ΤΟΜΕΚ: Υπογραφή με σουρεαλισμό και χιούμορ [Ιατρού Γιάννης, Η Θεσσαλία: Διαδρομές, 2/12/2012]

[JohnnyMZ]

Συνέντευξη με τον Tomek στις Διαδρομές της εφημερίδας "Η Θεσσαλία"

 

 

 

Το πρώτο κείμενό μου που πέφτει θύμα του ανελέητου δημοσιογραφικού κουτσουρέματος!

 

[Kabuki]

τι σου κουτσούρεψαν;

 

δεν το ανέφερα σε προηγούμενα κείμενα, ας το πω εδώ:

 

ο τρόπoς γραφής σου εξελίσσεται συνεχώς! JohnnyMZ!

[JohnnyMZ]

Λένα Χαίρομαι που το ακούω

 

 

 

τι σου κουτσούρεψαν;

 

Μία ολόκληρη ερωταπάντηση με τις καλλιτεχνικές επιρροές και κάποια πράγματα για το Very Closed Circle και τη συνεργασία με το socomic. Και μία εικόνα με τα τρία εξώφυλλα απ' το Κουλούρι. Αρχικά πήγαινε για δισέλιδο, μετά περιορίστηκε σε μονοσέλιδο (έκανα μόνος μου το αρχικό κουτσούρεμα), και στο τέλος περιορίστηκε ακόμη περισσότερο γιατί στη σελίδα μου μπήκαν και δύο γκουμουτσοδιαφημίσεις Αλλά nevermind μια χαρά βγήκε!

 

 

[DJO]

Ε βάλτην εδώ, director's/writer's cut!

[JohnnyMZ]

OK then

 

 

 

Πώς θα σας φαινόταν να μπαίνατε σε ένα βιβλιοπωλείο και να ζητούσατε ένα... κουλούρι; Ο Tomek κάνει αυτό το βγαλμένο από ανέκδοτο σενάριο πραγματικότητα, αφού «Κουλούρι» είναι ο τίτλος που επέλεξε να δώσει στο κόμικ του που κυκλοφορεί από το 2011 μέσω των εκδόσεων Jemma Press και αριθμεί ήδη τρία τεύχη, ενώ αναμένεται σύντομα η κυκλοφορία του τέταρτου!

Ο Tomek έχει σπουδάσει Γραφιστική, με ειδικότητα στο animation, στη Σχολή Γραφικών Τεχνών και Καλλιτεχνικών Σπουδών στην Αθήνα. Χωρίς να χάσει καιρό, από τη στιγμή που αποφοίτησε στρώθηκε στη δουλειά: εικονογραφήσεις, παραγωγές animation για τηλεοπτικές διαφημίσεις και τίτλους σειρών, συμμετοχές στην παραγωγή σειρών κινουμένων σχεδίων και ταινιών, και φυσικά κόμικς! Έχοντας δεχτεί ποικίλες επιρροές, δημιουργεί το προσωπικό του σχεδιαστικό και αφηγηματικό στυλ και εκτός από τις υπόλοιπες δημιουργίες του φτιάχνει τα δικά του κόμικς, αρχικά για το μουσικό φανζίν «The Thing» στα μέσα της δεκαετίας του ’90 και πιο πρόσφατα στο «HEHE!» όπου συνεργάστηκε με τον Γιάννη Μπαρδάκο, φτάνοντας πλέον σε μία αποκλειστικά δική του δημιουργία, το «Κουλούρι».

Στο νέο του έργο συναντούμε μία προτίμηση για τον σουρεαλισμό που συνδυάζεται με ένα ιδιαίτερο χιούμορ, στοιχεία που, άλλωστε, χαρακτηρίζουν κάθε έντυπο δημιούργημα που φέρει την υπογραφή του. Η κεντρική σειρά ονομάζεται «Φάτσα», όμως σε κάθε τεύχος υπάρχουν τα αυτοβιογραφικά, χιουμοριστικά μονοσέλιδα «The Most Stupid Hits In My Life» και το «Μουζγκ», ένα φανταστικό τηλεοπτικό σόου με διαφορετικό «καλεσμένο» σε κάθε τεύχος, ενώ δε λείπουν και άλλα extras.

