«Pluto» στο Netflix: Ένα φιλοσοφικό anime για τα όρια της τεχνητής νοημοσύνης [Παππά Μαρία, lifo.gr, 7/11/2023]

[ramirez]

Σκοτεινή, πεσιμιστική και, βέβαια, εντελώς επίκαιρη, η σειρά βασίζεται σε ιστορία του θρυλικού πατέρα των manga Oσάμου Tεζούκα.

 

 

 

 

Η τεχνητή νοημοσύνη είναι παντού αυτές τις ημέρες. Για πολλά χρόνια ήταν ένα σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Ως όρο και ως κόνσεπτ τη συναντούσες στα βιβλία του Iσαάκ Ασίμοφ ή, ακόμη πιο παλιά, στον κινηματογράφο και στο θρυλικό «Metropolis» του Φριτς Λανγκ. Ο Ασίμοφ μάλιστα, είναι αυτός που εμπνεύστηκε τους τρεις βασικούς νόμους της ρομποτικής που μέχρι σήμερα έχουν καθορίσει τη γενικότερη συζήτηση στη Δύση σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη και οι οποίοι, λίγο πολύ, λένε ότι ένα ρομπότ δεν επιτρέπεται να κάνει κακό σε άνθρωπο.

 

Περιέργως, την ίδια περίοδο που ο Ασίμοφ οραματιζόταν τους ρομποτικούς νόμους του, ένας άλλος σπουδαίος δημιουργός έθετε τα δικά του όρια μεταξύ μηχανών και ανθρώπων. Δεν είναι ακριβώς επιβεβαιωμένο αν ο πατέρας των manga και των anime, Oσάμου Tεζούκα, γνώριζε το έργο του Ασίμοφ όταν παρουσίαζε στο παιδικό αναγνωστικό κοινό στην Ιαπωνία τις περιπέτειες του Astro Boy. Μεταπολεμικά δεν ξέρουμε αν τα αμερικανικά περιοδικά του φανταστικού, όπου κυκλοφορούσαν οι μικρές ιστορίες του, έφταναν στην Ιαπωνία.

 

Τo manga «Tetsuwan Atom» («Ο τρομερός Άτομ»), στο οποίο βασίστηκε το μετέπειτα anime «Astro Boy», πρωτοκυκλοφόρησε το 1951. Οι ρομποτικοί νόμοι του Aσίμοφ εμφανίζονται για πρώτη φορά σε ένα διήγημα που εκδόθηκε το 1942 στο «Astounding Science Fiction» και αργότερα στη συλλογή «Ι, Robot» το 1950. Αν και Ασίμοφ και Τεζούκα συγκλίνουν στο γεγονός ότι ένα ρομπότ δεν μπορεί να βλάψει ή να σκοτώσει έναν άνθρωπο, οι νόμοι του δεύτερου ήταν σχεδιασμένοι ώστε να αφορούν μόνο την ιαπωνική κοινωνία και κουλτούρα. Σε αυτούς ένα ρομπότ υπηρετεί την ανθρωπότητα, πρέπει να αποκαλεί τον δημιουργό του «πατέρα» και δεν μπορεί να προσφέρει τις υπηρεσίες του με αντάλλαγμα τα χρήματα.

 

Τα ανδροειδή του Tεζούκα είναι στην πλειοψηφία τους ανθρωπόμορφα. Στην ουσία του το Astro Boy είναι μια μεταφορά του Πινόκιο στον 21ο αιώνα. Ο Atom είναι ένα ρομπότ που μοιάζει στον νεκρό γιο του εφευρέτη του, Tobio, και έχει κληρονομήσει την αθωότητα και την αφέλεια ενός μικρού παιδιού. Όταν ο πατέρας του, δρ. Τένμα, που δουλεύει στο υπουργείο Επιστήμης, συνειδητοποιεί ότι δεν πρόκειται να μεγαλώσει ποτέ, τον απαρνείται και τον διώχνει. Ένας άλλος συνάδελφός του τον υιοθετεί και τον κάνει μέλος της δικής του ρομποτικής οικογένειας, την οποία ο Atom ορκίζεται να προστατέψει, ιδιαίτερα τη μικρή του αδελφή-ρομπότ Uran. Σε αυτό το σύμπαν κινείται το «Pluto» του Nαόκι Ουρασάουα, το οποίο βασίζεται στην ιστορία του «The Greatest Robot on Earth» του Tεζούκα.

