Γενοκτονία με πιο ανθρώπινο πρόσωπο [Κουκουλάς Γιάννης, efsyn.gr, 17/02/2024]

[ramirez]

32 χρόνια μετά το «Palestine», 15 μετά το «Footnotes in Gaza» και ύστερα από μια σειρά πολεμικές συρράξεις στον πλανήτη που κάλυψε με τα κόμικς του, ο Τζο Σάκο επανέρχεται στην πολύπαθη Παλαιστίνη με τη νέα σειρά του «The War on Gaza». Σαν να μην πέρασε μια μέρα…

 

 

 

 

«Πριν από πολύ καιρό, όταν ήμουν στη Γάζα, είπα στον φίλο μου τι θα έπρεπε να κάνουν οι Παλαιστίνιοι. Θα έπρεπε να παραδειγματιστούν από τον Γκάντι. Και να διαδηλώσουν μαζικά και ειρηνικά στον ισραηλινό φράχτη που περιβάλλει τη Γάζα ώστε ο κόσμος να επιδοκιμάσει τη μη βία τους και να υποχρεώσει τους ντροπιασμένους Ισραηλινούς να βάλουν τέλος στην καταπίεση. Ο φίλος με κοίταξε σαν ούφο. “Τζο, θα μας πυροβολήσουν”. Λίγα χρόνια αργότερα, το 2018 και 2019, οι κάτοικοι της Γάζας έκαναν κάτι παρόμοιο με αυτό που είχα προτείνει. Στη “Μεγάλη Πορεία της Επιστροφής”, πέρασαν βδομάδες επί βδομάδων στον οχυρωμένο φράχτη διαμαρτυρόμενοι για τον αποκλεισμό της Γάζας και διεκδικώντας τα δικαιώματά τους όπως καθορίζονταν από τα επί μακρόν αγνοημένα ψηφίσματα του ΟΗΕ. Οι διαδηλωτές ήταν εντυπωσιακά ειρηνικοί (αν και ορισμένοι πετούσαν πέτρες στα κάγκελα). Και όπως είχε προβλέψει ο φίλος μου, άρχισαν να πυροβολούνται μαζικά. Μερικές εκατοντάδες σκοτώθηκαν και χιλιάδες τραυματίστηκαν. Η Διεθνής Αμνηστία ισχυρίστηκε ότι οι Ισραηλινοί ελεύθεροι σκοπευτές στόχευαν σκόπιμα στα κάτω άκρα ώστε να προκαλέσουν ανεπανόρθωτες βλάβες όπως ακρωτηριασμούς. Ο υπόλοιπος κόσμος χασμουρήθηκε και πήγε παρακάτω. Έπειτα από αυτό δεν είχα άλλες προτάσεις για το τι θα έπρεπε να κάνουν οι Παλαιστίνιοι».

 

 

 

 