Το τελευταίο διάστημα αυξημένη έχει γίνει και η δημιουργική δραστηριότητα του Tomek στο διαδίκτυο. Αρχικά δημιούργησε το blog για κόμικς The Very Closed Circle (#TVCC), όπου μαζί με μερικούς ακόμη έλληνες κομίστες σχηματίστηκε μια «κομιστική παρέα» και ανεβαίνουν περιοδικά σύντομες δημιουργίες τους. Πιο πρόσφατα απασχολήθηκε, όπως ένας σημαντικός αριθμός από σύγχρονους έλληνες δημιουργούς κόμικς, από την ιστοσελίδα socomic.gr της «Σοκοφρέτας», όπου συμμετέχει με ένα ημερήσιο στριπάκι από το Μάιο. Αξίζει να αναφερθεί, τέλος, πως φέτος κέρδισε δύο βραβεία ΕΒΓΕ (Ελληνικά Βραβεία Γραφιστικής & Εικονογράφησης) και το πρώτο βραβείο στην κατηγορία Best Artist των Comicdom Awards 2012.

Εδώ και ένα χρόνο έχει μεταφερθεί μαζί με... το σχεδιαστήριό του στην Σκιάθο, απ’ όπου εργάζεται πλέον, ενώ εδώ και λίγο καιρό ξεκίνησε ένα εργαστήριο σχετικά με τα κόμικς για τα παιδιά του νησιού. Ας αφήσουμε όμως να μας μιλήσει ο ίδιος για όλα αυτά.

 

Η καριέρα σου καλύπτει σχεδόν κάθε τομέα σχεδίου: κινούμενο σχέδιο, διαφημιστικά σποτάκια, εικονογραφήσεις διαφόρων ειδών, κόμικς... Όλα αυτά σίγουρα έχουν κάποια συνάφεια μεταξύ τους αλλά και κάποια βασικά διαφορετικά χαρακτηριστικά. Ποια είναι αυτά και πώς αλληλεπιδρούν;

 

Γενικά, δυσκολεύομαι πάντα να προσδιορίσω το ακριβές επάγγελμα μου. Όχι τόσο στον εαυτό μου, αλλά στους τρίτους. Σπούδασα γραφιστική, την οποία ποτέ δεν ακολούθησα με την στενή έννοια του επαγγέλματος του γραφίστα. Μου άρεσε πολύ βέβαια, εφαρμόζω πάντα τις γνώσεις που απέκτησα στην σχολή και με βοήθησε πάρα πολύ στην μελλοντική πορεία μου. Στις σπουδές μου, ήρθα σε επαφή με πολλά είδη των εφαρμοσμένων τεχνών, όπως εικονογράφηση, τυπογραφία, μεταξοτυπία, φωτογραφία κ.α. Αυτό που με κέρδισε όμως, ήταν το animation. Το ακολούθησα για πάνω από 10 χρόνια επαγγελματικά. Σε βοηθάει να βελτιώσεις πολύ το σχεδιό σου (γραμμή και ανατομία), την ταχύτητα, φτιάχνεις storyboard (άμεση σχέση με κόμικς), σχεδιάζεις backrounds, σκηνοθετείς και το πιο σημαντικό απ’ όλα, μαθαίνεις να συνεργάζεσαι με άλλους. Το animation σου προσφέρει μία μεγάλου εύρους πλατφόρμα και είναι πλέον στο χέρι σου το πως θα κινηθείς πάνω της και πως θα την εκμεταλλευτείς στο μέλλον. Εγώ επέλεξα να μεταπηδήσω σε εικονογράφηση και κόμικς.

 

Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να αλλάζεις επανειλημένως το ύφος σου έτσι ώστε να ταιριάζει στην εκάστοτε περίσταση;

 

Η συνεχής αλλαγή ύφους είναι κι αυτό ένα χαρακτηριστικό του animation, αν όχι προϋπόθεση. Επειδή δεν μπορούν όλοι να είναι δημιουργοί σε μία ταινία, μαθαίνεις να προσαρμόζεσαι στο σχέδιο της εκάστοτε παραγωγής. Για παράδειγμα, μπορεί να δούλευα σε μία ταινία μεγάλου μήκους με υπερρεαλιστικούς χαρακτήρες και ξαφνικά έσκαγε εμβόλιμα ένα διαφημιστικό με τελείως διαφορετικό, παιδικό στιλ. Βέβαια, άλλο το επάγγελμα και άλλο οι προσωπικές δουλειές, στις οποίες κρατάω ένα δικό μου, πιο ιδιαίτερο χαρακτήρα. Παρ’ όλα αυτά, στις εικονογραφήσεις και στα κόμικς μου, μ’ αρέσει να πειραματίζομαι και να δοκιμάζω κάθε τόσο κάτι διαφορετικό, κι ας είναι και για ένα καρέ. Αυτό με ανανεώνει, λέω “Ουφ! Το έκανα κι αυτό” και συνεχίζω…

 

