Αναζήτηση στην Κοινότητα

ΕΝΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΕΠΙΤΙΘΕΤΑΙ. ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΜΕ ΛΟΓΙΑ! Βαθύτατα πολιτικό, απόρροια της πολυετούς εμπειρίας μιας οικονομικής κρίσης που βρίσκεται εν εξελίξει, είναι το πρώτο μεγάλο άλμπουμ του Νάσου Βασιλακάκη. Η «Μαριάννα η Βρωμόστομη» (εκδόσεις Πυγμαλίων) περιγράφει τη ζωή και τις αντιδράσεις μιας σερβιτόρας που έχει χιλιάδες λόγους να είναι τσαντισμένη και να επαναστατεί. Ο εμπνευστής της και η «πρωταγωνίστριά» του εξηγούν στην «Εφ.Συν.» κάποιους από αυτούς. «Μερικοί άνθρωποι είναι συνεχώς τσαντισμένοι… Κι έχουν τους λόγους τους». Με αυτό το μότο στο εξώφυλλο ξεκινάς το βιβλίο σου. Είσαι ένας από αυτούς τους ανθρώπους; Οχι όσο θα έπρεπε. Εχει στοιχεία από τον Νάσο Βασιλακάκη η Μαριάννα; Οταν έμπαινα στο twitter και σε διάφορα fora και σχολίαζα ως Μαριάννα, δεν χρειαζόταν και ιδιαίτερη προσπάθεια να υποδυθώ τον ρόλο. Τι ποσοστό αυτοβιογραφίας κρύβεται στις ιστορίες της και στα περιστατικά με τα οποία έρχεται αντιμέτωπη; Μεγάλο. Απλώς εκεί εντάσσονται και περιστατικά με τα οποία δεν ήρθα αντιμέτωπος μόνον εγώ προσωπικά, αλλά και όλοι οι κάτοικοι της χώρας. Γιατί όταν κάποιο δημόσιο πρόσωπο σου ζητάει επίμονα να αποδεχθείς πως το μαύρο είναι άσπρο, δεν έχει και τόση διαφορά αν το λέει στην τηλεόραση ή αν σου κουνά επικριτικά το δάχτυλο σαν πελάτης στην ταβέρνα όπου εργάζεσαι. Μια σύντομη εμφάνιση, αρκετή να προκαλέσει την οργή της Μαριάννας, κάνει και ο Θεόδωρος –Μαζί τα Φάγαμε– Πάγκαλος… Τελικά η Μαριάννα είναι αριστερή, αναρχική ή απλώς αγανακτισμένη; Η Μαριάννα είναι αριστερή που έχει αρχίσει να δραστηριοποιείται στο σωματείο της αλλά δεν έχει ακόμα ενταχθεί κανονικά σε κάποια πολιτική συλλογικότητα. Φυσικά αλληλεπιδρά και επηρεάζεται από τους στενούς της φίλους. Αυτοί είναι: ένας ευαίσθητος νεο-χίπης, μια στρατευμένη αριστερή, ένας αναρχικός, μια κομμουνίστρια και ένας αγανακτισμένος. Θα μπορούσαν να γίνουν και ανέκδοτο αν έπεφταν με το αεροπλάνο στη ζούγκλα με τους ιθαγενείς. Εχεις καταφέρει να περιλάβεις σε 80 σελίδες όλους τους «κακούς πελάτες» ενός «εστιατορίου». Οι χρυσαυγίτες είναι οι χειρότεροι; Ναι. Αλλά είναι φυσική συνέχεια των προηγούμενων. Γι' αυτό και εμφανίζονται προς το τέλος. Δεν φαίνεται να έχεις καλύτερη γνώμη για τον Θέμο Αναστασιάδη, ούτε για τον Θεόδωρο Πάγκαλο. Τελικά ποιοι μας έφεραν εδώ που είμαστε; Αυτοί που κυβέρνησαν και τα φερέφωνά τους ή αυτοί που δεν ζητούσαν αποδείξεις για την τυρόπιτα; Μα φυσικά ο ασυνείδητος φορολογούμενος που δεν κόβει αποδείξεις. Σε οποιαδήποτε πολιτισμένη χώρα οι πολίτες σέβονται τους νόμους και δεν κλέβουν το κράτος. Εχω πάει σε όλες και ξέρω. Πώς είπατε; Αν θεωρώ πολιτισμένη χώρα τις ΗΠΑ όπου οι άστεγοι ζουν και πεθαίνουν κατά μιλιούνια έξω, ενώ παντού υπάρχουν άδεια σπίτια; Αυτός είναι ο πολιτισμός κύριε, και αν δεν σας αρέσει να πάτε στη Βόρεια Κορέα! Πέρα από την πλάκα τώρα, ούτε ο Πάγκαλος και ο Αναστασιάδης είναι αυτοί που μας έφεραν εδώ. Βρεθήκαμε εδώ μέσω μιας περίπλοκης αλληλουχίας γεγονότων που προκλήθηκαν από τη δομική καπιταλιστική κρίση και κατέστησαν τη χώρα «αδύναμο κρίκο». Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως πρέπει να πολεμάμε μόνο τον καπιταλισμό, γενικά και αόριστα, αλλά όχι τους κυβερνώντες και τα φερέφωνά τους. Αυτοί είναι συνειδητά και άμεσα υπεύθυνοι για το γεγονός ότι την κρίση την πληρώνουν κυρίως οι φτωχοί. Επιπλέον, ο Πάγκαλος και ο Θέμος αποτελούν ιδανικούς «κακούς» για κάστινγκ, τόσο φυσιογνωμικά όσο και εξαιτίας του εσωτερικού τους κόσμου. Θα ήταν αμαρτία να μην τους συμπεριλάβω στο άλμπουμ. …και μια ακόμη πιο σύντομη ο Ανδρέας Λοβέρδος Δε χαρίζεσαι, όμως, ούτε στους δυνητικά «ταξικούς συμμάχους» της Μαριάννας, που εθελοτυφλούν… Πόσο φταίνε αυτοί; Ο θύτης και το θύμα ποτέ δεν φταίνε το ίδιο. Αλλά όταν τεντώνεσαι στη δουλειά, βιώνεις την ανισότητα στο πετσί σου και το πρόβλημά σου είναι ο... Ρωμανός, έχεις πρόβλημα, ρε φίλε, πώς να το κάνουμε. Πάντως δεν πιστεύω πως άνεργοι και εργατική τάξη μπορούν από τη μια στιγμή στην άλλη να πεισθούν για έναν άλλο τρόπο ζωής που παραπέμπει σε κομμουνιστικά ιδανικά κυριαρχίας εργαζόμενων-δημιουργών του πλούτου στη ζωή και στα μέσα παραγωγής. Θέλει δουλειά το πράγμα. Και ένα μεγάλο μέρος των στρατευμένων αγωνιστών κάνει αυτό ακριβώς το σφάλμα: θεωρεί ότι επειδή θα τα πει ωραία και δίκαια, οποιοσδήποτε -εν δυνάμει- ταξικός του σύμμαχος θα πειστεί μεμιάς σαν να άκουγε