FILM NOIR

[gkosk]

Αυτό εδώ είναι το πρώτο μέρος μιας μελέτης, πάνω σε ένα αγαπημένο απο πολλούς, κινηματογραφικό είδος. Θα ολοκληρωθεί σε τρία μέρη.

 

 

FILM NOIR

 

Οι σκοτεινές, κλειστοφοβικές διαδρομές που ακολούθησαν, στην πορεία τους για την προσωπική εξιλέωση αλλά και την εξιχνίαση εγκλημάτων, οι ντετέκτιβ των Ντάσιελ Χάμετ και Ρέυμοντ Τσάντλερ στην Αμερική του κραχ και της ποτοαπαγόρευσης, αποτέλεσαν πρώτης τάξεως υλικό για την έβδομη τέχνη.

Τα πρώτα ίχνη εντοπίζονται στις ταινίες του Jaques Tourneur,

στις οποίες όμως είναι ευδιάκριτες οι επιρροές από την πρωτογενή διακριτική ματιά, σημαντικότατων ανθρώπων του κινηματογράφου, που μπορεί να μην εντρύφησαν, άφησαν όμως το στίγμα τους χαραγμένο με ανεξίτηλο μελάνι.

Μπορεί να πέρασαν βιαστικά από τα σκοτεινά σοκάκια και τα βρεγμένα πλακόστρωτα προκειμένου να δημιουργήσουν μύθους, όμως η δική τους οπτική γωνία έμελε να γίνει σημείο – αναφοράς στο είδος.

Κινηματογραφιστές όπως ο William Wyler, με το γεμάτο γκακστερικές προεκτάσεις, ατμοσφαιρικό του Dead End, του 1937( με τους Joel McCrea, Sylvia Sidney, Claire Trevor και τον άνθρωπο που σημάδεψε με τις ερμηνείες του το είδος, τον Humphrey Bogart, για τους φίλους Bogy!), ή ο Archie Mayo με το γεμάτο κυνικό χιούμορ αστυνομικό μελόδραμα του The Petrified Forest του 1936( με τους Leslie Howard, την γυναίκα με τα μάτια – μαγνήτης του Hollywood Bette Davies, αλλά και τον Humphrey Bogart), άνοιξαν νέους ορίζοντες και απέδειξαν πως οι μονόδρομοι κάθε είδους και η μονοδιάστατη αντίληψη, οδηγεί μαθηματικά στην περιθωριοποίηση. Κάτι που με την σειρά του περιορίζει τις δυνατότητες και εξαντλεί την δημιουργία, μέσα στα στενά πλαίσια που ούτως ή άλλως δεν ταιριάζουν στην τέχνη του κινηματογράφου.

Όσοι δεν πείστηκαν, απογοήτευσαν και απογοητευτήκαν. Έγιναν μονότονοι και κουραστικοί μέσα σε λίγες μόλις ταινίες.

Οι υπόλοιποι, και είναι πολλοί αυτοί, γοήτευσαν και αποτέλεσαν πόλο έλξης, έμπνευσης και επιρροής, για πολλές γενιές μετά.

 

Ο χαρισματικός Βρετανός Alfred Hitchcock, άφησε τα στενά όρια της χώρας του για γνωρίσει την καταξίωση, γυρίζοντας ταινίες – σταθμούς για την εξέλιξη του κινηματογράφου.

Ήταν ένας από τους πρώτους διδάξαντες της δύναμης των σκιών και της επιβολής του ατμοσφαιρικού τρόμου, όπως αυτός κυριαρχεί με τον ήχο αλλά και την σιωπή. Οι ήρωες του καθηλώνονται από την μουσική, καθοδηγούνται από την ανάλυση της λεπτομέρειας και σωπαίνουν από την ίδια την εικόνα. Τα απλοϊκά σενάρια, γίνονται πολύχρωμοι Δαίδαλοι συναισθημάτων και το κουβάρι δείχνει ατελείωτο στο ξετύλιγμα του. Ταυτόχρονα, οι έξυπνα βαλμένα γενναίες δόσεις χιούμορ, αποφορτίζουν και καθησυχάζουν τον θεατή, που ανύποπτα σχεδόν πάντα, πέφτει στην παγίδα του φινάλε.

Αυτά δίδαξε και αυτά χαρακτήρισαν το έργο και την μοναδικότητα του. Άλλοτε μπλέκει με την κατασκοπεία, άλλοτε φλερτάρει με την σχιζοφρένεια, ενώ άλλοτε πάλι επιχειρεί να θολώσει τα νερά με το ρομάντζο.

The man who knew too much ( 1934, Leslie Banks, Peter Lorre), Stage Fright ( 1950, Jane Wyman, Marlene Dietrich), The Paradine Case ( 1947, Gregory Peck, Ann Todd, Charles Coburn), Spellbound ( 1945, Ingrid Bergman, Gregory Peck), Notorious ( 1948, Ingrid Bergman, Cary Grant, Αλέξης Μινωτής), The 39 steps ( 1935 Robert Donat, Madeleine Carroll), όλες τους ταινίες που ακολουθούν τα παραπάνω.

Το 1939, δοκιμάζει τις δυνάμεις του σε μια άλλη διάσταση, ανεξερεύνητη ως τότε για κείνον. Πηγαίνει πίσω στον χρόνο, μεταφέροντας στην οθόνη ένα μυθιστόρημα της Daphne Du Maurier. Δεν διστάζει να πειραματίζεται διαρκώς και να κυνηγά νέες προκλήσεις. Ανακαλύπτει το ταλέντο της άγνωστης Maureen O` Hara, την πλαισιώνει με τον έξοχο Rod Taylor και την Tippi Hedren, κατοπινό «θύμα» του The Birds, και το αποτέλεσμα προκαλεί φόβο μόνο και μόνο στο άκουσμα του! Jamaica Inn!

 

 

 

Στην δεκαετία του `50, εξελίσσει και εμπλουτίζει το άγγιγμα του, με φράσεις όπως απώλεια μνήμης, ανθρώπινες φοβίες, ψυχρός πόλεμος, σιωπηλός μάρτυρας, οικολογική διαταραχή. Το κοινό σφίγγει τα χέρια στα καθίσματα των αιθουσών και οι τίτλοι τέλους μαζί με τα φώτα που ανάβουν σηματοδοτώντας το τέλος της προβολής, αφήνουν πίσω τους επιφωνήματα ανακούφισης.

Καθοδηγεί με μαεστρία τους Cary Grant και James Stewart, η συνεργασία του με τους οποίους θα τους «στιγματίσει» κινηματογραφικά, και θα τους καθιερώσει σαν μεγάλων δυνατοτήτων πρωταγωνιστές.

Οι περιπέτειες τους θα καθηλώσουν, θα μαγνητίσουν τα βλέμματα και θα γίνουν αιτία να ταυτιστούν με τον μετρ της αγωνίας.

Στο Vertigo του 1958, ο James Stewart θα νικήσει τον φόβο του για τα ύψη για να επιβιώσει( αφήνοντας πίσω του μια μοναδική σκηνή στον Παγκόσμιο κινηματογράφο, αυτήν που κρέμεται από το ρολόι), ενώ στο North by Northwest του 1959, ο Cary Grant θα τα βάλει με όλους και με όλα προκειμένου να κερδίσει πίσω την ζωή του. Εδώ η σκηνή της καταδίωξης με το αεροπλάνο, είναι μια από τις καλύτερες που αποτυπώθηκαν ποτέ σε κινηματογραφικό φιλμ!

Κάπως έτσι απεικόνισε το φως και το σκοτάδι ο Hitchcock.

Η μίμηση ήρθε σαν φυσιολογικό επόμενο βήμα, πρώτο για πολλούς δημιουργούς, που επέλεξαν να συνεχίσουν από το σημείο που σταμάτησε εκείνος.

Υπήρξαν όμως και άλλες, αυθεντικά διαφορετικές προσεγγίσεις, που προσθέσανε το λιθαράκι τους στο νεόκτιστο «οικοδόμημα».

Μια από αυτές ανήκει στον μεγάλο John Huston. Μαζί με τους John Ford και Orson Welles, έδωσαν τις ανάσες που χρειάζονταν στον Αμερικανικό κινηματογράφο, για να βγει από το τέλμα της στείρας επανάληψης και του καταστροφικού πουριτανισμού. Βέβαια έπεσαν και οι τρεις τους θύματα αυτού που πολέμησαν, όμως έμειναν στην ιστορία γιατί τόλμησαν να δείξουν τον δρόμο. Στο τέλος πάντα κάποιος πρέπει να νικάει βλέπετε. Αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία.

Ο John Huston, υπογράφει το σενάριο και αναλαμβάνει την σκηνοθεσία σε ένα από τα κορυφαία film noir όλων των εποχών. Είναι 1941, όταν προβάλλεται το The Maltesse Falcon.