 

 

Ο Nαόκι Ουρασάουα

 

 

Ο Gesicht, ένας ντετέκτιβ-ρομπότ που δουλεύει για τη Europol, προσπαθεί να εξιχνιάσει μια σειρά φόνων ανθρώπων και ρομπότ σε όλο τον κόσμο. Η υπόθεση περιπλέκεται περισσότερο όταν τα στοιχεία δείχνουν ότι μπορεί ένα ρομπότ ίσως κρύβεται πίσω από αυτή την ιστορία – και θα είναι η πρώτη φορά μετά από οκτώ χρόνια που ένα ρομπότ σκοτώνει άνθρωπο. Όπως όλα δείχνουν, στόχοι του δολοφόνου είναι τα επτά πιο εξελιγμένα ανδροειδή στον πλανήτη – ανάμεσά τους και ο Atom –, τα οποία μπορούν να μετατραπούν σε όπλα μαζικής καταστροφής, ενώ στο στόχαστρο μπαίνουν και οι επιστήμονες που τα δημιούργησαν και όσοι είναι υπέρμαχοι των ίσων δικαιωμάτων των ρομπότ. Η σειρά παίρνει το όνομα της από τον βασικό ανταγωνιστή και είναι πολύ πιο σκοτεινή και πεσιμιστική από το ορίτζιναλ υλικό, από το οποίο δανείζεται στοιχεία.

 

Υπάρχουν πολλά επίπεδα στην υπόθεση του Ουρασάουα, o οποίος δεν διηγείται απλώς εκ νέου την κλασική ιστορία του Tεζούκα. Για όσους δεν γνωρίζουν το έργο του, είναι ένας από τους σημαντικότερους mangaka της γενιάς του. Δημιουργός του «Monster», ενός από τα σπουδαιότερα manga της σύγχρονης εποχής – το οποίο έγινε anime το 2004 και παίζεται επίσης στο Netflix –, στο οποίο προσπαθούσε να απαντήσει στο ερώτημα ποια είναι η πραγματική φύση του κακού, εδώ αναρωτιέται ποια είναι η πραγματική φύση του ανθρώπου. Για το είδος του anime, οι σειρές που βασίζονται σε έργα του θεωρούνται σπάνιες. Είναι πιο σοβαρές σε ύφος ενώ απουσιάζει κάθε ίχνος fan service. Διαφορετικό στη δομή από το «Monster», που ολοκληρωνόταν σε 74 μισάωρα επεισόδια, το «Pluto» μετράει 8 ωριαία επεισόδια. Η αρχή του είναι κάπως αργή και χρειάζεται χρόνο μέχρι να βρει τον ρυθμό του ανάμεσα σε τόσους χαρακτήρες. Αν αντέξει κανείς μέχρι το τέταρτο επεισόδιο, ανταμείβεται με ένα roller coaster έντασης και συναισθημάτων.

 

 

 

 

Οι δυο σειρές, που μοιάζουν να συνδιαλέγονται, έχουν αρκετά κοινά στοιχεία, γεγονός που οφείλεται στον τρόπο που δουλεύει ο Ουρασάουα τα πρότζεκτ του – σχεδόν ταυτόχρονα. Π.χ. o βασικός πρωταγωνιστής του «Monster» ονομάζεται Tένμα και είναι γιατρός. Επιπλέον, αν στο «Monster» ο Ουρασάουα εξετάζει την επίδραση του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου και του ναζισμού στη μεταπολεμική Ευρώπη, στο «Pluto» φαντάζεται την Αραβία ως μια απέραντη έρημο, εντελώς ρημαγμένη μετά από έναν καταστροφικό πόλεμο – ξεκίνησε να το γράφει το 2001 ως αντίδραση στον πόλεμο του Ιράκ. Εκείνη την εποχή σίγουρα δεν περίμενε ότι το έργο του θα παρέμενε επίκαιρο μέχρι σήμερα, και όχι μόνο λόγω της τεχνητής νοημοσύνης, αλλά θα κάνουμε spoiler αν πούμε περισσότερα.

 

 

 

 

 

 

Και το σχετικό link...