Search the Community

Η τέχνη των κόμικς ήταν ιδιαίτερα εξωστρεφής στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, με τις εκθέσεις και τα φεστιβάλ να αυξάνονται και να προσελκύουν όλο και περισσότερους επισκέπτες. Εδώ και σχεδόν έναν χρόνο όλα πάγωσαν. Δέκα φεστιβάλ κόμικς από τα οποία εξαρτάται όχι μόνο η εξέλιξη και η δημόσια εικόνα της τέχνης αλλά και σε μεγάλο βαθμό η οικονομική επιβίωση καλλιτεχνών, εκδοτών και άλλων εμπλεκομένων με την παραγωγή και τη διοργάνωση δεν πραγματοποιήθηκαν και το μέλλον είναι δυσοίωνο. Το «Καρέ Καρέ» ζήτησε από τους διοργανωτές των φεστιβάλ λίγα λόγια για το πώς βιώνουν την απουσία της επαφής με το κοινό και τι προβλέπουν για το μέλλον. Τους ρωτήσαμε ποιες συνέπειες έχει ένας χρόνος χωρίς γεγονότα με φυσική παρουσία τόσο για την τέχνη των κόμικς όσο και για τη διοργάνωσή των φεστιβάλ και πώς θα αντιμετωπίσουν αυτή την κατάσταση, αν συνεχιστεί, ποια είναι τα σχέδιά τους για το μέλλον αλλά και αν είχαν κάποια οικονομική ή άλλη στήριξη ως τώρα από κάποιον κρατικό ή άλλον θεσμό. Οι απαντήσεις τους, δυστυχώς, δεν κρύβουν ιδιαίτερη αισιοδοξία… Comicdom (φωτογραφία: Ακης Τριανταφύλλου) Comicdom (Αθήνα) Ηλίας Κατιρτζιγιανόγλου, συν-διοργανωτής Comicdom Con Athens Μας ανησυχεί πολύ η βιωσιμότητα καταστημάτων και μικρών εκδοτικών, καθώς και ο βιοπορισμός των δημιουργών. Η έλλειψη της φυσικής επαφής πλήττει φυσικά και τη σχέση όλων αυτών με το κοινό. Αντίστοιχα επλήγη και το Comicdom Con Athens καθώς η αναστολή της φιλόδοξης 15ης επετειακής διοργάνωσης έβαλε προσωρινά φρένο στα σχέδιά μας και μας έπληξε οικονομικά και επικοινωνιακά. Ως τώρα έχουμε προβεί σε διαδικτυακές δράσεις όπως το StayCOMICDOM (Απρίλιος και Δεκέμβριος 2020) που προσέφεραν μια ανάσα σε εκδοτικές, καταστήματα και δημιουργούς. Παραμένουμε σε εγρήγορση εξετάζοντας εναλλακτικές με βάση την επιδημιολογική εικόνα και δεσμευόμαστε ότι το Comicdom Con Athens θα επιστρέψει με την πρώτη ευκαιρία, όταν (και όπως) το επιτρέψουν οι συνθήκες. Το υπουργείο Πολιτισμού προσέφερε μια μικρή οικονομική ενίσχυση, την οποία και λάβαμε ως μέλος του Μητρώου Πολιτιστικών Φορέων. AthensCon 2019 AthensCon (Αθήνα) Ανδρέας Πεφάνης, διοργανωτής Το AthensCon και παρεμφερείς εκδηλώσεις ανανεώνουν τις σχέσεις μεταξύ κοινού και δημιουργών κόμικς, ταινιών και video games. Είναι μια σχέση που δίνει χαρά και στις δύο πλευρές και φρεσκάρει την αγάπη για αυτά τα χόμπι. Η απουσία της φυσικής παρουσίας είναι η κύρια αιτία για μειωμένη παραγωγή νέων τίτλων και την εμφάνιση νέων ταλέντων. Δυστυχώς όσο περισσότερο διαρκεί αυτή η κατάσταση πιθανολογούμε πως ο κόσμος θα είναι διστακτικός να επιστρέψει σε εκδηλώσεις με μεγάλο αριθμό επισκεπτών. Αντιμετωπίζουμε την κατάσταση με υπομονή και ελπίδα για επιστροφή στον προηγούμενο τρόπο ζωής. Το AthensCon μπορεί άνετα να μεταβεί σε ψηφιακή μορφή. Όμως έτσι χάνεται η άμεση επαφή του κόσμου με τους δημιουργούς που συνήθως είχαν μοναδική ευκαιρία τις εκδηλώσεις για να γνωριστούν από κοντά. Πιθανή λύση είναι η πραγματοποίηση σε ανοιχτούς