ΤΟ ΚΑΠΛΑΝΙ ΤΗΣ ΒΙΤΡΙΝΑΣ

[germanicus]

 

 

Το γνωστό παιδικό (?) μυθιστόρημα που έγραψε η Άλκη Ζέη ούσα εξόριστη στη Μόσχα το 1963, διασκευασμένο από τις Γεωργία Ζάχαρη και Στέλλα Στεργίου.

 

Ευ.Πο. - Λυ.Πο. Τα πρωτοσυνάντησα σε ένα ανθολόγιο στο σχολείο. Να ήταν Δημοτικό? Να ήταν Γυμνάσιο? Δεν θυμάμαι. Σίγουρα στη Μεταπολίτευση όμως αφού γεννήθηκα το 1972. Το απόσπασμα με εντυπωσίασε πάρα πολύ και έτσι είχα την τύχη να διαβάσω το βιβλίο. Ένα υπέροχο μαγικό βιβλίο που πάντα νόμιζα ότι λάμβανε χώρα στην Ικαρία (λαμβάνει χώρα στη Σάμο). Με μάγεψε. Με σημάδεψε. Μου γνώρισε για πρώτη φορά την ΕΟΝ και κάτι άλλο για τον Μεταξά πέρα από το Όχι. Με έκανε να θέλω πάντα να ζήσω ένα χειμώνα σε ένα νησί. Με έκανε ως φοιτητής να γράψω μια ολιγοσέλιδη ιστορία για το υποχρεωτικό πανεπιστημιακό μάθημα της έκθεσης στην ΟΥΖΑ την τρίτη φορά που αναγκάστηκα να το πάρω, γιατί κόπηκα τις 2 άλλες, όταν και έπεσα σε καθηγητή που μας έβαζε αρκετά ελεύθερο θέμα και μπορούσα να γράψω για αυτά που εγώ ήθελα και όχι αυτά που άλλοι νόμιζαν ότι θα έπρεπε να γράψω (οπότε και πήρα Α σοκάροντας τον academic advisor μου ). Ίσως και να μου γνώρισε το Πα Βου Γα Δι Κε Ζω Νη. Άμα ξέρετε για τι μιλάω, είστε τυχεροί  Άμα δεν ξέρετε... Well. Και να μην έχετε κάνει το εμβόλιο, δεν πειράζει  

 

Ως εκ τούτου, παρόλο που δεν είναι τόσο του γούστου μου το σχέδιο των 2 δημιουργών, το τσίμπησα αβλεπί.  Στις πρώτες σελίδες είχα μεν θέμα με το σχέδιο, αλλά προχωρούσα ακάθεκτος. Μέχρι που κατάλαβα ότι το σχέδιο ήταν εξ'επί τούτου παιδικό. Διότι απευθύνεται το κόμικ σε παιδιά? Δεν το νομίζω. Διότι είναι βασισμένο σε παιδικό μυθιστόρημα? ... Ποιο παιδικό μυθιστόρημα?  Στα 50 μου, μου είναι οφθαλμοφανέστατο ότι είναι ένα πολιτικότατο κείμενο  Τι πολιτικότατο? Ξύλινο και στρατευμένο? Δεν θα άντεχα 10η σελίδα άμα ήταν έτσι.  Πολιτικό, γλυκό και ανθρωπιστικό όπως ο Κόρτο, όπως τα σκίτσα του Στάθη (Σταυρόπουλου (μαμημένη επικαιρότητα που πρέπει να κάθομαι να βάζω και επώνυμο ενώ θα έπρεπε να λέω Στάθης και όλοι να καταλαβαίνουν για ποιον μιλάω...)) Στο μέτρο που αφορά εμένα λοιπόν είναι εξ'επι τούτου παιδικό γιατί εγώ το διάβασα παιδί. Και με φέρνει έτσι σε επαφή με το παρελθόν μου και με συναισθήματα που έχω κάπου μέσα μου  And I am thankful for that. Το τι ήθελαν να κάνουν οι καλλιτέχνες, well. Ας το πούνε όταν τις ρωτήσουν  150+ σελίδες και τις ρούφηξα  

Το Καπλάνι είχε γυριστεί και σε σειρά το 1990. Την έχει το Ertflix. Πολλάκις θέλησα να την δω. Ελληνική τηλεόραση όμως... Και δη του τότε. Ή δεν βλέπεται αντικειμενικά πλέον, ή είναι τόσες οι προκαταλήψεις μου που δεν μπορώ να τις περάσω ούτε καν για το Καπλάνι.

