Αντίο Τσάρλι Μπράουν, αντίο Σνούπι [ Poniewozik James , kathimerini.gr (αναδημοσίευση από το περιοδικό Time),12/1999 ]

[Bonadrug]

 

(Σημείωση: Το Νοέμβριο του 1999 ο Τσαρλς Σουλτς υπέστη ένα σοβαρό καρδιακό επεισόδιο, το οποίο τον οδήγησε στην απόφαση να σταματήσει τα Peanuts, απόφαση την οποία ανακοίνωσε στις 14 Δεκ. 1999. Το παρόν κείμενο είναι αναδημοσίευση από το περιοδικό Time και ασχολείται ακριβώς με το τέλος των Peanuts μετά από 50 χρόνια. Με περίπου 20.000 στριπ των τεσσάρων καρέ σε διάρκεια 50 ετών τα Peanuts θεωρούνται από ορισμένους ως η μεγαλύτερη ιστορία που έχει ειπωθεί ποτέ από άνθρωπο).

 

Αντίο Τσάρλι Μπράουν, Αντίο Σνούπι

James Poniewozik, Time Magazine

Οι περισσότεροι από μας είναι γραφτό να χάνουμε συχνότερα απ' όσο κερδίζουμε. Και ο Τσαρλς Σουλτς κατάφερε επί 50 χρόνια να μας το επαναλαμβάνει με χαμόγελο.

Αποσύρεται ο σκιτσογράφος που επί πενήντα χρόνια έδωσε αστεία όψη στη μοναξιά και στο άγχος

Μοιάζει να μην είναι τυχαίο που ο Τσαρλς Σουλτς αποφάσισε μέσα στη μέση του χειμώνα να σταματήσει να σχεδιάζει τα δημοφιλή Peanuts του, τον Τσάρλι Μπράουν, τον Σνούπι και την παρέα τους. Χειμωνιάτικο είναι το σκηνικό στις περισσότερες ιστορίες του που εκτυλίσσονται στα τέσσερα τετραγωνάκια ενός «κόμικ στριπ», και ο χειμώνας είναι η εποχή που ταιριάζει καλύτερα στο παιχνιδιάρικο αλλά μελαγχολικό πνεύμα του. Ο 77χρονος σκιτσογράφος, αντιμετωπίζοντας σοβαρό πρόβλημα υγείας, είχε κάνει γνωστό πριν από λίγο καιρό ότι θα έδινε τέλος στις περιπέτειες των αγαπημένων χάρτινων ηρώων του.

 

Στις 3 Ιανουαρίου, στις στήλες των εφημερίδων που δημοσιεύουν τα καρτούν των Peanuts, εμφανίστηκε μία μόνο εικόνα: ο σκύλος Σνούπι, σε ρόλο εκπροσώπου επί του Τύπου, χτυπούσε στη γραφομηχανή το αποχαιρετιστήριο μήνυμα του δημιουργού του: «Αγαπητοί φίλοι, είχα την τύχη να σχεδιάζω τον Τσάρλι Μπράουν και τους φίλους του σχεδόν επί πενήντα χρόνια.

 

Δυστυχώς, δεν μπορώ πλέον να ανταποκριθώ στο ρυθμό παραδόσεων δουλειάς που απαιτεί μια ημερήσια εφημερίδα και επομένως σας ανακοινώνω ότι αποσύρομαι. Είμαι ευγνώμων για την υποστήριξη και την αγάπη που μου εκφράσανε όσοι διάβαζαν αυτό το κόμικ στριπ. Τσάρλι Μπράουν, Σνούπι, Λούσι, Λάινους... πώς μπορώ να σας ξεχάσω...».

