Search the Community

Ένα αφιέρωμα στον Robert Crumb, του Ορέστη Παπαϊωάννου, από το 6ο τεύχος του περιοδικού Ανατολικός.

Το πρώτο στριπάκι με πρωταγωνιστή τον διαβόητο γάτο Fritz, του Robert Crumb. Scanlation δικό μου, παρμένο από τον τρίτο τόμο της σειράς The Complete Crumb Comics (εκδ. Fantagraphics).

Μια από τις σημαντικότερες και πλέον αμφιλεγόμενες μορφές των κόμικς. Επιδραστικός όσο ελάχιστοι, με μια τεράστια εργογραφία, ο Crumb αποτέλεσε πρωτοπόρο των underground comix των 60’s και σημείο αναφοράς στη σύγχρονη αμερικανική κουλτούρα. Ο Crumb γεννήθηκε το 1943 στην Φιλαδέλφεια, αλλά η οικογένειά του μετακόμιζε συχνά. Μεγάλωσε σε ένα άσχημο περιβάλλον, καθώς ο στρατιωτικός πατέρας του ήταν ιδιαίτερα αυστηρός και μάλλον βίαιος, ενώ η μητέρα του ήταν αλκοολική και εθισμένη στις αμφεταμίνες. Δύο από τα τέσσερα αδέλφια του Crumb, ο Charles Jr. και ο Maxon ήταν ψυχικά ασθενείς, κατάσταση που επιδεινωνόταν από τις τιμωρίες του πατέρα τους. Το καταφύγιο των αγαπημένων αδελφών Crumb ήταν τα κόμικς. Ειδικά ο μικρός Robert, ενθαρρυνόταν πολύ από τον Charles Jr. να σχεδιάζει, παρά τις συμβουλές [sic] των δασκάλων του. Τελειώνοντας το σχολείο, ο Crumb έφυγε από το σπίτι και μετακόμισε στο Κλίβελαντ, όπου έπιασε δουλειά σε μια εταιρεία παραγωγής ευχετήριων καρτών. Εκεί γνώρισε και έγινε φίλος με τον Harvey Pekar. Πάνω, η πρώτη ιστορία του Fritz the Cat και κάτω, τα τελευταία του καρέ. Ο Crumb τον σκότωσε το 1972 (μέσω μιας πρώην, με παγοκόφτη ), γιατί δυσαρεστήθηκε πάρα πολύ από την γνωστή ταινία του Ralph Bakshi Γύρω στο 1964, ο Crumb έστειλε κάποια σχέδιά του Fritz the Cat στο περιοδικό Help!, του οποίου αρχισυντάκτης ήταν ο Harvey Kurtzmann. Παρά τους αρχικούς δισταγμούς του Kurtzmann («Μας άρεσε πολύ το σκίτσο με τη γάτα, αλλά δεν είμαστε σίγουροι αν μπορούμε να το τυπώσουμε και να μην μπούμε φυλακή»), τελικά έγιναν αποδεκτά. Με το κλείσιμο του Help! το 1965, ο διαβόητος γάτος μετακόμισε στο περιοδικό Cavalier. Το 1967 ο Crumb εγκαταστάθηκε στο Σαν Φρανσίσκο. Συχνά υπό την επήρεια LSD, σχεδίαζε μανιωδώς και αρκετά κόμικς του δημοσιεύτηκαν σε διάφορα underground έντυπα. Την ίδια περίοδο άρχισε να τυπώνεται το Zap Comix, μέσα από το οποίο συστήθηκαν μερικοί από τους γνωστότερους χαρακτήρες του Crumb, όπως η Angelfood McSpade και ο R. Crumb, μια καρικατούρα του εαυτού του. Από το δεύτερο τεύχος και μετά φιλοξενούσε επίσης κόμικς των Gilbert Shelton, Spain Rodriguez και S. Clay Wilson. Το Zap Comix έκανε αμέσως αξιοσήμαντη εντύπωση (παρότι το πρώτο τεύχος βγήκε σε μόλις 5.000 κομμάτια) και δημιούργησε ένα κύμα παρόμοιων εντύπων σε εθνικό επίπεδο. Αποτέλεσε ουσιαστικά το εφαλτήριο των underground κόμικς (ή “comix” όπως συχνά αποκαλούνται). Στα χρόνια που ακολούθησαν, ο Crumb ήταν τρομακτικά παραγωγικός. Εκτός από το Zap Comix κυκλοφόρησαν πολλές δουλειές του, είτε προσωπικές (Despair – 1969, Big Ass Comics – 1969-1971 κ.