Είμαστε θλιβεροί Πινόκιο [ Ιερείδης Χρήστος, tanea.gr, 08/02/2010 ]

[ramirez]

Δέκα χρόνια μετά την παρουσίαση της όπερας «Οι δραπέτες της σκακιέρας» σε δύο πράξεις, σε λιμπρέτο Ευγένιου Τριβιζά και μουσική Γιώργου Κουρουπού, η παραβατική ιστορία αγάπης ανάμεσα στον μαύρο αξιωματικό και τη λευκή βασίλισσα, οι οποίοι αρνούμενοι να υποταχθούν στη μοίρα τους δραπετεύουν για να γνωρίσουν τον κόσμο «πέρα απ΄ τη σκακιέρα», πήρε τη μορφή γκράφικ νόβελ. Του πρώτου στο ενεργητικό τού πολυγραφότατου παραμυθά- με εικόνες της Ράνιας Βαρβάκη- που εμπεριέχει και σε CD την όπερα.

Οι «Δραπέτες της σκακιέρας» έχουν μια παραδοξότητα. Στον Ευγένιο Τριβιζά δεν αρέσει το σκάκι. Διότι είναι «η πεμπτουσία του αυστηρά περιορισμένου σύμπαντος νόμων, κανονισμών και εντολών που ορίζουν τη ζωή μας». Ως παιδί αισθανόταν οίκτο «για τα πιόνια που οι παίκτες κινούσαν με συγκεκριμένους μόνο τρόπους, ανεξάρτητα από τις προτιμήσεις και τις επιθυμίες τους. Μόνο η μεταμόρφωση του μοναχικού εκείνου πιονιού σε βασίλισσα με συγκινούσε επειδή χάριζε κάποιο ίχνος ελπίδας».
 

Με τις ιστορίες σας αναφέρεστε σε ρεαλιστικά ζητήματα. Γιατί όμως αποκλειστικά μέσα από παραμύθια; Γιατί αποφεύγετε να πείτε τα πράγματα με τ΄ όνομά τους;

Επειδή τα «ονόματα» αλλάζουν από εποχή σε εποχή και από τόπο σε τόπο. Ενώ τα λογοτεχνήματα τα οποία εκφράζουν ρεαλιστικές καταστάσεις με συμβολικό και αλληγορικό τρόπο χαρακτηρίζονται από διαχρονικότητα και καθολικότητα. Το βιβλίο του Τζορτζ Όργουελ «Η φάρμα των ζώων», που σημειωτέον έχει πλήρη τίτλο «Η φάρμα των ζώων, ένα παραμύθι» («Αnimal farm: a fairy story»), μπορεί να γράφτηκε με αφορμή τις εμπειρίες του συγγραφέα στον Ισπανικό Εμφύλιο και με στόχο τον σταλινικό εκφυλισμό των σοσιαλιστικών ιδανικών, αλλά εκφράζει προβληματισμούς για τη φύση της εξουσίας και τους κινδύνους των κάθε λογής επαναστάσεων.

Είμαστε σε σκακιέρα;

Οι περισσότεροι σε σκακιέρα, οι ατυχέστεροι σε ψηστιέρα και οι επιτήδειοι σε κρουαζιέρα.


Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από την προβολή (από την ΕΤ1) της δεύτερής του μικρού μήκους ταινίας κινουμένων σχεδίων «Ένα δέντρο μια φορά» (σε σκηνοθεσία Παναγιώτη Ράππα) από το ομότιτλο παραμύθι του. «Συγκίνησε», λέει, «ιδίως η μουσική του Δημήτρη Παπαδημητρίου και η φωνή του Διονύση Σαββόπουλου στον ρόλο του δέντρου». Τώρα συζητάει την περίπτωση να γίνει η «Φρουτοπία» «εντυπωσιακή θεατρική παραγωγή» ενώ μεγάλου μήκους ταινία ίσως γίνει η «Τελευταία μαύρη γάτα». «Παραγωγοί στην Ελλάδα και το εξωτερικό, όπως το Αrts Council στην Αγγλία, έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον», σημειώνει. «Δεν είναι βέβαια απλό. Για ένα τρισδιάστατο κινούμενο σκίτσο μιας διεθνούς συμπαραγωγής, τα απαραίτητα κονδύλια ξεπερνούν τα έξι εκατ. ευρώ και για τις διακρατικές συμφωνίες απαιτείται περίπου μία τριετία».

Οι ιστορίες έχουν αποτέλεσμα και στους ενηλίκους;

Μόνο αν καταφέρνουν να τους απαλλάσσουν από τις παρωπίδες της σοβαροφάνειας και να τους θυμίζουν ότι μπορούμε κάλλιστα να ενηλικιωνόμαστε χωρίς να χάνουμε την ουσία της παιδικότητας, δηλαδή τη φρεσκάδα της ματιάς και τη διάθεση για παιχνίδι. Αυτό όμως συμβαίνει σπάνια. Ένας πατέρας επικοινώνησε μαζί μου διαμαρτυρόμενος επειδή ο γιος του που διάβασε το βιβλίο έβαψε χρωματιστά τα πιόνια της ακριβής του σκακιέρας. Στο μυθιστόρημά του «Η τελευταία μαύρη γάτα» ο Ευγένιος Τριβιζάς μιλάει για τον ρατσισμό, με τους «Δραπέτες της σκακιέρας» αναρωτιέται, και σε φιλοσοφικό επίπεδο πλέον, για τους κανόνες του παιχνιδιού που ορίζει τις ζωές μας, αναρωτιέται για την απόλυτη ευτυχία, την αναζήτηση του άπιαστου.

Άραγε η οικονομική κρίση θα έδινε αφορμή για παραμύθι;

«Η οικονομική κρίση είναι κάτι μεταξύ και κρίσης συνειδήσεως και κρίσης σκωληκοειδίτιδας», λέει. «Απαιτούνται δύσκολες αποφάσεις. Αν δεν εμπιστευτούμε τους ντόπιους θα μας εγχειρήσουν αλλοδαποί χειρουργοί. Από τις ικανότητες και τις προθέσεις αμφοτέρων θα εξαρτηθεί αν η εγχείριση στην οποία θα υποβληθούμε θα είναι σωτήρια ή θανατηφόρα».

Η Ελλάδα στο μικροσκόπιο της Ευρώπης: τι παραμύθι τροφοδοτεί;

Μια θλιβερή εκδοχή της ιστορίας του Πινόκιο. Η μύτη μας μεγάλωσε τόσο πολύ, ώστε μπήκε στο μάτι των γειτόνων μας, οι οποίοι, παρά τις διαβεβαιώσεις μας ότι έχει φυσιολογικό μέγεθος, είναι αποφασισμένοι να μας την πριονίσουν.



Και το σχετικό link.