Youth Exchange Everyman και Comicdom

[Λένα]

Του Ηλία Κατιρτζιγιανόγλου

 

Τί συμβαίνει όταν φέρνεις στον ίδιο χώρο 21 δημιουργούς comics από “τα τέσσερα άκρα της Ευρώπης”, και τους βάζεις να σχεδιάζουν μέχρι τελικής πτώσεως; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό, με περίμενε από τις 15 έως τις 22 Ιουλίου στο Roden της Ολλανδίας, όπου μαζί με τέσσερις νέους Έλληνες δημιουργούς comics, ζήσαμε μια μοναδική εμπειρία στο πλαίσιο του προγράμματος ανταλλαγής νέων “Everyman”, διοργάνωση της ολλανδικής Platform Spartak. Οι καλλιτέχνες, ηλικίας 17 έως και 25 ετών, προέρχονταν από την Ελλάδα, την Ισπανία, την Πολωνία και την Ολλανδία και βρέθηκαν μαζί, για μία εβδομάδα γεμάτη δημιουργία comics, που σίγουρα θα μείνει αξέχαστη σε όλους μας, συμμετέχοντες, αλλά και υπεύθυνους αποστολών.

Η Ελένη Βλαστάρη, ο Αστέριος Γούσιος, η Ευγενία Κουμάκη και ο Άρης Λάμπος, ήταν τα μέλη της ελληνικής αποστολής, που μαζί με συναδέλφους τους από τις άλλες τρεις χώρες, αναζήτησαν τον σύγχρονο “καθημερινό άνθρωπο” του ευρύτερου ευρωπαϊκού πολιτιστικού χώρου, σκιτσάροντας ασταμάτητα και δημιουργώντας ιστορίες comics. Στο “Everyman”, οι πολιτισμικές διαφορές, αλλά και οι ομοιότητες, ήρθαν στο φως, μέσα από συνεχή δημιουργικά τζαμαρίσματα, με αφετηρία το Ολλανδικό αλληγορικό έργο του Μεσαίωνα, “Elkerlijc”.

Κατά τη διάρκεια του προγράμματος, οι καλλιτέχνες, ατομικά ή και σε συνεργασία, δημιούργησαν μονοσέλιδα comics και πειραματίστηκαν με την τεχνική του woodcutting. Κυρίως, όμως, εικονογράφησαν σύγχρονες εκδοχές του Everyman, βασιζόμενοι σε σενάρια που έγραψαν οι τέσσερις εθνικές αποστολές. Τα αποτελέσματα αυτής της μαραθώνιας δημιουργίας comics, αποτέλεσαν το θέμα έκθεσης, που φιλοξενήθηκε στις 21 Ιουλίου, στον ιστορικό underground χώρο, Vera, στο Groningen.

Παράλληλα, κατά τη διάρκεια του προγράμματος, οι καλλιτέχνες είχαν την ευκαιρία να παρουσιάσουν δείγματα της δουλειάς τους, καθώς και τις επιρροές τους, ενώ οι οργανώσεις που συμμετείχαμε (Comicdom Press από την Ελλάδα, Historias de Jacintos από την Ισπανία, Centrala από την Πολωνία, και η διοργανώτρια Platform Spartak από την Ολλανδία) παρουσιάσαμε τα σημαντικότερα comics-related projects μας.

Ένα μεγάλο ευχαριστώ, από όλους εμάς, για την άψογη διοργάνωση, στους Paul de Vreede (overall content, comics and comic scenarios), Michiel van de Weerthof (overall content, group dynamics and excersices) και Thijs van Nimwegen (production, logistics and finances), καθώς και στους συμμετέχοντες των άλλων τριών χωρών, για τη συνεργασία, την παρέα και τις εμπνεύσεις.

 

 

Όσοι διαβάσατε το πρώτο μέρος αυτού του άρθρου, γνωρίζετε ήδη ότι η Comicdom Press εκπροσώπησε την Ελλάδα στο πρόγραμμα ανταλλαγής νέων “Everyman”, που έγινε στο Roden της Ολλανδίας και έφερε στον ίδιο χώρο δημιουργούς comics από τα τέσσερα άκρα της Ευρώπης. Στο δεύτερο και τελευταίο μέρος, μπορείτε να διαβάσετε τη συνέντευξη του υπεύθυνου παραγωγής, Thijs van Nimwegen, ο οποίος μας συστήνει τις δραστηριότητες της Platform Spartak, διοργανώτριας του προγράμματος.

Τί είναι η Platform Spartak και ποιός ο ρόλος σου σε αυτή;

Η Platform Spartak ξεκίνησε ως τμήμα του Συλλόγου Φοιτητών Ιστορίας του Groningen, τώρα, όμως, είναι μια ανεξάρτητη, διεπιστημονική πλατφόρμα για οποιονδήποτε ενδιαφέρεται για την Ανατολική Ευρώπη. Το γραφείο μας βρίσκεται στη Χάγη της Ολλανδίας. Κύριος στόχος μας είναι να φέρνουμε σε επαφή νέους Ευρωπαίους από όλα τα μέρη της Ηπείρου, εντός και εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό το κάνουμε τονώνοντας τη δημιουργία underground πολιτιστικών δικτύων, σε διάφορους τομείς, όπως η μουσική (STREETS festivals) και τα comics (Comixiade).