πεφωτισμένο ηγέτη να βγάζει λόγο σε αμερικανική ταινία και θα ριχτεί μαζί τους στη μάχη κατά του καπιταλισμού. Οχι, υπάρχει και ο εργαζόμενος που δεν θέλει «ψωμί-παιδεία-ελευθερία» για όλους, αλλά να μπορέσει κάποια μέρα να πάρει την τζιπάρα που πάντα ονειρευόταν. Επιλέγεις να κλείσεις το βιβλίο με μια μαχητική διαδήλωση. Αυτός είναι ο τρόπος αντίδρασης για κάθε σύγχρονη «Μαριάννα»; Οχι απλώς μαχητική διαδήλωση, αλλά αποκλεισμός του μαγαζιού, ο οποίος εμποδίζει το αφεντικό να την απολύσει και ταυτόχρονα ακυρώνει την επιθυμία των κυβερνώντων να τσακιστεί κάθε μαχητική φωνή που τους μπαίνει στο μάτι. Γιατί, όσο καλά και να τα λέει η κάθε Μαριάννα και ο κάθε Μαριάννος, δεν θα καταφέρει τίποτα σπουδαίο αν δεν περάσει στη συλλογική δράση. Οχι πως δεν έχει νόημα η προσωπική στάση ζωής όλων μας· κάθε άλλο. Απλώς στο τέλος είμαστε πολύ μικροί αν δεν έχουμε ο ένας τον άλλο. Φυσικά και δεν είναι σατανική η Μαριάννα, αν και βρωμόστομη. Για τους εχθρούς της, όμως, χρυσαυγίτες, αφεντικά, ΜΑΤατζήδες κ.ά. είναι η ενσάρκωση του Διαβόλου Ποια γνώμη έχει η Μαριάννα και ποια ο Νάσος Βασιλακάκης για τους ΜΑΤατζήδες που θα καταργούνταν αλλά ακόμα δέρνουν και για τους μετανάστες που περιμένουν πολλά (και βλέπουν λίγα) από τη νέα κυβέρνηση; Νάσος: «Δεν ξέρω… τι λες εσύ, Μαριάννα;» Μαριάννα: «Οποιος θέλει να μείνουν, να τους πάρει σπίτι του. Τους ΜΑΤατζήδες». Νάσος: « Εγώ δεν περιμένω και πολλά από τη νέα κυβέρνηση. Οσο και να υπάρχουν εκεί άνθρωποι με καλές προθέσεις, διαχειρίστρια ενός εκμεταλλευτικού συστήματος παραμένει. Αυτό το σύστημα για να ζήσει χρειάζεται και ΜΑΤατζήδες και μετανάστες χωρίς δικαιώματα και ανέργους. Επιπλέον, ακόμα και την πιο ριζοσπαστική κυβέρνηση του κόσμου να είχαμε, δεν θα μπορούσε να κάνει τίποτα σπουδαίο όσο υπαγόμαστε και παίρνουμε εντολές από αυτόν τον βαθύτατα ολοκληρωτικό μηχανισμό που λέγεται Ε.Ε. Και αυτή, η Ε.Ε., δεν πρόκειται ποτέ να γίνει Ευρώπη των λαών». Μαριάννα: «Ωραία όλα αυτά, αλλά ακόμα και να βγούμε από την Ε.Ε., όσο η αστυνομία θα παίζει τον μπράβο τον αφεντικών και θα φακελώνει εργαζόμενους που κάνουν το έγκλημα να πάνε στην Επιθεώρηση Εργασίας, όπως έκανε προχθές, εγώ δεν βλέπω λόγο να χαζοχαίρομαι. Καμιά κυβέρνηση δεν θα μας δώσει κάτι· εμείς θα της το πάρουμε». Νάσος: «Πιστεύω πως ο Τσίπρας έσφαλε όταν διατυμπάνιζε πως θα κάνει αντιμνημονιακή διαπραγμάτευση εκβιάζοντας διεθνείς τοκογλύφους μέσα στο ίδιο τους το γήπεδο. Οταν, π.χ., δήλωσε πως «το μνημόνιο καταστρέφει το ευρώ». Μαριάννα: «Ναι, και το κάπνισμα βλάπτει σοβαρά το τσιγάρο». Η Μαριάννα η Βρωμόστομη «ζούσε» τις περιπέτειές της από το 2012 στο διαδίκτυο (bigmouthmarianna.blogspot.gr). Η έντυπη έκδοση που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πυγμαλίων περιέχει πρόσθετο υλικό. Με τη Μαριάννα δημιούργησες ένα βαθύτατα πολιτικό και επίκαιρο έργο. Τα ελληνικά κόμικς φαίνεται να αποφεύγουν σήμερα, σε μεγάλο βαθμό, να καταπιαστούν με την τρέχουσα πολιτική πραγματικότητα. Είναι έτσι; Κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να κάνει στρατευμένη τέχνη, και η τέχνη δεν χρειάζεται να είναι στρατευμένη για να είναι καλή. Οποιος όμως θέλει να λέει ωραίες ιστορίες, καλό είναι να έχει και μια άλφα γνώση της κοινωνίας, όχι μόνο των αγαπημένων του κόμικς ή σειρών. Θα δούμε στο μέλλον sequel της Μαριάννας; Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σου; Ισως και να δούμε. Για την ώρα, ξαναπιάνω ένα κόμικς που είχα αφήσει στη μέση. Πρόκειται για τον Νίπερ, έναν λούμπεν αντιήρωα που είναι κοντός, άσχημος και ψωνάρα, και ταξιδεύει σαν γκραν γκινιόλ εκδοχή του Κόρτο Μαλτέζε στην υδρόγειο, συναντάει τους πιο παράξενους εχθρούς και σκορπάει χάος, ανατροπή, αλλά και δίψα για ζωή και ελευθερία. Ο δημιουργός Ο Νάσος Βασιλακάκης γεννήθηκε το 1978 και σπούδασε γραφιστική. Κόμικς του έχουν δημοσιευθεί στo «Γκραν Γκινιόλ», στο «Παρά Πέντε» και στο ένθετο «9» της «Ελευθεροτυπίας». Εχει εικονογραφήσει το εφηβικό μυθιστόρημα «Η Αγάπη Διδάσκει» του Βασίλη Μπουντούρη που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Κέδρος. Διακρίθηκε στον πανελλήνιο διαγωνισμό κόμικς 2004 του περιοδικού «9» και στον 2ο διαγωνισμό κόμικς (2007) που διοργάνωσαν οι plakton, η ΔΕΠΑΠ και το millennium στην Πάτρα. Συμμετείχε στον διαγωνισμό «Hellboy» που διοργάνωσαν οι εκδόσεις Jemma με θέμα την απεικόνιση του ομώνυμου ήρωα και η συμμετοχή του διακρίθηκε ανάμεσα στις 6 καλύτερες από τον δημιουργό Mike Mignola. Και το σχετικό link...