ά.), είτε σε συνεργασία με άλλους (Snatch – 1968-1971). Αυτό που έκανε ελκτικά τα κόμικς του Crumb και των υπόλοιπων «υπογείων» ήταν κυρίως η θεματολογία. Η βία, η σεξουαλικότητα (συχνά με ταμπού πτυχές της), η χρήση ναρκωτικών και το σκατολογικό χιούμορ έρχονταν σε σύγκρουση με το εδραιωμένο Comics Code Authority. Το 1972, ο Crumb ήρθε σε επαφή με έναν παλιό του γνώριμο. Ο Harvey Pekar του ζήτησε να εικονογραφήσει το American Splendor, μια αυτοβιογραφική σειρά. Ο Crumb δέχτηκε, αλλά πέρασαν τέσσερα χρόνια μέχρι να βγει το πρώτο τεύχος. Ο Crumb άλλαξε ελαφρώς το σχέδιό του, καθώς απομακρύνθηκε από τις υπερβολικές καμπύλες και το καρτουνίστικο στυλ των δικών του έργων. Όπως έχει ειπωθεί «όσο και να θαυμάζει κανείς τους άλλους σχεδιαστές της σειράς, πάντα θα επιστρέφει στα τεύχη του Crumb». Ενώ το Zap Comix συνεχιζόταν ακάθεκτο (αν και με ακαθόριστη συχνότητα κυκλοφορίας), ο Crumb προχώρησε στη δημιουργία ενός ακόμα περιοδικού. Το Weirdo πρωτοκυκλοφόρησε το 1981 και έδρασε ως αντίβαρο για το πιο ιντελεκτουέλ Raw του Art Spiegelman και της Françoise Mouly, που έβγαινε εκείνη την εποχή. Παρότι δεν είχε τελικά τόσο μεγάλη ανταπόκριση, βοήθησε στην ανάδειξη νέων ταλέντων, όπως ο Peter Bagg και η Dori Seda. Ο Crumb συνέχισε να δημιουργεί νέα κόμικς, όπως το Hup (1987-1992), ενώ παράλληλα τα παλαιότερα έργα του κέντριζαν το ανανεωμένο ενδιαφέρον του κοινού, μέσα από επανεκδόσεις και αυξανόμενες μεταφράσεις σε χώρες της Ευρώπης. Από τη δεκαετία του 1990, ο ρυθμός του Crumb έχει μειωθεί, αλλά όχι όσο θα περίμενε κανείς. Φιλοτέχνησε το «περίπου κόμικ» Introducing Kafka (1993) του David Zane Mairowitz και από κοινού με τη δεύτερη σύζυγό του και συχνή πλέον συνεργάτιδά του Aline Kominsky δημιούργησε το Self-loathing Comics (1995-1997). Επιπλέον συνεργάστηκε με τα περιοδικά The New Yorker και Mineshaft. Το 2009, ολοκλήρωσε το magnum opus του, μια πιστή μεταφορά σε κόμικς της Γενέσεως, του πρώτου βιβλίου της Παλαιάς Διαθήκης. Οι αρχικές επιρροές του Crumb είναι διάφοροι κομίστες και animators της περιπολεμικής εποχής, όπως ο Carl Barks, ο Walt Kelly και ο Max Fleischer. Η δε ανακάλυψη, στα 50's, του Harvey Kurtzmann υπήρξε καθοριστικός παράγοντας για την ανάπτυξη του προσωπικού του στυλ. Επιπλέον, η άμεση επαφή με τον S. Clay Wilson τον ώθησαν να στρέψει τα κόμικς του από ένα μέσο διασκέδασης, σε εργαλείο κοινωνικής κριτικής. Οι προσωπικές του εμμονές και ψυχώσεις έχουν περάσει αυτούσιες σε πολλά από τα κόμικς του. Αυτές τον έκαναν γνωστό άλλωστε. Τα κόμικς του Crumb προκαλούσαν και προκαλούν ακόμα έντονες αντιδράσεις