Τι είναι ένα Καπλάνι?  Κάτι σε μια βιτρίνα και όπως είπα και πριν δεν χρειάζεται να κάνετε το εμβόλιο άμα δεν ξέρετε  Σημάδι? Όταν πήγα να το αγοράσω, το μόνο αντίτυπο που είχαν ήταν αυτό στη βιτρίνα  Δεν με χάλασε  

Ευ.Πο. Πολύ Ευ.Πο.  Τόσο που πήρα την κουμπάρα μου και της είπα ότι άμα έχει κάποιο 10χρονο-12χρονο στον κύκλο της, να του το πάρει δώρο  Άμα και εσείς είχατε αγαπήσει το μυθιστόρημα, μη διστάσετε χιλιοστό να πάρετε το κόμικ. Αξίζει και με το παραπάνω  

 

 

 

υγ και μια σελίδα με το σχέδιο όπως την αλίευσα από το φβ της Ζαχάρη.

την βάζω καθαρά για τυπικούς λόγους "τάξης". Όπως προείπα, άμα σας άρεσε το μυθιστόρημα, χτυπήστε το άφοβα. 

 

εδιτ. κάτι ακόμα όσον αφορά το "παιδικό" σχέδιο. Το ντεκουπάζ και η ροή είναι εξαιρετικότατα  ποιο παιδικό λοιπόν?  

[Μενίγ Πουαγώ]

Με αυτές τις περίεργες λέξεις τέλειωνε ο παππούς την μελέτη τις Κυριακές το απόγευμα που τα κορίτσια μέτραγαν σταγόνες στα νοτισμένα τζάμια. Ξέρω τι είναι αλλά δε μαρτυράω. Η Άλκη Ζέη μαζί με την Γεωργία Σαριβαξεβάνη (ξέρεις ποια είναι) ήταν συμμαθήτριες στο γυμνάσιο και από τις αγαπημένες μου συγγραφείς. Αγαπημένο βιβλίο. Την σειρά την είδα πέρυσι ,μαζί με τον Θησαυρό της Βαγίας. Μου κράτησαν συντροφιά όντας αποκλεισμένος από τα χιόνια στο Νέο Ηράκλειο. Αδυναμία στον παππού βλέπεις. Ίσως διότι εμφανισιακά μου θύμιζε τον δικό μου που έχασα προ εικοσαετίας. Είθε να είσαι πάντα Ευ.Πο. και ποτέ Λυ.Πο. Νικόλα μου... Υπέροχη παρουσίαση!!!

[paola]

Εγω ειχα δει την σειρα οταν ημουν μικρη,δεν θυμαμαι σχεδον τιποτα,αλλα δεν εχω αξιωθει ακομα να διαβασω το βιβλιο αν και το θελω,καθως και καποια αλλα δικα της.

Ειδα  που βγηκε σε κομικ,το ειδα μαλιστα  και σε βιτρινα  βιβλιοπωλειου εδω,  και μου φανηκε ομορφο.

θα μπει στην λιστα μου(που ειναι απο εδω ως το διαστημα)  και βλεπουμε.

 

[nikos99]

Ρίχνοντας μια μάτια στη βιογραφία της είδα ότι είναι και η δημιουργός !!!!  του κούκλου κλουβιου που μαζί με τον μπάρμπα Μουτούση και την Σουβλιτσα (κουκλοθέατρο ) μεγάλωσαν πολλά παιδιά στην ασπρόμαυρη TV . 

[Kurdy Malloy]

μπαρμπα Μυτούσης. Έχω ακόμα παραστάσεις σε 45αρια

[Lord Makro]

Το πήρα κι εγώ (μου το έφερε ο Αϊ Βασίλης) πολύ όμορφη έκδοση, θα διαβαστεί σύντομα!