Ποιες είναι οι σημαντικότερες καλλιτεχνικές επιρροές που έχεις δεχτεί;

 

Μεγάλωσα με πολωνικά (Bolek και Lolek) και γενικά του όλου τότε ανατολικού μπλοκ κινούμενα σχέδια, τα πολωνικά κόμικς των 60’s και 70’s, αλλά και όλη την πολωνική σχολή στο σκίτσο και την γραφιστική της εποχής εκείνης. Έκανα ένα πέρασμα από τους σουπερήρωες, μέχρι που διάβασα το περιοδικό MAD κάπου στα μέσα ’80 (τότε είχε βγει η ελληνική έκδοση). Η θεματολογία και η μεγάλη ποικιλία των σχεδίων, μου προκάλεσε μεγάλη εντύπωση. Ο κάθε σχεδιαστής του MAD είχε ένα δικό του μοναδικό στιλ και αυτό μου έμαθε να διασκεδάζω σχεδιάζοντας και τι θα πει να είσαι ο εαυτός σου.

Σχεδόν ταυτόχρονα έμαθα τον Robert Crumb και την underground σκηνή των ‘60… Ακόμα και τώρα, όποτε ξανακοιτάω τα σχέδια και τα κόμικς του, νιώθω τέτοιο ενθουσιασμό, σαν να τα βλέπω πρώτη φορά. Επίσης με σημάδεψε ο Edika, με τις τρελές σουρεαλιστικές «χωρίς νόημα» καταστάσεις. Αργότερα ήρθε και η ανεξάρτητη σκηνή των 90’s με τους Peter Bagge, Daniel Clowes, Charles Burns, Joe Matt, Julie Doucet και ο «μάστερ» Ivan Brunetti. Μου αρέσουν πολύ και ορισμένα manga με κορυφαία το Akira και Dr. Slump. Από τους καινούργιους δημιουργούς ξεχωρίζω τον Tom Gauld και Luke Pearson. Για το τέλος (και όχι και τόσο άσχετα), θα αναφέρω τους Beatles και Monty Python σαν μεγάλες μου επιρροές γενικά σε όλα…

 

Σε ό,τι αφορά τα κόμικς σου, από το «Hehe!» μέχρι και το «Κουλούρι» κινείσαι περισσότερο σε ένα... ιδιαίτερο, προσωπικό σουρεαλιστικό ύφος. Παρ’ όλα αυτά, και στα δύο προαναφερθέντα κόμικς, εκτός των άλλων, υπάρχουν τα κωμικά αλλά πιο ρεαλιστικά μονοσέλιδα βιογραφικού χαρακτήρα «Hits». Γιατί προτιμάς περισσότερο τη χρήση του σουρεαλιστικού; Σκέφτεσαι να ασχοληθείς πιο εκτεταμένα με κάτι περισσότερο ρεαλιστικό;

 

Από μικρός είχα μία συμπάθεια προς την τέχνη η οποία περιείχε σουρεαλιστικά στοιχεία. Η γραφιστική στην Πολωνία την δεκαετία του ’70 ήταν γεμάτη από τέτοια παραδείγματα και το χαρακτηριστικό της ήταν να παίζει με το μυαλό του αποδέκτη. Ήταν πολύ περίεργα και ταυτόχρονα τρομερά όμορφα. Εκείνη τη εποχή διάβαζα και πολλά κόμικς για παιδιά που περιείχαν αντίστοιχα στοιχεία. Μ’ αρέσει να μαζεύω διάφορες σκόρπιες ιδέες, να προσπαθώ να τις ενώσω σαν ένα παζλ και να τις μεταφέρω στο χαρτί. Στο «Κουλούρι» προσπάθησα κάπως να οργανώσω το χάος των «ΗΕΗΕ!» και οι ιστορίες μου είναι καλύτερα δομημένες. Τα «Stupid Hits» ξεφεύγουν κάπως από τα υπόλοιπα κόμικς μου αφού σαν αυτοβιογραφικά που είναι, υπάρχει το ρεαλιστικό στοιχείο. Όμως από μόνο του το θέμα, (πολλά πανηλίθια χτυπήματα μαζεμένα) είναι κάπως σουρεαλιστικό. Το καλό είναι, ότι όλοι μας λίγο πολύ, με κάποιες μικρές παραλλαγές, τα έχουμε πάθει.

Πράγματι, ήδη έχω στο μυαλό μου κάτι για το μέλλον, δεν θα το έλεγα ρεαλιστικό, αλλά πιο οργανωμένο. Ειδικά γι’ αυτό το project, επί σχεδόν δύο χρόνια παρακολούθησα ένα εργαστήριο δημιουργικής γραφής με αντικείμενο το διήγημα για να βελτιωθώ στο σενάριο, γιατί το σχέδιο από μόνο του, όσο καλό κι αν είναι, δεν φτάνει.

