Merlin 's music box: Το μουσικό φανζίν είναι ανάγκη έκφρασης μέσα από συλλογική προσπάθεια [Καλλιμάνης Χρήστος, efsyn.gr, 21/01/2019]

[ramirez]

Φανζίν. Ένας όρος που έρχεται από προηγούμενες δεκαετίες και ίσως στο μικρότερο ηλικιακά κοινό να μην λέει πολλά, όμως σε εκείνους που γνώρισαν και λάτρεψαν τη μουσική πριν από την έκρηξη του Διαδικτύου αποτελεί μία λέξη... θρυλική. Το Merlin's Music Box, λοιπόν, ένα από τα θρυλικά undergound μουσικά φανζίν που άρχισαν να κυκλοφορούν στη δεκαετία του 1980 γιορτάζει, πλέον, τα τριάντα του χρόνια και το κάνει με τρόπο εκρηκτικό, δηλαδή με δύο σημαντικά live σε έναν ιστορικό χώρο όπως το Anclub στις 9 και στις 23 Φλεβάρη. Το φανζίν, το οποίο «κυκλοφορεί», πλέον, ανανεωμένο σε διαδικτυακή μορφή, καλύπτει την ελληνική underground σκηνή (και όχι μόνο) και επιχειρεί να προσεγγίσει τη μουσική με μια διαφορετική οπτική.

 

 

 

 

Αλλά αρκετά με τις εισαγωγές. Ας μας μιλήσουν καλύτερα οι... ειδικοί Γιάννης Καστανάρας, Μιχάλης Τζάνογλος και Βασίλης Τζάνογλος, οι ιδρυτές του Merlin 's Music Box.

 

Ας πούμε αρχικά δύο λόγια για το Merlin ’s του τότε και του τώρα.

 

Το Merlin ’s Music Box ξεκίνησε κάπου στα τέλη του 1988 από μία παρέα. Ήμασταν ο Γιάννης Καστανάρας και τα αδέλφια Μιχάλης και Βασίλης Τζάνογλος, με τον τελευταίο να κατέχει κάποια τεχνογνωσία και εξοπλισμό. Η γνωριμία μας είχε γίνει κάποια χρόνια νωρίτερα, γύρω στα τέλη του 1981, μέσα από τις “πολιτικές δράσεις” στις οποίες συμμετείχαμε. Που; Στα Εξάρχεια. Αντίστοιχη ιδεολογία, αντίστοιχα ακούσματα, αντίστοιχες ανησυχίες, αντίστοιχη ηλικία και αντίστοιχη εγκεφαλική βλάβη. Τι πιο λογικό απ’ το να κολλήσουμε. Ουσιαστικές διαφορές δεν υπάρχουν ανάμεσα στο τότε και στο τώρα. Αν πρέπει ντε και καλά να βρούμε κάποιες, θα λέγαμε ότι το κύριο μέσο τότε ήταν το χαρτί ενώ τώρα είναι το internet και ότι έχουν αυξηθεί σημαντικά τα ακούσματα και, σε δραματικό βαθμό, η… ηλικία και η… εγκεφαλική βλάβη. Όπως γράφουμε και στο site μας (merlins.gr) “Το Merlin 's Music Box ήταν, είναι και θα είναι ένα φανζίν…  με σκοπό την παρουσίαση μουσικών σχημάτων και καλλιτεχνών από το χώρο της rock (και όχι μόνον), τη διοργάνωση εκδηλώσεων και, κυρίως, την τέρψη των φίλων του”.

