτονιές τις οποίες τυχαίνει να γνωρίζουμε ονομαστικά, να τις έχουμε διασχίσει με το αυτοκίνητο ή τα μέσα, να τις έχουμε δει κάπου στο Google Maps, αλλά ποτέ δεν έτυχε να τις γνωρίσουμε εις βάθος. Η νέα σειρά των Oblik λοιπόν, ξεκινάει από μια δυτική συνοικία της Θεσσαλονίκης, περνάει μέσα από μια γειτονιά του κέντρου της Αθήνας και συνεχίζει στα ανατολικά της συμπρωτεύουσας. Εμείς θα επικεντρωθούμε μόνο στη Θεσσαλονίκη. Στις ανηφόρες της Νεάπολης Η αρχή έγινε το 2022, με τον Θανάση Πέτρου και τα «Νεαπολίτικα», ένα οδοιπορικό παιδικών αναμνήσεων, όπως το περιγράφει ο υπότιτλος. Γεννημένος και μεγαλωμένος στη Νεάπολη Θεσσαλονίκης, ο Έλληνας δημιουργός αναμοχλεύει τις μνήμες από τα παιδικά του χρόνια στο δυτικό προάστιο της Θεσσαλονίκης. Θυμάται σπίτια και αυλές που στην πορεία χάθηκαν με την ανοικοδόμηση, «σκάβει» μέσα στις ιστορίες σε δρόμους που πήραν τα ονόματα των αλησμόνητων πατρίδων και γείτονες που δεν υπάρχουν πια. «Στη Βενιζέλου, σχεδόν απέναντι από το σπίτι έμεναν δύο Αρμένηδες, αδέρφια. Ήταν καρβουνιάρηδες και πουλούσαν και καυσόξυλα. (…) Πέθαναν μπεκιάρηδες. Το σπίτι τους το πήρε ο δήμος, το γκρέμισε κι έχτισε ένα μοντέρνο κτίριο. Στο ισόγειο μια τράπεζα και στον όροφο το Δημοτικό Ωδείο Νεαπόλεως. Φαντάζομαι τους Αρμένηδες να στέκονται το σούρουπο, σαν gargoyles και ν’ ακούνε τα μαθήματα μουσικής», αναφέρει σε κάποια από τις σκόρπιες αναμνήσεις που απαρτίζουν αυτό το οδοιπορικό, συνοδεία του γκρεμισμένου κτιρίου, όπως το θυμάται ο συγγραφέας. Σίγουρα πρέπει να κατάγεται κανείς από τη Θεσσαλονίκη για να φανταστεί πώς είναι η οδός Βενιζέλου, αυτή η ανηφόρα-κατηφόρα με τις τρεις διαβαθμίσεις ύψους που συνδέει τη Νεάπολη με το κέντρο. Ή έστω, να καταλάβει σε ποιες άλλες οδούς αναφέρεται ο συγγραφέας. Ωστόσο, παρά την σκόρπια χαρτογράφηση των αναμνήσεων, η οπτικοποίησή τους δίνει μια όψη σε μια Θεσσαλονίκη που δεν υπάρχει πια. Αν επισκεφτείτε σήμερα τις ανηφόρες της Νεάπολης και τον λόφο του Στρεμπενιώτη και τις συγκρίνετε με τα σκίτσα του Πέτρου, θα παρατηρήσετε αναπόφευκτα αισθητές διαφορές. Μια βόλτα στην Κάτω Τούμπα Ο Βίκτωρας Μοσχόπουλος μάς κάνει βόλτα στην Κάτω Τούμπα. Για τους Θεσσαλονικείς ανήκει στο ανατολικό κομμάτι της πόλης, κι ας βρίσκεται γεωγραφικά νότια. Γενικά, τα όρια της Άνω και της Κάτω Τούμπας δεν είναι και πολύ διακριτά. Ο Μοσχόπουλος φροντίζει να μας το διευκρινίσει μέσα από έναν λαβύρινθο αναμνήσεων, όπου οι κάτοικοι των δύο συνοικιών διαχωρίζονταν ανάλογα την προσφυγική και την αστική προέλευσή τους. Σε κάθε περίπτωση, απ’ όταν χτίστηκε το γήπεδο του ΠΑΟΚ, το μυστήριο των ορίων διαλευκάνθηκε μια για πάντα. Γέννημα-θρέμμα Αγιοφανουριώτης, ο Θεσσαλονικιός εικονογράφος χρησιμοποιεί ένα τρυφερό χιούμορ και επιδίδεται στην απεικόνιση σκηνών από την καθημερινότητα στη γειτονιά, με τα χαρακτηριστικά εντοπιότητας της Θεσσαλονίκης να μην αποτελούν εμπόδιο στην ανάγνωση. Στην αφήγησή του συμπεριλαμβάνει και την Άνω Τούμπα και το προσφυγικό ιστορικό της. Τη σκυτάλη παίρνουν εφηβικές αναμνήσεις οι οποίες απαρτίζουν το μεγαλύτερο μέρος του εγχειρήματος: Αθλητικά συνθήματα γραμμένα σε σχολικούς φράχτες, συντηρητικοί δάσκαλοι, καλλιτεχνικές ανησυχίες και η «Αλλαγή» του ‘81 παρελαύνουν μέσα στις σελίδες ενός εκτενούς graphic novel. Όσοι και όσες ήταν έφηβοι την δεκαετία του ‘80 θα αναγνωρίσουν πολλά κομμάτια του εαυτού τους. Οι νεότεροι, απλώς θα αντικρίσουν την εφηβεία των γονιών τους. Και το σχετικό link...

1936:ΕΤΟΙΜΟΡΡΟΠΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ είναι ο τίτλος της τελευταίας δουλειάς του Θανάση Πέτρου ο οποίος συνεχίζει και μας προσφέρει πολύ καλές δουλειές ξανά και ξανά. Σε αυτό το κόμικ λοιπόν συνεχίζονται για 4η ιστορία οι περιπέτειες του ήρωα μας Γιώργου Αμπατζή που ξεκίνησαν με το "ΟΙ ΟΜΗΡΟΙ ΤΟΥ ΓΚΑΙΡΛΙΤΣ" και συνεχίστηκαν στα "1922: ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΕΝΟΣ ΟΝΕΙΡΟΥ" και "1923: ΕΧΘΡΙΚΗ ΠΑΤΡΙΔΑ" (πατήστε πάνω στους τίτλους για να πάτε στις αντίστοιχες παρουσιάσεις στο φόρουμ μας). Κυκλοφόρησε τον Φλεβάρη του 2024 από τις εκδόσεις ΙΚΑΡΟΣ. Καλύπτει την περίοδο 1924 με 1936 και συνεχίζει από εκεί που μας άφησε η προηγούμενη ιστορία (1923:ΕΧΘΡΙΚΉ ΠΑΤΡΙΔΑ). Στο πρώτο μισό (και παραπάνω) μας διηγείται την σύλληψη και την δίκη που ακολούθησε καθώς και τα δύσκολα χρόνια που πέρασε στη φυλακή. Μας δείχνει τις σχέσεις με τους άλλους κρατουμένους ειδικά αλλά και τους δεσμοφύλακες και γνωρίζουμε αυτή την μικρή έγκλειστη κοινωνία της εποχής εκείνης (δεν ξέρω πόσα έχουν αλλάξει στις μέρες μας και αν είναι λίγο πιο εύκολα). Φυσικά όπως και στις άλλες δουλειές του Θανάση Πέτρου έχει μελετήσει αρκετά βιβλία για να φτιάξει το κόμικ και πάντα αναφέρει την βιβλιογραφία στο τέλος. Για αυτήν την ιστορία μελέτησε και τα πολύ καλά βιβλία του Ηλία Πετρόπουλου γύρω από το θέμα των φυλακών, υποκόσμου. Και στο δεύτερο μισό βλέπουμε την αποφυλάκιση του το 1936 και την άνοδο του στη Θεσσαλονίκη όπου θα βρεθεί πάλι στο επίκεντρο των εξελίξεων με τα γνωστά γεγονότα που έγιναν εκείνη την περίοδο στην πόλη. Μεγάλες απεργιακές κινητοποιήσεις από εξαθλιωμένους εργάτες, σφοδρότατη απάντηση από τους κυβερνώντες (διορισμένος πρωθυπουργός τότε ο Ιωάννης Μεταξάς κατά παράβαση της αρχής της δεδηλωμένης) μέσω της αστυνομίας και του στρατού με επακόλουθο αρκετούς νεκρούς απεργούς, πολλούς τραυματίες, πολλές συλλήψεις, και φυσικά πολλά βασανιστήρια και εξορίες για τους συλληφθέντες. Στο κόμικ μας δίνει μερικές πολυ δυνατές εικόνες που συγκλονίζουν ειδικά με τους νεκρούς (όποιος δεν έχει διαβάσει Γιάννη Ρίτσο είναι η ευκαιρία να να βρει και να διαβάσει τον "Επιτάφιο"). Η ιστορία μας τελειώνει με την εγκαθίδρυση του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου 1936 όπου ο Μεταξάς διαλύει τη βουλή και γίνεται και επισήμως δικτάτορας. Το σενάριο πολύ καλό όπως πάντα από τον Θανάση Πέτρου που μας παρουσιάζει ένα ακόμα μάθημα σύγχρονης νεοελληνικής ιστορίας μιας γενικά δύσκολης και ταραγμένης εποχής. Το σχέδιο του μου αρέσει πλέον αρκετά και μάλιστα χάζεψα πολύ στα έπιπλα, αντικείμενα, κτήρια κτλ δηλαδή στις διάφορες λεπτομέρειες σε κάθε καρέ όπου κάνει καλη δουλίτσα. Γενικά είναι ένα κόμικ που το προτείνω σε κάθε φίλο ειδικά αν του αρέσει η ιστορία μας και θέλει να μάθει και δυό πράγματα ακόμα. Η έκδοση αρκετά καλή στο ίδιο επίπεδο με τα τρία προηγούμενα με εσωτερικές σελίδες ιλουστρασιόν που δείχνει και ωραία τα χρώματα. Και κλείνοντας να πω οτί θα χαρώ πολύ να δω να συνεχίζονται οι περιπέτειες του ήρωα μας και σε νέες ιστορίες. Και φυσικά τα μπράβο μου για άλλη μια φορά στον Θανάση Πέτρου που συνεχίζει αυτή τη σειρά δυνατά διατηρώντας το επίπεδο ψηλά.