Μια νουβέλα του σπουδαίου συγγραφέα αστυνομικών μυθιστορημάτων Dashiel Hammet, γίνεται στα χέρια του Huston το απόλυτο εγχειρίδιο, ένας απαραίτητος οδηγός, στον οποίο θα ανατρέξουν όλοι όσοι θέλησαν να επαναλάβουν παρόμοια εγχειρήματα. Αψεγάδιαστο πραγματικά, με υποδειγματική χρήση της μουσικής( Adolph Deutsch), το φιλμ συγκεντρώνει όλα τα στοιχεία που χαρακτήρισαν το συγκεκριμένο είδος ταινιών. Ατμόσφαιρα κλιμακούμενης έντασης, αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο, αγωνιώδης και απρόβλεπτη εξέλιξη, πρωταγωνιστές με ανθρώπινα στοιχεία και πάθη. Τρεις από τους τέσσερις ηθοποιούς που κρατούν τους πρώτους ρόλους, έπαιξαν και στην θρυλική πια Casablanca, του Michael Curtiz. Είναι οι Humphrey Bogart, ( δημιουργός και πρωταγωνιστής συνεργάστηκαν και στο καταπληκτικό Treasure of Sierra Madre), Peter Lorre και Sydney Greenstreet, που εδώ θα αποσπάσει και το Oscar Β` Ανδρικού ρόλου. Ο τέταρτος της παρέας, είναι η Αγγλίδα ηθοποιός Mary Astor. Ο Bogart είναι ο ιδιωτικός αστυνομικός Σαμ Σπέιντ, που παρά την σκληρότητα του ρόλου του αφήνει την καλύτερη ατάκα του φιλμ, όταν τον ρωτούν τι είναι αυτό που κρατάει: ….»Είναι το υλικό από το οποίο φτιάχνονται τα όνειρα!!!.....»

Στο Key largo του 1948, ο Houston ρίχνει δίπλα στον Humphrey Bogart την πρωτόβγαλτη Lauren Bacall, καθιερώνοντας τους σαν ένα από τα κορυφαία ζευγάρια που πέρασαν από τις σκοτεινές αίθουσες ποτέ. Το θεατρικό του Maxwell Anderson, αποκτάει ταχύτητα χάρη στο άψογο μοντάζ του Rudi Fehr, ενώ η αφαιρετική φωτογραφία του Karl Freund βοηθάει τα μέγιστα στην ανάπτυξη του σασπένς.

Ο Humphrey Bogart, σφράγισε και σημάδεψε για πάντα με τις ερμηνείες του, τα σημαντικότερα film noir. Η μορφή του έγινε ταυτόσημη με το είδος αυτό του σκληρού ντετέκτιβ, με τις ανθρώπινες αδυναμίες, τον αυτοσαρκασμό, και τον σχεδόν διαστροφικό τρόπο ολοκλήρωσης των παζλ που βρίσκει μπροστά του.

Τα λόγια του ακούγονται σαν να σκέφτεται δυνατά, ενώ τα βήματα του είναι αθόρυβα. Δρα στην νύχτα γλιστρώντας σαν σκιά. Μια λιτή φιγούρα, που μετράει με πειθαρχία τα βήματα μέχρι την κορύφωση της τελευταίας σκηνής. Παρά την εξαιρετική συνεργασία του με τον Huston, ο Bogart έδωσε την σημαντικότερη του ερμηνεία σαν ήρωας film noir, στην ταινία The Big Sleep, του σπουδαίου Howard Hawks, το 1946. Πρόκειται για μια νουβέλα του Raymond Chandler, την οποία διασκευάζει μοναδικά ο William Faulkner, δίνοντας το αποτέλεσμα στον Hawks, που με την σειρά του θα δώσει οντότητα και στον τελευταίο διάλογο. Ένα από τα κορυφαία film noir όλων των εποχών, με την αποκάλυψη της αλήθειας να κρύβεται σε κάθε γωνιά, σε κάθε πρόσωπο, σε κάθε νότα. Όσοι την διεκδικούν, δοκιμάζονται σκληρά. Η αποπνικτική ατμόσφαιρα καταπίνει τα πάντα, κι οι ρυθμοί τυλίγουν το κάστ σε έναν χορό, καθοδηγούμενο από τον ίλιγγο της ταχύτητας.

Η Bacall πλαισιώνει και εδώ τον Bogart, βαδίζοντας διακριτικά δίπλα, ή και πίσω καμιά φορά, από την σκιά του ντετέκτιβ που δεν αποχωρίζεται ποτέ το καπέλο και την καμπαρντίνα του. Το στυλ υπαγορεύει τους δικούς του κανόνες και όλοι τους ακολουθούν.

attachment=21490:DEAD_RECKOCKING.jpg]

 

Ο Bogart πρωταγωνιστεί το 1942, στο εξωτικό ρομάντζο Casablanca, μαζί με την Ingrid Bergman. Εκεί μόνον ξεφεύγει κάπως από τα στενά όρια των ρόλων του, σαν ιδιωτικός αστυνομικός.

Η ταινία ισορροπεί ανάμεσα στο μελόδραμα, την κατασκοπεία και το film noir. Συνδυάζει όλα αυτά τα στοιχεία, με την σωστή δοσολογία που χρησιμοποιεί ο σκηνοθέτης. Ο Bogart θα δώσει μια από τις καλύτερες ερμηνείες της καριέρας του και θα πάρει το βραβείο πρώτου ανδρικού ρόλου.( Β` Ανδρικού στον Claude Rains). Το “Play it again Sam”, αν και δεν το είπε ποτέ η Ingrid Bergman στον μαύρο πιανίστα, έγινε σήμα κατατεθέν της ταινίας. Στην ουσία ήταν μεταφορά στον κινηματογράφο του θεατρικού “Everybody Comes to Rick` s”, των Murray Burnett και John Allison), αλλά μοιραία αυτό πέρασε σε δεύτερο πλάνο.

Σαν κυρίαρχο πλάνο παρακολουθούμε την δοκιμασία της φιλίας, και το οριστικό τέλος ενός ανεκπλήρωτου έρωτα, στα χρόνια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Το background ντύνεται σε υφάσματα της Ανατολής, με τον Max Steiner να αναλαμβάνει την μουσική υπόκρουση.

 

Εκτός των ανθρώπων που επιβλήθηκαν στο κινηματογραφικό αυτό είδος, τόσο με τις ερμηνείες τους, όσο και με την σκηνοθετική τους άποψη, υπήρξαν αρκετοί ακόμη που του προσέδωσαν νέα στοιχεία.

Ένας από αυτούς ήταν και ο Jaques Tourneur. Οι δικές του πινελιές ήταν βουτηγμένες στον τρόμο του φανταστικού. Διαλέγει τον συμβατικό καμβά με τα πλαίσια της καθημερινότητας να τον περιτριγυρίζουν, για να πετάξει το χρώμα χωρίς να ακολουθεί γραμμές. Απροσδόκητα, αναπάντεχα.

Στο Cat People του 1942, η Simone Simon αντιμετωπίζει τις μεταφυσικές φοβίες του σκηνοθέτη, κινούμενη στα όρια της σχιζοφρένειας. Η ζούγκλα μεταφέρεται στις πόλεις, ενώ ο φόβος παίρνει διαστάσεις λεοπάρδαλης.

Ένα χρόνο μετά θα γίνει πιο σαφής, μεταφέροντας το μήνυμα με διαφορετικό παραλήπτη. Είναι το The Leopard man, που συνεχίζει την ενδοσκόπηση του δημιουργού στον τρόμο.

 

[attac

ment=21493:THE_KILLERS.jpg]

Την ίδια στιγμή ο κινηματογράφος ανακαλύπτει ένα θέμα προς αφήγηση, που θα τρομοκρατήσει με διαφορετικό τρόπο τους θεατές, αρκετά χρόνια μετά. Είναι το I walked with a Zombie, αυτό που δίνει στους ζωντανούς νεκρούς λόγο ύπαρξης επί σκηνής.

Το 1947, ο Tourneur θα μας δώσει την κορυφαία του δημιουργία, με ένα αξέχαστο και κλασσικό πλέον film noir. Ο Humphrey Bogart και ο ντετέκτιβ Σαμ Σπέιντ, θα έχουν απέναντι τους το αντίπαλο δέος στο πρόσωπο του Robert Mitchum και του ντετέκτιβ Φίλιπ Μάρλοου.

Το Out of the Past, είναι η απόδειξη σε εικόνες, για το πως το παρελθόν βρίσκει τον τρόπο να εξουσιάζει το παρόν. Κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει από αυτό, ακόμη και αν η διαδρομές που ακολουθεί έχουν αλλάξει.

