«Αθώα προπαγάνδα» [Ράλλη Νόρα, efsyn.gr, 27/03/2016]

[leonidio]

«Αθώα προπαγάνδα»

 

 

Συντάκτης: Νόρα Ράλλη

 

Γεννήθηκε μία ημέρα και πενήντα τρία χρόνια νωρίτερα από εμένα. Το θυμάμαι, γιατί πάντα η αδερφή μου, πιστή θαυμάστρια του Τεν Τεν, μου το έλεγε: «Εχετε σχεδόν την ίδια μέρα γενέθλια. Γιατί δεν τον διαβάζεις;». Γι' αυτό είναι οι μικρές αδερφές, για να σου δημιουργούν ενοχικά σύνδρομα. Λες και δεν μας φτάναν οι γονείς και οι δάσκαλοι. Ωστόσο, δεν κατόρθωσα ποτέ μου να τον δω με καλό μάτι. Κάτι με χάλαγε.

Εχει, όμως, ο καιρός γυρίσματα. Κι εκεί, γύρω στα πρώτα χρόνια της ενηλικίωσης, ανακάλυψα τον τρόπο να κάνω κι εγώ, με τη σειρά μου, εντελώς χαιρέκακα, να αισθανθεί άσχημα η μικρή μου αδερφή που διάβαζε τον Βέλγο ήρωα (κόμικς) μετά μανίας. Γι' αυτό είναι τα μεγαλύτερα αδέρφια, για να σου δημιουργούν ενοχικά σύνδρομα. Λες και δε μας φτάναν οι γονείς και οι δάσκαλοι.

Γιατί μπορεί ο Τεν Τεν να έχει γίνει ένα από τα βελγικά σύμβολα (μέχρι και σε ασημένιο νόμισμα των 10 ευρώ φιγουράρει η φάτσα του δημιουργού του, Ερζέ), ωστόσο άλλες οι πραγματικές βουλές του δημιουργού του και άλλες οι προθέσεις του ήρωα.

Το κόμικς ήταν, ειδικά στις αρχές του, ακραιφνώς ρατσιστικό έως ακροδεξιό και φυσικά τίγκα στο αποικιοκρατικό πνεύμα και τον αντικομμουνισμό. Και νά σου ο Τεν Τεν στη Σοβιετική Ρωσία, τέλη της δεκαετίας του 1920, να συναντά διεφθαρμένους και αιμοσταγείς κρατικούς λειτουργούς, να βιώνει την αφόρητη καταπίεση του πληθυσμού και την επικράτηση της «ενιαίας κομματικής γραμμής».

Και νά σου, ο ψηλοτσουλουφάτος ήρωας, ως νεαρός ρεπόρτερ στο Κονγκό, αρχές της δεκαετίας του 1930, να αναπαράγει μια εικόνα στην οποία αφήνει υπονοούμενο πως θεωρεί τους Αφρικανούς ανίκανους να διαχειριστούν τις τύχες τους, χωρίς δυτική, και στη συγκεκριμένη περίπτωση βελγική, κηδεμονία. Και νά σου τον και σήμερα, να κλαίει για τα θύματα των τρομοκρατικών επιθέσεων στην πρωτεύουσα του Βελγίου.

Το 1971, επί Αλιέντε, εκδόθηκε στη Χιλή το βιβλίο «Ντόναλντ ο απατεώνας ή η διήγηση του ιμπεριαλισμού στα παιδιά». Συγγραφείς ήταν ο Βέλγος Αρμάν Ματλάρ και ο Αργεντίνος Αριελ Ντόρφμαν. Στα ελληνικά κυκλοφόρησε το 1979, από τις εκδόσεις Υψιλον.

Στη Χιλή, ωστόσο, οι δικτάτορες, ήδη από την επομένη του πραξικοπήματος το 1973, του εξασφάλισαν έναν υγρό θάνατο: τα εναπομείναντα 5.000 αντίτυπα ρίχτηκαν στη θάλασσα, στα ανοιχτά του Βαλπαραΐζο, μαζί με τους πολιτικούς αντιπάλους του νέου καθεστώτος.

Στις ΗΠΑ κυκλοφόρησε σε ελάχιστα αντίτυπα έπειτα από δικαστική διαμάχη, ενώ η αγγλική έκδοση που τυπώθηκε στο Λονδίνο κατασχέθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Γιατί; Γιατί οι συγγραφείς αποδείκνυαν πώς τα συγκεκριμένα κόμικς περνάνε αβίαστα στα παιδιά τη διήγηση και τις νόρμες του καπιταλισμού και του ιμπεριαλισμού.

