Μετάβαση στο περιεχόμενο

Η αθωότητα δεν ταιριάζει στα καρτούν! [ Μπούρας Δημήτρης, kathimerini.gr, 19/10/2008 ]


lunatic

Προτεινόμενες Καταχωρήσεις


  • Member ID:  2818
  • Group:  Members
  • Topic Count:  73
  • Content Count:  916
  • Reputation:   3583
  • Achievement Points:  916
  • Days Won:  2
  • With Us For:  6112 Days
  • Status:  Offline
  • Last Seen:  
  • Age:  36

post-2818-1231175410_thumb.jpg post-2818-1231175427_thumb.jpg

Η αθωότητα δεν ταιριάζει στα καρτούν!
Οι εποχές άλλαξαν, το σύγχρονο χολιγουντιανό animation εγκατέλειψε τις χαρούμενες αισιόδοξες οικογενειακές ταινίες

Του Δημήτρη Μπούρα

Το 1937 ο Γουόλτ Ντίσνεϊ δημιούργησε την πρώτη ταινία κινουμένων σχεδίων μεγάλου μήκους, αφαιρώντας ό,τι θα μπορούσε να τρομάξει την τρυφερή παιδική ηλικία από τη «Χιονάτη» των σκοτεινών αδελφών Γκριμ. Από τη χρυσή εποχή του οραματιστή Γουόλτ Ντίσνεϊ μέχρι την γκρίζα εποχή του μελαγχολικού «Γουόλ–Υ», που προβάλλεται αυτό τον καιρό στις αίθουσες, πολλά άλλαξαν στη Γη και στον πλανήτη Χόλιγουντ. Τα χαρούμενα ζωάκια με τις ανθρώπινες ιδιότητες εξαφανίστηκαν. Οι μοναδικοί κάτοικοι στον πάλαι ποτέ πολύχρωμο πλανήτη, μια κατσαρίδα και ένα ρομπότ–σκουπιδιάρης, κυκλοφορούν ανάμεσα σε ουρανοξύστες από σκουπίδια σε μια τενεκεδούπολη κατ’ εικόνα και ομοίωση της Νέας Υόρκης.

Το «Γουόλ–Υ», που προβάλλεται με επιτυχία εδώ και μερικές εβδομάδες, είναι άλλο ένα χαρακτηριστικό δείγμα της νέας εποχής για το χολιγουντιανό animation. Οι χαρούμενες και αισιόδοξες οικογενειακές ταινίες κινουμένων σχεδίων συρρικνώθηκαν στα μέτρα ενός Γουίνι, που συγκινεί μόνον τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας. Το βαρύ πυροβολικό των ψηφιακών πλέον κινουμένων σχεδίων, η ομάδα της Pixar, έχει στρέψει τη θεματολογία του animation σε σημερινούς, καθ’ όλα υπαρκτούς εφιάλτες. Παρομοίως συμβαίνει και σε άλλα στούντιο. Οι εποχές άλλαξαν. Η κατηχητική προτροπή «σεβασμός στους μεγαλύτερους», με την οποία μεγάλωσαν γενιές και γενιές μικρών μαθητών, έγινε «σεβασμός στο περιβάλλον» ή «σεβασμός στο διαφορετικό που υπάρχει δίπλα σου». Δείγμα κι αυτό της αβεβαιότητας μπροστά σε ένα μέλλον που προοιωνίζεται ζοφερό. Η φαντεζί Λιμνούπολη, που αποτύπωσε απλοϊκά, αλλά τόσο ζωντανά, το μεταπολεμικό καταναλωτικό όνειρο φαντάζει ονειρικό παρελθόν.