 

Πόσα τεύχη από το «Κουλούρι» οραματίζεσαι; Οδεύοντας για τον τρίτο χρόνο κυκλοφορίας, πώς βλέπεις την αποδοχή από το κοινό; Γενικά, ήταν όπως το περίμενες πριν ξεκινήσεις;

 

Ήθελα να κάνω ένα κόμικς, απλό, αστείο, με προσεγμένο σχέδιο, φθηνό, για όλες τις ηλικίες (με έμφαση στα παιδιά) και το σημαντικό να βγαίνει τακτικά. Το συζήτησα με τον Λευτέρη Σταυριανό (εκδότη της Jemma Press) ο οποίος ήταν πολύ ζεστός με όλο το project. Στην Ελλάδα είναι πολύ δύσκολο να κάνεις υπολογισμούς για το μέλλον και να παρακολουθείς την πορεία ενός κόμικς σε πωλήσεις, αποδοχή κτλ. Τα πράγματα είναι αρκετά ανοργάνωτα και ρευστά στις εκδόσεις γενικά, πόσο μάλλον όταν μιλάμε για ελληνικό κόμικς. Επίσης είναι αδύνατον (με κάποιες εξαιρέσεις) να ζήσεις από τα κόμικς και το κέρδος ενός καλλιτέχνη είναι μηδαμινό έως ανύπαρκτο. Οι αντιδράσεις του κόσμου, μπορώ να πω ότι από το πρώτο τεύχος ήταν πολύ θετικές. Με την Jemma Press φτιάξαμε ένα σχέδιο για τα πρώτα 3 χρόνια, φέτος βραβεύτκαν τα εξωφυλλά του με ΕΒΓΕ και σε γενικές γραμμές είμαστε ευχαριστημένοι για την μέχρι στιγμής πορεία. Δημιούργησα σελίδα στο Facebook (KOULOURI.comics) όπου ενημερώνω τον κόσμο για τα διάφορα νέα. Αυτήν την στιγμή δουλεύω το 4ο τεύχος της σειράς και, στο επόμενο Comidom Con 2013 (γύρω στον Μάρτη-Απρίλη) θα παρουσιαστεί.

 

Το τελευταίο διάστημα σε βλέπουμε τακτικά και online, αρχικά από το TheVeryClosedCircle και πιο πρόσφατα στο socomic.gr της «Σοκοφρέτας ΙΟΝ». Μίλησέ μας λίγο για το καθένα.

 

Το #TVCC (The Very Closed Circle) δημιουργήθηκε, γιατί ήθελα να μαζέψω κάποιους Έλληνες δημιουργούς (14) με τους οποίους ταιριάζαμε, όχι απαραίτητα στο στιλ σχεδίου κτλ. αλλά στην όλη αντιμετώπιση των κόμικς. Χωρίς χρονικά όρια, με συγκεκριμένο lay-out (4 καρέ) ίδιο για όλους και κάποιους χαλαρούς κανόνες. Το αποτέλεσμα ήταν τα στριπ να ανεβαίνουν με μεγάλη συχνότητα, ποικιλία σε στιλ και το πιο σημαντικό απ’ όλα, ότι όλο αυτό το εγχείρημα δεν έχει καθόλου έξοδα, αφού το ανεβάζει ο κάθε καλλιτέχνης μόνος του στο blog όποτε θέλει. Ήταν μία λύση για μας να μπορούμε να δείχνουμε την δουλειά μας άμεσα και ανέξοδα, το τελείως αντίθετο από μία έντυπη έκδοση. Έχουμε φτάσει τα 445 στριπάκια και προχωράμε…

Τα πλεονεκτήματα και το νόημα μιας online πλατφόρμας φαίνεται να έπιασε και η Σοκοφρέτα ΙΟΝ και δημιούργησε την σελίδα socomic.gr. Το So Comic αποτελεί μία από τις εξαιρέσεις που ανέφερα πιο πάνω, το οποίο πληρώνει τους καλλιτέχνες με τους οποίους συνεργάζεται (έχει να συμβεί από την εποχή του 9 της Ελευθεροτυπίας). Ήταν πρώτη φορά που ερχόμουν αντιμέτωπος με ένα καθημερινό στριπάκι και η πρόκληση, αλλά και η ευθύνη ήταν πολύ μεγάλη. Το να στύβεις το μυαλό σου και να παραδίδεις ένα ολοκληρωμένο στριπ κάθε μέρα είναι πολύ κουραστικό, αλλά η εμπειρία που αποκτάς και η εξάσκηση στο σχέδιο και στο σενάριο είναι είναι πολύ σημαντική.