25 ολόκληρα χρόνια ο Γιάννης Γερούλιας και οι συνεργάτες του προετοιμάζουν και στήνουν κάθε Μάιο την έκθεση γελοιογραφίας στη Λιβαδειά που συγκεντρώνει επαγγελματίες κι ερασιτέχνες δημιουργούς από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Παλαιότερα στο Λαφύστιο και τα τελευταία χρόνια στην πόλη της Λιβαδειάς, το ραντεβού δίνεται κάθε χρόνο και τηρείται με συνέπεια. Έτσι και φέτος, το Σάββατο 25 Μαΐου, στις 8 το βράδυ στον χώρο της Φωτογραφικής Λέσχης Λιβαδειάς (Γεωργαντά 4 και Πρωτέως), η 25η Έκθεση Γελοιογραφίας που διοργανώνεται και στηρίζεται από τον Δήμο Λεβαδέων θα ανοίξει τις πύλες της και θα υποδεχθεί το κοινό. Το θέμα της φετινής έκθεσης είναι «Ταξίδι με ένα βιβλίο» με τις συμμετοχές περίπου 40 γελοιογράφων, ενώ τιμώμενος καλλιτέχνης είναι ο Θανάσης Πέτρου, μόνιμος συνεργάτης μας στο Καρέ Καρέ, στην ομάδα που κάθε εβδομάδα προσφέρει ακόμα ένα ιδιότυπο λήμμα στο Λεξικό της Κρίσης και ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες δημιουργούς κόμικς με μεγάλη παραγωγή. Σκίτσο του Θανάση Πέτρου από τον κατάλογο της έκθεσης. Τα τελευταία χρόνια ο Πέτρου έχει φιλοτεχνήσει μια σειρά σπουδαίων βιβλίων για την ελληνική ιστορία κατά το πρώτο μισό του εικοστού αιώνα (Οι Όμηροι του Γκαίρλιτς, 1922 – Το Τέλος ενός Ονείρου, 1923 – Εχθρική Πατρίδα, 1936 – Ετοιμόρροπη Δημοκρατία), δύο υπέροχα σχεδιαστικά «οδοιπορικά» στις αγαπημένες του συνοικίες (Τα Νεαπολίτικα, Τ’ Αμπελοκηπιώτικα της Αθήνας), παλαιότερα έχει μεταφέρει εμβληματικά έργα της ελληνικής λογοτεχνίας σε κόμικς (Η Μεγάλη Βδομάδα του Πρεζάκη, Το Γιούσουρι και το Παραρλάμα σε σενάρια του Δημήτρη Βανέλλη), έχει συνεργαστεί με σεναριογράφους σε διάφορα βιβλία (Γρα Γρου, Το Πτώμα με τον Τάσο Ζαφειριάδη και τον Γιάννη Παλαβό, Αμανίτα Μουσκάρια με τον Παύλο Μεθενίτη, Ξημέρωσε ο Θεός τη Μέρα με τον Τάσο Ζαφειριάδη κ.ά.), έχει σχεδιάσει μια υπέροχη βιογραφία του Γιαννούλη Χαλεπά (Γιαν) σε σενάριο του Δημήτρη Βανέλλη, έχει εικονογραφήσει σειρά παιδικών κι εφηβικών βιβλίων (Στη Μάχη του Μαραθώνα, Στη Μάχη των Θερμοπυλών, Αρχαιολόγος από Κούνια, Τα Χριστούγεννα των Παιδιών κ.ά.). Όλα αυτά είναι αρκετά για μια βόλτα στη Λιβαδειά για μια ιστορική έκθεση που παρά τις δυσκολίες επιμένει και μεγαλώνει. (Για πληροφορίες: Γιάννης Γερούλιας, 6973527622). Και το σχετικό link...

Μετά το Παραρλάμα και το Γιούσουρι, οι εκδόσεις Τόπος, κάνουν ένα ακόμα μεγάλο βήμα. Προχωράνε στην έκδοση της Μεγάλης Βδομάδας του Πρεζάκη, την απόδοση δηλαδή σε κόμικ ενός μυθιστορήματος το Μ. Καραγάτση. Με τους ίδιους συντελεστές, τον Θανάση Πέτρου στο σχέδιο και τον Δημήτρη Βανέλλη στο σενάριο που προεξοφλούν την άριστη ποιότητα της μεταφοράς. Το συγκεκριμένο μυθιστόρημα, όπου το συνάντησα, χαρακτηρίζεται σαν σατιρικό. Κατά την δική μου άποψη είναι μιά ακόμα Ελληνική τραγωδία. Διηγείται με γλαφυρό τρόπο την κοινωνική (και όχι μόνο) απομόνωση ενός εξαρτημένου από τα ναρκωτικά ανθρώπου. Περισσότερο ακόμα και από εγκληματίες, πολιτικούς καταζητούμενους, διεφθαρμένους επιχειρηματίες κλπ, κλπ. Τόσο η απόδοση, όσο και η έκδοση στέκονται στα ψηλά στάνταρτς των δύο προηγούμενων έργων. Θεωρώ ότι αυτή η προσπάθεια πρέπει να συνεχιστεί. Η Ελληνική λογοτεχνία έχει πολλά διαμάντια να μας δώσει και ο Τόπος μας τα δίνει με ένα υπέροχο τρόπο.

