Αναζήτηση στην Κοινότητα

Ο Σου Μου, ο άτυπος πρωταγωνιστής του εθνογραφικού κόμικς «Σκουριές», των Εκδόσεων του Κάμπου, θα μπορούσε να είναι φανταστικός ήρωας – κι όμως, είναι πραγματικό πρόσωπο. Ο Σταύρος ή αλλιώς Σου Μου, όπως τον φωνάζουν οι δικοί του άνθρωποι από τα αρχικά του ονοματεπώνυμού του, είναι φτιαγμένος για πρωταγωνιστής. Είναι ο ήρωας της ιστορίας – ή μήπως πρέπει να μιλάμε για έναν αντιήρωα; Όπως διηγείται ο Λεωνίδας Οικονομάκης, «ο Σου Μου έγινε πολύ καλός μου φίλος κατά τη διάρκεια της συμμετοχικής παρατήρησης που χρειάστηκε να ζήσω στη Μεγάλη Παναγιά. Περάσαμε πολλές ώρες στο “Ακαπούλκο”. Μου φάνηκε ο πιο ενδιαφέρων τύπος του χωριού, γιατί είχε μια λαϊκότητα, μια απλότητα, αλλά παρ’ όλα αυτά αντιλαμβανόταν πλήρως τι συμβαίνει στον τόπο». Μία από τις ατάκες του που συμπυκνώνουν καταστάσεις δίχως αχρείαστη ανάλυση είναι όταν λέει «ρε συ Λεουνίδα, εγώ παλιά ήμαν ΠΑΣΟΚ, τώρα όλνοι οι φίλοι μας είνι αντιεξουσιασταί!». Οι συντελεστές του κόμικς επέλεξαν να αποτυπώσουν στο κείμενο την ιδιαίτερη ντοπιολαλιά. Ο Σου Μου είναι ένας ήρωας γεμάτος αντιφάσεις και ενδιαφέρουσες ιστορίες. Δούλευε ως γεωτρυπανιστής του ΙΓΜΕ – μία φορά μάλιστα κατάφερε να πλημμυρίσει το Ναύπλιο χτυπώντας έναν αγωγό. «Από τότι μι φωνάζ’ν Μωυσή γιατί όπου ακουμπάου βγαίν’ νερό! Χαχα!». Αργότερα γύρισε στο χωριό του και βρήκε εκεί την εταιρεία να καταστρέφει το δάσος όπου έβοσκε τα γελάδια μικρός. Εμβληματική σκηνή για την αποτύπωση του χαρακτήρα του είναι η απεικόνιση της σκηνής στο Δικαστήριο Πολυγύρου, όπου τον είχε σύρει η εταιρεία κατά τη συνήθη πρακτική των SLAPP (και όχι «ζλαπ’», όπως παράκουσε ο ίδιος), όπου χτύπησε το κινητό του με ήχο κλήσης… τα γαβγίσματα των σκυλιών του. Όπως υπογραμμίζει ο Δημήτρης Δαλάκογλου, «το περιστατικό είναι 100% αληθινό και είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα πώς οι άνθρωποι της ελληνικής επαρχίας οικειοποιούνται κάτι που τους είναι ξένο». Το κόμικς κλείνει με μία σκηνή που θυμίζει κάτι από Ζορμπά, αν και η μουσική υπόκρουση είναι η «Ρόζα» του Μικρούτσικου, με ένα διττό, φιλοσοφικό και περιβαλλοντικό μήνυμα: «Αχ ρε, πώς θα αφήσουμι αυτόν τουν πλανήτ’…!». Και το σχετικό link...

