Ο κομίστας Ηλίας Κυριαζής μας μιλάει για το μέλλον των κόμιξ στην Ελλάδα και την Woke κουλτούρα και το νέο του κόμικ [Τσαγκόζης Γιώργος, lifo.gr, 21/02/2024]

[ramirez]

“Ποια τέχνη δεν είναι παραμελημένη στην Ελλάδα; Δεν περιμένω τίποτα πια, έχω δεχτεί ότι ζω σε μια αντι-καλλιτεχνική κοινωνία.”

 

 

 

 

Μιλήσαμε με τον Ηλία Κυριαζή, έναν από τους σημαντικότερους δημιουργούς κόμικ στην Ελλάδα, για το παρελθόν το παρόν και το μέλλον της παραμελημένης στη χώρα μας 9ης τέχνης, για τη Woke κουλτούρα και για το What We Wished For, το νέο του κόμικ που θα κυκλοφορήσει από τη θρυλική γαλλοαμερικάνικη εκδοτική εταιρία Humanoids.

 

 

 

 

— Είσαι από τους σημαντικότερους δημιουργούς από τη μετα-βαβελ γενιά κόμιξ, αυτή που γεννήθηκε από το περιοδικό 9. Πες μας για τις αλλαγές θετικές ή αρνητικές (αν υπάρχουν) στην ελληνική σκηνή κόμιξ αυτά τα σχεδόν 25 χρόνια.

Πρώτα από όλα ευχαριστώ πολύ! Τώρα για αυτά τα χρόνια… μιλάμε για όλη την ενήλικη ζωή μου! Χαίρομαι που τα ελληνικά κόμικς υπάρχουν ακόμα και ακμάζουν κιόλας γιατί δεν το είχαμε ποτέ δεδομένο αυτό. Μια με το που στο ξεκίνημα της καριέρας μου που ήμασταν 30 νοματαίοι σχεδόν, μια με την κρίση που σάρωσε τα πάντα… Δε θα μπορούσα να σου υποσχεθώ το 2000 των αριθμό των εκδόσεων, των διοργανώσεων, το υψηλό καλλιτεχνικό επίπεδο και τον αριθμό των επαγγελματιών δημιουργών κόμικς που βλέπουμε το 2024. Ελπίζουμε και σε καλύτερα όμως.

 

— Πώς ήταν η μετάβαση σου από το “χεράτο” μελάνωμα και χρώμα στη μεγάλη βοήθεια της τεχνολογίας;

Η αλήθεια είναι ότι δεν έχει υπάρξει κάποια μετάβαση. Σχεδιάζω ακόμα αποκλειστικά στο χέρι ενώ το χρώμα από την πρώτη στιγμή σχεδόν το κάνω σε υπολογιστή. Ο λόγος για το πρώτο είναι ότι παρόλο που βλέπω πολλά οφέλη στον ψηφιακό σχεδιασμό δεν αντισταθμίζουν την άνεση που έχω με το χέρι. Ο λόγος για το δεύτερο είναι ότι μου είναι αδιανόητο να χρωματίσω ολόκληρο κόμικ χωρίς πρόσβαση σε μια εντολή «undo» για να διορθώνω τα λάθη μου.

 

— Το “Μανιφέστo”, το “βιωματικό” σου κόμικ, άγγιξε τους φανς των κόμικ της γενιάς μας και ακόμα και μικρότερες γενιές, έχεις σκεφτεί να επιστρέψεις σε αυτό και τι σε ώθησε να  το αφήσεις για το sci-fi genre;

Πολύ με συγκινεί που το «Manifesto» κατάφερε να αγγίξει το κοινό. Αυτό είναι το όλο ζητούμενο του να κάνεις τέχνη, σωστά; Τώρα επιστροφή στους ίδιους χαρακτήρες δε βρίσκω πολύ νόημα να υπάρξει τόσα χρόνια μετά. Επιστροφή σε αντίστοιχες θεματικές και ύφος όμως συμβαίνει στο νέο μου κόμικ, ονόματι What We Wished For που κυκλοφορεί (στα αγγλικά) τον Ιούλιο από τη Humanoids.

