Ο άρχοντας των ονείρων [Κουκουλάς Γιάννης, efsyn.gr, 02/04/2022]

[ramirez]

Οι δύο πρώτοι τόμοι του πολυβραβευμένου Sandman κυκλοφόρησαν στα ελληνικά. Όνειρα, εφιάλτες και θάνατος γίνονται ένα στην ελεγειακή dark fantasy του Neil Gaiman.

 

 

 

 

Τέτοιες μέρες πριν από ακριβώς 26 χρόνια κυκλοφόρησε το 75ο και τελευταίο τεύχος του Sandman του Neil Gaiman, ενός από τους σημαντικότερους και επιδραστικότερους σύγχρονους σεναριογράφους κόμικς. Η σειρά είχε ξεκινήσει το 1989 και ακόμα θεωρείται αξεπέραστη στο είδος της. Ο Άγγλος συγγραφέας καθ’ όλα τα χρόνια της κυκλοφορίας της είχε την τύχη να συνεργαστεί με μια πλειάδα καλλιτεχνών (Sam Kieth, Mike Dringenberg, Malcolm Jones, Chris Bachalo, Michale Zulli, Steve Parkhouse κ.ά.) που έδωσαν σχήμα και μορφή στα σκοτεινά του σενάρια αλλά και με τον φίλο του, κορυφαίο σχεδιαστή Dave McKean, που φιλοτέχνησε με το ιδιαίτερο στιλ του και τα 75 εξώφυλλα των τευχών, τα περισσότερα σαν κολάζ αποτελούμενα από τα υλικά από τα οποία «είναι φτιαγμένα τα όνειρα».

 

 

 

 

Είχε όμως και την πλήρη ελευθερία από την DC για να υλοποιήσει το όραμά του όπως ακριβώς το ήθελε, να δημιουργήσει ένα αφηγηματικό πλαίσιο πολυεπίπεδο, μακάβριο, γεμάτο αναφορές στη λογοτεχνία, την ιστορία και τη μυθολογία, την τέχνη, τα κόμικς. Και διάσπαρτο από εγκιβωτισμένες αφηγήσεις, διακειμενικές και διεικονικές συσχετίσεις, ιστορίες μέσα στις ιστορίες και σχέδια μέσα στα σχέδια. Από το 1993 μάλιστα η κυκλοφορία του Sandman εντάχθηκε στην Vertigo, θυγατρική εταιρεία της DC, η οποία εξέδιδε τίτλους που απευθύνονταν σε μεγαλύτερες ηλικίες με την επισήμανση «Για ώριμους αναγνώστες».

 

 

 

 

Τα πρώτα τεύχη του Sandman είχαν μεταφραστεί και κυκλοφορήσει στην Ελλάδα στα τέλη της δεκαετίας του 1990 από τις εκδόσεις Modern Times, αλλά η σειρά διακόπηκε χωρίς να ολοκληρωθεί. Το πρόβλημα «διορθώνει» η πρωτοβουλία της Anubis (μετάφραση: Ηλίας Τσιάρας) να κυκλοφορήσει ολόκληρη τη σειρά, όχι όμως με τη μορφή μεμονωμένων τευχών αλλά με τη μορφή πολυσέλιδων πολυτελών τόμων που συγκεντρώνουν ο καθένας μια ξεχωριστή ενότητα ιστοριών, τα πρωτότυπα εξώφυλλα, καθώς και κείμενα των συντελεστών της σειράς και προσωπικοτήτων του χώρου των κόμικς.

 

 

 

 

Ο πρώτος τόμος με τίτλο «Πρελούδια και Νυχτωδίες» (Preludes & Nocturnes) περιλαμβάνει τα οκτώ πρώτα τεύχη της σειράς ενώ ο δεύτερος με τίτλο «Το Κουκλόσπιτο» (The Doll's House) τα οκτώ επόμενα. Κεντρικό ρόλο στη σειρά έχει ένας λιγομίλητος, σκυθρωπός, μαυροφορεμένος και αινιγματικός χαρακτήρας με χλομό πρόσωπο, ο Μορφέας, ο Άρχοντας των Ονείρων. Δεν είναι όμως ο πρωταγωνιστής αλλά ο θλιμμένος παρατηρητής των αποφάσεων των ανθρώπων, αυτός που περιπλανιέται αιώνια και απορεί με τη βία, τη ματαιοδοξία, τις προκαταλήψεις, τις προβλέψιμες αλλά μη αναστρέψιμες πράξεις τους.

 

 

 

 

Ο Μορφέας ή αλλιώς γνωστός ως Όνειρο (Dream) είναι ο ένας από τους επτά αιώνιους (Endless), τις ανθρωπομορφικά αποδοσμένες οντότητες που ρυθμίζουν τα των ανθρώπων όταν δεν αδιαφορούν παντελώς για τη ζωή στη Γη. Οι άλλοι έξι είναι οι Destiny, Death, Desire, Despair, Delirium και Destruction, μια παράξενη «οικογένεια» που οι φιλοδοξίες, οι διαθέσεις, τα παιχνίδια, τα πάθη και τα λάθη των μελών της συχνά έχουν ολέθριες συνέπειες στις ζωές των θνητών.