 

Η καλύτερη και η χειρότερη στιγμή του;

 

Σίγουρα είναι πολλές οι καλές στιγμές και γι’ αυτό είμαστε ακόμα εδώ. Τι να πρωτοθυμηθούμε; Τις ώρες που περνούσαμε μαζί ακούγοντας καινούργια (και παλιά) πράγματα; Τα ψαξίματα σε περιοδικά του εξωτερικού; Τις αλληλογραφίες με συγκροτήματα και έντυπα; Τα punk φανζινάκια από κάθε γωνιά του πλανήτη που έφταναν στα χέρια μας; Τα μερόνυχτα που γράφαμε, μοντάραμε & τυπώναμε; Τις γνωριμίες και κυρίως τις φιλίες που κάναμε και που κρατάνε από τότε; Τα live που διοργανώναμε και συνεχίζουμε να διοργανώνουμε; Εκείνη την απίστευτη συναυλία που οργανώσαμε χάρη στον εξαίρετο συνεργάτη μας Βασίλη Μπαμπούρη στο θεατράκι του Στρέφη και βούλιαξε ο λόφος από τον κόσμο και τις «πενιές» των Deus ex Machina, των Aρνητική Στάση, των Make Believe, και του R.R. Hearse; Αν θα έπρεπε να διαλέξουμε μία στιγμή, αυτή σίγουρα είναι η στιγμή που πήραμε στα χέρια μας το 1ο τεύχος. Σε ότι αφορά τις κακές στιγμές, είναι βέβαιο ότι μέσα στα τόσα χρόνια υπήρξαν και τέτοιες. Στιγμές και γεγονότα που θα μπορούσαν να διαλύσουν όχι μόνο το Merlin ’s Music Box, αλλά και τη φιλία μας. Όμως είμαστε ακόμα εδώ. Και οι τρεις που το ξεκινήσαμε. Άντε, αναλογικά με την καλύτερη στιγμή, ας πούμε ότι η χειρότερη ήταν τότε που σταμάτησε η έντυπη κυκλοφορία του.

 

 

 

 

Ποια είναι λοιπόν η βασική αποστολή ενός fanzine, έντυπου ή ηλεκτρονικού και ποια τα βασικά του στοιχεία;

 

Χμμμμ… Αποστολή… Δεν είμαστε ούτε μισθοφόροι, ούτε ιεροκήρυκες για να έχουμε αποστολές. Για να σοβαρευτούμε, πιστεύουμε ότι δεν είναι θέμα αποστολής, αλλά ανάγκης. Ανάγκης για έκφραση, ανάγκης για ενημέρωση και ανάγκης να βγει προς τα έξω μία διαφορετική οπτική στα θέματα με τα οποία ασχολείται το κάθε φανζίν. Αυτά είναι βασικά χαρακτηριστικά αυτού που ονομάζουμε ανεξάρτητο τύπο ή φανζίν και δεν αφορούν μόνο τη μουσική. Μη ξεχνάμε ότι την εποχή που άνθιζαν τα μουσικά φανζίν παράλληλα (και ίσως να είχε προηγηθεί λίγο) άνθιζαν στους χώρους της νεολαίας τα πολιτικά και κινηματικά έντυπα. Εμείς, εκείνο που θέλαμε ήταν να εκφραστούμε να κάνουμε πράγματα γύρω από τη μουσική (και όχι μόνο) που γουστάρουμε, να εξερευνούμε νέες μουσικές, να μαθαίνουμε για παλιές που μας είχαν ξεφύγει, να υποστηρίζουμε νέους μουσικούς της εγχώριας σκηνής και, κυρίως, να περνάμε όλοι καλά. Σαν βασικά στοιχεία θα έλεγα ότι είναι ο αυθορμητισμός, η ανησυχία και η συντροφικότητα.

 

Η εποχή των fanzine όπως την ξέραμε έχει περάσει ανεπιστρεπτί; 

 

Σίγουρα. Στη σημερινή εποχή, μπορεί ο καθένας να ψάξει και να βρει στο internet ότι θέλει. Δεν είναι ανάγκη να πάει ούτε μέχρι το περίπτερο αλλά ούτε να ψάξει να βρει το εξειδικευμένο δισκάδικο ή βιβλιοπωλείο που είναι χωμένο σε κάποιο υπόγειο, για να μπορέσει να αντλήσει πληροφορίες για το τι συμβαίνει στη μουσική αλλά και γενικότερα στην κοινωνία. Αυτό είναι μία πραγματικότητα, ανεξάρτητα από συναισθηματισμούς και εξιδανικεύσεις του παρελθόντος. Το φανζίν το βλέπουμε πλέον περισσότερο σαν εσωτερική ανάγκη κάποιων ανθρώπων να εκφραστούν μέσα από μία συλλογική προσπάθεια, παρά σαν οτιδήποτε άλλο. Αυτό ήταν και είναι ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά αυτού που προσδιορίζουμε σαν φανζίν, σαν ανεξάρτητο τύπο ή όπως θέλει να το πει κάποιος.