 

 

 

 

— Μπορεί να ζήσει στην Ελλάδα εν έτη 2024 κάποιος, κάνοντας μόνο κόμικ και χωρίς να συνεργάζεται με κάποιους εκδοτικούς οίκους του εξωτερικού;

Δεν είμαι ο κατάλληλος άνθρωπος να ρωτήσεις μιας και συνεργάζομαι σχεδόν αποκλειστικά με ξένους εκδότες από το 2008 αλλά – χωρίς να ξέρω τα οικονομικά τους – βλέπω κόσμο που το κάνει. Φαντάζομαι μπορεί να συμπληρώνουν το εισόδημα και με δουλειές εικονογράφησης κάποιοι, αλλά δεν είναι κι ότι είμαστε ακόμα σε εποχές που σχεδίαζες για διαφημίσεις και έπεφτε χρήμα. Μην ξεχνάμε βέβαια κι ότι τα κόμικς είναι πολύ απαιτητική τέχνη. Όλες αυτές οι ελληνικές εκδόσεις που βλέπεις χρειάζονται πολύ χρόνο και αφοσίωση. Δύσκολα γίνονται σε σαββατοκύριακα.

 

— Θεωρείς ότι η 9η τέχνη στην Ελλάδα είναι μακράν η πιο παραμελημένη από τους φορείς; Και αν θεωρείς ότι αυτό έχει να κάνει με το ότι θεωρούν ότι υπάρχει μικρό κοινό.

 

Καλά, και ποια τέχνη δεν είναι παραμελημένη στην Ελλάδα; Δεν περιμένω τίποτα πια, έχω δεχτεί ότι ζω σε μια αντι-καλλιτεχνική κοινωνία. Για πολύ κόσμο το μόνο ζητούμενο είναι να έχουν «content» να καταναλώνουν. Μην αρχίσω για το ΑΙ… θα τη δεις τη φάση. Μια χαρά θα εξαλείψει το «πρόβλημα» του να χρειαζόμαστε καλλιτέχνες. Αλλά ναι… υπάρχει το γενικότερο θέμα, είναι και μικρό κομμάτι της πίτας τα κόμικς οπότε καταλαβαίνεις. Τουλάχιστον αδιαφορία από τους φορείς σημαίνει να μη μας ενοχλούν κιόλας. Κάτι είναι κι αυτό όσο συμβαίνει.

 

— Πόσο ο “πόλεμος” woke – anti-woke ατζέντας έχει επηρεάσει την παγκόσμια αλλά και την  ελληνική σκηνή των κόμιξ;

Πρόκειται για ένα απόλυτα γελοίο φαινόμενο που βγάζει νόημα όμως, αφού ο κάθε λογής καιροσκόπος πήρε χαμπάρι ότι βγαίνουν λεφτά από την υπόθεση. Οπότε έχουμε τώρα εκμεταλλευτές να βαράνε τις καμπάνες «ΞΥΠΝΑΤΕ ΠΑΤΡΙΩΤΕΣ, ΠΑΝΕ ΝΑ ΜΑΣ ΚΑΝΟΥΝ WOKE». Εκεί που κάποιος θα διάβαζε κάποτε ένα κόμικ και δε θα του άρεσε γιατί θα ήταν – ας πούμε – κακογραμμένο, τώρα το πρόβλημα είναι ότι έχει ξέρω ‘γω γυναίκα ηρωίδα και «αυτό είναι woke» (ό,τι κι αν σημαίνει αυτή η λέξη στο μυαλό του). Και αυτούς που τον εκπαιδεύουν να σκέφτεται έτσι τους ανταμείβει με views, που πια σημαίνουν λεφτά. Ο ηθικός πανικός πουλάει. Στα ελληνικά κόμικς ευτυχώς τα πράγματα κρατάνε ακόμα καλά, δεν είναι παρά ελάχιστα τα παραδείγματα τέτοιων συμπεριφορών. Χαίρομαι πολύ να ανήκω σε ένα δεκτικό χώρο με ανοιχτά μυαλά, όπως κάθε καλλιτεχνικός χώρος οφείλει να είναι.

