Κάτι σαν ''Ουγγρική ραψωδία''

[kostis7]

Καμιά φορά η τύχη ή αλλιώς κάποια τυχαία γεγονότα,σου παίζουν διάφορα παιχνίδια.Σαν άτομο μου αρέσουν οι ταινίες πάρα πολύ.Όχι συγκεκριμένου είδους.Μπορώ να δω από Ράμπο και Ρόκυ,μέχρι κουλτουριάρικες και συναισθηματικές.Μου αρέσουν όμως και τα βιβλία και έχω μαι λατρεία στην ιστορία.Μου αρέσουν όμως και συγκεκριμένες εποχές-περίοδοι και συγκεκριμένες χώρες-περιοχές-τόποι.Σαν Έλληνας μου αρέσει φυσικά η Αρχαία Ελλάδα και όλα όσα ακολουθούν.Τρελαίνομαι για Βυζάντιο,Κωνσταντινούπολη,Μεσαίωνα και Σμύρνη,μου αρέσουν τα τοπία της Σκοτίας,η Ουγγαροτσεχία και Νορβηγοσουηδία.Θα ήθελα πάρα πολύ να ήμουν συγγραφέας,σκηνοθέτης,σεναριογράφος ή να μπορούσα να ζωγραφίζω όλα αυτά που βλέπω και θαυμάζω.Να μπορούσα να γράψω μια ιστορία για κάτι.Ή να κάνω μια ταινία.

 

Φυσικά νομίζεται ότι απλά τα έχω χάσει και ήθελα να πω κάποια προσωπικά πράγματα σε κάποιον.Όχι ακριβώς.Εδώ και λίγο καιρό είχα στο μυαλό μου,μάλλον έπλαθα,μια ιστορία μυστηρίου-περιπέτειας(κάτι σε James Bond ίσως,αλλά ο κεντρικός ο ήρωας να ήταν ένας καθημερινός τύπος).Η ιστορία θα λάμβανε χώρα στη Μικρά Ασία,στην περιοχή της Σμύρνης κάπου στις αρχές του 1900.Μην φανταστείτε τίποτα.Απλά μια ιδέα ήταν.Και κάπου εδώ έρχεται η τύχη και η Βαβέλ με την ''Ουγγρική Ραψωδία''.Ή καλύτερα επεμβαίνει ο Vittorio Giardino.Για όσους δεν το έχουν διαβάσει,η ιστορία μιλά για παιχνίδια κατασκόπων,την εποχή λίγο πριν τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο.Οι μυστικές υπηρεσίες βρίσκονται σε αναβρασμό η Ευρώπη βρίσκεται στο κέντρο των εξελίξεων και των παρασκηνίων.

 

Έτσι λοιπόν είχα κι εγώ μια ιδέα.Φανταστείτε περίπου το ίδιο σενάριο,αλλά με άμεσους συμμετέχοντες Ελλάδα-Τουρκία,φυσικά τις μεγάλες Δυνάμεις με τα παιχνίδια τους.Χρονολογία κάπου στο 1907 με Βασιλιά,Βενιζέλο,Νεότουρκους και τα συμφέροντα των άλλως Ευρωπαικών χωρών να παίζουν κυρίαρχο ρόλο.Η ιστορία που είχα στο μυαλό μου είχε σαν κέντρο τη Σμύρνη,που έτσι κι αλλιώς τότε είχε πρωταγωνιστικό ρόλο στις εξελίξεις λόγω θέσης,πληθυσμού και εμπορικής σημασίας.Βέβαια,βλέπαμε μυστικές συζητήσεις σε Αθήνα,Θεσσαλονίκη,Άγκυρα,Λονδίνο,Παρίσι και αλλού.Κύριο θέμα θα ήταν τα διάφορα παιχνίδια που παίζονταν με τη χώρα μας και τους γείτονες Τούρκους,τις συγκρούσεις βασιλιά-Βενιζέλου και την ανάμειξη των Μεγάλων Δυνάμεων,που δεν διαψεύτηκαν ποτέ.

