Μια σύντομη συζήτηση με τον Νίκο Καμπασελέ… [Ένατη Διάσταση, enatidiastasi.16mb.com, 18/11/2019]

[Indian]

 

Με αφορμή τη επικείμενη κυκλοφορία του νέου άλμπουμ επιστημονικής φαντασίας με τίτλο ΘΥΕΛΛΑ, ο Πάνος Κρητικός συζητά με τον Νίκο Καμπασελέ, προσφέροντας μια πρώτη γνωριμία μ’έναν πολλά υποσχόμενο δημιουργό.

 

Ας ξεκινήσουμε με τα πολύ βασικά: Είσαι ο και λέγεσαι (χα χα);

(χεχεχε) Είμαι ο Νίκος Καμπασελέ, ζωγραφίζω από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου! Είμαι απόφοιτος της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, όπου σπούδασα ζωγραφική, και είμαι επίσης πτυχιούχος της Ecole Européenne Supérieure de l’Image, όπου σπούδασα κόμικς στο μεταπτυχιακό τμήμα της σχολής.

 

Ποια ήταν η σχέση σου με τα κόμικς πριν καταπιαστείς με αυτά ως δημιουργός;

Ήδη ο παππούς μου ο Νίκος αγαπούσε πολύ τα κόμικς και την λογοτεχνία γενικότερα. Είχε ένα μεγάλο παλιό ξύλινο μπαούλο γεμάτο μέχρι απάνω με κόμικς τύπου παλιά marvel, Κλασσικά Εικονογραφημένα, Μίκυ Μάους κλπ… Οι γονείς μου κάθε φορά που επέστρεφαν από κάποιο ταξίδι στην Ευρώπη μου έφερναν σίγουρα κάποιο Τεν Τεν, Αστερίξ, Λούκυ Λουκ, Ιζνογκούντ, Θοργκάλ και άλλα πολλά… Οπότε τα κόμικς ήταν από πάντα για μένα κάτι το καθημερινό. Παρόλα αυτά, άργησα σχετικά να τολμήσω να παρουσιάσω στο ευρύ κοινό κάτι δικό μου, πιο προσωπικό, όπως η ΘΥΕΛΛΑ.

 

Αυτή είναι και η πρώτη σου επίσημη έκδοση στον χώρο των κόμικς. Να ρωτήσω πώς αισθάνεσαι γι’αυτό;

Στο χώρο των εκδόσεων συμμετέχω τα τελευταία έξι χρόνια αρκετά ενεργά σε ανθολογίες και περιοδικά. Αυτό ακριβώς ήταν που μου επέτρεψε να ονειρευτώ και να τολμήσω τη ΘΥΕΛΛΑ, που είναι εξ’ ολοκλήρου δικό μου έργο.

 

Είμαι εντελώς ενθουσιασμένος! Καλά καλά δεν το έχω συνειδητοποιήσει ακόμα ότι συνέβη. Τη Θύελλα τη νιώθω λίγο σαν κόρη μου. Οπότε μέσα στον ενθουσιασμό υπάρχει και λίγη αγωνία για το τι θα της συμβεί και για το πώς θα εξελιχθεί. Όπως και να ‘χει όμως, νιώθω σίγουρα πολύ χαρούμενος που έχω κάτι που πλησιάζει αρκετά την καλλιτεχνική μου ταυτότητα και που να είναι προσιτό σε όλους.

 

Πώς και αποφάσισες να καταπιαστείς με την επιστημονική φαντασία ως δημιουργός; Δεν είναι ένα ιδιαίτερα απαιτητικό, αφηγηματικά και εικαστικά, κειμενικό είδος;

Η επιστημονική φαντασία είναι για μένα ένα είδος που σου δημιουργεί δύο πολύ ουσιαστικά προβλήματα, τα οποία όμως αν τα χειριστεί κανείς σωστά, μπορούν να μετατραπούν σε πλεονεκτήματα. Ελπίζω να τα κατάφερα κάπως στη ΘΥΕΛΛΑ!

