Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αναζήτηση στην Κοινότητα

Εμφάνιση αποτελεσμάτων για ετικέτες 'stan lee'.

  • Αναζήτηση ανά ετικέτες

    Πληκτρολογήστε ετικέτες χωρισμένες με κόμματα.
  • Αναζήτηση ανά συγγραφέα

Τύπος περιεχομένου


Ενότητες

  • ΓΝΩΡΙΜΙΑ - ΝΕΑ - ΒΟΗΘΕΙΑ
    • ΓΝΩΡΙΜΙΑ - ΒΟΗΘΕΙΑ
    • ΝΕΑ
  • ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ
    • ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ
    • ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ
  • ΧΑΛΑΡΩΜΑ
    • ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ
    • ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΡΙΟ
    • ΤΟ ΠΑΖΑΡΙ
  • ΝΤΙΣΝΕΥ's Διάφορα
  • ΝΤΙΣΝΕΥ's Ντόναλντ
  • ΝΤΙΣΝΕΥ's Super Μίκυ
  • ΝΤΙΣΝΕΥ's Κόμιξ
  • ΝΤΙΣΝΕΥ's Μίκυ Μάους
  • ΝΤΙΣΝΕΥ's Μπλα μπλα
  • VINTAGE's Συζήτηση
  • VIDEO GAMES's Γεν. Συζήτηση για Video Games

Blogs

  • Valt's blog
  • Dr Paingiver's blog
  • GCF about comics
  • Vet in madness
  • Θέμα ελεύθερο
  • Film
  • Comics, Drugs and Brocc 'n' roll
  • I don't know karate, but i know ka-razy!
  • Γερμανίκεια
  • ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΠΡΑΜΑΤΑ ή Η ΑΧΡΗΣΤΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ
  • ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΠΡΑΜΑΤΑ ή Η ΑΧΡΗΣΤΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ
  • Κομικσόκοσμος
  • The Unstable Geek
  • Σκόρπιες Σκέψεις
  • Dhampyr Diaries
  • Περί ανέμων και υδάτων

Ημερολόγια


Βρείτε αποτελέσματα σε ...

Βρείτε αποτελέσματα που ...


Ημερομηνία Δημιουργίας

  • Αρχή

    Τέλος


Τελευταία ενημέρωση

  • Αρχή

    Τέλος


Φιλτράρετε με αριθμό ...