Ο Tourneur ακολουθεί την δομή των ταινιών του είδους, με την αφήγηση να έχει το δικό της σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη του σεναρίου, αλλά στηρίζει πολλά στην νωχελική, αντισυμβατική φιγούρα του Mitchum. Πότε καταθλιπτικός και πότε αποφασισμένος να διαλύσει τα πάντα, μπαίνει στο πετσί του ρόλου ανατρέποντας τα πρότυπα που είχαν δημιουργήσει οι «συνάδελφοι» του. Εδώ ο σκηνοθέτης, θα μας μάθει τι σημαίνει «πλάνο μέσα στο πλάνο», κάτι για το οποίο ο κόσμος του κινηματογράφου θα τον μνημονεύει.

 

Το 1946 θα κάνει την εμφάνιση της μια ακόμη σπουδαία ταινία. Είναι το The postman always rings twice, σε σκηνοθεσία Tay Garnett. Ο ορισμός του film noir, κερδίζει και από εδώ στοιχεία, για να συνεχίσει το ταξίδι του στον χρόνο. Πρωταγωνιστούν οι Lana Turner και ο John Garfield, στους ρόλους της καριέρας τους.

 

Συνεχίζεται...........

:rainbow: :rainbow: :rainbow: :rainbow: :rainbow: :rainbow:

Επεξεργασία Ιανουαρίου 14, 2008 από gkosk

[Konata_Izumi]

 

Πολυ ωραιο αφιερωμα και για ενα κινηματογραφικο ειδος που με συναρπαζει απο την παιδικη μου ηλικια. Καλα ο Χιτσκοκ ειναι κλασσικος, αλλα δεν περιμενα οτι υπαρχουν και αλλοι που εκτιμουν τον Jaques Tourneur με το ιδιο παθος που τον εκτιμω και εγω.

 

Περιμενω ανυπομονα και την συνεχεια

 

Η αγαπημενη μου Noir/suspense ταινια ειναι η Laura: Laura IMDB

Θα καλυψεις και τις αναλογες ταινιες του αγγλικου σινεμα?

[gkosk]

 

Πολυ ωραιο αφιερωμα και για ενα κινηματογραφικο ειδος που με συναρπαζει απο την παιδικη μου ηλικια. Καλα ο Χιτσκοκ ειναι κλασσικος, αλλα δεν περιμενα οτι υπαρχουν και αλλοι που εκτιμουν τον Jaques Tourneur με το ιδιο παθος που τον εκτιμω και εγω.

 

Περιμενω ανυπομονα και την συνεχεια

 

Η αγαπημενη μου Noir/suspense ταινια ειναι η Laura: Laura IMDB

Θα καλυψεις και τις αναλογες ταινιες του αγγλικου σινεμα?

 

Βεβαίως!! Εκτός του αφιερώματος, θα ακολουθήσει και το δικό μου film noir διήγημα!! Laura είπες?

[Bonadrug]

Λάουρα, ε;

 

Πόσοι ξέρουν ότι ήταν η αγαπημένη ταινία του Νίκου Νικολαϊδη; Μάλλον , όσοι έχουν δει το Singapore Sling!

 

 

Με μένα το φαν κλαμπ του Τουρνέρ, αριθμεί πλέον τρια μέλη.

[Konata_Izumi]

Ενα απο τα μεγαλα ατου της Laura ηταν και η ωραια ερμηνεια του Vincent Price σε εναν απο τους λιγους non-horror ρολους του. Ενας απο τους all-time αγαπημενους μου ηθοποιους.

 

 

Επισης μην ξεχασεις να αναφερεις μια κλασσικη noir ταινια με την Barbara Stanwyck... Ξερεις φανταζομαι ποια εννοω..

[gkosk]

Συνεχίζουμε απο εκεί που σταμάτησε το πρώτο μέρος της μελέτης πάνω στο Film Noir. Ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλους για τα σχόλια και το ενδιαφέρον που δείξατε. Απλά να προσθέσω με την σειρά μου, πως το συγκεκριμένο κείμενο θα λειτουργήσει σαν πρόλογος - εισαγωγή, ενώ αμέσως μετά θα ακολουθήσει το δικό μου film noir διήγημα. Όλα αυτά στο βιβλίο που ήδη ετοιμάζεται πυρετωδώς!

 

FILM NOIR

 

 

Β` ΜΕΡΟΣ

 

 

Το 1946 θα κάνει την εμφάνιση της μια ακόμη σπουδαία ταινία. Είναι το The postman always rings twice, σε σκηνοθεσία Tay Garnett. Ο ορισμός του film noir, κερδίζει και από εδώ στοιχεία, για να συνεχίσει το ταξίδι του στον χρόνο. Πρωταγωνιστούν οι Lana Turner και ο John Garfield, στους ρόλους της καριέρας τους.

Αν και ο σκηνοθέτης δεν καταπιάστηκε με το είδος, αφήνει πίσω του ένα υποδειγματικά γυρισμένο φιλμ. Το 1981, ο Bob Rafelson γυρίζει το remake, κρατώντας τον αρχικό τίτλο, και με πρωταγωνιστές τους Jack Nicholson, Jessica Lange, οι οποίοι θα δώσουν και αυτοί ρεσιτάλ ερμηνείας.

 

 

Ένας από τους σκηνοθέτες που προσέφερε πολλά στο film noir, ήταν ο Fritz Lang.

Η δική του συνεισφορά, έχει να κάνει με το Σαιξπηρικό, αλληγορικό στοιχείο, που προσθέτει στις ταινίες του, μαζί με την καινοτόμο ιδέα, να γυρίσει εξ ολοκλήρου film noir εκτός στούντιο. Διατηρεί την ατμόσφαιρα, επικεντρώνεται στο στήσιμο των ηθοποιών στον χώρο, ενώ επιχειρεί να διεισδύσει και στο κοινωνικό πλαίσιο των ιστοριών και των πρωταγωνιστών του.

Το 1944 μας δίνει το έξοχο The naked city( Edward G. Robinson, Joan Bennett, Raymond Massey), το 1945 το Scarlet Street( Edward G. Robinson, Joan Bennett), το 1952 το πολύ καλό Clash by night( Barbara Stanwyck, Paul Douglas, Robert Ryan), για να ακολουθήσουν το 1953 τα The blue gardenia ( Anne Baxter, Richard Conte, Nat King Cole) και The big heat ( Glenn Ford, Gloria Grahame, Lee Marvin).

Το 1954, ολοκληρώνει το πέρασμα του από το film noir, με το Human Desire( Gloria Grahame, Glenn Ford, Boderick Crawford). Πρόκειται για ένα remake του Renoir , από το μυθιστόρημα του Emil Zola. Βοηθούμενος από το κλίμα του βιβλίου, αφήνει επιτηδευμένα να υποβόσκει το μελόδραμα, ενώ κάνει αναφορά και στις ταξικές διαμάχες.

Οι ταινίες του τα πήγαν καλά εισπρακτικά, δεν απέσπασαν όμως τίποτε παραπάνω από υποψηφιότητες σε κατηγορίες όπως η μουσική. Ένα μεγάλο ευχαριστώ, του οφείλουν ηθοποιοί όπως ο Raymond Massey και ο Lee Marvin, οι καριέρες των οποίων πήραν μεγάλη ώθηση, χάρη στην συνεργασία τους μαζί του.

 

 

Ο βραβευμένος με Oscar Otto Preminger, μας έδωσε δύο υπέροχα φιλμ. Ενώ προκαλούσε θαυμασμό με την απλότητα ταινιών όπως το Anatomy of a murder( 1959, βραβείο Α` Ανδρικού ρόλου στον James Stewart, Β` Ανδρικού στον George C. Scott), ταυτόχρονα τεκμηρίωνε με τον πλέον πειστικό τρόπο, για την ύπαρξη του μεγάλου ταλέντου του, με τις ταινίες Laura( 1944, Gene Tiemey, Dana Andrews, Vincent Price) και Angel Face( 1952, Robert Mitchum, Jean Simmons, Barbara O` Neil).

 

Ο Preminger κάνει μια ενδοσκόπηση στον ψυχισμό των χαρακτήρων του, δίνει πρωταγωνιστικό ρόλο στα συναισθήματα και αποσπάει εξαιρετικές ερμηνείες, καθοδηγώντας με μαεστρία τους ηθοποιούς. Φτιάχνει απλά αριστουργήματα. Το Laura, συγκαταλέγεται κατά την άποψη μου, στις κορυφαίες ταινίες όλων των εποχών.

 

 

Το 1955, είναι η χρονιά που ο Robert Aldrich επιλέγει για να σκηνοθετήσει δύο διαχρονικά αριστουργήματα.