σχετικά με το περιεχόμενο και τις προθέσεις τους. Έχει κατηγορηθεί για ρατσισμό και μισογυνισμό. Ο ίδιος έχει δηλώσει ότι στα πρώτα χρόνια της καριέρας του έπαιζε με τα στερεότυπα που υπήρχαν για τους Αφροαμερικανούς, τα οποία δεν αποδεχόταν ο ίδιος. «Έπαιζα μαζί τους με έναν ψυχεδελικό τρόπο. Δεν ξέρω. Είναι δύσκολο να το εξηγήσω. Δεν είναι η δουλειά μου να το εξηγήσω». Όσον αφορά την έτερη κατηγορία, ο ίδιος προτιμά να δίνει αντικρουόμενες απαντήσεις, άλλοτε αποδεχόμενος κι άλλοτε αρνούμενος τον χαρακτηρισμό του μισογύνη. Αν ένα πράγμα είναι αδύνατο να παραβλέψει κανείς για τον Crumb, ακόμα κι αν δεν αποτελεί φαν (όπως η αφεντιά μου), είναι ο δυσθεώρητος αντίκτυπος του έργου του. Θα έλεγα ότι οι δημιουργοί που έχουν ίση ή μεγαλύτερη επίδραση από τον Crumb, μετριούνται στα δάκτυλα του… μισού χεριού. Πέρα από την προφανή επιρροή σε ολόκληρο το κίνημα των underground και indie κόμικς (Peter Bagge, Charles Burns, Joe Sacco, Chris Ware και η λίστα δεν τελειώνει εδώ…), η αύρα του Crumb εξαπλώθηκε και στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού. Από το κύμα που σάρωσε τους κανόνες των γαλλικών κόμικς και λεγόταν Hara-Kiri, μέχρι τους Gotlib, Zep, Caza και Moebius και από τον Bryan Talbot μέχρι τους δικούς μας Tomek και Tasmar. Ο Alan Moore τον έχει αποκαλέσει «πολύτιμο λίθο», ο Matt Groening πίνει Duff στην υγειά του και ο Steve Martin έχει πει πως τα κόμικς του Crumb τον βοήθησαν να ανακαλύψει την κωμική του πλευρά. Στο GreekComics μπορείτε να διαβάσετε τα: Φριτς ο Γάτος Η μυστικιστική εμπειρία του Philip K. Dick

Η πρώτη σελίδα του «America» του Robert Crumb προειδοποιεί τον αναγνώστη για τη σκληρή κριτική που θα ασκήσει ο καλλιτέχνης ενάντια στο «αμερικανικό μοντέλο» Το underground ρεύμα των κόμικς στις ΗΠΑ ήταν θνησιγενές, αλλά οι παρακαταθήκες που άφησε είναι ανυπολόγιστες. Ο σημαντικότερος εκπρόσωπός του και αναμφίβολα ο πιο παραγωγικός και ο πιο αμφιλεγόμενος είναι ο Robert Crumb, που από τη δεκαετία του 1960 άσκησε ανελέητη κριτική στο «αμερικανικό μοντέλο». Μια συλλογή από παλαιότερα έργα του που κυκλοφόρησε το 1995 με τίτλο «America» ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων, αλλά απέσπασε και διθυραμβικές κριτικές. Τα underground κόμικς που άνθησαν στις ΗΠΑ στα τέλη της δεκαετίας του 1960 είχαν κατά πλειονότητα στο επίκεντρο της θεματολογίας τους τα ανοικτά πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα της εποχής. Τα πολυποίκιλα και πολύχρωμα κοινωνικά κινήματα διεκδικούσαν μαχητικά τα δικαιώματα των νέων, δηλαδή των εκπροσώπων της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς. Ο πόλεμος του Βιετνάμ βρισκόταν εν εξελίξει, ενώ ο Ψυχρός Πόλεμος εξακολουθούσε να απειλεί όλο τον πλανήτη με ένα πυρηνικό «ατύχημα», σε μια ισορροπία τρόμου ανάμεσα στις δυο υπερδυνάμεις. Ο κοινωνικός συντηρητισμός των περασμένων δεκαετιών και το πολιτικό τέλμα της εναλλαγής στην εξουσία των δυο παραδοσιακών κομμάτων δεν μπορούσαν να εκφράσουν τη νέα γενιά, που άρχισε να συσπειρώνεται σε εναλλακτικές μορφές πολιτικής ομαδοποίησης και να παλεύει για τη χειραφέτηση. Το αντιπολεμικό κίνημα, το κίνημα της σεξουαλικής απελευθέρωσης, τα κινήματα για τα δικαιώματα των μαύρων, των γυναικών, των ομοφυλόφιλων, των μειονοτήτων, το κίνημα για την αποποινικοποίηση της χρήσης ψυχοτρόπων ουσιών κ.ά. ασκούσαν έλξη σε όλο και περισσότερους εικοσάρηδες. Επίκεντρο των αγώνων ήταν η Δυτική Ακτή και πιο συγκεκριμένα το Σαν Φρανσίσκο, στο οποίο συνέρρεαν πολιτικοί ακτιβιστές, τραγουδιστές, καλλιτέχνες, συγγραφείς, ανήσυχοι νέοι από κάθε σημείο της Αμερικής. Ανάμεσά τους και πολλοί δημιουργοί κόμικς. Ένας από αυτούς ήταν και ο εικοσιτετράχρονος Robert Crumb, ο οποίος, έπειτα από κάποιες σύντομες απόπειρες να εργαστεί επαγγελματικά ως δημιουργός κόμικς στο Κλίβελαντ και στη Νέα Υόρκη, το 1967 μετακόμισε στο Σαν Φρανσίσκο για να ζήσει από κοντά τις κοσμογονικές εξελίξεις. Εκεί γνώρισε ορισμένους από τους σπουδαιότερους, μεταγενέστερα, δημιουργούς κόμικς όπως τον Art Spiegelman, τον Gilbert Shelton, τον S. Clay Wilson κ.ά., συνεργάστηκε μαζί τους, έγινε εκδότης, σχεδίασε εξώφυλλα δίσκων ακόμα και για την Janis Joplin, έβγαλε ατέλειωτα low budget περιοδικά που μοιράζονταν από χέρι σε χέρι, βυθίστηκε στις ουσίες και ξεκίνησε να δημιουργεί τα δικά του κόμικς με φρενήρεις ρυθμούς επινοώντας διαρκώς νέους χαρακτήρες. Αν και το έργο του χαρακτηρίζεται από αποσπασματικότητα και οι ιστορίες του, με ελάχιστες εξαιρέσεις, ήταν πάντα ολιγοσέλιδες, η κυκλοφορία του «America» το 1995, αφού εν τω μεταξύ είχε ήδη μετακομίσει στη Γαλλία το 1991 ως αντίδραση στην πολιτική του Τζορτζ Μπους του πρεσβύτερου, κατέδειξε μια πιθανώς παραγνωρισμένη μέχρι τότε διάσταση της δουλειάς του: την αυστηρή κριτική στο οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό σύστημα των ΗΠΑ. Στο καταπληκτικό ντοκιμαντέρ «Crumb» του 1994, σε σκηνοθεσία του Terry Zwigoff και παραγωγή του David Lynch, είχε την ευκαιρία να αναπτύξει διεξοδικά τις απόψεις του για τον κατήφορο της χώρας. Το «America», όμως, ήταν ένας καταπέλτης. Αποδοχή ή απόρριψη των στερεοτύπων; Στην πρώτη ιστορία της συλλογής με τίτλο «Ας μιλήσουμε λογικά για τούτη 'δώ τη μοντέρνα Αμερική», ο Crumb συνοψίζει από την πρώτη κιόλας σελίδα την κριτική του. Γι’ αυτόν η μοντέρνα Αμερική είναι ένας «άκαρδος νταής» που ξεχειλίζει από γλουτένη και λίπος, μια άσχημη χώρα. Στην ίδια ιστορία περιγράφει όλα αυτά που μισεί στις ΗΠΑ: τους χοντρούς καπιταλιστές και όλες τις μεγάλες εταιρείες, τους