Εγγραφή

  • Αρχή

    Τέλος


Ομάδα


Member Title


MSN


Website URL


Yahoo


Skype


Πόλη


Επάγγελμα


Ενδιαφέροντα

  1. «Ήμουν μόνο ένας νεαρός κι απερίσκεπτος έφηβος τότε που έγινα ο… Spider-Man. Αλλά ο χρόνος έχει τον δικό του τρόπο να γλιστράει και να αλλάζει τον κόσμο μας. Και κάποτε, αργά ή γρήγορα, έρχεται η στιγμή που κάθε αγόρι πρέπει να βάζει στην άκρη τα παιχνίδια του και να γίνεται… άνδρας!» Απελπισμένος και βιώνοντας ένα πρωτόγνωρο υπαρξιακό αδιέξοδο, ο Πίτερ Πάρκερ, το 1967, στο εμβληματικό πεντηκοστό τεύχος του περιοδικού The Amazing Spider-Man, βγάζει τη στολή του, την πετά σε έναν κάδο σκουπιδιών σε ένα σκοτεινό σοκάκι της Νέας Υόρκης, γυρίζει την πλάτη στην προηγούμενη ζωή του και στους αναγνώστες και αποφασίζει να ξαναγίνει άνθρωπος. Ο Stan Lee στο σενάριο και ο John Romita στα σχέδια τολμούν το απονενοημένο: τιτλοφορούν την ιστορία τους «Spider-Man No More» και σκορπούν τρόμο στα εκατομμύρια φίλων του Ανθρώπου-Αράχνης. Χρόνια ολόκληρα ο Πίτερ δέχεται ομοβροντία επιθέσεων, λεκτικών και σωματικών, από παράφρονες εγκληματίες, από αδίστακτους γκάνγκστερ, από εμμονικούς δημοσιογράφους, από όλους. Πασχίζει να σώσει τους Αμερικανούς από κάθε κίνδυνο και αυτοί, αχάριστοι και αγνώμονες, τον βρίζουν. «Πνευματικά διαταραγμένος», «δημόσιος κίνδυνος», «απατεώνας», «εγωμανής», «απειλή» είναι λίγες μόνο από τις λέξεις που ακούει για τον εαυτό του καθημερινά και τον στοιχειώνουν. Γιατί πάνω απ’ όλα είναι ένα μικρό, συνεσταλμένο ορφανό παιδί γεμάτο ενοχές, που ήθελε να γίνει επιστήμονας αλλά αναγκάστηκε να πετάει ιστούς αράχνης, να καταδιώκει δολοφόνους και να κρεμιέται από ουρανοξύστες. «Μόνο ένας παρανοϊκός θα έκανε αυτά που κάνω» συλλογίζεται. «Τόσα ρίσκα, τόσοι κίνδυνοι. Για ποιο λόγο; Μετά από όλα αυτά τα χρόνια ξαφνικά είναι ξεκάθαρο. Είμαι ένας ηλίθιος, πεινασμένος για δόξα. Ή κάτι ακόμα χειρότερο… Το να είμαι ο Spider-Man δεν μου πρόσφερε τίποτα περισσότερο από δυστυχία», σκέφτεται. Και παίρνει την απόφαση να εγκαταλείψει για πάντα τη ζωή του υπερήρωα και να επιστρέψει στη φυσιολογική καθημερινότητα ενός εφήβου. Και για λίγες σελίδες τα καταφέρνει. Αλλά οι δαίμονες του αλτρουισμού δεν τον εγκαταλείπουν ποτέ. Παλεύει να πείσει τον εαυτό του. Μέχρι να ακούσει το επόμενο «Help!» και να λυγίσει, επιστρέφοντας στο καθήκον. Και το σχετικό link...
  2. Το ντοκιμαντέρ «Stan Lee», που προβάλλεται από τον περασμένο Ιούνιο στο Disney+, εστιάζει στη ζωή του «πατέρα» της Marvel, μια ζωή ταυτισμένη με την ιστορία των αμερικανικών κόμικς. «Ο καθένας μας είναι το προϊόν όλων των πραγμάτων που έχουμε βιώσει, δει, διαβάσει και ακούσει στη ζωή μας. Οπότε, όταν γράφω, θυμάμαι πράγματα που συνέβησαν. Αυτά γίνονται μέρος της ιστορίας». Με αυτά τα λόγια η φωνή του Stan Lee μάς εισάγει στο διάρκειας 86 λεπτών ντοκιμαντέρ για τη ζωή του. Το πολυαναμενόμενο ντοκιμαντέρ, που από τον περασμένο Ιούνιο προβάλλεται στο Disney+, εστιάζει στον άνθρωπο πίσω από το σύμπαν της Marvel. Στον άνθρωπο, ο οποίος έστησε από το μηδέν την αυτοκρατορία του υπερθεάματος που κατέκτησε τον κόσμο, αφού πρώτα «κατέκτησε» τις καρδιές γενιών και γενιών εφήβων. Το μυστικό του δεν έπαψε να μας το επαναλαμβάνει ο ίδιος: «Προσπάθησα να γράψω τις ιστορίες που ήθελα να διαβάσω και γι’ αυτό έπρεπε να πάω κόντρα στο ρεύμα». Ο Stan Lee (ψευδώνυμο του Stanley Martin Lieber, 1922-2018) δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις, καθώς υπήρξε από τους ελάχιστους δημιουργούς κόμικς – και μάλιστα χωρίς να συγκαταλέγεται στους σχεδιαστές δημιουργούς – οι οποίοι παραμένουν δημοφιλείς σε τόσο ευρύ κοινό. Και αν οι Gen Z τον γνώρισαν κυρίως μέσα από τα συναρπαστικά cameos που έκανε σε όλες τις ταινίες του franchise του Marvel Cinematic Universe από το 2008 έως το 2019, γεγονός είναι ότι η προσωπικότητα του θρυλικού συγγραφέα, εκδότη και παραγωγού επί πολλές δεκαετίες δεν είχε αντίστοιχο στην αμερικανική βιομηχανία κόμικς. Ξεκινώντας από το Γουέστ Σάιντ του Μανχάταν της Νέας Υόρκης στις 28 Δεκεμβρίου 1922 (ημερομηνία κατά την οποία γεννήθηκε ο Στάνλεϊ, γιος Ανατολικοευρωπαίων μεταναστών στις ΗΠΑ), το «Stan Lee» παρακολουθεί όλη την πορεία του ανθρώπου που, μέσα από επίμονη προσπάθεια, αχόρταγο διάβασμα και αστείρευτη αγάπη σε αυτά που του άρεσε να κάνει, διαμορφώθηκε σε ένα επιτυχημένο παράδειγμα του «αμερικανικού ονείρου». Μέσα από αποσπάσματα συνεντεύξεών του, σπάνιο αρχειακό υλικό και με τη βοήθεια stop-motion animation αναβιώνει στα μάτια μας μια ολόκληρη εποχή: από το 1941, όπου ο Στάνλεϊ έπιασε δουλειά ως αρχισυντάκτης στην Atlas Comics, μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’50, απαρχή της παντοκρατορίας της δυσώνυμης Comics Code Authority. Και από την κοσμογονική δεκαετία του ’60, όπου άρχισε να λάμπει ο αστέρας της Marvel, μέχρι το 1972, οπότε και ο Stan Lee, αναλαμβάνοντας τη διεύθυνση των εκδόσεων, αναγκάστηκε να ορίσει διάδοχο στην αρχισυνταξία της παραγωγής κόμικς και να εγκαταλείψει με βαριά καρδιά τη συστηματική συγγραφή. Οι ακραιφνείς φαν των υπερηρώων της Marvel σίγουρα θα βρουν απολαυστικές τις αφηγήσεις για την έμπνευση και τη δημιουργία χαρακτήρων όπως ο Spider-Man, ο Iron Man, o Thor, ο Hulk, ο Ant-Man, ο Black Panther, ο Daredevil, o Doctor Strange και η Black Widow ή super hero ομάδων όπως οι Avengers και οι X-Men. Ενώ το πιο ενδιαφέρον κομμάτι, κατά τη γνώμη μας, εντοπίζεται στις διακυμαινόμενες σχέσεις του Stan Lee με τους δύο κορυφαίους σχεδιαστές οι οποίοι αποτύπωσαν στο χαρτί αυτά που εκείνος είχε στο μυαλό του: τον Steve Ditko και τον Jack Kirby. Πίσω όμως από την αφήγηση της ζωής του ανθρώπου που άλλαξε το τοπίο της ψυχαγωγίας για πάντα, το ντοκιμαντέρ μάς προσφέρει ένα εξαιρετικό χρονικό της ιστορίας των αμερικανικών κόμικς – από τη δεκαετία του 1920 μέχρι σήμερα. Μιας ιστορίας της οποίας ο Stan Lee έγραψε πολλές, πολλές σελίδες, σε βαθμό που να μην μπορούμε να την αποσυνδέσουμε από εκείνον. Και το σχετικό link...