 

[Mandrake]

Με Μπάρμπα Μυτούση μπορεί να μη μεγάλωσα φίλε @ nikos99 , αλλά με "Καπλάνι της Βιτρίνας" ('90), "Θησαυρό της Βαγίας" ('84), "Κήπο με τ' αγάλματα" ('81) (αν και αυτή περισσότερο σαν όνειρο τη θυμόμουν) και πολλές άλλες, οπωσδήποτε! Η γενιά μου τηλεοπτικά για κουκλοθέατρο είχε τη Ροζαλία και τον Τιμολέων στη "Χιλιοποδαρούσα" ('83). Παρόλα αυτά έχουμε συλλέξει κάποιες λίγες πληροφορίες στην "RetroDB" και για τον "Μπάρμπα Μυτούση" ('66).   Σίγουρη αγορά το κόμικ ασυζητητί και να δεις επιτέλους τη σειρά Νίκο (germanicus), μα είναι μικρή και "βγαίνει νεράκι"!

Edited January 17, 2022 by Mandrake

[albertus magnus]

Απο τα αγαπημενα μου βιβλια οταν το πρωτοδιαβασα (καπου 12-13 χρονων). Ακομα θυμαμαι τις βυζαντινες νοτες αλλα και το ποση εντυπωση μου εκανε η λεξη "καπλανι" που εψαχνα στις εγκυκλοπαιδιες τοτε για να δω τι ειναι. Απο οταν ειχα δει την ανακοινωση ηξερα οτι θα το αγορασω και η πολυ καλη παρουσιαση (οπως παντα βεβαια) του @ germanicus μου ανεβαζει την προσμονη.

[Θοδωρής Καραπάνος]

Φαίνεται πολύ ωραία και προσεγμένη έκδοση, για ένα από τα κορυφαία σύγχρονα ελληνικά λογοτεχνικά έργα. Όσο για το σκίτσο, κι αυτό όμορφο δείχνει και φυσικά το άλμπουμ αναδεικνύεται πολύ με τα ζωντανά χρώματα . Όμως πιστεύω, ότι αυτά τα εξαιρετικά λογοτεχνικά έργα, πρέπει κανείς να τά διαβάζει κατευθείαν στο κείμενο, δηλαδή στην αρχική τους μορφή, καθώς θεωρώ ότι έτσι κάποιος μπορεί να αποκομίσει περισσότερα νοήματα(αυτός είναι ένας λόγος που μού αρέσουν μόνο τα Κλασικά Εικονογραφημένα πραγματεύονται ιστορικά γεγονότα). Οπότε προσωπικά δεν θα τό αγοράσω- τουλάχιστον άμεσα γιατί στο μέλλον μπορεί.

[Lord Makro]

Το διάβασα και έφυγε νεράκι, όμορφη δουλειά, να το πάρετε!

 

[albertus magnus]

Επανερχομαι αφου το διαβασα προχθες την Παρασκευη. Μια δουλεια που ειναι βασισμενη σε ενα πολυ πολυ πολυ καλο βιβλιο και μια μεταφορα που θα ελεγα εχει πιασει παρα πολυ το πνευμα και το υφος του βιβλιου οποτε εμενα μου αρεσε πολυ. Αντικειμενος δεν μπορω να ειμαι (το παραδεχομαι) γιατι το βιβλιο ειναι απο τα αγαπημενα μου και παρολο που πανε 25+ χρονια απο οταν το διαβασα το θυμαμαι ακομα πολυ καλα.  Ετσι απλα ενθουσιαστηκα οταν ειδα πολλες αγαπημενες σκηνες εικονογραφημενες πλεον. Το σχεδιο θα μπορουσε να ηταν λιγο καλυτερο αλλα δεν με ενοχλησε ιδιαιτερα. Ειναι σιγουρα μια δουλεια που  εγω την προτεινω.

[petran79]

Πάντως δεν καταλαβαίνω γιατί θέλουν να σχεδιάζουν το καπλανι με ρίγες λες και είναι τίγρης, ενώ στην πραγματικότητα είναι ασιατική λεοπάρδαλη που παλιότερα υπήρχε και στα Παράλια και πολύ παλιότερα και στην αρχαία Ελλάδα.

 

Πόσο μάλλον όταν απευθύνεται σε παιδιά που διψούν για γνώση.