Οχι. Δεν με συγκίνησε ποτέ ο Τεν Τεν, ούτε ο Σκρουτζ. Προτιμούσα το γεροντοπαλίκαρο Αστερίξ με τον φίλο του με το χαμηλό στήθος και φυσικά την απόλυτη ηρωίδα των παιδικών, εφηβικών και ενήλικων χρόνων μου, την απίστευτη Μαφάλντα.

Ούτε περίμενα τον Τεν Τεν να κλάψει, για να «γίνω κι εγώ Βέλγος». Τι να κάνουμε, όσα ενοχικά ή προβοκατόρικα ξεφουρνίζουν δεξιά και ακροδεξιά, ηλίθιοι ή απλώς σε διατεταγμένη υπηρεσία πολιτικοί, κομίστες ή δημοσιογράφοι, δεν θα μπορέσω ούτε Σαρλί να γίνω, ούτε Βέλγιο, ούτε Συρία, ούτε κι εγώ ξέρω τι άλλο.

Δεν θα γίνω, γιατί δεν είμαι. Κρατάω μικρό καλάθι μπροστά σε τέτοιες δηλώσεις υποστήριξης και τεράστιο κοφίνι (γεμάτο αυγά), για όσους υποστηρίζουν πως πλέον πρέπει να μάθουμε να ζούμε με τον φόβο! Και ξαναγυρίζω στα παιδικά μου αναγνώσματα, να βρω παρηγοριά μαζί και θάρρος...

Πάει η Μαφάλντα ένα ποτήρι νερό στον μπαμπά της, που διαβάζει στωικά εφημερίδα: «Λοιπόν, μπαμπά, σ' ακούω: Γιατί οι άνθρωποι αντί ν' αλλάζουν τις παλιές σάπιες δομές, επιμένουν να τους βάζουν υποστηρίγματα;».

 

Πηγή

 

Προφανώς, το άρθρο διαβάζεται σε αντίστιξη με αυτή την είδηση.

Ένα άρθρο σχετικά με τον Τεν Τεν και το ρατσισμό. 

Και άλλο ένα.

[success4a]

Άσχετα αν συμφωνείς ή διαφωνείς με τις απόψεις των εκάστοτε αρθρογράφων και την πολιτική χροιά που δίνουν στα κείμενα τους, πρέπει να παραδεχτούμε ότι η Εφημερίδα των Συντακτών είναι η μόνη έντυπη εφημερίδα που αρθρογραφεί σταθερά για τα κόμικς.

Έχει νομίζω και σχετικό ένθετο σε εβδομαδιαία βάση.

Δείτε πχ στη δική μας ενότητα της αρθρογραφίας εκτός gc. Στις πρώτες σελίδες τα περισσότερα άρθρα είναι από την efsyn, κάποια από διάφορες διαδικτυακές πηγές και βλέπεις και κανένα ξεκάρφωτο πχ άρθρο για το starwars από την καθημερινή όταν είναι να πουλήσει το αντίστοιχο κομικ.

Προσωπικά θέλω να δώσω τα συγχαρητήρια μου στην εφημερίδα και να πω ότι πρέπει όσο μπορεί ο καθένας να στηρίζει τέτοιες προσπάθειες.

 

[Kurdy Malloy]

Θα είχε δίκιο αν το άρθρο είχε γραφτεί το 1936. Γράφτηκε 80 χρόνια αργότερα και 20 άλμπουμ αργότερα και όσο φασίστας και να ήταν ο Ερζέ (θυμίζω ότι πέρασε και δίκη για συνεργάτης), όσο απαράδεκτα να ήταν τα πρώτα του άλμπουμ, μία σειρά που έχει ολοκληρωθεί εδώ και 40 χρόνια θα πρέπει να κρίνεται στο σύνολό της

[franksa]

Υπάρχει και αυτό το άρθρο, που λέει για το πως άλλαξε ο Τεν Τεν

http://www.avgi.gr/article/6391732/i-proodeutiki-metallaxi-tou-akrodexiou-ten-ten

αν δεν έχει αναφερθεί αλλού

[Tightwad]

μία σειρά που έχει ολοκληρωθεί εδώ και 40 χρόνια θα πρέπει να κρίνεται στο σύνολό της

 

Νομίζω ότι το άρθρο έχει κάποια άλλα προβλήματα πέρα από αυτό:

 

1η-2η παράγραφος: Προσωπική εμπειρία με την οποία θα ξεκινήσει η συζήτηση για τον Τεν Τεν.

