«Εξωκοσμικό» φεστιβάλ για την αλήθεια του κόσμου μας [Ράλλη Νόρα, efsyn.gr, 06/09/2025]

[Θοδωρής Καραπάνος]

«Εξωκοσμικό» φεστιβάλ για την αλήθεια του κόσμου μας

 

 

Νόρα Ράλλη

 

Η 18η διοργάνωση του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινουμένων Σχεδίων ετοιμάζεται για το ετήσιο ραντεβού της στη Σύρο • Τι θα δούμε, ποιους θα συναντήσουμε

 

Διαστημάνθρωποι, απρόσμενα πλάσματα του Σύμπαντος, χρώματα εξωκοσμικά, πλανήτες και κοσμικά νέφη – και κάπως έτσι μας συστήνεται το φετινό, 18ο κατά σειρά, Διεθνές Φεστιβάλ Κινουμένων Σχεδίων Animasyros. Το μεγαλύτερο Διεθνές Φεστιβάλ Κινουμένων Σχεδίων στην Ελλάδα κι ένα από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη επιστρέφει από τις 22 έως τις 28 Σεπτεμβρίου στην πρωτεύουσα των Κυκλάδων. Το τρέιλερ για τη φετινή διοργάνωση, δημιουργία της visual artist Αλεξάνδρας Μανουσάκη, είναι απολύτως συμβατό με τον κύριο θεματικό άξονα του φεστιβάλ: Animated Cosmos! Πόσο ενδεικτικός τίτλος, καθώς στ’ αλήθεια υπάρχουν όρια όσον αφορά την τέχνη του animation;

 

Ο κόσμος ανήκει στα κινούμενα σχέδια, πολύ περισσότερο και από τις συμβατικές κινηματογραφικές φόρμες, ακριβώς γιατί η ελευθερία συμπράττει με το άπειρο! Αυτό αναδεικνύει και το φετινό φεστιβάλ, που είναι αφιερωμένο στο Διάστημα, ως το αχανές και ανεξερεύνητο ακόμη πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορεί να δράσει η φαντασία αλλά και η τεχνική του καλλιτέχνη κινουμένων σχεδίων, απεικονίζοντας ταυτόχρονα το απέραντο και μυστηριώδες πεδίο που μένει για την ανθρωπότητα να ανακαλύψει μέσω της τέχνης. Όπως λέει η ίδια η δημιουργός του τρέιλερ: «Το Σύμπαν μάς απασχολεί από την αρχή του χρόνου. Υπάρχει ζωή εκεί έξω; Πώς μας αντικατοπτρίζει; Είναι ο χρόνος ίδιος; Πόσα Σύμπαντα υπάρχουν; Πού τελειώνει;

 

Κι αν όλα τα όντα σε όλους τους πλανήτες έχουν αυτές τις υπαρξιακές ερωτήσεις; Κι αν κοιτούν γύρω τους σκεπτόμενα ακριβώς το ίδιο πράγμα; Αυτό μας κάνει ίδιους με εκείνα; Το σχέδιο που έφτιαξα για το ANIMASYROS αφορά εξωγήινους που έχουν τις ίδιες σκέψεις με εμάς τους ανθρώπους για την ύπαρξή τους και το περιβάλλον τους. Δεν υπάρχει καμία απάντηση που να γνωρίζουμε – ούτε για εμάς ούτε για τους εξωγήινους. Ίσως όμως και να υπάρχει. Όπως κι αν έχει, ίσως έτσι απλώς πρέπει να είναι».

 

Πράγματι, όπως κι αν έχει, ίσως έτσι απλώς πρέπει να είναι. Ανάμεσα σε ιδιαίτερους καλλιτέχνες, σε εκατοντάδες διαφορετικά οράματα για το πώς είναι ο κόσμος, αλλά και σε μία κοινή παραδοχή για το πώς πρέπει να είναι: σε αρμονία με κάθε πλάσμα μέσα αλλά και εκτός του. Αυτό αποτελεί και τη μεγαλύτερη πρόκληση για το φετινό Animasyros: να δείξει την ομορφιά του ανθρώπου και των δημιουργημάτων του, μέσα σε έναν κόσμο που αποδεικνύει ακριβώς το αντίθετο. Και για να το κάνει αυτό, στρέφει το βλέμμα... στ’ αστέρια!

 

Πιο συγκεκριμένα, φέτος θα προβληθούν 25 ταινίες μεγάλου και μικρού μήκους στο πλαίσιο του αφιερώματος «Animated Cosmos», που περιλαμβάνουν από blockbusters της Disney και της Pixar, όπως το πολυαγαπημένο «WALL-E» και «Lightyear», μέχρι ανεξάρτητες ευρωπαϊκές ταινίες μικρού μήκους, όπως το «Cosmonaut» του εξαιρετικά ταλαντούχου Κασπάρ Γιάντσις (Kaspar Janci) από την Εσθονία και το «Solar Walk» της νεαρότερης Ρέκα Μπούτσι (Reka Busci) από την Ουγγαρία. Ακόμα, στο πλαίσιο του αφιερώματος, οι επισκέπτες του Φεστιβάλ αλλά και ολόκληρου του νησιού θα έχουν την ευκαιρία να δουν από κοντά, στη νησίδα Δίδυμη απέναντι από την Ερμούπολη, τον εντυπωσιακό «Αστερισμό του Αστροβάτη», μια περιβαλλοντική νυχτερινή εγκατάσταση land art που φιλοτέχνησε η εικαστικός Κατερίνα Κότσαλα. Όπως έχει πει η ίδια η καλλιτέχνης στην «Εφ.Συν.»: «Σε βουνά, σε νησιά, σε τοπία μακριά από τη φωτορύπανση, ο Αστροβάτης προσπαθεί να ενοποιηθεί με τα υπόλοιπα αστέρια του ουρανού. Αν και αυτό είναι μάταιο λόγω της διαφορετικότητάς του, αυτός επιμένει να προσπαθεί, κινούμενος από την παρόρμησή του για έναν ιδεατό κόσμο».

