Shark Nation- Toξικά τρολ, πολιτική ορθότητα και ένα μέλλον που αιωρείται [Γιακουμέλος Νίκος, toperiodiko.gr, 28/04/2018]

[leonidio]

Shark Nation- Toξικά τρολ, πολιτική ορθότητα και ένα μέλλον που αιωρείται

Aπό το youtube στον Λευκό Οίκο μέσω του σεξισμού

 

 

Με το Yesternow, ο Σπύρος Δερβενιώτης ασχολήθηκε με την αποδόμηση της νοσταλγίας και της (μεταμοντέρνας) πολιτισμικής επιστροφής των ίδιων πραγματών ξανά και ξανά, που φαίνεται να κυριαρχεί στην εποχή μας. Τώρα, στο sequel, ο δημιουργός δε διστάζει να καταπιαστεί με μερικά από τα πιο δύσκολα θέματα της εποχής μας. Αυτά περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την ιντερνετικής κουλτούρα, τα τρολ και την πολιτική ορθότητα. Αποτελούν, στην εποχή μας, θέματα αμιγώς πολιτικά, όπως έδειξαν και οι εκλογές στις ΗΠΑ.

Ο Δερβενιώτης βασίζει σε αυτές τις πραγματικές συνθήκες τη δική του, ελεύθερη μέσα στην υπερβολή της, αστυνομική ιστορία και αυτή τη φορά φέρνει τους δύο ήρωες του Yesternow  αντιμέτωπους, περισσότερο από θέμα συνθηκών παρά ιδεολογίας. Άλλωστε και οι διαφορετικές απόψεις που σκιαγραφούνται μέσα στις σελίδες του Shark Nation (εκδόσεις Χαραμάδα) δε θα επέτρεπαν κάτι τέτοιο.

Από τη μία είναι το γνωστό ακροδεξιό, ρατσιστικό, βαθιά μισογύνικο και αντιδραστικό παραλήρημα της alt-right, το οποίο δεν έχει αφήσει καμιά γωνιά του Ιντερνετ απολιόρκητη και στις μέρες μας, όπως και στο graphic novel, έχει φτάσει μέχρι τον Λευκό Οίκο. Προκλητικοί για την πρόκληση, εχθρικοί σε οτιδήποτε δε τους μοιάζει, οι alt-right είναι το πρόσωπο ενός νέου κόσμου που δεν βλέπει την θέση του στις συνεχώς μεταβαλλόμενες συνθήκες που τον περιτριγυρίζουν, τόσο οικονομικά όσο και πολιτισμικά. Έτσι,βρίσκει καταφύγιο σε έναν νέου τύπου συντηρητισμό, από τον οποίο μάλιστα δεν λείπει και μια ανεδαφική μεν, λαοφιλής δε θεωρητική τεκμηρίωση. Στα καρέ του κόμικ αυτός ο κόσμος εκπροσωπείται από ένα avatar, έναν άνθρωπο δίχως πρόσωπο αλλά με βαθιά εγωιστικά χαρακτηριστικά. Ο Καρχαρίας, ο τρόλεδρος και αρχηγός του Shark Nation  είναι ταυτόχρονα η προσωποποίηση τόσο του καταπιεσμένου, ψυχολογικά και οικονομικά, κόσμου της alt-right όσο και όσων την χρησιμοποιούν για τα επικοινωνιακά τους παιχνίδια, ως κάλυμμα καπνού σε καταπιέσεις πολύ πιο βαθιές και αληθινές από αυτές που (νομίζει ότι) βιώνει ο λευκός άνδρας στην φανταστική κυριαρχία του φεμινισμού.

 

 

Από την άλλη, υπάρχει η ομάδα των Crossbusters, η φεμινιστική ομάδα των υπερασπιστριών της πολιτικής ορθότητας. Μέσα σε μια σύντομη και πολύ πιο προσωπική εστίαση, ο Δερβενιώτης κάνει μια παρουσίαση όλων των πραγμάτων για τα οποία κατηγορείται αυτός ο δύσκολος όρος με τις πολλαπλές σημασίες. Με τις Crossbusters κάνουν την εμφάνισή τους η ακραία σημασιοδότηση της ορολογίας στο πλαίσιο της έγκλισης, η επικριτική και πολλές φορές επιθετική συμπεριφορά απέναντι στην κριτική και η αποφυγή ζητημάτων της παραδοσιακής πολιτικής. Τα χαρακτηριστικά αυτά, που εντοπίζονται σε πολλές φεμινιστικές ομάδες, περισσότερο με διαδικτυακή παρουσία, είναι και αυτά που επιτρέπουν σε αστικές πολιτικές να τις αποπροσανατολίσουν από την απαραίτητη ριζοσπαστική δράση και να τις εντάξουν σε μια ρητορική όχι μόνο κενή αλλά και τελικά όντως επικίνδυνη για την ελεύθερη κριτική, στο όνομα της «προστασίας» και της «ρύθμισης». Ας μη πάει πολύ μακριά κάποιος… Αρκεί να θυμηθεί την Μέριλ Στριπ που στήριζε με τόσο πάθος την Χίλαρι Κλίντον, αγνοώντας ηθελημένα το γεγονός ότι οι φονικές πολιτικές της δε διέφεραν ουσιαστικά από αυτές του νυν προέδρου.

