"Μπλε Κομήτης": Εδώ κι ένα χρόνο σε τροχιά... και συνεχίζει [Ιατρού Γιάννης, docmz.wordpress.com, 22/11/2018]

[JohnnyMZ]

Εγγόνι των Κλασσικών Εικονογραφημένων, του Μικρού Ήρωος και του Μίκυ Μάους, παιδί και ανίψι της Κολούμπρας, του Μαμούθ, της Βαβέλ και του Παρά Πέντε και μικρό ξαδέρφι του 9 και του mov, ο Μπλε Κομήτης, το νέο ελληνικό περιοδικό για κόμικς «έσκασε» σε περίπτερα, κομιξάδικα και βιβλιοπωλεία εδώ και (λίγο παραπάνω από) ένα χρόνο. Και, όπως όλα δείχνουν – αν και… κομήτης – ήρθε για να μείνει.

 

Θα ξεκινήσω με τα κλασικά και τα εύκολα. Δε χωρά αμφιβολία πως η παρουσία μίας ελληνικής περιοδικής έκδοσης για κόμικς μόνο ως θετική εξέλιξη μπορεί να εισπραχθεί. Ή ακόμα, ως η εκπλήρωση μίας μακροχρόνιας ανάγκης. Ας μην ξεχνάμε πως το 9 της Ελευθεροτυπίας κυκλοφόρησε για τελευταία φορά το 2010, ενώ το mov. δεν πέρασε τα 10 τεύχη, μέχρι το 2011. Το κενό ήταν υπαρκτό, μακροχρόνιο και βαθύ, και φυσικά, φιλότιμες προσπάθειες όπως οι συχνά εξαιρετικές διαδικτυακές δουλειές στην πλατφόρμα του socomic.gr ή το καρέ-καρέτης Εφημερίδας των Συντακτών δε θα μπορούσαν να το καλύψουν, από την ίδια τους τη φύση.

 

 

Αυτό το κενό ήρθε να καλύψει το Σεπτέμβριο του 2017 το νέο περιοδικό για κόμικς, ο Μπλε Κομήτης, από τις εκδόσεις Polaris. Και όταν λέμε «για κόμικς», δεν αναφερόμαστε μόνο στο ζωτικό κομμάτι των πρωτότυπων ελληνικών δημιουργιών κόμικς, αλλά και στα περιφερειακά, σχετικά κείμενα: παρουσιάσεις-προτάσεις, κριτικές, απόψεις, συνεντεύξεις… Πρόκειται για ένα «φυσικό τόπο» όπου, όποιος ασχολείται, ενεργά ή συγκυριακά, με την 9η Τέχνη, θα βρει όμορφα δείγματα έργων της λεγόμενης «ελληνικής σκηνής», ενδιαφέρουσες αναγνωστικές προτάσεις, μία βασική ενημέρωση για το τι παίζει στο χώρο, διεθνώς και εγχωρίως, αλλά και συζητήσεις με άτομα που ασχολούνται με αυτό, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Και όλα αυτά στο χέρι σου, συμπυκνωμένα σε λίγες σελίδες – όχι λιμνάζοντα σε ακατέργαστη αφθονία στην αρχική σελίδα του facebook ή σε χαοτικές αναζητήσεις στο Google και το wikipedia.

 

Με το πέμπτο τεύχος του, το περιοδικό γιόρτασε το Σεπτέμβρη του 2018 τα πρώτα του γενέθλια. Παρακολουθώντας την… τροχιά του Μπλε Κομήτη από την αρχή της κυκλοφορίας του, στο τέλος αυτού του μικρού, πρώτου κύκλου του, αισθάνομαι πως βρισκόμαστε σε ασφαλές σημείο για μία σχετική αποτίμηση, μέσα από ευρύτερη κριτική, παρατηρήσεις, προτάσεις αλλά και απόδοση ευσήμων…!