 

Και ποιος είναι τελικά ο στίχος εκείνος που συγκεντρώνει μέσα του όλη την ουσία του Merlin ’s και της προσπάθειας που γίνεται;

 

Ας το κάνουμε στροφή καλύτερα. 

    Hey hey, my my
    Rock and roll can never die
    There's more to the picture
    Than meets the eye
    Hey hey, my my

Ίσως φανεί υπερβολικό, αλλά έτσι νιώθουμε.

 

Οπότε στις 9 και 23 Φεβρουαρίου επιστρέφουμε στον χώρο που μας μεγάλωσε όλους. Θεωρείτε ότι είναι και μια ευκαιρία να συναντηθούν διαφορετικές γενιές μουσικόφιλων και να υπάρξει μια καινούργια ώσμωση; 

 

Κατά βάση αυτό το οποίο θέλουμε, είναι να περάσουμε καλά και να γουστάρουμε τη φάση μαζί με μπάντες και φίλους που κρατάνε από τότε αλλά και με καινούργια συγκροτήματα και πρόσωπα. Σε όλα αυτού του τύπου τα events αλλά και όπου και όποτε έρχονται σε επαφή νέα παιδιά με μεγαλύτερους υπάρχει ώσμωση. Υπάρχουν πολλοί μουσικοί αλλά και μουσικά είδη, που ήρθαμε σε επαφή μαζί τους μέσω των παιδιών μας, όπως αντίστοιχα και τα παιδιά μας, μέσα από εμάς. Αυτή η ώσμωση βοηθάει τα πράγματα να πάνε ένα βήμα παραπέρα.

 

 

 

 

Το ξέρω είναι δύσκολο, αλλά θα μπορούσατε να διαλέξετε δέκα τραγούδια για να φτιάξουμε ένα soundtrack αυτών των τριάντα ετών;

 

[Μιχάλης] Επειδή είναι όντως δύσκολο και είμαι κάπως φυγόπονος, θα σου πω δέκα (+5 bonus) καλλιτέχνες και διάλεξε εσύ τα τραγούδια. 

    Nick Cave
    Dream Syndicate
    Motorhead
    Screamin’ Jay Hawkins
    Grateful Dead
    Stooges
    New York Dolls
    Frank Zappa
    Ramones
    Fuzztones
    Black Sabbath
    Muddy Waters
    Jerry Lee Lewis
    The Beatles
    Rolling Stones

 

[Γιάννης] (αποκλειστικά της περιόδου και πολύ πολύ πολύ πρόχειρα)

    Nick Cave – “The Mercy Seat”
    Beasts of Bourbon – “Hard For You”
    Leatherface – “I Want the Moon”
    Alice in Chains – “The Rooster”
    REM – “Everybody Hurts”
    The Dream Syndicate – “Boston”
    The Last Drive “The Bad Roads”
    Butthole Surfers – “Who Was In My Room Last Night”
    Kyuss – “Gardenia”
    Nirvana – “Love Buzz”

 

Θα συνεχίσω με τις… λίστες και μιας και είστε πολύ ενεργοί ως ακροατές θέλω να μου πείτε πέντε συναυλίες που σας έχουν μείνει αξέχαστες, αλλά και πέντε νέους δίσκους που έχετε ξεχωρίσει.

 

[Μιχάλης] Οι συναυλίες που μου έχουν μείνει αξέχαστες είναι πολύ περισσότερες από πέντε και σε καμία περίπτωση δεν μπορώ να διαλέξω. 40 χρόνια και βάλε… Σίγουρα όμως μπορώ να διαλέξω 5 συναυλίες που δεν πήγα, το μετάνιωσα τότε και το μετανιώνω ακόμα. 

