Στιγμές ευτυχίας στη φύση της Αρλ [Σπίνου Παρή, Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ, 27/04/2015]

[leonidio]

Στιγμές ευτυχίας στη φύση της Αρλ

 

Η Ολλανδή δημιουργός Μπάρμπαρα Στοκ ήρθε στην Αθήνα να παρουσιάσει το πολυμεταφρασμένο βιβλίο της

 

Συντάκτης: Παρή Σπίνου

 

Μια ταλαντούχα Ολλανδή καλλιτέχνις, η Μπάρμπαρα Στοκ, αναμοχλεύει τη ζωή και το έργο του σπουδαιότερου Ολλανδού καλλιτέχνη όλων των εποχών Βίνσεντ βαν Γκογκ σε ένα συναρπαστικό graphic novel που μεταφράζεται σε πολλές γλώσσες, χαρίζοντάς της διεθνή αναγνώριση. Με το «Vincent», που κυκλοφορεί στα ελληνικά από την «Αιώρα», η Στοκ ακολουθεί τα ίχνη του κορυφαίου ιμπρεσιονιστή στην Αρλ, όπου έζησε τα δύο τελευταία πιο δημιουργικά αλλά και ταυτόχρονα τραγικά χρόνια της ζωής του, πριν οδηγηθεί στην αυτοκτονία.

Τρία χρόνια χρειάστηκε για να ολοκληρώσε το graphic novel, ανάθεση του Μουσείου Βαν Γκογκ, η βραβευμένη με Stripschapprijs δημιουργός (η πιο σημαντική διάκριση για κόμικς στη χώρα της). Eκανε μεγάλη έρευνα. Πήγε στη νότια Γαλλία, διάβασε την αλληλογραφία του ζωγράφου με τον αδελφό του, βασίστηκε σε πραγματικά γεγονότα για να αποκαλύψει ένα κομμάτι της περίπλοκης προσωπικότητάς του και το ορμητικό πάθος του για την τέχνη. Με σύγχρονη γλώσσα και με δυνατές εικόνες που χαρακτηρίζονται από τα φωτεινά χρώματα του Βαν Γκογκ, η Στοκ μάς βάζει κατευθείαν στο μυαλό του.

 

 

Πώς προσπαθεί να μετατρέψει ένα μικρό κίτρινο σπίτι στην Αρλ σε καλλιτεχνικό κοινόβιο για τους φτωχούς ιμπρεσιονιστές. Η επιμονή του να αποδίδει τα πράγματα, όπως τα αισθάνεται και όχι όπως είναι. Η απόλαυση να ζωγραφίζει μέσα στη φύση ή να ζωντανεύει στο εργαστήρι του τα κομμένα ηλιοτρόπια. Η δύσκολη συμβίωση με τον Πολ Γκογκέν. Οι ψυχολογικές κρίσεις, που τον κάνουν να κόψει το αυτί του και τον οδηγούν στο ψυχιατρικό κέντρο στο μοναστήρι του Σεν Ρεμί...

 

Καλύτερες όμως από τις περιγραφές είναι οι ίδιες οι αυθεντικές εικόνες του graphic novel της Μπάρμπαρα Στοκ, που παρουσιάζονται αυτές τις μέρες στο βιβλιοπωλείο της «Αιώρας». Η ίδια βρέθηκε το Σαββατοκύριακο στην Αθήνα για το 10ο Comicdom Con Athens, το φεστιβάλ των κόμικς, και μας μίλησε γι’ αυτό το ξεχωριστό εγχείρημα.

 

«Επικεντρώθηκα στα δύο χρόνια που ο Βαν Γκογκ έζησε στη νότια Γαλλία, γιατί ήταν μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα περίοδος της ζωής του», λέει.

 

«Συνδέεται με τους πιο όμορφους πίνακές του, με όνειρα αλλά και τραγικά γεγονότα. Επισκέφτηκα την Αρλ και το Σεν Ρεμί εκτός τουριστικής περιόδου και έτσι μπόρεσα να πάρω μια ιδέα για το πώς ζούσε εκεί. Σήμερα υπάρχουν πολλά πανό με έργα του, διάσπαρτα στα χωριά τα οποία ζωγράφισε, που υπενθυμίζουν την παρουσία του».

