Σε διαρκή Vendetta με τη μεγάλη οθόνη [ Γιαννακόπουλος Σπύρος, Καθημερινή (Η), 29/03/2009 ]

[lunatic]

Σε διαρκή Vendetta με τη μεγάλη οθόνη
Την ώρα που το Watchmen προβάλλεται ήδη στους κινηματογράφους, ο ιδιοφυής σεναριογράφος του επιμένει στο κόμικ

Tου Σπύρου Γιαννακόπουλου

Πρώτα το From Hell, ακολούθησαν το The League of Extraordinary Gentlemen, το V For Vendetta και τώρα το Watchmen. Τα έργα του Αλαν Μουρ, του σημαντικότερου σεναριογράφου ιστοριών κόμικ, μεταφέρονται στον κινηματογράφο. Ο ίδιος όμως δεν συμφωνεί, τα έγραψε για να είναι κόμικ και κόμικ επιθυμεί να παραμείνουν. Δεν πρόκειται να δει τις ταινίες. Δεν ασχολείται με τα δικαιώματα, δεν θέλει να γράφεται το όνομά του στα credits των ταινιών. Δεν ανησυχεί όμως για το έργο του, καθώς πιστεύει πως παραμένει ασφαλές στη βιβλιοθήκη του.

Και το έργο του είναι σπουδαίο. Χωρίς υπερβολές αναβίωσε το κόμικ. Ο εκκεντρικός Bρετανός συγγραφέας με τα πολυδιάστατα σενάριά του έδωσε λογοτεχνικό βάθος και κοινωνικοπολιτικές προεκτάσεις σε μία παραγνωρισμένη μέχρι πρότινος μορφή αφηγηματικής τέχνης. Με σαφείς επιρροές από τον σπουδαίο σχεδιαστή Will Eisner, δημιουργεί περιβάλλοντα που βρίσκονται πολύ κοντά στις αληθινές κοινωνίες και τα προβλήματά τους, ενώ εμβαθύνει στα ψυχογραφήματα τον ηρώων του, που παρά τις μάσκες τους και τις φανταχτερές τους στολές, είναι πάνω απ’ όλα ανθρώπινοι, με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό.

Ξεκίνησε την καριέρα του στα τέλη της δεκαετίας του ’70 ως σχεδιαστής κόμικ, αποφασίζοντας όμως ότι δεν θα μπορούσε να τα καταφέρει ως σχεδιαστής, επικεντρώθηκε στο γράψιμο, προμηθεύοντας σενάρια σε περιοδικά με ανθολογίες κόμικ, όπως τα 2000AD και Warrior. Στο Warrior ξεκίνησε με τον σχεδιαστή David Lloyd τη σειρά V for Vendetta, όπου σε μια μελλοντική, υπό δικτατορικό καθεστώς Βρετανία, ο μασκοφόρος V αγωνίζεται να ξεσηκώσει τον λαό ενάντια στους καταπιεστές του. Το περιοδικό Warrior έκλεισε πριν η περιπέτεια του V ολοκληρωθεί, όμως ο Μουρ έχει ήδη τραβήξει πάνω του τα βλέμματα μεγάλων εκδοτικών οίκων με τη λογοτεχνική αρτιότητα της δουλειάς του.

Οι επιτυχίες στην DC

Το 1983 προσλαμβάνεται από την DC Comics, μία από τις σημαντικότερες και παλαιότερες αμερικανικές εκδοτικές εταιρείες κόμικ, μέσω της οποίας αναδείχθηκαν πολλοί διάσημοι μασκοφόροι τιμωροί του εγκλήματος, όπως ο Batman, o Superman και άλλοι. Σήμερα η DC ανήκει στην Warner Bros, μετράει εκατοντάδες τίτλους και μαζί με τη MARVEL διαμόρφωσαν την εξέλιξη του κόμικ στην Αμερική.