 

Θα χαρώ πολύ να συζητήσουμε αυτή την ιδέα μαζί,να μου πείτε γνώμες,απόψεις,κρίσεις κτλ.Άλλωστε γι' αυτό επέλεξε το θέμα ''Γενική συζήτηση''.Θα 'θελα πολύ να ακούσω τι έχετε να πείτε,όχι μόνο όσοι έχετε διαβάσει την ''Ουγγρική Ραψωδία''.

 

Περιμένω δε να ακούσω αν έχει να πει κάτι και ο germanicus19(πάντα έχουν ενδιαφέρον αυτά που λέει,χωρίς να αδικώ κανέναν).Συγγνώμη αν σας κούρασα και σας ταλαιπώρησα

[germanicus]

Περιμένω δε να ακούσω αν έχει να πει κάτι και ο germanicus19(πάντα έχουν ενδιαφέρον αυτά που λέει,χωρίς να αδικώ κανέναν).Συγγνώμη αν σας κούρασα και σας ταλαιπώρησα

 

αυτό δεν φαινόταν στην "αρχική" οθόνη, και το είδα ξαφνικά όπως έκανα scroll down για να πατήσω το reply

 

Ως θεματολογία είναι από τα πράγματα που λατρεύω. Και τις περιπέτειες γουστάρω, και την ελληνική ιστορία γουστάρω, και γενικότερα "ψάχνω" για τα κόμικ που να έχουν "άρωμα Ελλάδας".

 

Προσωπικά επιθυμώ τέτοια κόμικ να είναι όσο πιο πιστά στα ιστορικά γεγονότα. Από κάθε άποψη. λχ όταν σε ένα δικό μου σενάριο γύρισε κάποιος και είπε "ρε συ, στα χωριά, δεν μαζεύαν τις καρέκλες στα καφενεία" με σκότωσε Επίσης απεχθάνομαι φανφαρονισμούς, ηλίθιους έρωτες, πατριδοκάπηλες κορώνες και τεχνητούς συναισθηματισμούς. Δεν είμαστε άγιοι ως έθνος. Και ο πόλεμος αποκτηνώνει. Και το ρεαλ πόλιτικ απαιτεί και πέντε πραγματάκια παραπάνω.

 

Τώρα από εκεί και πέρα, δεν έχω κάτι συγκεκριμένο να σχολιάσω σε αυτό που έγραψες. Προσωπικά θα διάβαζα γκαραντή την Ιστορία του Ελληνικού Έθνους (Εκδοτική Αθηνών) τα κεφάλαια που αφορούν την περίοδο, κανά δυο ιστορικά ακόμα της περιόδου, κάποιο/α μυθιστόρημα εποχής που να με βάλει κάπως στο κλίμα, σίγουρα λαογραφικά βιβλία για να δω πως ντύνονταν, τι μουσική ακούγανε, πως ζούσανε, φωτογραφίες της εποχής (και στημένες πόζες, αλλά και καθημερινή ζωή) και μερικές βιογραφίες προσωπικοτήτων της εποχής. Το έτος που διάλεξες μου φαίνεται λάθος, ή μάλλον με ιδιαιτερότητες. Ο Βενιζέλος δεν έχει έρθει ακόμα Αθήνα από τη Κρήτη. Δεν την κατέχω πλήρως την ιστορία της συγκεκριμένης περιόδου. Αντιλαμβάνομαι όμως το τι ψάχνεις

 

αυτά για την ώρα best of luck!

 

[KONNOS]

Για αρχή να πώ (δεν θυμάμαι αν το ξανάπα) οτι η ούγγρικη ραψωδία είναι για μένα το καλύτερο βαβέλ νουάρ.Πολύ καλή η ιδέα σου Κωστή.Απλά μην κολήσεις στο συγκεκριμένο κόμικ και το κάνεις απλά την ελληνική του βερσιόν.

Καλή επιλογή περιόδου.Δεν πολυκατάλαβα ακριβώς τι θέλεις να κάνουμε.Η γνώμη μου είναι να ανεβάσεις την ιστορία που έχεις στο μυαλό σου και εκεί πάνω να σου πούμε τη γνώμη μας και γενικά τις ιδέες μας.Έτσι γενικά δεν ξέρω ακριβώς τί θες να ακούσεις.