Έτσι περιγράφει ο Τζο Σάκο το αδιέξοδο του Δυτικού, εκ του ασφαλούς ειρηνιστή, πολίτη απέναντι στην κατάσταση της Παλαιστίνης. Αυτές τις ωραίες σκέψεις τις κάνουμε όλοι. Η πραγματικότητα όμως είναι πολύ πιο σκληρή από τις σκέψεις μας. Και οι Παλαιστίνιοι δεν μπορούν να περιμένουν την έγκρισή μας. Κάπου εκεί, ο «υπόλοιπος κόσμος» χασμουριέται και αλλάζει κανάλι. Ο Τζο Σάκο πιάνει τα μολύβια του και κάνει κόμικς. Η νέα εβδομαδιαία σειρά του με τίτλο The War on Gaza ξεκίνησε πριν από λίγες εβδομάδες στη διαδικτυακή πλατφόρμα του περιοδικού The Comics Journal και είναι ελεύθερα προσβάσιμη (https://www.tcj.com/topic/the-war-on-gaza/). Σε μια σπάνια και ριψοκίνδυνη κίνηση μάλιστα, με δεδομένη την εν γένει φιλοϊσραηλινή αμερικανική στάση παρά τις εξαιρέσεις, ο εκδότης του The Comics Journal και της εταιρείας Fantagraphics Gary Groth, και ο αναπληρωτής εκδότης Eric Reynolds, προλόγισαν τη σειρά με μια εκτενή δήλωση σαφούς υποστήριξης στον παλαιστινιακό λαό, στην οποία κατέληγαν σε μια σειρά αιτημάτων και ζητούσαν «άμεση κατάπαυση του πυρός», «να επιτραπεί άμεσα η ανθρωπιστική βοήθεια προς τη Γάζα», «να μπει τέλος στο ισραηλινό καθεστώς του απαρτχάιντ», «να διαλυθούν οι παράνομοι οικισμοί των εποίκων του Ισραήλ στη Δυτική Όχθη», «να απελευθερωθούν οι φυλακισμένοι/όμηροι από το Ισραήλ και από τη Χαμάς», «να διερευνηθούν τα εγκλήματα πολέμου από το Διεθνές Δικαστήριο» κ.ά., χρησιμοποιώντας ως κατακλείδα τα λόγια του Αλμπέρ Καμί από το 1945 υπέρ της ειρήνης και ενάντια στη συνέχιση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου: «Δεν πρόκειται πια για προσευχή αλλά για απαίτηση που πρέπει να εκφραστεί από όλους τους λαούς προς τις κυβερνήσεις τους – μια απαίτηση να επιλέξουν με σαφήνεια μεταξύ της κόλασης και της λογικής».

 

 

 

 

Στο Palestine (κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις ΚΨΜ) που ξεκίνησε να φιλοτεχνεί το 1992, ο Τζο Σάκο κατέγραψε με συγκλονιστικό τρόπο τις προσωπικές του μαρτυρίες από την παραμονή του στην Παλαιστίνη για μεγάλο χρονικό διάστημα. Όπως ο ίδιος έχει επανειλημμένα δηλώσει, το κίνητρο για την επίσκεψή του ήταν αρχικά καθαρά προσωπικό, ήθελε να δει με τα μάτια του τι ακριβώς συμβαίνει εκεί. Στην πορεία ωστόσο, ένιωσε την υποχρέωση να μεταφέρει σε κόμικς αυτά που έβλεπε και να τα μεταδώσει σε όσους και όσες δεν αρκούνταν στη σκόπιμη παραπληροφόρηση των ΜΜΕ και της κυβέρνησης αναφορικά με το παλαιστινιακό ζήτημα. «Στον κόσμο του Τζο Σάκο δεν υπάρχουν εικόνες αποκομμένες από κάθε ιστορική ή κοινωνική πηγή, από κάθε ζώσα πραγματικότητα, δεν υπάρχουν γλυκομίλητοι εκφωνητές και παρουσιαστές ούτε γλοιώδεις αφηγήσεις ισραηλινών θριάμβων, δημοκρατίας και επιτευγμάτων ούτε υποκριτικές και εγκεκριμένες απεικονίσεις Παλαιστινίων που πετάνε πέτρες και απαρνούνται τα πάντα, καθώς και εικόνες κακών φονταμενταλιστών, των οποίων ο βασικός σκοπός είναι να κάνουν τη ζωή δύσκολη στους φιλειρηνικούς και κατατρεγμένους Ισραηλινούς […] Ο Σάκο πουθενά δεν πλησιάζει πιο κοντά στην πραγματικότητα της ύπαρξης ενός μέσου Παλαιστινίου από όταν απεικονίζει τη ζωή στη Γάζα, στην εθνική τους Κόλαση», έγραφε ο Έντουαρντ Σαΐντ στην εισαγωγή του στο Palestine.