Η νέα οικογένεια

Η συνοχή της οικογένειας και η εικόνα της ευτυχίας, που έθρεψαν το όνειρο του Ντίσνεϊ, διαλύθηκαν επτά δεκαετίες μετά τη «Χιονάτη» – στα πρώτα λεπτά του «Ψάχνοντας το Νέμο», που απευθύνεται κυρίως σε παιδιά και εφήβους της σημερινής εποχής. Ενα ψαράκι, ο Νέμο, που μεγαλώνει στη σκιά του θανάτου της μητέρας του, ζει μια περιπέτεια πρόωρης ενηλικίωσης. Ο μικρός Νέμο το σκάει από την αυστηρή επιτήρηση του μπαμπά του, του Μάρλιν, και πέφτει στην απόχη ενός δύτη. Στη συνέχεια, ο Μάρλιν, που είναι γεμάτος ανασφάλειες, θα αναγκαστεί να πολεμήσει τους φόβους του ζώντας και αυτός μια περιπέτεια μακριά από τον ήσυχο ύφαλό του, στον άγνωστο ωκεανό. Παράλληλα, ο λιλιπούτειος Νέμο θα αποδείξει στα ταλαίπωρα ενήλικα ψάρια ενός ενυδρείου πώς μπορούν να πετύχουν το αδύνατο: Να δραπετεύσουν από τη γυάλα.

Ο Νέμο δεν είναι παρά ένα συνηθισμένο παιδί που κοιτάζει από το παράθυρο του δωματίου του τον κόσμο. Και ο Μάρλιν, ένας υπερπροστατευτικός πατέρας, χωρίς σύζυγο, χαμένος σε μια εποχή που η έννοια της παραδοσιακής οικογένειας επαναπροσδιορίζεται ποικιλοτρόπως. Στο «Ψάχνοντας το Νέμο» η πρώτη σοβαρή επισήμανση σχετίζεται με την οικογένεια, που είναι μονογονεϊκή (η μητέρα του Νέμο γίνεται βορά ενός άγριου καρχαρία αμέσως μετά τους τίτλους της ταινίας). Η δεύτερη, καθώς προχωράει η ιστορία, αφορά την άγρια φύση του βυθού, που αλλάζει ακολουθώντας τη λογική του πολιτικώς ορθού και με αρκετή δόση χιούμορ, σαν αντίδοτο στην περιπέτεια τρόμου (σαν ίλιγγος στο τρενάκι ενός λούνα παρκ) που ζει ο μπαμπάς Μάρλιν: Ο φοβερός και τρομερός καρχαρίας είναι ένα υστερικό πλάσμα, που καταφεύγει στον… ψυχαναλυτή για να πάψει να σκοτώνει και να γίνει χορτοφάγος!

Στον βυθό εκτυλίσσεται και ο «Καρχαριομάχος» (της ομάδας animation της Dreamworks) που μοιάζει άλλοτε σαν γελοιογραφία του «Νονού» και άλλοτε σαν καρτουνίστικο σκίτσο του τηλεοπτικού γκάνγκστερ Τόνι Σοπράνο. Η ιστορία πλέκεται γύρω από το όνειρο ενός μικροαπατεώνα γύλου, του μυθομανούς Οσκαρ, να αποκτήσει δόξα και πλούτη. Ομως, το πιο ενδιαφέρον κομμάτι της ταινίας αφορά μια νέα ηθογραφία γύρω από τη διαφορετικότητα (υπαινιγμός στην ομοφυλοφιλία) που φέρνει στα πρόθυρα νευρικού κλονισμού έναν καρχαρία – φόβητρο του βυθού. Ο Δον Λίνο, ένας αυταρχικός πάτερ φαμίλιας – καρικατούρα του Δον Κορλεόνε, γίνεται έξαλλος και στη συνέχεια χάνει το έδαφος κάτω από τα πόδια του όταν ο μικρότερος από τους δυο γιους του, ο χορτοφάγος Λένι, του δηλώνει ευθαρσώς πως δεν πρόκειται να βάλει στο στόμα του ούτε μια γαρίδα. Ο Δον Λίνο τρέμει στην ιδέα ότι θα χαθεί η εξουσία της οικογένειάς του, η οποία στηρίζεται στον τρόμο, αν τα ψάρια και τα μαλάκια μάθουν την ιδιοτροπία του Λένι. Ετσι, αναθέτει στον μεγαλύτερο γιο του, τον «φυσιολογικό» Φράνκι, την «αναμόρφωση» του Λένι, που τελικά μεταμφιέζεται σε άκακο δελφίνι και φεύγει από το σπίτι...