[AndreasD]

Χμ. Να μια καλή ιδέα για σενάριο κόμικ! Θα μπορούσαν να γίνουν σπουδαία πράγματα με αυτή την ιδέα. Και ξέρεις Κωστή δεν χρειάζεται κάν το πολιτικό και ιστορικό σκηνικό να είναι το κύριο θέμα.

 

Μια ιστορία φιλίας ή αγάπης ή απληστίας θα μπορούσε να είναι η κύρια ιστορία και όλα όσα ανφέρεις να αποτελούν το ισχυρο backround.

 

Για αυτή την περίοδο και για αυτή τη γωνιά του κόσμου, έχει υπάρξει ήδη το "Χρυσό Σπίτι της Σαμαρκάνδης" του Πράτ, αλλά εκεί το πάει πολύ πιο ανατολικά το θέμα.

[KONNOS]

Δες στο wiki για Ελ.Βενιζέλο και Βασιλιά Κων/νο Ά,Βαλκανικούς πολέμους,Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Δες και την ταινία του Βούλγαρη Ελευθέριος Βενιζέλος.

Όλα αυτά είναι μετά το 1907 που θες εσύ αλλά φαντάζομαι οτι η όποια ιστορία πείς θα οδηγεί σ'αυτά.

[kostis7]

Θα απαντήσω σε όλους.Κατ' αρχίν ευχαριστώ για το ενδιαφέρον.Γενικά να πω ότι δεν έχω κάτι έτοιμο και συγκεκριμένο στο μυαλό μου.

 

 

germanicus19

Κάπου λίγο με μπέρδεψες.Συμφωνώ ότι πρέπει να έχει ιστορικό υπόβαθρο,αν θες το αποτέλεσμα να είναι καλό και να μείνεις εσύ ευχαριστημένος.Και όχι μόνο ιστορικά.Μια απλή περιγραφή της πόλης αν θες να κάνεις,πρέπει να γνωρίζεις αρκετά πράγματα και να έχεις διαβάσει πιο πριν.Τουλάχιστον έτσι πιστεύω εγώ,ότι δηλαδή πριν την απόπειρα να γράψεις κάτι πρέπει να μελετήσεις αρκετά.Εκτός αν γράψεις κάτι που είναι εντελώς fantasy,π.χ Κόναν ή κάτι αντίστοιχο.(ο αλήτης που σου έκοψε τα φτερά με τις καρέκλες ήμουν εγώ!).Το θέμα φυσικά που διαλέγεις να διαπραγματευτείς,έχει να κάνει με το τι θες να γράψεις,ρομάντζο,κατασκοπικό θρίλερ,μυστήριο κτλ.Όπως επίσης και η παρουσία της οστορίας είναι πάλι θέμα του συγγραφέα.Θες να είσαι αντικειμενικός και να είσαι δίκαιος με όλα τα στρατόπεδα ή θες να κάνεις προπαγάνδα.Θες να είσια ρεαλιστικός;Όλα παίζουν...

 

Έχεις δίκιο.Ο Βενιζέλος ήρθε στην Αθήνα το 1909.Το δύσκολο που παράλληλα αποτελεί και πρόβλημα με αυτή την περίοδο είναι ότι για να βάλεις τον αναγνώστη στην πλοκή και να καταλάβει όσο γίνεται καλύτερα,είναι ότι πρέπει αν του εξηγήσεις τι έχει προηγηθεί και τα γεγονότα που έχουν λάβει χώρα.Ειδικά αν ο αναγνώστης είναι εντελώς ανυποψίαστος.Δηλαδή αν θελήσεις να γράψεις για πιο μετά,γύρω στο 1920 που τα πράγματα έχουν αρίσει να πέρνουν έναν δρόμο,πρέπει να γνωρίζει ορισμένα θέματα,'εστω και περιλιπτικά.Ίσως μια λύση είναι ένας πρόλογος-εισαγωγή.Βέβαια,αυτό το κάνεις μόνο αν θες να έχεις και ιστορικά στηρίγματα και αν [α'ιζουν ρολο στην ιστορία σου.Αν η ιστορία που θα γράψεις είναι κάτι από την καθημερινότητα και δεν χρειάζονται πολλές λεπτομέρεις έχει καλώς.Άρα πρέπει να καταλήξεις πρώτα στο τι θες ακριβώς.Ελπίζω να μην σας μπέρδεψα!