  3. Το βιβλίο του Stan Lee και του Moebius είναι γεμάτο από τέτοια φιλοσοφικά και υπαρξιακά ερωτήματα. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη παράνοια από την τυφλή πίστη στη σωτηρία μέσω της εναπόθεσης της ελπίδας σε κάποιον αυτόκλητο Σωτήρα. Αυτήν την παρανοϊκή στάση ζωής, τις αντιφάσεις της και τα αδιέξοδα στα οποία οδηγεί περιγράφει δραματικά το The Silver Surfer – Παραβολή, που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μικρός Ήρως (μετάφραση: Γαβριήλ Τομπαλίδης). Το εμβληματικό έργο στην ιστορία των υπερηρωικών κόμικς αποτελεί το προϊόν της συνεργασίας δύο θρύλων, του Stan Lee και του Moebius. Ο πρώτος θεωρείται, όχι άδικα, ο πατέρας και εμπνευστής του σύμπαντος της Marvel από τη δεκαετία του 1960 (Spider-Man, Fantastic Four, X-Men κ.ά.), ενώ ο δεύτερος επηρέασε όσο λίγοι την εξέλιξη των ευρωπαϊκών κόμικς (Blueberry, Ίνκαλ, Αεροστεγές Γκαράζ κ.ά.). Η γνωριμία τους το 1988 οδήγησε σε μια βαθιά φιλία που επιστεγάστηκε με μια απρόσμενη εμφάνιση του πιο τραγικού χαρακτήρα του Stan Lee, του αιώνιου και ανέστιου ταξιδευτή Silver Surfer. Σύμφωνα με το σενάριο, η άφιξη του Γκαλάκτους ενεργοποιεί τον Silver Surfer που προσπαθεί να τον εμποδίσει από το να καταστρέψει τη Γη. Το έργο του είναι δύσκολο καθώς οι άνθρωποι, πασχίζοντας να προσαρμοστούν στη νέα συνθήκη και να δώσουν νέο νόημα στην ύπαρξή τους, μετατρέπουν τον εισβολέα Γκαλάκτους σε νέο θεό τους με τη βοήθεια ενός παράφρονα ιεροκήρυκα. Πώς μπορεί να τους πείσει ο Silver Surfer ότι πρέπει να χειραφετηθούν και να πάψουν να πιστεύουν σε Σωτήρες όταν οι ίδιοι δεν θέλουν να «σωθούν»; Το βιβλίο είναι γεμάτο από τέτοια φιλοσοφικά και υπαρξιακά ερωτήματα, άλλα που θέτει με τη γνωστή του λυρική επιτήδευση ο Silver Surfer και άλλα που προκύπτουν από τους διαλόγους με τον κυνικό Γκαλάκτους. Τον τόνο όμως δίνουν τα υπέροχα σχέδια του Moebius. Όχι τόσο αυτά με τις σκληρές μάχες και τις σκηνές καταστροφής που είναι εντυπωσιακά μεν, αναμενόμενα δε, αλλά αυτά με τις εκφράσεις των ανθρώπων μπρος στην καταστροφή. Ιδιαίτερα αυτών που γεμάτοι θρησκευτικό μίσος και φανατισμό είναι έτοιμοι να ακολουθήσουν τον νέο Θεό τους. Μέχρι να έρθει ένας νέος. Κι άλλος ένας. Κι ακόμα ένας. Και πάει λέγοντας. Με τη ζωή να προχωρά με όλο και πιο ευφάνταστους και πανίσχυρους θεούς. Πάνω στα πτώματα των «απίστων». Και το σχετικό link...
  4. Λόγω της φύσης τους δεν έγιναν ποτέ αποδεκτοί από το κοινωνικό σύνολο, θεωρούνταν πάντα «τέρατα» της φύσης. Συμπληρώνονται φέτος 60 χρόνια από την πρώτη κυκλοφορία των X-Men, της πιο διάσημης υπερηρωικής ομάδας μεταλλαγμένων που δημιούργησαν το 1963 οι Stan Lee και Jack Kirby. Ήταν από τους τελευταίους της νέας γενιάς των διαφορετικών υπερηρώων που εισήγαγε η Marvel στις αρχές της δεκαετίας του 1960, ακολουθώντας τους Fantastic Four, τον Spider-Man, τον Thor, τον Hulk, τον Iron Man. Με μέντορα και καθοδηγητή τους έναν καθηλωμένο σε αναπηρικό καροτσάκι, τηλεπαθητικό καθηγητή και έχοντας όλοι μια διαφορετική υπερδύναμη λόγω των μεταλλαγμένων γονιδίων τους, οι X-Men αποτελούν το τέλειο ανάγνωσμα για έννοιες όπως η διαφορετικότητα, ο κοινωνικός αποκλεισμός, ο ρατσισμός. Λόγω της φύσης τους δεν έγιναν ποτέ αποδεκτοί από το κοινωνικό σύνολο, θεωρούνταν πάντα «τέρατα» της φύσης έστω κι αν πάσχιζαν για το καλό της ανθρωπότητας. Ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον έχουν οι «κακοί» της σειράς με το πολύπλοκο background που τους δόθηκε και τις σύνθετες ιστορίες προέλευσής τους. Ο Magneto, για παράδειγμα, είχε εβραϊκή καταγωγή. Μετά την άνοδο των ναζί στην εξουσία, το διωγμό των Εβραίων και τη Νύχτα των Κρυστάλλων, οι γονείς του αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν στη Βαρσοβία. Εκεί ο μικρός Max είδε τα μέλη της οικογένειάς του να εκτελούνται από τους Γερμανούς και να καταλήγουν σε ομαδικό τάφο. Αυτός ξέφυγε για να συλληφθεί λίγο αργότερα και να οδηγηθεί στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς. Κατάφερε να επιζήσει του Ολοκαυτώματος και μετά τον πόλεμο, ζώντας στην Ουκρανία με το ψευδώνυμο Magnus, παντρεύτηκε μια γυναίκα Ρομά και απέκτησε μια κόρη. Όταν την είδε να καίγεται ζωντανή μέσα στο σπίτι του από μια ομάδα κακοποιών, η οργή του ξεχείλισε και οι υπεράνθρωπες δυνάμεις του αποκαλύφθηκαν. Η έντρομη γυναίκα του τον εγκατέλειψε και λίγο αργότερα γέννησε δίδυμα που όπως προέκυψε είχαν κι αυτά υπερδυνάμεις. Τα δίδυμα έγιναν μεγαλώνοντας ο Quicksilver και η Scarlet Witch που, σύμφωνα με την πιο διαδεδομένη άποψη, είναι παιδιά του Magneto. Αν και ακούγεται ρατσιστικό οι κακοί να είναι Εβραίοι και Ρομά, το περιεχόμενο των ιστοριών των X-Men καταρρίπτει κάθε τέτοιον ισχυρισμό. Και σήμερα, 60 χρόνια μετά την πρώτη τους δημοσίευση, οι ιστορίες των X-Men, τουλάχιστον ως προς τις ταυτότητες και τις προσωπικές τραγωδίες των πρωταγωνιστών τους, έχουν ακόμα ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Και το σχετικό link...
  5. GeoTrou

