Μετάβαση στο περιεχόμενο

Έφυγε και ο δεύτερος πατέρας του Αστερίξ [Κουκουλάς Γιάννης, efsyn.gr, 28/03/2020]


ramirez

Προτεινόμενες Καταχωρήσεις


  • Member ID:  2298
  • Group:  Members
  • Topic Count:  1596
  • Content Count:  5019
  • Reputation:   34448
  • Achievement Points:  5027
  • Days Won:  14
  • With Us For:  6159 Days
  • Status:  Offline
  • Last Seen:  

Με το έργο του ο Αλμπέρ Ουντερζό έκανε εκατομμύρια ανθρώπους να γελάσουν, να ενδιαφερθούν για την Ιστορία και τον παγκόσμιο πολιτισμό και πάνω απ’ όλα να ζηλέψουν τους ανυπότακτους και αδούλωτους Γαλάτες.

 

 

01.thumb.jpg.88aabaa7e3ab1d6f56764afac2c6297b.jpg

 

 

Ο Αστερίξ είναι αναμφίβολα ο πιο δημοφιλής χαρακτήρας των ευρωπαϊκών κόμικς και ένας από τους πιο γνωστούς ήρωες της ένατης τέχνης παγκοσμίως. Η ιδέα για τον βραχύσωμο Γαλάτη ξεπήδησε από την οργιώδη φαντασία του Ρενέ Γκοσινί, αλλά για την εικόνα του ήταν αποκλειστικά υπεύθυνος ο Αλμπέρ Ουντερζό.

 

 

02.thumb.jpg.6cf426f7b203b38c70e2edc72f772281.jpg

Οι Γκοσινί και Ουντερζό το 1975

 

 

Η συνεργασία των δύο εμβληματικών δημιουργών ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1950 και ένα από τα πρώτα αποτελέσματά της ήταν ο Ινδιάνος Ούμπα-Πα, ένας χαρακτήρας που μπορεί να μη γνώρισε την επιτυχία που είχαν όσοι ακολούθησαν αλλά έμαθε τους δυο καλλιτέχνες να δουλεύουν μαζί, να μοιράζονται ιδέες, να πειραματίζονται, να τολμούν. Το 1959 ανέλαβαν από κοινού τις τύχες του περιοδικού Pilote με κόμικς που δεν απευθύνονταν σε μικρούς αναγνώστες αλλά σε μεγαλύτερα παιδιά, εφήβους, ακόμα και ενηλίκους. Ο Γκοσινί ανέλαβε τη συνολική επιμέλεια και ο Ουντερζό την καλλιτεχνική διεύθυνση. Παρά τον φόρτο της έκδοσης ενός περιοδικού και του συντονισμού πλειάδας σπουδαίων δημιουργών, οι δυο φίλοι δεν σταμάτησαν να συνεργάζονται και σύντομα παρουσίασαν την πρώτη τους μεγάλη επιτυχία, μια χιουμοριστική σειρά με Γαλάτες πρωταγωνιστές στα χρόνια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Ο Αστερίξ, ο Οβελίξ και όλοι οι παράξενοι, ανυπότακτοι και καλοφαγάδες Γαλάτες, που βάζουν πάνω απ’ όλα την ελευθερία τους κόντρα σε έναν πάνοπλο στρατό κατακτητών, κέρδισαν αμέσως τις εντυπώσεις του κοινού. Η πρώτη ιστορία με τίτλο «Αστερίξ ο Γαλάτης», που συγκεντρώθηκε σε ενιαίο άλμπουμ το 1961, άνοιξε τον δρόμο για μια ξέφρενη πορεία, τόσο δημιουργικά για τους δυο καλλιτέχνες όσο και εκδοτικά.