 

 

kKKK

Πράγματι την ''Ουγγρική ραψωδία'' την απόλαυσα.Σίγουρα η αντιγραφή απλά μιας παρόμοιας ιστορίας θα ήταν σκέτη αποτυχία και το αποτέλεσμα κάκιστο.Η περίοδος όπως ξαναείπα έχεις πολλές δυνατότητες ''εκμετάλευσης''.Δεν θέλω κάτι συγκεκριμένο,απλα΄μοιράστηκα μια ιδέα μου.Για το αν θα γράψω κάτι πιο χειροπιαστό και συγκεκριμένο δεν ξέρω...Σίγουρα όμως θα την ανεβάσω!

Ευχαριστώ για τις πληροφορίες,υπάρχουν πολλά που μπορείς να βρεις για εκείνα τα χρόνια.Πολλές πηγές,πολλά βιβλία.όπως είπα και πιο πάνω,αναλόγως τι ακριβώς θες,πράττεις ανάλογα...

 

 

AndreasD

Φίλτατε Αντρέα,ευχαριστώ για τον καλό σου λόγο.Όπως ήδη είπα και πιο πάνω σίγουρα είναι μια περίοδος που μπορεί να δημιουργήσει πολλές ιστορίες και πολλά σενάρια.Πιστεύω ότι είναι ενδαιφέρουσα περίοδος και όπως λες δεν είναι απαραίτητο να είναι πολιτικοϊστορικό το κόμικ,αλλά μια ιστορία βγαλμένη από την καθημερινότητα.

Απλά η ιστορία πάντα με γοήτευε,γι' αυτό την είχα σαν πρώτη επιλογή θεματικά....

 

Όποιος έχει κάτι άλλο να προσθέσει,να πει,να σχολιάσει,ή απλά να πει μια καλησπέρα...ας κοπιάσει...Η εμπερία μετράει,αλλά δεν παίζει κανέαν ρόλο.Όλες οι απόψεις έχουν σημασία....

Επεξεργασία Νοεμβρίου 27, 2008 από kostis7

[mits63]

Προκειται πράγματι για μια πολύ ενδιαφέρουσα περίοδο. Εγω θα σε συμβούλευα να διαβάσεις γι' αυτη όχι μόνο ιστορικά βιβλία αλλά και προσεγγίσεις που περιέχουν μια προσωπική εκδοχη των ανθρώπων που πιάστηκαν στην δίνη τους. Για παράδειγμα όταν έγινε η ανταλλαγή πληθυσμών στη Μακεδονία, μεταξύ Ελλάδας, Τουρκίας και Βουλγαρίας πολλές οικογενειες έπρεπε να απαντήσουν μέσα σε ελάχιστο χρόνο μια απάντηση που δεν τους ειχε ζητηθεί ποτέ, ποιάς εθνικότητας ήταν. Αρκει μονό να σου πώ ότι οικογένειες χωρίστικαν στα δυο, οι μισοί δήλωσαν Βουλγαροι και οι υπολοιποί Ελλήνες. Γενικά βρες αυτό που συγκινεί εσένα απο την συγκεκριμένη περίοδο. Στα ελληνικά το "..εκ των υστέρων' του Γ. Μαλισσιοβα ειναι μια τέτοια προσπάθεια, για άλλη περίοδο.

[kostis7]

Θα βγω λίγο εκτός θέματος γιατί είναι ενδιαφέροντα αυτά που λες...

 

όπως έλεγε στην ''Πολίτικη Κουζίνα'' ο πιτσιρικάς:''Οι Έλληνες μας δέχτηκαν σας Τούρκους και οι Τούρκοι μας αντιμετώπιζαν σαν Έλληνες''.Φρίκη...