    SILVER SURFER: PARABLE [STAN LEE - MOEBIUS]

    «Ο Moebius σχεδιάζει Silver Surfer». Αυτός ήταν και ο λόγος που διάβασα το συγκεκριμένο κόμικ, πριν αρκετά χρόνια. Είναι μάλιστα το πρώτο υπερηρωικό που διάβασα και μάλλον δεν είμαι και πολύ υποκειμενικός. Αλλά ας το πάρουμε από την αρχή. Κάπου στο 1987 ή 1988, ο Moebius βρισκόταν στο Comic-Con του San Diego και έπαιρνε το μεσημεριανό του με τον Stan Lee, τον Michael Hobson, τότε αντιπρόεδρο της Marvel, και τον Jean-Marc Lofficier, φίλο του, αντιπρόσωπό του και σεναριογράφο. Εκεί προτάθηκε από τον Lofficier, σύμφωνα με λεγόμενα του Lee, να συνεργαστούν οι δύο κορυφαίοι δημιουργοί. Αυτό ήταν. Ο Moebius πρότεινε τον Silver Surfer, ο Lee χαμογέλασε και οι δυο πλευρές έδωσαν τα χέρια. Ο Moebius δούλεψε για πρώτη φορά με την περίφημη Marvel method. Παρότι, όπως έχει γράψει ο ίδιος, ήταν από τις δυσκολότερες δουλειές που έχει αναλάβει, του άρεσε αυτή η μέθοδος. Το αποτέλεσμα, που ονομάστηκε Silver Surfer: Parable, ήταν μάλλον επιτυχημένο: κυκλοφόρησε σε δύο τεύχη το 1988 και το 1989 από την Epic Comics, το γνωστό imprint της Marvel, και κέρδισε Eisner Award for Best Limited Series. Ο Galactus φτάνει στη Γη, όχι για να ικανοποιήσει την ακόρεστη πείνα του, αλλά για να λατρευτεί ως θεός. Εκμεταλλευόμενος το γεγονός, ένας τηλευαγγελιστής αυτοπροβάλλεται ως προφήτης και αντιπρόσωπος του Galactus. Ο Silver Surfer, που ζει σαν απόβλητος, απογοητευμένος από τους ανθρώπους, αφυπνίζεται και τα βάζει τόσο με τον ψευδοπροφήτη, όσο και με τον παλιό του κύριο. Το σχέδιο του Moebius είναι υπέροχο, ίσως μέσα στα 5 καλύτερά του. Είναι λιγότερο λεπτομερές, θα έλεγα ότι «αμερικανίζει» λίγο (όχι με κακή έννοια), αλλά είναι υπέροχο. Ο χρωματισμός, που έχει γίνει από τους Mark Chiarello και John Wellington, είναι κάπως ξεθωριασμένος πια, αλλά κρατιέται καλά και κολλάει μια χαρά με το σχέδιο. Η ιστορία είναι κι αυτή πολύ καλή. Ίσως λίγο δασκαλίστικη (Parable λέγεται εξάλλου, δηλαδή «παραβολή» ), αλλά είναι στρωτή και οι διάλογοι λυρικοί. Η σύγκρουση Silver Surfer-Galactus δεν περιορίζονται στην ισοπέδωση της πόλης, αλλά έχει φιλοσοφικό υπόβαθρο. Με λίγα λόγια, ένα κόμικ ιστορικής σημασίας, το οποίο απευθύνεται και σε όσους δεν έχουν σχέση με το υπερηρωικό είδος. Βαθμολογία: Excelsior!/10
  6. Αυτό το συμπέρασμα εκφράζει ένας Αμερικανός 15χρονος σε ένα γράμμα του προς τον Σταν Λι, κάπου τη δεκαετία του '60. Το συμπέρασμα κουβαλάει μέσα του όλη την υπερβολή της ηλικίας. Τον αφορισμό και την ατελείωτη τάση για συγκρίσεις και αξιολογήσεις. Ταυτόχρονα έχει ενδιαφέρον το γεγονός πως αυτός ο 15χρονος θα γινόταν στη συνέχεια ο Τζορτζ Ρ. Ρ. Μάρτιν, συγγραφέας του «Τραγουδιού του πάγου και της φωτιάς» και δημιουργός του κόσμου τού Game of Thrones. Και αν χρησιμοποιούμε αυτόν τον τίτλο δεν είναι για να προβοκάρουμε (ακριβώς γι' αυτό το κάνουμε) αλλά για να τονίσουμε το πάθος της ταύτισης, τη συνόρευση του αναγνώστη με τον οπαδό και τελικά τη σημασία των ιστοριών του Σταν Λι, που πέθανε πριν από λίγες μέρες στην ηλικία των 95. Για πολλούς ο Σταν Λι δεν ήταν τίποτα περισσότερο από τον δημιουργό παιδικών ιστοριών κόμικς, δημιουργός μιας βιομηχανίας χάρτινων ευκολιών και ανώδυνων ιστοριών για παιδιά. Ο δημιουργός του Hulk, του Spider Man, των X-Men, του Thor, του Iron Man και πολλών ακόμη ηρώων και ιστοριών αποτελεί έναν παράδοξο κόμπο στην κρίση μας. Η απλότητα του μύθου και το μέγεθος της διάδοσης μας κάνουν να αντιμετωπίζουμε συχνά φαινόμενα όπως τα συγκεκριμένα κόμικς σαν φαστ φουντ της όρασης. Αποφεύγουμε να αναγνωρίσουμε την αρχετυπική διάσταση των απλών και χάρτινων ηρώων, τη μυθολογία και την επιστροφή μας στην απλότητα και την πυκνότητα του μύθου. Στην εγχώρια κρίση μας ακόμα περισσότερο λειτουργούμε εντός ενός σαφούς διαχωρισμού ανάμεσα σε υψηλή και χαμηλή κουλτούρα. Ενός διαχωρισμού που δεν προκύπτει από τη θεωρία ή κάποια αριστοκρατική αντίληψη για την τέχνη αλλά από έναν βαθύ συντηρητισμό. Από την άρνησή μας να δούμε με ειλικρίνεια, από τις προβολές μας ως προς το τι σημαίνει κουλτούρα, από τη βαθιά μας περιφρόνηση για τη μάζα (που μπορεί να είναι και πλήθος, μπορεί και κατάφαση του κάθε ανθρώπου ξεχωριστά). Λίγο ο κληροδοτημένος αντιαμερικανισμός, λίγο το κοσμοπολίτικο κόμπλεξ μας, λίγο ακριβώς η (σιωπηλή) αποδοχή μας στην ποπ κουλτούρα μάς καθιστούν αμήχανους σε αντίστοιχα φαινόμενα. Βιαζόμαστε να ξεμπερδεύουμε. Ποτέ δεν συντάξαμε μια σοβαρή πρόταση για τη διάδοση, τη λειτουργία και την επιρροή της κουλτούρας. Το μικρό μας σχήμα, η αμήχανη θέση μας μέσα στον κόσμο μάς οδηγεί σε συγκρίσεις. Σε καταστάσεις όπου διαφορετικές χροιές και μεγέθη πρέπει να παραταχθούν στην ίδια κλίμακα. Ο Σέξπιρ, ο Σταν Λι, ο Σπάικ Λι, ο Μπρους Λι, ο Βουτσάς. Όλα πρέπει να μετρηθούν και να καταχωρηθούν ώστε τελικά να βγει ένα συμπέρασμα. Αλλά τελικά συμπέρασμα για ποιον; Μα για εμάς τους ίδιους. Για εμάς που επιβεβαιώνουμε τον εαυτό μας πέρα από την καθ' εαυτήν απόλαυση ως νόμιμοι συνομιλητές του υψηλού. Και μέσα σε αυτήν την υποκειμενικότητα που σπρώχνει με τους αγκώνες της προς το αντικειμενικό, αυτό που χάνεται τελικά είναι η ίδια η απόλαυση. Αυτό το τόσο αυθεντικό και τόσο καθαρό συναίσθημα της ταύτισης. Αυτή η παιδική αρχή από την οποία προκύπτει και επιβεβαιώνεται η κάθε μεγάλη αφήγηση. Αυτό