 

 

03.thumb.jpg.57892c8d932d4685c1a3cab75a674864.jpg

Οι Γκοσινί και Ουντερζό εξηγούν πώς συνέλαβαν την ιδέα για τον Αστερίξ (1962)

 

 

Οι Γκοσινί και Ουντερζό, μέχρι τον θάνατο του πρώτου το 1977 σε ηλικία 51 ετών, φιλοτέχνησαν 24 ιστορίες με πιο γνωστές τις: «Αστερίξ και Κλεοπάτρα» (1965), «Ο Αστερίξ Λεγεωνάριος» (1967), «Ο Αστερίξ στους Ολυμπιακούς Αγώνες» (1968), «Η Κατοικία των Θεών» (1971), «Ο Μάντης» (1972) κ.ά., που όλες μεταφράστηκαν σε δεκάδες γλώσσες, πούλησαν εκατομμύρια αντίτυπα αλλά, παραδόξως, δεν σημείωσαν μεγάλη επιτυχία στις ΗΠΑ, ίσως λόγω της μεγάλης αμερικανικής παράδοσης στο υπερηρωικό είδος που δεν άφηνε χώρο σε εναλλακτικούς και χιουμοριστικούς ήρωες με πεδίο δράσης τους την Ευρώπη της αρχαιότητας.

 

Από το 1977 και μετά ο Ουντερζό συνέχισε τις ιστορίες του Αστερίξ γράφοντας ο ίδιος τα σενάρια και φυσικά σχεδιάζοντάς τα («Η Μεγάλη Τάφρος», «Η Οδύσσεια του Αστερίξ», «Η Γαλέρα του Οβελίξ» κ.ά.) μέχρι το 2005, όταν και κυκλοφόρησε το «Και ο Ουρανός Έπεσε στο Κεφάλι τους» που ήταν και το τελευταίο άλμπουμ του Αστερίξ με τη συμμετοχή του. Η αλήθεια είναι ότι για τις περισσότερες από αυτές τις ιστορίες η κριτική δεν ήταν ένθερμη καθώς, αν και τα σχέδια παρέμειναν στα υψηλά πρότυπα του παρελθόντος, το χιούμορ ήταν εμφανώς διαφορετικό από αυτό του Γκοσινί και τα σενάρια είχαν όλο και περισσότερες αναφορές στη σύγχρονη ζωή, γεγονός που δεν ικανοποίησε μια μερίδα πιστών οπαδών του Αστερίξ. Αυτό από την άλλη δεν μείωσε σε τίποτα την εμπορική επιτυχία και τις ατέλειωτες επανεκδόσεις και μεταφράσεις.

 

 

04.thumb.jpg.9a40a76ccdecc3d5bd6408467acbd961.jpg

Η πρώτη περιπέτεια (1980) που δημιούργησε ο Ουντερζό μόνος του μετά το θάνατο του Γκοσινί

 

 

Από το 2013 τις τύχες των Γαλατών ανέλαβαν δυο νέοι Γάλλοι δημιουργοί, οι Jean-Yves Ferri και Didier Conrad, που συνεχίζουν πάνω στα χνάρια των Γκοσινί και Ουντερζό με αρκετή επιτυχία μέχρι σήμερα. Ως προς καθαυτό το σχεδιαστικό μέρος και τη μοναδική δεξιοτεχνία του Ουντερζό, αξίζει να επισημανθεί η σπάνια ικανότητά του να αποδίδει με έναν εξόφθαλμα στερεοτυπικό τρόπο σχεδόν κάθε χαρακτήρα, κάθε κοινωνική ομάδα, κάθε εθνική προέλευση, χωρίς ποτέ να γίνεται προσβλητικός ή να μπορεί να χαρακτηριστεί ρατσιστής. Η πολιτική ορθότητα φυσικά δεν είχε απλωθεί τόσο έντονα, στην τέχνη γενικά και στην τέχνη των κόμικς ειδικότερα όταν ο Ουντερζό ξεκίνησε να σχεδιάζει, αλλά το χιούμορ του ήταν τόσο επιτυχές και οι προθέσεις του τόσο προδήλως αγαθές που θα ήταν υπερβολή να δεχτεί κριτική επειδή παρουσιάζει τον αφελή Οβελίξ ως ευτραφή, τον υπερήλικα Μαθουσαλίξ στα όρια της άνοιας, τους Αιγύπτιους κοντούς και σχεδόν ομοιόμορφους, τους Έλληνες με μεγάλες μύτες, τους Αφρικανούς με φουσκωτά χείλια. Αυτό όμως δεν γίνεται για να χλευαστούν οι άνθρωποι ή οι λαοί αλλά για να γίνουν ταχέως αναγνωρίσιμοι. Άλλωστε όλοι αντιμετωπίζονται από τα ευφυή πενάκια του Ουντερζό με την ίδια διάθεση για χιούμορ.