Εμείς και οι άλλοι

Η ιδέα της διαφορετικότητας έχει αναδειχτεί σε κεντρικό πυρήνα των πιο επιτυχημένων animation των τελευταίων χρόνων. Στο «Ηappy Feet», ένας μικρός αυτοκρατορικός πιγκουίνος γεννιέται με ένα «κουσούρι», ύστερα από ένα μικροατύχημα κατά την περίοδο εκκόλαψης του αυγού από το οποίο προήλθε. Ο Μαμπλ, έτσι το βάφτισαν οι γονείς του, είναι φάλτσος – γεγονός που θα τον δυσκολέψει αφάνταστα στο να ζευγαρώσει (οι αυτοκρατορικοί πιγκουίνοι προσελκύουν το ταίρι τους «τραγουδώντας»). Ομως, έχει ένα χάρισμα παρόμοιο με αυτό του… Φρεντ Αστέρ. Χορεύει τόσο καλά ώστε να μπορεί να «σπάει τους πάγους» και να δημιουργεί με ευκολία σχέσεις με όλους όσοι βρίσκονται έξω από την κλειστή και συντηρητική κοινωνία του. Ακόμη και με τους ανθρώπους, που έχουν καταδικάσει σε πείνα την αποικία του στην Ανταρκτική με την υπεραλιεία και με την αλόγιστη επέκταση των δραστηριοτήτων τους μέχρι και στις πιο παρθένες γωνιές του πλανήτη.

Μια παραλλαγή της διαφορετικότητας είναι η ιστορία του περσινού «Ρατατούη», όπου ένας ποντικός με εκλεπτυσμένη όσφρηση και γεύση ονειρεύεται να γίνει κορυφαίος σεφ. Αρνείται τη μοίρα του, που τον θέλει στους υπονόμους και στα σκουπίδια, και δίνει τη μάχη για μια αξιοπρεπή ζωή. Ο μικροσκοπικός Ρατατούης θέλει να σπάσει όλες τις προκαταλήψεις που έχουν καταδικάσει το είδος του να ζει στο περιθώριο. Ενας από τους πιο ενδιαφέροντες χαρακτήρες σε ταινία animation είναι αυτός του Σρεκ στην ομώνυμη σειρά με δεκάδες αναφορές σε μύθους και με προεξέχοντα τον μύθο της Ωραίας και του Τέρατος. Ο Σρεκ είναι ο κατεξοχήν αντιήρωας των σημερινών παραμυθιών. Ενα πράσινο τέρας, σαν διασταύρωση του Κουασιμόδου με το Αλιεν, ζει σε ένα βάλτο χωρίς να ενοχλεί κανέναν. Ο Σρεκ, που έχει αποκρουστική όψη αλλά χρυσή καρδιά, θα χάσει την ηρεμία του όταν τα πλάσματα του παραδοσιακού παραμυθιού θα προσγειωθούν σαν εξωγήινοι στον κόσμο του και θα τον μπλέξουν σε περιπέτειες.

Προς τη χωματερή

Στον πυρήνα του πρόσφατου «Γουόλ–Υ» υπάρχουν το μελόδραμα και το απλοϊκό ρομάντζο μεταξύ δυο ρομπότ. Στο κέλυφος, οι αποχρώσεις της σκουριάς και μια μελαγχολία σαν κι αυτήν του «Μπλέιντ Ράνερ». Στη Γη, η οποία το έτος 2700 μ.Χ. είναι ένας απέραντος σκουπιδότοπος, η ατμόσφαιρα θυμίζει την επόμενη μέρα μιας πυρηνικής καταστροφής. Στο Διάστημα, η κιβωτός στην οποία επιβαίνουν οι επιζήσαντες άνθρωποι περιγράφεται με τα χρώματα της διαφήμισης και της καταναλωτικής ευφορίας του ’50 και του ’60. Το «Γουόλ–Υ» διατρέχεται από έναν φόβο: Η παγκοσμιοποίηση του καταναλωτικού ονείρου της Δύσης οδηγεί με αυξανόμενη ταχύτητα σε μια τεράστια χωματερή.

Μπορείτε να δείτε

- «Γουόλ–Υ» (2008) του Αντριου Στάντον

Το 2700 μ.Χ. στη Γη, που είναι καλυμμένη από σκουπίδια, συνυπάρχουν ένα ρομπότ και μια κατσαρίδα. Η μοναδική ελπίδα αναγέννησης βρίσκεται σε ένα σπόρο που φυτρώνει ανάμεσα στα σκουπίδια και που πρέπει να διασωθεί. Οπως το Θείο Βρέφος. (Προβάλλεται στις αίθουσες.)