χώρους και η μεταμόρφωση σε κάτι πιο «υπαίθριο». Δυστυχώς οι εταιρείες διοργάνωσης εκδηλώσεων φαίνεται να έχουν αφεθεί στην τύχη τους καθώς κανένας κρατικός ή μη θεσμός δεν τις έχει υποστηρίξει με κανέναν τρόπο. The Comic Con The Comic Con (Θεσσαλονίκη) Αναστάσιος Λαζαρίδης, διοργανωτής Η βιομηχανία των κόμικς συνέχισε να παράγει τίτλους κατά τη διάρκεια της πανδημίας και δεν υπέστη παρόμοια ζημιά με την κινηματογραφική. Όμως δεν κατάφερε να προωθήσει τις δουλειές της αφού δεν πραγματοποιήθηκαν conventions σε παγκόσμιο επίπεδο. Προσωπικά μας έλειψε η επαφή με το κοινό και τους δημιουργούς. Δεν χρειάζεται να αναφέρουμε τις οικονομικές απώλειες για εμάς και τις οικογένειες όσων απασχολούνται στη διοργάνωση. Παρότι μελετήσαμε αρκετές εναλλακτικές, καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι θα έπρεπε να κάνουμε μεγάλες εκπτώσεις τόσο στην ποιότητα όσο και στη συνολική εμπειρία. Εάν το The Comic Con δεν γίνει σωστά, με την παρουσία κοινού, δημιουργών και διάσημων προσκεκλημένων, δεν θα γίνει καθόλου. Έχουμε πάντως ανοιχτή επικοινωνία με δημιουργούς και είμαστε πανέτοιμοι για διοργάνωση όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες. Η μοναδική στήριξη που είχαμε είναι αυτή που είχε και οποιαδήποτε άλλη ελληνική επιχείρηση που επλήγη από την πανδημία και παραμένει κλειστή. Comic N' Play (φωτογραφία: Νόπη Ράντη) Comic N’ Play (Θεσσαλονίκη) Πάνος Κρητικός, μέλος της οργανωτικής επιτροπής Πρόκειται για ένα μεγάλο κενό επικοινωνίας. Δεν είναι μόνο το εμπορικό κομμάτι που καθορίζει τη σημασία ενός φεστιβάλ. Είναι οι άνθρωποι και η επαφή, το ξενύχτι και οι μπίρες το βράδυ. Το Comic N’ Play πραγματοποιήθηκε φέτος διαδικτυακά και η έκθεσή μας, «Σκέψεις των Άλλων», τρέχει ακόμα. Φτιάξαμε μια ψηφιακή πλατφόρμα όπου μπορείς να περιηγηθείς σαν να παίζεις βιντεοπαιχνίδι. Μπορείς να δεις την έκθεση και να επισκεφτείς τα ηλεκτρονικά καταστήματα των εκθετών. Ήταν ότι καλύτερο μπορούσαμε να σκεφτούμε δεδομένων των συνθηκών. Δεν υπάρχει κάποια κρατική υποστήριξη. Τα τελευταία χρόνια επιδιώκουμε συνεργασίες με φορείς, όπως φέτος με την Action Aid Hellas και το πρόγραμμα Ciak MigrAction. Αλλά ουσιαστικά βασιζόμαστε σε φίλους, συνεργάτες, συλλογικότητες και ανταλλακτικές υπηρεσίες. Ελπίζουμε να επιστρέψουμε ζωντανά του χρόνου που κλείνουμε τα είκοσι. Μαζί με τα φεστιβάλ «κόπηκε» ένα πολύ καλό momentum για τη σκηνή, μια προσπάθεια πολλών χρόνων και όλοι ελπίζουμε να είναι κάτι προσωρινό. Chaniartoon Festival Chaniartoon Festival (Χανιά) Μάριος Ιωαννίδης, διευθυντής Η διοργάνωση του Chaniartoon 2020 έγινε τον Σεπτέμβριο, μήνα χωρίς καραντίνα αλλά με αρκετούς περιορισμούς. Παρ' όλο που η έκθεση πραγματοποιήθηκε κανονικά, όσες δράσεις δεν μπορούσαν να γίνουν σε φυσικό χώρο αντικαταστάθηκαν με ψηφιακές. Ήταν όμως παραπάνω από εμφανής η μη φυσική παρουσία των καλλιτεχνών. Η επαφή, οι κουβέντες, τα αστεία, τα χαμόγελα, οι ματιές είναι που χτίζουν την ουσία του φεστιβάλ. Από όλα αυτά θα βγουν πολλές φορές και οι ιδέες για τις δράσεις του επόμενου. Αλλά