Γκάμπο: Ένα παράθυρο μαγικού ρεαλισμού στον κόσμου του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες [Μινωτάκης Αλέξανδρος, smassingculture.gr, 22/06/2016]

[leonidio]

Γκάμπο: Ένα παράθυρο μαγικού ρεαλισμού στον κόσμου του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες

 

Με το θάνατο του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες το 2014, έγινε αρκετά πιο φτωχός ο κόσμος της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Ο συγγραφέας των βιβλίων «Εκατό χρόνια μοναξιά», «Έρωτας στα χρόνια της χολέρας» και πολλών άλλων μυθιστορημάτων και διηγημάτων άφησε το δικό του στίγμα στην παγκόσμια λογοτεχνία, σε βαθμό που θεωρείται ο σημαντικότερος εκπρόσωπος του ρεύματος του «μαγικού ρεαλισμού», το οποίο βρήκε την ιδανικότερη έκφραση στο μείγμα πραγματικού και φανταστικού μέσα στο έργο του συγγραφέα. Αυτή τη μοναδική αίσθηση του Μάρκες επιχειρεί να μεταφέρει στα κόμικ το graphic novel «Γκάμπο» το οποίο εκδόθηκε πρόσφατα τις εκδόσεις Ίκαρος , γραμμένο από τον Όσκαρ Παντόχα, σε σχέδιο των Μιγκέλ Μπούστος, Φελίπε Καμάργο Ρόχας και Τατιάνα Κορδόμπα και παρουσιάζει τη ζωή του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες με επίκεντρο τη συγγραφή του γνωστότερου έργου του, το «Εκατό χρόνια μοναξιά».

 

 

«Γκάμπο» ή «γκαμπίτο» είναι το παρατσούκλι που θα αποκτήσει ο μικρός Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, μεγαλώνοντας με τον παππού του και τη γιαγιά του στο χωριό Αρακατάκα της Κολομβίας. Αυτό θα αποτελέσει μία από τις βασικές εμπνεύσεις του για το φανταστικό χωριό Μακόντο, στο οποίο εκτυλίσσονται πολλά από τα έργα του. Το «Γκάμπο» αναζητά τις επιρροές του μεγάλου συγγραφέα και εστιάζει στα παιδικά του χρόνια, στην επίδραση των ιστοριών φαντασίας της γιαγιάς του αλλά και του παππού του Μάρκες, συνταγματάρχη στον εμφύλιο της Κολομβίας στα πρώτα χρόνια του 20ου αιώνα. Η μορφή αυτή είναι παρούσα σε πολλά διηγήματα και μυθιστορήματα του Μαρκές όμως η πιο σημαντική πλευρά είναι η διαρκής επικοινωνία του συγγραφέα με τα παιδικά χρόνια του και τις αναμνήσεις ενός τόπου που τον σημάδεψε. Έτσι, συναντάμε το «στοιχειωμένο» (όπως πιστεύει) σπίτι που θα μεγαλώσει ο Γκαμπίτο και θα του γεννήσει για πρώτη φορά την αίσθηση ότι το ρεαλιστικό και το φανταστικό μπορούν να συνυπάρχουν μέσα στην καθημερινότητα με αρμονικό τρόπο, όπως οι ευτυχισμένες αναμνήσεις μπορούν να δεθούν με τις μνήμες μίας χώρας διχασμένης από έναν εμφύλιο πόλεμο αλλά και από τις κοινωνικές αναταραχές και τους αγώνες ενάντια στη United Fruit, την εταιρεία που κυριαρχούσε στην παραγωγή μπανάνας στην Κολομβία. Παιδικά όνειρα και εφιάλτες, οι πρώτες κοινωνικές και πολιτικές ανησυχίες συνδυάζονται για να παρουσιάσουν τη διαμόρφωση του χαρακτήρα του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες.

 

 