- Ρατατούης (2007) του Μπραντ Μπερντ

Κυνικοί άνθρωποι και γκουρμέ ποντίκια! (Σε dvd από την Audio Visual.)

- Ψάχνοντας τον Νέμο (2003) του Αντριου Στάντον

Ταινία–τομή στον τρόπο που το animation βλέπει την οικογένεια. Με το «Νέμο» η «ανεξάρτητη» Pixar μετέτρεψε την Ντίσνεϊ από παραγωγό σε διανομέα κινουμένων σχεδίων. (Σε dvd από την Audio Visual.)

- Happy Feet (2006) του Τζορτζ Μίλερ

Το πρώτο ψηφιακό μιούζικαλ στην ιστορία του Χόλιγουντ. Ενας μικρός πιγκουίνος, που το ταλέντο του στον χορό θεωρείται «κουσούρι», φέρνει την κλειστή και αγκυλωμένη κοινωνία του σε επαφή με τον έξω κόσμο και τη σώζει από την πείνα. Οικολογία και διαφορετικότητα. (Σε dvd από την Audio Visual.)

- Σρεκ (2001) των Αντριου Ανταμσον και Βίκι Τζένσον

Οι ήρωες των παραμυθιών εκδιώχνονται από τη χώρα τους, φτάνουν σε ένα βάλτο και ζητούν βοήθεια από ένα πράσινο τέρας. (Σε dvd από τη Videosonic.)

- Καρχαριομάχος (2004) της Βίκι Τζένσον

Το αμερικανικό όνειρο, η παρωδία «Νονού» και «Σοπράνος» σε έναν ύφαλο του βυθού, παραπλεύρως του διασημότερου ναυαγίου – του Τιτανικού. (Σε dvd από τη Videosonic.)

- Πέρα από το φράχτη (2006) του Τιμ Τζόνσον

Τα ζώα του δάσους ξυπνούν από τη χειμερία νάρκη τους και ανακαλύπτουν ένα νεόδμητο προάστιο νέοπλουτων στη γειτονιά τους. Στη συνέχεια, πέφτουν στην παγίδα της κατανάλωσης εξαιτίας ενός ρακούν -απατεώνα. (Σε dvd από την Odeon.)

- Antz (1998) των Ερικ Ντάρνελ

και Λόρενς Γκούτερμαν

Ενας ερωτευμένος μέρμηγκας αλλάζει τον κόσμο του, που παραπέμπει στον ολοκληρωτισμό. Παράλληλα, σχολιάζεται η ισοπεδωτική κοινωνία της κατανάλωσης. (Σε dvd από τη Videosonic.)

Σύνδεσμος για σχολιασμό
Μοιραστείτε με άλλους ιστότοπους


  • Member ID:  1271
  • Group:  Veterans
  • Topic Count:  715
  • Content Count:  3477
  • Reputation:   20239
  • Achievement Points:  3534
  • Days Won:  16
  • With Us For:  6259 Days
  • Status:  Offline
  • Last Seen:  

Στο ίδιο θέμα ακόμα ένα δημοσίευμα από το Βήμα της Κυριακής , 14 /12/1997. Συντάκτης δεν αναφέρεται.

 

"ΤΑ ΚΑΡΤΟΥΝ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΘΩΑ"

 

 

Κάθε παιδί αναπτύσσει μια ιδιαίτερη σχέση με τα αγαπημένα του κινούμενα σχέδια: τα βλέπει με πάθος, μιμείται τους ήρωες, τους ενσωματώνει στο παιχνίδι του, τους επικαλείται σε καθημερινή βάση. Πόσο σημαντική είναι τελικά αυτή η

επίδραση; Πότε παίρνει ανησυχητικές διαστάσεις;

 

 

Η Μάχη θέλει να ντυθεί Εσμεράλντα για τις Απόκριες... Ο μικρός λατρεύει τον Ηρακλή και τους Πάουερ Ρέιντζερς. Ο αγαπημένος του είναι ο "κόκκινος "- όποτε πηγαίνουμε για ψώνια, θέλει να αγοράζουμε κόκκινα ρούχα... Έχει ένα ζευγάρι κόκκινες κάλτσες και δεν τις βγάζει ποτέ». Τάδε έφη μητέρα τρίχρονου κοριτσιού και πεντάχρονου αγοριού, έξω από το 3ο Νηπιαγωγείο Νέας Σμύρνης.