Έχεις να προτείνεις κάποιο βιβλίο σχετικό με αληθινές μαρτυρίες;

[germanicus]

με το που διάβασα αυτό το αρθράκι στην Καθημερινή, το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα είναι ότι μπορεί και να σε ενδιέφερε

 

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articl.../12/2008_294901

«Η καταστροφή δεν έγινε δυστυχώς μάθημα»

Ο Βρετανός συγγραφέας Τζάιλς Μίλτον έγραψε ένα συναρπαστικό αφήγημα για την πιο τραγική σελίδα του σύγχρονου ελληνισμού

 

Συνέντευξη στη Μαργαριτα Πουρναρα

 

Ο Τζάιλς Μίλτον πίνει μια μεγάλη γουλιά τσάι, παίρνει μια βαθιά ανάσα και διατυπώνει σε μία μόνο φράση το πιο πικρό δίδαγμα του βιβλίου του: «Η καταστροφή της Σμύρνης δεν έγινε, δυστυχώς, ένα οικουμενικό μάθημα για τον κόσμο. Μία από τις σημαντικότερες πόλεις, με ακμάζον εμπόριο, ευζωία και ανεκτικότητα, πρωτόγνωρη για την εποχή σβήστηκε από τον χάρτη». Συγγραφέας και δημοσιογράφος ο 42χρονος Βρετανός, έγραψε ένα από τα πιο συναρπαστικά αφηγήματα για την πιο τραγική σελίδα του σύγχρονου Ελληνισμού, με τίτλο «Σμύρνη, ο Χαμένος Παράδεισος» (Εκδόσεις Μίνωας, μετάφραση Α. Καλοφωλιάς). Τον συναντήσαμε στου Ψυρρή, κατά τη σύντομη επίσκεψή του στη χώρα μας.

 

Η πρωτοτυπία του εγχειρήματός του είναι ότι βάσισε την αφήγησή του στους Λεβαντίνους, τις ευκατάστατες οικογένειες ευρωπαϊκής καταγωγής που ζούσαν γενιές ολόκληρες στην Ανατολή, έχοντας αφομοιώσει τους τρόπους της. Οι Ουίταλς, οι Πάτερσον, οι Ζιρό κ.ά. διαβίωναν πριγκιπικά, σχηματίζοντας ιδιότυπες οικογενειακές δυναστείες. Ηταν ένας θύλακος της Δύσης, στην καρδιά της Μικράς Ασίας, που παρέμενε ουδέτερος ανάμεσα σε Ελληνες και Τούρκους. Ανθρωποι μορφωμένοι και οξυδερκείς, άφησαν πίσω τους ημερολόγια και έγγραφα για τα γεγονότα προ της Καταστροφής αλλά και για τις τελευταίες ημέρες, πριν η Σμύρνη πνιγεί στο αίμα. Ο καμβάς της αφήγησης συμπληρώνεται με μαρτυρίες από Ελληνες επιζώντες, όπως ο Πέτρος Μπρούσαλης.

 

Ο Μίλτον –συνώνυμος με τον σπουδαίο ποιητή, που έγραψε επίσης για τον Χαμένο Παράδεισο– συνθέτει τη μεγάλη ιστορία με πολλές ψηφίδες από προσωπικές αφηγήσεις και το βιβλίο του διαβάζεται απνευστί. Το ίδιο και άλλα συγγραφικά του πονήματα με ιστορικά θέματα που εστιάζουν σε ιδιάζουσες αληθινές προσωπικές ιστορίες, όπως του Βρετανού Ουίλιαμ Ανταμς που ναυάγησε στις ακτές της Ιαπωνίας το 1600 και έγινε σαμουράι.

 

«Κάποτε ήμουν πολύ πιο δραστήριος ως δημοσιογράφος. Εχω συνεργαστεί άλλωστε με τις μεγαλύτερες βρετανικές εφημερίδες. Το συγγραφικό μου έργο μού έχει περιορίσει τον χρόνο», μας εξομολογείται. «Εκτός από τα ιστορικά βιβλία, έχω εκδώσει δύο μυθιστορήματα και τρία βιβλία για παιδιά. Η αλήθεια είναι ότι στο βιβλίο μου για τη Σμύρνη ενήργησα περισσότερο ως δημοσιογράφος παρά ως συγγραφέας. Βάσισα λ.χ. ένα μέρος του βιβλίου σε συνεντεύξεις από επιζώντες. Επρεπε να βρω τους απογόνους των λεβαντίνων της Σμύρνης που είχαν διασκορπιστεί σε όλο τον κόσμο».

