Οι γυναίκες των κόμικς επαναστατούν [Γεωργακοπούλου Βένα, efsyn.gr, 08/01/2016]

[leonidio]

Οι γυναίκες των κόμικς επαναστατούν

 

Αποψη της πόλης με γκράφιτι στους τοίχους

 

Συντάκτης: Βένα Γεωργακοπούλου

 

Τριάντα ονόματα και ούτε μία γυναίκα! Οταν δημοσιεύτηκε πριν από λίγες μέρες η λίστα των υποψηφίων για το Μεγάλο Βραβείο του φετινού Διεθνούς Φεστιβάλ Κόμικς της Ανγκουλέμ (28-31 Ιανουαρίου), δημιουργήθηκε σάλος. Η διοργάνωση κατηγορήθηκε για απροκάλυπτο μισογυνισμό.

 

Μια μαχητική ομάδα, η «Κολεκτίβα των γυναικών δημιουργών κόμικς εναντίον του σεξισμού», που έχει διακόσια μέλη, κάλεσε τον κλάδο σε μποϊκοταζ του ίδιου του φεστιβάλ αλλά και σε αποχή από την ψηφοφορία -για το Μεγάλο Βραβείο της Ανγκουλέμ ψηφίζουν γύρω στις τρεις χιλιάδες καλλιτέχνες, άνδρες και γυναίκες.

 

«Δεν ανεχόμαστε πια διάσημες δημιουργοί κόμικς, με αναγνωρισμένη από όλους καριέρα, να απουσιάζουν από τις υποψηφιότητες για το Μεγάλο Βραβείο. Ξεσηκωνόμαστε μπροστά σ’ αυτή την απροκάλυπτη διάκριση, αυτή την απόλυτη άρνηση της αντιπροσώπευσή μας σε ένα μέσο που μετρά όλο και περισσότερες γυναίκες» έγραφε η Κολεκτίβα στο σάιτ της.

 

- 43ο Φεστιβάλ της Ανγκουλέμ και μία μόνο γυναίκα έχει κερδίσει το Μεγάλο Βραβείο - Α, ναι; - Γιά σκέψου. - Είσαι σίγουρη; - Α, καλά Βέβαια δεν τους περνά καν από το μυαλό

 

Τα αποτελέσματα της διαμαρτυρίας της ήταν άμεσα, πόσο μάλλον που το πιο σημαντικό φεστιβάλ της ένατης τέχνης στον κόσμο δεν φημίζεται για τις φεμινιστικές ευαισθησίες του. Σε 43 χρόνια μόνο μία γυναίκα, η Φλοράνς Σεστάκ (και του Charlie Hebdo), έχει κερδίσει το Μεγάλο Βραβείο (2000). Ούτε η σταρ Μαρζάν Σατραπί (του Persepolis), ούτε καν η Κλερ Μπρετεσέ, παγκόσμιο σύμβολο του γαλλικού κόμικς.

 

Η Ανγκουλέμ προσπάθησε να δικαιολογηθεί με διάφορες προσβλητικές φράσεις για τις γυναίκες: «Το φεστιβάλ δεν μπορεί να ξαναγράψει την ιστορία των κόμικς». Θύμισε τα τρία τεράστια ονόματα που έχουν πάρει τελευταία το Μεγάλο Βραβειο (ο Ολλανδός Βιλέμ, ο Αμερικανός Μπιλ Γουότερσον και ο Γιαπωνέζος Κατσουχίρο Οτόμο).

 

Αποκάλυψε (τι χοντράδα) ότι οι δύο γυναίκες που είχαν μπει στη λίστα των υποψηφίων τα δύο προηγούμενα χρόνια, η Ιρανο-γαλλίδα Σατραπί και η Βρετανίδα Πόζι Σίμοντς («Tamara Drewe», «Gemma Bovery») «πάτωσαν» στην ψηφοφορία. Είπε πάντως και μερικές ευγενικές κουβεντούλες.