Η εξέλιξη της ιστορίας δεν ακολουθεί γραμμική πορεία, μένοντας πιστή στο στυλ και στο παιχνίδι με το χρόνο που χαρακτηρίζει, μεταξύ άλλων, το μοτίβο του μαγικού ρεαλισμού και τα μυθιστορήματα του Μαρκές. Κινούμαστε σε 2 και 3 δεκαετίες, ενώ παρακολουθούμε το νεαρό Γκάμπο να μεγαλώνει και να αρχίζει την επαφή του με τον κόσμο της λογοτεχνίας, τον Μαρκές ως παντρεμένο με δύο παιδιά να ταλανίζεται από τη συγγραφή του «Εκατό χρόνια μοναξιά» και τον ίδιο, ως καταξιωμένο συγγραφέα πλέον, να παραλαμβάνει το 1982 το γραφείο Νόμπελ. Συνδετικοί κρίκοι όλων αυτών είναι οι λεπτομέρειες των αναμνήσεων που αλλάζουν με τα χρόνια, μία εντύπωση που άφησε κάτι στον Γκάμπο και προσπαθεί να την ξαναπιάσει και, πάνω από όλα, η λογοτεχνία, η διαρκής ανακάλυψη νέων συγγραφέων και οι δυσκολίες του ίδιου του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες στην πορεία του ως συγγραφέας. Όλα αυτά μέσα στο φόντο του 20ου αιώνα, των κοινωνικών και πολιτικών αλλαγών στη Λατινική Αμερική, την επανάσταση στην Κούβα και το ταξίδι του Γκάμπο στην Ευρώπη. Η αφήγηση προσπαθεί να αγγίξει διάφορες πλευρές της προσωπικότητα του μεγάλου συγγραφέα, εστιάζοντας σε διάφορες κρίσιμες και δύσκολες στιγμές στη ζωή του, από πολιτικές διώξεις μέχρι το συγγραφικό μπλοκάρισμα, τις περιόδους που νιώθει ότι δεν μπορεί να συνεχίσει να δημιουργεί,

 

 

Παρόλα αυτά, όλα επανέρχονται και συγκεντρώνονται γύρω από τη μακρά διαδικασία συγγραφής του «Εκατό χρόνια μοναξιά», το οποίο, στη μία ή την άλλη μορφή, απασχολούσε για πάνω από 20 χρόνια τον Μάρκες. Όλη η νεανική πορεία του «Γκάμπο» κορυφώνεται στην έμπνευση του, που θα έρθει σε ένα ταξίδι με την οικογένεια του, να δώσει τελική μορφή στο έργο αυτό, έμπνευση που οδηγεί σε 18 μήνες απομόνωση και σκληρή δουλειά μέχρι να ολοκληρωθεί. Αλλά και η μετέπειτα πορεία και επιτυχία του Μάρκες, η επίλυση των οικονομικών προβλημάτων, η καταξίωση μέχρι και το βραβείο Νόμπελ συνδέονται στενά με την ιστορία της οικογένειας Μπουενδία που χάρισε καθολική αναγνώριση στο συγγραφέα αλλά και στο χωριό Μακόντο.

 

 

Όλα αυτά δίνονται με ένα απλό σχέδιο, βασισμένο σε αδρές γραμμές και χρωματισμούς, χωρίς πολλές λεπτομέρειες αλλά με έμφαση στα πρόσωπα και τις εκφράσεις τους. Το «Γκάμπο» βασίζεται κυρίαρχα στην αφήγηση και πολύ λιγότερο στους διαλόγους των προσώπων. Πρόκειται για ένα στυλ που δεν είναι εξεζητημένο, δεν αξιοποιεί το σύνολο των δυνατοτήτων που προσφέρει ένα graphic novel όμως είναι κατάλληλο για την απόδοση μίας βιογραφικής εξιστόρησης. Το σχέδιο, ακολουθώντας την αφήγηση και το θέμα, συνδυάζει μεταφυσικές αναμνήσεις και αισθήσεις με τη ζωή του Μάρκες με φυσικό τρόπο, χωρίς υπερβολές και έντονες σκηνές. Πιθανώς κάποιες στιγμές, ο χαρακτήρας του σχεδίου να τείνεις προς το απλοϊκό έως φτωχό, ειδικά όταν θέλει να αποδώσει μία σημαντική στιγμή ή να αποδώσει ένα ευρύ πλάνο.

 

 

Σε κάθε περίπτωση, η δυνατή πλευρά του Γκάμπο είναι η δουλεμένη επιλογή στιγμών και περιστατικών από τη ζωή του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες και το αφηγηματικό δέσιμο τους γύρω από ένα έργο ξεχωριστής σημασίας για τον ίδιο και την παγκόσμια λογοτεχνία. Όπως γράφει και ο ίδιος ο σεναριογράφος, Όσκαρ Παντόχα, στο παράρτημα, υπάρχουν τόσες αναφορές και διηγήσεις για τη ζωή του Μαρκές που μοιάζει με «πολλαπλές ζωές επί χάρτου». Το «Γκάμπο», χωρίς ποτέ να ισχυρίζεται ότι θα αποδώσει το σύνολο της πλούσιας αυτής ζωής, διαλέγει τις σημαντικότερες πλευρές, εκείνες που δένουν καλύτερα τα προσωπικά βιώματα με το συγγραφικό έργο. Με αυτό τον τρόπο σε κερδίζει από την πρώτη στιγμή και αποδεικνύεται ότι όχι μόνο αξίζει τον χρόνο του αναγνώστη, αλλα είναι και ένα μέσο αφενός για να καταλάβει καλύτερα την μαγική ψυχοσύνθεση του Μάρκες, και αφετέρου να βρει τον δρόμο για την δική του…

 

Πηγή

 

Ένα ακόμα άρθρο για το κόμικ