 

Ο Μίκι Μάους, ο Ντόναλντ Ντακ, ο Μπαγκς Μπάνι, ο Τουίτι, αποτελούν ζωτικό κομμάτι του πολύχρωμου κόσμου των παιδιών. Η σχεδόν καθημερινή επαφή με τα φανταστικά πλάσματα της μικρής ή της μεγάλης οθόνης τροφοδοτεί τη σκέψη τους, τη συμπεριφορά τους, τις επιλογές τους: από το χρώμα των ρούχων που θα φορέσουν ως την... κραυγή που θα βγάλουν, όταν επιτεθούν στον συμμαθητή τους στο προαύλιο. Η κυρία Βίκυ Χατζηλάκου, καθηγήτρια ζωγραφικής στο Αρσάκειο και σε ιδιωτικό «εργαστήρι» στα Εξάρχεια, παρατηρεί: «Κάθε φορά που παίζεται μια ταινία (του Ντίσνεϊ) τα παιδιά, ειδικά τα μικρότερα, ζωγραφίζουν κατά κόρον τους ήρωες. Έχω μαθήτριες που είναι τώρα πρώτη δημοτικού και ακόμη ζωγραφίζουν την Αριελ από τη "Μικρή Γοργόνα"... Και Ποκαχόντας" μου έχουν ζωγραφίσει. Γενικά επηρεάζονται πάρα πολύ. Ξέρουν τα ονόματα απέξω —ο τρόπος δε που τα περιγράφουν είναι καταπληκτικός».

Η επιρροή των καρτούν στα παιδιά είναι πασιφανής, πώς όμως εξηγείται; Σύμφωνα με τον κ. Νίκο Μαυράκη, κλινικό ψυχολόγο, ενεργοποιείται ο «μηχανισμός της ταύτισης»: το παιδί ταυτίζεται με τον αγαπημένο του ήρωα, και συνεπώς τον μιμείται. Βλέπει δηλαδή ότι ο ήρωας με τα κατορθώματα του κερδίζει τον θαυμασμό των γύρω του και νομίζει ότι, αν συμπεριφερθεί ανάλογα, θα γίνει με τη σειρά του αντικείμενο θαυμασμού. Διαδραματίζεται όμως και μια άλλη εξίσου υποσυνείδητη διαδικασία, που αφορά την «εσωτερική σύγκρουση πάνω στην οποία υφαίνεται η κατασκευή του παιδιού»: «Υπάρχει αυτός (ο Ηρακλής ή όποιος άλλος) που τα βγάζει πέρα με τα δύσκολα στοιχεία, με τις Ερινύες. Αυτό δίνει στο παιδί μια ανακούφιση και την ελπίδα ότι θα τα βγάλει κι εκείνο πέρα με τα τέρατα της δικής του φαντασίας».

 

Τα παιδιά όχι μόνο δημιουργούν στενούς δεσμούς με τους «κινούμενους» ήρωες, αλλά τους αντιμετωπίζουν και ως πρότυπα «επιτυχίας». Δεν έχει σημασία ότι τα πρότυπα αυτά αλλάζουν ανάλογα με τις «μόδες»: χθες ο Σούπερμαν, σήμερα οι Τρανσφόρμερς, αύριο ποιος ξέρει τι. Σημασία έχει η αισθητική και η ηθική ποιότητα των «ηρώων» αυτών, που παίζουν τόσο καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση των παιδικών ευαισθησιών. Μπορούμε να κάνουμε κάποιο διαχωρισμό όσον αφορά την ποιότητα αυτή, δηλαδή μπορούμε να πούμε στο παιδί αυτό είναι «καλό» και να το βλέπεις, ενώ εκείνο είναι «κακό» και να μην το βλέπεις;

 