 

 

Αρχισυντάκτης και βασικός εμπνευστής του περιοδικού είναι ο Γιώργος Γούσης, σχεδιαστής του πρόσφατου, επιτυχημένου γκράφικ νόβελ «Ερωτόκριτος» (εκδόσεις Polaris), της διασκευής του γνωστού ποιήματος του Βιντσένζου Κορνάρου σε κόμικ. Δεν είναι η πρώτη φορά που γίνεται διασκευή κάποιου έργου της ελληνικής γραμματείας σε κόμικ. Η άρτια μεταφορά, όμως, την οποία φιλοτέχνησαν ο Γούσης με το Γιάννη Ράγκο και το Δημοσθένη Παπαμάρκο (επίσης συνεργάτες/συντελεστές του περιοδικού – ο τελευταίος συνέβαλε καθοριστικά στις συζητήσεις που οδήγησαν εν τέλει στην έκδοση του περιοδικού), οδήγησαν σε μία εντυπωσιακή εκδοτική επιτυχία, από αυτές που δε μας έχει συνηθίσει ο ελλαδικός χώρος της 9ης Τέχνης.

 

 

 

Αυτή η ώσμωση μάλλον ώθησε το περιοδικό να στραφεί κατ’ αρχήν σε αντίστοιχης λογικής ιστορίες: το πάντρεμα, δηλαδή, κόμικς και λογοτεχνίας. Αυτή η κεντρική επιλογή εντοπίζεται από το πρώτο τεύχος μέχρι το πιο πρόσφατο, με σύντομες ιστορίες βασισμένες σε (ομότιτλα) διηγήματα. Από αυτά που έχουμε δει μέχρι σήμερα, θα ξεχώριζα μάλλον την Παραλογή του Πέτρου Ζερβού και το Έγκλημα στ’ Ανάπλι του Δημήτρη Καμμένου, αμφότερα αποπνέοντα μία αύρα ελληνικής παράδοσης και λαϊκού μύθου, παρόλο που συνεγράφησαν το 2014. Άξια αναφοράς είναι, βέβαια, και η συμμετοχή του καλλιτεχνικού διδύμου Πέτρου-Βανέλλη με τον Τόπο Ψυχών, το οποίο, συγκρινόμενο αυθόρμητα με τις παλαιότερες διασκευές έργων του Βουτυρά από τους ίδιους δημιουργούς, μου φάνηκε υποδεέστερο.

 

 

Η πίστη στη σεναριακή αναβάθμιση των (σύντομων) ιστοριών κόμικς μέσω της ανάμιξης του Μέσου με έργα και ανθρώπους της λογοτεχνίας δεν εξαντλείται στην αναζήτηση έμπνευσης σε ήδη δημοσιευμένα διηγήματα, αλλά από το δεύτερο τεύχος του περιοδικού παίρνει μία πιο φιλόδοξη τροπή: στον Μπλε Κομήτη #2 εγκαινιάζεται η συνεργασία του με την Ε.Λ.Σ.Α.Λ. (Ελληνική Λέσχη Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας – www.elsal.gr). Μέλη της Λέσχης, συγγραφείς αστυνομικής λογοτεχνίας, σε συνεργασία με επιλεγμένους σχεδιαστές, φιλοτεχνούν από κοινού μία ιστορία αστυνομικού μυστηρίου. Μια επιλογή που ταιριάζει περισσότερο στην προσπάθεια ενός νέου, σύγχρονου περιοδικού να καινοτομήσει – η απόπειρα παρθενογένεσης είναι σαφώς μία πρόκληση πιο ενδιαφέρουσα από την ασφάλεια της διασκευής.

 

 

Ο Παναγιώτης Μητσομπόνος ήταν η κατάλληλη πένα για να εγκαινιαστεί αυτή η σειρά ιστοριών. Γνωστός για τη νουάρ αισθητική του και το παιχνίδισμα με το ατμοσφαιρικό ασπρόμαυρο από τις προηγούμενες δουλειές του, είχε την τιμητική του ήδη από το πρώτο τεύχος, όταν ο Γιώργος Γούσης επέλεξε να χρησιμοποιήσει τον πιο χαρακτηριστικό ήρωα του Μητσομπόνου, Φιλ Πωτ, για μία κάπως νοσταλγική νουάρ ιστορία-φόρο τιμής. Στο ίδιο πλαίσιο, το πρώτο τεύχος του περιοδικού αφιέρωσε το εξώφυλλό του στον εν λόγω χαρακτήρα, σε ένα καλαίσθητο πορτραίτο δια χειρός Παναγιώτη Πανταζή.

 

Ο Μητσομπόνος, λοιπόν, σε συνεργασία με τον Αντώνη Γκόλτσο, συνδημιούργησαν το νουάρ δεκασέλιδο πυροτέχνημα «Στην Καντίνα». Οι ιστορίες που ακολούθησαν, στο πλαίσιο της συνεργασίας με την ΕΛΣΑΛ δεν έχουν καταφέρει να το ξεπεράσουν, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν υπήρξαν αξιόλογες προσπάθειες, όπως η Σκουριά (Δανέλλης – Γώγου) ή το Stalker (Μπαξεβάνη – Στεργίου).