το στοιχείο που ο Σταν Λι πέτυχε όσο ελάχιστοι. Μέσα από τις άτσαλες απαιτήσεις και επιταγές της μαζικής παραγωγής. Μέσα από μια διαδικασία όπου η απλότητα είναι αρετή και η γονιμοποίηση της παιδικής φαντασίας φτάνει σε έναν υπερθετικό βαθμό. Το ερώτημα του τίτλου είναι προβοκατόρικο. Αυτό που ο τίτλος θέλει όμως να ομολογήσει είναι πως ο Σέξπιρ με τον Σταν Λι δεν έρχονται σε αντίθεση. Αντίθετα συνομιλούν. Σε μια συνθήκη που περιέχει τις ιστορίες όλων μας. Εκεί που κανείς δεν προσπαθεί να διαχωρίσει το υψηλό και το χαμηλό, μόνο απολαμβάνει τη συγκίνηση σε διαφορετικά επίπεδα. Στο διανοητικό, το συναισθηματικό, το κωμικό, το θυμικό. Εκεί που ο Χουλκ εξομολογείται στον Φάλσταφ το ανθρώπινο και το οικείο, εκεί που η φαντασία είναι η μόνη αρετή και το μόνο όριο. Και το σχετικό link...
  7. Σε λίγους μήνες συμπληρώνονται 60 χρόνια από την πρώτη εμφάνιση του Spider-Man, ενός από τους πιο δημοφιλείς υπερήρωες του σύμπαντος της Marvel. Εν αναμονή των γενεθλίων, ο Άνθρωπος-Αράχνη τιμάται από ένα βιβλίο αναδρομής στη ζωή του και μια συναρπαστική ταινία. Ανάμεσα στους τόσους πολλούς και διαφορετικούς υπερήρωες της Marvel, που ξεπήδησαν στις αρχές της δεκαετίας του 1960 από την οργιώδη φαντασία του Stan Lee, ο πιο ξεχωριστός και πιθανώς ο πιο δημοφιλής μέχρι σήμερα είναι ο Spider-Man. Εύκολα μπορούσαν να ταυτιστούν μαζί του οι νεαροί αναγνώστες καθώς ήταν κι αυτός μικρός στην ηλικία και μάλιστα ιδιαίτερα συναισθηματικός και εύθραυστος, ένα παιδί που δεν δίσταζε να εκφράσει την αμηχανία του για όλα όσα του συνέβαιναν, να στενοχωριέται για το μπούλινγκ που δεχόταν από τους συμμαθητές του, να εξωτερικεύει το άγχος του και τις αδυναμίες του, να μετανιώνει για κάποιες από τις πράξεις του. Στις πρώτες ιστορίες, σχεδιασμένες από τον Steve Ditko, φαινόταν μάλιστα υπερβολικά παιδί, ένα δειλό, λιγνό και αγύμναστο ορφανό αγόρι με μικρή αυτοεκτίμηση που μεγαλώνει με τη θεία και τον θείο του, προσπαθώντας να είναι καλός μαθητής παρά τα πειράγματα των συνομηλίκων του και σε διαρκή απογοήτευση επειδή τα κορίτσια ούτε καν έστρεφαν το βλέμμα τους προς αυτόν. Όλα άλλαξαν όταν η μοίρα τού έπαιξε ένα άσχημο διπλό παιχνίδι. Πρώτα τον τσίμπησε μια ραδιενεργή αράχνη και τον μετέτρεψε σε υπερήρωα με μοναδική ευλυγισία και αίσθηση ισορροπίας, αλλά και την ικανότητα να σκαρφαλώνει σε μεγάλα ύψη, να πετάει ιστούς, να πηδάει από κτίριο σε κτίριο με ευκολία. Και στη συνέχεια πέθανε ο θείος Μπεν, ο «δεύτερος πατέρας» του, περιστατικό για το οποίο πάντα ένιωθε τύψεις καθώς, όπως πίστευε, μπορούσε και έπρεπε να το έχει αποτρέψει. Άργησε πολύ να κατορθώσει να διαχειριστεί αυτή την ανορθόδοξη ζωή ο Πίτερ Πάρκερ. Και μάλλον δεν τα κατάφερε ποτέ να ανταποκριθεί σε όσα ένιωθε ότι οφείλει να κάνει για τους συνανθρώπους του. Πάντα ζούσε μέσα σε αντιφάσεις, σε προσδοκίες που δεν εκπληρώνονταν, πασχίζοντας να παραμείνει ακέραιος, να ολοκληρώσει τις σπουδές του, να γίνει οικογενειάρχης και όταν οι περιστάσεις το απαιτούν να φορά τη στολή του και να αντιμετωπίζει μοχθηρούς και παράφρονες εγκληματίες. Τα χρόνια που ακολούθησαν βέβαια όλα έγιναν πιο περίπλοκα. Οι κόσμοι των υπερηρώων εμπλουτίστηκαν σε θέματα, οι κακοί έγιναν πιο ισχυροί και πιο βάναυσοι, οι απειλές πιο μεγάλες, οι υπερήρωες άρχισαν να συνεργάζονται αλλά και να διαφωνούν, η πολιτική να επηρεάζει όλο και πιο έντονα τις πράξεις τους. Από την άλλη η δημοφιλία του Spider-Man οδήγησε σε πολλές εκδόσεις που άρχισαν να μπλέκουν όλο και περισσότερο την κατάσταση με αναπόφευκτο αποτέλεσμα το χάος για τον αναγνώστη που δεν είχε τον χρόνο, τη διάθεση ή τα χρήματα να παρακολουθεί κάθε λεπτομέρεια για την καταγωγή, τις σχέσεις, τις συνεργασίες, τους αντίπαλους του Ανθρώπου-Αράχνη. Όλο αυτό το χάος έρχεται να βάλει σε μια τάξη το βιβλίο «Spider-Man, Η Ζωή μου» των Chip Zdarsky και Mark Bagley (εκδόσεις Anubis, μετάφραση: Χρήστος Κανελλόπουλος). Οι δύο δημιουργοί καταφέρνουν σε μόλις έναν τόμο να αφηγηθούν σε έξι κεφάλαια, ένα για κάθε δεκαετία από το 1960 μέχρι σήμερα, όλα τα σημαντικά γεγονότα της ζωής τού Spider-Man, επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα να αποδώσουν κατάλληλα και μέρος του κλίματος της εκάστοτε εποχής εντός της οποίας αυτά συμβαίνουν. Επιπλέον λαμβάνουν υπόψη τους και εντάσσουν στις ιστορίες τους και πολλές από τις εξελίξεις στο σύμπαν των υπερηρώων της Marvel που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη ζωή του Spider-Man και επηρέασαν τις πράξεις και τις κινήσεις του. Η δεκαετία του 1960 φυσικά είναι αυτή της σχετικής «αθωότητας» που διακόπτεται από τα διλήμματα του Spider-Man ως προς τη συμμετοχή του στον Πόλεμο του Βιετνάμ και τη γνωριμία του με τον Captain America, ο οποίος αρνήθηκε να γίνει εργαλείο της πολεμικής μηχανής των ΗΠΑ σε αντίθεση με τον πάντα πειθήνιο και συνεργάσιμο Iron Man, κατά κόσμον κατασκευαστή και έμπορο όπλων Tony Stark.