Η κυρία Χατζηλάκου βρίσκει σημαντικές διαφορές μεταξύ της «σχολής» Ντίσνεϊ και της «νεότερης» γενιάς καρτούν: «Ο Ντίσνεϊ ως αισθητική, κυρίως στις παλαιότερες παραγωγές του, έχει να προσφέρει ποιότητα, χρώμα, όνειρο» παρατηρεί. «Θεωρώ ότι είναι μια πολύ θετική επιρροή. Θέλω όμως να τονίσω ότι ο Ντίσνεϊ είναι ο Ντίσνεϊ. Από εκεί και πέρα υπάρχει μια ολόκληρη παιδική ζώνη, η οποία είναι γεμάτη από φτηνιάρικα, κυρίως γιαπωνέζικα, κινούμενα σχέδια, με όλους εκείνους τους Τρανσφόρμερς, με τα κόκαλα, με τα σίδερα, με τους πολέμους. Τα περισσότερα καρτούν της παιδικής ζώνης προβάλλουν αντιαισθητικά και βίαια πρότυπα».

 

Η κυρία Νένα Βλασσά, παιδοψυχολόγος και κοινωνιολόγος, προσεγγίζει το θέμα από μια άλλη οπτική γωνία και υποστηρίζει ότι τα «βίαια» κινούμενα σχέδια που βλέπουν τα παιδιά δεν διαφέρουν ουσιαστικά από την πλειονότητα των χολιγουντιανών ταινιών που βλέπουν οι «μεγάλοι»: «Τα κινούμενα σχέδια, ιδιαίτερα αυτά που προβάλλονται από τα ΜΜΕ, έχουν το ιδεολογικό περιεχόμενο και την αισθητική μορφή κάθε εποχής. Οι Πάουερ Ρέιντζερς ή οι Τρανσφόρμερς, για παράδειγμα, δεν εμπεριέχουν, αναλογικά για την ηλικία που απευθύνονται, περισσότερη βία από σύγχρονες αστυνομικές ή περιπετειώδεις αμερικανικές σειρές για ενηλίκους. Χρησιμοποιώντας βία και στις δύο περιπτώσεις συνήθως κερδίζει ο ήρωας. Στα παιδικά μιλάμε για έννοιες "δικαίου" και στα απευθυνόμενα σε ενηλίκους για 'χάπι εντ". Αυτό δεν σημαίνει ότι η αναπαράσταση της βίας, όπως και η ίδια η βία στην εποχή μας, είναι κάτι που διαπλάθει συνειδήσεις ή ψυχαγωγεί, όπως εμείς θα το θέλαμε. Στα κινούμενα σχέδια, όμως, όπως και αλλού, δεν φταίει το μέσο, φταίει το μήνυμα.

Η αντίληψη όμως ότι η προβολή βίαιων σκηνών επηρεάζει αρνητικά τα παιδιά είναι διαδεδομένη τόσο στην Αμερική και στην Ευρώπη όσο και στη χώρα μας. Ο κ. Τζ. Καλημέρης, διευθυντής προγράμματος στο Mega Channel, «ψηφίζει» κι εκείνος Ντίσνεϊ, γιατί τον θεωρεί εγγύηση κατά της βίας: «Η δική μας επιλογή, κατ' αρχήν, είναι Ντίσνεϊ — ο Ντίσνεϊ είναι η "μητέρα" των παιδιών όλου του κόσμου. Η επιλογή αυτή γίνεται για δύο λόγους: πρώτον, γιατί έχουμε το κεφάλι μας ήσυχο, με την έννοια ότι αυτά τα πράγματα είναι ελεγμένα από πολύ σοβαρούς ανθρώπους στο εξωτερικό — δεν υπάρχουν δηλαδή "ακρότητες"... Δεν παίζουμε "επιθετικά" πράγματα, κινούμενα σχέδια που έχουν σκοτωμούς. Ο δεύτερος λόγος που το κανάλι εμμένει στον Ντίσνεϊ είναι ότι είμαστε οι αποκλειστικοί αναμεταδότες του προγράμματος του Ντίσνεϊ στην Ελλάδα».