 

Με τι άλλο ασχολείσαι αυτήν την περίοδο;

 

Εκτός από το “Κουλούρι”, το #TVCC και το So Comic, συμμετέχω τακτικά σε δύο αμερικάνικα sites με παγκόσμια συμμετοχή, το www.theydrawandcook.com και το www.theydrawandtravel.com όπου οι κόμικς εικονογραφήσεις μου βραβεύτηκαν και διακρίθηκαν σε κατά καιρούς διαγωνισμούς.

Υπάρχει μία σταθερή συνεργασία με το BE THERE! Corfu Animation Festival (www.betherefest.gr). Έχω αναλάβει την εικαστική προβολή του φεστιβάλ (αφίσες, λογότυπα κτλ.) Στα πλαίσια του φεστιβάλ, κάθε χρόνο ανεβαίνω στην Κέρκυρα και παρουσιάζω για ένα τριήμερο workshop για τους μαθητές των τοπικών σχολείων. Το 2013 θα γίνει στις 4 με 7 Απρίλη.

Φέτος προέκυψε και μία σημαντική αλλαγή για μένα, αφού μετακόμισα από την Αθήνα και μένω πλέον στην Σκιάθο. Εδώ η σχέση μου με τα κόμικς συνεχίζεται μέσα από το «Πολιτιστικό Εργαστήρι», όπου μια φορά την βδομάδα παραδίδω 2ωρο μάθημα κόμικς σε παιδιά γυμνασίου. Είμαστε ακόμα στην αρχή, αλλά ήδη βλέπω ότι τα παιδιά πάνε πολύ καλά και έχουν όρεξη να μάθουν. Πιστεύω ότι είναι σημαντικό γι’ αυτά να έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν και να μάθουν ένα τόσο δημοφιλές αντικείμενο όπως τα κόμικς και είμαι σίγουρος, ότι μέχρι τον Μάιο θα έχουμε πολύ υλικό να δείξουμε. Εκτός όμως του να μαθαίνουν τα παιδιά για την δημιουργία των κόμικς, το βασικό είναι να το διασκεδάζουν και να περνάνε καλά.

Από κει και πέρα, για όλα τα υπόλοιπα είναι πολύ νωρίς να πω κάτι. Προς το παρόν θέλω να συγκεντρωθώ μόνο στα project που τρέχουν αυτήν την στιγμή και να μην ανοίγω άλλα μέτωπα, γιατί σε αυτήν την δουλειά τα όρια είναι πολύ εύθραυστα και μπορείς να πελαγώσεις άσχημα από την μία στιγμή στην άλλη χωρίς να το καταλάβεις.

 

Κάτι τελευταίο;

Στην Ελλάδα, σαν κουλτούρα στην ενσωμάτωση των κόμικς στην καθημερινότητα και την εκπαίδευση βρισκόμαστεε αρκετά πίσω σε σχέση με άλλες χώρες. Τα τελευταία χρόνια όμως, το ελληνικό κόμικς έχει περάσει σε άλλο στάδιο δημιουργικότητας και γίνονται αρκετά αξιόλογα πράγματα. Κάθε χρόνο, στα φεστιβάλ κόμικς έρχεται όλο και περισσότερος κόσμος, βγαίνουν πολλές και προσεγμένες εκδόσεις Ελλήνων δημιουργών (πολλοί απ’ αυτούς σιγά-σιγά βγαίνουν και προς τα έξω), τα μέσα ενημέρωσης τα προωθούν πιο συχνά (πιστεύω, ότι θα έπρεπε να τολμήσουν περισσότερο και να τα κάνουν μέρος τους), εκδίδονται πλέον ξένες σειρές στα ελληνικά και γενικά βλέπουμε μία τάση προς τα πάνω. Υπάρχουν και κάποια μεγάλα αγκάθια, όπως η διανομή, η σημερινή οικονομική κατάσταση, κ.α. τα οποία φρενάρουν αυτήν την ανοδική πορεία. Το αισιόδοξο είναι, ότι υπάρχει αρκετά μεγάλη ανταπόκριση από τον κόσμο και δημιουργείται ένα κοινό, το οποίο στηρίζει τα ελληνικά κόμικς και μας σπρώχνει να συνεχίζουμε…

 

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε την ιστοσελίδα του δημιουργού, www.tomek.gr/