 

 

 

— Μίλα μας για το νέο κόμικ σου, είναι έτοιμο να κυκλοφορήσει, είναι πάλι μία sci-fi ιστορία;

Το What We Wished For έχει να κάνει με μια παρέα παιδιών που ανακαλύπτουν «κάτι» σε μια σπηλιά που υπόσχεται να εκπληρώσει τις ευχές τους. Αλλά οι ευχές αυτές αρχίζουν να γίνονται πραγματικότητα σχεδόν σαράντα χρόνια μετά… και αυτό που ήθελες στα έξι σου διαφέρει πολύ από αυτό που χρειάζεσαι στα σαράντα έξι σου. Αντί για το sci-fi θα το τοποθετούσα σε αυτό που λέμε μαγικό ρεαλισμό. Είναι μια πολύ προσωπική ιστορία που πάλευα χρόνια να υλοποιήσω και συγχρόνως είναι και το πρώτο κόμικ εξ ολοκλήρου από μένα από την εποχή του Elysium Online, δέκα χρόνια πριν.

 

— Απολαμβάνεις εξίσου να γράφεις το σενάριο και να ζωγραφίζεις το κόμικ;

Όπως είχε πει η Ντόροθι Πάρκερ, έτσι κι εγώ απεχθάνομαι το γράψιμο αλλά μου αρέσει να έχω γράψει. Και θα προσθέσω ότι απολαμβάνω δέκα φορές περισσότερο το να σχεδιάζω κάτι που έχω γράψει ο ίδιος. Όταν είναι ένα άτομο πίσω και από το σενάριο και το σχέδιο, τα δύο μπλέκονται με ένα μοναδικό τρόπο. Είναι πολύ δύσκολο να πετύχεις τέτοια σύμπνοια σε μια συνεργασία. Μου αρέσει βέβαια να κάνω συνεργασίες (και με σεναριογράφους και με σχεδιαστές) αλλά ξεκινάνε από την αρχή με άλλο σκεπτικό. Δεν είναι το αποκλειστικά δικό σου κόμικ και ο συνεργάτης δεν είναι εκεί για να εξυπηρετήσει το όραμα σου. Συνεργάζεστε για να δείτε τι θα συμβεί όταν ενώσετε τις δημιουργικότητες σας, όχι επειδή ο ένας δεν τα προλαβαίνει όλα μόνος του.

 

 

 

 

— Τα κόμικ σου είναι κινηματογραφικά (αν αυτό βγάζει κάποιο νόημα), ποιο θα πίστευες ότι θα ήταν το καταλληλότερο για να γίνει μία μεγάλου μήκους ταινία;

Αν σκεφτείς πόσα λεφτά σημαίνει αυτό θα σου έλεγα ΟΛΑ. Αλλά η αλήθεια είναι ότι το What We Wished For προσφέρεται ιδιαίτερα. Δε θέλει ούτε καν πολλά CGI… ευκολάκι.

 

— Πες μας κάποιους νέους Έλληνες καλλιτέχνες με τους οποίους θα έπρεπε να ψαχτούμε.

Τώρα δεν ξέρω ποιοι πιάνονται για «νέοι καλλιτέχνες», το Μιχάλη Διαλυνά, τη DaNi, το Rubus τους ξέρετε… Τσεκάρετε λοιπόν και τα κόμιξ των @coddledtamago και @kin.me.ran, του @lengogart, της @Korinnamei ,του @digonis_dionysis, των @star.chaser.stella και @ tiganopsomo, της @diminikolaidi και της @vabiropula για αρχη. Και ναι τους αναφέρω με τα instagram ονόματα τους γιατί, ας μην κοροϊδευόμαστε τώρα, από ένα follow ξεκινάνε όλα.

 

 

 

 

Και το σχετικό link...