Αν και δεν θα έπρεπε: λόγοι ανησυχίας υπάρχουν πολλοί. Εκτός από τους Τρανσφόρμερς, τους Πάουερ Ρέιντζερς και τους δεινόσαυρους, υπάρχει και το πιο πρόσφατο παράδειγμα του «Ηρακλή», της νέας δηλαδή ταινίας του Ντίσνεϊ, που βγήκε πριν από λίγες ημέρες στους κινηματογράφους. Όταν η ταινία κυκλοφόρησε το καλοκαίρι στην Αμερική, ξέσπασε καταιγίδα διαμαρτυριών από διάφορους ευρωπαίους και έλληνες ειδικούς, που κατηγόρησαν την εταιρεία - «μογγόλο» του Ντίσνεϊ ότι παραποιεί τον μύθο του Ηρακλή και βεβηλώνει την πολιτιστική μας κληρονομιά.

 

Ο Ηρακλής του Χόλυγουντ

 

Ο κ. Μαυράκης κάνει μια εύστοχη διάκριση μεταξύ της οπτικής των «με¬γάλων» και εκείνης των παιδιών: «Οι ενήλικοι θίγονται σε επίπεδο ιστορικό, κοινωνικό, μαθησιακό: μάθαμε ότι δεν είναι αυτός ο Ηρακλής, δεν έκανε αυτά τα πράγματα. Αυτή την "προσβολή " δεν τη νιώθει το παιδί- δεν έχει περάσει ακόμη, μέθα από τη μάθηση, σε αυτό το επίπεδο των άθλων του Ηρακλή για να ξέρει... Το βλέπει σαν μια πλοκή. Το να κρίνει ο ενήλικος ότι αυτό είναι άσχημο, έχει δίκιο. Το να κρίνει το παιδί ότι αυτό θα του δώσει πράγματα, και αυτό έχει δίκιο». Τελικά, πού πρέπει να τραβήξουμε τη διαχωριστική γραμμή; Αν όλοι έχουν τους λόγους τους (τα παιδιά για να παρακολουθούν, οι γονείς για να ανησυχούν), τότε πώς μπορεί να βρεθεί μια δημιουργική σύγκλιση επιθυμιών και απόψεων; Όπως όλοι ξέρουμε, η απαγόρευση δεν είναι λύση, γιατί ενεργοποιεί την επιθυμία. Με άλλα λόγια, ο γονιός που απαγορεύει στο παιδί του να βλέπει κάποιες εκπομπές, οι οποίες σύμφωνα με την κρίση του είναι «βλαβερές», έχει χάσει το παιχνίδι - ειδικά αν οι εκπομπές αυτές είναι δημοφιλείς: με τι «μούτρα» θα πάει το παιδί στο σχολείο την επομένη; Πώς θα συμμετάσχει στις ένθερμες συζητήσεις των συμμαθητών του σχετικά με το χθεσινό επεισόδιο των Πάουερ Ρέιντζερς, όπου ο «κόκκινος» διέλυσε το «κακό τέρας» με μια μπουνιά «σβουουμ!» και τον έστειλε στο Διάστημα;

Το βασικό που πρέπει να θυμόμαστε είναι ότι οι ήρωες των κινουμένων σχεδίων αποτελούν μόνο δυνητικά μοντέλα για το καλό ή το κακό -δεν προεξοφλούν την εξέλιξη μιας αναπτυσσόμενης προσωπικότητας. Η κυρία Βλασσά δίνει κάποιες απαντήσεις: «Πρώτον, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι το παιδί είναι πολίτης του κόσμου, δηλαδή την άλλη μέρα θα πρέπει να πάει σχολείο και να συνδιαλλαγεί με τους συμμαθητές του για τους ήρωες των καρτούν- όπως εμείς όταν ήμαστε παιδιά είχαμε ως ήρωες τον Μπλέικ, τον Σούπερμαν κ.ά. Δεύτερον, ας δούμε οι ίδιοι οι γονείς αρκετά προγράμματα για να έχουμε δική μας άποψη. Ας συζητήσουμε με το παιδί όχι από καθ' έδρας αλλά σαν παιδιά ρωτώντας και ακούγοντας την άποψη του παιδιού. Τέλος, ας δώσουμε στο παιδί και άλλα αισθητικά και ιδεολογικά κριτήρια, ώστε όσα φοβόμαστε να μην είναι σε θέση να το βλάψουν. Και όσοι πουν ότι δεν ξέρουν ή ότι δεν μπορούν, τότε ας δεχθούν ότι ο μοναδικός δάσκαλος των παιδιών τους, και τελικά και των ίδιων, είναι η τηλεόραση».