Είναι τα The big knife( Jack Palance, Rod Steiger, Shelley Winters) και Kiss me deadly( Ralph Meeker, Albert Dekker, Paul Stewart).

Καταπληκτικά πλάνα, ευρηματικοί διάλογοι, άψογα ντεκόρ, μουσικές που αιχμαλωτίζουν τον θεατή. Ο κόσμος του Aldrich είναι εξίσου σκοτεινός και ατμοσφαιρικός, όμως ο παροξυσμός και η ένταση των σκηνών, δεν αφήνουν καμιά αμφιβολία για τις ικανότητες του στο να χειρίζεται τον χώρο, τον χρόνο και το πέρασμα της ίδιας της ζωής, μέσα από την αφήγηση. Αποσπάει τα καλύτερα από τους ηθοποιούς του, όμως κάτι τέτοιο δεν αρκεί για να τον προσέξουν τα μέλη της Ακαδημίας.

Κρίμα πραγματικά, γιατί το Kiss me deadly μπορεί να συγκριθεί μόνο με το αριστουργηματικό The Malteze Falcon, ενώ το The big knife, αποτυπώνει τις τεράστιες υποκριτικές ικανότητες του Rod Steiger, αλλά και τον εξίσου συγκλονιστικό Jack Palance, που αργότερα θα καθιερωθεί στις σινεφίλ συνειδήσεις, σαν ένας από τους κορυφαίους «κακούς» του Hollywood.

Στην πορεία και την εξέλιξη του film noir, παρατηρούμε καταξιωμένους σκηνοθέτες να ρίχνουν βιαστικές αλλά γεμάτες ουσία ματιές. Μπορεί η σύντομη ενασχόληση τους με το είδος να περιορίζεται σε ένα μόλις φιλμ, αυτό όμως δεν μειώνει σε καμία περίπτωση το αποτέλεσμα. Σχεδόν όλες αυτές οι ταινίες, αξίζουν μια θέση σε ένα άτυπο top-50.

 

 

Ελάχιστοι γνωρίζουν πως μέσα σε αυτούς τους σκηνοθέτες, συγκαταλέγεται και ο Jules Dassin ! Το 1948, σκηνοθετεί το υπέροχο The naked city. Το καστ περιλαμβάνει τους Barry Fitzgerald, Don Taylor, Howard Duff και Dorothy Hart. Η φωτογραφία και το μοντάζ ( William Daniels και Paul Weatherwax αντίστοιχα), κερδίζουν από ένα «αγαλματάκι».

Ο σκηνοθέτης επικών ταινιών, αλλά και δραματικών, κοινωνικών προσεγγίσεων Edward Dmytrik, προσθέτει το καταπληκτικό Crossfire του 1947. Πρωταγωνιστεί μια πλειάδα αστέρων οι περισσότεροι από τους οποίους έχουν σαν κοινό στοιχείο το ίδιο μικρό όνομα!! Ο λόγος για τους Robert Young, Robert Mitchum και Robert Ryan!!

Ο Nicholas Ray( που μας έδωσε το Rebel Without a cause ), αναλαμβάνει να μειώσει τις αποστάσεις μεταξύ υπόκοσμου, αστυνομικού θρίλερ και film noir, πράγμα που το καταφέρνει με μεγάλη επιτυχία.

Το The live by night( 1948, Farley Granger, Cathy O` Donnell, Helen Craig), είναι η μοναδική φορά που ασχολήθηκε με το είδος. Είναι όμως, ακόμη μια εξαιρετική δουλειά.

Στα πρώτα του σκηνοθετικά βήματα, και ο Stanley Kubrick έκανε μια σύντομη στάση στο film noir. Επηρεασμένος από το κλίμα της εποχής, έδωσε σάρκα και οστά σε έναν πυγμαχικό εφιάλτη, με προεκτάσεις θρίλερ. Δεν διαφαίνονται τα χαρακτηριστικά που μετέπειτα τον καθιέρωσαν, όμως η άποψη του έχει μια φρεσκάδα, η οποία δεν δείχνει διατεθειμένη να μπεί σε πλαίσια. Το φιλμ έχει δύο άγνωστους πρωταγωνιστές, τον Frank Silvera και την Irene Kane, και τίτλο Killer`s Kiss( 1955).

 

[at

achment=21546:KILLER_S...E_POSTER.gif]

 

Ο βετεράνος Raul Walsh, υπεύθυνος για δράματα και περιπέτειες εποχής κυρίως, ήταν από τους πρώτους που ενέδωσαν στο είδος, όταν αυτό έκανε για πρώτη φορά την εμφάνιση του. Έτσι, το 1941 μας δίνει το High Sierra (Humphrey Bogart, Ida Lupino, Joan Leslie, Alan Curtis), πάνω στο οποίο «πάτησαν» πολλοί δημιουργοί στην συνέχεια, τόσο στην δομή του, όσο και στον ρυθμό. Έχει ταυτόχρονα και κοινωνικό προβληματισμό, αλλά και σκληρότητα. Κάτι που ίσως οφείλεται στο δίδυμο που ανέλαβε το σενάριο, δηλαδή στον σκηνοθέτη John Huston(!) και στον W. R. Burnett, ο οποίος είχε γράψει και την νουβέλα! Οι δύο τους είχαν συνεργαστεί αρκετές φορές, πριν ο Huston εξελιχθεί σε σκηνοθετική μορφή μεγάλων διαστάσεων.

Το 1950, ένα ασυνήθιστο και αδικημένο film noir, κάνει την εμφάνιση του δια χειρός Rudolph Mate. Με απίστευτα γρήγορους ρυθμούς, αποτελεί μια από τις πρώτες ταινίες όπου ο ήρωας έχει περιορισμένο χρονικό περιθώριο, μέσα στο οποίο πρέπει να κινηθεί προκειμένου να γλυτώσει από τον θάνατο, που παραμονεύει μέσα στο ίδιο του το αίμα με την μορφή δηλητήριου! Είναι το D. O. A., με τους Edmond O` Brien, Pamela Britton και Luther Adler.

Ένα από τα κλασσικότερα film noir, έχει καθαρά Ευρωπαϊκή γραφή και αποχρώσεις. Το 1957, ο σημαντικός Γάλλος σκηνοθέτης Louis Male, απογειώνει στην κυριολεξία την νουβέλα του Noel Calef, Ascenseur pour l` ecahfauf, για επαναπροσδιορίσει την φόρμα μέσα στην οποία κινούνταν ως τότε το είδος. Οι μορφές των έξοχων Maurice Ronet και Jeanne Moreau, δεσπόζουν σε αυτό το υπνωτικό φιλμ, που περιπλανιέται ανάμεσα στο ονειρικό και το ρεαλιστικό.

Μεγάλη εμπορική αποτυχία για τον βραβευμένο με Oscar Frank Sinatra, και τους πολύ καλούς καρατερίστες Sterling Hayden και James Gleason, είναι το Suddenly, του Lewis Allen( 1954), όπου οι φοβίες των Αμερικανών για επικείμενη δολοφονία του προέδρου της χώρας, δεν κρίνονται αρκετά πειστικές για κοινό και κριτικούς.

 

Suddenly_7.bmp

 

Το τρομερό παιδί του Αμερικάνικου σινεμά ο Orson Welles, δεν θα μπορούσε να απουσιάζει από όλα αυτά. Ο άνθρωπος που τρομοκράτησε ένα ολόκληρο Έθνος, με την αλησμόνητη ραδιοφωνική του φάρσα για μια υποτιθέμενη εξωγήινη εισβολή, και που μας έδωσε την κορυφαία κατά πολλούς ταινία όλων των εποχών( Citizen Kane ), έβαλε την σφραγίδα του σε δύο ταινίες, που άνετα μπορούν να σταθούν ανάμεσα στις καλύτερες του είδους. Είναι τα The lady from Sanghai( 1948, Orson Welles, Rita Hayworth, Everett Sloane, Glenn Anders) και The third man( 1949, Joseph Cotton, Trevor Howard, Orson Welles, Bernard Lee). Και τα δύο είναι ανεπανάληπτες δημιουργίες, με την έξοχη σκηνοθετική γραμμή του Welles να αποτυπώνεται σε κάθε χιλιοστό της ταινίας, ενώ η φθορά των σχέσεων και τα υπόλοιπα έξυπνα κρυμμένα στοιχεία, προκαλούν τον θεατή να τα ανακαλύψει. Μια «συνταγή», που ακολούθησε για πολλά χρόνια, δίνοντας μας αριστουργήματα.

