Enki Bilal: «Βρισκόμαστε σε έναν κόσμο που πρέπει να αλλάξει» [Καρουζάκης Γιώργος, LIFO, 20/02/2013]

[leonidio]

Enki Bilal: «Βρισκόμαστε σε έναν κόσμο που πρέπει να αλλάξει»

 

Ο Γιώργος Καρουζάκης συνομίλησε με έναν από τους σημαντικότερους Ευρωπαίους εκπροσώπους του κόμικ επιστημονικής φαντασίας λίγο πριν από την εμφάνισή του στη Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών αυτή την εβδομάδα

 

 

Το έργο του κομίστα και σκηνοθέτη Ένκι Μπιλάλ, κορυφαίου εκπροσώπου και ανανεωτή των κόμικ επιστημονικής φαντασίας, έχει κοσμήσει εξώφυλλα βιβλίων, περιοδικών και φοιτητικά δωμάτια, έχει τιμηθεί με σημαντικά βραβεία, έχει γίνει ταινία και video game. Οι ζοφερές, αλλόκοτες ιστορίες του, με το υπόγειο χιούμορ και τις εξπρεσιονιστικές εξάρσεις, φέρουν τον απόηχο της σκοτεινής ευρωπαϊκής ιστορίας, τον αυταρχισμό των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισμού, το αδιέξοδο και τον παραλογισμό του σύγχρονου κόσμου. Οι ήρωές του ζουν στο μεταίχμιο της φαντασίας με την πραγματικότητα. Κάποιοι από αυτούς κλαίνε με μπλε δάκρυα, απαγγέλλουν Μπωντλαίρ, συμβιώνουν με τέρατα και Αιγύπτιους θεούς, έχουν βιώσει πυρηνικούς πολέμους και καταπίνουν παράξενα χάπια για να ξεχάσουν τα τρομερά εγκλήματα που διαπράττουν. Την Τετάρτη 27 Φεβρουαρίου, στις 19:00, ο Γάλλος κομίστας, εμιγκρές από την πρώην Γιουγκοσλαβία με πατέρα Βόσνιο και μητέρα Τσέχα, θα βρεθεί στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης Γραμμάτων & Τεχνών. Μαζί με τον δημοσιογράφο και συγγραφέα Γιώργο Αρχιμανδρίτη θα συζητήσουν για τα κόμικ και το σινεμά, για τη σχέση του έργου του με την πολιτική και την οικολογία, για τα Βαλκάνια και την πρώην Γιουγκοσλαβία όπου γεννήθηκε, πριν μεταναστεύσει, σε ηλικία 9 ετών, μαζί με τους γονείς στο Παρίσι. Από την άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής, στο Παρίσι, μας λέει ότι είναι η πρώτη φορά που έρχεται στην Ελλάδα για επαγγελματικούς λόγους. Τις δύο φορές που έχει βρεθεί έως τώρα στη χώρα μας ήρθε ως τουρίστας. Στη διάρκεια της κουβέντας μας μίλησε για τους αγαπημένους του ήρωες, τον Ντόναλντ Ντακ και τον Οδυσσέα, για τη ζωγραφική, το στυλ και τις επιρροές του, και για τη σεισμογενή, πολιτικά, περιοχή των Βαλκανίων.

 

 

Αν και Γάλλος πια, πολίτης μιας χώρας που αναγνώρισε το ταλέντο του από νωρίς, ο Μπιλάλ θεωρεί ότι έχει σημαδευτεί ποικιλοτρόπως από τη χώρα καταγωγής του. «Γεννήθηκα στο Βελιγράδι, σε μια χώρα που έβγαινε από έναν πόλεμο, στην ατμόσφαιρα ενός σοσιαλιστικού, ολοκληρωτικού καθεστώτος, την εποχή του Τίτο, σε ένα περιβάλλον διαφορετικών θρησκειών. Όλα αυτά μεταφέρθηκαν, κατά κάποιον τρόπο, και στη δουλειά μου». Ο πατέρας του ήταν μια εποχή ράφτης του Τίτο. Κρυφή επιθυμία του ήταν, όμως, να φύγει στο εξωτερικό. «Αρχικά ήθελε να πάει στην Αμερική. Τελικά, βρεθήκαμε στο Παρίσι, όπου το επάγγελμα του ράφτη είναι σημαντικό. Η επιλογή του δεν ήταν μόνο επαγγελματική, είχε και μια έντονη προσωπική και πολιτική διάσταση. Δεν ήθελε να είναι μέλος του κομμουνιστικού κόμματος και γι' αυτό και μετά τη φυγή μας, και όσο ζούσε ο Τίτο, επισκεπτόταν σπανίως την πατρίδα» θυμάται ο Ένκι Μπιλάλ. Στη Γαλλία, ο μικρός Μπιλάλ αγάπησε με πάθος τη γαλλική γλώσσα και τα κόμικ. Σε ηλικία 14 ετών βρέθηκε στον κύκλο του δημιουργού του Αστερίξ, Ρενέ Γκοσινί, στο γόνιμο περιβάλλον του περιοδικού «Pilote». Εκεί παρουσίασε το 1972, με την ενθάρρυνση του Γκοσινί, την πρώτη του ιστορία με τίτλο «Le bal maudit». Εκεί γνώρισε καλά τη δουλειά του Ζαν Ζιρό (Mœbius), του Πιερ Κριστέν και πολλών άλλων κορυφαίων εκπροσώπων του είδους. «Ήταν άνθρωποι δημιουργικοί, με ταλέντο, που άλλαξαν την ιστορία του κόμικ στην Ευρώπη» λέει.