Ο Λεωνίδας Οικονομάκης και ο Δημήτρης Δαλάκογλου ενώνουν δυνάμεις με τις Εκδόσεις του Κάμπου και τον Αποστόλη Ιωάννου, γνωστό και ως Κότσυφα, για τη δημιουργία του πρώτου εθνογραφικού κόμικς στην Ελλάδα. Με αφορμή την κυκλοφορία του εθνογραφικού κόμικς «Σκουριές», με το οποίο ο Λεωνίδας Οικονομάκης, μεταδιδακτορικός ερευνητής στο τμήμα Κοινωνικής και Πολιτισμικής Ανθρωπολογίας στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ, και ο Δημήτρης Δαλάκογλου, καθηγητής Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ, επέλεξαν να επικοινωνήσουν τα ευρήματα της ακαδημαϊκής τους μελέτης για την εξόρυξη χρυσού στις Σκουριές της Χαλκιδικής, σε σχέδιο του εικονογράφου και δημιουργού κόμικς Αποστόλη Ιωάννου, είχαμε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε με τους δημιουργούς ενός από τα πιο ενδιαφέροντα κόμικς που κυκλοφόρησαν το τελευταίο διάστημα. ● Έχοντας συνδέσει την ονομασία των «Σκουριών» με τις πρόσφατες εξελίξεις της προηγούμενης δεκαετίας, αυτό που μου έκανε εντύπωση διαβάζοντας το κόμικς είναι από πόσο παλιά ξεκινάει αυτή η ιστορία. Λεωνίδας Οικονομάκης: Το θέμα της εξόρυξης στην περιοχή ξεκινάει από τα χρόνια του Φιλίππου. Και συνεχίζεται. Κι αυτό θέλαμε να τονίσουμε με το κόμικς αυτό. Πάρα πολλά πολιτικά γεγονότα που έχουν σημαδέψει την πολιτική ζωή της χώρας – όχι μόνο της περιοχής – σχετίζονται με την εξόρυξη στις Σκουριές. Ξεκινάμε με τη δολοφονία του Αθανασιάδη-Μποδοσάκη. Στην προκήρυξη που βγάζει αργότερα η «17 Νοέμβρη», αναφέρει ότι τον δολοφόνησε και εξαιτίας της εξορυκτικής δραστηριότητας, την οποία διηύθυνε εκείνη την εποχή. Είχαμε πάρα πολλές πνευμονοκονιάσεις, χαλίκωση όπως τη λέγανε στην περιοχή, και πάρα πολλούς θανάτους. Γι’ αυτό είχαμε πολλές απεργίες αργότερα, για καλύτερες συνθήκες εργασίας και ασφάλειας. Έχουμε έτσι την εργατική πολιτική ιστορία του τόπου, σε πάρα πολλές στιγμές της οποίας πρωταγωνιστούν οι μεταλλωρύχοι και πρωταγωνιστούν ακόμα – πλέον όμως είναι από την άλλη πλευρά και ζητάνε να μην κλείσουν τα ορυχεία και βάζουν ως μότο «πρώτα η δουλειά και μετά η υγεία». Από τη δεκαετία της κρίσης έχουμε περάσει σε αυτή τη φάση. Δημήτρης Δαλάκογλου: Ήταν επιστημονική μας υποχρέωση η διαχρονική εξήγηση και ανάλυση των συγχρονικών φαινομένων που συζητάμε σήμερα, ώστε να μπορούμε να εξηγήσουμε από πού προέρχονται, αλλά και να διαφωτίσουμε για ένα ευρύτερο κοινό τις συνθήκες κατά τις οποίες τα φαινόμενα που είναι γνωστά για τη γενιά μας, προϋπήρχαν και υπάρχουν βαθιές ρίζες κι ένα βαθύ παρελθόν. Πόσο