 

 

 

Το 1946, τα στούντιο της Columbia βγάζουν ένα «διαμάντι», από αυτά που θα λάμπουν για πάντα. Η σαγηνευτική Rita Hayworth, γίνεται το απόλυτο σύμβολο της «μοιραίας γυναίκας», με μια ερμηνεία αξεπέραστη. Καθώς οι νότες του Put the blame on me γεμίζουν την αίθουσα, η φιγούρα της λικνίζεται, σχεδόν αιωρείται στο χώρο, βάζοντας τα πρώτα λιθαράκια του μύθου που την συνόδεψε μέχρι το τέλος. Όπως η ίδια είχε δηλώσει,……»οι περισσότεροι άντρες κοιμούνται με την Gilda και ξυπνούν με την Rita Hayworth!!!....”

To Gilda, είναι μια ταινία – ορόσημο όχι μόνο για το film noir, αλλά και για τον ίδιο τον κινηματογράφο. Μαζί με την Hayworth, λάμπει και το άστρο του Glenn Ford, σε μια ερμηνεία που ποτέ δεν κατόρθωσε να ξεπεράσει, όσο και αν προσπάθησε. Η σκηνοθεσία ανήκει στον Charles Vidor και το πολύ καλό σενάριο( έκανε σχεδόν διαδικαστική την ύπαρξη του σκηνοθέτη!) στην Marion Parsonet.

 

 

Αξίζει ακόμη να αναφερθούν σαν πολύ καλές ταινίες της πρώτης περιόδου του film noir, τα Detour( 1945, σκηνοθεσία Edgar G. Ulmer, με τους Tom Courtenay και Michael Redgave), Stranger in the third floor( 1940, του Boris Ingster, με τους Margaret Tallicher και Peter Lorre), το εξαιρετικό A kiss before dying( 1956, του Gerd Oswald, με τους Jeffrey Hunter και Joanne Woodward, μετέπειτα σύζυγο του Paul Newman), Therese Raquin( 1953, του Marcel Carne, με τους Simone Signoret και Ralf Vallone), The night of the hunter( 1955, του Charles Lawton, με τους Robert Mitchum και Shelley Winters), και τέλος το αριστούργημα του Michael Curtiz, Mildred Pierce( 1948, με τους Joan Crawford – αντίπαλο δέος της Bette Davis - , και Jack Carson).

 

 

 

Συνεχίζεται...........

:rainbow: :rainbow: :rainbow: :rainbow:

Επεξεργασία Ιανουαρίου 15, 2008 από gkosk

[Konata_Izumi]

Πολυ ωραια η συνεχεια. Ανυπομονω για το τριτο μερος...

 

Η ερωτηση που ειχα παντα ειναι που τελειωνει το Film Noir και που αρχιζει το Triller? Σαν κινηματογραφικα ειδη ειχαν πολλα κοινα, ειδικα στηην χρηση εποχη του κινηματογραφου. Αλλες ταινιες θα μπορουσαν να χαρακτηριστουν Noir αν δεν ειχαν το στοιχειο του μεταφυσικου... Τετοιες ταινιες που μου ερχονται στο μυαλο ειναι τα...

 

The picture of Dorian Gray (1945)

 

 

Portrait of Jennie (1941)

 

 

The spiral staircase (1946)

 

 

[gkosk]

Κατ` αρχάς σε ευχαριστώ για τα σχόλια, αλλά και το ενδιαφέρον που δείχνεις. Αντιλαμβάνομαι απο την γραφή σου, πως είσαι γενικότερα φίλος του κινηματογράφου. Σχετικά με τα όρια του film noir, είναι κάπως αόριστα, τουλάχιστον στο μυαλό των δημιουργών. Βλέπεις, ξεκινώντας το φιλμάρισμα όλοι λίγο πολύ ξεφεύγουν, ακολουθόντας το ένστικτο και το ταλέντο τους. Τα σενάρια έχουν τον πρώτο λόγο, όμως οι προσωπικότητες των πρωταγωνιστών και η έμπνευση της στιγμής όσων βρίσκονται πίσω απο την κάμερα, αλοιώνουν την τελική εικόνα. Θεωρητικά πάντως, οι ισοροπίες είναι λεπτές. Δεν μπορείς να βάλεις πλαίσια, για τον απλούστατο λόγο πως όλοι αρέσκονται να τα ξεπερνούν, μπερδεύοντας μας περισσότερο!! Η τέχνη τα έχει αυτά. Θα σου έλεγα να ακολουθήσεις το ένστικτο σου, βλέποντας τέτοια φιλμ. Όσο για το "Πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέυ", με βρίσκεις απόλυτα σύμφωνο!! :cheers3: :cheers3:

[Bonadrug]

Για μένα το νουάρ σε επίπεδο θεματικής και ύφους προσδιορίζεται από τα κάτωθι:

 

1)θέματα: οι ήρωες του νουάρ πόρρω απέχουν από τις clean cut φάτσες του μελοδράματος ή τους χάρτινους συνήθως χαρακτήρες των adventure films. Είναι συνήθως μεσήλικες, με παρελθόν που τους καταδιώκει , φορτωμένοι με ψυχολογικά προβλήματα, κόμπλεξ, φοβίες, έχουν συνήθως μια αμοραλιστική στάση και εμπλέκονται στην "περιπέτεια" της ταινίας είτε απρόθυμα είτε κατά λάθος είτε από τις περιστάσεις, στις οποίες οι ήρωες συχνά αποτελούν έρμαιο. Το τέλος της ταινίας ενδέχεται να είναι σκοτεινό ή διφορούμενο. Συχνά κάποιος βασικός χαρακτήρας πεθαίνει. Η femme είναι συνήθως fatale.

 

2)Στο ύφος αντλεί την αισθητική του κυρίως από το γερμανικό εξπρεσιονισμό και αυτό είναι λογικό μια και οι κυριότεροι εκπρόσωποι του νουάρ είναι κεντροευρωπαίοι (Λανγκ, Ντίτερλε, Σιόντμακ, Γουάιλντερ ,Πρέμινγκερ, Κέρτιζ, Οφύλς κλπ). Εξεζητημένες γωνίες λήψης, συχνή χρήση του κοντρ πλονζέ, έντονη δραματουργική χρήση των ηχητικών και φωτιστικών εφέ, παιχνίδια με σκιές, τζάμια , καθρέφτες , γενική χρήση αυτού που η Λότε Άισνερ ονόμαζε "Κιαρόσκουρο" . Στις τεχνικές της αφήγησης κυριαρχούν τα φλας μπακ, και ο λόγος off, που για μένα είναι το σήμα κατατεθέν του νουάρ.

 

 

Κι επειδή είμαι τοπ-τενάκιας (τοπ - τουελβάκιας) ορίστε τα αγαπημένα μου νουάρ:

 

 

01. Double Idemnity (1944) . Billy Wilder, Raymond Chandler, James Cain & Barbara Stanwyck στην ταινία που οριοθέτησε ένα είδος.

 

02. Blade Runner (1982). Νουάρ Sci - Fi . Δεν έχω λόγια...

 

03. The Night of the hunter (1955). To μοναδικό φιλμ που σκηνοθέτησε ποτέ ο Τσαρλς Λότον. Ίσως το πιο cult film στην ιστορία του σινεμά!

 

04. Caught (1949). Ένα νουαρ μελόδραμα για κλάμα μέχρι τελικής πτώσης από τον λατρεμένο Μαξ ΟΦύλς. Πριν δω αυτή την ταινία νόμιζα ότι η Barbara Bel Geddes ήταν απλά η γιαγιά του Dallas!

 

05. Blood Simple (1985). Η ταινία που μας γνώρισε τους Κοέν. Όταν έπεσαν τα κρέντιτς του τέλους και ξεκίνησε να ακούγεται το The Same Old Song είχα ήδη περιέλθει σε φάση πλήρους ευδαιμονίας.

 

06. Out of the past (1947). Είπαμε, είμαι φαν του Τουρνέρ. Και του Μίτσαμ!

 

07. They Live By Night (1949). To noir συναντά το road movie και την ταινία καταδίωξης στην ταινία που έκανε τον Νίκολας Ρέι, ίνδαλμα μιας ολόκληρης γενιάς σκηνοθετών (και του Βέντερς φυσικά). Σούπερ Cult.

 

08. Murder My Sweet (1944). Με τον ντετέκτιβ Μάρλοου του Τσάντλερ. Κλασικό αν και η μνήμη μου για την ταινία είναι εξίσου σκοτεινή με την ίδια την ταινία.

 

09. L.A. Confidential (1997) το κορυφαίο νουάρ της σύγχρονης εποχής και η ταινία που έκανε σταρ τον Ράσελ Κρόου.

 

10. Laura (1944). Ούτε καν ήξερα το έργο μέχρι να μου το συστήσει ο μέγας Νικολαΐδης.

 

11.The Naked City (1948). Το νουάρ συναντά τον νεορεαλισμό. Γειά σου Ζυλ, πατριωτάκι μας.