 

 

Ο Δερβενιώτης δεν υιοθετεί την επικίνδυνη στάση του ισαποστισμού, του «ναι μεν, αλλά». Στις σελίδες του Shark Nation ο φόνος, ο βιασμός, η τρομοκρατική δράση της alt-right δεν εξισώνεται με τη διαδήλωση, τη διαμαρτυρία, την πάλη για ίσα δικαιώματα. Αντίθετα, η τελευταία αναγνωρίζεται και, στο τέλος τίθεται στο επίκεντρο για όλους, ανεξαρτήτως φύλου, σεξουαλικότητας, χρώματος, ιδιότητας ή… μηχανικής υπόστασης.

Ταυτόχρονα στις πυκνές σελίδες του κόμικ βρίσκουμε και το θέμα των προσωπικών δεδομένων σε μια εποχή που  ζει στο Διαδίκτυο σε μεγάλο βαθμό, αν όχι εξ ολοκλήρου. Το τι βλέπουμε, το τι και πως το σχολιάζουμε διαμορφώνει όχι μόνο την πολιτική μας ζωή αλλά και την ταυτότητά μας. Σε αυτό το πλαίσιο, ο έλεγχος της πληροφορίας αποκτά πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις από ότι στο παρελθόν. Η ίδια η Ιστορία κινδυνεύει όχι απλά να εξαφανιστεί αλλά να γίνει κάτι πολύ χειρότερο: να επανεγγράφεται συνεχώς, μια μεταλλαγμένη και χαοτική αλήθεια… εναλλακτικών γεγονότων όπου τίποτα δεν έχει σημασία και τίποτα δεν ξεχωρίζει.

 

 

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο οι ήρωες του Δερβενιώτη συγκρούονται, αναθεωρούν σχέσεις και καταστάσεις, μπλέκουν και λύνουν υποθέσεις. Με την υφή του noir πάνω από την ιστορία (ενισχυόμενη και από το ύφος του σχεδίου) ο Δερβενιώτης πλέκει τα δύσκολα αυτά θέματα πάνω σε μια αστυνομική ουσιαστικά ιστορία, κάτι που δεν της στερεί τις κοινωνικές και πολιτικές προεκτάσεις. Αντίθετα, κατεβάζοντας τα θέματα αυτά από τα…σύννεφα του Ιντερνετ στους δρόμους και τα γραφεία, όπου ζουν οι ανθρώπινοι χαρακτήρες του, καταφέρνει να τους δώσει όχι μόνο μια άμεση υπόσταση αλλά και μια εγγύτητα που την έχουν ανάγκη.

 

 

Σχεδιαστικά, το οξύ σκίτσο του Δερβενιώτη, με τις λεπτές σκιάσεις, γραμμές και τα παιχνιδίσματα του ασπρόμαυρου δίνει ένα πολύ βίαιο αποτέλεσμα, το οποίο ταιριάζει στην εποχή και τη θεματολογία. Είναι ένα σκίτσο που όχι μόνο δε διστάζει να δείξει σώματα και όργανα ως Αντικείμενα και Υποκείμενα, αίμα και βία, αλλά το κάνει και λειτουργικά, φυσικά, σαν κομμάτι της πλοκής και των συνθηκών που την επηρεάζουν. Είναι μια εποχή άλλωστε όπου ένα ιντερνετικό ακροδεξιό τρολ είναι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ και η απογοήτευση αναρριχάται σε επίπεδα πρωτόγνωρα. Ποιο άλλο χρώμα θα ταίριαζε σε ένα τέτοιο παρόν/μέλλον;

Τι επιφυλλάσει λοιπόν το μέλλον για το Shark Nation αλλά και τους αναγνώστες του; Δυστυχώς, για την απαισιόδοξη ματιά του δημιουργού, αυτά συγκλίνουν: Δυσκολίες. Τα πάντα είναι πιθανά, αλλά τα κακά είναι μάλλον πιθανότερα. Δέκα χρόνια άλλωστε παγκόσμιας κρίσης δεν αφήνουν και πολύ χώρο για αισιοδοξία. Σε κάθε περίπτωση όμως, το σοκ του Shark Nation είναι, αν μη τι άλλο, ένα καλό ξυπνητήρι. Αρκεί να μην πατήσουμε το snooze.

 

Πηγή