 

 

05.thumb.jpg.3383d9ea8309238e72213fff910a3581.jpg

Απόσπασμα από «Το δώρο του Καίσαρα» (1974).

Όλες οι ιστορίες του Αστερίξ κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Μαμούθ Κόμιξ.

 

 

Όπως σημειώνει και η Μαριάννα Μίσιου στο εξαιρετικό βιβλίο της για τον Γκοσινί και τις θεωρητικές, ερμηνευτικές και διδακτικές διαστάσεις των κόμικς με τίτλο «Τα Κόμικς από το Περίπτερο στη Σχολική Τάξη – Ξεφυλλίζοντας τον Γκοσινί»: «Εκτός από τα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά του κάθε λαού, οι ενδυματολογικές επιλογές και τα χρηστικά αντικείμενα συμβάλλουν στον σχηματισμό της εξωτερικής εμφάνισης του Άλλου που τον διαχωρίζει από το Εγώ. Τα κοινά και συνηθισμένα αντικείμενα του Άλλου είναι αξιοπερίεργα και αλλόκοτα για κάποιον που δεν ανήκει στην κουλτούρα του. Για τον λόγο αυτόν κάθε τέτοιο αντικείμενο επισημαίνει την ετερότητα παραπέμποντας στον χαρακτήρα και τη νοοτροπία του Άλλου. Για παράδειγμα στον Αστερίξ, η ενδυμασία που αποτελείται από προβιές ζώων φοριέται από λαούς που εμφανίζονται ως τραχείς, όπως οι Γότθοι και οι Νορμανδοί. Οι Γότθοι τυλίγονται με μια προβιά, τα πόδια τους είναι γυμνά και κρατούν πελέκια ή ρόπαλα, γεγονός που ενισχύει την εντύπωση της βαρβαρότητας. Οι Νορμανδοί φορούν και αυτοί γιλέκα από προβιά και πίνουν από ανθρώπινα κρανία. Αντίθετα οι Έλληνες φορούν χλαμύδα και κρατούν στις πλάτες τους αμφορείς, οι Γαλάτες ψηλές βράκες και ξίφη, ενώ οι ενδυμασίες των Βρετανών είναι από ύφασμα τουίντ ή καρό, από όπου αναδύεται μια σχετική κομψότητα και συχνά κρατούν ένα φλιτζάνι τσάι».

 

Αυτή η πολυποικιλότητα των εμφανίσεων και των συμπεριφορών βρίσκει την αποθέωσή της όμως στους τρόπους που ο Ουντερζό αποδίδει τα πραγματολογικά στοιχεία, την αρχιτεκτονική, τη ρυμοτομία, ακόμα και τα φαγητά και τα οχήματα και περισσότερο τα στοιχεία της πολιτιστικής κληρονομιάς κάθε λαού. Όπως επισημαίνει η Μαριάννα Μίσιου: «Στα “αντικείμενα” του Άλλου ανήκουν και τα αξιοθέατα που ανακαλύπτουν στα ταξίδια τους οι Γαλάτες πρωταγωνιστές, τα οποία αποτελούν ισχυρά σύμβολα της συλλογικής ταυτότητας. Χάρη στη μεγάλη τους διάδοση, τα μνημεία της πολιτισμικής κληρονομιάς του κάθε λαού είναι παγκοσμίως γνωστά και αναγνωρίζονται εύκολα από τους αναγνώστες κάθε πολιτισμού. Παράλληλα το σύνολο αυτών των αναφορών μαρτυρεί την αναγνώριση της πολιτισμικής ταυτότητας του Άλλου. Για παράδειγμα, όταν ο Αστερίξ και οι φίλοι του φτάνουν στην Αθήνα απολαμβάνουν την Ακρόπολη, τις δωρικές στήλες του Παρθενώνα, το χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς […] Παρόμοια στη Βρετανία ο Οβελίξ φυλακίζεται στον Πύργο του Λονδίνου, ένα από τα πιο γνωστά ιστορικά κτίρια και ένα από τα σύμβολα του Λονδίνου που κατά καιρούς χρησιμοποιήθηκε ως κάστρο και ως φυλακή για αριστοκράτες […] Στην Αίγυπτο οι πρωταγωνιστές συναντούν την αρχαία πόλη Λούξορ, τη Σφίγγα και τις πυραμίδες, ενώ στη Γενεύη διέρχονται από το κτίριο των Ηνωμένων Εθνών».