Ο ταραγμένος ελληνικός μεσοπόλεμος μέχρι τη δικτατορία της 4ης Αυγούστου μέσα από τη φυλακή στο «1936 – Ετοιμόρροπη Δημοκρατία» του Θανάση Πέτρου. Μετά από τρεις σταθμούς στην ταραγμένη νεοελληνική ιστορία, ο δικός μας Θανάσης Πέτρου πιάνει ξανά το νήμα από το 1923 και μας μεταφέρει στο δραματικό 1936. Μιλάμε για την εξαιρετική σειρά που αριθμεί ήδη τον τέταρτο τόμο της από τις εκδόσεις Ίκαρος. Πρωταγωνιστής και εδώ ο Αμπατζής τον οποίο παρακολουθήσαμε ως έναν από τους 7.000 στρατιώτες του Δ’ Σώματος Στρατού που το 1916, εν μέσω Α’ Π.Π., μεταφέρθηκαν από τους Γερμανούς στο Γκέρλιτς της Σιλεσίας («Οι όμηροι του Γκαίρλιτς»). Στη συνέχεια («1922 – Το τέλος ενός ονείρου») τον είδαμε να πολεμάει στον Σαγγάριο στη Μικρά Ασία ακολουθώντας την κατάρρευση του μετώπου και παίρνοντας τον δρόμο της προσφυγιάς («1923 – Εχθρική πατρίδα»). Στο τέλος του τρίτου τόμου ο Αμπατζής διέπραξε ένα έγκλημα τιμής το οποίο θα πληρώσει ακριβά. Η ποινή του θα είναι βαριά και θα περάσει τα επόμενα χρόνια στη φυλακή. Δεκατρία ολόκληρα χρόνια τα οποία ταυτίζονται με τη διάρκεια του ελληνικού μεσοπολέμου μέχρι την κατάλυση της «ετοιμόρροπης δημοκρατίας» από το καθεστώς του Ιωάννη Μεταξά. Ο πρωταγωνιστής θα βιώσει τον άγριο κόσμο της φυλακής δίπλα σε κλέφτες, ληστές, λωποδύτες και πρεζάκια. Έναν κόσμο που αποτελεί μια μικρογραφία της κοινωνίας, μόνο που εδώ οι κανόνες είναι πιο σκληροί και η εξουσία δείχνει πιο απροκάλυπτα τα δόντια της. Η διαφορά τού «1936» με τα προηγούμενα βιβλία είναι ότι απλώνεται περισσότερο στον χρόνο ως μεταβατική γέφυρα που θα μας οδηγήσει, μέσω του αποφυλακισθέντος πλέον Αμπατζή, στα γεγονότα του Μαΐου του 1936 στη Θεσσαλονίκη. Τότε που η πόλη συγκλονίζεται από τις απεργίες των εργατών και την αιματηρή καταστολή τους από την κυβέρνηση Μεταξά. Μια κυβέρνηση διορισμένη από τον βασιλιά με τη συγκατάθεση του αστικού κόσμου, λίγους μήνες προτού ο φιλοβασιλικός στρατιωτικός και αποτυχημένος πολιτικός πραγματοποιήσει τη φασιστική του ονείρωξη να επιβάλει δικτατορία στην Ελλάδα. Ο Πέτρου, όπως και στις άλλες δουλειές του, δεν παύει να μας εκπλήσσει θετικά με την ευρυμάθειά του και το βάθος της έρευνας που διενεργεί για να τεκμηριώσει τα πάντα: από την περιγραφή του κοινωνικοπολιτικού τοπίου μέχρι την τελευταία ενδυματολογική λεπτομέρεια και την αργκό των χαρακτήρων του. Και τούτο χωρίς να χάνεται διόλου η αφηγηματική ροή, αφού ο Πέτρου αποδεικνύεται και εδώ «μάστορας» του storytelling. Το τέλος του τέταρτου τόμου όχι μόνο δεν κλείνει τον τεράστιο κύκλο που ανοίχτηκε στα χρόνια του Εθνικού Διχασμού, αλλά αντίθετα μας… ανοίγει την όρεξη για τα όσα πρόκειται να ακολουθήσουν για τον πρωταγωνιστή, αλλά και για τη χώρα στην πιο σκοτεινή περίοδο της ελληνικής και ευρωπαϊκής ιστορίας στον 20ό αιώνα. Και το σχετικό link...

Ο ΔΗΜΟΣ ΛΕΒΑΔΕΩΝ διοργανώνει την 25η Έκθεση Γελοιογραφίας με θέμα : "ΤΑΞΙΔΙ ΜΕ ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ": Τιμώμενος δημιουργός : ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΕΤΡΟΥ Όποιος επιθυμεί να συμμετάσχει μπορεί να στείλει ηλεκτρονικά από 1 έως 5 Γελοιογραφίες σε διαστάσεις Α4 και σε ανάλυση 300dpi στην διεύθυνση ggeroulias@ath.forthnet.gr Τελευταία ημερομηνία αποστολής 30 Απριλίου 2024. Οι συμμετέχοντες θα παραλάβουν κατάλογο με επιλογή έργων. Η έκθεση θα ανοίξει τις πόρτες της το Σάββατο 25 Μαΐου και ώρα 8 μ.μ. στο χώρο της Φωτογραφικής Λέσχης Λιβαδειάς (Γεωργαντά 4 & Πρωτέως) Διάρκεια έκθεσης έως και 2 Ιουνίου. Ώρες λειτουργίας από 7 μ.μ. έως 10 μ.μ. Πληροφορίες, απορίες, παράπονα: Γιάννης Γερούλιας: 6973527622 O Δήμαρχος Λεβαδέων ΔΗΜΗΤΡΗΣ Κ. ΚΑΡΑΜΑΝΗΣ

Μιλήσαμε με αφορμή το νέο του κόμικς «1936 – Ετοιμόρροπη Δημοκρατία», τέταρτο μέρος της ιστορικής σειράς. Μέσα στην τελευταία πενταετία ο κομίστας Θανάσης Πέτρου έχει καταφέρει πράγματα που μπορούν να κάνουν τον ίδιο περήφανο και τους Έλληνες λάτρεις των κόμικς εκστατικά χαρούμενους. Πρώτα ξεκίνησε με μια εντυπωσιακή περιήγηση στην ελληνική ιστορία των αρχών του 20ού αιώνα, ύστερα έφτιαξε μεγάλης έκτασης σόλο κόμικς: σενάριο και σχέδιο. Για το προηγούμενο άλμπουμ του, το «1923: Εχθρική πατρίδα» (Ίκαρος, Αθήνα 2022) κέρδισε τα βραβεία Καλύτερου Κόμικ και Καλύτερου Σεναρίου στα Ελληνικά Βραβεία Κόμικς 2023. Πριν λίγες μέρες τον συναντήσαμε και ξεφυλλίσαμε μαζί του την πρώτη δοκιμαστική εκτύπωση του τελευταίου του κόμικς με τίτλο «1936: Ετοιμόρροπη δημοκρατία» (κυκλοφορεί ήδη από τις εκδόσεις Ίκαρος). Το κόμικ αυτό είναι το τέταρτο σε μια εν εξελίξει ιστορική saga, που ξεκίνησε το 2020 και όπως αποκαλύπτει ο ακάματος δημιουργός στην Athens Voice, θα έχει και συνέχεια. Προς το παρόν η τετραλογία του Θανάση Πέτρου ξεκίνησε με τους Ομήρους του Γκαίρλιτς και την αφήγηση ενός αγνώστου περιστατικού από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο με την αμαχητί παράδοση του Δ’ Σώματος Στρατού στους Γερμανούς και την ιδιότυπη αιχμαλωσία τους στο Γκαίρλιτς της Σιλεσίας. Την επόμενη χρονιά συνέχισε με το «1922: Το τέλος ενός ονείρου», με την αφήγηση να ακολουθεί τον Σμυρνιό Γιώργο Αμπατζή στη Μικρασιατική Εκστρατεία που οδήγησε στον ενταφιασμό της Μεγάλης Ιδέας και στη Μικρασιατική Καταστροφή. Το 2022 επανήλθε με το «1923: Εχθρική πατρίδα» στο οποίο συναντάμε τον ήρωά του Γιώργο Αμπατζή πρόσφυγα στο λιμάνι του Πειραιά, χωρίς υπάρχοντα και με την οικογένειά του να αγνοείται. Στο «1936» ακολουθεί πάλι τον ίδιο ήρωα, ο οποίος πλέον βρίσκεται στη φυλακή για ένα έγκλημα «τιμής» που διέπραξε στο τέλος του τρίτου μέρους, στη Θεσσαλονίκη την περίοδο της δικτατορίας του Μεταξά. Ο Πέτρου κατόρθωσε να μας χαρίσει ίσως την πρώτη, πρωτότυπη, ιστορικού περιεχομένου ελληνική σειρά κόμικς. Ένα ολοκληρωμένο σύμπαν, με πρωτότυπους ήρωες και πολλή έρευνα από πίσω. Ένα ακόμα κατόρθωμα. Όλα βέβαια ξεκίνησαν από το Ρεμπέτικο… Πώς ξεκίνησε αυτή η περιήγησή σου στην ιστορία μέσα από τα κόμικς; Ήθελα να κάνω κάτι μόνος μου βασικά (σενάριο