Kάθε Γκάτσμπι είναι υπέροχος [Άθως Δημουλάς, Περιοδικό Κ, 23/10/2022]

[Captain Cooper]

Για ένα καινούργιο graphic novel και έναν μύθο σχεδόν αιωνόβιο.

 

© ALAMY/VISUALHELLAS.gr

 

Οι μεταφορές/αποδόσεις κλασικών μυθιστορημάτων σε κόμικ συνήθως μ’ αρέσουν, ακόμα και οι λιγότερο πετυχημένες, ίσως γιατί έχουν έναν χαρακτήρα φόρου τιμής, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο. Έτσι, φυσικά, χάρηκα όταν είδα την κομίστικη εκδοχή του Υπέροχου Γκάτσμπι στα ελληνικά, πριν από λίγες μέρες, από τις εκδόσεις Μίνωας. Και επίσης σημείωσα το σκορ στο αόρατο μπλοκάκι μου: πόσες φορές ο Γκάτσμπι έχει μεταφραστεί ως «υπέροχος» και πόσες ως «μεγάλος». Η αλήθεια είναι το πρωτότυπο «great» αφήνει περιθώρια και οι Έλληνες μεταφραστές είναι μάλλον μοιρασμένοι. Το «υπέροχος» έχει βεβαίως μια σαρκαστική χροιά, που είναι απαραίτητη και καλοδεχούμενη – ο Τζέι Γκάτσμπι είχε κάτι το υπέροχο, αλλά είχε και κάτι γκρίζο, κάτι λυπημένο, κάτι σκοτεινό. Το «μεγάλος» είναι μάλλον πιο κοντά στο «σπουδαίος», χρησιμοποιείται επίσης ειρωνικά δηλαδή, αλλά με έναν κάπως πιο αόριστο τρόπο, λιγότερο φανταχτερό, και με μια μυστήρια μελαγχολία. Είναι θέμα αίσθησης όλα αυτά, τίποτα παραπάνω. Αυτό που μπορεί να μετρηθεί είναι ότι το κλασικό έργο του Φιτζέραλντ οδεύει σιγά σιγά προς τα 100ά του γενέθλια και η αίγλη παραμένει αναλλοίωτη. Γι’ αυτό και προκύπτουν όμορφες δουλειές, όπως το εν λόγω graphic novel (φτιαγμένο από την Άγια Μόρτον και τον Φρεντ Φόρνταμ), που ακολουθεί με σεβασμό τον μύθο με έναν γλυκό, νοσταλγικό τόνο. Όπως θα έλεγε και ο Νικ, ο αφηγητής, στην κλασική του ατάκα στο τέλος, «το παρελθόν μάς έλκει ασταμάτητα».

 

 

Η κομίστικη έκδοση του Υπέροχου Γκάτσμπι κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μίνωας σε μετάφραση Αλέξη Καλοφωλιά.

Δημοσιεύτηκε και εδώ.

 

Edited October 26, 2022 by Captain Cooper