 

3η παράγραφος: Ο Τεν Τεν είναι σύμβολο, αλλά πιστεύω ότι είναι κακό σύμβολο. (τουλάχιστον αυτό κατάλαβα εγώ)

 

4η παράγραφος: Το πρώτο κόμικ είναι αντισοβιετικό. Εδώ θα μπορούσε να κάνει κάποια πιο συγκεκριμένη κριτική του κόμικ, γιατί ΔΕΝ είναι καλογραμμένο κόμικ. Αλλά θεωρεί το κόμικ ακροδεξιό επειδή παρουσιάζει: α) στοιχεία διαφθοράς, β) καταπίεση μέρους του πληθυσμού, γ) επικράτηση της ενιαίας κομματικής γραμμής στην ΕΣΣΔ. Δεν μπορώ να καταλάβω τι θέλει να πει η αρθρογράφος εδώ. Πιστεύει ότι δεν υπήρχε διαφθορά ή καταπίεση μέρους του πληθυσμού σε ένα απολυταρχικό καθεστώς; Εφόσον ναι, θα μπορούσε να παρουσιάσει μερικές ιστορικές πηγές που υποστηρίζουν αυτήν της την άποψη ώστε να πείσει τον αναγνώστη.

 

5η παράγραφος: Ο Τεν Τεν στο Κονγκό, κριτική της εικόνας που αναπαράγει το κόμικ κτλ.

 

6η παράγραφος: Αναφέρει για κάποιο λόγο εκείνο το βιβλίο για το οποίο ήδη έχει γίνει συζήτηση στο GC. Και τώρα απ'ότι κατάλαβα περνάει στην 2η ενότητα του άρθρου, οπού κριτικάρει τα κόμικ του Ντίσνευ ως ιμπεριαλιστικά.

 

7η παράγραφος: Χιλιανή δικτατορία και λογοκρισία.

 

8η παράγραφος: Η δικαστική διαμάχη γύρω από το βιβλίο.

 

9η παράγραφος: Δεν συγκινήθηκε από Τεν Τεν (φαντάζομαι με βάση τις παραγράφους 3-5) και από Σκρούτζ (με βάση παραγράφους 6-8; ) αλλά συγκινήθηκε από Αστερίξ και Μαφάλντα.

 

10-11η παράγραφος: #JeSuisPasBruxelles, επειδή το #JeSuis είναι δεξιά/ακροδεξιά προπαγάνδα, η οποία υποστηρίζει ότι πρέπει να "μάθουμε να ζούμε με τον φόβο";

 

12η παράγραφος: Ατάκα της Μαφάλντα, μόνο που δεν μπορώ να καταλάβω αν οι παλιές σάπιες δομές είναι ο Τεν Τεν, ο Σκρούτζ, τα κόμικ που αρέσουν στην μικρή της αδερφή, το Βέλγιο ή κάτι άλλο.

 

---

 

Με λίγα λόγια, το όλο άρθρο θα μπορούσε να συμπιεστεί σε κανα 5 μικρές παραγράφους, αλλά αυτό δεν είναι το πρόβλημα. Όχι μόνο δεν κάνει συνολική κριτική επί του Τεν Τεν, αναφέρει 2 κόμικ, ασκεί μια γενική κριτική σε αυτά και καταδικάζει το σύνολο του Τεν Τεν ως προπαγάνδα. Έπειτα κατακρίνει τον Σκρούτζ και τα ανίψια του; Με ποιο επιχείρημα; Με επίκληση στο βιβλίο του '71. Χωρίς να αναφέρει κάτι συγκεκριμένο απ'το βιβλίο, μόνο ότι "οι συγγραφείς αποδείκνυαν πώς τα συγκεκριμένα κόμικς περνάνε αβίαστα στα παιδιά τη διήγηση και τις νόρμες του καπιταλισμού και του ιμπεριαλισμού." Τουλάχιστον στην περίπτωση του Τεν Τεν φαίνεται ότι η αρθρογράφος τελικά διάβασε μερικά κόμικ και έκανε κριτική με βάση όσα διάβασε. Εκτός αν τελικά δεν τα διάβασε και κάνει απλά ενα meta-reference στα άλλα άρθρα που έχουν δημοσιευτεί πάνω στον Τεν Τεν. Στα Ντισνεοκόμικ δεν υπάρχει κάποια τέτοια ένδειξη.

 

Ναι, είναι θετικό που υπάρχουν περισσότερα άρθρα σχετικά με κόμικ, αλλά πρέπει να κρίνουμε τα άρθρα σε ατομικό επίπεδο. Και όσον αφορά αυτό το άρθρο, ακόμα και αν συμφωνούσα με την κατάληξη του, τα επιχειρήματα του (και κάποιες φορές η έλλειψη τεκμηρίων) θα με προβλημάτιζαν.