και σχέδιο). Σε πρώτη φάση ψαχνόμουν να κάνω κάτι για το ρεμπέτικο. Ήθελα να φτιάξω μια βιογραφία του Βαγγέλη Παπάζογλου. Άρχισα να ψάχνω πράγματα, έγραφα, μάζεψα υλικό, ώσπου κάποια στιγμή πήγα και αγόρασα βιβλία για να ενημερώσω την – πεπαλαιωμένη τότε – βιβλιοθήκη μου σχετικά με το ρεμπέτικο και βρήκα πολλά στοιχεία. Διαπίστωσα όμως ότι φάσκουν και αντιφάσκουν οι δημιουργοί, οι μαρτυρίες και τα ντοκουμέντα. Ήταν όλα κάπως ασαφή. Τότε έπεσα πάνω στην πρώτη ηχογράφηση μπουζουκιού, που την είχα ακουστά από πιο πριν, και την αφηγήθηκα στο πρώτο μέρος αυτής της τετραλογίας, στους “Ομήρους του Γκαίρλιτς” με το Δ’ Σώμα Στρατού που βρέθηκε στο Γκαίρλιτς της Γερμανίας για περισσότερο από ενάμιση χρόνο, από τον Σεπτέμβριο του 1916 μέχρι τον Νοέμβρη του 1918 που έληξε ο πόλεμος. Διηγήθηκα ό,τι έζησε το Δ’ Σώμα Στρατού. Η πρώτη ηχογράφηση μπουζουκιού συνέβη εκεί ακριβώς. Από εκεί και πέρα μου άνοιξε η όρεξη και είπα να κάνω και τη συνέχεια. Κι έτσι ακολούθησαν τα «1922: Το τέλος ενός ονείρου» και «1923: Εχθρική πατρίδα». Η αρχική ιδέα ήταν το «1923» να φτάνει αφηγηματικά μέχρι το 1936 και στην δικτατορία Μεταξά, πράγμα που αποδείχτηκε αδύνατο γιατί έπρεπε να καλύψω κάπως μια πυκνή χρονική περίοδο δώδεκα ετών. Ήταν συνειδητή η αποσιώπηση αυτής της δεκαετίας; Η δεκαετία αυτή έχει τρομερό ενδιαφέρον από ιστορικής άποψης, αλλά αν αποφάσιζα να την αφηγηθώ θα αναγκαζόμουν να αλλάξω όλη την πορεία του χαρακτήρα, του Γιώργη του Αμπατζή. Αυτός μπήκε φυλακή μετά τη δολοφονία που διέπραξε. Για να δούμε από τα μάτια του (μιας και είναι και αφηγητής) τη δεκαετία αυτή θα έπρεπε για όλο αυτό το διάστημα να είναι φυγάς φαντάζομαι. Δεν με βόλευε αυτό. Ήθελες πολύ απ’ ότι καταλαβαίνω να φτάσεις χρονικά μέχρι τη δικτατορία του Μεταξά. Ναι, εντελώς. Γιατί έχει μεγάλη ιστορική σημασία για τη μετέπειτα εξέλιξη της Ελλάδας. Γενικά ό,τι συνέβη στον Μεσοπόλεμο και με την άφιξη και την αφομοίωση των προσφύγων ήταν καθοριστικής σημασίας για την πορεία της χώρας τα επόμενα πολλά χρόνια. Επίσης ήθελα πολύ, επειδή είμαι και ο ίδιος Θεσσαλονικιός, να φτάσω την ιστορία μέχρι τη Θεσσαλονίκη. Να κάνει έναν κύκλο. Στο πρώτο μέρος, στο Γκαίρλιτς, ο αφηγητής είναι Θεσσαλονικιός. Ήθελα να επιστρέφει η πλοκή στη Θεσσαλονίκη για να συναντήσει ο Σμυρνιός Αμπατζής τον Θεσσαλονικιό συν-στρατιώτη του. Είπες νωρίτερα ότι ήθελες να κάνεις κάτι δικό σου ολοκληρωτικά. Θεωρείς ότι έφτασες στο σημείο να μπορείς να το κάνεις με επάρκεια ή το ήθελες πολύ αλλά δεν το είχες επιδιώξει. Θεωρούσα ότι κάποιοι άλλοι που γράφουν σενάρια/κείμενα έχουν μεγαλύτερη ευχέρεια στη συγγραφή. Θεωρώ άλλωστε τον εαυτό μου σχεδιαστή πιο πολύ. Από ένα σημείο και έπειτα, έχοντας κάνει πολλές συνεργασίας, με κούρασε όλο αυτό, ήθελα να το κάνω και μόνος μου, να πω τα πράγματα όπως εγώ θέλω, να μη δίνω λογαριασμό σε κανέναν. Είναι και δύσκολο πράγμα οι συνεργασίες. Έχουν και θετικά και αρνητικά. Τις περισσότερες φορές είναι φίλοι μου οι συνεργάτες, αλλά σε όλες τις σχέσεις υπάρχουν και «κόντρες». Όταν είμαι ολομόναχος, ο μόνος που έχω να κοντράρω είναι ο εαυτός μου. Πώς σου αρέσει να αποκαλείσαι ως καλλιτέχνης; Δεν μου αρέσει να αποκαλούμαι «καλλιτέχνης» (γέλια). Υπάρχει μια διάχυτη, παρεξηγημένη εικόνα του καλλιτέχνη, που είναι κάπως χασομέρης και όταν του έρχεται η έμπνευση δημιουργεί. Ένας καλλιτέχνης δουλεύει σκληρά. Είναι σκληρά εργαζόμενος. Οπότε ας πούμε ότι προτιμώ το «σκληρά εργαζόμενος άνθρωπος». Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση ή δυσκολία στην κατάστρωση των σεναρίων αυτής της τετραλογίας; Να μην κάνω κάποιο ιστορικό λάθος. Να μην πω κάτι το οποίο είναι σφάλμα ιστορικά… Τι ορίζεις ως σφάλμα στην ιστορική αφήγηση; Να κάνω κάποιο λάθος στις ημερομηνίες για παράδειγμα… Στα γεγονότα επομένως, όχι στην ερμηνεία. Ναι, ναι, στα γεγονότα. Η ερμηνεία είναι δική μου. Με απασχολεί να είμαι πιστός στα γεγονότα. Να μην κάνω κάποιο λάθος πραγματολογικό. Μετά το πώς θα τα εντάξω όλα αυτά στην αφήγηση είναι κάτι άλλο. Μου πήρε καιρό βέβαια να το τελειώσω το «1936». Είχα ολοκληρώσει το story board πάνω από έναν χρόνο πριν και μου έβγαινε όλο τόσο εύκολα και αβίαστα που απλά το άφησα στην άκρη και έκανα ένα άλλο βιβλίο. Μου φαινόταν προβληματική, κατά κάποιον τρόπο, η ευκολία που είχα να το φτιάξω. Οπότε έκανα ένα διάλειμμα. Και το ξαναέπιασα όταν ένιωθα πιο έτοιμος. Είχα κάνει ήδη τα τρία πρώτα μέρη σε σύντομο χρονικό διάστημα και με προβλημάτισε μήπως η ευκολία μου στο τέταρτο μέρος έβγαινε προς τα έξω σαν «μανιέρα». Σίγουρα, μια και μιλάμε για μια σειρά, πρέπει να υπάρχει ενιαία αισθητική. Αλλά φοβήθηκα μήπως φτάσω στο σημείο να κάνω το ίδιο και το ίδιο. Σχετικά με την έρευνα που χρειάστηκε να κάνει για το «1936», ο Πέτρου μας αναφέρει: «Το μεγαλύτερο μέρος της πλοκής εκτυλίσσεται σε μια φυλακή. Ο κόσμος της φυλακής είναι σκληρός. Έχει βία, βρισίδι, πεσίματα, ναρκωτικά, κακοποιήσεις. Η φυλακή που διάλεξα να πάω τον ήρωά μου ήρθε μετά από πολύ ψάξιμο. Αναζητούσα υλικό για το πώς ήταν οι φυλακές στην Ελλάδα εκείνης της περιόδου. Δεν ήθελα να κάνω μια φυλακή απρόσωπη και διεκπεραιωτική. Αρχικά έλεγα να τον πάω στην Αίγινα. Είδα όμως το ντοκιμαντέρ “Ο σιωπηλός μάρτυρας” του Δημήτρη Κουτσιαμπασάκου, που είναι για τη φυλακή των Τρικάλων, και του ζήτησα άδεια για να χρησιμοποιήσω κάποιες εικόνες – γιατί η φυλακή δεν υπάρχει πλέον, έχει γκρεμιστεί στα Τρίκαλα και στο σημείο είναι το Μουσείο Τσιτσάνη. Ψάχνοντας σε εφημερίδες της εποχής, διαπίστωσα ότι η κατάσταση της φυλακής ήταν πολύ πολύ χειρότερη. Έγραφαν σε κάποια δημοσιεύματα ότι οι κρατούμενοι οπλοφορούσαν μέσα στη φυλακή. Σημειώνονταν επίσης συχνά αποδράσεις. Ήταν πολύ χειρότερα από αυτό που περιγράφω στο κόμικς. Λίγο Φαρ Ουέστ. Μπάτε σκύλοι αλέστε η φάση». Στα δύο πρώτα κόμικς της τετραλογίας, όπως και στο «1936», η αφήγηση είναι πρωτοπρόσωπη με τον Αμπατζή να είναι ο αφηγητής και πρωταγωνιστής (με εξαίρεση τους