Ο ρόλος μου στη Spartak είναι κυρίως αυτός του υπεύθυνου παραγωγής διαφόρων projects, κατά κύριο λόγο του Comixiade, ως διευθυντή επικοινωνίας (για παράδειγμα, είμαι υπεύθυνος για την ιστοσελίδα και το newsletter) και περιστασιακά ως designer και ICT-manager.

Η οργάνωση υπάρχει εδώ και εννέα χρόνια. Ποιοί από τους στόχους της έχουν ήδη εκπληρωθεί και ποιοι εξακολουθούν να αποτελούν προκλήσεις για το μέλλον;

Ως ημι-επαγγελματική οργάνωση, έχουμε δραστηριοποιηθεί τα τελευταία 3-4 χρόνια. Νομίζω ότι έχουμε επιτύχει ένα καλό ξεκίνημα για τον κύριο στόχο μας: να λειτουργήσουμε ως ένα είδος σκηνής για νέους, ενεργούς Ευρωπαίους πολίτες, οργανώνοντας πολιτιστικά, κοινωνικά και πνευματικά projects, σε συνεργασία με πολλούς οργανισμούς-εταίρους σχεδόν σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα. Η βασική μας πρόκληση, τώρα, είναι να κάνουμε την οργάνωση ακόμη πιο επαγγελματική και, το πιο σημαντικό, να έχουμε περισσότερους ανθρώπους για να είναι ενεργά μαζί μας. Ο καθένας μπορεί να γίνει ενεργός για τις Platforms Spartak, ανά πάσα στιγμή. Κι αυτό μπορεί να το κάνει ως διοργανωτής, ως συμμετέχον σε ανταλλαγή, ως εθελοντής, ως συγγραφέας, αλλά και με πολλούς άλλους τρόπους.Με όλα αυτά τα προγράμματα και τις δραστηριότητες, είχες την ευκαιρία να συναντήσεις πολλούς νέους από χώρες σε όλη την ήπειρο. Τί πιστεύεις για το πλήθος στερεοτύπων που ακολουθούν τις εθνικές ταυτότητες; Υπάρχει κάποιο ίχνος αλήθειας σε αυτά, και αν ναι, σε ποιο βαθμό;

Υποθέτω ότι εξαρτάται από το ποιους θα συναντήσεις. Έχω γνωρίσει πολύ κόσμο που ταιριάζει απόλυτα με τα εθνικά/εθνοτικά στερεότυπα, και εξίσου πολλούς που είναι ακριβώς το αντίθετο. Συνεπώς, είναι δύσκολο να εντοπίσεις “την αλήθεια”. Φυσικά, εντός της Spartak, συχνά αστειευόμαστε για τους “χαλαρούς” Βαλκάνιους, ή τους άκαμπτους Γερμανούς, νομίζω, όμως, ότι ο μόνος τρόπος για να είναι κανείς δίκαιος, είναι να ασχοληθεί με όλους πάνω σε ατομική βάση, το οποίο και προσπαθούμε να κάνουμε.

Μπορείς να μας πεις περισσότερα για το Comixiade, το διεθνές δίκτυο καλλιτεχνών που επικεντρώνεται στις εικονογραφημένες αφηγήσεις και τα comics;

To Comixiade είναι ένα από τα προγράμματα που δημιουργήθηκε από την Platform Spartak, σε συνεργασία με διάφορες οργανώσεις σε όλη την Ευρώπη, κυρίως την Tranzyt στην Πολωνία, την Club Elektrika στη Σερβία και τη designer Malabedna (Aneta Bendakova) στη Δημοκρατία της Τσεχίας. To πρόγραμμα αποτελεί μέρος της θεματικής “Narratives for Europe” του European Cultural Foundation, με το ECF στο Άμστερνταμ να είναι κύριος χορηγός μας. Το Comixiade εξερευνά τις άγνωστες ιστορίες της Ευρώπης – από το πίσω δρομάκι, την περιοχή του λιμανιού, τις παραγκουπόλεις κ.α. – σε μορφή comic. Αυτό έχει γίνει μέχρι τώρα, με τρία comic jams στην Πολωνία, την Ολλανδία και τη Σερβία, και επιπλέον με μια σειρά καλλιτεχνών που εργάστηκαν από το σπίτι. Σήμερα, συγκεντρώνουμε όλα τα comics που δημιουργήθηκαν κατά τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, σε μία έκδοση, η οποία θα κυκλοφορήσει στις αρχές Οκτωβρίου του 2012, με τη λήξη του Comixiade. Στο μέλλον, θα υπάρξουν άλλα projects σχετικά με τα comics.

 

Πώς προέκυψε η ιδέα να συνδυαστεί μία ολλανδική ιστορία από τον Μεσαίωνα με τη δημιουργία comics, για το “Everyman”;

Στην πραγματικότητα, η ιστορία ήταν γνωστή στην Μεσαιωνική Ευρώπη, ως επί το πλείστον στη δυτική. Η ιδέα για την προσαρμογή της προήλθε από τον Michiel van de Weerthof και τον Paul de Vreede, συνδιοργανωτές μου, υπεύθυνους για τη ροή του προγράμματος και του περιεχομένου. Χρειαζόμασταν ένα θέμα το οποίο δεν περιοριζόταν σε ένα συγκεκριμένο έθνος, ή εθνοτική καταγωγή, που διερευνούσε την ανθρώπινη φύση και το οποίο ήταν αρκετά σύντομο για να προσαρμοστεί στο λιγοστό χρόνο που θα είχαμε. Επίσης, το Everyman είναι ένα αρκετά ελεύθερο και ευέλικτο θέμα, επιτρέποντας στους καλλιτέχνες να λειτουργήσουν με τη μέγιστη ελευθερία στις διασκευές τους.

Τώρα που το “Everyman” ολοκληρώθηκε, ποιό θα έλεγες ότι ήταν το μεγαλύτερο επίτευγμα του προγράμματος;

Θα έλεγα ότι, για άλλη μια φορά, διευρύναμε το δίκτυο ανεξάρτητων καλλιτεχνών, ελπίζοντας ότι εμπνεύσαμε τους οργανισμούς-εταίρους και τους συμμετέχοντες, να δημιουργήσουν τα δικά τους comic jams. Θα ήθελα να προσθέσω ότι θα ήμουν περισσότερο από πρόθυμος να βοηθήσω σε αυτό, και φυσικά να είναι ο οργανισμός μας εταίρος σε αυτή την προσπάθεια.

 

Πιστεύεις ότι η μεγαλύτερη πρόκληση κατά τη διάρκεια ενός προγράμματος ανταλλαγής νέων είναι οι δυναμικές που αναπτύσονται εντός της ομάδας;

Ναι, είναι ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που πρέπει να λάβει κανείς υπόψη, κι αυτός είναι ο λόγος που ενεπλάκησαν ο Michiel και ο Paul, αμφότεροι εξαιρετικοί στο να παρέχουν κίνητρα, με μια αίσθηση για την ατμόσφαιρα που πρέπει να κυριαρχεί στην ομάδα. Ωστόσο, ειδικά με ένα comic jam, όπως αυτό, η ποιότητα της δημιουργικής παραγωγής είναι εξίσου σημαντική. Αν το κάνεις να φανεί σαν τα υπό δημιουργία έργα Τέχνης να είναι μόνο ένα εργαλείο για τη δυναμική της ομάδας, οι άνθρωποι θα αισθανθούν ότι το έργο τους δεν λαμβάνεται σοβαρά υπόψη. Γι’ αυτό και δίνουμε ιδιαίτερη βάση σε αυτό.

Θα μπορούσες να μας δώσεις περισσότερες πληροφορίες για τα μέχρι τώρα comics related projects της Platform Spartak, καθώς και για τα μελλοντικά;

Για το Comixiade μίλησα νωρίτερα. Πριν από αυτό, είχαμε δύο “χαλαρά” προγράμματα ανταλλαγής νέων, ένα στη Σερβία και συγκεκριμένα στο Βελιγράδι, το 2009 (με τίτλο Strip-It) και ένα στο Haarlem της Ολλανδίας, το 2010 (με τίτλο Migrating Comics). Έχουμε ακόμα μερικά αντίτυπα των εκδόσεων που προέκυψαν από τις ανταλλαγές αυτές, έτσι ώστε οποιοσδήποτε ενδιαφέρεται, μπορεί να μας τα ζητήσει. Από τον Ιανουάριο του 2013, η Platform Spartak θα λαμβάνει επιχορήγηση από το πρόγραμμα Πολιτισμός της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προκειμένου να εφαρμόσει ένα μακρόπνοο σχέδιο, με τίτλο εργασίας “Το Νέο Ευρωπαϊκό Underground”. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα στοχεύει να ενώσει παλαιότερα προγράμματα για τη μουσική και τα comics, χτίζοντας επιπρόσθετα στο στόχο μας για τη δημιουργία underground πολιτιστικών δικτύων. Τα comic jams θα είναι αναμφίβολα μέρος αυτού, αν και ακόμα δεν μπορώ να σας πω πόσα και πού. Μείνετε συντονισμένοι στο platformspartak.eu για τις εξελίξεις.

 

Πηγή: http://www.comicdom....eryman-ye-pt-1/

http://www.comicdom....eryman-ye-pt-2/

Έχει και εικονίτσες.