[germanicus]

Δεν ξέρω τι ακριβώς είναι το kaplan στα Τούρκικα. Άνετα μπορεί να έχεις δίκιο  Η Άλκη Ζέη όμως γράφει: "Μια φορά κι έναν καιρό, ζούσε στο δάσος ένας τίγρης, ένα καπλάνι όπως το λένε στο νησί μας". Έκανε λάθος? Άλλαξε η λέξη μέσα στα χρόνια? Είναι μια λέξη που καλύπτει πολλά αιλουροειδή? Ο,τι κι αν ισχύει από αυτά, η συγγραφέας αναφερόταν ρητά σε έναν τίγρη  

 

 

edit να σημειώσω επίσης ότι σύμφωνα με αυτό εδώ, υπήρξε όντως ένα ταριχευμένο ζώο που όντως εμφανισιακά είναι λεοπάρδαλη και μάλλον ενέπνευσε τη συγγραφέα. (λέω μάλλον διότι τώρα ανακάλυψα αυτό το κείμενο και δεν ξέρω κατά πόσο ισχύει). Και πάλι όμως. Η Άλκη Ζέη έγραψε "ένας τίγρης"  

[petran79]

2 ώρες πριν, germanicus είπε:

Δεν ξέρω τι ακριβώς είναι το kaplan στα Τούρκικα. Άνετα μπορεί να έχεις δίκιο  Η Άλκη Ζέη όμως γράφει: "Μια φορά κι έναν καιρό, ζούσε στο δάσος ένας τίγρης, ένα καπλάνι όπως το λένε στο νησί μας". Έκανε λάθος? Άλλαξε η λέξη μέσα στα χρόνια? Είναι μια λέξη που καλύπτει πολλά αιλουροειδή? Ο,τι κι αν ισχύει από αυτά, η συγγραφέας αναφερόταν ρητά σε έναν τίγρη  

 

 

edit να σημειώσω επίσης ότι σύμφωνα με αυτό εδώ, υπήρξε όντως ένα ταριχευμένο ζώο που όντως εμφανισιακά είναι λεοπάρδαλη και μάλλον ενέπνευσε τη συγγραφέα. (λέω μάλλον διότι τώρα ανακάλυψα αυτό το κείμενο και δεν ξέρω κατά πόσο ισχύει). Και πάλι όμως. Η Άλκη Ζέη έγραψε "ένας τίγρης"  

 

Σημαίνει και λεοπάρδαλη. Οπότε μπορεί να είναι και παρερμηνεία, μιας και κάνεις δεν περίμενε να έχουν οι άνθρωποι ζωολογικες γνώσεις για ένα ζώο που για αιώνες δεν υπήρχε στην Ελλάδα και ήταν και πολύ δύσκολο να το πετύχεις.

 

Μικρό το κακό, απλά σε σχέση με τα λιοντάρια και τους τίγρεις η καημένη η λεοπάρδαλη είναι παραμελημένη παρόλο που υπήρχε στον ελλαδικό χώρο. 

 

Στην Αφρική κάποιες φυλές αυτήν θεωρούν βασίλισσα των ζώων αντί το λιοντάρι. 

 

 

https://en.m.wiktionary.org/wiki/kaplan

 

From Ottoman Turkish قپلان‎ (kaplan, “leopard”). Compare Old Turkic [script needed] (kaplan). Equivalent to kap (“to snatch, seize, catch”) +‎ -lan (suffix denoting a wild, predatory animal). Compare aslan (“lion”), yılan (“snake”), sırtlan (“hyena”). Cognate with Turkmen gaplaň, Kazakh қабылан (qabılan). 

 

https://www.hurriyetdailynews.com/shepherd-kills-first-anatolian-leopard-sighted-in-turkey-for-years-57317

 

Κάπως έτσι θα πρέπει να ήταν. 

 

Βirecik's colleague, Ahmet Kılıç, said the animal may have offspring and called for their protection. "The reappearance of the Anatolian leopard, which we have thought of as extinct for centuries, is very exciting. It's appearance in Diyarbakır is a miracle. Probably the villagers entered the area where the animal lived, or it may have offspring nearby. It appears to be a young, teenage leopard. Officials should immediately protect the zone," Kılıç said.

 

One of the causes of the leopard's extinction is thought to be trophy hunting, which was widespread until the 1970s. Leopards once also populated the Aegean and Mediterranean regions, according to scientists, some of whom maintain that around a dozen still remain in the wild in Turkey's eastern provinces.