 

 

 

 

Χωρίς σταθερούς πρωταγωνιστές παρά μόνο τις σποραδικές εμφανίσεις των Αιωνίων και άλλων προσώπων από το σύμπαν της DC, οι ιστορίες του Gaiman είναι άλλοτε σαρκαστικές και τραγικές, άλλοτε πνιγμένες σε μαύρο χιούμορ, άλλοτε τρομακτικές και ανατριχιαστικές, πάντα όμως συναρπαστικές. Από τα πρώτα τεύχη της στις αρχές της δεκαετίας του 1990 δημιούργησε αίσθηση με το μεταμυθοπλαστικό της περιεχόμενο, με το επινοημένο μυθολογικό της σύμπαν που εισβάλλει στην πραγματική ζωή. Η επιτυχία της ήταν εξαρχής μεγάλη, οι κριτικοί την αποθέωσαν, ενώ οι βραβεύσεις διαδέχονταν η μια την άλλη (σε διάφορες κατηγορίες το Sandman έχει κερδίσει 26 βραβεία Eisner, αλλά και βραβείο σεναρίου στην Ανγκουλέμ, καθώς και δύο βραβεία Hugo).

 

 

 

 

Προλογίζοντας το «Πρελούδια και Νυχτωδίες» η επιμελήτρια της σειράς καθώς και ιδρύτρια της Vertigo μεταξύ άλλων αναφέρει: «Ο πρώτος τόμος της σειράς Sandman είναι ένα έργο στο στάδιο της εξέλιξης – είναι η προσπάθεια ενός ταλαντούχου δημιουργού που τελικά ακόνισε και τελειοποίησε τις ικανότητές του και σταδιακά υλοποίησε την αρχική του ιδέα – μια σειρά σχετική με τα όνειρα: προσωπική, σκοτεινή και σουρεαλιστική, που την εξέλιξε με τρόπους που έδωσαν μορφή σε ορισμένες από τις πλέον χαρακτηριστικές και αξέχαστες ιστορίες [...] Όπως και στις προηγούμενες ιστορικές σειρές – The Dark Knight Returns, Watchmen και V for Vendetta – έτσι και η απήχηση του Sandman ξεπερνά τα στενά όρια της παραδοσιακής αγοράς των κόμικς. Και υπάρχει λογική εξήγηση γι’ αυτό.

 

Ο Neil Gaiman λατρεύει να αφηγείται ιστορίες και οι ιστορίες που γράφει είναι διαχρονικές, αξιομνημόνευτες και παγκόσμιες. Η δουλειά του στο Sandman αρέσει σε ανθρώπους με εντελώς διαφορετικές καταβολές, προσκαλώντας ένα συνονθύλευμα αναγνωστών που συνήθως δεν μοιράζονται τα ίδια λογοτεχνικά γούστα. Το Sandman επίσης έχει ένα δυσανάλογα μεγάλο αριθμό γυναικών ανάμεσα στους αναγνώστες του, πιθανότατα μεγαλύτερο από τα περισσότερα τυπικά κόμικς. Για ένα μέσο που ακόμη θεωρείται ανδροκρατούμενο, αυτό και μόνο αποτελεί ένα σπουδαίο επίτευγμα».

 

 

 

 

Στις ιστορίες του Gaiman, που συμπληρώνονται ιδανικά από τα σχέδια των συνεργατών του, συχνά κυριαρχεί η βία και η σκληρότητα, η μοίρα φαίνεται προδιαγεγραμμένη τόσο από την επαναλαμβανόμενη ανθρώπινη συμπεριφορά όσο και από τις βουλές των Αιωνίων. Άλλες φορές όμως οι ίδιες ιστορίες ξεχειλίζουν από τρυφερότητα και αγάπη, από την καλοσύνη και την καλή προαίρεση που κινούν και κινητοποιούν τον κόσμο. Πότε εξελίσσονται στην εποχή μας και πότε στο βαθύ παρελθόν, πότε στις μητροπόλεις των ΗΠΑ και πότε στα πέρατα της Γης. Κοινός παρονομαστής όμως είναι το όνειρο και ο θάνατος. Κοινά για όλους τους ανθρώπους.

 

 

 

 

Όπως γράφει η Kelly Sue DeConnick στον πρόλογο του «Κουκλόσπιτου»: «Δεν γνωρίζουμε γιατί ονειρεύονται οι άνθρωποι. Η εξήγηση του φαινομένου αυτού μας διαφεύγει (μόλις συνειδητοποίησα πως η επιστήμη, μέχρι να κατανοηθεί, πολύ συχνά εξηγείται ως μαγεία). Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν θεωρίες και μία από αυτές προτείνει πως τα όνειρα είναι ο τρόπος με τον οποίο επεξεργαζόμαστε τις εμπειρίες μας. Αναμειγνύουμε εντυπώσεις και ιδέες για να καταλάβουμε και να ανακαλύψουμε τη σύνδεση, να εφεύρουμε. Αποκομμένο από τους νόμους της Φυσικής (και του γραμμικού χρόνου!) μέσα στο χάος των ονείρων το μυαλό μας βρίσκει την τάξη και έναν τρόπο να εξελιχθεί». Έτσι ακριβώς δομείται, διαβάζεται και βιώνεται το «Sandman». Δεν ερμηνεύεται απλά και μονοσήμαντα. Δεν είναι εύκολο. Όλες μαζί οι ιστορίες του, ωστόσο, αποτελούν μια σπάνια εμπειρία στην οποία ο αναγνώστης θέλει να επιστρέφει ξανά και ξανά. Το ίδιο δεν συμβαίνει άλλωστε και με τα όμορφα όνειρα; Δυστυχώς όμως και με τους εφιάλτες.

 

 

 

 

Και το σχετικό link...

 

 

[SPAWN]

Το πρόβλημα «διορθώνει» η πρωτοβουλία της Anubis (μετάφραση: Ηλίας Τσιάρας) να κυκλοφορήσει ολόκληρη τη σειρά

ΟΥΑΟΥ!!!