Ομήρους του Γκαίρλιτς, όπου αφηγητής είναι ο Σαλονικιός Γιάννης Οικονόμου), ενώ στο «1923» η ενδοδιηγητική αφήγηση εγκαταλείπεται και το σενάριο είναι σχεδόν αποκλειστικά δραματοποιημένο, σαν μια σκηνική πράξη. Σχετικά με τις αφηγηματικές τεχνικές, ο Πέτρου μας είπε ότι όταν επέλεγε ο πρωταγωνιστής να είναι και αφηγητής αναγκαστικά δεν θα μπορούσε το ένα άτομο να έχει θέαση σε πολλά διαφορετικά πράγματα, ενώ όταν οι πρωταγωνιστές είναι πολλοί, αυξάνονται και οι εκφορές. Στην ερώτηση αν ένιωσε «όμηρος» της ιστορίας που έχει πλάσει, ακολουθώντας διαρκώς τον ήρωα και αφηγητή του και καταστρώνοντας συχνά μια ενδοδιηγητική αφήγηση, μας λέει ότι «πάντα κάτι χάνεις και κάτι κερδίζεις». Κλείσαμε τη συζήτησή μας με τον Πέτρου να μας εξηγεί τη σημασία της οπτικής πάνω σε ένα ιστορικό συγκείμενο, από τον τρόπο που δρουν ή άνθρωποι έως και τον τρόπο που εκφράζονται: «Πρέπει να βλέπεις και να σκέφτεσαι τα πράγματα με βάση το τότε συγκείμενο. Θα σας φέρω ένα παράδειγμα. Ένα παιδί που σήμερα είναι στη Β’ Λυκείου, πριν 100 χρόνια ήθελε να πάει στον πόλεμο. Και πήγαινε στον πόλεμο, γιατί το επέλεξε. Αυτό σήμερα είναι τελείως εξωπραγματικό. Σήμερα λογικά θα έκανε το παν για να το αποφύγει αυτό. Τότε οι άνθρωποι το βλέπανε ως τιμή, καθήκον και υποχρέωση να πάνε στον πόλεμο, και πήγαιναν. Μιλάμε για μια άλλη κοινωνία, κατά κάποιον τρόπο, για ένα άλλο πλαίσιο. Δεν μπορείς να κρίνεις με τη ματιά του 2024 την κατάσταση του 1930. Ήταν άλλοι άνθρωποι, με άλλες προσλαμβάνουσες, άλλη ψυχολογία. Τα έβλεπαν διαφορετικά τα πράγματα. Θα μου πεις: ‘και εσύ, ρε φίλε, πού ξέρεις πώς ήταν;”. Δεν ξέρω, προσπαθώ όμως να το ψυχανεμιστώ». Και το σχετικό link...

Ο Θανάσης Πέτρου έχει ουκ ολίγες ιδιότητες. Εκτός από τα κόμικς και την εικονογράφηση, έχει επίσης ασχοληθεί με τη μετάφραση, έχει υπάρξει ερευνητής σε ακαδημαϊκό επίπεδο και είναι ερασιτέχνης (;) μουσικός. Αλλά ας τα πάρουμε από την αρχή. Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, το 1971. Αν τα σκίτσα/ζωγραφιές που έκανε από μικρός ήταν ο σπόρος, τα περιοδικά της δεκαετίας του '80 (Κολούμπρα, Σκαθάρι, Βαβέλ κ.λπ.) αποτέλεσαν το νερό που τον έκαναν να βλαστήσει. Το 1989 ξεκίνησε σπουδές στη Γαλλική Φιλολογία, τις οποίες θα συνεχίσει στη Γαλλία μεταξύ 1992 και 1993. Εκεί θα έρθει σε επαφή με την εγχώρια σκηνή και όχι μόνο, γεγονός που τον επηρέασε σε μεγάλο βαθμό. Επιστρέφοντας στην γενέτειρά του, έκανε μεταπτυχιακό στην Κοινωνιογλωσσολογία, με αποτέλεσμα να εργαστεί πάνω στην εκπαίδευση των Πομάκων (εξ ου και το nickname με το οποίο μπορείτε να τον βρείτε στο GC ). Συνεδρία στα γραφεία του 9: Τέρμα δεξιά ο περί ου ο λόγος και στο κέντρο ο μαέστρος του περιοδικού, Άγγελος Μαστοράκης Fast forward. Παρά τις σποραδικές δουλειές στο πλαίσιο εκθέσεων, η εμφάνιση του Πέτρου στα κόμικς έγινε το 2002. Τότε αποφάσισε να στείλει μια σύντομη ιστορία για τον 2ο Διαγωνισμό Νέων Ταλέντων του περιοδικού 9, «για πλάκα» όπως έχει πει. Τελικά, κέρδισε το πρώτο βραβείο και κατ' επέκταση μια τριετή υποτροφία για σχετικές σπουδές στον ΑΚΤΟ. Έτσι, εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και την περίοδο αυτή δημιούργησε τις πρώτες του ιστορίες για φανζίν, για τα περιοδικά 9 και Γαλέρα, αλλά και για τα Φεστιβάλ της Βαβέλ. Κάποιες εξ αυτών θα συγκεντρωθούν αργότερα, στο άλμπουμ Ο Τυμπανιστής και οι φίλοι του (2008). Το 2015 το Πτώμα κυκλοφόρησε στα γαλλικά από την εκδοτική Steinkis Η διετία 2011-2012 ήταν ιδιαίτερα καθοριστική για τον Πέτρου. Η αρχή έγινε με το Παραρλάμα (2011), μια από τις πολλές συνεργασίες με τον Δημήτρη Βανέλλη, και το Πτώμα (2011). Το μεν αποτελεί μια συλλογή ιστοριών του διηγηματογράφου Δημοσθένη Βουτυρά, ορισμένες από τις οποίες είχαν προηγουμένως συμπεριληφθεί στο 9. Το δε, ένα κόμικ σε σενάριο των Τάσου Ζαφειριάδη και Γιάννη Παλαβού, εμπνευσμένο από μία αληθινή και μάλλον μακάβρια ιστορία. Αυτά, όπως και το Γιούσουρι (2012) που ακολούθησε λίγο μετά, τράβηξαν το ενδιαφέρον ενός ευρύτερου αναγνωστικού κοινού και συνοδεύτηκαν από σημαντικές διακρίσεις. Ακολούθησε μια περίοδος σχετικής εκδοτικής σιωπής, με εξαίρεση το artbook Actors (2013) και τη συμμετοχή στο Ας μιλήσουμε καθαρά για την ακροδεξιά (2014), και το 2015 κυκλοφόρησαν δύο νέες δουλειές του Πέτρου. Η μία ήταν Η Μεγάλη Βδομάδα του Πρεζάκη, μεταφορά του ομώνυμου διηγήματος του Μ. Καραγάτση, μαζί με τον συνήθη ύποπτο Βανέλλη. Η άλλη, ελαφρώς απρόσμενη, ήταν το άλμπουμ Στη Μάχη του Μαραθώνα, σε σενάριο της Κατερίνας Σέρβη. Η συνεργασία μαζί της συνεχίστηκε και με άλλα κόμικς όμοιας θεματολογίας (Στη Μάχη των Θερμοπυλών - 2016, Στη Σαλαμίνα και στις Πλαταιές - 2017). Το 2016 κυκλοφόρησε το μεγαλύτερο, από άποψη μεγέθους, εγχείρημα του Πέτρου, ήτοι το graphic novel Αμανίτα Μουσκάρια, μία ακόμη μεταφορά από τη λογοτεχνία. Συμμετείχε επίσης στο συλλογικό Το πιο κρύο καλοκαίρι (2016), μια έκδοση πάνω στο τραγικό ζήτημα του προσφυγικού. Η πιο πρόσφατη δουλειά του είναι το Γρα-Γρου (2017), η δεύτερη σύμπραξη με τους Ζαφειριάδη και Παλαβό, που βραβεύτηκε στα Ελληνικά Βραβεία Κόμικς και συζητήθηκε εκτενώς σε μη κομιξόφιλους κύκλους. Στις πιο «μικρές» δουλειές των τελευταίων ετών περιλαμβάνονται στριπ για την Εφημερίδα των Συντακτών. Όπως προαναφέρθηκε όμως, ο Πέτρου έχει και ένα αξιόλογο μεταφραστικό έργο. Έχει αποδώσει, από τα γαλλικά στα ελληνικά, τα Γκαρντούνο (2006) και Άλακ Σίνερ - Υπόθεση ΗΠΑ (2007), αλλά και το Ρεμπέτικο (2010, 2015). Είναι εξάλλου μύστης του μουσικού αυτού είδους και παίζει μπουζούκι, κιθάρα και μπάσο. Η δράση του στον χώρο του σχεδίου ολοκληρώνεται από τις μπόλικες εικονογραφήσεις που έχει κάνει (κυρίως εξώφυλλα βιβλίων) και τη διδασκαλία στον ΑΚΤΟ. Οι επιρροές του Πέτρου προέρχονται κατά βάση από την ευρωπαϊκή και λατινοαμερικάνικη παράδοσης. Μεταξύ των δημιουργών που επηρέασαν την τέχνη του είναι οι Alberto Breccia, Miguelanxo Prado, David Sala, Emmanuel Lepage και Domingo Mandrafina.