Μια τραγική ανθρώπινη ιστορία στη σκιά της Ιστορίας Η Μικρή Τσούνξιου έχοντας μόλις υποστεί το βασανιστικό μπαντάρισμα των ποδιών, ανίκανη να περπατήσει Από τις κομμουνιστικές επαναστάσεις του προηγούμενου αιώνα, η κινεζική ήταν αναμφίβολα η πιο ιδιόμορφη, κυρίως λόγω της απρόσμενης εξέλιξής της. Σήμερα που ο κινεζικός κρατικός καπιταλισμός μέσω ενός οικονομικού συγκεντρωτισμού εξακολουθεί να αναφέρεται στον κομμουνισμό και να διατηρεί τα σύμβολά του, η καταγραφή της κινεζικής ιστορίας από έναν δημιουργό κόμικς, μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος, αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον Στα σύγχρονα εναλλακτικά κόμικς, η βιογραφία, η αυτοβιογραφία, το ντοκουμέντο, η δημοσιογραφία, η ιστορία κατέχουν περίοπτες θέσεις καθώς όλο και περισσότεροι δημιουργοί απομακρύνονται από τη μυθοπλασία και επιλέγουν να αφηγηθούν, με τον τρόπο τους, τα μέσα τους και την τεχνική τους, πραγματικά γεγονότα. Ο Κινέζος Li Kunwu είναι ένας από αυτούς και «Τα Μπανταρισμένα Πόδια» (εκδόσεις Μαμούθ Kόμιξ) που μόλις κυκλοφόρησαν στα ελληνικά αφηγούνται την ιστορία μιας Κινέζας του εικοστού αιώνα και μέσω αυτής τη μεταμόρφωση μιας αχανούς φεουδαρχικής αυτοκρατορίας σε έναν ιδιότυπο «καπιταλιστικό» παράδεισο. Ο Kunwu είναι ένας από τους γνωστότερους Κινέζους καλλιτέχνες που εδώ και περισσότερα από τριάντα χρόνια δημιουργεί κόμικς πολιτικού περιεχομένου, ενώ παράλληλα καταγράφει και μελετά τις πολιτισμικές μειονότητες της κραταιάς ασιατικής δύναμης. Είναι ενεργό μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας, διευθυντής της Ενωσης Καλλιτεχνών της επαρχίας Γιουνάν στα νοτιοδυτικά της χώρας που είναι και η γενέτειρά του καθώς και διευθυντής του Κινεζικού Ινστιτούτου μελέτης Σχεδίου και Τύπου. Οι διαδηλώσεις των γυναικών ενάντια στα βάρβαρα έθιμα βασίστηκαν στις αρχές του Σουν Γιατ Σεν, προδρόμου της κομμουνιστικής επανάστασης που θα ακολουθούσε Από τα τριάντα έργα του που έχουν κυκλοφορήσει στην Κίνα, ωστόσο, ελάχιστα έχουν μεταφραστεί στον δυτικό κόσμο και μόλις τα τελευταία χρόνια. Γνωστότερη δουλειά του είναι το «A Chinese Life», σε συνεργασία με τον σεναριογράφο Philippe Otie, που στο επίκεντρό του έχει τις κατακλυσμιαίες μεταβολές που συνέβησαν στην Κίνα στα χρόνια της μαοϊκής επικράτησης και τις επιπτώσεις στους καθημερινούς ανθρώπους, τους αγρότες και τους εργάτες της επαρχίας. Κάτι παρόμοιο επιχειρεί ο Kunwu στα «Μπανταρισμένα Πόδια» με πρωταγωνίστρια μια Κινέζα της επαρχίας την οποία παρακολουθούμε να μεγαλώνει σε διάφορες χρονικές περιόδους του εικοστού αιώνα: από τα φεουδαρχικά χρόνια της Κίνας και τη φαινομενικά ανέμελη παιδική της ηλικία ώς την ενηλικίωσή της και την ωρίμανσή της ως γοητευτικής κοπέλας κι από κει στα χρόνια της επανάστασης και της ζωής της ως ηλικιωμένης. Ο τίτλος του βιβλίου παραπέμπει στο έθιμο-συνταγή ομορφιάς που διατήρησαν επί αιώνες πολλές κινεζικές παραδόσεις, σύμφωνα με το οποίο τα νεαρά κορίτσια έπρεπε να έχουν πολύ μικρά πόδια για να βρουν πλούσιο σύζυγο και να έχουν τύχη στη ζωή τους. Πώς αποκτούνται, όμως, αυτά τα μικρά πόδια των επτά-οκτώ εκατοστών, οι «Χρυσοί Λωτοί», όπως τα χαρακτήριζαν οι Κινέζοι; Η περιγραφή και η εικαστική της απόδοση από τον Kunwu είναι συγκλονιστική και ανατριχιαστική καθώς τα κοριτσάκια σε ηλικία κάτω των δέκα ετών υποβάλλονταν σε υποχρεωτικό σπάσιμο των δαχτύλων και τύλιγμα με πανιά και γάζες για μεγάλο χρονικό διάστημα έτσι ώστε να μην επιμηκύνονται το πέλμα και τα δάχτυλα, κάτι που, εν τέλει, οδηγούσε σε φρικτή παραμόρφωση του κάτω άκρου, αλλά το καθιστούσε ικανό να χωρέσει σε μικρά, κομψά παπουτσάκια που όποια τα φορούσε αύξανε σημαντικά τις πιθανότητες να γίνει ποθητή από κάποιον πλούσιο, μέλλοντα σύζυγο. «Ζήτω ο πρόεδρος Μάο! Ζήτω το Κομμουνιστικό Κόμμα! Να ενωθούμε! Να ξεσηκωθούμε! Να χτίσουμε έναν σοσιαλισμό με ζήλο, αποτελεσματικότητα και ταχύτητα!» στα πανό και στους τοίχους, πίσω από τα ανθρώπινα δράματα Σ’ αυτό το μαρτύριο υποβάλλεται και η μικρή Τσούνξιου, ακολουθώντας τις οδηγίες των μεγαλυτέρων. Η δική της ζωή, όμως, δεν θα συνοδευτεί από τη χαρά που θα αναλογούσε σε μια τέτοια θυσία–ακρωτηριασμό καθώς τη ζωή, τις φιλοδοξίες, τα όνειρα και τις επιδιώξεις των ανθρώπων επισκιάζουν συχνά η Ιστορία και οι μάζες που επιβάλλουν τις δικές τους εξελίξεις. Η νεαρή Τσούνξιου καθώς τα χρόνια αλλάζουν θα πέσει θύμα ομαδικού βιασμού, θα απομονωθεί και θα καταλήξει να εργάζεται ως παραμάνα για τα παιδιά κρατικών αξιωματούχων. Τα μικρά της πόδια, τα εργαλεία για την ευτυχία τού κάποτε, θα μείνουν δύο στραβά και αποκρουστικά μέλη που παραπέμπουν σε ένα ξεχασμένο παρελθόν. Από τη φεουδαρχία στον Μάο «Απ’ όλες τις ιστορίες που έχω φτιάξει, τα "Μπανταρισμένα Πόδια" είναι από εκείνες που μ’ έχουν σημαδέψει ανεξίτηλα. Στα παιδικά μου χρόνια, πήρα από τον πατέρα μου αυστηρή ανατροφή, που τη χαρακτήριζε ο σεβασμός για τις