Τα χρόνια του ’70 και με τη συνοδεία ντίσκο μουσικής ο Spider-Man θα βιώσει ακόμη μια προσωπική τραγωδία με τον θάνατο της αγαπημένης του Gwen Stacy, γεγονός σπάνιο εκείνη την εποχή για πρωταγωνιστικά πρόσωπα σε υπερηρωικά κόμικς, αλλά θα καταφέρει να σώσει τον κλώνο του από θάνατο με αποτέλεσμα να γίνει «διπλός». Τις επόμενες δεκαετίες θα βιώσει κι άλλες τραγωδίες αλλά θα γίνει και πατέρας, θα συνεργαστεί με ομάδες υπερηρώων, ενώ με αμφιθυμία θα πάρει μέρος στον εμφύλιο πόλεμό τους («Civil War»), δεν θα σταματήσει να τα βάζει με τους διαχρονικούς εχθρούς του, τον Dr Octopus, τον Green Goblin, τον Mysterio, τον Kraven, τον Venom, αλλά θα δει και τους συντρόφους του έναν έναν να πεθαίνουν και τον εαυτό του να γερνάει, να φθείρεται, να επιθυμεί να αποσυρθεί αλλά να νιώθει πάντα το καθήκον να τον καλεί. Με ένα τέτοιο πολυδαίδαλο παρελθόν το έργο των Zdarsky και Bagley να περιλάβουν όσο περισσότερα στοιχεία μπορούσαν σε μια ενιαία ιστορία, που δεν θα ήταν θηριώδης σε μέγεθος αλλά ευσύνοπτη και θα λειτουργούσε ανεξάρτητα από τα διαβάσματα του κάθε αναγνώστη, ήταν εξ αρχής δύσκολο. Πριν κυκλοφορήσει το βιβλίο, από πολλές μεριές είχαν διατυπωθεί επιφυλάξεις και ειρωνικά σχόλια για τους «υπερφίαλους» δημιουργούς του και για τα «μεγαλεπήβολα» σχέδιά τους. Το αποτέλεσμα τελικά ήταν όχι απλώς ικανοποιητικό, αλλά εξαιρετικό. Η ελληνική έκδοση ήρθε με το σωστό timing δύο χρόνια σχεδόν μετά την αμερικανική, για να συμπέσει με την προβολή της ταινίας «Spider-Man: No Way Home» που παίζεται ακόμα στις ελληνικές αίθουσες. Η ταινία αποτελεί το τελευταίο μέρος της τριλογίας με πρωταγωνιστή τον Tom Holland και κλείνει τον κύκλο που ξεκίνησε με το «Homecoming» (2017) και συνεχίστηκε με το «Far From Home» (2019), όλα σε σκηνοθεσία του John Watts. Και αποτελεί μια θαυμάσια επιλογή ακόμα και για όσους είναι ανεξοικείωτοι με τον Spider-Man και τις περιπέτειές του, καθώς πέρα από τα εντυπωσιακά εφέ και την πλούσια δράση, παρουσιάζει μια πλειάδα κακών που μπορούν να λειτουργήσουν ως μια εισαγωγή στο αραχνο-σύμπαν και τα πολλαπλά πρόσωπα που το κατοικούν. Αξιοσημείωτη επίσης είναι και η καθοριστική εμφάνιση και παρουσία του Doctor Strange, που προσφέρει το απαραίτητο μεταφυσικό και μαγικό στοιχείο αλλά και τα έντονα ψυχολογικά κοντράστ των χαρακτήρων που ακροβατούν μεταξύ παράνοιας και μετάνοιας εντός λίγων λεπτών. Το πιο εντυπωσιακό και αρκούντως συγκινητικό όμως είναι η έμπνευση των δημιουργών της ταινίας να φέρουν ταυτόχρονα στη δράση τρεις διαφορετικούς Spider-Man των ταινιών της τελευταίας εικοσαετίας. Ο Tobby Maguire από τα «Spider-Man» 1, 2 και 3 (2002, 2004, 2007 αντιστοίχως) και ο Andrew Garfield από τα δύο «The Amazing Spider-Man» (2012 και 2014) εμφανίζονται μαζί με τον νέο Spider-Man, Tom Holland, σε μερικές απολαυστικές σκηνές που χαρακτηρίζονται από την έκπληξη των χαρακτήρων, την κατανόηση του ενός προς τους άλλους, την ενσυναίσθηση που εκφράζουν, τη συνειδητοποίηση της κοινής τους μοίρας αλλά και ένα διάχυτο σαρκαστικό και διακειμενικό χιούμορ. Δεν είναι ωστόσο απαραίτητο για κάποιον θεατή να έχει παρακολουθήσει τις προηγούμενες ταινίες, καθώς σύντομα μπαίνει στο κλίμα και κατανοεί τις διαφορές των τριών χαρακτήρων που είναι όμως ελάχιστες μπρος στις αμέτρητες ομοιότητές τους. Κι έτσι δημιουργείται μια πανέξυπνη και διασκεδαστική ταινία που με το τέλος της αφήνει την πιθανότητα συνέχειας ανοιχτή και προσθέτει στο κινηματογραφικό σύμπαν της Marvel (MCU) μια επιτυχία που δεν βασίζεται αποκλειστικά σε εκρήξεις, πολύχρωμες ευφάνταστες στολές και διαδοχικές επιδείξεις ηρωισμών, αλλά στο χιούμορ, το συναίσθημα και τον πολυσύνθετο ψυχισμό των χαρακτήρων. Και το σχετικό link...
  8. Η σκοτεινή πλευρά του Stan Lee μέσα από τη νέα βιογραφία του Η ψυχρή, σκληρή αλήθεια για τον θρύλο της Marvel. Stan Lee είναι μάλλον η πιο γνωστή φιγούρα στην ιστορία των κόμικς. Χωρίς αυτό όμως να σημαίνει ότι η μεγάλη καριέρα του δεν ήταν και αμφιλεγόμενη. Ανά τα χρόνια κατηγορήθηκε πολλές φορές ότι έπαιρνε όλα τα εύσημα για έργα που δημιούργησε με άλλους και ότι δεν μοιραζόταν το προσκήνιο μαζί τους. Για το μεγαλύτερο κομμάτι της ζωής του, ωστόσο, η υπερδύναμη του Lee ήταν η ικανότητά του να αποφεύγει χτυπήματα στη φήμη του. Αυτό ίσως αλλάξει με την κυκλοφορία του νέου βιβλίου "True Believer: The Rise and Fall of Stan Lee" του Abraham Riesman. Το βιβλίο προσφέρει μία διαφωτιστική και συχνά σκληρή ματιά στη ζωή του Αμερικάνου θρύλου, ο οποίος απεβίωσε το 2018 σε ηλικία 95 ετών, και αμφισβητεί πολλά από τα κύρια στοιχεία της κληρονομιάς του. Έμπειροι fans των κόμικς θα γνωρίζουν την μεγάλη διαμάχη για την αναγνώριση της δημιουργίας των χαρακτήρων που σηματοδότησαν την αρχή της Εποχής της Marvel. Ως το πρόσωπο της Marvel από το '60, ο Lee έχει λάβει το μεγαλύτερο μερίδιο των ευσήμων χάρη σε έναν συνδυασμό από τεμπέλικη δημοσιογραφία και την ικανότητα να προωθεί τον εαυτό του. Δεν μπορούμε να αρνηθούμε την επιδεξιότητά του στις δημόσιες σχέσεις. Υπό πολλές έννοιες, η φιλική του διάθεση ήταν βασικό συστατικό για την επιτυχία της Marvel. Το ταλέντο του ήταν αδιαμφισβήτητο. Ο έξυπνος, εφευρετικός διάλογός του έδωσε στον κατάλογο της Marvel (τα πρώτα χρόνια έγραφε σχεδόν όλες τις σειρές) μία μοναδική φωνή που έκανε τα κόμικς να ξεχωρίζουν. Αυτή η προσωπική πινελιά τον βοήθησε επίσης να συνάψει μία σχέση με τους αναγνώστες της Marvel μέσα από συμπαθητικές στήλες και αργότερα τα Bullpen Bulletins. Ο Lee ήταν επίσης υπεύθυνος σε μεγάλο βαθμό για την τότε πρωτοποριακή ιδέα ενός κοινού σύμπαντος των κόμικς -- η συνέχεια που επέτρεψε στον Spider-Man να εμφανίζεται στις σελίδες των "Avengers" και "Fantastic Four". "Έκανε [τα κόμικς] ενδιαφέροντα. Τα