Η DC του ανέθεσε το Swamp Thing, τότε ένα σχετικά πεζό κόμικ με ήρωα το τέρας ενός βάλτου, ο πιο φτωχός σε πωλήσεις τίτλος της εταιρείας. Ο Μουρ, σε συνεργασία με μια πλειάδα καλών σχεδιαστών, ξαναέπλασε τον χαρακτήρα από την αρχή, γράφοντας μία σειρά από πρωτότυπα σενάρια, όπου μαζί με ένα υπόβαθρο τρόμου και φαντασίας, έθιγαν περιβαλοντικά και κοινωνικά θέματα.

Μετά την επιτυχία του Swamp Thing, η DC του έδωσε κι άλλους υπερήρωες, όπως τον Batman, τον Superman ή τον Green Arrow. Hταν όμως το 1987 με το Watchmen (στα Eλληνικά από τις εκδόσεις Anubis) που ο Μουρ εδραίωσε τη φήμη του. O Βρετανός συγγραφέας και ο σχεδιαστής Dave Gibbons δημιούργησαν ένα μυστήριο με φόντο μια πανανθρώπινη απειλή για πυρηνικό πόλεμο. Ο Μουρ έδωσε έμφαση στην ανθρώπινη υπόσταση των υπερηρώων, οι οποίοι συχνά δεν αντέχουν το βάρος της ευθύνης και ακροβατούν ανάμεσα στο καλό και το κακό. Το Watchmen, πολυεπίπεδο και καινοτόμο, είναι ένα σπάνιο παράδειγμα Graphic Novel, μια νουβέλα σε μορφή κόμικ, που μαζί με άλλα σπουδαία έργα της δεκαετίας του ’80, όπως το Maus του Αρτ Σπίγκελμαν (ελλην. έκδ. Zoobus) ή το Dark Knight Returns του Φρανκ Μίλερ (ελλην. έκδ. Anubis), έπεισαν για την ωριμότητά τους και αναβίωσαν τη σημασία του κόμικ ως τέχνη.

Στη συνέχεια, ο Μουρ και ο Lloyd συνεχίζουν το V for Vendetta στην DC, έγχρωμο αυτή το φορά. Ο Μουρ, όμως, έρχεται σε ρήξη με την DC για θέματα που αφορούν τα δικαιώματα της δουλειάς του και σταματάει να δουλεύει γι’ αυτήν μετά την ολοκλήρωση του Vendetta το 1989. Ο Μουρ συνεχίζει και δουλεύει ανεξάρτητα. Αυτή την περίοδο ολοκληρώνει τα From Hell και Lost Girls και το 1999 φτιάχνει τη σειρά εκδόσεων ABC (America’s Best Comics) υπό την εκδοτική Wildstorm. Η Wildstorm πωλείται στην DC και ο Μουρ βρίσκεται στην άβολη θέση να δουλεύει ξανά για τους παλιούς του εργοδότες.

Στην οθόνη

Tα έργα του αρχίζουν και μεταφέρονται στον κινηματογράφο, γεγονός που τον βρίσκει αμετάκλητα αντίθετο. Οι δύο πρώτες μεταφορές, το From Hell (2001) και το The League Of Extraordinary Gentlemen (2003), παρά τα φιλόδοξα καστ, μόνο πετυχημένες δεν μπορούν να θεωρηθούν, καθώς δεν αγγίζουν στο ελάχιστο το βάθος των βιβλίων του Μουρ.

Συνέχεια είχε το V for Vendetta, την παραγωγή του οποίου έχει η Warner Bros. Οι αδερφοί Wachowski (δημιουργοί του Matrix) που έχουν αναλάβει τη μεταφορά χτυπούν την πόρτα του Μουρ για να συζητήσουν για την ταινία.