 

12. They Drive By Night (1940). Γενικά έχω σε πολύ μεγάλη εκτίμηση τις ταινίες του Raoul Walsh. Στη συγκεκριμένη εμφανίζονται όλα τα μοτίβα του νουάρ, η μοιραία γυναίκα, ο αμφιλεγόμενος κεντρικός χαρακτήρας, ο θάνατος βασικού χαρακτήρα συν τον Μπόγκαρτ και τον Τζορτζ Ραφτ.

 

 

Κι άλλα νουάρ αγάπησα βέβαια:

- από κλασικά - The Harder They Fall, The Killing, Gilda

- από σύχγρονα : 8 Million Ways To Die, Manhunter, To Live And Die In L.A. κλπ

αλλά είναι αδύνατο να αναφερθώ σε όλα αυτά - και μετά να καταλάβω ότι ξέχασα άλλα τόσα...

[gkosk]

Αγαπητέ Μανώλη, διάβασα με μεγάλη προσοχή την απάντηση σου, και την βρίσκω εξαιρετική σαν τοποθέτηση στο σύνολο της. Έχω να παραθέσω κάποια σχόλια, αφού πρώτα σε ευχαριστήσω για την αμεσότητα της απάντησης, αλλά και για το γεγονός πως μπήκες σε όλη αυτήν την διαδικασία, πράγμα που με τιμάει ιδιαίτερα.

Έχεις οριοθετήσει σαφέστατα το είδος. Δεν υπάρχουν συνεπώς διαφωνίες. Σκιαγράφησες με τον καλύτερο τρόπο τους χαρακτήρες, αλλά και τον λόγο ύπαρξης τους. Τι βιώνουν, πως αντιδρούν στις καταστάσεις, απο τι υλικό είναι φτιαγμένοι. Συμφωνώ επίσης στο γεγονός της επιροής όλων όσων ασχολήθηκαν με το είδος, απο το ρεύμα του Ευρωπαικού σινεμά, που και άποψη έχει, και ποιότητα, και κουλτούρα, αλλά και "νεύρο". Όλοι οι δημιουργοί που ονομάτησες, και πολλοί ακόμη(δεν θεωρώ δόκιμο να αρχίσω να συμπληρώνω ονόματα) ήταν καταλυτικοί σαν παρουσία για την διαμόρφωση των πλαισίων, στα οποία κινήθηκαν οι ιδιωτικοί ντετέκτιβ, οι εγκληματίες και τα θύματα. Ειδικά ο Tourneur, ευθύνεται για την είσοδο του θρίλερ στοιχείου, ενώ ο Lang για τα λεπτά μελό νήματα, με τα οποία δένει τους πρωταγωνιστές του. Στις ταινίες, μάλλον σουν διέφυγε η Gilda, το Key Largo και The postman always rings twice. Δεν ξέρω πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πάντα για το noir, δίχως αυτές τις ταινίες. Ίσως κάποιος να έβρισκε τα σενάρια μεταγενέστερα, το κλίμα όμως δύσκολα θα το αναβίωνε.

:cheers3: :cheers3:

Επεξεργασία Ιανουαρίου 16, 2008 από gkosk

[gkosk]

Σε αυτά τα αχνάρια, βάδισαν όλοι όσοι επιδίωξαν να ασχοληθούν με το είδος. Αυτά τα συστατικά χρησιμοποίησαν, με σκοπό να μην αλλάξουν την «γεύση». Τι προσέθεσαν; Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, η μοναδική καινοτομία όσων εμπνεύστηκαν ήταν η απαραίτητη προσαρμογή στα δεδομένα των εκάστοτε εποχών. Την προσωπική του σφραγίδα δεν άφησε κανείς, παρά μόνον φόρους τιμής είδαμε να αποτείνουν.

Δεν είναι πικρόχολο σχόλιο. Είναι η πραγματικότητα.

Είναι η λογική ροή των πραγμάτων. Οι ζαρωμένες, ταλαιπωρημένες από την ίδια την ζωή, μορφές των χαρακτήρων του αρχέτυπου film noir, δεν είχαν εφαρμογή σε μια καινούργια ζωή γεμάτη τεχνολογικές εξαρτήσεις και αγχώδεις προβληματισμούς σχετικά με το ποια είναι η καλύτερη θέση που μπορεί να κανείς να βρει στους ταχύτατους νέους ρυθμούς.

Με λίγα λόγια, απλά, όλα είχαν εξατμιστεί. Υπήρχε η εσωτερική ίσως ανάγκη της αναβίωσης, όχι όμως και ένας ουσιώδης λόγος για να γίνουν όλα αυτά πράξη.

Έτσι, περιοριστήκαμε στο να απολαμβάνουμε ενίοτε εμπνευσμένες παρενθέσεις, που υπαγόρευαν εσωτερικές ανάγκες των δημιουργών. Δεν υπήρχε κάτι συντονισμένο, κάτι που να αποτελεί τμήμα μιας συνολικής απεικόνισης.

 

 

Η δεκαετία του `60, μας προσέφερε τα The naked kiss( 1964- Constance Towers, Anthony Eisley), του Samuel Fuller και The prize( 1963- Paul Newman, Elke Sommers) του Mark Robson.

Θα έλεγε κανείς, ότι κάποιο αόρατο χέρι άγγιξε ολόκληρη την δεκαετία του`70, ανατρέποντας τα πάντα.

Ότι ξέφτιζε ως τότε στο πέρασμα του χρόνου, ξαφνικά ανακτούσε την δύναμη των χρωμάτων του και ζωντάνευε.

Μπορεί να ακούγεται υπερβολικό, όμως αν δείτε ψύχραιμα τα δέκα αυτά κινηματογραφικά χρόνια, θα αντιληφθείτε πόσο δύναμη και θέληση, αν μη τι άλλο, βγήκε επί σκηνής.

Τα βιώματα δεν υπήρχαν. Οι απαιτήσεις των θεατών είχαν αλλάξει κατά πολύ. Όμως ούτε Brian De Palma συναντάς κάθε μέρα, ούτε την «μαγιά» ενός Robert Mitchum βρίσκεις εύκολα. Αν σε αυτά προσθέσεις και τα χαρισματικά σενάρια, τότε…..στην άκρη του νήματος υπάρχει film noir, ίσως με χαρακτηρισμούς όπως μεταμοντέρνο, αλλά πάντα υπέροχο!

 

Παράλληλα με τον Humphρey Bogart, ένας άλλος σπουδαίος εκφραστής των ανθρώπινων πόθων, έψαχνε την άλλοτε σκοτεινή και άλλοτε γεμάτη φώτα και τυμπανοκρουσίες λύτρωση. Ένα διαφορετικής λάμψης αστέρι, έριχνε τις πρώτες του αχτίδες στο κινηματογραφικό στερέωμα. Με ένα μοναδικό τρόπο να αμφισβητεί τα πάντα και τους πάντες, έστειλε από τις πρώτες κιόλας εμφανίσεις του, το μήνυμα προς όλους τους παραλήπτες. Τα αρχικά L-O-V-E και H-A-T-E στα δάχτυλα των χεριών του, αποτυπώνουν την αντίθεση του σε κάθε τι συμβατικό επρόκειτο να βρεθεί στον δρόμο του.

Αυτή η φιγούρα, ήταν η μόνη που ανταγωνίστηκε τον απόλυτο κυρίαρχο των film noir. Τον Humphrey Bogart.

Ο λόγος για τον ντετέκτιβ Phillip Marlowe, ή πιο γνωστό σε εμάς Robert Mitchum.

 

 

Το 1975, επιστρέφει με τον δικό του τρόπο εξιχνίασης εγκλημάτων, στο Farewell my love. Σκηνοθετεί ο μάλλον χλιαρός και άνευρος Dick Richards, αλλά η Sarlotte Rambling και ο John Ireland δίνουν το κάτι παραπάνω για να ξεχωρίσει η ταινία από την μετριότητα.

Δύο χρόνια μετά, ακολουθεί η δεύτερη μεταφορά μιας από τις καλύτερες νουβέλες του Raymond Chandler, του The Big Sleep.

Δεν συγκρίνεται με αυτήν του Howard Hawks, όμως είναι μια μετρημένη σωστά άποψη του Michael Winner, ο οποίος δίνει στίγματα της προσωπικότητας του. Μεγάλη βοήθεια από το πολύ ώριμο κάστ. Edward Fox, James Steward, Joan Collins.

 

 

Εκτός του Robert Mitchum, για να βγουν από το «καβούκι» τους οι σημαντικοί νέοι δημιουργοί, χρειάστηκε και η παρότρυνση του Brian De Palma.

Χωρίς αμφιβολία, ο άνθρωπος που ανέστησε το είδος, δίνοντας του ταυτόχρονα νέες διεξόδους.