 

Πώς θα τον περιέγραφε; «Ηταν δύσκολος άνθρωπος, τόσο με τον εαυτό του, όσο και με τους άλλους. Ηταν ειλικρινής σε σημείο να γίνεται αγενής και πολύ παθιασμένος με τη δουλειά του. Από την άλλη ήταν ευγενικός και φιλεύσπλαχνος. Συμπονούσε όλους τους περιθωριακούς της κοινωνίας και τα ζώα, τους αδέσποτους σκύλους και τα άλογα στα κάρα. Εδωσα ό,τι καλύτερο είχα για να απεικονίσω αυτές τις δυο πλευρές του. Ηθελα να ζωγραφίσω μια δίκαιη εικόνα του. Ούτε να τον τοποθετήσω σε βάθρο, ούτε να κάνω μια καρικατούρα του».

 

Η ίδια πιστεύει ότι ο βαν Γκογκ αυτοκτόνησε πάνω σε μια ψυχολογική κρίση, χάνοντας τον έλεγχο, «αλλά ασφαλώς δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι για το τι πραγματικά συνέβη». Ωστόσο, με το graphic novel της επιχειρεί να αποδομήσει την εικόνα του καταραμένου καλλιτέχνη. «Αυτό που με εντυπωσίασε είναι ο τρόπος που αντιμετώπιζε τις απογοητεύσεις. Το να έχει ψυχολογικές διαταραχές και να οδηγηθεί σε ψυχιατρείο σίγουρα ήταν ένα μεγάλο πλήγμα γι’ αυτόν. Ομως δεν παραιτήθηκε και βρήκε παρηγοριά στη ζωγραφική και στη φύση. Η ζωή του δεν ήταν μόνο τραγική. Οταν ζωγράφιζε στην ύπαιθρο ένιωθε καλά. Ηταν στο στοιχείο του. Κλείνω το κόμικ με μια από αυτές τις ευτυχισμένες στιγμές του, να ζωγραφίζει μέσα σε ένα χωράφι».

 

Σήμερα υπάρχουν ανάλογοι καλλιτέχνες; «Βεβαίως, υπάρχουν αρκετοί που κάνουν ωραία έργα, πολύ καινοτόμα για να τα εκτιμήσει ο μέσος όρος. Σε αντίθεση με τον Βαν Γκογκ, οι περισσότεροι από αυτούς δεν ανακαλύπτονται ποτέ».

 

Οσο για το σημείο του βιβλίου που τη δυσκόλεψε περισσότερο: «Οταν ο συνάδελφός του Πολ Γκογκέν δέχεται την πρόσκλησή του και τον επισκέπτεται στην Αρλ. Εντελώς αντίθετοι χαρακτήρες. Από τη μια πλευρά προσπαθούν να συμβιώσουν, από την άλλη συγκρούονται. Ηταν μια πρόκληση να βρω τη σωστή ισορροπία στο πώς να περιγράψω τη σχέση τους».

 

Η 45χρονη δημιουργός αρχικά δούλεψε ως δημοσιογράφος πριν αρχίσει να εικονογραφεί σε κόμικς την καθημερινότητά της: τις νυχτερινές εξόδους, τις συναυλίες που παρακολουθούσε, τα μεθύσια, τους πρώτους έρωτες, αλλά και τον φόβο του θανάτου. Η θεματολογία ποικίλει στα εννιά βιβλία που έχει κυκλοφορήσει, ωστόσο με το έργο της θέτει διαρκώς ερωτήματα για το νόημα της ζωής, το σωστό και το λάθος.

 

«Πάντα μου άρεσε η ζωγραφική και το γράψιμο», λέει. «Στα 20 μου ανακάλυψα τα αμερικάνικα εναλλακτικά κόμικς, τους Ρόμπερτ Κραμπ, Πίτερ Μπάγκε, Αλίν Καμίνσκι και αποφάσισα να ασχοληθώ με την τέχνη των κόμικς». Τώρα, με ανάθεση του Αrt Museum κάνει ένα graphic novel για ένα λιγότερο γνωστό, αλλά εξαιρετικό Oλλανδό καλλιτέχνη, τον Xέντρικ Βέρκμαν, ο οποίος έζησε στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα.

 

 

Info:

 

«Αιώρα», Μαυρομιχάλη 11, τηλ. 210 3839000. Μέχρι 8 Μαΐου.

 

Εδώ μπορείτε να διαβάσετε για την έκθεση και εδώ το λινκ της συνέντευξης. Παρουσίαση του κόμικ δεν πρέπει να έχουμε ακόμα (εγώ το έχω διαβάσει, αλλά δεν έχω αξιωθεί )