 

 

06.thumb.jpg.a2353661f18cc9b06b299d15c59c6950.jpg

 

 

Το στίγμα λοιπόν στις ιστορίες των Γκοσινί και Ουντερζό για περίπου δύο δεκαετίες και στο έργο του Ουντερζό μόνου του για τις επόμενες τρεις δεν δίνουν τα αρνητικά στερεότυπα, αλλά οι χιουμοριστικές αναπαραστάσεις του Άλλου όπως είναι καταγεγραμμένος, εσφαλμένα ίσως, στη συλλογική μνήμη και γνώση. Οι προθέσεις όμως είναι αγαθές και με γνώμονα το καλοπροαίρετο χιούμορ. Επιπλέον, η δημοκρατικότητα των χιουμοριστικών αναπαραστάσεων από τις οποίες δεν ξεφεύγει κανείς, κι ακόμα περισσότερο οι Γαλάτες πρόγονοι του Ουντερζό που αποδίδονται με το μέγιστο του χιούμορ, αίρει κάθε επιφύλαξη. Το έργο του Ουντερζό ήταν και θα είναι αξεπέραστο για πολλές γενιές αναγνωστών που γνώρισαν μέσω των σχεδίων του και των πανέξυπνων αναχρονισμών του δεκάδες πολιτισμούς και συμπεριφορές, μνημεία και συνήθειες λαών, ιστορικά και πολιτικά γεγονότα. Και πάντα με επίκεντρο την αδάμαστη ψυχή μιας ομάδας ανθρώπων που επιλέγουν να ζήσουν αδούλωτοι απέναντι σε μια πολεμική μηχανή. Ο Ουντερζό, όπως και ο Γκοσινί, ποτέ δεν εξιδανίκευσε τον Αστερίξ και τους συγχωριανούς του. Τους παρουσίασε οξύθυμους, γκαφατζήδες, ευκολόπιστους, δεισιδαίμονες αλλά την κρίσιμη στιγμή μονιασμένους και καθόλου διστακτικούς να πράξουν το αυτονόητο: να υπερασπιστούν τη γη τους κόντρα στον εισβολέα. Όχι μόνο με τα λόγια αλλά και εμπράκτως. Με δικαιολογημένη και επιβεβλημένη βία κόντρα στη βία του ισχυρού.

 

 

 

 

Και το σχετικό link...

Σύνδεσμος για σχολιασμό
Μοιραστείτε με άλλους ιστότοπους

Join the conversation

You can post now and register later. If you have an account, sign in now to post with your account.

Επισκέπτης
Απάντηση σε αυτό το θέμα ...

×   Έχετε επικολλήσει περιεχόμενο με μορφοποίηση.   Κατάργηση μορφοποίησης

  Επιτρέπονται μόνο 75 emoticons maximum.

×   Ο σύνδεσμός σας έχει ενσωματωθεί αυτόματα.   Εμφάνιση ως σύνδεσμος

×   Το προηγούμενο περιεχόμενό σας έχει αποκατασταθεί.   Διαγραφή εκδότη

×   Δεν μπορείτε να επικολλήσετε εικόνες απευθείας. Ανεβάστε ή εισάγετε εικόνες από URL

×
×
  • Δημιουργία νέου...

Σημαντικές πληροφορίες

Χρησιμοποιώντας αυτή τη σελίδα, αποδέχεστε τις Όρους χρήσης μας.