Χαμένοι στα Μαθηματικά (για το Logicomix) [ Γαλδαδάς Άλκης, ΒΗΜΑ (ΤΟ), 16/11/2008 ]

[Bonadrug]

Μια μάλλον αρνητική κριτική:

Χαμένοι στα Μαθηματικά

Ενα μυθιστόρημα με τη μορφή σχεδιοϊστορίας και με ήρωες πραγματικά πρόσωπα, σχετικά με τα Μαθηματικά, είναι το Logicomix. Στις σελίδες του βιβλίου εμφανίζεται μια παρέα από υπαρκτά πρόσωπα που έχουν αποφασίσει τις συζητήσεις τους και τους προβληματισμούς τους γύρω από την περιπέτεια της θεμελίωσης των Μαθηματικών να τα περάσουν σε εικόνες και σε κείμενο που καταλαμβάνουν περίπου 300 σελίδες. Στο τέλος του βιβλίου υπάρχουν και «δυο λόγια από τους συγγραφείς» τα οποία καλό θα ήταν να είχε υπόψη του ο αναγνώστης από την αρχή. Διότι, μεταξύ άλλων, αναφέρεται ότι «αναγκαστήκαμε συχνά να αγνοήσουμε κάποια ιστορικά καθέκαστα για να δώσουμε στην αφήγησή μας μεγαλύτερο ενδιαφέρον ή συνοχή. Οι περισσότερες από αυτές τις παρεκκλίσεις έγιναν με την επινόηση συναντήσεων για τις οποίες δεν υπάρχουν ιστορικές ενδείξεις...» Εκφράζεται μάλιστα η άποψη ότι «οι φιλίστορες αναγνώστες μπορούν να διασκεδάσουν εντοπίζοντας και άλλες τέτοιες ανακρίβειες»!

Η ιδέα να παρουσιαστεί ένα θέμα επιστήμης με τη μορφή σχεδιοϊστορίας[/b ]δεν είναι πρωτότυπη αφού έχουν προηγηθεί και άλλες σχετικές εκδόσεις. Το ότι οι ίδιοι οι δημιουργοί του βιβλίου εμφανίζονται και κυκλοφορούν ανάμεσα στους πραγματικούς πρωταγωνιστές του μυθιστορήματος, όπως είναι ο Ράσελ, ο Βιτγκενστάιν, ο Γουάιτχεντ και λίγο στο τέλος ο Γκέντελ, επίσης δεν αποδεικνύεται κάποιο σπουδαίο εύρημα αφήνοντας τον αναγνώστη μάλλον αδιάφορο αφού δεν λένε και τίποτα μεγάλες σοφίες. Αδιάφοροι θα μείνουν μάλλον και όσοι έχουν διαβάσει αρκετά βιβλία εκλαΐκευσης από τα πολλά και ωραία που υπάρχουν ήδη μεταφρασμένα και είναι εξοικειωμένοι με την αγωνιώδη πλην άκαρπη προσπάθεια να θεμελιωθούν τα Μαθηματικά με στοιχεία που να μην μπαίνουν ξαφνικά και αυθαίρετα ως έγκυρα, με την κατάργηση δηλαδή της θεμελίωσής τους επάνω σε αξιώματα. Κάτι που όπως με κάποια δόση ειρωνείας παρατηρήθηκε στη συνέχεια θα οδηγούσε και στην ονειρεμένη «νοητική μηχανή» αποδείξεων, όπου θα έβαζες στην είσοδο τις προϋποθέσεις και στην έξοδο θα προέκυπτε το θεώρημα με την απόδειξή του.

Η μορφή όμως ενός κόμικ είναι γενικά αρκετά αφαιρετική και αυτό δεν ευνοεί την ανάπτυξη εννοιών με λίγα λόγια. Π.χ., «Το Ξενοδοχείο του Χίλμπερτ» ή η έννοια της ευθείας κατά τον Βιγκενστάιν και η αυτοαναφορικότητα των συνόλων περνούν φευγαλέα, χωρίς ο μη εξοικειωμένος αναγνώστης να προλάβει να καταλάβει καν τις διαστάσεις τους. Σε αυτό ας προστεθεί και το ότι το κείμενο το συνοδευτικό των εικόνων είναι το πιο αδύνατο κομμάτι της όλης προσπάθειας, όντας μάλλον δύσκαμπτο, με τα πρόσωπα να μιλούν αφύσικα ως και νερόβραστα κάποιες φορές, ενώ άλλοτε από το στόμα τους φεύγουν λόγια βαρύγδουπα αλλά με μικρό ειδικό βάρος (π.χ., «Πώς προχωρεί αυτή η ιστορία; Όπως όλες, τα πάθη μπροστά και οι άνθρωποι από πίσω»). Ετσι έχουμε από την πλευρά του κειμένου μια αναποτελεσματικότητα και την υπονόμευση της μεγάλης προσπάθειας που φαίνεται να έχει γίνει στον τομέα της εικονογράφησης. Πολλοί θα θελήσουν να αγοράσουν το βιβλίο αλλά, όπως έγινε και με «Το χρονικό του Χρόνου» του Χόκινγκ, δεν ξέρω πόσοι θα το απολαύσουν κιόλας ως το τέλος.

Α. ΓΑΛΔΑΔΑΣ




Το ΒΗΜΑ, 16/11/2008 , Σελ.: H11
Κωδικός άρθρου: B15512H111
ID: 298345