Αναζήτηση στην Κοινότητα

Οι εκδόσεις Jemma Press κυκλοφορούν στα ελληνικά τη νουάρ περιπέτεια κατασκοπικής δράσης «Η Πύλη της Ανατολής», διά χειρός του θρύλου των ιταλικών κόμικς Βιτόριο Τζαρντίνο. Βυζάντιο, Κωνσταντινούπολη, Ιστανμπούλ. «Πόλη» για τους Ελληνες, αλλά και «Āsitāneh» (το Κατώφλι) για τους Πέρσες και «Der-I se’ Ādet» (η Πόρτα της Ευτυχίας) για τους Αρμένιους και τους Κούρδους. Οπως και να την αποκαλέσουμε, η θαυμαστή αυτή πόλη, που στο παρελθόν αποτέλεσε πρωτεύουσα τριών αυτοκρατοριών, δεν έπαψε να μαγεύει τους επισκέπτες της στο διάβα των αιώνων. Όπως μάγεψε τον διάσημο Ιταλό δημιουργό κόμικς Βιτόριο Τζαρντίνο (Vittorio Giardino), όταν την επισκέφθηκε, εμφυσώντας του την ιδέα για μια ιστορία κατασκοπικής περιπέτειας που θα την τοποθετούσε στο πρελούδιο του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου. «Πάντοτε τη φανταζόμουν διασταύρωση λαών και διάφορων γλωσσών», περιγράφει ο Τζαρντίνο, «μυστηριώδη και πολύβουη, ελεεινά ζάπλουτη πόλη που οι δρόμοι της μυρίζουν μπαχαρικά: η Πύλη της Ανατολής, για κάποιον που την Ανατολή δεν την είχε δει ποτέ του. Όταν επιτέλους αποφάσισα να την επισκεφθώ στ’ αλήθεια, φοβόμουν μήπως απογοητευτώ. Θυμάμαι πως, λίγο πριν από την αναχώρησή μου, μια φίλη μού είπε: “Ναι, έχω πάει, αλλά δεν ξέρω αν άξιζε τον κόπο. Κατά βάθος είναι μια πόλη σαν όλες τις άλλες”». Τελικά; «Ευτυχώς έκανε λάθος, και μάλιστα μεγάλο!». Κατά την επίσκεψή του εκεί, ο δημιουργός άρχισε να φαντάζεται πώς θα ήταν άραγε η Ιστανμπούλ μερικές δεκαετίες πριν, στον Μεσοπόλεμο, όταν ο Κεμάλ Ατατούρκ θα βρισκόταν στη δύση της ζωής του. Και κάπως έτσι, «με τέτοιου είδους σκέψεις στο μυαλό μου, μπροστά από έναν τουρκικό καφενέ, άρχισε να γεννιέται η ιδέα για μια ιστορία που θα γινόταν “Η Πύλη της Ανατολής”». Πρόκειται για τη δεύτερη περιπέτεια με πρωταγωνιστή τον Μαξ Φρίντμαν, σχεδιασμένη το 1985 – το 1982 είχε προηγηθεί η «Ουγγρική Ραψωδία» με επίκεντρο τη Βουδαπέστη. H «Πύλη της Ανατολής» («La Porta d’ Oriente») κυκλοφόρησε πρόσφατα από την Jemma Press, σε μετάφραση Γαβριήλ Τομπαλίδη. Όπως στην πρώτη ιστορία, έτσι και σε αυτήν, ο Τζαρντίνο τοποθέτησε τον ήρωά του στην πιο σκοτεινή καμπή της ευρωπαϊκής ιστορίας. Είναι τέλη καλοκαιριού του 1938, λίγους μήνες μετά τα τρομερά γεγονότα που βίωσε ο Φρίντμαν στη Βουδαπέστη. Στην πραγματική ζωή, τον Μάρτιο του ίδιου έτους ο Χίτλερ είχε προσαρτήσει την πατρίδα του την Αυστρία στη «Großdeutschland» και ήδη ορεγόταν την Τσεχοσλοβακία, παρά τις απέλπιδες προσπάθειες της Μεγάλης Βρετανίας και της Γαλλίας να τον κατευνάσουν. Σε αυτό το εκρηκτικό σκηνικό, η Κωνσταντινούπολη φαντάζει μια όαση ηρεμίας. Στο παρασκήνιο όμως, οι μυστικές υπηρεσίες των Μεγάλων Δυνάμεων αλωνίζουν, προκειμένου να εξασφαλίσουν μια καλύτερη θέση στη διεθνή σκακιέρα ενόψει του αναπόφευκτου επερχόμενου πολέμου. Στη χειρότερη δυνατή χρονική συγκυρία, ο Φρίντμαν (πρώην μυστικός πράκτορας, αποσυρθείς από χρόνια στη Γενεύη) θα μπλεχτεί άθελά του σε ένα ανελέητο παιχνίδι κατασκόπων, σε μια υπόθεση που δεν γνωρίζει, αλλά και δεν τον αφορά: πρόκειται για την υπόθεση του Στερν, ενός μηχανικού αεροσκαφών από την ΕΣΣΔ, ο οποίος έχει αποδράσει στην Κωνσταντινούπολη. Οι Σοβιετικοί τον διεκδικούν πίσω, προτού προλάβει να αυτομολήσει στους Βρετανούς ή στους Γάλλους. Η ατυχία του Φρίντμαν είναι ότι επέλεξε να επισκεφθεί την Κωνσταντινούπολη ακριβώς τότε, με συνέπεια να γίνει στόχος όσων ήταν πεπεισμένοι ότι βρέθηκε εκεί για να συναντήσει τον μηχανικό. Πράκτορες της NKVD με φόντο τις σταλινικές εκκαθαρίσεις, μια ηλικιωμένη αυτοεξόριστη κόμισσα από την πάλαι ποτέ Αγία Πετρούπολη και η εντυπωσιακή μα αινιγματική Μάγδα Βίτνιτς συνιστούν τους βασικούς άξονες της πλοκής, σε ένα σκηνικό γεμάτο ανατολίτικα παζάρια, βυζαντινά και οθωμανικά μνημεία, μυρωδιές από μπαχαρικά και ναργιλέδες, φτωχογειτονιές και λιθόστρωτα στενοσόκακα. Ενδιαφέρον είναι ότι στην «Πύλη της Ανατολής», ο 39χρονος (εν έτει 1985) Τζαρντίνο προαναγγέλλει για τον Φρίντμαν ένα πρίκουελ, αναφέροντας το ταξίδι του στην Ισπανία κατά τη διάρκεια του Εμφύλιου Πολέμου. Ένα ταξίδι το οποίο θα καταγραφεί αρκετά χρόνια αργότερα, στο τρίτομο (και πιο ώριμο σεναριακά και σχεδιαστικά) έργο του δημιουργού «No Pasaràn!», που κυκλοφόρησε μεταξύ 1999 και 2008 – την ελληνική έκδοση της τριλογίας από την Jemma Press την παρουσιάσαμε σε προηγούμενα φύλλα του «Καρέ Καρέ». Ένα κόμικς που θα ικανοποιήσει τους φαν τόσο των ιταλικών κόμικς όσο και της «καθαρής γραμμής» (ligne claire) στη σχεδίαση, που δίνει έμφαση στην άψογη απόδοση των κτιρίων και του περιβάλλοντος χώρου. Αλλά και μια απολαυστική περιπέτεια πάθους και κατασκοπίας για τους/τις λάτρεις του νουάρ. Και το σχετικό link...