επαναστατικές αξίες. Από τη μητέρα μου εισέπραξα στοργή, ευγένεια και γενναιοδωρία. Η παραμάνα μου είχε πιο πρακτικό πνεύμα, που παραχωρούσε περισσότερο χώρο για τα πράγματα της ζωής. Αυτό που θα λέγαμε σήμερα “κοινωνική παιδεία”», γράφει ο Kunwu στον πρόλογο της έκδοσης. Αυτές τις «επαναστατικές» αξίες φαίνεται να υπηρετεί στο ακέραιο με τον τρόπο που παρουσιάζει τα γεγονότα των λαϊκών διαδηλώσεων και των μαζικών εξεγέρσεων κατά τη διάρκεια της επανάστασης. Και προχωρά ακόμη περισσότερο, με τον «θαυμασμό» με τον οποίο περιγράφει τη μεταμόρφωση της κινεζικής επαρχίας από αγροτική γη σε εμπορικά κέντρα και του κινεζικού πληθυσμού από αγράμματους γεωργούς και πλανόδιους πωλητές σε ένστολα μέλη του κόμματος. Από την καθοδήγηση του λαϊκού ξεσηκωμού στην επαρχία Γιουνάν τη δεκαετία του 1920 Αυτός και είναι ο λόγος για τον οποίο ο Kunwu έχει κατηγορηθεί ως απολογητής του καθεστώτος και βασικός εκπρόσωπος της καλλιτεχνικής προπαγάνδας που αυτό χρησιμοποιεί. Και σε κάποιο βαθμό, αυτές οι κατηγορίες δεν είναι αβάσιμες καθώς είναι τελείως διαφορετικό πράγμα να εξυμνείς με τη ( στρατευμένη; ) τέχνη σου τη λαχτάρα ενός λαού για επαναστατική αλλαγή και εντελώς διαφορετικό πράγμα να εξακολουθείς να θεωρείς ότι η επανάσταση είναι ακόμη ζωντανή, σήμερα που οι συνθήκες εργασίας και ζωής στην Κίνα, καθοδηγούμενες και υπαγορευμένες από τις δυτικές καπιταλιστικές υπερδυνάμεις για υπερπαραγωγή φτηνών καταναλωτικών αγαθών, δεν θυμίζουν σε τίποτα τα οράματα των κομμουνιστών ηγετών του παρελθόντος και τις προσδοκίες του λαού για μόρφωση, αξιοπρέπεια και ανθρώπινη ζωή. Οι αφηγηματικές και σχεδιαστικές αρετές του, οι έξυπνοι, κοφτοί διάλογοι, η χρήση πολλών κινεζικών επιγραφών, αφισών, ορολογιών κ.λπ. που συμβάλλουν στην τεκμηρίωση, η επιδεξιότητα με την οποία η μια εποχή διαδέχεται την άλλη είναι τα στοιχεία που καθιστούν τα «Μπανταρισμένα Πόδια» μια σπουδαία έκδοση. Που αντισταθμίζονται σε κάποιο βαθμό από τις λογικές και βάσιμες επιφυλάξεις του καλοπροαίρετου αναγνώστη για τις προθέσεις του δημιουργού. Και το σχετικό link...

Πολλά γράφτηκαν τις μέρες που ακολούθησαν την επίθεση των φασιστών τζιχαντιστών στο περιοδικό Charlie Hebdo που είχε αποτέλεσμα τον θάνατο 12 ανθρώπων, πέντε εκ των οποίων ήταν σκιτσογράφοι. Στην «Εφ.Συν.» δημοσιεύτηκαν σκίτσα και γελοιογραφίες Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, φιλοξενήθηκαν απόψεις, γράφτηκαν αναλύσεις, έγιναν αποτιμήσεις και προβλέψεις. Η συζήτηση μόλις τώρα ανοίγει και θα έχει μέλλον καθώς το θέμα της ωμότητας, της βίας, του θρησκευτικού φανατισμού και της μισαλλοδοξίας απέναντι στο χιούμορ, τη σάτιρα, τα σκίτσα, απ’ ό,τι φαίνεται θα μας απασχολεί για πολύ ακόμη. Το «καρέ καρέ» σήμερα, αφήνει στην άκρη τα πολλά λόγια και αφιερώνει τον περιορισμένο χώρο του στο έργο του Georges Wolinski, σκιτσογράφου, δημιουργού κόμικς, συγγραφέα, συνεργάτη και πρώην διευθυντή του Charlie που σε ηλικία 80 ετών έπεσε νεκρός από τις σφαίρες κάποιων μαυροφορεμένων κουκουλοφόρων με μηδενική ανεκτικότητα απέναντι στη διαφορετικότητα, την πολυμορφία, το γέλιο. Αλλωστε, όλοι περαστικοί είμαστε απ’ αυτή τη ζωή. Αν μένει κάτι πίσω είναι οι πράξεις για τις οποίες πιθανώς θα μας θυμούνται και το έργο που αφήνουμε. Το έργο του Wolinski, παρά τις όποιες αντιρρήσεις μπορεί να εκφράσει κάποιος για τις απόψεις του των τελευταίων ετών, ήταν σπουδαίο και μεγάλο. Και δεν σβήνεται ούτε με σφαίρες. Γελοιογραφία του Wolinski από το βιβλίο του «Σκέψεις» (εκδ. Ροές). Στο βιβλίο αυτό, με τη μορφή αποφθεγμάτων, αφορισμών και σκίτσων, ο Γάλλος δημιουργός «συνοψίζει» με χιούμορ και πικρία τη στάση του απέναντι στη ζωή Βλάσφημος και ανατρεπτικός μέχρι τέλους «Σκέψεις του Georges Wolinski» ■ «Είμαι μαλάκας, αλλ’ όταν βλέπω πώς έχουν κάνει τον κόσμο οι σωστοί…» ■ «Καλύτερα είναι να είσαι αποτυχημένος ως έξυπνος παρά επιτυχημένος ως μαλάκας» ■ «Αν έριχναν μια ατομική βόμβα στη Διάσκεψη Κορυφής του Ελσίνκι τη στιγμή που οι 35 ηγέτες συνυπέγραφαν τη Διακήρυξη για την Ασφάλεια, θα αισθανόμουν πιο ασφαλής» ■ «Πριν από τον Μάη του ’68 οι άνθρωποι δεν αισθάνονταν την ανάγκη να πουν ότι δεν έχουν να πουν τίποτα» ■ «Ο μαλάκας δεν ξέρει πως είναι μαλάκας, ενώ ο υποκριτής ξέρει πως είναι υποκριτής, και μάλιστα ότι είναι υποκριτής επειδή γι’ αυτόν είναι ο μόνος τρόπος να επιβιώσει σ’ έναν κόσμο όπου οι υποκριτές βοηθούν τους μαλάκες να εμποδίσουν άλλους υποκριτές να τους πάρουν την εξουσία» ■ «Μια κοινωνία στην οποία όλα τα άτομα θα είχαν χιούμορ, θα μπορούσε εύκολα να ζήσει και χωρίς τους ευθυμογράφους. Αυτός είναι ο λόγος που οι ευθυμογράφοι είναι τόσο πικραμένοι, τόσο απελπισμένοι. Για να υπάρχουν έχουν ανάγκη από μαλάκες, όπως ο μπάτσος χρειάζεται τον εγκληματία, ο στρατιωτικός τον πόλεμο, ο γιατρός την αρρώστια και ο ηφαιστειολόγος το ηφαίστειο» ■ «Ο παράδεισος είναι γεμάτος από ηλίθιους που πιστεύουν ότι υπάρχει» Από το βιβλίο «Σκέψεις» (εκδ. Ροές) ■ «Η μόνη μου ευτυχία σ’ αυτή τη θλιβερή ζωή είναι να διαβάζω το Charlie Hebdo, περιοδικό γεμάτο χιούμορ και εικονογραφημένες ιστορίες. (Πωλείται παντού)» ■ «Τσακώνονται για τις ιδέες τους. Δεν τσακώνονται για τις εμμονές τους. Αυτή η ιδέα μού έχει γίνει εμμονή» ■ «Το πραγματικό πρόβλημα της κοινωνίας μας είναι πρώτον ότι δεν αγγίζουμε τα πραγματικά προβλήματα. Δεύτερον, ότι και να αγγίζαμε τα πραγματικά προβλήματα δεν θα ξέραμε πώς να τα λύσουμε. Και τρίτον, ότι δεν ξέρουμε ποια είναι τα πραγματικά προβλήματα» ■ «Τι είναι αυτό που δέχεται κανείς χωρίς να το ζητήσει, που κατέχει χωρίς να ξέρει το πώς και χάνει χωρίς να ξέρει το γιατί; Η ζωή» ■ «Αυτό που ξεχωρίζει τους ανθρώπους από τα ζώα είναι πως τα ζώα δεν είναι υποχρεωμένα να προσπαθούν συνεχώς να μη φέρονται ως άνθρωποι» ■ «Τα κόμικς δεν θα γίνουν ποτέ τόσο διεφθαρμένα όσο οι φανατικοί αναγνώστες τους» ■ «Τρώμε ήδη στη μάπα τους παπάδες, τους ραβίνους, τους πάστορες και σε λίγο έχουν σειρά οι ιμάμηδες, τα μέντιουμ, οι μάγοι και οι χαρτορίχτρες! Οσο σκέφτομαι ότι επιστήμονες άνθρωποι εφεύραν ένα τόσο υπέροχο πράγμα σαν την τηλεόραση για να μεταδίδει τέτοιες μαλακίες μου τη δίνει» Από το βιβλίο «Σκέψεις» (εκδ. Ροές) ■ «Για να δουλέψεις στην τηλεόραση, δεν αρκεί πια να μην είσαι κομμουνιστής. Πρέπει να είσαι αντικομμουνιστής» ■ «Αγαπώ με πάθος τους ανθρώπους που παθιάζονται∙ είναι το μόνο μου πάθος, μαζί με τα δέντρα και τα μικρά πουλιά∙ μου αρέσουν και τα κόμικς, αλλ’ αντιπαθώ όσους ασχολούνται μόνο με αυτά και τίποτα άλλο∙ υπάρχουν τύποι που όλη τους η κουλτούρα είναι τα κόμικς, υπάρχουν περιοδικά κόμικς φτιαγμένα από τύπους που ποτέ τους δεν έχουν διαβάσει κάτι άλλο από περιοδικά κόμικς φτιαγμένα από τύπους που διαβάζουν μόνο κόμικς κ.ο.κ. Αυτά με φοβίζουν, τα πουλιά δεν κάνουν τσίου – τσίου, το φιλί δεν κάνει μουτς, ο έρωτας δεν κάνει φλοπ - φλοπ» ■ Διαβάζετε Charlie, το περιοδικό των ανθρώπων που τους αρέσει κάπου - κάπου να διαβάζουν κόμικς» ■ «Η κρίση είναι σαν τον κυκλώνα. Αφού περάσει, η κυβέρνηση θα πάρει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να προστατεύσει την περιουσία όσων μπόρεσαν να την αποφύγουν απέναντι στην εκδικητικότητα όσων δεν έχουν τίποτα πια» Από το βιβλίο του Georges Wolinski «Σκέψεις» (μετάφραση Γ. Ξ.), εκδόσεις Ροές, 1986. Από το τεύχος 13 της «Βαβέλ» (Μάρτιος 1982) Και το σχετικό link...

Για να θεωρείται φυσιολογικό σήμερα ότι ένας Αφροαμερικανός κατοικοεδρεύει στον Λευκό Οίκο προηγήθηκαν πολιτικοί αγώνες δεκαετιών. Ακόμα όμως συνεχίζονται οι αναίτιες δολοφονίες μαύρων από λευκούς αστυνομικούς και η γενικότερη κατάσταση των μειονοτήτων στις ΗΠΑ δεν μπορεί να κάνει υπερήφανο κανέναν. Κάτι που καθιστά τον ριζοσπαστισμό των Μαύρων Πανθήρων επίκαιρο όσο ποτέ. Ο πρωταγωνιστής του Motherfucker, Βέρμοντ Ουάσινγκτον, με την κονκάρδα των Μαύρων Πανθήρων «Αν προσπαθήσουμε να αντισταθούμε, δεν θα τη γλιτώσουμε. Καλύτερα να μείνουμε ζωντανοί για να συνεχίσουμε τον αγώνα…» λέει ένα από τα μέλη των Μαύρων Πανθήρων στους συντρόφους του την ώρα που η αστυνομία τούς πολιορκεί και αναζητά μια αφορμή για να τους δολοφονήσει. Το πρόβλημα όμως, είναι πως ενδόμυχα γνωρίζουν πως θα τους δολοφονήσει, ακόμα κι αν απλώς παραδοθούν. Κι εδώ προκύπτει το ερώτημα: Απαντάς με τα ίδια όπλα; Είναι αρκετή η αυτοάμυνα και η καταγγελία της κρατικής βίας ή επιβάλλεται η επίθεση; Ποια πρέπει να είναι η μαζικότητα του κινήματος για να έχουν αποτέλεσμα οι ακτιβιστικές πράξεις του; Και ποιος είναι ο απώτερος στόχος; Αυτά είναι τα αμείλικτα ερωτήματα που ταλάνισαν το κίνημα των Μαύρων Πανθήρων (όπως και τόσα αριστερά κινήματα, οργανώσεις και κόμματα, σε όλο τον κόσμο και στην Ελλάδα) από την ίδρυσή του το 1966 μέχρι την αυτοδιάλυσή του τη δεκαετία του 1980. Και αυτά τα ερωτήματα, μαζί με πολλά άλλα θέτει το Motherfucker των Sylvain Ricard (σενάριο) και Guillaume Martinez (σχέδιο) που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ΚΨΜ (μετάφραση: Κατερίνα Γεωργοπούλου, απόδοση στα ελληνικά: Μυρτώ Ράις). Η πολιτική ριζοσπαστικοποίηση των Μαύρων Πανθήρων και η σταδιακή μετατροπή ενός αντιρατσιστικού κινήματος σε πολιτικό κόμμα με σαφείς αριστερές κατευθύνσεις αποτέλεσαν τη βασική αιτία προσέλκυσης φίλων και μελών, όχι μόνο από την αφροαμερικανική κοινότητα Οι απαντήσεις, φυσικά, δεν μπορεί να είναι εύκολες. Η αλήθεια είναι ότι το κίνημα των Μαύρων Πανθήρων επιχείρησε, και εν πολλοίς πέτυχε, την πλήρη πολιτικοποίησή του και τη μετατροπή του σε κόμμα, που δεν αρκέστηκε μόνο στην προστασία της αφροαμερικανικής κοινότητας από την αστυνομική βαρβαρότητα. Εξελίχθηκε σε επαναστατική οργάνωση με μαρξιστικές αναφορές και μαοϊκές επιρροές, δεν περιορίστηκε σε μια μετωπική σύγκρουση με επίκεντρο τις φυλετικές διακρίσεις αλλά διατύπωσε συνολικές απόψεις και συμμάχησε σε αρκετές περιπτώσεις με άλλες οργανώσεις, όπως το Κομμουνιστικό Κόμμα ΗΠΑ, το Κόμμα Ειρήνης και Ελευθερίας, σωματεία, αντιρατσιστικές κινήσεις κ.