Γερνώντας με τους αναγνώστες [Κουκουλάς Γιάννης, efsyn.gr, 03/02/2018]

[leonidio]

Γερνώντας με τους αναγνώστες

 

 

Συντάκτης: Γιάννης Κουκουλάς

 

Ξεκίνησε ως μια χιουμοριστική ηθογραφία γύρω από τις συζητήσεις των ανδρών περί αυτοκινήτων στις ΗΠΑ του 1918. Και εξελίχθηκε σε μια αριστουργηματική σαπουνόπερα για τις ανθρώπινες σχέσεις, την αγάπη και την αφοσίωση με τους κεντρικούς χαρακτήρες να μεγαλώνουν, να κάνουν παιδιά, να γερνάνε, να πεθαίνουν. Το Gasoline Alley του Frank King γίνεται εκατό ετών. Και συνεχίζεται!

 

Στην πλούσια παράδοση των κόμικς στις ΗΠΑ, εξέχουσα θέση έχουν τα κόμικ-στριπ. Ηταν άλλωστε η πρώτη μορφή της ένατης τέχνης που διαδόθηκε σε τόσο μεγάλη έκταση μέσω των εφημερίδων, από την τελευταία δεκαετία του δέκατου ένατου αιώνα. Η σειρά The Katzenjammer Kids του Rudolph Dirks που ξεκίνησε το 1897 θεωρείται η μακροβιότερη στην ιστορία του είδους καθώς μέχρι σήμερα εξακολουθεί να δημοσιεύεται σε εφημερίδες και περιοδικά, φυσικά από άλλους δημιουργούς.

 

Η πρώτη εμφάνιση του μικρού Skeezix και η αρχή μιας υπέροχης σχέσης πατέρα - γιου

 

Είχε προηγηθεί το Yellow Kid, ενώ ακολούθησαν το Krazy Kat, το Little Nemo in Slumberland και άλλες σειρές με τεράστια επιτυχία και εκατοντάδες ταυτόχρονες αναδημοσιεύσεις απ’ άκρου εις άκρον των ΗΠΑ.

 

Μια τέτοια σειρά ήταν και το Gasoline Alley του Frank King (1883 – 1969) που ξεκίνησε δειλά δειλά στις 24 Νοεμβρίου του 1918 από την εφημερίδα Chicago Tribune στο ειδικό εβδομαδιαίο χιουμοριστικό ένθετο The Rectangle. Το θέμα της σειράς κατά το πρώτο διάστημα ήταν οι συζητήσεις των ανδρών μιας γειτονιάς που συγκεντρώνονταν στα στενά σοκάκια ανάμεσα στα κτίρια μιας μεγαλούπολης και σχολίαζαν τα πάντα γύρω από τα αυτοκίνητα αλλά και την τοπική μικροκοινωνία τους. Πρωταγωνιστής ήταν ένας συμπαθής και ευτραφής εργένης με το όνομα Walt Wallet και παρτενέρ του όλοι οι κλασικοί τύποι σε μια τυπική γειτονιά.

 

Με το διακριτικό και έξυπνο χιούμορ της, η σειρά γνώρισε από τις πρώτες κιόλας δημοσιεύσεις μεγάλη επιτυχία, κάτι που οδήγησε ένα χρόνο αργότερα στη μετατροπή της σε ημερήσια. Οι υπεύθυνοι της εφημερίδας, ωστόσο, αν και αναγνώριζαν την αξία και τις ικανότητες του Frank King, επιθυμούσαν να διευρύνουν ακόμη περισσότερο το αναγνωστικό κοινό ώστε να περιλάβει και «το άλλο μισό» του πληθυσμού, δηλαδή τις γυναίκες που ώς τότε αδιαφορούσαν για μια σειρά με επίκεντρο τους άνδρες και τα αυτοκίνητα.

 

 

Κι ενώ η σειρά απέκτησε από το 1920 και την ολοσέλιδη κυριακάτικη εκδοχή της, το 1921 βρέθηκε η λύση ως προς την προσέλκυση περισσότερων αναγνωστών, μια λύση που αποτέλεσε και μια μοναδική αφηγηματική καινοτομία. Στο στριπ της 14ης Φεβρουαρίου, λίγο πριν χαράξει, κάποιος χτυπάει το κουδούνι του Walt. Αυτός ξυπνά απορημένος, ανοίγει την πόρτα και αντικρίζει μέσα σε ένα χιονισμένο τοπίο ένα εγκαταλελειμμένο βρέφος μέσα σε ένα καλαθάκι, σεναριακό εύρημα που επανέλαβε δώδεκα χρόνια αργότερα και ο μεγάλος Elzie Segar με τον Ποπάι να βρίσκει τον Ρεβυθούλη (Swea’ Pea) σε ένα ταχυδρομημένο δέμα!

 

Με την έλευση του μωρού, ο «επαγγελματίας» εργένης Walt αποκτά άλλες προτεραιότητες, οι ευθύνες του πολλαπλασιάζονται, γίνεται κηδεμόνας του μικρού και του δίνει το όνομα Skeezix (στην αργκό των καουμπόις σημαίνει ορφανό μοσχαράκι) προσφέροντάς του απεριόριστη αγάπη και φροντίδα και δημιουργώντας ένα από τα πιο τρυφερά και δυνατά «ζευγάρια» της ιστορίας των κόμικς.

 

 

Είναι αυτονόητο πως μια τέτοια σεναριακή εξέλιξη θα άλλαζε για πάντα το περιεχόμενο και τα βασικά θέματα της σειράς. Απελευθερώνοντας παράλληλα το ταλέντο και απογειώνοντας τη δημιουργικότητα ενός μοναδικού και ευαίσθητου καλλιτέχνη. Που περιέγραψε και ζωγράφισε με άφθαστη τρυφερότητα τη σχέση πατέρα και θετού γιου με τα σκαμπανεβάσματά της, τις δυσκολίες αλλά και τις υπέροχες στιγμές της.