 

Αμερόληπτη ματιά

 

«Επέλεξα αυτήν την ομάδα του πληθυσμού της πόλης, διότι προσφερόταν για μια αντικειμενική καταγραφή του κλίματος. Η ματιά τους στα γεγονότα ήταν αμερόληπτη. Ηταν μια κάστα ανθρώπων αφάνταστα πλούσιων και προνομιούχων.

 

Ηταν ο καταλύτης στο να οικοδομηθεί η κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα στη Σμύρνη και η ανεκτικότητά της στο διαφορετικό. Ηταν μια ελληνική πόλη, αλλά το προφίλ της σμιλεύτηκε εξίσου και από τους ξένους. Οι περισσότεροι από τους τελευταίους δεν υπέφεραν. Κατάφεραν να διαφύγουν, αφήνοντας βέβαια πίσω την περιουσία τους. Ηταν άνθρωποι μορφωμένοι και έτσι η καταγραφή των γεγονότων σε ημερολόγια και άλλα έγγραφα έχει μεγάλη αξία».

 

Ο Μίλτον διαβάζει συνεχώς κι έτσι γεννιούνται οι ιδέες για τα συγγραφικά έργα. «Το ερέθισμα για τη Σμύρνη ήρθε χάρις σε μια μελέτη για ένα παλιότερο βιβλίο μου. Οι Ευρωπαίοι δεν διδάσκονται την Ιστορία της Μικράς Ασίας στα σχολεία τους.

 

Καθώς μάθαινα όλο και περισσότερα, διαπίστωνα πόσο άδικο είναι να έχει παραλειφθεί τόσο σημαντικό κεφάλαιο από τη διδασκαλία.

 

Οι δυτικές κυβερνήσεις είχαν παίξει καθοριστικό ρόλο στην υπόθεση της Σμύρνης.

 

Μπορεί η καταστροφή να είναι από τις στιγμές που άλλαξαν τον ρουν της Ιστορίας της Ελλάδας, αλλά ήταν εξίσου σημαντική και για τη Δύση».

 

Διαχρονικά

 

«Υπάρχει επίσης άλλη μια σημαντική παράμετρος: τα ζητήματα που ανέκυψαν εκείνη τη χρονική στιγμή είναι διαχρονικά, αφορούν τόσο πολύ την εποχή μας.

 

Στη Μικρά Ασία είχαμε γενοκτονία, εθνική κάθαρση, τεράστιες μετακινήσεις πληθυσμού, ανάμειξη πολλών κυβερνήσεων. Τα ίδια φαινόμενα βλέπουμε να συμβαίνουν και στον σημερινό κόσμο».

 

Η ανθρωποκεντρική προσέγγιση της ιστορίας

 

Ο Μίλτον επιμένει. «Η καταστροφή της Σμύρνης δεν έγινε ένα οικουμενικό μάθημα για τον κόσμο. Σίγουρα δεν έγινε για τις κυβερνήσεις. Δεν είμαι Ελληνας για να διαισθάνομαι τον πόνο που προκαλεί η λέξη Σμύρνη αλλά ο κυνισμός με τον οποίον αντιμετώπισαν το θέμα η βρετανική και η αμερικανική κυβέρνηση είναι σοκαριστικός. Σε ανθρωπιστικό επίπεδο ήταν μια καταστροφή τεράστιας κλίμακας, η πρώτη που είδαμε τον 20ό αιώνα. Ηταν επίσης το πρώτο δείγμα βάναυσης ρεάλ πολιτίκ. Οι ξένες κυβερνήσεις γύρισαν την πλάτη στο πλήθος που ήταν έτοιμο να σφαγιαστεί για να μη φανεί ότι θα σώσουν τους εχθρούς της Τουρκίας. Φοβάμαι ότι αυτή η φρικτή στάση μάς ακολουθεί ακόμα. Στο Ιράκ λ.χ. έχουμε ισχυρή ανάμειξη ξένων κυβερνήσεων».