 

Λοιπόν το πρώτο πρόβλημα είναι η δυσπιστία που έχει- ακόμη και άθελά του- ο αναγνώστης απέναντι σε ένα έργο επιστημονικής φαντασίας. Ο φόβος δηλαδή ότι μια τέτοια ιστορία δεν μπορεί να περιέχει τίποτα το οποίο να μπορεί ο αναγνώστης να συνδέσει με τη δικιά του καθημερινή ζωή: «Καλά τώρα ψέματα να κάθομαι να διαβάζω;» Είναι μια φράση που έχω ακούσει κάμποσες φορές. Οπότε σαν δημιουργός πρέπει να κατασκευάζω κρατήματα, από τα οποία να μπορεί να πιαστεί ένας αναγνώστης για να μπει στον κόσμο μου. Και μέσα στον κόσμο αυτό δημιουργώ μια συνομιλία με τον αναγνώστη μου. Μια συνομιλία που λειτουργεί μέσα από σύμβολα και αλληγορίες ενώ συζητά θέματα που για μένα είναι καθημερινά και πολύ βασικά για τη ζωή. Δεν είναι δηλαδή ψέματα, είναι πράματα που συναντάμε στη ζωή μας αλλά που μπορεί να είναι πολύ δύσκολο να τα δεις κατάματα. Αν καταφέρω να το δει αυτό ο αναγνώστης και να αρχίσει να αναρωτιέται με ενδιαφέρον για αυτά, τότε θεωρώ πως έχω κερδίσει το στοίχημα. Αν έρθει να με βρει κιόλας σε κάποιο φεστιβάλ να συζητήσουμε από κοντά, θα χαρώ ακόμη περισσότερο!

 

Το δεύτερο πρόβλημα με την επιστημονική φαντασία είναι η λογική και η φυσική. Κάνουμε μάχες στο διάστημα με εκρήξεις και φωτιές και όλα είναι στημένα σε έναν συμβατικό χώρο και χρόνο. Στην πραγματικότητα βέβαια, δεν θα λειτουργούσαν καθόλου έτσι όλα αυτά και ο αναγνώστης το ξέρει. Πώς λοιπόν τον πείθεις να παραβλέψει αυτές τις ανακρίβειες;

 

Αν η ιστορία είναι χτισμένη με τέτοιον τρόπο ώστε οι ανακρίβειες αυτές όχι μόνο να μην γίνονται αντιληπτές, αλλά να εμπλουτίζουν κιόλας την ιστορία, τότε πάλι έχει κερδηθεί για μένα το στοίχημα.

Συγκεκριμένα τώρα, στην ιστορία της ΘΥΕΛΛΑΣ, το πλαίσιο δεν θα μπορούσε να είναι  κάτι άλλο πέρα από την επιστημονική φαντασία. Αφενός επειδή μου δίνει την δυνατότητα να επεξεργαστώ πιο ανώδυνα το θέμα της ιστορίας, αφετέρου επειδή μου δίνει την ελευθερία να μιλήσω συμβολικά για ζητήματα όπως η αποξένωση, ο παραλογισμός του πολέμου, ο φανατισμός, η τεχνοκρατία.

 

Και γιατί επέλεξες το συγκεκριμένο ιστορικό πλαίσιο για να εντάξεις την ιστορία σου;

Κοίτα, η Ιστορία είναι για μένα η δεύτερη μεγάλη μου αγάπη. Η βυζαντινή εποχή ειδικότερα, με τον πολυπολιτισμικό και ακραία, κατά καιρούς, θρησκευτικό χαρακτήρα της ήταν μια εποχή που μου προκαλούσε πάντα ανάμεικτα συναισθήματα: από εκνευρισμό μέχρι δέος. Επίσης είναι ένα κομμάτι της κληρονομιάς μας αλλά και της καθημερινότητάς μας, με τον τρόπο που η Ορθοδοξία επιλέγει να διαφυλάττει το παρελθόν της. Αυτό δημιουργεί βέβαια, κάποιες φορές, μια σχεδόν τρομακτική αποξένωση από την σύγχρονη πραγματικότητα. Και αυτή η ρήξη, ανάμεσα σε δύο ή και περισσότερες πραγματικότητες που μπλέκονται, συνθέτοντας το κράμα της μοντέρνας Ελλάδας ήταν κάτι που από πάντα με ενθουσίαζε. Επίσης, το βυζαντινό ύφος, όσον αφορά τα κτίρια, τα ρούχα  και την εικονογραφία, είναι κάτι που πολύ σπάνια βλέπω σε μη εκκλησιαστικά έντυπα. Οπότε σκέφτηκα πως θα είχε ενδιαφέρον να το χρησιμοποιήσω, με τον απαραίτητο σεβασμό φυσικά.