Ο Μουρ, όμως, δεν ανταποκρίνεται, ενώ η Warner Bros σε δελτίο Tύπου παρουσιάζει τον Μουρ ενθουσιασμένο με την ταινία. Το γεγονός αυτό κάνει πυρ και μανία τον Μουρ, που υπογράφει το οριστικό διαζύγιο με την DC η οποία ανήκει στην Warner Bros και βγάζει τελείως το όνομά του από την ταινία, το οποίο δεν αναφέρεται ούτε στο αρχείο του Ιmdb. Ο Μουρ πλέον εκδίδει τις νέες του δουλειές στην Top Shelf, εκδοτική εταιρεία με εναλλακτικό ύφος.

Τώρα είναι η σειρά του Watchmen, τα δικαιώματα του οποίου ο Μουρ έχει παραχωρήσει ολοκληρωτικά στον σχεδιαστή Γκίμπονς. Ο ίδιος δεν πρόκειται να δει την ταινία, δεν πρόκειται να τη νοικιάσει σε DVD ούτε από περιέργεια, θέλοντας να διαχωρίσει με αυτόν τον τρόπο τα βιβλία του από τις κινηματογραφικές μεταφορές. Δηλώνει πως το Watchmen «είναι ένα βιβλίο προορισμένο για ξεφύλλισμα σε μια αναπαυτική πολυθρόνα, δίπλα στο τζάκι, παρέα μ’ ένα φλιτζάνι καφέ».

Εχει πει...

«Υπάρχουν άνθρωποι. Υπάρχουν ιστορίες. Οι άνθρωποι πιστεύουν ότι προσαρμόζουν τις ιστορίες, αλλά το αντίθετο είναι πιο κοντά στην αλήθεια».

«Να χαρακτηρίζεις τα κόμικ παιδικά και φθηνά αναγνώσματα είναι αφελές. Πολλά κόμικ έχουν λογοτεχνικό βάθος – σε αντίθεση με τις περισσότερες ταινίες».

«Αμφιβάλλω αν κάποιο από τα κόμικ μου μπορεί να γίνει ταινία επιτυχημένα, επειδή δεν είναι αυτός ο λόγος που τα γράφω».

«Η ζωή δεν είναι χωρισμένη σε είδη. Είναι μια τρομακτική, ρομαντική, κωμική νουβέλα επιστημονικής φαντασίας με ήρωες καουμπόηδες. Και με λίγη πορνογραφία, αν είσαι τυχερός».

«Μη φεύγεις από το σπίτι χωρίς το σπαθί σου – τη νοημοσύνη σου».

Εργα του Αλαν Μουρ

V for Vendetta

Σχέδιο: David Lloyd. Σε ένα εναλλακτικό μέλλον, σε μία Αγγλία όπου δεν υπάρχει προσωπική και πολιτική ελευθερία, ο μασκοφόρος V τρομοκρατεί τη φασιστική κυβέρνηση.

Watchmen

Σχέδιο: Dave Gibbons. Με φόντο μια παγκόσμια απειλή για πυρηνικό πόλεμο, ξεκινάει μια σειρά δολοφονιών έκπτωτων σούπερ ηρώων, που ακροβατούν μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας.

From Hell

Σχέδιο: Eddie Campbell. Λίγο πριν από την αρχή της μιας νέας βιομηχανικής εποχής, ο Αντεροβγάλτης Τζακ δολοφονεί πόρνες σε ένα Graphic Novel, που σκιαγραφεί με ακρίβεια μια περασμένη εποχή και τις κοινωνικές αντιθέσεις της.

The Killing Joke

Σχέδιο: Brian Bolland. Ο Batman αντιμετωπίζει τον Joker σε μία από τις πιο διάσημες αναμετρήσεις τους, που έδωσε νέα πνοή στον σκοτεινό ιππότη.

Lost Girls

Σχέδιο: Melinda Gebbie. Η Αλίκη από τη Xώρα των Θαυμάτων, η Γουέντι από τη Xώρα του Ποτέ-Ποτέ και η Ντόροθι από τη Xώρα του Οζ μεγαλώνουν και αναζητούν τη σεξουαλική ολοκλήρωση σε ένα προκλητικό πορνογράφημα.

Πηγή