 

«Καταλαβαίνουμε πολύ καλά πόσο ευαίσθητοι είναι σήμερα οι άντρες και οι γυναίκες στην παρουσία και γυναικών στον χώρο των κόμικς. Και ότι το φεστιβάλ μας, φάρος του είδους, έχει συμβολική σημασία». Τόνισε και ότι το φεστιβάλ δείχνει την εκτίμησή του για τις γυναίκες με άλλους τρόπους. Με το να περιλαμβάνει έργα τους στο επίσημο διαγωνιστικό τμήμα, που φέτος έχει σαράντα άλμπουμ.

 

Το φεστιβάλ κατάφερε να ενοχλήσει ακόμα περισσότερο. Αμέσως αμέσως του έφυγαν διαμαρτυρόμενοι και καμιά τριανταριά άνδρες υποψήφιοι για το Μεγάλο Βραβείο, ανάμεσά τους και ο κορυφαίος Μίλο Μανάρα. Τι να κάνει η Ανγκουλέμ; Αναγκάστηκε να ανακοινώσει ότι θα συμπληρώσει τη λίστα με έξι γυναικεία ονόματα!

 

Από γκάφα σε γκάφα. Οι γυναίκες αντέδρασαν με οργή. «Δεν θέλουμε φιλανθρωπίες» δήλωσε μία απο τις «τυχερές», η Γαλλίδα Σαντάλ Μοντελιέ. «Γιατί όμως έξι γυναίκες και όχι δώδεκα, σαν τα στρείδια; Και επιπλέον χωρίς να μας πουν ούτε μία λέξη συγγνώμης».

 

Ετσι τόσο το δικό της όνομα όσο και των άλλων πέντε γυναικών υποψηφίων δεν έμειναν στο σάιτ της Ανγκουλέμ παρά λίγα λεπτά. Μετά εξαφανίστηκαν. Και όπως γράφει η «Μοντ», μόνο χάρη στα σόσιαλ μίντια διασώθηκαν για την ιστορία. Πρόκειται ακόμα για την Αμερικανίδα Λίντα Μπάρι, την Καναδή Ζιλί Ντουσέ, την Γιαπωνέζα Μότο Χάγκιο, τη Μαρζάν Σατραπί και την Πόζι Σίμοντς (και πάλι).

 

Γιατί απέσυρε τις γυναικείες υποψηφιότητες η Ανγκουλέμ; Φοβήθηκε ότι θα εισπράξει αρνήσεις και από άλλες δημιουργούς; Είχε φτάσει σε πλήρες αδιέξοδο.

 

Ετσι λοιπόν χθες το πρωί ανακοινώθηκε ότι για πρώτη φορά στην ιστορία του ο θεσμός καλεί τους επαγγελματίες να ψηφίσουν για το Μεγάλο Βραβείο του 2016... όποιον θέλουν. Χωρίς λίστα υποψηφίων. «Διαλέξτε εντελώς ελεύθερα τον-ην συνάδελφό σας» τόνισε σε ανακοίνωση.

 

Το Φεστιβάλ της Ανγκουλέμ δεν διευκρίνισε αν ο νικητής θα αναδειχθεί κατευθείαν από την ψηφοφορία, στην οποία, υπενθυμίζουμε, έχουν δικαίωμα συμμετοχής 3.000 επαγγελματίες ή αν θα υπάρξει και δεύτερος γύρος με κάποιους φιναλίστ, που θα οργανωθεί στη διάρκεια της διοργάνωσης.

 

Πηγή

 

[GeoTrou]

Είχα διαβάσει για το συμβάν αυτό, αλλά δεν μπορούσα να βρω αγγλόφωνο άρθρο (πόσο μάλλον ελληνικό) και το αναθεματισμένο σάιτ του φεστιβάλ δεν έχει αγγλική μετάφραση.

Όντως πρόκειται για ένα σημαντικό "σκάνδαλο" (αν θέτε και χωρίς εισαγωγικά), σε μια εποχή που βλέπουμε συνέχεια υπέροχες γυναίκες δημιουργούς.

