Barbie, ένα αμφιλεγόμενο σύμβολο [ Γαλίτση Μαρίας, kathimerini.gr, 8/3/2009 ]

[Bonadrug]

Barbie, ένα αμφιλεγόμενο σύμβολο

Με ξανθά μακριά μαλλιά, μπλε μάτια, λαμπερό και αγέραστο πρόσωπο, αναλογίες που πολλές γυναίκες θα ζήλευαν, πάντα χαρούμενη και χαμογελαστή, είναι το είδωλο, η φίλη και η επιθυμία για κάθε κορίτσι. Ο λόγος για την 50χρονη Barbie που αγαπήθηκε και συζητήθηκε όσο και οι υπαρκτοί αστέρες του Χόλιγουντ.

Στις 9 Μαρτίου το 1959 έκανε την παρθενική της εμφάνιση η Barbie. Εκείνη την χρονιά, οι πωλήσεις της κούκλας άγγιξαν τις 300.000. Μέχρι σήμερα, ως τραγουδίστρια ή πολιτικός, αεροσυνοδός ή πριγκίπισσα, γιατρός ή δασκάλα, η Barbie έχει φιλοξενηθεί από περισσότερα από ένα δισεκατομμύρια παιδικά δωμάτια σε 150 χώρες σε όλον τον κόσμο.

Η «μητέρα» της Barbie, Ρουθ Χάντλερ, εμπνεύστηκε από μια μικροκαμωμένη κούκλα που παρίστανε την ηρωίδα ενός γερμανικού κόμικ. Το όνομα, της το χάρισε η κόρη της Ρουθ, Μπάρμπαρα. Μέχρι εκείνη την εποχή, οι κούκλες των κοριτσιών αναπαρίσταναν μωρά. Η ιδέα μιας όμορφης και θελκτικής έφηβης ή και ενήλικης κούκλας ήταν αρκετά ανατρεπτική για τα δεδομένα της εποχής.

Ωστόσο, η Ρουθ Χάντλερ δεν θα γιορτάσει μαζί με την Mattel - την εταιρεία που ίδρυσε ο σύζυγός της - τα 50α γενέθλια της κούκλας. Για την επέτειο αυτή, η Mattel εγκαινίασε «Το σπίτι της Barbie» στη Σαγκάη, ένα 8όροφο πολυκατάστημα, στο οποίο στεγάζεται μουσείο, spa, εστιατόρια και φυσικά πολλές κούκλες Barbie. Στη Νέα Υόρκη, διοργανώθηκε, προς τιμή της ξανθιάς κούκλας, επίδειξη μόδας με συμμετοχές από τους μεγαλύτερους σχεδιαστές ρούχων. Στο Μαλιμπού, στήθηκε το «Σπίτι των Ονείρων της Barbie», έκτασης 325 τ.μ. με θέα στον Ειρηνικό Ωκεανό.

Λατρεύουν να την μισούν

Η 50χρονη Barbie, είναι ένα σύμβολο με αμφιλεγόμενες διαστάσεις. Αναμφισβήτητα, αποτελεί ένα κοριτσίστικο παιχνίδι. Αλλά πέρα από αυτό, η Barbie δεν είναι ένα παιδί, μια συνομήλικη φίλη, αλλά μια γυναίκα, μια εργαζόμενη, μια παντρεμένη, που παράλληλα ασχολείται με την εξωτερική της εμφάνιση. Και αυτός είναι ο κόσμος που μαγεύει πέντε δεκαετίες τώρα τα μικρά κορίτσια. Περίεργα και ανυπόμονα να εξερευνήσουν τι υπάρχει στον κόσμο των μεγάλων κυριών, όπως όταν δοκιμάζουν τα παπούτσια της μαμάς όταν αυτή λείπει?


Ο παραπάνω δεν είναι ο μοναδικός λόγος για τον οποίο η Barbie έχει κατά καιρούς προκαλέσει αντιδράσεις. Φεμινιστικές οργανώσεις κατηγόρησαν την πλαστική κούκλα ότι προωθεί σεξιστικά πρότυπα που υποβαθμίζουν το ρόλο της γυναίκας, ως ένα πρότυπο που ασχολείται μονάχα με την εξωτερική εμφάνιση και προβάλλει αναλογίες σώματος που είναι σχεδόν αδύνατον να αποκτήσει κανείς.

Κάποιοι υποστηρίζουν ότι αν η Barbie ήταν άνθρωπος- αν δηλαδή μεταφέρονταν οι αναλογίες της σε ανθρώπινη διάσταση - δεν θα μπορούσε να σταθεί όρθια στα πόδια της. Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Αυστραλίας απορρίπτουν αυτήν την θεωρία και εξηγούν ότι είναι απλά σπάνιο να υπάρχει σώμα με αυτές τις αναλογίες. Μάλιστα, αναφέρουν ότι μία στις 100.000 γυναίκες έχει το σώμα της ξανθιάς κούκλας.

Έρευνα του Πανεπιστημίου του Bath στην Βρετανία, σε κοριτσάκια ηλικίας από 7 έως 11 ετών, αποκάλυψε ότι μεγάλο ποσοστό των παιδιών που έχουν τις ξανθιές κούκλες, τις μισούν τόσο πολύ που θέλουν να τις βασανίζουν. Η μορφή των βασανιστηρίων ποικίλει. Από αφαίρεση μαλλιών, μέχρι αποκεφαλισμό και από κάψιμο μέχρι σπάσιμο μελών του σώματος ή τοποθέτηση στο φούρνο μικροκυμάτων.

Ο κυριότερος λόγος αυτής της συμπεριφοράς, σύμφωνα με τους επιστήμονες, είναι γιατί τα κορίτσια βλέπουν την κούκλα ως κάτι το παιδαριώδες που αναπαριστά την παιδική τους ηλικία, από την οποία πιστεύουν πως έχουν απαλλαγεί. Τα κορίτσια μεγαλώνουν και η κούκλα μένει ίδια, συνεπώς δεν μπορούν να ταυτιστούν μαζί της.

Επίσης, πολλά παιδιά έχουν περισσότερες από μία Barbie. Έτσι, το μέχρι σήμερα αγαπημένο τους παιχνίδι συμβολίζει τον κορεσμό. Πλέον είναι άψυχες, δεν είναι μοναδικές για τα κορίτσια και γι' αυτό τις απορρίπτουν.

Περνώντας το κατώφλι του 21ου αιώνα, η επέλαση των ηλεκτρονικών παιχνιδιών και του Διαδικτύου φαίνεται να αποτελούν τον πιο δυνατό αντίπαλο της Barbie. Κι αλήθεια πώς να μαγέψεις σήμερα τα παιδιά με μια κούκλα που δεν μιλά, δεν περπατά, όταν οι κονσόλες και τα βιντεοπαιχνίδια προσφέρουν ήρωες που μοιάζουν τόσο αληθινοί; Ήδη, οι πωλήσεις της από το 2002 έχουν μειωθεί αισθητά. Για το λόγο αυτό η Mattel με νέες πρακτικές - όπως η διαμόρφωση της κούκλας on line με τον τρόπο που θέλει ο καταναλωτής να την δει - προσπαθεί να κερδίσει πίσω όχι μόνο συλλέκτες της Barbie αλλά και το ευρύ καταναλωτικό κοινό.

---------------------------