 

Ζωντανή αφήγηση

 

Η δημοσιογραφική πείρα του Μίλτον, τον βοηθάει να κάνει την αφήγηση ζωντανή, με εναργείς εικόνες. «Η ανθρωποκεντρική προσέγγιση είναι πάντα το κλειδί για να μπεις στο δωμάτιο της ιστορίας. Μια στεγνή καταγραφή των γεγονότων με τοποθεσίες και ημερομηνίες δεν συγκινεί κανέναν. Πρέπει να βοηθήσεις τον αναγνώστη να ταυτιστεί με το ανάγνωσμα, να τον κάνεις να αισθανθεί πώς θα αντιδρούσε ο ίδιος αν είχε να αντιμετωπίσει αυτές τις ακραίες καταστάσεις».

 

Ο Βρετανός συγγραφέας πιστεύει ότι η σύγκρουση δεν θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί. Ενδεχομένως όμως, αν υπήρχαν άλλοι πολιτικοί χειρισμοί να μην είχε καταστραφεί η πόλη. «Ελάχιστοι μπορούσαν να καταλάβουν ότι από την στιγμή που πάτησε το πόδι του ο ελληνικός στρατός θα κατέληγαν όλα στον όλεθρο. Ο μόνος πολιτικός που είχε συναίσθηση αυτού του πράγματος ήταν ο Ουίνστον Τσόρτσιλ που προσπάθησε να σταματήσει τον Λόιντ Τζορτζ να υποστηρίζει τις ιδέες του Βενιζέλου. Τα πράγματα εκείνη την περίοδο θα πήγαιναν σίγουρα άσχημα με τον μεγάλο ελληνικό πληθυσμό της Μικράς Ασίας και τη γέννηση του τουρκικού εθνικισμού. Το πιο τραγικό είναι ότι αναγκάστηκαν να ξεριζωθούν από την Μικρασία και Ελληνες που δεν είχαν ανάμειξη στα γεγονότα όπως εκείνοι που ζούσαν στην Καππαδοκία. Υπήρχαν κοινότητες Ελλήνων που συνυπήρξαν αρμονικά και ειρηνικά με τους Τούρκους που έφυγαν και έτσι χάθηκε ένα είδος συμβίωσης».

 

Ο Μίλτον έχει συχνά κατηγορηθεί ότι τήρησε αντιτουρκική στάση στο βιβλίο του. «Σκοπός μου δεν ήταν να πάρω την πλευρά κανενός αλλά να κάνω ένα βιβλίο για την Σμύρνη που να βασίζεται στη ματιά των Λεβαντίνων. Σε ένα ταξίδι μου στην Ουάσιγκτον οι Ελληνες με κάλεσαν να δώσω μια ομιλία. Ηρθαν και εκπρόσωποι του τουρκικού λόμπι, που άφησαν ντοσιέ με στοιχεία για τις βαρβαρότητες που διέπραξε ο ελληνικός στρατός στη Μικρασία σε κάθε θέση. Μόλις τελείωσε η ομιλία, έγιναν πολλές ερωτήσεις και το θερμόμετρο ανέβηκε. Ενιωθα πως ό,τι ήθελε να πει η μια ομάδα στην άλλη έπρεπε να έχει διαμεσολαβητή εμένα. Οι Τούρκοι με έχουν κατηγορήσει ότι είμαι αντιτούρκος, κάτι που βρίσκω γελοίο. Καταλαβαίνω ότι είναι δύσκολο για εκείνους να διαβάσουν το βιβλίο μου. Ούτε για τους Ελληνες όμως είναι εύκολο, καθώς αναφέρομαι και στις βιαιοπραγίες του ελληνικού στρατού. Κανείς δεν βγαίνει αλώβητος από την αφήγηση. Η διαπίστωσή μου βέβαια είναι ότι στην Αμερική τα πνεύματα μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων είναι πολύ περισσότερο οξυμένα απ’ ό,τι στην Ελλάδα. Από την άλλη, έχω ακούσει και παράπονα για το γεγονός ότι ενώ οι Ελληνες υπέφεραν τα πάνδεινα, εστίασα το βιβλίο μου στους Λεβαντίνους».