 

Σε πανελλήνια πρεμιέρα θα δούμε τις ταινίες μεγάλου μήκους «Γεια σου, Φρίντα» (Hola Frida) των André Kadi και Karine Vézina, για την παιδική ηλικία της Φρίντα Κάλο, το «Olivia & The Clouds» (Olivia & Las Nubes), μια δομινικανή πειραματική δραματική ταινία κινουμένων σχεδίων για ενήλικες σε σενάριο και σκηνοθεσία του Tomás Pichardo Espaillat στο σκηνοθετικό του ντεμπούτο μεγάλου μήκους για το φαινόμενο Ρασομόν (όρος που περιγράφει την υποκειμενικότητα της μνήμης και της μαρτυρίας), που θα αποτελέσει και την ταινία έναρξης του φεστιβάλ, καθώς και το «Memory Hotel» του Heinrich Sabl, που μας γυρνάει πίσω στο 1945, όταν ο Κόκκινος Στρατός παρελαύνει στη Γερμανία.

 

Αφιέρωμα στην κροατική σχολή

Το φεστιβάλ φιλοξενεί εκτενές αφιέρωμα στην ιδιαίτερα δραστήρια και συνεχώς εξελισσόμενη σκηνή της Κροατίας, που παρακολουθεί την εξέλιξη του κροατικού animation από τη Σχολή του Ζάγκρεμπ το 1950, όταν η Κροατία ήταν ακόμη κομμάτι της Γιουγκοσλαβίας και η εγχώρια παραγωγή ανιμέισον είχε ως επίκεντρο τη θρυλική Zagreb Films, μέχρι και σήμερα. Θα προβληθούν συνολικά 28 εμβληματικές ταινίες από τις δεκαετίες του 1950, 1960 και 1970 αλλά και σύγχρονες παραγωγές. Φυσικά και οι ελληνικές ταινίες θα έχουν την τιμητική τους: «Ειδικά φέτος, με αφορμή τον εορτασμό για τα 80 χρόνια Ελληνικού Ανιμέισον, θα παρουσιαστούν αφιέρωμα και έκθεση με τίτλο “The Great Greek Masters” ως ελάχιστος φόρος τιμής στους πρωτοπόρους των κινουμένων σχεδίων στην Ελλάδα, σε επιμέλεια της σκηνοθέτιδας και ανιμέιτορ Κλεοπάτρας Κοραή και του κινηματογραφιστή Δημήτρη Μπέλλου», μας λένε οι διοργανωτές. «Πέρα από τα ιστορικά φιλμ που θα έχει την ευκαιρία να απολαύσει το κοινό του φεστιβάλ, παρόντες θα είναι και οι θρυλικοί Ελληνες ανιμέιτορ Ιορδάνης Ανανιάδης, Γιάννης Κουτσούρης, Γιώργος Σηφιανός και Αντα Γανώση».

 

Εν συνόλω, φέτος θα δούμε ταινίες επιλεγμένες ανάμεσα από τις 3.000 συμμετοχές που εστάλησαν από 115 χώρες και ένα πρόγραμμα που περιλαμβάνει επτά διαγωνιστικά τμήματα, ειδικά αφιερώματα, την Αγορά (κέντρο αναφοράς για τη βιομηχανία του κλάδου στην Ανατολική Μεσόγειο, κάτι που είναι εξαιρετικά σημαντικό), εκπαιδευτικά εργαστήρια, VR lounge με διαδραστικά εργαστήρια και ένα πρόγραμμα βραβευμένων εμπειριών εικονικής πραγματικότητας, παράλληλες δράσεις, νέες διεθνείς και εγχώριες συνεργασίες. Αναλυτικά πληροφορίες στο animasyros.gr και φυσικά από κοντά, σε λίγες μέρες, στο νησί της Σύρου.

 

Με παρόντα τον Μπιλ Πλίμπτον

 

 

Όσο για τον εκλεκτό καλεσμένο του φεστιβάλ, για την ενηλικίωσή του οι διοργανωτές επέλεξαν ένα 79χρονο παιδί: ο σπουδαίος σκηνοθέτης Μπιλ Πλίμπτον, η κορυφαία αυτή μορφή του ανεξάρτητου αμερικανικού animation, βραβευμένος μεταξύ άλλων στις Κάνες και δύο φορές υποψήφιος για Όσκαρ για τις ταινίες «Your Face» και «Guard Dog», που έχει συνεργαστεί από τη Μαντόνα μέχρι τους Σίμσονς, αυτός ο καλλιτέχνης που σχεδιάζει εξ ολοκλήρου στο χέρι ταινίες μεγάλου μήκους (!) και αποτελεί ζωντανή ιστορία της τέχνης των κινουμένων σχεδίων στο σινεμά, θα έρθει στη Σύρο, θα παραβρεθεί στις προβολές των ταινιών του και θα επιμεληθεί και σχετικό εργαστήρι στο πλαίσιο της Αγοράς.

 

Πηγούλα!