Και προσωπικά, έχοντας μια ιδιαίτερη αγάπη στα ευρωπαϊκά κόμικς, το φεστιβάλ έπεσε αρκετά στα μάτια μου. Ας ελπίσουμε στο μέλλον, να δούμε μια δικαιότερη αντιμετώπιση των γυναικών καλλιτεχνών.

Και κλείνω μ' ένα ταιριαστό τραγουδάκι.

[Tightwad]

Ετσι λοιπόν χθες το πρωί ανακοινώθηκε ότι για πρώτη φορά στην ιστορία του ο θεσμός καλεί τους επαγγελματίες να ψηφίσουν για το Μεγάλο Βραβείο του 2016... όποιον θέλουν. Χωρίς λίστα υποψηφίων. «Διαλέξτε εντελώς ελεύθερα τον-ην συνάδελφό σας» τόνισε σε ανακοίνωση.

 

Χωρίς να έχω παρακολουθήσει την όλη ιστορία λεπτομερώς, αυτό μου φαίνεται ως το πιο δίκαιο. Ούτε μένει κανείς εκτός της λίστας λόγω του φύλου του (αν πράγματι συνέβη αυτό), ούτε μπαίνει κανείς λόγω του φύλου του, ή εξωτερικών πιέσεων, το οποίο είναι αδιανόητα αντιαξιοκρατικό.  

[AndreasD]

Εγω παλι, γνωστός προβοκάτορας και υπαρκτός σουρεαλιστής, εχω να δηλώσω πως το φεστιβάλ, δεν έκανε τίποτα διαφορετικό απ ότι κάναμε εμείς στη δική μας ψηφοφορία για καλύτερο δημιουργό.

Πόσες γυναίκες είχαμε υποψήφιες? Πόσες έφτασαν ψηλά?

Οι ερωτήσεις φυσικά είναι ρητορικές. Γιατί δεν είχαμε? Είμαστε μια σεξιστική φαλοκρατική κοινότητα?

Η απάντηση, αν και προφανής, είναι όχι. Το ίδιο και στην Ανγκουλέμ.

[x for xepeta]

Απ' όσο βλέπω προσπαθώντας να διορθώσουν τα πράγματα κάνανε μια κίνηση "βάλε-βγάλε" ονόματα. Κρίμα, μπούρδα κίνηση. Από την άλλη δεν είναι και μια τέχνη που αγάπησαν ιδιαίτερα οι γυναίκες. Στο σάιτ μας νομίζω δεν έχουμε καμιά γυναίκα κάτω των 25 ετών. Τουλάχιστον ως ενεργό μέλος που συμμετέχει στα κοινά.

[φλοκ]

Εγω παλι, γνωστός προβοκάτορας και υπαρκτός σουρεαλιστής, εχω να δηλώσω πως το φεστιβάλ, δεν έκανε τίποτα διαφορετικό απ ότι κάναμε εμείς στη δική μας ψηφοφορία για καλύτερο δημιουργό.

Πόσες γυναίκες είχαμε υποψήφιες? Πόσες έφτασαν ψηλά?

Οι ερωτήσεις φυσικά είναι ρητορικές. Γιατί δεν είχαμε? Είμαστε μια σεξιστική φαλοκρατική κοινότητα?

Η απάντηση, αν και προφανής, είναι όχι. Το ίδιο και στην Ανγκουλέμ.

Ειχαμε μια ,την Τζικε ,η οποία έφτασε αρκετά ψηλά κι άλλη μια την Lina Buffolente την οποία ψηφίσαμε μόνο ο Γαντζος κι εγώ..........

[AndreasD]

Ε αυτό ακριβώς.