Προτού κάνουν το ντεμπούτο τους οι ήρωες του Σουλτς, το 1950, στα κόμικς με πρωταγωνιστές παιδιά κυριαρχούσαν εξωστρεφή διαβολάκια, σκληρά ζιζάνια που προκαλούσαν το γέλιο δημιουργώντας προβλήματα, χωρίς τα ίδια να προβληματίζονται καθόλου. Τα πιτσιρίκια του Σουλτς -παιδιά μητέρων που προσπάθησαν ν' ακολουθήσουν τις συμβουλές του Δρα Σποκ- έφεραν το αμερικανικό καρτούν στην εποχή της ενδοσκόπησης και της ψυχιατρικής βοήθειας. Στοχαστικά, νευρωτικά, ανέκφραστα, είναι παιδιά της μεταπολεμικής ευμάρειας, όταν οι Αμερικανοί μπορούσαν πλέον να επιτρέψουν στον εαυτό τους να έχει άγχη αντί για φόβους.

Παίζουν Μπετόβεν, καθηλώνονται μπροστά στην τηλεόραση, πιπιλάνε τη μωρουδίστικη «κουβέρτα ασφαλείας» τους. Παίζουν και μπέιζμπολ, αλλά δεν έχουν και τόσο καλές επιδόσεις σ' αυτό. Η συμμορία των Little Rascals θα νικούσε τους μικρούς πίνατς με κλειστά τα μάτια.

 

Ο μόνος ήρωας του Σουλτς που πλησιάζει κάπως το θερμόαιμο, εξωστρεφές Αμερικανάκι, είναι σκύλος. Δεν είναι τυχαίο που τα «Πίνατς» έφτασαν σε απόγειο δημοτικότητας όταν ο Σνούπι υιοθέτησε την «περσόνα» του άσου πιλότου του Α' Παγκοσμίου Πολέμου αλλά και τις καταναλωτικές μανίες των σύγχρονων Αμερικανών. Ο ίδιος άλλωστε εμπορευματοποιήθηκε κατά κόρον - δεν υπάρχει παιδικό δωμάτιο χωρίς τον Σνούπι του σε πόστερ ή κουκλάκι. Ωστόσο, το χριστουγεννιάτικο καρτούν του Σουλτς ήταν μια έκκληση εναντίον του καταναλωτισμού: ο Τσάρλι Μπράουν «θεραπεύει» ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο -ένα κλαράκι έλατου για την ακρίβεια- και καταφέρνει να το ξαναζωντανέψει.

 

Οι ήρωες του Σουλτς, συμπαθητικοί «λούζερ», πρώιμα απογοητευμένοι α πό τη ζωή -ακόμα και ο μπεϊζμπολίστας που έχει για είδωλο του ο Τσάρλι Μπράουν, ο Τζόε Σλαμποτνικ, είναι ο χειρότερος παίκτης μεταξύ των επαγγελματιών- αναπόφευκτα είναι επιρρεπείς στον χωρίς ανταπόκριση έρωτα. Όλοι οι πρωταγωνιστές του καρτούν έχουν στην καρδιά έναν ανεκπλήρωτο πόθο - ο Τσάρλι Μπράουν τη μικρή κοκκινομάλλα, η Λούσι τον Σρέντερ, ο Λάινους τη Μις Οθμαρ. Ακόμα και ο Σνούπι εγκαταλείφθηκε στην εκκλησία τη μέρα του γάμου του. Όπως είπε κάποτε ο Τσαρλς Σουλτς «Η ευτυχία δεν είναι και πολύ αστεία».

 

Ο Σουλτς διαπότισε τους χάρτινους ήρωες του με τη δική του χρόνια μελαγχολία και ανασφάλεια -είχε την καρδιά του ραγισμένη από μια πραγματική κοκκινομάλλα- και τους έκανε να δείχνουν, σε στυλ Αλμπέρ Καμί, πόσο μοναχικός μπορεί να αισθάνεται κανείς, ακόμη και μέσα στο πλήθος. Σε πολλές από τις «λωρίδες» του με τα τέσσερα τετραγωνάκια, παρουσίαζε δύο τύπους να κοιτάνε ένα νυχτερινό ουρανό γεμάτο αστέρια. «Ας πάμε μέσα να δούμε τηλεόραση», λέει σε ένα απ' αυτά ο Τσάρλι Μπράουν. «Αρχίζω να νιώθω ασήμαντος».