    Birthday Party στο Σπόρτινγκ
    Alex Harvey στο Σπόρτινγκ
    Eric Clapton επίσης στο Σπόρτινγκ
    Van Morrison στον Λυκαβηττό 
    Pink Floyd στο ΟΑΚΑ

 

Και για τους δίσκους υπάρχει δυσκολία… όχι μόνο γιατί δεν ξέρω τι να πρωτοδιαλέξω, αλλά και γιατί η έννοια του δίσκου όπως την ξέραμε παλιά έχει αλλάξει. Κυκλοφορούν ολοκληρωμένες δουλειές αλλά και μεμονωμένα κομμάτια. Άλλοτε κυκλοφορούν σε βινύλια (μικρά & μεγάλα), άλλοτε σε CD αλλά και πολλές φορές μόνο ιντερνετικά. Με αυτή τη λογική, θα προσπαθήσω να διαλέξω κάποιες από τις δουλειές που ξεχώρισα από εγχώριες μπάντες ανεξάρτητα του πλήθους των τραγουδιών και του format. 

    The Sound Explosion ‎– The Explosive Sounds Of......
    The Last Drive – The Last Drive
    Coyote ’s Arrow – Aho
    Distortion Tamers – Jasmines & Blades 
    Illegal Operation - The Leaf / Eleven

 

[Γιάννης] Εγώ θα πω αυτές που θυμάμαι ότι απόλαυσα και με το παραπάνω…

    Τhe Birthday Party (Σπόρτινγκ)
    Μano Negra (Ρόδον)
    Μetallica (γηπ. Απόλλωνα)
    Dead Moon (Το πρώτο διήμερό τους στο An)
    Μotorhead (η 1η τους στο Σπόρτινγκ)

 

Όσο για δίσκους τώρα τελευταία…

    Sleep – The Sciences
    Sadhus (The Smoking Community) - Big Fish
    Distortion Tamers – Jasmines & Blades
    The Sound Explosion ‎– The Explosive Sounds Of......
    To επερχόμενο άλμπουμ των Golden Nugget

 

Την ελληνική σκηνή πώς την βλέπετε αυτή την περίοδο; Υπάρχουν βήματα εμπρός, αλλά και ελλείψεις. Η άποψή σας;

 

Η εγχώρια σκηνή δε νομίζω ότι διέφερε ποτέ ουσιαστικά από τη κοινωνία. Ότι βήματα έχει κάνει η κοινωνία εμπρός ή πίσω, έχει κάνει και η εγχώρια σκηνή. Ότι ελλείψεις έχει η κοινωνία, σε υλικό επίπεδο και σε επίπεδο αξιών, έχει και αυτή. Εκείνο που σίγουρα ισχύει είναι ότι με τη μουσική ασχολούνται πολλά αξιόλογα παιδιά που προσπαθούν να διαμορφώσουν μια πορεία βασισμένη στη μελέτη, στην αναζήτηση, στην καλαισθησία και στην κοινωνική ευαισθητοποίηση. Πάντα βέβαια υπάρχει και η πλευρά των “ούγκανων” και είναι λάθος να το παραβλέπουμε θεωρώντας την ενασχόληση με το rock σαν κολυμβήθρα του Σιλωάμ. 

 

Σε πρόσφατη συνέντευξη μία παλιά ελληνική μπάντα μας είπε ότι «οι πρακτικές του underground επικράτησαν στη δισκογραφία», εννοώντας την DIY λογική που πολλές φορές είναι περισσότερο ανάγκη παρά άποψη. Εσείς τι πιστεύετε;

 