Αυτή τη φορά ο Θανάσης Πέτρου σχεδιάζει ένα κόμικ σε δικό του σενάριο, αφηγούμενος μια πραγματική και σχετικά άγνωστη ιστορία από την εποχή του ΑΠΠ και του Εθνικού Διχασμού. Αφορά 6500 Έλληνες, το Δ Σώμα Στρατού, την Ανατολική Μακεδονία και μια μικρή πόλη στη Γερμανία, στην πάλαι ποτέ Σιλεσία, στα σύνορα πλέον με την Πολωνία. Δεν λέω παραπάνω γιατί φρονώ πως θα είναι spoiler για όσους πρωτοακούνε αυτό το συνδυασμό λέξεων Χοντρό και χορταστικό κόμικ, το οποίο όμως κυλάει σα νεράκι. Προσόν του ότι η ιστορία που αφηγείται είναι "εξωτική"-ασυνήθιστη και άκρως ενδιαφέρουσα. Προσόντα του επίσης ότι αφηγείται έμμεσα τον Εθνικό διχασμό, είναι τρομερά πιστό στην ιστορία, τόσο στη γενική όσο και σε ειδικά σημεία και έχει γίνει καλή έρευνα στο φωτογραφικό υλικό. Μειονέκτημά του ότι μέσα σε αυτές τις 100+ σελίδες καλύπτει γεγονότα 2+ ετών. Ένα μυθιστόρημα που θα κάλυπτε τόσα γεγονότα, θα χρειαζόταν 500+ σελίδες για να σε πείσει για τους χαρακτήρες. Δεν έχει 500+ σελίδες, δεν είναι μυθιστόρημα και ίσως γι'αυτό να κυλάει σα νεράκι Η ιστορία των 3 χαρακτήρων, η οποία είναι χτισμένη πάνω στον ιστορικό καμβά των γεγονότων, βγαίνει αρκετά φωτογραφική. Περίπου στιγμιότυπο εδώ, στιγμιότυπο εκεί, στιγμιότυπο παραπέρα. Λέω περίπου διότι όταν τη διαβάζεις δεν σου αφήνει την αίσθηση των απότομων εναλλαγών. Ίσως στη πραγματικότητα να μου άρεσε τόσο πολύ το κόμικ που απλώς να ήθελα κι άλλο... Αυτή μου η επιθυμία ίσως να εκπληρωθεί. Έχει πει σε συνεντεύξεις ότι δουλεύει ήδη ένα κόμικ που λαμβάνει χώρα στην εποχή μετά από αυτή εδώ την ιστορία. Ίσως να δένει με αυτό και σε χαρακτήρες (δεν θυμάμαι και τι μου είχε πει σε κατ'ιδίαν συνομιλία... ) Θα δούμε Ο εκδότης έχει διαθέσιμες τις πρώτες σελίδες του κόμικ, οπότε τις αντιγράφω για να τις διαβάσετε, να τσιμπήσετε και να πάτε να το πάρετε διότι όπως είπα μου άρεσε πάρα πολύ και θέλω να βγούνε και τα άλλα που έχει στο νου του Άρθρα Oταν τα κόμικ γράφουν Ιστορία [Βασιλειάδου Μάρω, kathimerini.gr, 5/5/2020] «Ήρωες» ή «προδότες»; [Κουκουλάς Γιάννης, efsyn.gr, 23/05/2020] Φωτογραφίες από τα πραγματικά γεγονότα αλιευθέντες από άρθρο της Μηχανής του Χρόνου (για να κατανοήσετε μετά την ανάγνωση του κόμικ το βαθμό της έρευνας και την πιστότητα της ιστορικής αναπαραγωγής του κόμικ) Φωτογραφίες από άρθρο της Süddeutsche Zeitung όπως μεταφράστηκε από το ελληνόφωνο τμήμα της Deutsche Welle Φωτογραφίες από σχετικό άρθρο της εφημερίδας Τα Νέα Προφανώς σας προτρέπω να διαβάσετε τα παραπάνω άρθρα μετά την ανάγνωση του κόμικ. Προσωπικά πέρασα καλά, αλλά είμαι και άνθρωπος που μου αρέσει να ψάχνω για παραπάνω πράγματα όταν μου κινείται η περιέργεια Προτείνω επίσης: Άρθρο του Ινστιτούτου Γκαίτε σχετιζόμενο με μουσική (τα είδατε τα βιολιά... και φρονώ πως η συγκεκριμένη ιστορία δελέασε τον Πέτρου για να την αφηγηθεί τόσο επειδή είναι Σαλονικιός και του αρέσουν τα ιστορικά όσο και επειδή παίζει μπουζούκι και υπάρχει μια σχέση εδώθε ) Λήμμα της wiki για τη συγκεκριμένη ιστορία Ίσως η πρώτη ηχογράφηση μπουζουκιού Έλαβε χώρα στο Γκέρλιτς. Στο τραγούδι ο ανηψιός του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Να το πάρετε. Δεν ξέρω άμα το είπα και πριν Που πάτε και μου αγοράζετε τις φόλες με τα κολάν, τα μούσκουλα και τα βυζά ή τις άλλες τις φόλες με τα ανθρωπόμορφα ζώα (που έχουν άλλα ζώα για κατοικίδια) με τα κρυφά ιμπεριαλιστικά μηνύματα ή τις παραπέρα φόλες με τους βλάχους που φοράνε κουνάβια για καπέλο ή τις κουλτουρέ τις φόλες που δοξάζουν το χασίσι, το αντεργκράου και την απλυσιά. (εάν υπάρχει κάποιος που δεν θίχτηκε να μου το πει και θα του βρω κάτι κι αυτουνού ) Ελλαδάρα ολέ ο και αυτοί είναι οι δικοί μας οι προπάπποι. Όχι οι προπάπποι κάποιου βάρβαρου άντε γειά μας

«Το αισθητικό και εικαστικό κομμάτι του σχεδίου νομίζω πως βοηθάει να γίνει η ιστορία πιο εύκολα προσβάσιμη σε κάποιον που δεν τον ελκύει ή τη βρίσκει βαρετή. Οπότε, ίσως είναι πιο απλό για κάποιον που δεν θέλει να αφιερώσει χρόνο στην ανάγνωση ενός ιστορικού βιβλίου, να διαβάσει ένα βιβλίο κόμικς». Αυτό επισημαίνει, μεταξύ άλλων, ο δημιουργός κόμικς και μεταφραστής Θανάσης Πέτρου μιλώντας στο “Μολύβι – Μελάνι”. Ένας δημιουργός που αγαπάει την ιστορία και την αναδεικνύει με την πένα του, καθώς ολοένα και περισσότερο η 9η τέχνη “παντρεύεται” με επιστημονικά έργα αλλά και κλασικά μυθιστορήματα ανοίγοντας νέους δρόμους στην επαφή των σημερινών νέων με αυτά τα πεδία. Ποια είναι τα ιστορικά ενδιαφέροντα του Θανάση Πέτρου; Ξεχωρίζετε κάποια περίοδο – γεγονότα; Αν και έχω κάνει τρία βιβλία με την Κατερίνα Σέρβη με θέμα τους Περσικούς πολέμους στην Αρχαία Ελλάδα, τα προσωπικά μου ενδιαφέροντα είναι στη σύγχρονη Ελλάδα. Ήδη έχω κάνει τρία βιβλία, που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ίκαρος, και στα οποία πραγματεύομαι ζητήματα της περιόδου από το 1916 μέχρι το 1924. Το κομμάτι της νεοελληνικής ιστορίας από τη Μικρασιατική Καταστροφή και μετά, μου φαίνεται εξαιρετικά σημαντικό για την, ουσιαστικά, γενικότερη διαμόρφωση της χώρας μέχρι σήμερα. Είστε γνωστός μεταξύ άλλων για τη μεταφορά κορυφαίων έργων σε κόμικς. Βλέπετε μια στροφή και δίψα για επαφή με πιο κλασικά αγαπημένα έργα τα τελευταία χρόνια; Ή δεν υπάρχει τόσο καλό νέο υλικό; Εδώ υπάρχουν δύο ζητήματα. Πρώτον, σε κάποιο λιγότερο γνωστό και αρκετά παλιό έργο είναι πιθανόν να μην υπάρχουν συγγραφικά δικαιώματα, οπότε δεν μπλέκεις με συνεννοήσεις, συμβόλαια κ.