Μεταξύ ζωής και θανάτου [Κουλιφέτης Περικλής, efsyn.gr, 23/07/2022]

[ramirez]

Ποιητικό, ρεαλιστικό και ονειρικό, το Daytripper των Fábio Moon και Gabriel Bá είναι ένα από τα καλύτερα σύγχρονα κόμικς που κυκλοφορεί και στα ελληνικά.

 

 

 

 

Η Νότια Αμερική έχει μακρά παράδοση στην 9η Τέχνη. Μέχρι και σήμερα, τα κόμικς παραμένουν ένα φτηνό και ευχάριστο μέσο ψυχαγωγίας για τους Λατινοαμερικάνους των συνεχών οικονομικών κρίσεων. Ακόμα και Λατινοαμερικάνοι δημιουργοί όπως o Quino, o José Muñoz, ο Alberto Breccia και κόμικς όπως η Μαφάλντα, το Eternauta και ο Alack Sinner έχουν μεγάλη σημασία και επιρροή στα παγκόσμια κόμικς. Δυο άξιοι νέοι συνεχιστές αυτής της παράδοσης είναι και τα δίδυμα αδέλφια Fábio Moon και Gabriel Bá. Οι δυο Βραζιλιάνοι δημιουργοί έχουν δουλέψει για τις αμερικάνικες DC και Image Comics και έχουν συνεργαστεί πολλές φορές σε κοινά πρότζεκτ, με πιο γνωστό και αριστοτεχνικό το κόμικ Daytripper. Κυκλοφόρησε αρχικά στη Βραζιλία σε 10 μηνιαία τεύχη το 2010 και ύστερα σε έναν συλλογικό τόμο στις ΗΠΑ από την Vertigo (πλέον DC Black Label). Αμέσως το βιβλίο κέρδισε την αγάπη του κοινού, διθυραμβικά σχόλια από κριτικούς και δημιουργούς κόμικς αλλά και διακρίσεις, με πιο λαμπρή το βραβείο Eisner καλύτερης σύντομης σειράς το 2011. Από πέρυσι τον Ιούνιο κυκλοφορεί και στα ελληνικά από τις εκδόσεις ΟΞΥ σε μετάφραση του Σάββα Αργυρού.

 

 

 

 

Το Daytripper αρχίζει με μια μέρα στη ζωή του Μπρας ντε Ολιβα Ντομίνγκος, ενός 32χρονου στο Σάο Πάολο που φιλοδοξεί να γίνει μεγάλος συγγραφέας αλλά βιοπορίζεται γράφοντας νεκρολογίες σε εφημερίδα. Ο Μπρας επιθυμεί να γράψει για τη ζωή κι όμως είναι προσκολλημένος στο να γράφει για τον θάνατο. Και το γεγονός πως ο πατέρας του είναι ο μεγαλύτερος εν ζωή μυθιστοριογράφος της χώρας τον βαραίνει ακόμα περισσότερο, νιώθοντας πως βρίσκεται στη σκιά του. Και για να γίνει ακόμα καλύτερο, στο τέλος του 1ου κεφαλαίου μετά από μια συμπλοκή, ο πρωταγωνιστής καταλήγει νεκρός! Το βιβλίο συνεχίζεται με διαφορετικά κεφάλαια από τη ζωή του Μπρας σε διαφορετικές ηλικίες (πριν αλλά και μετά από τα 32) στο τέλος των οποίων ο Μπρας πάντα βρίσκει απροσδόκητο θάνατο, κλείνοντας με μια νεκρολογία. Εύκολα μπορεί να έρθει στον νου του Έλληνα αναγνώστη το τραγούδι «Εκείνη» του Φοίβου Δεληβοριά – συνειρμό που κατά πάσα πιθανότητα δεν επιδίωκαν οι Βραζιλιάνοι δημιουργοί!

 

 

 

 

Στην πορεία της ανάγνωσης, γίνεται κατανοητό πως το ένα κεφάλαιο επηρεάζει το άλλο, κάνοντας την ιστορία της ζωής του Μπρας συνεκτική και τους διαρκείς του θανάτους μη υπαρκτούς, ένα αφηγηματικό κόλπο των συγγραφέων. Κατά τη διάρκεια της ζωής του ο ήρωας θα αποκτήσει ό,τι επιθυμούσε: λογοτεχνική φήμη, τη γυναίκα της ζωής του, έναν μονάκριβο γιο. Στο τελευταίο κεφάλαιο, ο 76χρονος πια Μπρας θα αποκτήσει και κάτι τελευταίο: τη συμφιλίωση με τη θνητότητα, ώστε να νιώσει πια απελευθερωμένος και να έχει έναν γαλήνιο θάνατο. Οριστικό πια.

