Καπέταν Ευρός εναντίον Τεν Τεν [?, tovima.gr, 31/01/1999 ]

[Bonadrug]

Ο ΕΥΡΩΠΑΙΟΣ ΣΟΥΠΕΡΜΑΝ

Καπετάν Ευρός εναντίον Τεν Τεν

Η Ευρώπη αναζητεί τον νέο χάρτινο ήρωά της στο «πρόσωπο» του προστάτη του ευρώ. Εδώ και 70 χρόνια όμως το πιο διάσημο καρτούν της Γηραιάς Ηπείρου παραμένει ένα ατρόμητο παιδί με αστείο τσουλούφι

Η εισαγωγή του ευρώ την 1η Ιανουαρίου έφερε στη ζωή και τον προστάτη του: ο καπετάν Ευρός είναι ο νέος υπερ-ήρωας που έχει ως αποστολή να προωθήσει την ιδέα της ευρωπαϊκής νομισματικής ενοποίησης. Πόση επιτυχία όμως μπορεί να έχει ένας χαρακτήρας χωρίς ψυχή και χωρίς μνήμη και πώς μπορεί ο υπερασπιστής ενός... νομίσματος, ακόμη και αν αυτός είναι καπετάνιος, να εμπνεύσει τη φαντασία των Ευρωπαίων;

Στην προσπάθεια να οριστεί η ταυτότητα της νέας πανευρωπαϊκής συνείδησης, εντείνονται οι αναζητήσεις συμβόλων που σχηματοποιούν τη θολή εικόνα του καθημερινού Ευρωπαίου. Μα ποιος ο λόγος να εφεύρει κανείς κάτι το οποίο ήδη υπάρχει;

Το έμβλημα της Ευρώπης έκλεισε ήδη 70 χρόνια ζωής και δεν υπάρχει Ευρωπαίος που να μην το ξέρει: ο Τεν Τεν, ο νεαρός άνδρας με το αστείο τσουλούφι στην κορυφή του κεφαλιού, είναι τόσο γνωστός στην Ευρώπη όσο είναι ο Σούπερμαν στην Αμερική. Οπως και ο Σούπερμαν, είναι τολμηρός και άτρωτος, ενώ οι επικίνδυνες περιπέτειές του τον έχουν ταξιδέψει στη μεσαιωνική Ευρώπη, στη Σαγκάη, στο Σικάγο, στο Περού, στα Βαλκάνια και στο Κονγκό. Εχει πατήσει ακόμη και στο φεγγάρι, και μάλιστα 15 χρόνια πριν από τους Αμερικανούς!

Μεταφρασμένα σε 56 γλώσσες, τα 22 βιβλία με τις περιπέτειές του έχουν πουλήσει ως σήμερα 200 εκατ. αντίτυπα κάνοντας τον Τεν Τεν τόσο δημοφιλή που κάποτε προκάλεσε τη ζήλεια του στρατηγού Ντε Γκωλ.

Αν και παγκοσμίως υπάρχει η εντύπωση ότι είναι Γάλλος, επισήμως ο Τεν Τεν κατάγεται από το Βέλγιο. Βέλγος είναι και ο εικονογράφος δημιουργός του, ο Ζορζ Ρεμί, ο οποίος συνέλαβε το δημιούργημά του, όπως ο ίδιος είχε πει σε μια συνέντευξη, μέσα σε πέντε λεπτά προσπαθώντας να προλάβει την προθεσμία για την έκδοση του ενθέτου της ρωμαιοκαθολικής εφημερίδας των Βρυξελλών.

Οι Βρυξέλλες, έδρα των περισσοτέρων οργάνων της Ευρωπαϊκής Ενωσης και προπύργιο του συμβιβασμού, δίνουν στη βελγική ιθαγένεια έναν πολύ ευρωπαϊκό αέρα, όπως ταιριάζει στον «πρεσβευτή της Ευρώπης στον κόσμο».

Σύμφωνα με τον βιογράφο του Ρεμί, Πιερ Ασουλίν, «ο Τεν Τεν αντιπροσωπεύει οικουμενικές αξίες όπως η φιλία, η πίστη, η ευγένεια, η γενναιοδωρία και το κουράγιο. Ποτέ δεν έχει χρησιμοποιήσει όπλο, ωστόσο πάντα καταφέρνει να εξουδετερώνει τους κακούς».

Ο Τεν Τεν είναι ο αιώνιος έφηβος. Φοράει μονίμως αθλητικά παπούτσια του γκολφ, έχει πάντα σύντροφο στις περιπέτειές του τον πιστό Μιλού, τον μικρό άσπρο σκύλο, ενώ ούτε καν σηκώνει τα μάτια του στις ούτως ή άλλως λιγοστές γυναίκες που εμφανίζονται στις περιπέτειές του. Με τέτοια χαρακτηριστικά είναι πράγματι άξιον απορίας πώς έχει διατηρηθεί αλώβητη η δημοτικότητά του στην εποχή του Νιντέντο.

Ευρωπαίοι γελοιογράφοι χρησιμοποιούν τη φιγούρα του τόσο συχνά όσο οι αμερικανοί συνάδελφοί τους χρησιμοποιούν τον θείο Σαμ, ενώ οι φιλόσοφοι συζητούν ατέρμονα για τη μεταμοντέρνα σημασία του Τεν Τεν. Μα είναι ο Τεν Τεν του ευρωπαϊκού 20ού αιώνα τόσο αθώος όσο δείχνει;

Η εφημερίδα όπου ο Τεν Τεν πρωτοπαρουσιάστηκε ήταν ένα δεξιόφρον καθολικό έντυπο. Το πρώτο βιβλίο «Ο Τεν Τεν στη χώρα των Σοβιέτ» έβριθε αντικομμουνιστικών μηνυμάτων ενώ το δεύτερο «Ο Τεν Τεν στο Κονγκό» είναι καθαρός αποικιακός πατερναλισμός. Ο δημιουργός του εξάλλου κατηγορήθηκε για συνεργασία με τους ναζιστές ύστερα από τον πόλεμο. Και παρά το γεγονός ότι στις έγχρωμες εκδόσεις του '40 και του '50 οι χαρακτήρες είχαν λογοκριθεί προς το πολιτικώς ορθότερον, το '68 δεν θα ομολογούσες ποτέ ότι βρίσκεις τον Τεν Τεν διασκεδαστικό.

Φαίνεται ότι στην Ευρώπη ακόμη και ένα καρτούν είναι δύσκολο να αποποιηθεί την ιστορία του. Και ίσως να είναι το γεγονός αυτό που κάνει τον Τεν Τεν τον καταλληλότερο εκπρόσωπο της ευρωπαϊκής συνείδησης.

Το ΒΗΜΑ, 31/01/1999

(δεν αναφέρεται συγγραφέας)