Θεωρητικός, στοχαστής, οπαδός της αργής λήψης, εκεί που κυριαρχεί η ατμόσφαιρα και το συναίσθημα, φανατικός οπαδός του μετρ Alfred Hitchcock, προτιμά να φοβίζει τον θεατή δίνοντας του την δυνατότητα να επιλέγει τον τρόπο και την στιγμή που θα βάλει το χέρι στα μάτια, αλλά και να ερμηνεύει την ορθότητα της επίλυσης του αινίγματος. Ένα εναλλακτικό φινάλε, για κάθε έναν που τίμησε με την παρουσία του την προβολή. Δεν θέλει παθητικούς θεατές. Επιδιώκει την κριτική τους και αρκείτε στην μουσική κατεύθυνση της πλοκής, με την βοήθεια του μόνιμου συνεργάτη του Pino Donaggio.

Το 1973, μας δίνει το Sisters. Πρωταγωνιστούν οι Margot Kidder, Jennifer Salt και ο πολλά υποσχόμενος Charles Durning, που έκανε μεγάλη καριέρα στην συνέχεια υποδυόμενος σκληρούς αστυνομικούς και συχνά διεφθαρμένους!

 

Το 1976, σειρά έχει το Obsession, με τον νεοεμφανιζόμενο John Lithgow και τον βετεράνο Cliff Robertson. Την φωτογραφία αναλαμβάνει η κορυφαία προσωπικότητα του Αμερικάνικου σινεμά, ο Vilmos Zigmond, ενώ την μουσική ο στενός συνεργάτης του Hitchcock, Bernard Hermann.

Στην δεκαετία του `80, ο De Palma έχει δύο ακόμη πολύ καλές noir ταινίες. Το 1980 είναι το Dressed to kill. Αν ψάχνατε τον συνδετικό κρίκο μεταξύ film noir και θρίλερ, τον βρήκατε!!

Michael Cane, Angie Dickinson, Nancy Allen. Όλοι τους ώριμοι και πειστικοί.

Το 1984, γοητεύει τους πάντες με μια ταινία που θα μπορούσε να είχε γυρίσει ο ίδιος ο Hitchcock! Είναι το υπέροχο Body Double, που θα μπορούσε άνετα να συγκαταλέγεται στα σημαντικότερα film noir της δεκαετίας του`40! Είχε όμως χρώμα και την εξαιρετική Melanie Griffith.

 

Ο John Carpenter, ακολουθεί κατά πόδας τον De Palma με το Eyes of Laura Mars, κάνοντας πράξη τον τρόμο πίσω από τις νέες λέξεις που μπαίνουν στη ζωή μας. Άλλοι ρυθμοί, άλλες ταχύτητες, ίδια «συνταγή». Είναι 1978, όταν η Faye Dunaway καθοδηγεί με την εμπειρία της τον Tommy Lee Jones και τον αδικοχαμένο Raul Julia. ( Ποιος αλήθεια τον θυμάται στο Kiss of the spider woman ?).

 

Μπαίνοντας στην δεκαετία του 1980, γνωρίζουμε τον ταλέντο των αδελφών Coen, με ένα απίστευτο παιγνίδι συναισθημάτων, που αφήνει εκτεθειμένο τον πλαστό κόσμο που οι ίδιοι κατασκευάζουν, για τις ανάγκες του Blood Simple.( 1983- John Getz, M. Emmet Walsh και Frances Mc Dormat που θα πάρει το Oscar λίγα χρόνια αργότερα, στην συνεργασία της με τους σκηνοθέτες στο Fargo). Η άποψη των Coen, είναι τεκμηριωμένη και συμπαγής. Σκληρή και απρόσιτη, όπως η αλήθεια που αναζητούν οι χαρακτήρες του φιλμ.

 

Ο David Lynch, προσφέρει το καλύτερο νέο – noir της δεκαετίας. Μουσική Angelo Badalamenti( Twin Peaks ), παραγωγή Dino De Laurentis( splatter μορφή).

Η Isabella Rossellini δίνει την κορυφαία ερμηνεία της καριέρας της, κι ο Dennis Hopper μοιάζει να βγήκε από την ίδια εφιαλτική odition με τον Jack Nicholson!! Θα μπορούσε να είναι και συμμαθητής του στην ίδια θεατρική σχολή!

Με την Laura Dern και τον Dean Stockwell, να συμπληρώνουν τους χαοτικούς χαρακτήρες, το Black Velvet, κολλάει την cult «ρετσινιά» σε χρόνο μηδέν.

 

Ο Ridley Scott σκηνοθετεί τους Tom Berenger και Mimi Rodgers, στο Someone to watch over me, του 1987, και ο καταξιωμένος θεατρικός συγγραφέας David Mamet, τους Lindsay Cause και Joe Mantenia στο House of games της ίδιας χρονιάς. Κάπως έτσι τελειώνει αυτή η δεκαετία.

 

Ο Nicholson αφήνει την γυαλάδα του ματιού του, στα The postman always rings twice και China town, για να φθάσουμε σε δύο φιλότιμες προσπάθειες του 2000.

Στην μία από αυτές, σκηνοθετεί ο αντιδραστικός Sean Penn, και πρωταγωνιστεί ο Jack Nicholson. Το The Pledge, έχει μια εσωστρέφεια άνευ προηγουμένου. Και όχι μόνον. Αμφιβολίες, κλωνισμένος ψυχισμός, τραγικές φιγούρες, και στην κορυφή όλων το ρεσιτάλ υποκριτικής του πρωταγωνιστή!!( δείτε τον στην σκηνή τέλους και θα καταλάβετε!!)

[a

ttachment=21740:THE_POST...N_POSTER.jpg]

 

Τέλος, με το The hour of the gun, του Cristopher Mc Quarrier.

Πιο σκληρό, λιγότερο πολύπλοκο, βάζει το film noir σε νέες περιπέτειες. Ο James Caan αποδυκνείει γιατί είναι ένας από τους λίγους εναπομείναντες ηθοποιούς που δεν χρειάζονται να διαβάσουν σενάριο για να παίξουν, και οι Ryan Phillipe, Benicio Del Toro γιατί είναι από τους σημαντικότερους εκπρόσωπους της γενιάς τους!

:cheers3: :rainbow: :rainbow: :rainbow:

[vagsevans]

Πολύ καλό αφιέρωμα gkosk. Μαζί με τις αναμνήσεις από κλασικά και αγαπημένα έργα, διαπίστωσα και τα τεράστια κενά που έχω πάνω στο ειδός. Μπράβο και πάλι.

[Konata_Izumi]

μπραβο και για το φιναλε! πολυ ωραια και φανταζομαι χρονοβορα προσπαθεια να κανεις αυτο το πολυ καλο αφιερωμα στο φιλμ νουαρ

 

 

τετοιες ταινιες σπανια βγαινουν σημερα, ιδιαιτερα απο τα mainstream studios... μονο σε ανεξαρτητες παραγωγες ελπιζουμε..

 

μου ανοιξες την ορεξη για ενα αφιερωμα στα b-movies (sci-fi & horror) των δεκαετιων 40-50-60... οταν βρω χρονο και κουραγιο, θα το κανω.. προς το παρον ας ειναι καλα τα depon για την γριππη που με ταλαιπωρει...

[Bonadrug]

χμ , αυτό το μέρος θέλει κοίταγμα Γιώργο, έχει αρκετά προβλήματα:

 

Η ηθοποιός στο House Of Games λεγεται Crouse και ο Μαντένια γράφεται Mantegna.

 

Το Sisters και το Obession δεν είναι film noir σε καμία περίπτωση. Αντίθετα από πολλούς, και από μένα, καλύτερα film noir του De Palma θεωρείται το Blow Out (1981) που δεν το είδα να αναφέρεται.

 

O Sean Penn δεν είναι αντιδραστικός, το άκρως αντίθετο μάλλον. Μάλλον ανατρεπτικός εννοείς. Ή ρηξικέλευθος.

 

 

Η ταινία του Richards δε λέγεται farewell my love αλλά farewell my lovely.

 

 

H εξίσωση Marlowe = Mitchum δεν ισχύει. Υπάρχει κι ο Bogart κι ο Dick Powell.

 

Ο Charles Durning δεν έκανε καθόλου σπουδαία καριέρα, στο σινεμά τουλάχιστον.

 

Ο Cliff Robertson όταν γύριζε το Obsession ήταν 40 χρονών άρα δεν ήταν βετεράνος ακόμα.

 

Δε χρειάζεται επίσης να δίνεις τα ονόματα των ηθοποιών όταν αυτοί δεν είναι πρωτοκλασάτοι (the naked kiss) γιατί κουράζει και κόβει την ανάγνωση.

 

Πιο χρήσιμο θα ήταν ο τίτλος με τον οποίο είναι γνωστή η κάθε ταινία στην Ελλάδα.