παράλληλη είναι η ιστορία των Σκουριών και της εξόρυξης χρυσού με την ιστορία της Μεταπολίτευσης στην Ελλάδα και τις ταξικές συγκρούσεις της ελληνικής κοινωνίας. Πράγματι, θα μπορούσε να πάει και μέχρι τον Φίλιππο, γιατί αυτό που ξεχνάνε όλοι για τη Μακεδονική Εκστρατεία είναι ότι είχαν μια απεριόριστη πηγή πλούτου, τον χρυσό της Χαλκιδικής, για να χρηματοδοτήσουν εκστρατείες. Φοβερός στρατηλάτης ο Μ. Αλέξανδρος, δεν έχασε ποτέ κανέναν πόλεμο, αλλά είχε και τα μέσα να χρηματοδοτήσει όλους αυτούς τους πολέμους. Αποστόλης Ιωάννου: Μέσω αυτής της δουλειάς, ουσιαστικά πληροφορήθηκα και ο ίδιος πολλά πράγματα που δεν γνώριζα για την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην περιοχή. Εμένα με σόκαρε περισσότερο η σημερινή εικόνα, το γεγονός δηλαδή ότι ο κόσμος σε κάποια χωριά είναι μοιρασμένος στα δύο – γιατί υπάρχουν χωριά που δουλεύουν περισσότερο με τα αγροτικά και με τον τουρισμό, όπου οι κάτοικοι είναι όλοι ενάντιοι, αλλά και χωριά που έχουν μόνο υπαλλήλους της εταιρείας, οπότε είναι όλοι υπέρ. Σε χωριά όπως η Μεγάλη Παναγιά, όπου διαδραματίζεται η ιστορία μας, υπάρχουν και από τους δύο. Εκεί, η κατάσταση είναι άσχημη. Το νιώθεις στην ατμόσφαιρα. Ένα από τα κεντρικά διακυβεύματα του κόμικς νομίζω πως είναι μέχρι ποιο σημείο θα φτάσει κάποιος για να έχει δουλειά. Δουλειά άνευ όρων, καταστρέφοντας την υγεία των κατοίκων και το περιβάλλον; ● Γιατί κόμικς; Λεωνίδας Οικονομάκης: Προσωπικά δεν είχα κάποια ιδιαίτερη σχέση με τον κόσμο των κόμικς πέραν αυτής του αναγνώστη – μου αρέσει πάρα πολύ ο Κόρτο Μαλτέζε του Ούγκο Πρατ. Είδαμε όμως ότι έχει αρχίσει να έρχεται στο προσκήνιο ως μέθοδος επικοινωνίας της έρευνας και το κόμικς. Γνωρίζαμε μια προσπάθεια που είχε κάνει ένας Ιταλός κοινωνικός ανθρωπολόγος, ο Κλαούντιο Σοπραντσέτι, με ένα κόμικς γύρω από την έρευνά του στην Μπανγκόκ, «Il re di Bangkok» (Ο Βασιλιάς της Μπανγκόκ), μεταφράστηκε αργότερα στα αγγλικά και εκδόθηκε από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις του Τορόντο, και σκεφτήκαμε ότι θα ήταν μια ωραία ιδέα να το δοκιμάσουμε και στην Ελλάδα και να ανοίξουμε έτσι και την ακαδημαϊκή έρευνα στον κόσμο του κόμικς, αλλά και να φέρουμε το κόμικς ως μέθοδο επικοινωνίας της ακαδημαϊκής έρευνας. Δημήτρης Δαλάκογλου: Γενικότερα στην ανθρωπολογία ως επιστήμη, από τη δεκαετία του ’80 έχει υπάρξει μια τάση αυτοκριτικής των κειμένων που γράφουμε για να επικοινωνήσουμε τα αποτελέσματα των εθνογραφικών ερευνών. Εθνογραφία σημαίνει δύο πράγματα: είναι μια επιστημονική μέθοδος συλλογής δεδομένων, αλλά και το κείμενο που επικοινωνεί τα ευρήματα αυτά. Η αυτοκριτική επισήμανε έναν κοινό τόπο, ότι δεν πρέπει να είναι απαραιτήτως μη δημιουργική η γραφή. Άλλωστε η επιστημονική γραφή εμπεριέχει δημιουργικά στοιχεία: οι λέξεις που θα διαλέξεις, οι χαρακτήρες και τα γεγονότα που θα συμπεριλάβεις ή θα απορρίψεις. Παράλληλα υπάρχει κι ένα στοιχείο περιγραφής. Αυτό δεν είναι λιγότερο δημιουργικό από το να το κάνουμε μια ιστορία εικονογραφημένη. Επομένως με μια σχετική γενναιότητα για επιστήμη, η ανθρωπολογία λέει ότι είναι ένα θραύσμα αυτό που καταγράφουμε επιστημονικά και επιλέγουμε τις αισθητικές μας προσεγγίσεις από εκεί και πέρα. ● Θα ήθελα να μας περιγράψετε την διαδικασία δημιουργίας του κόμικς, από την αρχική ιδέα μέχρι την έκδοση. Λεωνίδας Οικονομάκης: Ως μεταδιδακτορικός ερευνητής, ασχολούμαι κυρίως με τις πολιτικές εξελίξεις και τα ιθαγενικά κινήματα της Λατινικής Αμερικής. Μεγάλο μέρος της έρευνάς μου έχει να κάνει με εξορυκτικές προσπάθειες διαφόρων κυβερνήσεων και πολυεθνικών, επομένως κάποια στιγμή κατέληξα να μελετάω την αντίσταση στην εξόρυξη χρυσού στην Χαλκιδική, και κυρίως στο χωριό της Μεγάλης Παναγιάς. Έζησα εκεί έναν χρόνο στο πλαίσιο της απαραίτητης συμμετοχικής παρατήρησης. Κάποια στιγμή προέκυψε η ιδέα να επικοινωνηθεί με την μορφή κόμικς και μαζί με τον Δημήτρη ανακαλύψαμε τις Εκδόσεις του Κάμπου, μία πολύ ιδιαίτερη, ανεξάρτητη προσπάθεια με επικεφαλής τον Μέλανδρο Γκανά, σε μία πόλη της επαρχίας, στην Λάρισα, ένα πολύ δυναμικό κύτταρο της πόλης τους, οι οποίοι μας άνοιξαν έναν νέο κόσμο, τον κόσμο των κόμικς στην Ελλάδα. Έτσι ήρθαμε σε επαφή με τον Κότσυφα, ανταλλάξαμε πολλά προσχέδια, αρχειακό υλικό, φωτογραφίες και ιδέες, μέχρι την τελική ολοκλήρωση του έργου. Δημήτρης Δαλάκογλου: Την ίδια περίοδο που ο Λεωνίδας βρισκόταν στην Μεγάλη Παναγιά, εγώ έκανα μια έρευνα στην Ελλάδα για τις υποδομές, στο πλαίσιο ενός πενταετούς προγράμματος για έρευνα που αφορούσε στις εξορύξεις στην χώρα. Ο Λεωνίδας έγινε μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ στο πλαίσιο μίας έρευνας στο Εκουαδόρ, αλλά πριν ξεκινήσει το πρόγραμμα ξεκινήσαμε να πηγαίνουμε στην Χαλκιδική παρέα για να φτιάξουμε το κόμικς για τις Σκουριές. Ψάχναμε για αρκετό καιρό τον εικονογράφο μας και για καλή μας τύχη βρήκαμε στον δρόμο μας τον Μέλανδρο, ο οποίος έχει τα χαρακτηριστικά μεγαλοεκδότη της δεκαετίας του ’90 στην Νέα Υόρκη: ξέρει τους πάντες, τον ξέρουν οι πάντες, συνδέει ανθρώπους μεταξύ τους. Με την προσθήκη και του Κότσυφα προέκυψε ένα πολύ ωραίο κουαρτέτο, συνεχίσαμε την έρευνα, συλλέξαμε δεδομένα, επισκεφτήκαμε όλοι την περιοχή και τους… πρωταγωνιστές της. Μετά, ο Λεωνίδας έγραφε τα σενάρια σε μορφή κειμένου, εγώ προσπαθούσα να τα μετατρέψω σε προσχέδια κόμικς και, μετά την επιμέλεια του Μέλανδρου, κατέληγαν στον Αποστόλη, ο οποίος και τα σχεδίαζε στην τελική τους εκδοχή. Αποστόλης Ιωάννου: Οι «Σκουριές» είναι το πρώτο κόμικς που κάνω σε σενάριο τρίτων, αλλά και το πρώτο κόμικς που οι χαρακτήρες είναι πραγματικά πρόσωπα. Από άποψη τεχνικής αυτό δεν με δυσκόλεψε ιδιαίτερα, αλλά με παραξένευε το γεγονός ότι θα μου λέγαν την γνώμη τους όταν έβλεπαν το αποτέλεσμα. Ευτυχώς ταιριάξαμε όλοι πολύ γρήγορα και βρήκαμε ρυθμό, γιατί μία ομαδική δουλειά μπορεί εύκολα να κολλήσει αν δεν υπάρχουν αυτά τα δύο στοιχεία. Σκέψου ότι κράτησε περίπου δύο χρόνια μέχρι να ολοκληρωθεί! Με τη βοήθεια του Μέλανδρου, η διαδικασία αυτοματοποιήθηκε γρήγορα, ενώ και για μένα ήταν σημαντικό να δουλεύω σε κάτι τόσο απαιτητικό με έναν φίλο, γιατί έχεις πολλές περισσότερες ελευθερίες με αυτόν τον τρόπο. Είχα την απόλυτη εμπιστοσύνη των υπολοίπων στο σχεδιαστικό κομμάτι, κάτι που ήταν πολύ σημαντικό για μένα, γιατί λειτουργώ καλύτερα όταν μπορώ να «σκηνοθετήσω» όπως θέλω τα καρέ, χωρίς περιοριστικές λεπτομερείς οδηγίες. Ένιωθα ελεύθερος να δημιουργώ και όπως συμβαίνει πάντα με έναν εξωγήινο τρόπο σε αυτές τις περιπτώσεις, βγήκε ο καλύτερος εαυτός μου στο χαρτί. Και το σχετικό link...

Πρόκειται για ένα πολύ ωραίο και προσεγμένο άλμπουμ από τον Αποστόλη Ιωάννου, το οποίο κυκλοφόρησε επίσημα σαν fanzine στο Comicdom Con 2015...! Για την έκδοση αυτή, ο δημιουργός στηρίχτηκε στο crowdfunding και έλαβε μεγάλη απήχηση από το κοινό...! Το "Χωριό" είναι ένα άλμπουμ-φόρος τιμής από τον Ιωάννου στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Φήκη, ένα χωριό έξω από τα Τρίκαλα...! Στην Φήκη λοιπόν αποφάσισε να εγκατασταθεί και μέσω αυτού του graphic novel μας περιγράφει την ζωή στην Ελληνική επαρχία...! Είμαι απόλυτα σίγουρος ότι όποιος έχει περάσει τα καλοκαίρια του με την γιαγιά και τον παππού στο χωριό, θα βρει πάρα πολλές ομοιότητες με τις περιγραφές αυτού του άλμπουμ...! Στην αρχή του άλμπουμ έχουμε έναν πρόλογο από τον Τάσο Ζαφειριάδη, ενώ στο τέλος έχουμε τα ονόματα όσων συνέβαλαν με την συνδρομή τους στην δημιουργία του...! Την γραφιστική επιμέλεια την έχει κάνει ο Νίκος Τσιώλης, ενώ την εκτύπωση την έκανε η εταιρεία Βογιατζόγλου...! Πληροφορίες για την καμπάνια...!

Με αφορμή το Comicdom κυκλοφόρησε μια νέα αυτοέκδοση από τον συγγραφέα, εικονογράφο και δημιουργό κόμικς Αποστόλη Ιωάννου. Όπως αναφέρει στο βιογραφικό του ο δημιουργός ζει και κατοικεί στα Τρίκαλα και νομίζω ότι εν πολλοίς αυτό ακριβώς θέλει να πει και με τη συγκεκριμένη ιστορία του που αφορά το συγκρότημα Οι Σολομοί. Το κόμικ ξεκινάει με ένα εκ των μελών της μπάντας, τον Φάνη να λαμβάνει ένα τηλεφώνημα από τη Μαργαρίτα, η οποία έχει κλείσει για το συγκρότημα μια ζωντανή εμφάνιση στην Αθήνα και μια συνέντευξη σε αθηναϊκό μέσο. Εξαρχής φαίνεται ότι ο Φάνης δεν βλέπει με καλό μάτι το να παίξουν στην Αθήνα και το συζητάνε με τα άλλα μέλη της μπάντας. Όπως φαίνεται λοιπόν στην αρχή της ιστορίας, και τα τρία μέλη είναι φίλοι και κατοικούν στην επαρχία και δεν έχουν καμία όρεξη να έρθουν στην πρωτεύουσα που θεωρούν σκέτη τσιμεντούπολη και δεν τους αρέσουν οι άνθρωποί της. Η ιστορία χωρίζεται σε διάφορα κεφάλαια και το επόμενο εξ αυτών είναι το ταξίδι που κάνει το συγκρότημα από την πόλη του για να πάει στην Αθήνα. Λόγω ενός τεχνικού προβλήματος σταματάνε σε μια άλλη μικρή πόλη όπου παρατηρούν ηλικιωμένους ανθρώπους στα καφενεία να βλέπουν ειδήσεις, ειδήσεις δυστοπικές σαν αυτές που βλέπουμε καθημερινά και να αντιδρούν με ένα απλό γέλιο. Ειδικότερα σε ειδήσεις που αφορούν τον εκσυγχρονισμό, οι ντόπιοι γελούν πιο έντονα σαν να δείχνουν να μην πιστεύουν ιδιαίτερα στις αλλαγές. Τα επόμενα δύο κεφάλαια είναι ουσιαστικά η συναυλία και η συνέντευξη όπου οι στίχοι του συγκροτήματος που απευθύνονται δεικτικά στον απρόσωπο σύγχρονο τρόπο ζωής και η παραδοσιακή μουσική τους οδηγεί στο να ατονήσει το ενδιαφέρον του κοινού και να θέλει να μεταφερθεί προς μια πιο "κουλ" μουσική επιλογή. Τέλος δείχνουν με τον τρόπο τους ότι απ' όσα πουν στη συνέντευξη, τα μισά θα λογοκριθούν, οπότε τελειώνουν με ένα εκτενές λογύδριο σχετικά με τη διαφθορά που υπάρχει σε όλο το πολιτικό και μιντιακό σύστημα. Από άποψη σχεδίου είναι αρκετά ενδιαφέρον, ασπρόμαυρο σχέδιο, χωρίς πολλές λεπτομέρειες, περισσότερο έχει να κάνει με λίγα καρέ ανά σελίδα που εξασφαλίζουν αρκετά καλή ροή στην ιστορία μας. Έχει πολύ ωραίο εξώφυλλο και χαρτί και διαβάζεται αρκετά γρήγορα. Ευχαριστούμε τον @ nikos99 για την παροχή του τεύχους.