 

 

Άλλη μία ευχάριστη έκπληξη με αφετηρία το δεύτερο τεύχος ήταν η μακάβρια σειρά κόμικ «Μυρίζει Αίμα», με θέμα τα εγκλήματα που σόκαραν το πανελλήνιο, υπό τη συγγραφική επιμέλεια του Γιάννη Ράγκου. Είναι πράγματι σοκαριστικό να τελειώνεις την ανάγνωση μερικών σελίδων εικονογραφημένης αφήγησης και να αναλογίζεσαι πως αυτό το ανατριχιαστικό συμβάν που μόλις διάβασες, πριν μερικά χρόνια έπαιζε σε όλα τα κανάλια, τις εφημερίδες, τα καφενεία, ως μία στυγερή πραγματικότητα. Εδώ θα ξεχωρίσω το πρόσφατο «Βρέχει φωτιά στη στράτα μου», κυρίως λόγω της ιστορικής προέκτασης που έχει – spoiler: πρόκειται για το έγκλημα που οδήγησε στην τελευταία εκτέλεση δια θανατικής ποινής στην Ελλάδα.

 

 

Απόσπασμα από το πρώτο επεισόδιο των «Γυμνών Οστών», σε σχέδιο Μιχάλη Διαλυνά.

 

Απογοητευτική, από την άλλη, ήταν η τροπή που πήρε η αρχικά εντυπωσιακή σειρά «Γυμνά Οστά». Στο πρώτο τεύχος, ο Δημοσθένης Παπαμάρκος μας εισήγαγε σε ένα δυστοπικό περιβάλλον, σε έναν κόσμο κατεστραμμένο με φαινομενικά ελάχιστους επιζόντες, ανθρώπους και άλλα μυστήρια πλάσματα να παλεύουν (ή και να συμμαχούν) με στόχο την επιβίωση και, δυνητικά, την αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής. Την εικονογράφηση αυτής της ιστορίας επιστημονικής φαντασίας σε συνέχειες ανέλαβε στο πρώτο επεισόδιο ο Μιχάλης Διαλυνάς. Το αποτέλεσμα ήταν φαντασμαγορικό – άλλωστε, ο Διαλυνάς έχει αποδείξει τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό πως μπορεί να ανταπεξέλθει σε κάθε είδους πρόκληση: ίσα-ίσα, όσο πιο φανταστικό, τόσο το καλύτερο. Δεν είναι τυχαίο πως βραβεύτηκε ως το «Καλύτερο Ένθετο» στα Ελληνικά Βραβεία Κόμικς 2018.

 

 

Δυστυχώς, όμως, ο Διαλυνάς δε συνέχισε τη συνεργασία πέρα από το πρώτο επεισόδιο και ο αντικαταστάτης του, Δημήτρης Κ. Πανταζής (βλ. εικόνες παραπάνω), δεν κατάφερε να πείσει. Φταίει που δεν του ταιριάζει το ύφος της ιστορίας; Φταίει που η μετάβαση από το εύπλαστο και εκφραστικό σχέδιο του Διαλυνά στο εμφανώς πιο αφαιρετικό και δύσκαμπτο κινησιολογικά και εκφραστικά στυλ του Πανταζή μου έκατσε… βαριά; Σε κάθε περίπτωση, οφείλω να επισημάνω πως τα «Γυμνά Οστά» είχαν τα φόντα να αναδειχθούν σε πρωταγωνιστή εντός του περιοδικού (μία post-apocalypse sci-fi περιπέτεια δράσης σε συνέχειες – πόσο πιο mainstream;!) και κατέληξαν, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, σε κομπάρσο.

 

Φυσικά, εκτός από τις παραπάνω… σταθερές, ο Μπλε Κομήτης προσφέρει τις σελίδες του κατά βάση σε σύντομες, αυτοτελείς ιστορίες. Η μία είναι πάντα… ερωτικού περιεχομένου. Από εκεί και πέρα, δεν έχω καταλάβει αν υπάρχει ένας -σχετικός, έστω- προσανατολισμός, σε αυτό το κομμάτι, από τους συντελεστές του περιοδικού. Προς το παρόν πάντως, δεν εντοπίζω την προσπάθεια διαμόρφωσης ενός ξεκάθαρου χαρακτήρα, μίας διακριτής ταυτότητας.