 

Ο Μίλτον έχει μια καθαρή εικόνα για τη σύγχρονη Τουρκία. «Αν η Τουρκία έμπαινε στην ευρωπαϊκή οικογένεια, θα ήταν ευεργετικό για πολλές χώρες, εκ των οποίων και η Ελλάδα. Για να μπορέσει όμως η Τουρκία να προχωρήσει σε μια τέτοια κίνηση, θα πρέπει να διορθώσει πολλά πράγματα, όπως λ.χ. να κατοχυρώσει την ελευθερία λόγου. Θεωρητικά η ένταξη θα ήταν καλή κίνηση. Πρακτικά την βρίσκω ανεδαφική προς το παρόν».

 

Η άλλη πλευρά

 

Εχοντας συνομιλήσει με πολλούς Ελληνες και Τούρκους, ο συγγραφέας πιστεύει ότι όλο και περισσότεροι μπορούν να αποδεχθούν οδυνηρές για τον εθνικισμό πτυχές της ιστορίας τους.

 

«Εξαρτάται με ποιον μιλάτε. Αν έχετε απέναντί σας έναν Τούρκο διανοούμενο που ζει στο Λονδίνο, θα είναι σε θέση να κάνει έναν αντικειμενικό απολογισμό και να ακούσει αυτά που έχετε να πείτε.

 

Ενας φίλος μου Τούρκος δημοσιογράφος στο BBC μιλάει ανοιχτά για τη γενοκτονία των Αρμενίων. Και στη Σμύρνη συνάντησα ανθρώπους ανοιχτόμυαλους, διατεθειμένους να δουν την άλλη πλευρά. Υπάρχουν, βέβαια, και εκείνοι που δεν μπορείς ούτε καν να αναφέρεις ότι οι Τούρκοι ξεκίνησαν την πυρκαγιά της Σμύρνης. Υπάρχουν όμως αποδείξεις για το γεγονός αυτό παρά το ότι όλες οι πλευρές αλληλοκατηγορούνται».

 

Ενδιαφέρον του Τομ Χανκς για ταινία

 

Το βιβλίο έδωσε στον Μίλτον μεγάλη χαρά. «Είναι άλλο πράγμα να ανακαλύπτεις την ιστορία στις σελίδες ενός βιβλίου και άλλο να την ακούς από το στόμα ενός ηλικιωμένου που ήταν παρών. Από την άλλη πλευρά, συχνά είχα την αίσθηση, ακούγοντας αυτούς τους ανθρώπους, ότι έκλεβα κάτι πολύ πολύτιμο. Ηταν οι πιο έντονες στιγμές της ζωής τους που πάντα θα θυμούνται και εγώ πήγαινα, τούς μιλούσα για καμιά - δυο ώρες και έφευγα, παίρνοντας μαζί μου αυτόν τον θησαυρό. Δεν εμπιστεύομαι το Ιντερνετ. Ποτέ δεν ξέρεις ποιος προμηθεύει τις πληροφορίες και για ποιον λόγο. Αν κάποιος προσπαθούσε να διαβάσει όλη την ιστορία της Σμύρνης στο Διαδίκτυο, θα τρελαινόταν από τις αντιφάσεις. Πιστεύω στην παλιομοδίτικη δημοσιογραφική έρευνα στα αρχεία και στις συνεντεύξεις πρόσωπο με πρόσωπο. Ανησυχώ πολύ για το μέλλον της δουλειάς, όταν βλέπω πόσο οι εφημερίδες και οι συνάδελφοι βασίζονται στο Διαδίκτυο». Η συνέντευξη έκλεισε με την ευχή να γίνει το βιβλίο του ταινία. Υπάρχουν έγκυρες δημοσιογραφικές πληροφορίες ότι αυτήν την περίοδο το διαβάζει ο Τομ Χανκς.