Αστερίξ: Το μαγικό φίλτρο των Γκοσινί - Ουντερζό... [Χερουβείμ Βαγγέλης, avgi.gr, 29/03/2020]

[ramirez]

Αντί οποιασδήποτε άλλης εθιμικής ψευδοείδησης, την Πρωταπριλιά του 1993 η βρετανική "Independent" ανήγγειλε στους αναγνώστες της ότι επιτέλους η ειδική αγγλο-γαλλική ομάδα αρχαιολόγων είχε βρει το χωριό του Αστερίξ! Τα ερείπια που είχαν βρεθεί επέτρεπαν το συμπέρασμα πως επρόκειτο για το πραγματικό γαλατικό χωριό που εικονιζόταν με μεγεθυντικό φακό στην αρχή κάθε νέου επεισοδίου του Αστερίξ. Επινοημένη η είδηση. Όμως αν έδειχνε κάτι πραγματικό το ψεματάκι της έγκυρης εφημερίδας, αυτό ήταν το διαρκές ενδιαφέρον ενός ευρύτατου κοινού για την Ιστορία που είχε διδαχθεί μέσα από τις εικονογραφημένες χιουμοριστικές αφηγήσεις του Ρενέ Γκοσινί και του Αλμπέρ Ουντερζό.

 

Τρία χρόνια αργότερα,το 1996, το "Figaro Magazine" φωτογράφιζε από ψηλά το λιμάνι Erquy, με τον Ουντερζό μέσα από το ελικόπτερο να το δείχνει με το δάκτυλο... "Πήρα την τρομάρα της ζωής μου. Δεν φορούσα ζώνη ασφαλείας, τα πόδια μου κρέμονταν στο κενό, έβρεχε, και το νερό όπως το έσπρωχνε ο έλικας μου μαστίγωνε το πρόσωπο, ενώ το ελικόπτερο έπαιρνε τη μέγιστη κλίση για να φαίνεται όσο γίνεται καλύτερα το χωριό. Και βέβαια μου ζητούσαν να χαμογελώ και να έχω 'φυσικό ύφος'! Το επάγγελμα του σχεδιαστή έχει και κάποιες βρεγμένες πλευρές" σημείωνε ο Ουντερζό, που μάλλον δεν ήταν κι εντελώς άσχετος με τον εντοπισμό στο συγκεκριμένο χώρο του σκηνικού των περιπετειών του Αστερίξ. Το λιμάνι αυτό ήταν από τα πιο αγαπημένα του μέρη κατά τα χρόνια της Κατοχής όταν ήταν έφηβος. Πιθανότατα οι εφηβικές αποδράσεις του πέρασαν μέσα από τα μολύβια του σχεδιαστή και έγιναν ο φανταστικός χάρτης του ανυπότακτου χωριού των Γαλατών...

 

 

 

 

Μια ανορθόδοξη "αναψηλάφηση"

 

Ο Ρενέ Γκοσινί ήταν αναμφίβολα η κινητήρια ψυχή αυτής της επιτυχημένης αφήγησης. Δικά του τα κείμενα, όπως και πολλά άλλα διάσημα, του Μικρού Νικόλα, του Ούμπα-Πα και του Λούκυ Λουκ. Ήταν κι αυτός σχεδιαστής, όμως τα σενάριά του έγιναν μεγάλες επιτυχίες με τη συνδρομή κατά κανόνα άλλων σχεδιαστών. Με τον Αλμπέρ Ουντερζό συνεργάζονται σε κάμποσα διαφορετικά εγχειρήματα τη δεκαετία του 1950, μέχρι που το '59 ο Αστερίξ καταφέρνει να κλέψει την παράσταση. Μέσα από μια ανορθόδοξη "αναψηλάφηση" της Ιστορίας των προγόνων των Γάλλων υπό ρωμαϊκή κατοχή, με πολλά ευφυή λογοπαίγνια, με ευρηματικά ονόματα που ξεγυμνώνουν άμεσα τον ρόλο των υποκειμένων, με τον συστηματικό σαρκασμό των πολιτισμικών διαφορών... Αλλά και με την εύγλωττη παραστατικότητα των πλάνων του Ουντερζό και το ιδιαίτερα κινητικό για τα στάνταρ της εποχής εκείνης σχέδιο των χαρακτήρων και των στιγμιοτύπων από τα ομαδικά δρώμενα, χωρίς τα οποία θα ήταν οι περιπέτειες των Γαλατών μια ακόμα λογοτεχνία του φανταστικού. Χωρίς οπτική ενσάρκωση και γεωπολιτική εδαφικότητα.

 

 

Δύο μαέστροι

 

Πολλοί λάτρεις της σειράς που έχουν πέσει μικροί στη χύτρα της μαγείας της λένε πως η ψυχική ορμή της χάθηκε οριστικά με τον ξαφνικό χαμό του Ρενέ Γκοσινί το 1977. Και παρότι ο Ουντερζό συνέχισε να γράφει, να σχεδιάζει και να κυκλοφορεί ιστορίες του Αστερίξ μέχρι το 2011, αυτές δεν διατηρούσαν τη ζωντάνια των παλαιότερων. Ίσως έχουν δίκιο. Όμως είναι αληθινά αδύνατον να ξεχωρίσει κανείς σε ποσοστά την εξ αδιαιρέτου συμβολή του σεναριογράφου και του σχεδιαστή, ως των δύο γονέων της ανεπανάληπτης επιτυχίας. Διότι τα πάντα, από τα σκηνικά και τους χαρακτήρες, από το ντεκουπάζ, τον χωρισμό των καρέ και του κειμένου μέχρι τα ευρηματικά ονόματα και το πάρε-δώσε με την Ιστορία, δηλαδή τον χρόνο, τον τόπο και τη φάρσα τους, ήταν προϊόντα δυναμικής ζύμωσης μεταξύ των δύο μαέστρων. Ήταν κέντημα και των δύο οι ιστορίες που για 28 χρόνια παραδίδονταν από γενιά σε γενιά και κυκλοφορούσαν σε εκατοντάδες χιλιάδες αντίτυπα η καθεμιά.

 

 

Δημιούργημα της μεταπολεμικής περιόδου

 

Μια και μιλάμε όμως για Ιστορία, διαλεκτική ένταση και φαντασία, ας μην περιοριζόμαστε ψάχνοντας μόνο κάποιο DNA της επιτυχημένης συνεργασίας σε κάποιο εργαστήρι. Ήταν και η εποχή που επέτρεψε, αν δεν έσπρωξε, τους δημιουργούς να ξετυλίξουν τα κόλπα τους. Να δέσει ο μαγικός τους ζωμός. Η Ευρωπαϊκή και δη η γαλλική μεταπολεμική συνθήκη. Η σκέψη, η καλλιτεχνική δημιουργία και η αναζήτηση ενός ιδιαίτερου στίγματος μέσα από την ανανέωση και τις ανατροπές των τοτέμ, των ταμπού και των... μενίρ. Το όλο και πιο εγγράμματο και αυτοκριτικό χιούμορ κέρδιζε έδαφος σε μια κοινωνία που βαριόταν, λίγες ώρες πριν ξεσπάσει ο Μάης του '68. Η φαντασία στην εξουσία, η κριτική των... Μαθουσαλίξ, οι έφοδοι στον ουρανό! Στον ουρανό; Λέτε να μας πέσει στο κεφάλι τώρα που φορτώθηκε και τον Αλμπέρ Ουντερζό;

 

 

 

 

Και το σχετικό link...

Επεξεργασία Απριλίου 18, 2020 από ramirez