 

Απ’όσο γνωρίζω, δεν έχεις δουλέψει ξανά μια ιστορία τέτοιας έκτασης. Ποια ήταν η βασική δυσκολία που αντιμετώπισες κατά τη δημιουργία της ΘΥΕΛΛΑΣ;

Ο χρόνος! Ανέπτυξα μια σχεδόν εμμονική σχέση με τον χρόνο. Προγραμμάτιζα συνεχώς τη μέρα μου λεπτό προς λεπτό. Έπαιζα συνέχεια τον ζογκλέρ ανάμεσα στη ΘΥΕΛΛΑ, την καθημερινή μου δουλειά στο Κέντρο Ημέρας Ατόμων με Αναπηρία των Παιδικών Χωριών SOS Θράκης, σε άλλες ζωγραφικές δουλειές που έρχονταν εμβόλιμες, στο Σύλλογο Παιχνιδιών Φαντασίας «Το Λημέρι του Δράκου» που έχουμε στήσει με τους φίλους μου και πάνω απ όλα στην κοπέλα μου τη Μαρία.

Κατά καιρούς, απογοήτευα φίλους και συγγενείς που μπορεί να έκανα και μήνες να τους δω. Ανυπόφορος πρέπει να ήμουνα… Πολύ κλείσιμο…

 

Νομίζω πως αυτό είναι ένα από τα αναπόφευκτα και όχι ιδιαίτερα ευχάριστα, στοιχεία αυτής της δουλειάς. Δυστυχώς! Έχοντας αφιερώσει λοιπόν τόσο χρόνο από την πλευρά σου, ποια είναι τα στοιχεία εκείνα που θεωρείς πως κάνουν την ανάγνωση της ΘΥΕΛΛΑΣ ελκυστική για τον αναγνώστη;

Σίγουρα είναι κάτι πρωτότυπο. Σίγουρα είναι κάτι για το οποίο έχω δουλέψει πάρα πολύ. Βέβαια, ως δημιουργός, βλέπω πάντα τα όσα θα μπορούσαν να έχουν γίνει ακόμα καλύτερα! Αλλά είμαι πολύ ευχαριστημένος από το αποτέλεσμα, στο οποίο συνέβαλλες κι εσύ Πάνο, μαζί με τον Νίκο Δαλαμπύρα.

 

Για μένα το κύριο πλεονέκτημα είναι οτι μιλάει για πράματα που είναι πολύ γνώριμα στον Έλληνα αναγνώστη, με έναν τρόπο που επίσης είναι οικείος. Μιλάει για τα προβλήματα, τους φόβους και τις αντιφάσεις που έχουμε ως έθνος. Αλλά αυτό δεν γίνεται με τρόπο διδακτικό. Δεν υπάρχουν καλοί και κακοί στη ΘΥΕΛΛΑ. Ο καθένας προσπαθεί να επιβιώσει ακολουθώντας τα πιστεύω του. Όλοι έχουν δίκιο και άδικο ταυτόχρονα. Κάπως σαν την πραγματική ζωή, όπως τη βλέπω εγώ τουλάχιστον.

 

Και τi σκέφτεσαι να κάνει τώρα που ολοκλήρωσες το συγκεκριμένο project; Υπάρχουν σχέδια, προσδοκίες ή ελπίδες για το μέλλον;  

Προσδοκίες πάρα πολλές πάντα (χαχα)! Παρόλο που η ιστορία της ΘΥΕΛΛΑΣ είναι αυτοτελής, πιστεύω πως ο κόσμος της έχει ακόμη πολύ ψωμί, μιας και βλέπουμε απλά ένα κομμάτι του στο βιβλίο αυτό. Το μέλλον θα δείξει, δεν μου αρέσει να γίνομαι βιαστικός.

 

Γενικότερα, χαίρομαι πάρα πολύ που τα τελευταία χρόνια τα κόμικς ανεβαίνουν και στην Ελλάδα. Χαίρομαι που υπάρχουν τόσοι εκπληκτικοί δημιουργοί και τόση μεγάλη ποικιλία στις εκδόσεις! Χαίρομαι που και το κοινό συμμετέχει σε όλο αυτό και που το στηρίζει με τόσο ενθουσιασμό! Όσο ήμουν στη Γαλλία ζήλευα πάρα πολύ που δεν είχαμε κάτι αντίστοιχο του φεστιβάλ της Ανγκουλέμ. Τώρα, κάθε χρόνο ζηλεύω και λιγότερο!

 

Χαίρομαι που το ακούω αυτό. Οπότε, νομίζω πως μπορούμε να κλείσουμε εδώ τη συζήτηση, με αυτή την ευχάριστη νότα, Σ’ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σου.

Εγώ ευχαριστώ και εύχομαι να πάνε όλα καλά με την έκδοση.

 

ΠΗΓΗ