 

Μεγάλες κουβέντες από ένα πιτσιρίκι με τόσο κοντά ποδαράκια. Ωστόσο ο Σουλτς δεν σχεδίαζε μικρούς ενήλικες. Σχεδίαζε, με λεπτό, υποδόριο χιούμορ, τα άγχη που ήταν κοινά σε μεγάλους και μικρούς στην εποχή του. Παρόλο που τα «πίνατς» δεν ήταν πολιτικοποιημένα, η ανησυχία για την ατομική βόμβα, π.χ., ήταν παρούσα. «Κάθε Τρίτη με απασχολούν τα προ βλήματα προσωπικότητας», είπε ο Τσάρλι Μπράουν στα 1960. «Η Πέμπτη είναι η μέρα που ανησυχώ μήπως ο κόσμος τιναχτεί στον αέρα».

 

 

Οι περισσότεροι από μας είναι γραφτό να χάνουμε συχνότερα απ' όσο κερδίζουμε. Αυτό είναι το μεγάλο καλαμπούρι των «Πίνατς». Ο Τσαρλς Σουλτς το ανέπτυξε μέσα από τις περιπέτειες των μικρών ηρώων του που αντιμετωπίζουν ένα συσσίφειο κόσμο γεμάτο δέντρα, που τρώνε χαρταετούς και μπάλες που δραπετεύουν. Το έργο της ζωής του ήρθε να μας τονίσει πως η αυτοεπίγνωση και μια λεπτή αίσθηση ειρωνείας δεν σημαίνουν συναισθηματική φτώχεια και πως το να χάνεις στη ζωή δεν ισοδυναμεί με ήττα.

[Bonadrug]

(Σημείωση: Δύο μήνες δεν πέρασαν από τη μέρα που ο Σουλτς ανακοίνωσε ότι σταματάει να σχεδιάζει τα Peanuts και επήλθε ο θάνατός του. Το παρακάτω κείμενο είναι η νεκρολογία του στο Βήμα της Δευτέρας 14 Φεβρουαρίου 2000. Το άρθρο είναι ανυπόγραφο).

 

Έφυγε μαζί με τον τελευταίο Σνούπι του

 

Τσαρλς Σουλτς

Απεβίωσε ο «πατέρας» των Peanuts

Είχε εγκαταλείψει τη σειρά για λόγους υγείας τον περασμένο Ιανουάριο

 

Aπό την ημέρα που αποφάσισε να καταθέσει το πενάκι του, ο Τσαρλς Μ. Σουλτς, ο δημιουργός της κόμικς σειράς «Peanuts», ως προχθές δεν έχει περάσει πολύς καιρός. Μόλις δύο μήνες. Τα κόμικς με ήρωα τον Σνούπι, τον Τσάρλι Μπράουν, τη Λούσι, τον μικρό Λάινους, που δημοσιεύονταν ανελλιπώς επί πενήντα συνεχή χρόνια, έπαψαν να παράγονται από τον σκιτσογράφο τους στις 3 του περασμένου Ιανουαρίου. Προχθές σταμάτησε να χτυπά και η καρδιά του δημιουργού τους. Ο Σουλτς απεβίωσε ενώ κοιμόταν στο σπίτι του από την ασθένεια που τον οδήγησε να εγκαταλείψει την ενεργό δράση, από καρκίνο του παχέος εντέρου, μερικές εβδομάδες μετά τον αποχωρισμό του με τον Τσάρλι Μπράουν και την παρέα του. Τον θάνατο του ανήγγειλε ο γιος του. Τραγική ειρωνεία: χθες Κυριακή δημοσιευόταν η τελευταία ολοσέλιδη ιστορία του για τα κυριακάτικα φύλλα, το τελευταίο επεισόδιο της σειράς με το οποίο ο Σνούπι αποχαιρετούσε οριστικά το κοινό του.