ριζοσπάστες που αναμασούν χιλιοειπωμένα σλόγκαν, όσους κυκλοφορούν χαμογελαστοί για να σφίξουν χέρια, την κουλτούρα των νέων και όλους τους εφήβους, τις μοδάτες γυναίκες, τις πλαστικές επιγραφές, τις προσωπικότητες της σόου-μπιζ και τα ΜΜΕ γενικά, τους διανοούμενους των πόλεων, τα υπερηχητικά αεροπλάνα, τις λεωφόρους, τις αερογέφυρες, τους «νέγρους» και την αργκό τους, τους Εβραίους, τους αγενείς Ιταλούς, τη μοντέρνα αρχιτεκτονική, το real estate κ.ά. Βέβαια, μια τέτοια κριτική θα μπορούσε άνετα να χαρακτηριστεί ρατσιστική και πολλοί έχουν καταλογίσει στον Crumb ρατσιστικά και μισανθρωπικά κίνητρα. Ο ίδιος δεν αρνείται αυτές τις κατηγορίες αλλά ούτε και τις αποδέχεται. Απλώς απαντά με τις ιστορίες του. Γι’ αυτό σε μια άλλη ιστορία από τη συλλογή με πρωταγωνιστή τον Whiteman, έναν μέσο, ηλίθιο, καταπιεσμένο και κρυψίνου Αμερικανό, αντιστρέφει την ενδεχόμενη ρατσιστική κριτική του καθιστώντας θετικούς χαρακτήρες τους μαύρους και αρνητικό τον λευκό, ενώ στην ιστορία «Salty Dog» παρουσιάζει την αστυνομική βία και τον ρατσισμό με θύματα τους μαύρους. Τα «Σκουπίδια» είναι μια ιστορία που περιγράφει την καταναλωτική μανία του σύγχρονου Αμερικανού και τους τόνους από απορρίμματα που αυτός παράγει, με αποτέλεσμα την οικολογική καταστροφή. Στη συνέχεια επιτίθεται με σφοδρότητα στον στρατό των ΗΠΑ και στη νοοτροπία της επίλυσης των διαφορών μέσω των όπλων αλλά και στη γενικευμένη οπλοκατοχή, σκιαγραφεί με τα πιο μελανά χρώματα την υποκρισία και τη φαντεζί βιτρίνα της μίας και μοναδικής τελετής απονομής των Οσκαρ στην οποία παρέστη, σαρκάζει το δικομματικό πολιτικό σύστημα και τους ανεγκέφαλους ψηφοφόρους που τραγουδούν τον αμερικανικό εθνικό ύμνο, μιλά για την ερήμωση της υπαίθρου, την καταλήστευση των φυσικών πόρων και την καταστροφή του περιβάλλοντος και προβάλλει το «οικοτοπικό» του όραμα αντί του άκρατου οικονομικού ανταγωνισμού. Οι πιο αμφιλεγόμενες, όμως, ιστορίες του και σίγουρα οι πιο παρεξηγήσιμες (ίσως όχι άδικα) είναι δυο τρισέλιδα κόμικς, δημοσιευμένα αρχικά το 1993 στο περιοδικό «Weirdo» το οποίο και διηύθυνε μαζί με τη σύζυγό του και επίσης δημιουργό κόμικς Aline Cominsky. Η μια έχει τίτλο «Όταν οι Νέγροι κατακτήσουν την Αμερική» και η άλλη «Όταν οι καταραμένοι Εβραίοι κατακτήσουν την Αμερική». Στην πρώτη παρουσιάζει μια φανταστική εξέγερση του αφροαμερικανικού πληθυσμού που με τα όπλα και ασκώντας ωμή βία επιβάλλει ένα ολοκληρωτικό καθεστώς εκδικητικής μανίας απέναντι στους λευκούς, οδηγώντας τους στις βαμβακοφυτείες και μαστιγώνοντάς τους ανελέητα, ενώ στη δεύτερη εμφανίζει τους Εβραίους ως συνωμότες και πάμπλουτους που κινούν τα νήματα της παγκόσμιας οικονομίας και ελέγχουν σαν μαριονέτες τούς πολιτικούς μέχρι να καταστρέψουν όλο τον κόσμο με μια