λπ. Δεύτερον, οι ίδιοι οι εκδότες είναι αυτοί που στρέφονται σε διασκευές κλασικών έργων, μια και θεωρούν ότι και η μεταφορά τους σε κόμικς είναι πιο εύκολο να κάνει εμπορική επιτυχία. Λογικότατη είναι και αυτή η στάση και η τάση εκ μέρους τους. Οι εκδότες δεν είναι ούτε φιλανθρωπικά σωματεία ούτε ιδεαλιστές που νοιάζονται μόνο για την διάδοση των γραμμάτων και των τεχνών, η οικονομική διάσταση τους απασχολεί σε μεγάλο βαθμό. Φαίνεται πως το κοινό όντως τα αποδέχεται πολύ θετικά. Απ’ την άλλη, αναμφίβολα υπάρχουν πάρα πολλά και πολύ καλά νεότερα μυθιστορήματα. Γεννηθήκατε στη Θεσσαλονίκη, έναν προσφυγικό και ανέκαθεν πολυπολιτισμικό τόπο. Αποτελεί σημείο αναφοράς στα έργα σας; Το 2022 κυκλοφόρησα το πιο προσωπικό μου βιβλίο που αναφερόταν αποκλειστικά και μόνο στη γειτονιά όπου μεγάλωσα στη Νεάπολη, της Θεσσαλονίκης. Γενικά, νομίζω πως ο τόπος όπου γεννήθηκα και έζησα για πολλά χρόνια, διαμόρφωσε την προσωπικότητα και τον ψυχισμό μου καταλυτικά. Επομένως, και ασυνείδητα κάποιες φορές, υπάρχει και υπονοείται στις δουλειές μου ακόμα και ως αίσθηση ή μέσα από μια έκφραση ή μια λέξη. Συχνά έχουμε στο μυαλό μας μια πιο στείρα απόδοση της ιστορίας. Η 9η τέχνη από μόνη της την κάνει ελκυστική; Το αισθητικό και εικαστικό κομμάτι του σχεδίου νομίζω πως βοηθάει να γίνει η ιστορία πιο εύκολα προσβάσιμη σε κάποιον που δεν τον ελκύει ή τη βρίσκει βαρετή. Οπότε, ίσως είναι πιο απλό για κάποιον που δεν θέλει να αφιερώσει χρόνο στην ανάγνωση ενός ιστορικού βιβλίου, να διαβάσει ένα βιβλίο κόμικς. Βέβαια, όποιο κόμικς ασχολείται με κάποιο ιστορικό θέμα δεν είναι είναι αυτομάτως και πάντα και ένα καλό κόμικς. Έχετε γράψει και ένα βιβλίο σχετικά πρόσφατα βασισμένο σε μια αφήγηση για τον ελληνοϊταλικό πόλεμο. Ανοίγεται ένα νέο πεδίο μέσω της προφορικής ιστορίας και προσωπικών αφηγήσεων; Αναφέρεστε στο βιβλίο “Ξημέρωσε ο Θεός τη μέρα” που έχουμε κάνει με τον Τάσο Ζαφειριάδη (Εκδόσεις Πατάκη, 2021). Στο συγκεκριμένο έχω κάνει μόνο το σχέδιο, ενώ στο σενάριο που έχει κάνει ο Ζαφειριάδης αποτυπώνεται, σχεδόν αυτούσια, η προφορική αφήγηση των εμπειριών και των αναμνήσεων του παππού του από τον ελληνοϊταλικό πόλεμο. Ο Τάσος, εκτός από την επιμέλεια και τη μετατροπή αυτής της αφήγησης σε μορφή σεναρίου, μέσα από τη μεγάλη έρευνα που έκανε, πρόσθεσε στο παράρτημα παρατηρήσεις και επεξηγηματικά κείμενα. Αφιερώνετε φαντάζομαι πολύ χρόνο στην έρευνα. Είναι σημαντικό κι απαραίτητο για εσάς να βασίζονται εξ ολοκλήρου σε πραγματικά συμβάντα, να είναι ανήκουν δηλαδή καθαρά στο ιστορικό είδος; Ναι, όντως η βιβλιογραφική έρευνα είναι χρονοβόρα και απαιτητική, αλλά δεν περιορίζομαι μόνο σ’ αυτήν. Συνήθως, εκτός από το κομμάτι της έρευνας σε βιβλία ιστορίας και τον ημερήσιο τύπο, διαβάζω και λογοτεχνικά έργα που σχετίζονται με την εποχή στην οποία τοποθετείται η αφήγησή μου, για να έχω μια επιπλέον αίσθηση της ατμόσφαιρας. ΠΗΓΗ

Ο πολυτάλαντος δημιουργός Θανάσης Πέτρου το 2002 αφήνει την αγαπημένη του πατρίδα, την Νεάπολη Θεσσαλονίκης και γίνεται… Αθηναίος. Εγκαθίσταται, λοιπόν, αρχικά στα Άνω Πετράλωνα και στην συνέχεια (το 2004) στους Αμπελόκηπους. Την εμπειρία του από την συνοικία, καθώς και τα αξιοθέατά της θα τα παρουσιάσει στο αναγνωστικό κοινό, μέσω του artbook “Τ’ Αμπελοκηπιώτικα της Αθήνας”, το οποίο κυκλοφόρησε τον Απρίλιο του 2023, 7 μόλις μήνες από την κυκλοφορία των “Νεαπολίτικων”. Νομίζω ότι δεν μπορούμε να πούμε πολλά για το συγκεκριμένο πόνημα, από την στιγμή που έχει την ίδια θεματολογία κι αφηγηματική χροιά με την προηγούμενη δουλειά του. Κι εδώ έχουμε μία όμορφη περιγραφή της πόλης, με τεράστια επιμονή στα ιστορικά στοιχεία, τα οποία την συνθέτουν. Τα κτήρια, οι δρόμοι, τα γεγονότα και ιδιαίτερα οι προσωπικότητες μιας παλαιότερης εποχής περιγράφονται από την πένα του δημιουργού με τρομερές λεπτομέρειες, που πολλές είναι οι φορές που νόμιζα ότι διαβάζω μία αυθεντική επιστημονική διατριβή, απλά με κατανοητή, για τον μέσο άνθρωπο, γλώσσα. Και φυσικά ο Πέτρου δεν προσπαθεί να χαϊδέψει αυτιά, ούτε να περιγράψει μία ιδανική πόλη. Επαινεί τα καλά, ενώ παράλληλα κατακεραυνώνει τα κακώς κείμενα της εποχής, είτε αυτή ανήκει στο παρελθόν, είτε στο μέλλον. Αυτό που θα μπορούσαμε να επισημάνουμε είναι ότι εδώ παρατηρούμε περισσότερη προσωπική ανάμειξη του δημιουργού στα καρέ του έργου του. Άλλες φορές αυτή είναι απαραίτητη για την αφήγηση κι άλλες απλά επέχει κωμική θέση στην υπόθεση. Επίσης, ο αναγνώστης έχει (κι εδώ) την ευκαιρία να μάθει περισσότερες πληροφορίες για την καθημερινότητα του δημιουργού, άγνωστες (στο ευρύ κοινό) πτυχές της προσωπικότητάς του, καθώς και την επαγγελματική του σταδιοδρομία στο περιοδικό “Εννέα”, του Άγγελου Μαστοράκη. Αλλά και την “Γαλέρα”, του Γιάννη Καλαϊτζή. Εν κατακλείδι, θεωρώ το παρόν πόνημα, μία εξαιρετική συνέχεια του προηγούμενου και τολμώ να πω ότι το βρήκα περισσότερο εμπεριστατωμένο και