Το πρώτο επεισόδιο με τις περιπέτειες της απίθανης παρέας είχε δει το φως της δημοσιότητας στις 2 Οκτωβρίου 1950 σε επτά εφημερίδες. Οι Ξεκαρδιστικές ιστορίες του Σνούπι έφθασαν να δημοσιεύονται σε 2.600 εφημερίδες στον πλανήτη μας και θεωρείται το διασημότερο και με τη μεγαλύτερη κυκλοφορία κόμικς στον κόσμο. Η σειρά διαβαζόταν καθημερινά από 355 εκατομμύρια αναγνώστες, σε 21 διαφορετικές γλώσσες, σε 75 χώρες. Στην Ελλάδα έχει κατά καιρούς εμφανιστεί σε καθημερινές εφημερίδες, ενώ για αρκετό διάστημα η σειρά δημοσιευόταν και στο περιοδικό κόμικς «Βαβέλ».

Ήταν από τα πλέον αγαπημένα στους διανοούμενους κόμικς. Στα μέσα της δεκαετίας του '80 ο Ουμπέρτο Εκο, γνωστός εκτός των άλλων για την αγάπη του στα προϊόντα της μαζικής κουλτούρας, σε σχετικό άρθρο του αποκαλούσε τον Σουλτς «ποιητή της ανθρώπινης συνθήκης». «Η ποίηση αυτών των "παιδιών" προέρχεται από το γεγονός ότι επανανακαλύπτονται στον κόσμο τους όλα τα προβλήματα, όλες οι οδύνες των ενηλίκων» τόνισε.

----------------------------

Λάινους Βαν Πελτ

Δεν είχε προλάβει ακόμη να κλείσει τα δύο του χρόνια ο Λάινους, όταν την 1η Ιουνίου του 1954 ένιωσε την ανάγκη να αποκτήσει μια «κουβέρτα ασφαλείας» την οποία δεν θα αποχωριστεί ποτέ - όπως ποτέ δεν θα πάψει να βάζει το δάχτυλο στο στόμα. Κάθε φορά που προσπαθεί να την ακουμπήσει σε μια γωνιά, πονά πραγματικά, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που τσακώνεται με τον Σνούπι προκειμένου να περισώσει την «ακεραιότητα» της. Ο Λάινους είναι ο μικρός διανοούμενος

της παρέας και ίσως ο πιο ταλαιπωρημένος εξαιτίας των μαρτυρίων που συχνά τον υποβάλλει η αδελφή του Λούσι.

-----------------------------

 

Γούντστοκ

Ο έμπιστος φίλος του Σνούπι έκανε την παρθενική του εμφάνιση στο χαρτί στις 4 Απριλίου του 1967. Γρήγορα, το αδύναμο πουλάκι, που δυσκολεύεται να πετάξει και ακόμη περισσότερο να... προσγειωθεί, θα γίνει πολύτιμος βοηθός του ήρωα, αποδεικνύοντας μάλιστα ότι διαθέτει και προσόντα γραμματέα! Ο Γούντστοκ χειρίζεται με εξαιρετική ταχύτητα τη γραφομηχανή, γνωρίζοντας πολύ καλά ποια είναι η αμοιβή του: στις δύσκολες ώρες βρίσκεται πάντα υπό την προστασία του «αφεντικού» του.