ά. Οι εποχές ήταν, άλλωστε, ιδιαίτερα δύσκολες. Το 1965 είχε δολοφονηθεί ο Malcolm X και τρία χρόνια αργότερα θα έπεφτε νεκρός από σφαίρες ο Martin Luther King. Ο πόλεμος του Βιετνάμ βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη και το αντιπολεμικό κίνημα αντιδρούσε όλο και πιο δυναμικά. Από την άλλη, κράτος και παρακράτος χρησιμοποιούσαν όλα τα μέσα για να καταστείλουν τις φωνές αμφισβήτησης που διαρκώς δυνάμωναν. Στην περίπτωση των Μαύρων Πανθήρων, ιδιαίτερα από τη στιγμή που επέλεξαν την ένοπλη αυτοάμυνα, η βία και η κρατική επιθετικότητα είχαν αποτέλεσμα χιλιάδες συλλήψεις, φυλακίσεις και 34 νεκρούς. Αυτό που ενοχλούσε περισσότερο ήταν ο ξεκάθαρα αντικαπιταλιστικός λόγος των Μαύρων Πανθήρων, η κοινωνική πολιτική που άσκησαν προς όσους είχαν ανάγκη και οι άοκνες προσπάθειές τους να προσφέρουν στα παιδιά της μειονότητας μια εναλλακτική εκπαίδευση. Οι αγώνες των Μαύρων Πανθήρων δεν έμειναν μόνο στο φυλετικό πρόβλημα, αλλά διευρύνθηκαν προς κάθε πιθανή λαϊκή διεκδίκηση Το κόμμα, με τα πενιχρά μέσα του και τις εθελοντικές συνεισφορές των μελών του, στα τέλη της δεκαετίας του 1960, οργάνωσε συσσίτια για τους φτωχούς και τους άπορους, λειτουργούσε σχολεία, παρείχε δωρεάν μαθήματα οικονομίας και πολιτικής, πρόσφερε ρούχα και είδη πρώτης ανάγκης, καθιέρωσε μέχρι και προγράμματα επανένταξης σε αλκοολικούς και τοξικοεξαρτημένους. Ίσως αυτή να ήταν και η πραγματική αιτία που οδήγησε τον αρχηγό του FBI, τον περιβόητο Εντγκαρ Χούβερ, να δηλώσει ότι οι Μαύροι Πάνθηρες αποτελούν «τη μεγαλύτερη απειλή για την εσωτερική ασφάλεια της χώρας». Πάνω απ’ όλα ωστόσο, οι Μαύροι Πάνθηρες ήταν άνθρωποι που προέρχονταν από τα γκέτο και τις φτωχογειτονιές, δεν επιδίωκαν πολιτικές καριέρες και οικονομικά ανταλλάγματα και αφιέρωσαν τη ζωή τους στη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους. Σε μια τέτοια οικογένεια εστιάζει το Motherfucker και μέσω αυτής αφηγείται μια ανθρώπινη ιστορία από το κίνημα των Μαύρων Πανθήρων που παρόμοιες πρέπει να υπήρξαν αμέτρητες. Πρωταγωνιστής είναι ο Βέρμοντ Ουάσινγκτον (φανταστικό πρόσωπο με το όνομά του να παραπέμπει στην πρώτη Πολιτεία που εντάχθηκε στις ΗΠΑ κατά την ίδρυσή τους και το επίθετό του να είναι ίδιο με αυτό του πρώτου προέδρου της χώρας), μέλος του κινήματος και ενεργός ακτιβιστής, που πάνω από το κρεβάτι του έχει το πορτρέτο του Καρλ Μαρξ. Η Κου Κλουξ Κλαν με τη ρατσιστική βία της συσπείρωσε πολλούς Αφροαμερικανούς στους Μαύρους Πάνθηρες Ο Βέρμοντ είναι παντρεμένος και έχει μια μικρή κόρη, ενώ η οικογένειά του φιλοξενείται στο πατρικό του σπίτι, καθώς ο ίδιος είναι άνεργος και η γυναίκα του δουλεύει ως καθαρίστρια με μηδαμινές απολαβές. Αυτή η άθλια οικονομική κατάσταση έχει επιπτώσεις στην οικογενειακή ζωή των Ουάσινγκτον, που επιτείνονται από την πλήρη άρνηση του πατέρα του να αποδεχτεί τις αρχές και την τακτική των Μαύρων Πανθήρων κατηγορώντας διαρκώς τον γιο του ως ανεύθυνο κομμουνιστή, για να δεχτεί με τη σειρά του τις κατηγορίες του εθελόδουλου, του υποταγμένου, του υπηρέτη των λευκών. Η ιστορία των Ricard – Martinez χωρίζεται σε δέκα κεφάλαια που το καθένα ξεκινά με ένα από τα δέκα σημεία της Διακήρυξης των Μαύρων Πανθήρων και η πλοκή του, πάντα με την οικογένεια Ουάσινγκτον σε πρώτο πλάνο, ακολουθεί τα γεγονότα που ώθησαν τους Μαύρους Πάνθηρες στη διατύπωση αυτής της διακήρυξης. Όσο κι αν φαίνεται όμως ότι ο Βέρμοντ Ουάσινγκτον είναι ο πρωταγωνιστής και ο αταλάντευτος ιδεολόγος του κινήματος που θα πληρώσει την προσήλωση στις αξίες του με φυλάκιση, τόσο η νεαρή σύζυγός του σιγά σιγά τον επισκιάζει με την πολιτική της ωρίμανση, την προϊούσα οργή της και τη δικαιολογημένη εκδίκησή της, που θα οδηγήσει σε μια οικογενειακή τραγωδία όπως τόσες και τόσες στο κίνημα των Μαύρων Πανθήρων. Γιατί η (φανταστική) οικογένεια Ουάσινγκτον έζησε το δράμα χιλιάδων άλλων πραγματικών οικογενειών. Το Motherfucker των Sylvain Ricard – Guillaume Martinez (εκδ. ΚΨΜ) Ίσως γι' αυτό, για να συνδέσουν δηλαδή τη μυθοπλασία με το ντοκουμέντο και την τεκμηρίωση, οι δημιουργοί του Motherfucker χρησιμοποιούν και παραθέτουν γεγονότα και πρόσωπα που υπήρξαν στην πραγματικότητα, όπως ο Μπόμπι Χάμπτον (ταμίας του κόμματος, νεκρός στα 18 του με δώδεκα σφαίρες, άοπλος) και ο Φρεντ Χάμπτον (ηγετική προσωπικότητα, εκτελέστηκε στον ύπνο του, μόλις 21 ετών). Αυτό το υβρίδιο πολιτικού θρίλερ, μυθοπλασίας και ιστορικής πραγματικότητας που πλέκουν οι Ricard – Martinez καθιστά το Motherfucker ένα εξαιρετικό έργο για μια εισαγωγή στη σύγχρονη πολιτική Ιστορία των ΗΠΑ, ειδικότερα μετά τις απανωτές δολοφονίες μαύρων και τον πρόσφατο λαϊκό ξεσηκωμό με το σύνθημα «I Can’t Breathe». Μια Ιστορία που, παρά τις νεοφιλελεύθερες επικλήσεις περί του τέλους της, ξαναρχίζει δυναμικά. Και αναμένεται συγκλονιστική. Και το σχετικό link...