πυρηνική έκρηξη. Οι αντιδράσεις που προκάλεσαν αυτές οι δυο ιστορίες είχαν στο επίκεντρό τους έναν πιθανολογούμενο υφέρποντα ρατσισμό καθώς και τις εξώφθαλμα στερεοτυπικές απεικονίσεις και περιγραφές των Αφροαμερικανών και των Εβραίων. Οι υπερασπιστές, ωστόσο, του Crumb μίλησαν για μια γκροτέσκα απολαυστική υπερβολή που, καλλιτεχνική αδεία, ως στόχο της δεν είχε τους φανταστικούς «κατακτητές» του κόσμου, αλλά το ακριβώς αντίθετο: όσους, δηλαδή, υποκύπτουν με ευκολία στην αποδοχή των στερεοτύπων και τα αναπαράγουν για να σπείρουν φόβο και διχόνοια. Επιπροσθέτως, ειδικότερα για την περίπτωση των Αφροαμερικανών, το συνολικό έργο του Crumb μόνο ρατσιστικό δεν μπορεί να χαρακτηριστεί. Τουναντίον, η καθ’ υπερβολήν παρουσίαση των θυμάτων μιας κατάστασης ως θυτών μόνο ως τροφή προς σκέψη μπορεί να λειτουργήσει. Σκέψη που οδηγεί στο πιθανό συμπέρασμα ότι αφού η ζωή απέδειξε πώς μεταξύ δυο ενδεχομένων επικράτησε το ένα, ίσως μόνο αυτό μπορούσε να επικρατήσει στο δεδομένο πολιτικοοικονομικό σύστημα. Και το ενδεχόμενο που επικράτησε ήταν η καταπίεση των μαύρων από τους λευκούς και όχι το αντίθετο. Μετά την κυκλοφορία του «America» ο Robert Crumb εξακολούθησε να ασχολείται με τις ΗΠΑ και τις κοινωνικές παθολογίες τους επιχειρώντας πάντα να διαλύσει τις ψευδαισθήσεις περί ανωτερότητας, οικονομικής παντοκρατορίας και πλανητικής κυριαρχίας ως αποτέλεσμα ενός, τάχα, κοινωνικού δαρβινισμού. Η αλήθεια είναι, όμως, ότι με το πέρασμα των χρόνων η καυστική του ματιά και η βιτριολική του προσέγγιση μαλάκωσαν και λειάνθηκαν. Ίσως πάλι να βοήθησε σε αυτό και η μόνιμη μετεγκατάστασή του στην Ευρώπη, μακριά από τη χώρα των αντιφάσεων που αγαπούσε να μισεί. Στα 72 του σήμερα, παραμένει ενεργός και δραστήριος. Και πιθανώς δεν έχει πει την τελευταία του λέξη για τις ΗΠΑ όσο αυτές εξακολουθούν να καταστρέφουν και να αυτοκαταστρέφονται παίζοντας τον ρόλο του παγκόσμιου χωροφύλακα. Και το σχετικό link...

Πρόσφατα διάβασα για πρώτη φορά βιβλία του Philip K. Dick. Και έπαθα πλάκα. Από τις πολύ λίγες περιπτώσεις που αφού διαβάσω βιβλίο κάποιου συγγραφέα με ενδιαφέρει να μάθω πληροφορίες για τον ίδιο. Με ένα πολύ γρήγορο ψάξιμο έπεσα αρκετές φορές σε αναφορές για την μυστικιστική εμπειρία που βίωσε. Και τότε έφαγα φλασιά. Θυμήθηκα ότι είχα διαβάσει ένα κόμικ για αυτό σε κάποια Βαβέλ. Δεν ξέρω πόσο κόσμο μπορεί να αφορά, αφού όμως μπήκα στην διαδικασία να το ψάξω είπα να το σκανάρω να υπάρχει και εδώ

View File ΦΡΙΤΣ Ο ΓΑΤΟΣ (ROBERT CRUMB) Πρόκειται για ένα από τα πιο ανατρεπτικά κόμικς της εποχής του Παρουσίαση του κόμικ θα βρείτε εδώ , by bonadrug Σκαναρισμένο σε διαστάσεις ~1600 Χ 2200 στα 300dpi. καλή ανάγνωση! Submitter Kabuki Submitted 09/28/2014 Category ΧΙΟΥΜΟΡ Δημιουργοί Crumb Robert