------------------

Τσάρλι Μπράουν

«Το αγόρι με το στρογγυλό κεφάλι» γεννήθηκε στις 2 Οκτωβρίου του 1950. Η σκληρότητα των άλλων παιδιών θα τον κάνει να γίνει σιγά σιγά σκυθρωπός, οι πρώτες του εμφανίσεις όμως συνοδεύονται από ένα πλατύ χαμόγελο. Ίσως γιατί, τότε, στην αρχή, δεν ξέρει ακόμη ότι στο μέλλον θα τον ταυτίζουν με τους «λούζερ», ότι θα εκνευρίζει μονίμως τους φίλους του και ότι δεν θα μπορέσει ποτέ να γίνει καλός στο μπάσκετ! Ισως η χαρούμενη όψη του να οφείλεται και σε μια προαίσθηση της φήμης που επρόκειτο να αποκτήσει σε όλο τον κόσμο, αφού εκατομμύρια αναγνώστες πίστευαν ότι η αβεβαιότητα και τα άγχη του.

-----------------------

Σνούπι

Ο πιο φιλοσοφημένος σκύλος του κόσμου «γεννιέται» στις 4 Οκτωβρίου του 1950, αλλά θα χρειαστεί να περάσει αρκετός χρόνος ως τη στιγμή που θα μάθει να περπατά στα δύο του πόδια και να σκέφτεται - να μοιάζει με άνθρωπος, όπως πολλοί ζωόμορφοι ήρωες των κόμικς. Το 1965 αρχίζει μάλιστα καριέρα συγγραφέα, γεγονός που ακολουθείται από μια σειρά κρίσεων υπαρξιακών και στιγμών ευφορίας. Οι... περιπέτειες της σκέψης του θα τον οδηγήσουν αργότερα στην «υιοθέτηση» διαφορετικών προσωπικοτήτων χωρίς να πάθει κρίση ταυτότητας.

Στα χρόνια που θα ακολουθήσουν, οι αναγνώστες θα τον απολαύσουν στον ρόλο του δικηγόρου, του αεροπόρου κτλ. Σε ένα από τα τελευταία άλμπουμ του Σουλτς που κυκλοφόρησε στη Γαλλία ο Σνούπι αρρωσταίνει. Στο νοσοκομείο έρχονται να τον επισκεφθούν τρία αδέλφια του. Στο δωμάτιο νοσηλείας του εκτυλίσσεται ο ακόλουθος διάλογος: Ανπ: «Φαίνεται ήρεμος, σαν να κοιμάται».

Σπάικ: «Αναρωτιέμαι... Οι σκύλοι πάνε στον παράδεισο όταν πεθαίνουν;».

Ανπ: «Οταν τι;».

Σπάικ: «Οταν πεθαίνουν......

Ολαφ: «Πεθαίνουμε εμείς;».

-----------------------------------------

Λούσι βαν Πελτ

Ο Σνούπι και ο Τσάρλι Μπράουν ήταν μια χαρά, έως ότου εισέβαλε στη ζωή τους η Λούσι. Νεότερη κατά δύο χρόνια (η πρώτη της εμφάνιση σε καρέ έγινε στις 3 Μαρτίου του 1952), θεωρεί τον εαυτό της ιδιοφυΐα, μιλά δυνατά και δεν παραλείπει να κοιτάζεται κάθε τόσο στον καθρέφτη της, διεκδικώντας τα σκήπτρα τής περισσότερο γκρινιάρας στον κόσμο. Στο μπάσκετ είναι εντελώς άσχετη ίσως γιατί οι επιδόσεις της είναι υψηλές σε ένα άλλο «σπορ»: την κοροϊδία του Τσάρλι και της παρέας του. Πιθανότατα με αυτόν τον τρόπο εκδικείται για την αδιαφορία του Σρέντερ, με τον οποίο είναι ερωτευμένη!

 

[Argail]

Εξαιρετικό!

[AndreasD]

Πολύ καλό Μανόλη! Για την ιστορία το τελευταίο στριπάκι των Peanuts.

 

[PHOTOGRAPHER]

Πολύ καλό !!! Όλα τελειώνουν κάποτε δυστυχώς, στην περίπτωση όμως των peanuts έμεινε πλούσιο υλικό για πολλές γενιές ακόμη να ψυχαγωγούνται και να προβληματίζονται. Να και κάποια αντικείμενα από τη συλλογή μου.