Από το Καρέ Καρέ της Εφημερίδας των Συντακτών: 14/09/14 Συνέντευξη του Soloup με αφορμή το νέο βιβλίο του Το «Αϊβαλί» στα κύματα της Ιστορίας Βιβλία για το Αϊβαλί και τα ανθρώπινα δράματα που ακολούθησαν την τραγωδία του 1922 έχουν γραφtεί πολλά. Κόμικς όμως όχι. Ο Soloup δημιουργεί το πρώτο. «Συνομιλεί» με τον Ηλία Βενέζη, τον Φώτη Κόντογλου, τον Αχμέτ Γιορουλμάζ. Ταξιδεύει στην άλλη πλευρά του Αιγαίου, εξερευνά ιστορικά αρχεία, τόπους και μνήμες ανθρώπων. Ακόμα και των δικών του. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΛΟΥΙΖΑ ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΙΟΥ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΥΚΟΥΛΑΣ ΚΕΙΜΕΝΑ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΥΚΟΥΛΑΣ Συνομιλώντας με τον Φώτη Κόντογλου Ο Φώτης Κόντογλου, ένας εκ των «πρωταγωνιστών» στο «Αϊβαλί», σχεδιασμένος από τον Soloup με τη βυζαντινότροπη τεχνοτροπία που εφάρμοσε ο Κόντογλου σε πολλά από τα έργα του Ο Soloup εδώ και 25 χρόνια είναι ένας από τους πιο επιτυχημένους «επαγγελματίες» του χιούμορ με τα κόμικς και τις γελοιογραφίες του. Η νέα δουλειά του, ωστόσο, ένα μνημειώδες έργο 440 σελίδων, αφορά μια τεράστια τραγωδία: το Αϊβαλί τις μέρες του 1922 και τους ανθρώπους που βρέθηκαν στο επίκεντρο της Ιστορίας, θύματα των εκατέρωθεν εξουσιών, των απανταχού μεγαλοϊδεατισμών και των στημένων διπλωματικών παιχνιδιών. Με αφορμή την κυκλοφορία του αριστουργηματικού βιβλίου του και την ημέρα μνήμης της Μικρασιατικής Καταστροφής (14 Σεπτεμβρίου), μας εξηγεί τι σημαίνει γι’ αυτόν το «Αϊβαλί». Το «Αϊβαλί» ακροβατεί σε ένα σχοινί που συνδέει το 1922 με το 2014 και πηγαινοέρχεται στον αιώνα που μεσολάβησε. Αλλά δεν υποκύπτει ούτε στην ωραιοποίηση του παρελθόντος ούτε στη βολική αυτοθυματοποίηση των Ελλήνων. Είναι εντέλει ένα ιστορικό βιβλίο; Πετυχημένη η παρομοίωσή σου. Πράγματι, όλο το βιβλίο μοιάζει με ένα τεντωμένο σχοινί που ξεκινά από τη σημερινή Μυτιλήνη και φτάνει απέναντι, στο Ayvalik. Ομως στο πέρασμα που χωρίζει τις δυο στεριές, νιώθεις από κάτω σου το χθες να χάσκει απειλητικό. Μια θάλασσα γεμάτη από προκαταλήψεις, από πολέμους, από τον πόνο και την απελπισία του παρελθόντος. Το «Αϊβαλί» είναι βουτηγμένο στα γεγονότα του 1922, δεν είναι όμως μια… εικονογραφημένη ιστορία. Είναι η περιπέτεια της ανθρώπινης αξιοπρέπειας στα κύματα της Ιστορίας. Πολλοί θα είχαν γκρεμοτσακιστεί από αυτό το σχοινί. Εσύ, όμως, «περπατάς» με άνεση και ισορροπείς ιδανικά. Η διεξοδική έρευνα των ιστορικών στοιχείων που έκανες νιώθεις ότι σε βοήθησε ή σου έθεσε εμπόδια και περαιτέρω υποχρεώσεις; Το «Αϊβαλί» δεν είναι μια «πιστή αναπαράσταση» της Ιστορίας, γιατί τέτοια, απλούστατα δεν μπορεί να υπάρξει. Φυσικά και χρειάστηκε μεγάλη έρευνα: βιβλία, μαρτυρίες, αρχεία, παλιές φωτογραφίες και καρτ ποστάλ, επιτόπια ταξίδια… Αλλωστε, πώς αλλιώς να μιλήσεις για το Αϊβαλί, που στέκει ακόμα και σήμερα σχεδόν όπως το άφησαν ο Βενέζης, η αδελφή του Αγάπη και ο Κόντογλου; Ομως όσα στοιχεία και να συλλέξεις, υπάρχει πάντα ένα τεράστιο κενό που το καλύπτεις εσύ. Και όταν πλησιάζουμε το παρελθόν, συνήθως το κάνουμε με τρόπο που να επιβεβαιώνει τις ιδέες μας. Νομίζω όμως πως, όταν έχουμε συνείδηση της υποκειμενικής μας ματιάς και δεν επαναπαυόμαστε σε στερεότυπες απαντήσεις, μπορούμε να φτάσουμε πιο κοντά σε αυτό που συνέβη πραγματικά. Πόσο βιωματικό και αυτοβιογραφικό θεωρείς ότι ήταν το ταξίδι σου στο παρελθόν; Πόσο σε επηρέασαν οι εμπειρίες σου, η καταγωγή σου κ.λπ; Οι παππούδες και οι γιαγιάδες μου ήταν από τη Μικρά Ασία. Από τη Σμύρνη, τον Τσεσμέ και το Μπαϊντίρι. Παρ’ όλα αυτά, αρχικά δεν είχα καμιά διάθεση να εμπλακώ στο σενάριο. Προέκυψε. Καθώς οι συγγραφείς αφηγούνται μέσα από τα σκίτσα τις δραματικές εμπειρίες τους σε πρώτο πρόσωπο, ένιωσα να με παρασέρνουν κι εμένα σε μια τέτοια αφήγηση, μετατρέποντας το «Aϊβαλί» και σε ένα προσωπικό ξεκαθάρισμα. Αυτή η εμμονή σου στην ιστορική τεκμηρίωση, στις πηγές, στις μαρτυρίες ήρθε σε σύγκρουση με τα λογοτεχνικά έργα που χρησιμοποίησες ή αλληλοσυμπληρώθηκαν; Η Ιστορία μοιάζει με τραμπάλα. Στη μια πλευρά βρίσκεται το σπαθί, στην άλλη ο ανθρώπινος πόνος. Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα στα γεγονότα του 1922 και ό,τι επακολούθησε. Στη μια πλευρά έτσι βρίσκουμε την «αναγκαιότητα» της Συνθήκης της Λωζάννης και της ανταλλαγής των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας που έγινε σύμφωνα με τις επιδιώξεις και τα συμφέροντα της διεθνούς διπλωματίας. Από την άλλη, συναντούμε την ουσιαστική αδιαφορία για τη ζωή, τις περιουσίες, τις αντιλήψεις και τις επιθυμίες των ανθρώπων που θεωρείται πως η συνθήκη προστάτευε. Η κυρίαρχη, «ρεαλιστική» εκδοχή της Ιστορίας, κάθεται στη μια πλευρά. Την άλλη τη βρίσκεις συνήθως στην τέχνη. Τα βιβλία της Αιολικής σχολής αλλά και της Σωτηρίου, του Πρεβελάκη, του Πολίτη, του Σεφέρη και τόσων άλλων, διαχειρίζονται αυτήν ακριβώς την αγωνία της άλλης θέσης. Της εύθραυστης ανθρώπινης αξιοπρέπειας απέναντι στα σπαθιά της Ιστορίας. Χρησιμοποιώντας έργα λογοτεχνών και από τις δυο πλευρές του Αιγαίου, δεν φοβήθηκες μήπως οδηγηθείς σε αντιφάσεις και αδιέξοδα στον τρόπο που αντιμετωπίζουν την ιστορία; Μιλάς για την αναφορά μου και στο έργο του Αχμέτ Γιορουλμάζ; Μα «για να χορέψεις τανγκό», που λένε, «χρειάζονται δύο». Και όταν χορεύεις, δεν θέλεις να βάλεις τρικλοποδιά στον παρτενέρ σου. Αλλωστε μέσα στο «Αϊβαλί», προσπαθώ να μη «λογοκρίνω» τις απόψεις των συγγραφέων. Ο,τι έχω να πω εγώ, το λέω στα κεφάλαια που αναφέρονται στο σήμερα. Σχεδιάζεις τον εαυτό σου δίπλα στον Φώτη Κόντογλου και συνομιλείτε. Είναι δυνατή σήμερα αυτή η συνομιλία με το παρελθόν με όρους ισοτιμίας; Και πού μπορεί να αποσκοπεί; Δεν έχεις πιάσει τον εαυτό σου να επικοινωνεί ουσιαστικά με έναν άνθρωπο μέσω ενός βιβλίου, ακόμα κι αν αυτός έχει πεθάνει; Εμένα μου συμβαίνει συνέχεια. Με τον Πεσσόα, τον Επίκτητο, τον Καμύ… Ετσι μου συνέβη και με τον Κόντογλου σε ένα μονοήμερο ταξιδάκι στο Αϊβαλί, κρατώντας στα χέρια μου το «Αϊβαλί η πατρίδα μου». Ηταν από τις συγκλονιστικότερες αναγνωστικές εμπειρίες μου, αφού εκείνο για το οποίο διάβαζα, βρισκόταν ακριβώς μπροστά μου! Ο Κόντογλου ήταν παρών και με ξεναγούσε. Αλλωστε σ’ ετούτη ακριβώς τη «συνομιλία» οφείλεται το βιβλίο. Χρησιμοποιείς διαφορετικά σχεδιαστικά και αφηγηματικά στυλ στην ανάπτυξη των επιμέρους τμημάτων του έργου σου. Πόσο δύσκολο ήταν να προσαρμόσεις την τεχνοτροπία σου στα συμφραζόμενα κάθε εποχής; Ηταν αρκετά επίπονο. Υπήρξαν για παράδειγμα ενότητες που χρειάστηκε να ξανασκιτσάρω ακόμα και τέσσερις φορές. Ομως θεώρησα αναγκαία την εναλλαγή του σχεδίου. Με το ασπρόμαυρο σχέδιο, ας πούμε, αποδίδονται καλύτερα τα τραγικά γεγονότα του παρελθόντος. Με τα γκρι, το σήμερα. Αλλού πάλι χρειάστηκε να μελετήσω τα σχέδια του Κόντογλου και να εικονογραφήσω τις δικές του αφηγήσεις. Σε έχουμε συνηθίσει ως έναν δημιουργό χιουμοριστικών κόμικς και γελοιογράφο. Στο «Αϊβαλί» μάς συστήνεις έναν εντελώς διαφορετικό Soloup. Φταίει το θέμα για την αλλαγή ή φταίει ο Soloup που διάλεξε αυτό το θέμα; Τα κόμικς είναι ένα μέσο για να πεις κάτι, όχι αυτοσκοπός. Από την άλλη, το κάθε θέμα απαιτεί το ύφος της δικής του αφήγησης. Κάπως έτσι βρέθηκα αναπάντεχα να δουλεύω με ένα σκίτσο τελείως διαφορετικό απ’ αυτό που με είχατε συνηθίσει. Πόσο πολιτικό θεωρείς ότι είναι το βιβλίο σου; Πώς σχετίζεται με τον ορυμαγδό της σύγχρονης οικονομικής κρίσης; Δεν μας βρίσκουν τυχαία τέτοια θέματα σε περιόδους κρίσης. Από την άλλη, το βιβλίο επικεντρώνεται στην εύθραυστη αξιοπρέπεια του ανθρώπου απέναντι σε σπαθιά κι εθνικισμούς. Ενα τέτοιο βιβλίο μπορεί να μην είναι πολιτικό; ………………………………………….. Βιογραφικό Εχει σπουδάσει Πολιτικές Επιστήμες στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και είναι διδάκτωρ του τμήματος Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Με γελοιογραφίες, comics, comic strips (αλλά και με εικονογραφήσεις, γελοιογραφικά φωτομοντάζ και άρθρα σχετικά με τα σκίτσα) έχει εργαστεί σε αρκετές εφημερίδες και περιοδικά όπως «Βήμα της Κυριακής», «Goal News», «Βαβέλ», «Γαλέρα», «Ως3», «Σχεδία» και αλλού. Εκτός από τις εκδόσεις «Κέδρος» έχει συνεργαστεί με τους οίκους «Πατάκη», «Futura», «Μεταίχμιο», «ΚΨΜ», «Στρατής», «Τόπος» και άλλους, όπως και με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. Μέχρι σήμερα έχουν εκδοθεί 13 προσωπικά άλμπουμ του με γελοιογραφίες και comics, ενώ το 2012 κυκλοφόρησε η διατριβή του «Τα ελληνικά comics», η πληρέστερη μέχρι σήμερα έρευνα για την ιστορία και την εξέλιξη των ελληνικών εικονογραφηγημάτων. Σήμερα γελοιογραφεί στο «Ποντίκι». Το «Αϊβαλί» είναι το πρώτο του μεγάλο graphic novel. Τον συναντάτε και στο blog anthropolikos.wordpress.com αλλά και στο soloup.net …………………………………………. Aλλα έργα του Soloup «Μήτσος Κυκλάμινος»: Το «θρυλικό Ελληνόπουλο», ο αντιήρωας που γεννήθηκε και μεγάλωσε στις σελίδες της «Βαβέλ» τη δεκαετία του 1990, σε μια επίτομη έκδοση (εκδ. ΚΨΜ, 2007). «Ο Ανθρωπόλυκος»: Η επετειακή έκδοση (εκδ. ΚΨΜ, 2009) ενός από τα πρώτα ελληνικά κόμικς μεγάλου μήκους που πρωτοκυκλοφόρησε το 1989. «Πειρασμοί»: Ο ερημίτης Αντώνιος (alter ego του δημιουργού του; ) αντιμετωπίζει τους πειρασμούς του σε μια σειρά από απολαυστικά στριπάκια (εκδ. ΚΨΜ, 2008). «Τα ελληνικά comics»: Η εκτενέστατη μελέτη του Soloup για την ιστορία των ελληνικών κόμικς και την εξέλιξή τους από το 1974 μέχρι σήμερα (εκδ. Τόπος, 2012). Αυτοπροσωπογραφία του Soloup