 

Η πιο μεγάλη καινοτομία, όμως, ήταν η τολμηρή και πρωτοποριακή απόφαση του King να «επιτρέψει» στους χαρακτήρες του να μεγαλώνουν σε πραγματικό χρόνο. Αν και η κλασική συνταγή των κόμικς σε συνέχειες ήταν και είναι η άχρονη παρουσία των πρωταγωνιστικών προσώπων που παρά την αλλαγή των εποχών, αυτά μένουν αγέραστα και αειθαλή στο πέρασμα του χρόνου, ο Walt, ο Skeezix και οι περί αυτούς, ακολούθησαν τη φυσική ροή των πραγμάτων.

 

Ο Skeezix πήγε στο σχολείο, στη συνέχεια στον στρατό, μεγάλωσε, παντρεύτηκε και τώρα πια είναι 96 ετών, ένας ηλικιωμένος που όπως λέει «νιώθει σαν εικοσάρης». Ο Walt μετά την υιοθεσία του Skeezix, παντρεύτηκε και απέκτησε δικά του παιδιά, συνέχισε να εργάζεται, συνταξιοδοτήθηκε, γέρασε, έχασε τη σύζυγό του το 2004.

 

Πριν δυο χρόνια, σε ένα μοναδικό στριπ, επισκέφθηκε μάλιστα μια πανσιόν για αποσυρμένους χαρακτήρες των κόμικς όπου μεταξύ άλλων συνάντησε τους Mutt και Jeff, τον Smokey Stover, ακόμα και το Yellow Kid. Κι αν και υπολογίζεται ότι πρέπει σήμερα να είναι 118 ετών, εξακολουθεί να ζει αλλά να συμμετέχει όλο και λιγότερο στο στριπ αν και ο τωρινός δημιουργός του Jim Scancarelli έχει δηλώσει ότι τον απασχολεί σοβαρά αυτό το θέμα υπονοώντας ότι, αργά ή γρήγορα, ο Walt θα αποχωρήσει από τη σειρά και από τον μάταιο τούτο κόσμο.

 

Παρόμοια προβλήματα που όμως πάντα ξεπερνιόντουσαν είχαν όλοι οι διάδοχοι του Frank King, μετά τη σταδιακή απόσυρσή του (ο Bill Perry στα κυριακάτικα ολοσέλιδα από το 1951 μέχρι το 1975, ο Dick Moores από το 1956 μέχρι το 1986, ο Scancarelli από το 1986 μέχρι σήμερα). Ενώ οι υπόλοιποι χαρακτήρες όταν φτάνουν σε μεγάλες ηλικίες πεθαίνουν, ο Walt και ο Skeezix μένουν ακόμα ζωντανοί αν και στη σειρά συμμετέχουν πλέον σε πρωταγωνιστικούς ρόλους οι απόγονοί τους.

 

Εκτός, όμως, από την απίστευτη καινοτομία της γήρανσης των πρωταγωνιστών σε πραγματικό χρόνο, η σειρά χαρακτηρίστηκε και από μια ακόμη ιδιαιτερότητα που εγκαινίασε ο King στις αρχές της δεκαετίας του 1930 επηρεάζοντας καθοριστικά σε τεχνικό και αφηγηματικό επίπεδο τα κόμικς της εποχής. Στα κυριακάτικα ολοσέλιδα κόμικς του που πλέον είχαν γίνει έγχρωμα, άρχισε σταδιακά να εγκαταλείπει το continuity και να δημιουργεί αυτοτελείς ιστορίες με επίκεντρο, ουσιαστικά τη φιλοσοφία της τέχνης, την αισθητική, τη σχέση φύσης και τέχνης, το Ωραίο και το Υψηλό, πάντα μέσω της μοναδικής σχέσης του Walt με τον Skeezix.

 

 

 

Σε αυτά τα μονοσέλιδα ο King πειραματίστηκε με πολλές τεχνικές, με χρώματα και σκιές, με ρηξικέλευθα καδραρίσματα, με μεταβαλλόμενα φόντα κ.λπ. Η γεωμετρικότητα της op art πριν ακόμη επινοηθεί ο όρος, στοιχεία σουρεαλισμού, κυβισμού και εξπρεσιονισμού με τη φύση να μεταμορφώνεται και να παραμορφώνεται από καρέ σε καρέ και άλλες σύγχρονες τάσεις και τεχνοτροπίες των εικαστικών τεχνών έγιναν εργαλεία στα χέρια του King που είχε, άλλωστε, εικαστική παιδεία καθώς είχε σπουδάσει στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Σικάγου.

 

Οι πειραματισμοί διήρκεσαν μέχρι το τέλος της καριέρας του σε μια σειρά γεμάτη αλλαγές σε στιλ, πρόσωπα και πράγματα. Και μοναδική σταθερά, μια υπέροχη σχέση μπαμπά και γιου γεμάτη αγάπη, εξερευνήσεις, γνώσεις, τρυφερότητα, ανθρωπιά και τέχνη. Ολα αυτά μαζί σε συνδυασμό με το ταλέντο του Frank King και των διαδόχων του δικαιολογούν απολύτως τη συμπλήρωση εκατό ετών από την έναρξη του Gasoline Alley. Μιας σειράς που απ’ ό,τι φαίνεται έχει ακόμη πολύ μέλλον μπροστά της είτε με τον Walt και τον Skeezix είτε με τους απογόνους τους σε εξίσου όμορφες και ανθρώπινες ιστορίες.

 

Πηγή