[Kabuki]

On 1/9/2016 at 11:33 AM, AndreasD said:

Εγω παλι, γνωστός προβοκάτορας και υπαρκτός σουρεαλιστής, εχω να δηλώσω πως το φεστιβάλ, δεν έκανε τίποτα διαφορετικό απ ότι κάναμε εμείς στη δική μας ψηφοφορία για καλύτερο δημιουργό.

Πόσες γυναίκες είχαμε υποψήφιες? Πόσες έφτασαν ψηλά?

Οι ερωτήσεις φυσικά είναι ρητορικές. Γιατί δεν είχαμε? Είμαστε μια σεξιστική φαλοκρατική κοινότητα?

Η απάντηση, αν και προφανής, είναι όχι. Το ίδιο και στην Ανγκουλέμ.

θα συμφωνησω με τον Αντρεα

 

οι σκεψεις μου στο θεμα

 

αν δεν υπαρχουν το ίδιο καλές/αγαπημενες γυναικες δημιουργοι με τους αντρες συναδελφους τους θα πρεπει να βραβευτουν για να υπαρχουν ποσοστιαια μεσα στο συνολο των υποψηφιοτητων η των βραβειων;

 

Σιγουρα υπάρχουν ανδροκρατουμενες βιομηχανιες όπως η κινηματογραφικη (ποσες πετυχημενες/αγαπημενες σκηνοθετιδες μπορειτε να σκεφτειτε)  και των κομικς. Μπορει να μην εχουν ισες ευκαριες να εξελιχθουν ακόμη οπως οι αντρες, αλλά σ αυτην την περιπτωση μπορουμε να μιλάμε για "προβληματικες" διαδρομες(αυτο το καθεστως πρεπει να αλλαξει). Δεν ειμαι καν σιγουρη αν αυτο ισχυει ακομα ή αν εχουν βελτιωθει κατα πολυ τα πραγματα και σε αυτον τον τομεα.

 

Αλλά όταν φτανουμε στο σημειο να βραβευτει το αποτελεσμα, η απήχηση κι η ικανοτητα, αυτο δεν πρπεπει να γινεται με ορους φυλου. Αν ειναι αντρες οκ, Αν ειναι γυναικες οκ. Αν ειναι μικτη ομαδα, παλι οκ

 

200 γυναικες δημιουργοι ανηκουν στην Κολεκτίβα των γυναικών δημιουργών κόμικς εναντίον του σεξισμού

ειναι γνωστες για το εργο τους ή επειδη ανηκουν σ αυτην την ομαδα; Προσωπικα μπορω να σκεφτω καμια δεκαπενταρια γυναικες δημιουργους που να μου αρεσουν σε μεγαλο βαθμο, αλλά δεν κοβω και φλεβα

 

Μπορει να χρειαστουν κάποια χρόνια ακομα μεχρι να αναδειχτουν γυναικες δημιουργοι που να μας εντυπωσιασουν στον ιδιο βαθμο με διαφορα αρσενικα ιερα τερατα. Oταν βραβευονται, θελω να συμβαινει αυτο γιατι εχουν κάνει παπαδες, κι όχι να βραβευονται γιατι έχουν κάνει μια αρκετα καλή δουλεια και τυχαινει να ειναι γυναικες

 

[kwtsos]

Βεβαια υπαρχει μια διαφορα, στη δικη μας ψηφοφορια μπορουσε να ψηφισει οποιος θελει τους αγαπημενους του και ολοι ληφθηκαν υποψιν, ακομα και οσοι πηραν μονο μια ψηφο. Στο Φεστιβαλ απο οτι καταλαβα υπηρχε συγκεκριμενη λιστα υποψηφιων στην αρχη, κατι που ειναι λαθος καθως δεν ειναι φανερα τα κριτηρια επιλογης.  