 

 

 

 

Όλο αυτό το ρομαντικό μη γραμμικό ταξίδι αναμετριέται με τα μεγάλα υπαρξιακά ερωτήματα καταλήγοντας στην απόλαυση των μικρών και των μεγάλων στιγμών της ζωής. Δεν γίνεται όμως με τον κλισέ τρόπο του «ζήσε τη στιγμή, ταξίδευε και αγάπα» που προωθείται συχνά σε αντίστοιχα έργα. Όσο μακάβριο κι αν ίσως ακούγεται, οι στιγμές της ζωής στο Daytripper παίρνουν αξία από το συνεχές ενδεχόμενο του θανάτου. Κάθε κεφάλαιο αντιπροσωπεύει και μια σημαντική στιγμή στη ζωή του Μπρας και ο θάνατος του ήρωα στο τέλος κάθε κεφαλαίου δείχνει το πόσο αναπάντεχος και πιθανός είναι. Συνήθως ο Μπρας πεθαίνει σε έντονες συναισθηματικές στιγμές, σε στιγμές που νιώθει πιο πολύ ζωντανός από ποτέ. Έτσι, στο Daytripper η ζωή και ο θάνατος πηγαίνουν χέρι-χέρι και στα λόγια του πατέρα του Μπρας προς τον γιο του: «Μόνο όταν αποδεχθείς ότι μια μέρα θα πεθάνεις, μπορείς να αφεθείς και να κάνεις ό,τι καλύτερο μπορείς με τη ζωή σου. Κι αυτό είναι το μεγάλο μυστικό».

 

 

 

 

Σημαντικό θέμα, επίσης, του Daytripper είναι η οικογένεια. Η ζωή του ήρωα είναι συνυφασμένη με την οικογένειά του και, μέσω των σχέσεων του πρωταγωνιστή με τον πατέρα, τη μητέρα, τη γυναίκα και τον γιο του, η ζωή του γεμίζει και παίρνει αξία. Η Βραζιλία επίσης έχει τον δικό της ρόλο στην ιστορία, καθώς αποτελεί το σκηνικό που ξετυλίγεται όλη η ζωή του Μπρας. Από το αστικό Σάο Πάολο έως το γραφικό Σαλβαδόρ με τα ήθη, τα έθιμα, τους ανθρώπους της, τα επαναλαμβανόμενα μοτίβα των azulejos (παραδοσιακά διακοσμητικά πλακάκια της χώρας) μέσα στο κόμικ, το Daytripper γίνεται κι ένα έργο-εθνικός πλούτος για τη χώρα του. Και φυσικά όλα αυτά προβάλλονται μέσα από ένα ονειρικό, μαγικό σχέδιο. O Bá και ο Moon (οι οποίοι υπογράφουν από κοινού σενάριο και σχέδιο) και ο Dave Stewart στα χρώματα πλάθουν έναν κόσμο αληθοφανή και πραγματικό, γεμάτο αστικά τοπία, διαμερίσματα και μπόλικα φλιτζάνια καφέ, μα συνάμα μαγικό γεμάτο γαλήνιες χρωματικές παλέτες, ηλιοβασιλέματα και ταξιδιάρικες θάλασσες. «Κάθε αναφορά, κάθε φωτογραφία, κάθε χρώμα και κάθε χαρακτήρας, όλα έγιναν στην προσπάθειά μας να αναπαράγουμε συναισθήματα» γράφει ο Fabio Moon. «Ένα συναίσθημα ότι ήσασταν ζωντανοί, χαρούμενοι, φοβισμένοι, ερωτευμένοι ή όταν νιώθατε μοναξιά». Ο μαγικός ρεαλισμός του κόμικ επιτυγχάνεται χρησιμοποιώντας με μαεστρία το στήσιμο εικόνων και γραμμάτων, κάνοντάς τη μια ιστορία που μόνο ως κόμικ θα μπορούσε να ειπωθεί έτσι.

 

 

 

 

Βέβαια, θα μπορούσε να πει κάποιος πως η ζωή παραείναι μαγική και όμορφη στο Daytripper. Αναμφίβολα, ο Μπρας δεν είναι κανένας κατατρεγμένος της κοινωνίας ή έστω κάποιος που κερδίζει με αγώνα τη ζωή του. Γιος διάσημου συγγραφέα και με ψηλό κοινωνικό στάτους, είναι ένας αρκετά προνομιούχος Βραζιλιάνος (ένας gringo όπως τον αποκαλούν στο 2ο κεφάλαιο, από τον «πλανήτη των λευκών»). Μια ευτυχισμένη ζωή με δεδομένη ευημερία, προνόμια και άνεση που, ακόμα και για τα δεδομένα του 2010 που γράφτηκε, μοιάζει εκτός τόπου και χρόνου. Αυτό όμως δεν κάνει τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς του κόμικ εκτός πραγματικότητας. Οι δημιουργοί εστιάζουν στην ιστορία ενός ρομαντικού συγγραφέα σαν βγαλμένη από μεγάλο λογοτεχνικό έργο, ακριβώς για να εξετάσουν από την πορεία του τα μεγάλα ερωτήματα, χωρίς να λείπει το άγχος, η απώλεια και οι δυσκολίες από τη ζωή του Μπρας. «Daytrippers» στα αγγλικά αποκαλούν τους ημερήσιους ταξιδιώτες, εκείνους που κάνουν μικρές ημερήσιες εξορμήσεις. Ένας daytripper γίνεται και ο αναγνώστης του ομώνυμου κόμικ, διαβάζοντας τις μεγάλες και τις μικρές στιγμές του πρωταγωνιστή, τα όνειρα, τους στόχους του, τις νίκες και τις ήττες, τη ζωή και τον θάνατο του Μπρας ντε Ολιβα Ντομίνγκος. Αναμφίβολα, το Daytripper αποτελεί ένα ιδανικό ανάγνωσμα για το καλοκαίρι και ένα απαραίτητο έργο για τη βιβλιοθήκη κάθε αναγνώστη.

 

 

 

 

Και το σχετικό link...

 

Επεξεργασία Ιουλίου 24, 2022 από ramirez