Κατά τη γνώμη μας, πάντα οι DIY πρακτικές είναι αποτέλεσμα και άποψης και ανάγκης. Εκείνο το οποίο διαφέρει είναι το ποσοστό που αφορά κάθε φορά την ανάγκη και εκείνο που αφορά την άποψη. Μιας και μιλάμε για το σήμερα, θα συμφωνήσουμε ότι είναι περισσότερο ανάγκη, με την έννοια ότι δεν υπάρχουν δισκογραφικές όπως παλιά για να προωθήσουν τη δουλειά νέων καλλιτεχνών (αφού τους πιουν πρώτα το αίμα και τους καλουπώσουν σε αυτό που νομίζουν ότι θα πουλήσει). Αντίστοιχα δεν υπάρχουν λεφτά και για να γίνει μία δουλειά πρέπει να βάλει ο καθένας από τη τσέπη του ότι μπορεί (ακόμα και όταν δεν μπορεί).

 

Πολλές μπάντες μας ρωτούν τη γνώμη μας για τον τρόπο κυκλοφορίας του υλικού τους και συνήθως απαντάμε: σε βινύλιο και DIY. Σίγουρα ότι είναι πολύ δύσκολο να τα κάνεις όλα μόνος σου, όταν μάλιστα έχεις να ξοδέψεις ένα κάρο χρήματα για στούντιο, κοπή κλπ. και μάλιστα στην εποχή που διανύουμε. Ωστόσο, όπως λέει κι ένας φίλος (σε διαφορετικό, ασφαλώς, πλαίσιο) «καν’ το μονάχος και στάσου βράχος». Είναι πολύ σημαντικό να ελέγχεις το προϊόν σου. Το να το δώσεις σε κάποια εταιρεία για να σου κόψει 300 βινύλια από τα οποία στην καλύτερη περίπτωση θα πάρεις τα 60-70 νομίζω ότι δεν τιμάει καθόλου τον κόπο σου. Βεβαίως, ορισμένες ανεξάρτητες εταιρείες κάνουν σωστή δουλειά και έχουν καλύτερο δίκτυο διανομής, οπότε η τελική απόφαση ανήκει στους καλλιτέχνες. Όσοι έχουν διάθεση να «τρέξουν» το προϊόν τους κάνοντας συχνά πυκνά συναυλίες (όσο δύσκολο κι αν ακούγεται αυτό), και χρησιμοποιώντας εναλλακτικούς τρόπους προώθησης, νομίζω ότι στην τελική θα βγουν ωφελημένοι τουλάχιστον σε ηθικό επίπεδο.

 

Το Merlin ’s Music Box βιντεοσκοπεί κιόλας αρκετές συναυλίες από ελληνικές και όχι μόνο μπάντες. Ποια είναι η λογική πίσω από αυτό; Ετοιμαζόμαστε για τα «bootlegs» της νέας εποχής; 

 

[Μιχάλης] Το bootleg το είχα πάντα στο μυαλό μου σαν μία ελιτίστικη ιστορία επειδή στα χρόνια της ακμής του, ναι μεν αφορούσε “εν πολλοίς” πειρατικές και σίγουρα ανεπίσημες ηχογραφήσεις αλλά από την άλλη μεριά ήταν πολύ ακριβό και δύσκολο να βρεθεί. Αυτό το οποίο κάνουμε εμείς με τις βιντεοσκοπήσεις είναι κάπως διαφορετικό. Σίγουρα τα videos είναι ανεπίσημα, ερασιτεχνικά και πολύ συχνά πειρατικά. Η διαφορά όμως είναι ότι το υλικό αυτό είναι διαθέσιμο στον καθένα, μέσω του καναλιού μας στο youtube αλλά και στους καλλιτέχνες στην περίπτωση που το θέλουν είτε για το προσωπικό τους αρχείο, είτε για να το χρησιμοποιήσουν σε κάποια δική τους κυκλοφορία. Πρόσφατα συνεργαστήκαμε με τους ANFO και δημιουργήσαμε παρέα το video clip για το νέο τους κομμάτι με τίτλο “Hollow Point”. Εκείνο που κάνουμε είναι να αφήνουμε μία καταγραφή των μουσικών δρώμενων σε αυτόν τον τόπο σήμερα. 

 

 

 

 

Και το σχετικό link...