και οι ίδιοι καλλιτέχνες μεταξύ τους θα ανταλλάξουν οπτικές από τις οποίες θα προκύψουν και νέες συνεργασίες. Το ψηφιακό κομμάτι βέβαια κατάφερε να ανοίξει το φεστιβάλ σε ένα μεγαλύτερο κοινό. Στοχεύουμε να το διατηρήσουμε σε υψηλό επίπεδο καθώς δεν μπορεί να περιοριστεί από την όποια καραντίνα. Κάθε χρόνο το φεστιβάλ στηρίζουν η Περιφέρεια Κρήτης, η Περιφερειακή Ενότητα Χανίων και ο Δήμος Χανίων. Στην περσινή διοργάνωση είχαμε τη χορηγία και την αιγίδα του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Επιπλέον το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος είναι χορηγός του Chaniartoon 2020 αλλά και 2021. Φεστιβάλ Εφαρμοσμένων Τεχνών (Αθήνα) Ελένη Ορνεράκη, διευθύντρια Κέντρου Εφαρμοσμένων Τεχνών «Ορνεράκης» Το φεστιβάλ είναι η συνεύρεση ανθρώπων με το ίδιο πάθος, των κρυμμένων ηρώων που αποτελούν τον λίθο της ύπαρξης της τέχνης, αυτών που στηρίζουν με την παρουσία τους την τέχνη και δίνουν αυτό που ποθεί ο κάθε εικονογράφος, κάθε καλλιτέχνης. Είναι η στιγμή που το χειροκρότημα θα ακουστεί στους ίδιους, όπως ένας ηθοποιός ανταμείβεται για τη δουλειά του στο τέλος μιας παράστασης. Είναι μοναχική η δουλειά της εικόνας για τους δημιουργούς. Και μεγάλη χαρά η γιορτή που συμβαίνει τόσο σπάνια με τη μορφή ενός φεστιβάλ. Δυστυχώς, τουλάχιστον στη χώρα μας, δεν υπάρχει ούτε υπήρξε κρατική υποστήριξη για τέτοια δρώμενα. Η στήριξη σε μορφή χορηγίας ήταν και είναι οι παράγοντες που επενδύουν στην παρουσία του κόσμου για να προωθήσουν τα δικά τους προϊόντα. Σίγουρα λόγω της κατάστασης μπορούν να γίνουν πολλά πράγματα online αλλά το χειροκρότημα; Smass Fest (Αθήνα) Νίκος Γιακουμέλος, Smassing Culture/SmassFest Τα κόμικς – όπως συνολικά ο πολιτισμός – έχουν πληγεί ανεπανόρθωτα στην Ελλάδα. Κατ’ αναλογία επλήγη και το SmassFest. Αποφασίσαμε όμως να μεταφέρουμε ηλεκτρονικά το μεγαλύτερο μέρος του προγράμματός του προκειμένου να μη ματαιωθούν εξ ολοκλήρου τα μέχρι τότε σχέδιά μας. Έτσι, παρά την ανυπαρξία εσόδων (αφού το φεστιβάλ είναι η κύρια πηγή τους) επιδιώξαμε να μείνουμε συνεπείς στο ραντεβού μας. Βέβαια, παρά την ανέλπιστα θετική ανταπόκριση του κόσμου, μας έλειψε η ζεστασιά της παρουσίας του που δεν υπήρχε δυνατότητα να την υποκαταστήσει οποιοδήποτε διαδικτυακό event. Προς το παρόν – μη γνωρίζοντας τα δεδομένα του καλοκαιριού – τα φετινά μας σχέδια έχουν παγώσει. Υπό κανονικές συνθήκες θα έπρεπε το καλοκαίρι να έχουμε επιστρέψει σε κανονικούς ρυθμούς, όμως αποδείχτηκε ότι γρήγορα κατέρρευσαν τα κυβερνητικά εμβολιαστικά σχέδια (αν δεν ήταν εξ αρχής μόνο δημαγωγικού χαρακτήρα), οπότε τώρα δεν μπορούμε παρά να περιμένουμε. Drama Comics Festival Drama Comics Festival (Δράμα) Γιάννης Μιχαηλίδης, διοργανωτής, μέλος της οργανωτικής ομάδας «Λευκός Χώρος» Η σκιά της πανδημίας για μεγάλο χρονικό διάστημα αφαιρεί από τους δημιουργούς την ευκαιρία της άμεσης διάδρασης με το κοινό, γεγονός ζωτικό γι’ αυτούς. Ίσως πάλι τους προσφέρει το ερέθισμα να ασχοληθούν με νέες θεματικές. Το νεοσύστατο και γεωγραφικά απομακρυσμένο Drama Comics