 

Τελος παντων, συμφωνω και γω οτι τα κομικς ειναι ενας χωρος ανδροκρατουμενος κατα βαση. Ειδικα σε οτι αφορα την αμερικανικη mainstream αγορα, μπορω να σκεφτω λιγες αναγνωρισιμες γυναικες και αυτο ειναι απολυτως λογικο αν σκεφτει κανεις οτι τα κομικς της Marvel και της DC μονο προσφατα αποφασισαν να υιοθετησουν ενα πιο φιλικο προς τις γυναικες προφιλ με καποιους τιτλους τους στην προσπαθεια διευρυνσης του αναγνωστικου κοινου τους. Δεν λεω οτι δεν ειχαν και παλαιοτερα αξιολογους τιτλους με πρωταγωνιστριες γυναικες, στο νου μου ερχεται ευκολα το Alias, ή κομικς που εμφανιζαν δυναμικες γυναικες (Pracher, Y The Last Man, 100 Bullets κ.α.) γραμμενα ομως απο αντρες και ενταγμενα σε πιο ενηλικα πλαισια αν θελετε. Δεν νομιζω οτι στη γενικη περιπτωση τα κομικς-ναυαρχιδες τους ειναι ελκυστικα για πολλες γυναικες ουτε για να τα διαβαζουν ποσο μαλλον να τα γραφουν-σχεδιαζουν. Μπορει να κανω και λαθος βεβαια αλλα δεν νομιζω οτι ειναι τυχαιο οτι κανεις μπορει να βρει πιο ευκολα σε ενα κομικσαδικο πιο ευκολα allternative ή indie comics γραμμενα-σχεδιασμενα απο γυναικες παρα απο τις μεγαλες εκδοτικες. Για την ευρωπαικη αγορα δηλωνω αγνοια, δεν πιστευω ομως οτι οι διαφορες θα ειναι τραγικες.

 

Γενικα θεωρω οτι τα πραγματα ειναι καλυτερα απο παλαιοτερα και σε καποια χρονια ισως μπορουμε να μιλαμε και για αγαπημενες γυναικες δημιουργους, αλλα θα παρει χρονο μεχρι τετοιες να φανουν και να καθιερωθουν με εργα τους καθως σιγα σιγα αλλαζουν οι συσχετισμοι

[GeoTrou]

Η αλήθεια είναι ότι το αρχικό μου σχόλιο ήταν λίγο επηρεασμένο από την δυναμική φρασεολογία του άρθρου και μια δήλωση του Daniel Clowes, που αποσύρθηκε ως συμπαράσταση. Τώρα όμως, διαβάζοντας και τα σχόλια παραπάνω, το βλέπω λίγο διαφορετικά.

Το Μεγάλο Βραβείο που αναφέρεται στο άρθρο, το λεγόμενο Grand Prix, απονέμεται σε κάποιον δημιουργό για την γενική προσφορά του. Αυτό λοιπόν που ψιλοκατάλαβα από ένα γαλλικό κείμενο είναι ότι θα μπορούσαν άνετα να βραβευτούν γυναίκες όπως οι Marjane Satrapi, η Julie Maroh και η Posy Simmonds. Και δέχομαι την αξία των έργων τους, παρότι δεν τα έχω διαβάσει. Αλλά αν το καλοσκεφτούμε, η βιβλιογραφία τους είναι μάλλον περιορισμένη και όταν στην λίστα των υποψηφίων περιλαμβάνονται ονόματα όπως οι Milo Manara, Chris Ware, Charles Burns, Pierre Christin και Daniel Clowes, με μια μακρά καριέρα δεκαετιών, η επιλογή των διοργανωτών δε φαίνεται τόσο λάθος. Λάθος ήταν οι ανακοινώσεις και τα μπουρδουκλώματα που δημιούργησαν μετά.

Αυτό που συνειδητοποίησα μέσα από μια σύντομη έρευνα που έκανα, είναι ότι οι γυναίκες (καλώς ή κακώς) δεν έχουν παράδοση στα κόμικς. Την τελευταία δεκαετία περίπου έχουν αρχίσει να εμφανίζονται σημαντικές φυσιογνωμίες, οι οποίες θα δρέψουν τους καρπούς της πορείας του μετά από μερικά χρόνια.