 

 

 

 

Σε αυτή την κόλαση επέστρεψε ο Σάκο χρόνια αργότερα καθώς τα πράγματα στη Λωρίδα της Γάζας, αντί να βελτιώνονται, πήγαιναν ακόμη χειρότερα. «Οι Παλαιστίνιοι ποτέ δεν φαίνεται να έχουν την πολυτέλεια να αφομοιώσουν μια τραγωδία πριν τους χτυπήσει η επόμενη», έγραφε ο ίδιος προλογίζοντας το ογκώδες (418 σελίδες) Footnotes in Gaza, ένα σπαρακτικό οδοιπορικό στο παρελθόν και το (τότε) παρόν του πιο μεγάλου και πυκνοκατοικημένου γκέτο στην ιστορία της ανθρωπότητας. Με μαρτυρίες και αφηγήσεις Παλαιστινίων και με τη δική του αυτοψία, με επισκέψεις σε σπίτια χωρίς στέγες, ξερά χωράφια, λασπωμένους χωματόδρομους, κατεστραμμένα νοσοκομεία και γεμάτα νεκροταφεία, ο Σάκο, απαισιόδοξος και οργισμένος, με μια εξαντλητική τεκμηρίωση και πολλά αποδεικτικά στοιχεία, αποδίδει μια πραγματικότητα διαρκώς αποσιωπημένη στον δυτικό κόσμο. Τα χρόνια που προηγήθηκαν αλλά και αυτά που ακολούθησαν τη δεύτερη επίσκεψή του στην Παλαιστίνη, κάλυψε με τα δημοσιογραφικά του κόμικς τα γεγονότα σε πολλές ακόμα θερμές περιοχές του πλανήτη: τη Βοσνία κατά τον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας (Safe Area Gorazde, The Fixer), το κατεχόμενο από τους Αμερικανούς Ιράκ, την Ινδία, την Τσετσενία (Journalism), τη γενέτειρά του Μάλτα (The Unwanted), ακόμα και τις ΗΠΑ της ανεργίας, της φτώχειας και του ρατσισμού (Days of Destruction, Days of Revolt).

 

 

 

 

Περισσότερες από τρεις δεκαετίες ωστόσο, μετά την πρώτη του μεγάλη αποστολή στην Παλαιστίνη, φαίνεται ότι τίποτα από τότε δεν έχει αλλάξει. Γι’ αυτό και ο Τζο Σάκο επανέρχεται στη Γάζα, πιο σαρκαστικός, αγανακτισμένος και θυμωμένος από ποτέ. Θυμωμένος με την εγκληματική πολιτική του Ισραήλ, με το διαρκές χασμουρητό της Δύσης, με την αδιαφορία των πολιτών και περισσότερο απ’ όλα, με την υποκρισία της κυβέρνησης των ΗΠΑ. Στην πιο πρόσφατη από τις ιστορίες του της σειράς The War on Gaza αναφέρεται στη διγλωσσία του Τζο Μπάιντεν και στην προσπάθεια των Αμερικανών από τη μια να εξοπλίζουν και να στηρίζουν διαρκώς το Ισραήλ, αλλά από την άλλη να παρουσιάζονται ως ανθρωπιστές. Με αφορμή τα λόγια του εκπροσώπου Τύπου του Λευκού Οίκου John Kirby προς τους διαμαρτυρόμενους δημοσιογράφους («Δείξτε μου ακόμα ένα έθνος, οποιοδήποτε έθνος που κάνει τόσα πολλά όσα οι Ηνωμένες Πολιτείες για να ανακουφίσει τους ανθρώπους της Γάζας από τον πόνο και την οδύνη»), καταλήγει στο δικό του πικρό σχόλιο: «Η Αμερική είχε μόλις εφεύρει τη Γενοκτονία με πιο ανθρώπινο πρόσωπο. Η πατέντα εκκρεμεί».

 

 

 

 

Και το σχετικό link...