Festival αντιμετώπισε μεγάλα προβλήματα στις μετακινήσεις καλλιτεχνών-επισκεπτών, καθώς το πλαίσιο των μέτρων ήταν αποκαρδιωτικό. Σε ενδεχόμενη παράταση των προβλημάτων αναζητούνται λύσεις αξιοποίησης της τεχνολογίας αναφορικά με τις παρουσιάσεις έργων και δημιουργών, τις εκθέσεις και τους αφιερωμένους χώρους στους εκδότες. Άψογη χαρακτηρίζεται η ενεργός συνεργασία με το Ιταλικό Ινστιτούτο Αθηνών, με το οποίο στήσαμε εν μέσω πανδημίας την έκθεση του Vittorio Giardino και το φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους προσφέρει μια συμβολική, οικονομική βοήθεια, αλλά σημαντική είναι η αρωγή του στη διάθεση των χώρων. LA Comics Festival LA Comics Festival (Λάρισα) Μέλανδρος Γκανάς, οργανωτής Οι συνέπειες είναι καταστροφικές. Δεν περίμενα όμως αυτή τη δύσκολη περίοδο για να συνειδητοποιήσω ότι το κράτος είναι απρόσωπο και κάποιοι τεχνοκράτες σε ένα υπουργείο, όπως αυτό του Πολιτισμού, δεν κατανοούν τις δυσκολίες τού να δημιουργείς και να παράγεις τέχνη προσπαθώντας να βιοποριστείς από την εργασία σου. Θεωρούν μάλλον πως η ενασχόληση με τις τέχνες πρέπει να είναι απλά ένα χόμπι. Το κράτος δεν μας στήριξε καθόλου, ούτε ως σύλλογο ούτε ως φεστιβάλ. Το ίδιο και η Περιφέρεια Θεσσαλίας, η οποία – μάλλον – είναι μαλωμένη με τον πολιτισμό. Η μόνη βοήθεια που είχε ένα μεγάλο μέρος των εργατών της τέχνης στη Λάρισα ήλθε από την αντιδημαρχία Πολιτισμού και Επιστημών, η οποία δεν αμέλησε να κάνει το έργο που της ανατέθηκε και κατά τη διάρκεια της δυστοπίας που βιώνουμε. Όσο για το μέλλον, πρέπει να ακολουθούμε τις εξελίξεις και να ψάχνουμε εναλλακτικούς τρόπους διάδοσης της τέχνης μας. Προσπαθώ να δω ποιος είναι ο καλύτερος ώστε να γίνει το LACF με κόσμο. Προσωπικά δεν θα μου άρεσε να κάνω ένα online φεστιβάλ, αλλά δεν έχει νόημα τι αρέσει μόνο σε μένα. Cretan Comic Con Cretan Comic Con (Ηράκλειο) Βαγγέλης Χατζηδάκης, διοργανωτής Τα φεστιβάλ λειτουργούν σαν κίνητρο για νέα έργα και εκδόσεις. Με την απουσία φεστιβάλ ο αριθμός των εκδόσεων έχει συρρικνωθεί σε μεγάλο βαθμό. Συγκεκριμένα για το Cretan Comic Con, δεδομένου ότι το πρώτο έγινε το 2019, κινδυνεύουμε να χαρακτηριστούμε στην συνείδηση του κόσμου ως «μια κι έξω» και όχι ως ετήσιος θεσμός που είναι και ο σκοπός μας. Η εναλλακτική των online events αφ' ενός δεν μπορεί να αντικαταστήσει τα διά ζώσης φεστιβάλ, αφ' ετέρου σε αυτόν τον τομέα τα μεγάλα φεστιβάλ κάνουν πολύ καλή δουλειά καλύπτοντας σε πολύ μεγάλο βαθμό τις ανάγκες του κοινού, καθιστώντας έτσι κάποια αντίστοιχη προσπάθεια από μικρότερα φεστιβάλ περιττή. Ειδικά για εμάς, αν δεν επιστρέψουμε σε μια κανονικότητα δεν υπάρχει εναλλακτική. Ως διοργανωτές δεν είχαμε κάποια οικονομική στήριξη. Λάβαμε κάποιες δόσεις της επιστρεπτέας προκαταβολής στη βάση της κύριας δραστηριότητας της διοργανώτριας εταιρείας. Εσχάτως το υπ. Πολιτισμού εξήγγειλε μια οικονομική βοήθεια σε διοργανωτές φεστιβάλ πάσης φύσεως αλλά αφορά μόνο ΜΚΟ, δημόσιους φορείς κ.λ.π., αφήνοντας έτσι διοργανωτές σαν εμάς για άλλη μία φορά απ' έξω. Και το σχετικό link...