[germanicus]

1 hour ago, petran79 said:

https://www.hurriyetdailynews.com/shepherd-kills-first-anatolian-leopard-sighted-in-turkey-for-years-57317

 

Κάπως έτσι θα πρέπει να ήταν. 

Το κείμενό μου δεν σε έψησε να ανοίξεις το λινκ για το ταριχευμένο ζώο  Όχι *κάπως έτσι*. Ακριβώς έτσι Η φωτογραφία στο λινκ είναι αυτή

 

Το έκθεμα βρίσκεται στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Αιγαίου στη Σάμο. 

 

Στη σελίδα του μουσείου λέει κι όλας
"Ένα πολύ ενδιαφέρον έκθεμα είναι το λεγόμενο «Καπλάνι», ένα αιλουροειδές, το οποίο πέρασε στη Σάμο από την απέναντι ακτή της Μικράς Ασίας πριν από 150 χρόνια. Το ζώο τότε θανατώθηκε και ταριχεύθηκε με τα μέσα της εποχής. Το ταριχευμένο ζώο περιπλανήθηκε αρκετά όλο αυτό το χρονικό διάστημα και κατέληξε στο Μουσείο μετά από δωρεά του Δήμου Σαμίων.

Το έκθεμα αυτό συντηρήθηκε κατά το δυνατόν και εκτίθεται σήμερα λόγω της ιστορικής του αξίας δεδομένου ότι από αυτό εμπνεύστηκε η λογοτέχνης κ. Αλκη Ζέη (έζησε τα παιδικά της χρόνια στη Σάμο) το βιβλίο της “το Καπλάνι της βιτρίνας“."

επιβεβαιώνωντας έτσι τα λεγόμενα στο άλλο σάητ που έβαλα πριν.

Πέραν των όσων λέει το wiktionary, kaplan εντέλει είναι αυτή τη στιγμή η τίγρη στα τούρκικα. Δες το λήμμα στη wikipedia. H Βεγγάλης λέγεται Bengal kaplanı και η Σιβηρίας Sibirya kaplanı. Κοιτάζω και το λήμμα στη wiktionary και βλέπω ότι οι Οθωμανοί αποκαλούσαν kaplan τη λεοπάρδαλη και τώρα στα τούρκικα λένε την τιγρη. Το λέει και εκεί... Τώρα πως έλεγαν οι Οθωμανοί την λεοπάρδαλη και ποια η πορεία της λέξης στα τούρκικα...  Και γιατί ενώ η Ζέη (που σαφώς και ήταν μορφωμένη) ενώ είχε δει λεοπάρδαλη επέλεξε να γράψει τίγρη...  Για φιλόλογους αυτά  

 

[petran79]

38 λεπτά πριν, germanicus είπε:

Το κείμενό μου δεν σε έψησε να ανοίξεις το λινκ για το ταριχευμένο ζώο  Όχι *κάπως έτσι*. Ακριβώς έτσι Η φωτογραφία στο λινκ είναι αυτή

 

Το έκθεμα βρίσκεται στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Αιγαίου στη Σάμο. 

 

Στη σελίδα του μουσείου λέει κι όλας
"Ένα πολύ ενδιαφέρον έκθεμα είναι το λεγόμενο «Καπλάνι», ένα αιλουροειδές, το οποίο πέρασε στη Σάμο από την απέναντι ακτή της Μικράς Ασίας πριν από 150 χρόνια. Το ζώο τότε θανατώθηκε και ταριχεύθηκε με τα μέσα της εποχής. Το ταριχευμένο ζώο περιπλανήθηκε αρκετά όλο αυτό το χρονικό διάστημα και κατέληξε στο Μουσείο μετά από δωρεά του Δήμου Σαμίων.

Το έκθεμα αυτό συντηρήθηκε κατά το δυνατόν και εκτίθεται σήμερα λόγω της ιστορικής του αξίας δεδομένου ότι από αυτό εμπνεύστηκε η λογοτέχνης κ. Αλκη Ζέη (έζησε τα παιδικά της χρόνια στη Σάμο) το βιβλίο της “το Καπλάνι της βιτρίνας“."