έκανε κάτι για το οποίο η Village Voice θα έγραφε ένα άρθρο και το Rolling Stone θα είχε ως εξώφυλλο", λέει ο Riesman στο IGN. "Και αυτό είχε τεράστια σημασία για την ιστορία των κόμικς" Με Μεγάλη Δύναμη Αλλά η ικανότητα να κεντράρει τον εαυτό του σε κάθε ιστορία που γράφτηκε για την Marvel ήταν εις βάρος των συν-δημιουργών του όπως ο Steve Ditko και ιδιαίτερα του Jack Kirby. Ο Lee μείωνε συνέχεια του δημιουργικούς συνεργάτες του και με πολλούς τρόπους αυτό βοήθησε να δημιουργηθεί η εντύπωση ότι η Marvel ήταν πρακτικά μία επιχείρηση ενός μόνο ατόμου. Το "True Believer" αναδεικνύει ένα σταθερό μοτίβο από υπερβολικά αντιφατικές επεξηγήσεις στις ιστορίες του Lee ανά τα χρόνια σχετικά με το πως πραγματικά εφευρέθηκαν οι γνωστοί χαρακτήρες της εταιρείας. Ασχέτως από τι πραγματικά ισχύει στο θέμα του "Ποιος έκανε τι;" στη Marvel -- και η μέθοδος της Marvel για τη δημιουργία των κόμικς το κάνει δύσκολο να λάβουμε μία ικανοποιητική απάντηση -- είναι δύσκολο να υπερασπιστούμε την άρνηση του Lee επί δεκαετίες να αναγνωρίσει το μερίδιο των καλλιτεχνών που τον βοήθησαν να δημιουργήσει αμέτρητους χαρακτήρες. Το βιβλίο του Riesman αμφισβητεί ακόμα και την προέλευση της πιο γνωστής φράσης από την καριέρα του Lee -- και ίσως και στην ιστορία της Marvel. "Με μεγάλη δύναμη πρέπει επίσης να έρχεται μεγάλη ευθύνη!", η πιο καθοριστική αξία στη ζωή του Peter Parker εμφανίστηκε προς το τέλος της origin ιστορίας του χαρακτήρα στις σελίδες του "Amazing Fantasy" #15. Από τη δημοσίευσή της φράσης το 1962, θεωρείται δεδομένο ότι δημιουργός της ήταν ο Lee. Αλλά ο Riesman αναφέρει παραδείγματα όπως μία φράση του νεαρού Winston Churchill από το 1906 καθώς και μία ομιλία του Franklin Delano Roosevelt που περιέχουν φράσεις πολύ όμοιες με αυτή του Spidey. Θα μπορούσε ο Lee απλά να έχει επινοήσει τη φράση μόνος του; Θα μπορούσε να είχε επηρεαστεί υποσυνείδητα από κάτι που άκουσε χρόνια νωρίτερα; Ίσως. Αλλά το ιστορικό του Lee να διαστρεβλώνει την αλήθεια και να παίρνει εύσημα που δεν άξιζε απαιτούν μία πιο κοντινή ματιά. "Αυτή [η φράση] ήταν ένα μικρό σημείο. Δεν ήθελα να το τραβήξω πάρα πολύ, αλλά είναι κάτι που πρέπει να αναρωτηθείς...ίσως υπήρχαν προηγούμενα γι' αυτό και δεν είναι έγκλημα", λέει ο Riesman. "Είναι μια χαρά. Αλλά έχουμε αυτή [την ιδέα] ότι αυτή η φράση ξεπήδησε όπως η Αθηνά από το κεφάλι του Δία, αυτή η εξαιρετική παρατήρηση [από τον Stan] που κανείς μέχρι τότε δεν είχε κάνει". Παρά όλους τους επαίνους και την φήμη που του έδωσε η ξαφνική επιτυχία της Marvel, στα μέσα της δεκαετίας του '70 ο Lee ήταν απεγνωσμένος να αφήσει τα κόμικς πίσω του. Μετακόμισε στην Καλιφόρνια για να αναδημιουργήσει τον εαυτό του ως παραγωγό. Τα περισσότερα βιβλία για τον Lee δεν γράφουν πολλά για αυτή την εποχή από τα τέλη των '70s μέχρι τα τέλη των '90s, αλλά ήταν μία εποχή στην οποία είχε κάποιες από τις πιο συνταρακτικές και επώδυνες ήττες του. Το "True Believer" καλύπτει σε έκταση αυτή τη χρονική περίοδο, δείχνοντας ότι οι προσπάθειές του να πείσει το Hollywood να αναγνωρίσει την αξία που είχε ο κατάλογος της Marvel αγνοήθηκαν. Ο Lee μπορεί να συνομιλούσε με στελέχη που μεγάλωσαν διαβάζοντας κόμικς με την επιγραφή "Ο Stan Lee παρουσιάζει" στο πρωτοσέλιδο, αλλά η βιομηχανία δεν τον πήρε στα σοβαρά ως παραγωγό, ακόμα κι όταν οι ιδέες του είχαν δυνατότητες. Η Margaret Loesch, στέλεχος τηλεοπτικού animation και επικεφαλής της Marvel Productions στη δεκαετία του '80, λέει πως θυμάται μία συνάντηση με τον Lee όπου παρουσίασε σε ένα τηλεοπτικό δίκτυο μία μεταφορά ενός περίεργου Ιαπωνικού προγράμματος. Σύμφωνα με τη Loesch, η συνάντηση ήταν καταστροφική. Χρόνια αργότερα, η Saban Entertainment θα μετέφερε εκείνη την περίεργη Ιαπωνική σειρά στην παγκόσμια επιτυχία "The Mighty Morphin Power Rangers". "Ο Stan είχε ιδέες εκείνη την περίοδο που αργότερα θα γινόντουσαν πραγματικότητα", λέει ο Riesman. "Το άλλο κλασικό [παράδειγμα] είναι το 'Ant-Man'. Πίστευε πραγματικά ότι μία τηλεοπτική σειρά ή μία ταινία με τον Ant-Man θα είχε μεγάλη επιτυχία. Και όλοι γέλασαν μαζί του. Αλλά το 2015 είχαμε μία 'Ant-Man' ταινία που εισέπραξε μισό δισεκατομμύρια δολάρια. Οπότε δεν ήταν όλες κακές ιδέες, απλά πολλές από αυτές δεν οδήγησαν κάπου". Οικογενειακά Ζητήματα Για τον Riesman, το να φέρει μια φρέσκια ματιά στο αντικείμενό του ήταν μία μεγάλη πρόκληση όταν ο Lee ήταν τόσο διάσημος για τόσο καιρό. O συγγραφέας περιγράφει διεξοδικά την οικογενειακή ιστορία του Lee, αρχίζοντας από τις ρίζες τους στην ανατολική Ρουμανία. Οι γονείς του έφτασαν στη Νέα Υόρκη περίπου στην αρχή του 20ου αιώνα και, όπως πολλοί από τους δημιουργούς κόμικς της Χρυσής Εποχής, ο Lee ήταν εβραίος. Ωστόσο, σε αντίθεση με τους Jack Kirby, Will Eisner ή Joe Kubert, στη δουλειά του ο Lee σπανίως έκανε αναφορές ή νύξεις στην πίστη του. Μέσα από την έρευνά του, ο Riesman ανακάλυψε έναν άνθρωπο βαθιά απογοητευμένο και ενοχλημένο από την οικογένειά του και συγκεκριμένα τον πατέρα του. "Ο Stan πολύ σπάνια μιλούσε για τον πατέρα του, αλλά όταν το έκανε, έλεγε ότι ο πατέρας του δεν είχε ιδιαίτερα καλή γνώμη για τον ίδιο", μας λέει. "Και φαντάζομαι ότι μεγάλο μέρος αυτής της επιθυμίας να ξεφύγει από την εβραϊκή ταυτότητά του είχε να κάνει με την επιθυμία να ξεφύγει από την οικογένειά του". Η