 

 

Πολλές από τις ιστορίες παραμένουν προσκολλημένες στην ξεπερασμένη φάση της… «θολοκουλτούρας», χαρακτηριστικό εύρημα σε αντίστοιχες εκδοτικές προσπάθειες του παρελθόντος. Πρόκειται, κατά τη γνώμη μου, για την -εν τοις πράγμασι- απόδειξη της αδυναμίας μεγάλου μέρους του εγχώριου καλλιτεχνικού δυναμικού να στήσει μία ιστορία κόμικς με σεναριακή, αφηγηματική συνοχή – για να μη σχολιάσω την κατάχρηση των επεξηγηματικών λεζαντών που αγνοεί κατ’ εμέ τους κανόνες του ίδιου του Μέσου, καθιστώντας το ανάγνωσμα ένα… πιο ποιοτικό, καλλιτεχνικά, φωτορομάντζο. Έτσι, συχνά επιλέγονται φλου θεματικές, ψευδοσουρεάλ ιστορίες χωρίς ειρμό και, εν τέλει, χωρίς καμία ελπίδα να ξεχωρίσουν. Τουλάχιστον, συχνά το οπτικό αποτέλεσμα αποζημιώνει τα λεπτά που αφιέρωσες να τις διαβάσεις.

 

 

Από την άλλη, καταλαβαίνω πως το περιοδικό επιχειρεί ταυτόχρονα να επιτελέσει το ρόλο ενός «σχολείου» για νέους καλλιτέχνες. Υπό αυτό το πρίσμα, είναι πράγματι πιθανό οι διάφορες ζυμώσεις να αποτελέσουν το έναυσμα για την εξερεύνηση νέων καλλιτεχνικών μονοπατιών και να επιτρέψουν στους καλλιτέχνες που συνεργάζονται με το περιοδικό να βελτιώσουν τις ελλείψεις τους, σε βάθος χρόνου, τόσο με την τριβή όσο και με το feedback από τους εκδότες, τους συνεργάτες τους και, κυρίως, το κοινό.

 

 

Στο ίδιο μήκος κύματος, μία σημαντική έλλειψη που εντοπίζω στο περιοδικό είναι η ισχνή παρουσία αμιγώς χιουμοριστικών κόμικς. ΟΚ, δεν πιστεύω ότι μπορεί -ή ότι θέλει- να γίνει ένα «ελληνικό MAD», αλλά, όσο στερεοτυπικό και να ακουστεί, μου φαίνεται λάθος κατεύθυνση η προσπάθεια να αποκολληθεί το κόμικ από την παραδοσιακή του φύση και την ετυμολογική του ρίζα: το κωμικό στοιχείο. Φυσικά, υπάρχει το μόνιμο εισαγωγικό στριπ «Ο Θάνατος» του μαιτρ του είδους Αντώνη Βαβαγιάννη, η συμμετοχή του Τάσου Ζαφειριάδη με το Diet Orchestra και εσχάτως η (μακριά από το γούστο μου, αλλά οκ, περί ορέξεως…) «Ραλλού» της Ίριδας Μουζου. Δεν είναι όμως λίγα για ένα περιοδικό περί των 80 σελίδων; Ιστοριούλες όπως το ευρηματικό «Ensalada Mixta #3» του Tomek, ή το «Μεσήλικες Βαμπίρ» του Douglas Paszkiewicz (γνωστός στην Ελλάδα από τη σειρά «Δηλητηριώδες Νανούρισμα» (Jemma Press), αποτέλεσε την παρθενική συνεργασία του περιοδικού με δημιουργό του εξωτερικού) νομίζω θα έπρεπε να έχουν περίοπτη θέση σε κάθε τεύχος του Μπλε Κομήτη.

 

 

Από την άλλη, οφείλω να αναγνωρίσω στο περιοδικό την άνεση με την οποία εντάσσει έργα με κοινωνικοπολιτική χροιά. Το 11 vs 0 των Αλεξία Λουγιάκη και Γιάννη Ράγκου, συνοδευόμενο από το εντυπωσιακό εξώφυλλο του Μάνου Λαγουβάρδου (το πιο καλαίσθητο οπτικά μέχρι τώρα, κατ’ εμέ) αναφέρεται, με αφορμή το Μουντιάλ, στην ανατροπή του Σαλβαδόρ Αλιέντε και τη δικτατορία στη Χιλή, ενώ το βιογραφικό Emma Tenayuka – Η Πασιονάρια του Τέξας του Kanellos Cob δε μασάει τα λόγια του.