 

Πώς κρίνουν οι μαθητές τους χάρτινους ήρωες

 

Στο πλαίσιο της έρευνας αυτής ζητήσαμε από μερικούς μαθητές της τρίτης και της τετάρτης δημοτικού σχολείου (στη Νέα Σμύρνη) να μας απαντήσουν γραπτώς στις εξής ερωτήσεις: «Ποιος είναι ο αγαπημένος σας ήρωας καρτούν και γιατί;», «Ποιος είναι ο χειρότερος "κακός" και γιατί;». Μερικές από τις απαντήσεις που λάβαμε ήταν:

 

 

• «Εμένα ο αγαπημένος ήρωας καρτούν είναι ο Σκρουτζ, γιατί στα επεισόδια είναι πάντα πλούσιος και στο τέλος χάνει όλες τις δραχμές. Αυτό γιατί τα δίνει στον ανιψιό του και εκείνος τα χάνει».

 

• «Εμένα μου αρέσει ο Ντόναλντ Ντακ, γιατί κάνει αστεία και έχει ένα αυτοκίνητο που όλο παίρνει κουτρουβάλες και λέει στα αδελφάκια του να ανατινάξουν τον κόσμο».

 

• «Εμένα ο αγαπημένος μου ήρωας είναι ο Ντόναλντ, γιατί με τις αστείες γκάφες του με κάνει να γελώ».

 

• «Ο Γούντι ο τρυποκάρυδος, γιατί είναι κωμικός. Δηλαδή μια φορά που τον έβαλαν σε καζάνι για να τον φάνε, εΙπε: "Πολλή ζέστη έχει εδώ μέσα. Μήπως μπορείτε να ανάψετε τον ανεμιστήρα;"».

 

«Ο χειρότερος κακός είναι ο Φρόλο, γιατί πήγε να πετάξει το μωρό στο πηγάδι και μισούσε τους τσιγγάνους και ιδιαίτερα την Εσμεράλντα. Οταν ο Φρόλο πήγε να σκοτώσει την Εσμεράλντα και να την κάψει, της είπε: "Ή διαλέγεις εμένα ή θα καείς στις φλόγες". Γι' αυτό ο Φρόλο είναι κακός».

 

• «Ο πιο κακός ήρωας είναι η Κρουέλα Ντεβίλ, γιατί ήθελε τα τόσο καλά και γλυκά σκυλάκια της Δαλματίας να τα γδάρει για να φτιάξει μια χοντρή και όμορφη γούνα».

 

• «Ο χειρότερος είναι ο Μπάτμαν, γιατί υπάρχει φόβος, τρόμος, αίματα και αγωνία και γι' αυτό δεν μου αρέσει».

 

• «Ο χειρότερος κακός είναι ο Σρέντερ. Αυτός παίζει στα χελωνονιντζάκια. Δεν μου αρέσει γιατί όλο σκαρώνει παγίδες στα χελωνονιντζάκια».

 

• «Ο χειρότερος κακός είναι ο Φρόλο, γιατί ήθελε να σκοτώσει τον Κουασιμόδο. Κι επίσης ήθελε ο Κουασιμόδος να μην πάει ποτέ σε καμία γιορτή, αλλά ήθελε να είναι φυλακισμένος στην εκκλησία».

Σύνδεσμος για σχολιασμό
Μοιραστείτε με άλλους ιστότοπους

Join the conversation

You can post now and register later. If you have an account, sign in now to post with your account.

Επισκέπτης
Απάντηση σε αυτό το θέμα ...

×   Έχετε επικολλήσει περιεχόμενο με μορφοποίηση.   Κατάργηση μορφοποίησης

  Επιτρέπονται μόνο 75 emoticons maximum.

×   Ο σύνδεσμός σας έχει ενσωματωθεί αυτόματα.   Εμφάνιση ως σύνδεσμος

×   Το προηγούμενο περιεχόμενό σας έχει αποκατασταθεί.   Διαγραφή εκδότη

×   Δεν μπορείτε να επικολλήσετε εικόνες απευθείας. Ανεβάστε ή εισάγετε εικόνες από URL

×
×
  • Δημιουργία νέου...

Σημαντικές πληροφορίες

Χρησιμοποιώντας αυτή τη σελίδα, αποδέχεστε τις Όρους χρήσης μας.