 

 

Αν και οι ιστορίες που αφηγείται μοιάζουν να αφορούν το κοντινό μέλλον, ο ίδιος δεν θεωρεί ότι δημιουργεί κλασικά φουτουριστικά κόμικ. «Όταν σχεδιάζω έναν φουτουριστικό κόσμο, δεν έχω πρόθεση να μιλήσω για το μέλλον αλλά για το παρόν. Και πάντα αφηγούμαι ιστορίες με πολιτικό υπόβαθρο. Η επιλογή του μέλλοντος στις ιστορίες μου είναι ο δικός μου τρόπος για να μιλήσω πιο άμεσα και πιο ελεύθερα για το παρόν. Το μέλλον, βέβαια, αν και άγνωστο, βρίσκεται διανοητικά με κάποιον τρόπο μέσα μας. Οι αναφορές στο παρελθόν και σε ιστορικά γεγονότα στη δουλειά μου συνδέονται με τις ζωές μας, με την εξέλιξη των κοινωνιών, επειδή θεωρώ ότι η Ιστορία πρέπει να μας προειδοποιεί για τα μελλοντικά γεγονότα. Δεν ασπάζομαι τις φιλοσοφικές απόψεις που αποκλείουν τη διάσταση του μέλλοντος από τη ζωή μας, επειδή είναι άυλο, δεν προσδιορίζεται και μας φοβίζει. Το παρελθόν μάς ακολουθεί. Βρίσκεται στα βιβλία και στη μνήμη μας. Το μέλλον μάς φοβίζει, είναι μια περιοχή που μοιάζει διαταραγμένη, προβληματική και άυλη. Αυτές οι άυλες περιοχές με ενδιαφέρουν περισσότερο». Ο εμφύλιος πόλεμος στη χώρα καταγωγής του, την πρώην Γιουγκοσλαβία, εισχώρησε, κάποια στιγμή, στις αλληγορικές ιστορίες του. «Συνειδητά ή ασυνείδητα, ο πόλεμος που διαμέλισε τη χώρα μου, ο εθνικισμός, ο σκοταδισμός και η θρησκευτική διάσταση αυτού του πολέμου αναγνωρίζονται με διάφορους τρόπους στο έργο μου. Τα Βαλκάνια, από πολιτικής άποψης, είναι μια σεισμογενής ζώνη του πλανήτη. Μην ξεχνάτε ότι από το Σεράγεβο, με τη δολοφονία του Φραγκίσκου Φερδινάνδου, πυροδοτήθηκε ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος». Μπορεί να θεωρεί την έννοια του έθνους σήμερα μια ιδέα οπισθοδρομική και ξεπερασμένη, αλλά στο Παρίσι αισθάνεται πρώην Γιουγκοσλάβος. «Δυστυχώς», προσθέτει, «η οικονομική κρίση κλείνει κάθε κράτος στον εαυτό του, το κάνει εσωστρεφές και γι' αυτό η Ευρώπη οφείλει να εξελιχθεί και να γίνει μια ένωση πραγματικής αλληλεγγύης. Οι νεότερες γενιές πρέπει να δημιουργήσουν νέους κανόνες. Βρισκόμαστε σε έναν κόσμο που πρέπει να αλλάξει, γιατί έφτασε στα όρια της δικής του λογικής. Πρέπει να μεταμορφωθούμε, ειδικά τώρα που υπάρχει μια πλανητική διαμάχη ανάμεσα στη Δύση και την Ανατολή, με θρησκευτικά, κυρίως, χαρακτηριστικά».

 

 

Κόμικ και ζωγραφική

 

Ο Mπιλάλ υπενθυμίζει ότι το έργο του έχει και μια έντονη χιουμοριστική διάσταση και μιλάει με πάθος για τη ζωγραφική. Αγαπά την τέχνη του Ντελακρουά, του Ελ Γκρέκο και του Ζερικό, από τους οποίους και έχει επηρεαστεί. Γι' αυτό και στη δημιουργία των κόμικ του ακολουθεί τους κανόνες της ζωγραφικής: χρησιμοποιεί πινέλα, μολύβια, παστέλ και απολαμβάνει «τον αισθησιασμό του πινέλου, του χαρτιού και του καμβά». Είναι λογικό να νιώθει έκπληκτος όταν συναντά ανθρώπους που θεωρούν ότι οι χαρακτήρες και τα σχέδιά του δημιουργήθηκαν με τη βοήθεια ηλεκτρονικού υπολογιστή. Η χρωματική του παλέτα χαρακτηρίζεται από αντιθέσεις, σε κάποια έργα του κυριαρχεί το γκρι χρώμα, σε άλλα το κόκκινο ή το μπλε. «Αυτές οι επιλογές δεν είναι λογικές, έχουν σχέση με το ένστικτο και τη διαίσθησή μου. Η χρωματική αρμονία ή δυσαρμονία ενός έργου υπαγορεύεται από την αφήγηση» προσθέτει. Θεωρεί τον εαυτό του αισιόδοξο ή απαισιόδοξο; «H φράση που με αντιπροσωπεύει λέει ότι απαισιόδοξος είναι ένας αισιόδοξος καλά ενημερωμένος. Γενικότερα, θα έλεγα ότι είμαι αισιόδοξος και κατά κάποιον τρόπο πραγματιστής, ικανός να κατανοήσω την πραγματικότητα. Αυτή η διαύγεια με κάνει ορισμένες φορές πεσιμιστή».

 

 

Εδώ το λινκ.

Επεξεργασία Μαρτίου 23, 2013 από leonidio

[Χάρλοκ]

Ωραία πράματα !

[φλοκ]

Πολύ καλό !!

Πολλά από αυτά που γράφονται ειπώθηκαν στην συνέντευξη του στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών ....