Όταν οι κρατούμενοι στις φυλακές Λάρισας κάνουν ιστορίες κόμικς! [Σκυλλάκος Ηλίας, larissapress.gr, 19/11/2019]

[germanicus]

«Θα σου πω ένα παράδειγμα. Ρώτησα ένα φυλακισμένο γιατί υπάρχει αυτή η ηρεμία στα μαθήματα και αυτός ο σεβασμός. Η απάντηση που μου έδωσε ήταν τρομερή. Μου είπε πως αν αυτός δημιουργήσει προβλήματα θα χάσει το σχολείο. Γι αυτόν τον άνθρωπο το σχολείο είναι δύο ώρες ελευθερίας στα 15χρόνια φυλακής».

 

Η φυλακή και η απομόνωση από την κοινωνία για κάποιους θεωρείται σωφρονισμός και γι’ άλλους τιμωρία. Για άλλους είναι και τα δύο ή κάτι από τα δύο. Τι είναι όμως πραγματικά; Τέτοια ερωτήματα πάντα θα γεννιούνται και δύσκολα θα δίνονται εύκολες απαντήσεις. Όμως, ό,τι και να είναι τελικά, το σίγουρο είναι ότι τα κάγκελα της φυλακής δεν συνηθίζονται ποτέ.

 

Οι κρατούμενοι στις φυλακές της Λάρισας όπως και κάθε φυλακισμένος είναι άνθρωποι με πλήρη περιορισμό. Είναι εκείνοι οι άνθρωποι που κατά  την διάρκεια της παραμονής τους στο κατάστημα κράτησης έχουν μια και μόνο καθημερινότητα. Μια καθημερινότητα με τις ίδιες επαναλήψεις. Μονοτονία, φόβος, θυμός, αδικία, θλίψη, ντροπή. Και στο βάθος του μυαλού τους πάντα κυριαρχεί μια λέξη. Ελευθερία…

 

 

Τι κάνουν όμως τα συναισθήματα τους, η ψυχή τους και τα θέλω τους; Είναι ζωντανά όλα αυτά, ή έχουν και αυτά κλειστεί βαθιά στην απομόνωση; Γεννιούνται όνειρα μέσα στις φυλακές ή είναι και αυτά υπό περιορισμό;

 

Κουβαλώντας αυτά και άλλα πολλά ερωτήματα συνάντησα το Μέλανδρο Γκανά. Τον Λαρισαίο καλλιτέχνη, τον σκιτσογράφο που μιλάει με τις ζωγραφιές του και τα κόμικς του. Ξεκίνησα και τον βρήκα γιατί έμαθα πως έκανε κάτι σπουδαίο, ένα ξεχωριστό μάθημα ζωής, δημιουργίας και αυταπάρνησης.

 

Έμαθα λοιπόν πως βρέθηκε στις φυλακές και συγκεκριμένα στο 2ο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας των φυλακών Λάρισας, μαζί με τον σχεδιαστή Θωμά Κεφαλά, για να «διδάξουν» στους  κρατούμενους του σχολείου πώς να κάνουν τις ιστορίες τους σε κομικς.

 

«Είμαστε οι αιρετικοί των κόμικς»

«Καταρχήν θα σου πω ότι εγώ και η ομάδα είμαστε οι αιρετικοί των κόμικς», μου είπε ο Μέλανδρος πριν μπούμε στο θέμα, τονίζοντας πως για την ομάδα του αυτό είναι κάτι πολύ σημαντικό. «Το κόμικ μπορεί να το κάνει ο καθένας μας. Είναι ένας τρόπος να πει κανείς μια ιστορία. Άρα δεν έχει σημασία πόσο καλά κάνεις ένα σχέδιο, αλλά πόσο καλά λες μια ιστορία. Το σχέδιο εξυπηρετεί το περιεχόμενο» σημείωσε.

 

 

«Η Ελευθερία, η συντροφικότητα, η φιλία»

 

Μετά από λίγα λεπτά τον ρώτησα να μου πει πως ξεκίνησαν τα μαθήματα στις φυλακές και ποιες ήταν οι θεματικές.

 

«Πήγαμε να κάνουμε κάποια μαθήματα στους μαθητές του 2ου ΣΔΕ των φυλακών της Λάρισας. Το θέμα που θέσαμε στους κρατούμενους ήταν ελεύθερο. Τους είπα να σκεφτούνε ιδέες για κόμικς όπως η φιλία, η συντροφικότητα, η ελευθερία κ.α. Μετά από λίγες ώρες όλα έγιναν πιο εύκολα και γίναμε φίλοι. Αρχίσαμε να μιλάμε για κόμικς, να σχεδιάζουμε και να συζητάμε».

 

Ο Μέλανδρος συνέχιζε να μου περιγράφει τις πρώτες στιγμές που είχε δίπλα στους φυλακισμένους και φαινόταν σαν να το ζούσε ξανά, σαν να επέστρεψε δηλαδή έστω για λίγο δίπλα στους μαθητές στο σχολείο της φυλακής.

 

«Το βασικό ήταν ότι ήθελα να δω τι είχαν βιώσει αυτοί οι άνθρωποι γενικά. Για να τους προσανατολίσω σε θέματα που είχαν να κάνουν όχι με το τι ζούνε μέσα στις φυλακές, αλλά για να περιγράψουν μέσα από τα κόμικς κάποιες έννοιες».

 

 

«Δυο ώρες ελευθερίας στα 15χρόνια φυλακής»

 

Γρήγορα η κουβέντα με τον Μέλανδρο πήγε σε μια άλλη πλευρά και τον ρώτησα ποια ήταν η σχέση των κρατουμένων μαζί του και πως αντιμετώπισαν το μάθημα. Ο ίδιος είπε: «Εγώ ξεκίνησα με τρία άτομα και ξαφνικά έγιναν δώδεκα. Οι κρατούμενοι ήταν ευτυχισμένοι. Στην αρχή υπήρχε μια απόσταση. Ήταν έτσι η κατάσταση, μέχρι να πάρουμε τα δύο πρώτα χαμόγελα και μετά οι μαθητές »ξεμπλόκαραν». Στο 2ο ΣΔΕ των φυλακών είδα πως υπήρχε σεβασμός από τους φυλακισμένους προς τους καθηγητές του σχολείου και προς τον διευθυντή αλλά και αντίστροφα. Υπήρχε μια αμφίδρομη σχέση και μια ιδανική κατάσταση ακόμη και για την κοινωνία μας ».

 

Έπειτα ρώτησα τον Μέλανδρο να μου φέρει ένα παράδειγμα για να καταλάβω καλύτερα τι εννοούσε. Και έτσι μου είπε:

 

«Θα σου πω ένα παράδειγμα. Ρώτησα ένα φυλακισμένο γιατί υπάρχει αυτή η ηρεμία στα μαθήματα και αυτός ο σεβασμός. Η απάντηση που μου έδωσε ήταν τρομερή. Μου είπε πως αν αυτός δημιουργήσει προβλήματα θα χάσει το σχολείο. Γι αυτόν τον άνθρωπο το σχολείο είναι δύο ώρες ελευθερίας στα 15χρόνια φυλακής».

 

«Σημαντικά τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας»

 

Τελειώνοντας την κουβέντα και λίγο πριν συμφωνήσουμε να βρεθούμε μια άλλη στιγμή, ο Μέλανδρος μου παρουσίασε και την άποψη για τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας των φυλακών, για την σημασία τους και την προσφορά τους, σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι:

 

«Είναι πολυ σημαντικά τα ΣΔΕ. Χρειάζεται να επεκταθούν και να λειτουργούν, αν θέλουμε να πούμε ότι πρέπει να υπάρξει επανένταξη αυτών των ανθρώπων στην κοινωνία. Οι άνθρωποι στις φυλακές έχουν πολύ χρόνο που μπορεί να γεμίσει δημιουργικά. Υπάρχουν παράλληλα και πολλοί άνθρωποι που θέλουν να τους διδάξουν αυτούς τους ανθρώπους και να αναδείξουν τα ταλέντα τους, για αυτό πρέπει να υπάρξει μια συνέχεια».

 

===