επιβεβαιώνωντας έτσι τα λεγόμενα στο άλλο σάητ που έβαλα πριν.

Πέραν των όσων λέει το wiktionary, kaplan εντέλει είναι αυτή τη στιγμή η τίγρη στα τούρκικα. Δες το λήμμα στη wikipedia. H Βεγγάλης λέγεται Bengal kaplanı και η Σιβηρίας Sibirya kaplanı. Κοιτάζω και το λήμμα στη wiktionary και βλέπω ότι οι Οθωμανοί αποκαλούσαν kaplan τη λεοπάρδαλη και τώρα στα τούρκικα λένε την τιγρη. Το λέει και εκεί... Τώρα πως έλεγαν οι Οθωμανοί την λεοπάρδαλη και ποια η πορεία της λέξης στα τούρκικα...  Και γιατί ενώ η Ζέη (που σαφώς και ήταν μορφωμένη) ενώ είχε δει λεοπάρδαλη επέλεξε να γράψει τίγρη...  Για φιλόλογους αυτά  

 

 

Η αφήγηση του γεγονότος από άλλη πηγή λέει πως επειδή τότε δεν είχαν τις απαραίτητες γνώσεις και μέσα ταρίχευσης στη Σάμο (μέσα με τέλη 19ου αιώνα), αλλά ούτε υπήρξε φωτογράφος στην περίοχη για να το δούμε όπως ήταν,  καταστράφηκε μεγάλο μέρος του νεκρού ζώου κατά τη διάρκεια της ταρίχευσης. 

Για αυτό μπορεί να ήταν πιο κοντά σε μια κανονική λεοπάρδαλη.

[Μενίγ Πουαγώ]

Υπέροχη και πολυτελής έκδοση. Η συγγραφέας και η σχεδιάστρια σεβάστηκαν απόλυτα το πρωτότυπο κείμενο και το αποτέλεσμα είναι άψογο. Ειδικά η γενιά των 40+ (που μεγάλωσε με το βιβλίο αλλά και την υπέροχη σειρά) θα το απολαύσει. Σίγουρα το βιβλίο ,παρ' ότι έχει για πρωταγωνιστές παιδιά, δε το λες παιδικό.

[Argail]

Δεν έτυχε μικρός να διαβάσω αυτό το βιβλίο, θα μπορούσε αλλά δεν έτυχε. (Παρότι με καταγωγή από Σάμο )

Πιο μεγάλος πάντα προτιμούσα να διαβάσω κάτι άλλο στην θέση του οπότε ούτε και μεγάλος το διάβασα (ακόμη τουλάχιστον).

Τελικά πήρα το κόμικ σαν μια ευκαιρία να το διαβάσω στα γρήγορα. 

Ναι το παιδικό σχέδιο στην αρχή κάθεται λίγο κάπως όμως 10 σελίδες μετά δεν σε νοιάζει, στην αρχή κάπως χάθηκα με τους χαρακτήρες και την γρήγορη ροή αλλά οκ το βρήκα.

Μπορώ να καταλάβω πόσο ωραίο είναι για όσους το είχαν διαβάσει μικροί να το βλέπουν εδώ, έχει πολύ δυνατές στιγμές, καταπληκτικά μηνύματα και μια δόση μυστηρίου, πανέμορφη δουλειά που με έπεισε ότι πρέπει να διαβάσω και το βιβλίο κάποια στιγμή.

Παραθέτω τα εξώφυλλα της Β' Έκδοσης, Ιούλιος 2022

  

 

Μεταφέρθηκαν στην βάση.

 

[Ion]

Δεν είχα διαβάσει το βιβλίο, δεν είχα δει τη σειρά, δεν ήξερα τι είναι το καπλάνι, αλλά μόλις είδα το όμορφο σχέδιο των κοριτσιών ψήθηκα αμέσως να το διαβάσω. Μια πολύ ωραία ιστορία, που αν εξαιρέσεις το πολιτικό κομμάτι, εμένα μου θύμισε σε πολλά σημεία τις παιδικές μου διακοπές στο χωριό στην Κρήτη. Υπέροχη έκδοση με μεγάλες σελίδες και όμορφα χρώματα, δείχνει παιδικό αλλά δεν είναι μόνο για παιδιά.