Η νοσταλγία (ή παρωδία;) των '80s [Κουκουλάς Γιάννης, efsyn.gr, 1/7/2017]

[ramirez]

Λένε πως ένα από τα δυσκολότερα λογοτεχνικά είδη είναι το νουάρ μυθιστόρημα. Τα κλισέ που συνειδητά χρησιμοποιούν οι συγγραφείς του, κλείνοντας το μάτι στον αναγνώστη και παραπέμποντάς τον σε μια παλαιότερη αφήγηση που με τη σειρά της παραπέμπει σε μια ακόμα παλαιότερη, είναι συναρπαστικά στον εντοπισμό τους. Ο Σπύρος Δερβενιώτης με το νουάρ «Yesternow» αποτίνει φόρο τιμής στα κινηματογραφικά eighties. Με μια ανατρεπτική ιστορία.

 

 

Εδώ και μερικά χρόνια, μια αίσθηση νοσταλγίας για τη δεκαετία του 1980 πλανάται στην ατμόσφαιρα. Άλλοτε αυτή η νοσταλγία αποκρύπτει και αποσιωπά τα μελανά σημεία και εξωραΐζει το παρελθόν, όπως στην πρόσφατη έκθεση «GR80s» και άλλοτε υμνεί κάποιες πολιτιστικές συνιστώσες της δεκαετίας, όπως στην τηλεοπτική σειρά «Stranger Things» για τον κινηματογράφο.

 

Το «Yesternow» (εκδόσεις Χαραμάδα, μετάφραση από τα αγγλικά στα οποία γράφτηκε το βιβλίο: Μαρία Χρίστου) του Σπύρου Δερβενιώτη αποφεύγει τον εξωραϊσμό, την εξιδανίκευση και την εξύμνηση, παραμένοντας προσηλωμένο στον στόχο του: την υπενθύμιση των εμβληματικών ταινιών των eighties υπό το φίλτρο των τριών δεκαετιών που πέρασαν από τότε, με έναν ευφυέστατο τρόπο που φέρνει στον νου την τεχνική του Γουές Κρέιβεν στην κινηματογραφική «Κραυγή», μια ταινία-επιτομή των ταινιών τρόμου που είχαν προηγηθεί.

 

 

Στο «Yesternow», πρωταγωνιστεί μια ντετέκτιβ του LAPD που ενώνει τις δυνάμεις της με έναν ιδιωτικό ντετέκτιβ ονόματι Ντικ Φιλίπο (αναφορά στον συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας Φίλιπ Ντικ), για να λύσουν το μυστήριο μιας αλυσίδας φόνων με θύματα ηθοποιούς της δεκαετίας του ’80 που δολοφονήθηκαν μόλις ανακοινώθηκε η επιστροφή τους σε σίκουελ των ταινιών που τους έκαναν διάσημους. Όλοι οι φόνοι συνδέονται μεταξύ τους με το όνομα του παραγωγού ταινιών B. B. Eightiz (αναφορά στη δεκαετία του ’80 και στο συμπαθές ρομπότ BB8 από τον «Πόλεμο των Άστρων»). Και, φυσικά, συνδέονται με τον κινηματογράφο της δεκαετίας αυτής.

 

 

Από την πρώτη σελίδα κιόλας, ο αναγνώστης έρχεται αντιμέτωπος με αυτό που θα ακολουθήσει με το tribute στον «ET» του Σπίλμπεργκ. Και αμέσως μετά συναντά τον Ντικ Φιλίπο με τη μορφή του Τζον Γκούντμαν από τον «Μεγάλο Λεμπόφσκι», τον Χάρισον Φορντ σε μια υβριδική παρουσία που δανείζεται στοιχεία τόσο από το «Blade Runner» όσο και από τους «Κυνηγούς της Χαμένης Κιβωτού», μια ηλικιωμένη Ντάριλ Χάνα με μια φωτογραφία Γοργόνας να κοσμεί τον τοίχο της, γιγαντοαφίσες από υποθετικά σίκουελ όπως «Jane Bond», «Teethx», «Ectoplasm» κ.ά., έναν Σβαρτσενέγκερ όχι ως Exterminator αλλά ως Obliterator, λίγο Νταρθ Βέιντερ, «Τζουράσικ Παρκ» και «Τρον» και πάει λέγοντας.

 

 

Μαζί με τη νοσταλγία για τις τεράστιες αυτές επιτυχίες ωστόσο, ο Δερβενιώτης στήνει και την παρωδία τους. Ή, μάλλον, σατιρίζει όλους όσοι είναι κολλημένοι με μια χαμένη για πάντα εποχή και πασχίζουν να αναβιώσουν το κλίμα της με κάθε μέσο καταφέρνοντας απλώς να γίνονται γραφικοί και αρνούμενοι την εξέλιξη, τον πειραματισμό, το διαφορετικό. Σε ένα σημείο του «Yesternow», ένας σκηνοθέτης που παραπέμπει εξόφθαλμα στον Τζορτζ Λούκας σε νεαρή ηλικία κάνει μια δοκιμαστική προβολή του «Galaxy Warriors» (αναφορά στο Star Wars). Τα σχόλια που λαμβάνει πάνε κάπως έτσι: «Εκείνη η ταινία νοσταλγία-Αμερικής-του-’50-που είχες κάνει καλά τα πήγε. Τέτοιες να κάνεις. Η νοσταλγία πουλάει». Και «πραγματικά πιστεύεις πως είναι η κατάλληλη συγκυρία για μανιχαϊσμούς τύπου καλοί-κακοί; Τόσο κόπο κάναμε να εδραιώσουμε τον αντι-ήρωα!». Ευτυχώς που ο Τζορτζ Λούκας δεν το έβαλε κάτω. Ευτυχώς που τα σίκουελ του «Yesternow» είναι μόνο φανταστικά. Κι ευτυχώς που η νοσταλγία και η παρωδία του παρελθόντος στα χέρια ενός επιδέξιου δημιουργού κόμικς μπορούν να συνυπάρχουν σε ίσες δόσεις, συνθέτοντας ένα απολαυστικό αποτέλεσμα.

 

 

 

 

Και το σχετικό link...