Πρόκειται για την νέα δουλειά του Αποστόλη Ιωάννου,που κυκλοφόρησε στα πλαίσια του ComicDom Con 2017...! Αναφέρεται στην ανέμελη καθημερινότητα πέντε ανώριμων φίλων,οι οποίοι δεν είναι από αυτούς που θα τους λέγαμε "καλά παιδιά"...!Μιλάνε με αργκό,βρίζουν,καπνίζουν χόρτο,πίνουν άφθονο αλκοόλ και κάνουν χίλιες δυο παλαβομάρες,μπλέκοντας σε διάφορες καταστάσεις...!Προσωπικά το συγκεκριμένο κόμικ δεν μπορώ να πω ότι με ενθουσίασε...!Το χιούμορ του δεν ήταν του γούστου μου και οι διάφορες καταστάσεις που εκτυλίσσονται είναι παρατραβηγμένες και υπερβολικές...!Στην τελευταία σελίδα η λέξη "συνεχίζεται...",αφήνει υπόσχεση για δεύτερο τεύχος...!Το δε σχέδιο δυστυχώς απέχει από το εξαιρετικό "Χωριό"...!Είναι βιαστικό αλλά έχει καλό μελάνωμα...! Η έκδοση έχει τετράγωνο μέγεθος και καλής (αλλά όχι πολύ καλής) ποιότητας χαρτί στο εξώφυλλο,που διαθέτει και "αυτάκια"...!Το χαρτί του εσωτερικού είναι παχύ και ματ...!Το δέσιμο έγινε με συρραπτικά...!Η τιμή του μου φάνηκε λίγο αλμυρή...!Επαναλαμβάνω όμως ότι όλα τα παραπάνω είναι προσωπικές απόψεις και δεν έχω πρόθεση να προδιαθέσω κανέναν...!Η γραφιστική επιμελεια,το λογότυπο και το εξώφυλλο έγιναν από τον Νίκο Τσιώλη...! Μερικές φωτογραφίσεις σελίδων από το εσωτερικό του κόμικ...! Κι ένα μικρό trailer...! https://www.youtube.com/watch?v=EDN1ck5qbGI

Η JEMMA κυκλοφόρησε στο 2ο Athenscon την τριλογία του Αποστόλη Ιωάννου με τίτλο "Το ρομπότ και το κορίτσι"...!Τα δύο πρώτα μέρη έχουν δημοσιευτεί παλιότερα ως αυτοεκδόσεις,ενώ και τα τρία μέρη έχουν δημοσιευτεί στο socomic.gr...! Ο σχεδιασμός του εξωφύλλου έγινε από την upmess,ενώ η γραμματοσειρά του από την backpacker...!Την σελιδοποίηση επιμελήθηκε η Ελευθερία Σκλάβου...! Στις τελευταίες σελίδες του κόμικ υπάρχουν τα εξώφυλλα των δύο πρώτων τευχών...!

5 Τρικαλινοί κόμικ δημιουργοί εκθέτουν τη δουλειά τους Ο Γιώργος Τσιαμάντας, ο Αποστόλης Ιωάννου, ο Αλέξανδρος Κατσίκας, ο Ορφέας Μαραγκός, ο Κωνσταντίνος Γιαμάκος κι ο Παναγώτης Κούκος είναι οι 5 Τρικαλινοί δημιουργοί οι οποίοι διαπρέπουν στην δημιουργία κόμικ. Οι πέντε δημιουργοί εκθέτουν τη δουλειά τους από της 5 ως τις 12 Ιουνίου στο βιβλιοπωλείο Τσιλινίδα (Ιουλ. Αδάμ 17). Οι λάτρεις του είδους θα έχουν τη δυνατότητα να ξεναγηθούν μέσα από τις σελίδες των κόμικ σε έναν κόσμο διαφορετικό. Τα έργα των δημιουργών που θα μπορέσουν να γνωρίσουν από κοντά είναι η Παναγιά η Χελιδονού, το Χωριό, Μάνα, Σκήπτρο Επιλογής 1 και 2 και οι Ενάντιοι. Οι έκθεση θα λειτουργεί από τις 9.30 ως τις 13.30 κι από τις 18.30 ως τις 21.00. πηγή