 

 

Σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί, βάσει της πρόσφατης ανακοίνωσης του περιοδικού, στο τεύχος #6 κι εφεξής, το εξαιρετικό έργο του Ιταλού Zerocalcare «Kobane Calling», ένα γραφικό οδοιπορικό στην περιοχή του Κουρδιστάν και των συνόρων Συρίας-Τουρκίας, δοσμένο μέσα από χιουμοριστικές αναφορές αλλά και σκληρές, ακατέργαστες αλήθειες. Μία επιλογή που θα έχει πολλαπλά οφέλη για όλους: αρχικά, την ποιοτική αναβάθμιση του περιοδικού, συνακόλουθα την τέρψη των αναγνωστών, αλλά τέλος και κυριότερα την αφετηρία ενός «καλλιτεχνικού διαλόγου» ανάμεσα σε έργα και δημιουργούς από άλλες χώρες, με διαφορετικά ερεθίσματα και κουλτούρα -κομικσική και ευρύτερη- στο δρόμο που χάραξαν και τα περιοδικά-πρόγονοι του Μπλε Κομήτη.

 

 

Κλείνοντας, η προσέγγιση του περιοδικού στο κόμικ, την τέχνη και την κουλτούρα δεν περιορίζεται στη δημοσίευση έργων Ελλήνων (και πλέον και ξένων) δημιουργών. Έχουμε ευφάνταστες ανταποκρίσεις από φεστιβάλ, όπως η μνημειώδης γαλλική Ανγκουλέμ αλλά και το «δικό μας» Comicdom Con, ενδιαφέρουσες συνεντεύξεις με ανθρώπους που ασχολούνται με το Μέσο, άμεσα ή έμμεσα, όπως ο σκηνοθέτης Γιάννης Οικονομίδης ή το επιτελείο της ιστορικής Βαβέλ, αλλά και, φυσικά, προτάσεις κόμικς και παρουσιάσεις δημιουργών. Και φυσικά, σε κάθε τεύχος δημοσιεύεται ένα ολιγοσέλιδο πρωτότυπο διήγημα, όπως έκανε παλαιότερα και το περιοδικό 9.

 

Κλείνοντας ένα χρόνο παρουσίας, ο Μπλε Κομήτης έχει δώσει σημαντικά και αξιόλογα δείγματα γραφής, και δεν μπορούμε παρά να περιμένουμε μία εξίσου ορμητική συνέχεια, καβάλα στο χείμαρρο της δημιουργικότητας των πολλών ικανών καλλιτεχνών μας, που έχουν πλέον ένα χώρο να εκφραστούν -δε λέω, καλά και τα φανζίν, αλλά η παρουσία σε ένα περιοδικό, καλώς ή κακώς, «σε βάζει σε πιο πολλά σπίτια». Από τη νέα χρονιά σε διμηνιαία βάση, και όχι σε τριμηνιαία, όπως ξεκίνησε. Δείγμα, μάλλον, της καλής πορείας του περιοδικού μέχρι σήμερα, αλλά και της όρεξης των συντελεστών να το «τρέξουν» περισσότερο.

 

Αφού διαβάσατε την παραπάνω ανασκόπηση, σίγουρα θα σας ενδιαφέρει να ακούσετε τι έχουν να πουν οι ίδιοι οι συντελεστές του περιοδικού: ο αρχισυντάκτης, Γιώργος Γούσης, και μερικοί από τους συνεργαζόμενους δημιουργούς του περιοδικού θα βρίσκονται στο AthensCon 2018 για να σας μιλήσουν για το περιοδικό, τα έργα και τις ημέρες του, αλλά και τα νέα σχέδια, και φυσικά να απαντήσουν στις ερωτήσεις του κοινού.

 

Ένας χρόνος Μπλε Κομήτης και η τροχιά συνεχίζεται…

 

Κυριακή 2 Δεκεμβρίου 17:30 – 18:20 στο AthensCon, στο Στάδιο Tae Kwon Do στο Παλαιό Φάληρο, Αθήνα.

 

Μείνετε σε τροχιά…!

 

Πηγή: https://docmz.wordpress.com/2018/11/22/blue-comet/