λεπτομερές. Σε αυτό ίσως να οφείλεται και η μεγαλύτερη ιστορία που έχει η περιοχή. Προτείνεται, πρωτίστως σε εκείνους που έχουν διαβάσει τα “Νεαπολίτικα”, για να ακολουθήσουν οι φαν του Θανάση Πέτρου και οι κάτοικοι των Αμπελοκήπων. Τελευταίοι έρχονται εκείνοι που απλά θέλουν να διευρύνουν τον ορίζοντα γνώσης τους, αλλά και οι συλλέκτες κόμικς. Οι υπόλοιποι δεν νομίζω να εντυπωσιαστούν (αν και είμαι σίγουρος ότι δεν θα χάσουν τον χρόνο τους). Ο εικαστικός τομέας δεν αλλάζει δραματικά σε σχέση με τα “Νεαπολίτικα”. Είναι ανάλαφρος, “σκιτσοειδής”, αλλά διαθέτει όλες τις απαραίτητες λεπτομέρειες όπου χρειάζεται. Εννοείται ότι σε πολλά καρέ γίνεται και χιουμοριστικός. Και πάλι το δυνατό σημείο του σχεδίου θεωρώ ότι είναι η απόδοση των προσώπων και των γενικότερων τοπίων. Το ασπρόμαυρο σχέδιο στέκεται εξαιρετικά, λες και το σχέδιο είναι γεννημένο γι΄ αυτό. Πιστεύω ότι το χρώμα εδώ θα χαλούσε την όλη… μαγεία! Η έκδοση είναι ακριβώς ίδια με την προηγούμενη και μάλιστα σε τέτοιον βαθμό που με μία γρήγορη πρώτη ματιά είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις ποιο είναι ποιο. Κι εδώ έχουμε καλής ποιότητας, γυαλιστερό χαρτί στο εσωτερικό, ενώ τα εξώφυλλα έχουν χαρτονένια υφή. Στo “αυτί” του εξώφυλλου φιγουράρει η σύντομη βιογραφία του δημιουργού, ενώ στο “αυτί” του οπισθόφυλλου έχουμε την εργογραφία του. Μετά το πέρας της ιστορίας υπάρχει μία σελίδα που περιέχει την βιβλιογραφία, από την οποία άντλησε τις πληροφορίες που μας διηγήθηκε ο δημιουργός. Να αναφέρουμε, επίσης, ότι το κόμικ κυκλοφόρησε σε 1000 αντίτυπα, τα οποία ευχόμαστε να είναι καλοτάξιδα. Τέλος, να πούμε ότι κι εδώ ο αναγνώστης, μαζί με την αγορά του βιβλίου, θα λάβει και μία όμορφη καρτ ποστάλ που απεικονίζει το ίδιο σκίτσο που υπάρχει στο εξώφυλλο του βιβλίου. Αφιέρωμα στον Θανάση Πέτρου

Με «τ’ Αμπελοκηπιώτικά» του (Oblik Editions), ο εκ Θεσσαλονίκης ορμώμενος Θανάσης Πέτρου μάς συστήνει την αθηναϊκή συνοικία μέσα από τη βιωματική ματιά ενός εσωτερικού μετανάστη-δημιουργού κόμικς. Εν αρχή ην η Νεάπολη Θεσσαλονίκης. Στα «Νεαπολίτικα», για τα οποία γράψαμε παλιότερα εδώ («Στην πατρίδα των παιδικών χρόνων», 3/12/2022), ο Θανάσης Πέτρου μάς ξενάγησε στον γενέθλιο τόπο του και σε γνώριμες για εκείνον γειτονιές, μυρωδιές, μνήμες περασμένων δεκαετιών. Τώρα, ο Θανάσης Πέτρου επιστρέφει με κάτι παρόμοιο στη σύλληψη, αλλά αρκετά πιο συνεκτικό στην εκτέλεση. Με τα «Αμπελοκηπιώτικά» του, ο πολυτάλαντος δημιουργός και συνεργάτης του «Καρέ Καρέ» μάς προσφέρει ένα εξαιρετικά καλοδουλεμένο πανόραμα μιας περιοχής, την οποία έζησε όχι ως ντόπιος, αλλά ως έπηλυς ενήλικας: των Αμπελοκήπων της Αθήνας. Πρόκειται για μια υποδειγματική καταγραφή της ιστορίας, της ανθρωπογεωγραφίας, της αρχιτεκτονικής και άλλων τινών μιας ολόκληρης συνοικίας, της οποίας η εξέλιξη κατά τους τελευταίους δύο αιώνες υπήρξε αναπόσπαστα δεμένη με τη μοίρα της αθηναϊκής πρωτεύουσας και τις περιπέτειες του ελληνικού κράτους. Μια καταγραφή που δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από τις εργασίες πολλών αθηναιογράφων, δημοσιογράφων και ρεκτών της τοπικής ιστορίας. Και τούτο γιατί ο σχεδιαστής, συν τοις άλλοις, έχει πραγματοποιήσει μεθοδική έρευνα πάνω σε πλήθος ιστορικών και αρχιτεκτονικών δοκιμίων, διδακτορικών διατριβών, ιστοσελίδων κ.ά., τεκμηριώνοντας πληροφορίες. Στα «Αμπελοκηπιώτικα» συναντάμε τους Αμπελόκηπους μέσα από τις πολλαπλές αναγνώσεις του σχεδιαστή τους. Είναι η ιστορία της συνοικίας όπου οι βυζαντινοί ναΐσκοι με εντοιχισμένα σπαράγματα από αρχαίους ναούς, τα λιγοστά εναπομείναντα νεοκλασικά του 19ου αιώνα και οι προσφυγικές πολυκατοικίες επί της λεωφόρου Αλεξάνδρας με τις «ουλές» από τα Δεκεμβριανά του ‘44 συνυπάρχουν με το γήπεδο του Παναθηναϊκού, δυστοπικά μπατσοκτίρια και δικαστικά μέγαρα με φασιστική αρχιτεκτονική, καθώς και καμιά δεκαπενταριά νοσοκομεία – «αχρείαστα να ‘ναι». Ταυτόχρονα είναι και ένα είδος αυτοβιογραφίας, και δη αυτοβιογραφίας ενός δημιουργού κόμικς. Γι’ αυτό εδώ υφίσταται εξ αρχής ένας αφηγηματικός άξονας που ενώνει ένα ένα τα κομμάτια του παζλ και μας δίνει μια ιδέα για το πώς η άλλοτε εξοχή πλησίον του άστεως μετατράπηκε στο χαοτικό μπετονένιο συνονθύλευμα του σήμερα. Αυτή η αχαρτογράφητη, αρχικά, περιοχή αποκτά σιγά σιγά ψυχή μέσα από τη μικροϊστορία του Θανάση: του νεοφερμένου εσωτερικού μετανάστη που κατέβηκε από τη Θεσσαλονίκη πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες, για να εξειδικευτεί και στη συνέχεια να εργαστεί επαγγελματικά στα κόμικς. Ο (αυτοπαρωδούμενος) Θανάσης είναι η κινητήριος δύναμη του κόμικς, από το οποίο δεν απουσιάζει το χιούμορ. Μέσα από τη χωροχρονική «περιήγησή» του μαθαίνουμε για την ιστορία του νεοκλασικού που στεγάζει το εστιατόριο «Balthazar», για το τι απέμεινε από την Έπαυλη Θων, για το σημείο όπου δολοφονήθηκε ο Ίων Δραγούμης, αλλά και για τη χουντική ιστοριούλα πίσω από τον Πύργο Αθηνών. Ιδιαίτερης συναισθηματικής σημασίας για τους κομιξόφιλους, οι αναφορές στους αείμνηστους Άγγελο Μαστοράκη (σ. 43) και Γιάννη Καλαϊτζή (σ. 77). Ένα αξιοζήλευτο εγχείρημα που είναι βέβαιο ότι θα βρει μιμητές και συνεχιστές. Και το σχετικό link...