 

Το Chinatown δεν είναι μια απλώς φιλότιμη προσπάθεια!! Θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα του είδους.

 

Οι ταινίες των σέβεντις δεν μπορούν να χαρακτηριστούν μεταμοντέρνες. Του 80 (από τα μέσα και μετά) και του 90 ίσως και πάλι όχι όλες.

 

Νομίζω επίσης ότι αξίζει αναφοράς το Hammet του Wenders για την ιδιαιτερότητά του.

 

Όλα αυτά στα λέω γιατί ξέρω ότι θέλεις να δημοσιεύσεις το κείμενό σου κάποια στιγμή για να φύγουν κάποια μικρολαθάκια,

όχι για να κάνω τον έξυπνο, έτσι (προς τρίτους η διευκρίνιση)

[gkosk]

Σε ευχαριστώ πολύ Μανώλη για την απάντηση. Βασικά για το γεγονός και μόνο πως μπήκες στον κόπο να ψάξεις όλα αυτά τα στοιχεία. Διακρίνω "ψήγματα" κινηματογραφικής ανησυχίας. Έξοχα. Οι αντιρήσεις και οι διαφωνίες συντηρούν την ίδια την γνώση και ακόμη περισσότερο την μετάδοση της. Αυτό δηλαδή που είναι και το πιο δύσκολο. Τώρα σε ότι αφορά στα φίλμ που ανέφερες ( Chinatown, Blow Out, κλπ), αυτό έχει να κάνει καθαρά με την οπτική του καθενός. Η άποψη μου είναι πως το Blow Out δεν αποτελεί film noir, και μπλα μπλα μπλα........ Όπου τα μπλα, μπλα, σημαίνουν πως δεν θέλω να μπω στην διαδικασία της αμφισβήτησης των όσων αμφισβητείς!! Και αυτό μόνο και μόνο γιατί σέβομαι τις απόψεις σου. Άλλωστε η υποκειμενικότητα της αντικειμενικότητας, είναι κάτι που σηκώνει ΠΟΛΥ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ!!!

Εν τέλει η τοποθέτηση σου είναι εξαιρετική και καλόβουλη. Μάλιστα θα προσθέσω πως σε πολλά σημεία είναι και διαφωτιστική.

 

 

Υ.Γ.

Ο Μάρλοου ήταν ο Μίτσαμ και ο Μπόγκαρτ ήταν ο Σπέηντ. Αυτό όσες φορές και αν "μπερδεύτηκε" με τις εναλλαγές των πρωταγωνιστών, στην σινε - συνείδηση όλων μας ήταν πάντα αυτονόητο.

Τέλος οι ταινίες του Ντε Πάλμα που αναφέρω, είναι απο συνέντευξη δική του το 1989. Εγώ απλά μετέφερα ένα μέρος αυτής. Συνεπώς όταν ο ίδιος ο δημιουργός θεωρεί film noir προσεγγίσεις τις συγκεκριμένες ταινίες,......μάλλον είναι και ο μόνος αρμόδιος.

[Bonadrug]

Δηλαδή εσύ κατάλαβες ότι κάθισα και έψαξα ένα ένα τα στοιχεία που αναφέρεις για να δω αν είναι σωστά ή όχι;

Γιατί να το κάνω αυτό;

Τα στοιχεία δεν τα έψαξα Γιώργο.

Είναι αποθηκευμένα στο hard drive του κεφαλιού μου.

[gkosk]

Take it easy!! Μαζί σου είμαι, όχι "απέναντι"! Δεν θεωρώ πως μπήκες στην διαδικασία για να βρείς λάθη, ή ανακρίβειες.

Επαινώ το γεγονός πως μπήκες στην διαδικασία να ανατρέξεις σε γνώσεις και αυτό είναι πολύ σημαντικό για μένα. Με τιμάει. Απο την άλλη, όπως ήδη έγραψα, σε ότι αφορά στις απόψεις του καθενός είναι σεβαστές. Δεν είναι αναγκαίο να συμφωνούμε όλοι. Σκέψου αλήθεια να συνέβαινε κάτι τέτοιο!! Φρίκη!! Οι "κόντρες" γνώσεων ειδικά πάνω στον κινηματογράφο, μόνο θετική επίδραση και για τους δυο μας θα έχει!! Και όχι μόνον!! Σε ευχαριστώ ξανά για το ερέθισμα που μου δίνεις να ανταλάσσω απόψεις για κάτι που λατρεύω!

 

 

 

Υ.Γ.

Νομίζω πως και η δική μου ταινιοθήκη χρειάζεται επειγόντως service!!!!!!!

[starsky]

πολυ ωραιο το αφιερωμα σου gkosk ! ο Μιτσαμ μεγαλη μορφη με αυτο το μπλαζε υφος

[turbovolos]

Άρθρο κολοσσός, εκτενέστατο και ιδιαίτερα χρήσιμο. Ευχαριστούμε!

[Periklis B]

Πολύ ενδιαφέρον άρθρο, γραμμένο με αγάπη και μεράκι! Καλή επιτυχία με το βιβλίο σου!

 

Αγαπημένη ταινία (αν πρέπει να διαλέξω μια) είναι το "Detour" (1945) (Σκην. Edgar G. Ulmer). Στα 68' (!) που διαρκεί συνοψίζει ολόκληρη τη φόρμα (εξπρεσιονιστική φωτογραφία, αφήγηση off κτλ.) & θεματική (ο "αθώος", η γυναίκα παγίδα κτλ.) του είδους.

 

Επίσης το έργο του Jean-Pierre Melville και ειδικά οι ταινίες που υπέγραψε με τον Alain Delon: "Le samurai" υπαρξιακό, δοσμένο από την οπτική του δολοφόνου (αντί του ντετέκτιβ-επιθεωρητή) θυμίζοντας ευχάριστα το "The Killers" του Don Siegel , "Un flic" (σκοτεινό πορτρέτο "μπάτσου" αντιήρωα, με όλες τις συμβάσεις/ στοιχεία του κλασσικού νουάρ).

 

Από το λεγόμενο Νεονουάρ, ξεχωρίζω τα: "Following" & "Memento" του Christopher Nolan, "Unforgettable" του John Dahl, το πρωτότυπο "Insomnia" του Erik Skjoldbj?rg & από τις τελευταίες παραγωγές το "Spartan" του David Mamet (Homicide,House of Games).

 

Το δυσάρεστο είναι πως σε μια εποχή (από το Millenium κι έπειτα) όπου το κοινωνικό κλίμα ευννοεί την δημιουργία ταινιών που θα εντάσσονταν αρμονικά στο είδος του νουάρ, λειτουργώντας ταυτόχρονα και ως "σχόλιο εποχής" (όπως έκανε το "Kiss me deadly" με την πυρηνική απειλή), οι περισσότερες ταινίες χειρίζονται "επιδερμικά" (η δημοσιογραφική "αναζήτηση" στο "The Insider" και η ακριβέστατη "αναπαράσταση" στο "Sin City" ) τα χαρακτηριστικά του.

Επεξεργασία Ιανουαρίου 22, 2008 από Periklis B

[Bonadrug]

Ο John Dahl είναι πολύ μεγάλο κεφάλαιο για το νεονουάρ και ο άνθρωπος που αναβίωσε το είδος στα nineties. Ειδικά με το αξεπέραστο The Last Seduction (η Linda Fiorentino είναι η κορυφαίια Femme Fatale της τελευταίας 20ετίας). Αλλά και με το Kill Me Again και με το Red Rock West. Το Unforgettable έχει αυτό το στοιχείο του υπερφυσικού κι έτσι είμαι σε δίλημμα να το εντάξω στο είδος, όπως και το Fallen. Υπάρχει επίσης το Hot Spot Του Dennis Hopper και το Dead Bang. Όπως και το Devil in A Blue Dress τυπικό νουάρ πιστό στα αρχέτυπα .

Καλύτερος Melville για μένα είναι στο Le Circle Rouge. Αρκετές γαλλικές ταινίες ωστόσο και του Ντερέ και του Κορνό και του Ντελόν και με τον Μπελμοντό θα μπρούσαν να χωρεσουν στο είδος.

 

Ένα κορυφαίο είναι το Strange Days , μια μείξη νουάρ και sci-fi, με τη Τζούλιετ Λιούς φάμ φατάλ και τον Ρέιφ Φάινς στο ρόλο του ντετέκτιβ.

[Periklis B]

Πολύ σωστή η παράθεση του "Strange Days" ! Νουάρ/ cyberpunk με όλα τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν το είδος σε σενάριο James Cameron(!).

Επίσης, αγαπημένη ταινία (1974) και από τις καλύτερες του Robert Mitchum, το "The Yakuza" .