φιλοδοξία και η επιθυμία του Lee να αφήσει πίσω του τη ζωή στην οποία γεννήθηκε θα γινόταν η κινητήρια δύναμη στην ενήλικη ζωή του. "Ήθελε να είναι μεγαλύτερος από έναν μέσο άνθρωπο", συνεχίζει ο Riesman. "Και μερικές φορές αυτό, στο κεφάλι σου, μπορεί να σε κάνει να σκεφτείς 'Λοιπόν, πρέπει να αφήσω πίσω τους ανθρώπους με τους οποίους ξεκίνησα'". Ο Larry Lieber έδωσε συνέντευξη για το βιβλίο και η περίεργα μακρινή σχέση του με τον πιο γνωστό μεγάλο αδερφό του είναι μία από τις πιο θλιβερές και παράξενες πλευρές της μεγάλης ζωής του Lee. Ο Lieber, που πέρασε πολλά χρόνια στη Marvel και συν-δημιούργησε χαρακτήρες όπως οι Thor, Ant-Man και Iron Man και επί δεκαετίες ζωγράφιζε το "Amazing Spider-Man" που έγραφε ο Lee σε μία εφημερίδα, δεν μπορεί να δώσει κάποια εξήγηση για τον λόγο που ο αδερφός του τον κρατούσε σε απόσταση για το μεγαλύτερο μέρος της ενήλικης ζωής τους. Είναι σαν ο Lee να προσπαθούσε να αφήσει οποιοδήποτε ίχνος του Stanley Lieber (το βαφτιστικό του όνομα) στο παρελθόν του, μεταξύ των οποίων και ο μοναδικός αδερφός του. "Ο Stan δεν είπε ποτέ 'Χευ, έλα να γνωρίσεις τον αδερφό μου, τον Larry Lieber. Είναι πολύ καλός'", εξηγεί ο Riesman. "Απλά δεν προέκυψε ποτέ. Δεν τον αποκάλεσε ποτέ αδερφό του με οποιονδήποτε ενεργητικό τρόπο. Και ο Larry είναι ο πρώτος που θα παραδεχτεί ότι ο ίδιος και ο Stan είχαν μία δύσκολη σχέση. Ο Stan δεν ήθελε να συσχετίζεται μαζί του". Ο Lieber αναφέρει πόσο πληγώθηκε μία χρονιά όταν ο Lee ήρθε στο Μανχάταν για να εμφανιστεί στο New York Comic Con και δεν τον ενημέρωσε καν. Λέει επίσης στον συγγραφέα ότι ο μεγάλος αδερφός του δεν του είπε ούτε μία φορά ότι τον αγαπούσε. "Αυτός και ο Larry δεν είχαν κάποια ιδιαίτερη σχέση", λέει ο Riesman. "Δεν υπήρξε κάποιο γεγονός που συνέβη απ' όσο ξέρω που να πυροδότησε [το ρήγμα]. Απλά υπήρχε για κάποιο λόγο. Ίσως είχε να κάνει με την Joan (σύζυγο του Stan) ή μπορεί να υπάρχουν ένα σωρό κίνητρα, αλλά είναι κάπως στενάχωρο να το διαβάζεις". Τα χρήματα ήταν συνεχής ανησυχία για τον Lee μέχρι και τις τελικές μέρες του, που είναι αξιοσημείωτο αν σκεφτούμε ότι είχε κερδίσει εκατομμύρια κατά τη διάρκεια της καριέρας του. Αν και ο πολυετής γάμος του Stan με την Joan φαινόταν τέλειος, στην πραγματικότητα η οικογένεια Lee ήταν συνεχώς σε αναταραχή. Σύμφωνα με όσους έδωσαν συνέντευξη για το βιβλίο, μεγάλο μέρος αυτού του στρες μπορούσε να αποδoθεί στην ευέξαπτη και σπάταλη κόρη του με την Joan, JC. Τα χρήματα ήταν συνεχής ανησυχία για τον Lee μέχρι και τις τελικές μέρες του, που είναι αξιοσημείωτο αν σκεφτούμε ότι είχε κερδίσει εκατομμύρια κατά τη διάρκεια της καριέρας του. Ο Lee επίσης παρέμεινε ενοχλημένος πως ό,τι κι αν προσπάθησε και οποιαδήποτε συμφωνία κι αν έκλεισε, δεν μπόρεσε ποτέ να επαναλάβει την επιτυχία που είχε δημιουργώντας κόμικς για τη Marvel στη δεκαετία του '60. Αυτή η αγανάκτηση φαίνεται να εξηγεί σε μεγάλο βαθμό τις αποφάσεις του Lee στα τελευταία χρόνια της καριέρας του. Δεν Yπάρχουν Σούπερ Ήρωες Το βιβλίο αναφέρει πολλές από τις μεγάλες αποτυχίες του Lee...το "Mighty 7", το "The Governator" (σε συνεργασία με τον τότε Κυβερνήτη της Καλιφόρνια, Arnold Schwarzenegger), μία σειρά από συναυλίες και, όλως περιέργως, μία κολόνια. Έχουμε επίσης λεπτομέρειες από την πιο συγκλονιστική αποτυχία του, τη βραχύχρονη διαδικτυακή επιχείρηση, Stan Lee Media. Αν υπάρχει ένα πράγμα που μπορούμε να μάθουμε από όλες αυτές τις αποτυχίες, είναι ότι ο Lee δεν μπορούσε να κρίνει καλά έναν χαρακτήρα και ότι ήταν εύκολος στόχος για απατεώνες. Ήταν συνέχεια περικυκλωμένος από ανθρώπους που τον έβλεπαν μόνο για τα λεφτά του. Τον συνέδεαν με όλων των ειδών κακοσχεδιασμένα projects για τη φήμη του ονόματός του και χρησιμοποιούσαν την ισχυρή εικόνα του στα μέσα για γρήγορη δημοσιότητα. Διαβάζοντας το βιβλίο, το ξεκάθαρο και λυπητερό συμπέρασμα που βγάζει κανείς είναι ότι χωρίς τα cameos στις ταινίες του MCU που τον σύστησαν σε μία νέα γενιά από fans, οι δύο τελευταίες δεκαετίες ζωής του Lee θα ήταν σημαδεμένες από αποτυχία και αμέτρητες εμφανίσεις σε συνέδρια για κόμικς. "Μόλις αρχίσεις να τραβάς όλες αυτές τις κλωστές και να μιλάς στους εμπλεκόμενους, τα τελευταία χρόνια του Lee είχαν γίνει ένα σόου τρόμου και κανείς δεν θα το αρνηθεί αυτό. Υπήρχε τόση πολλή κακοποίηση", λέει ο Riesman αναφερόμενος στις κατηγορίες περί κακοποίησης ηλικιωμένου που εμφανίστηκαν μετά τον θάνατο της Joan το 2017. "Υπήρχε τόση εξαπάτηση και κλοπή, και ό,τι κι αν πιστεύεις για τα ελαττώματα ή τα λάθη ή τις αποτυχίες του Stan, κανένας δεν αξίζει να είναι 95 και να κακοποιείται. Ήταν μία πολύ θλιβερή κατάληξη σε αυτή την ιστορία".Ένας από τους πιο διαβόητους ανθρώπους στον κύκλο του Stan τα τελευταία χρόνια ήταν ο Keya Morgan, ο πρώην manager του που συνελήφθη το 2019 με κατηγορίες για κακοποίηση ηλικιωμένου. (Ο Morgan δήλωσε μη ένοχος). Ο Morgan έδωσε κι αυτός συνέντευξη για το βιβλίο και στη συνέχεια έπαιξε στον Riesman κάποιες ανησυχητικές μαγνητοσκοπήσεις που, όπως γράφει το βιβλίο, καταγράφουν τον Lee να κάνει προσβλητικές δηλώσεις. Αυτό είναι το μήνυμα αυτού του βιβλίου. Αν δεν έχει κάτι άλλο, είναι ότι δεν υπάρχουν σούπερ ήρωες, υπάρχουν μόνο άνθρωποι. "Αρκετές φορές άκουσα τον Stan να κάνει ρατσιστικά, ομοφοβικά και μισογυνιστικά σχόλια είτε απευθυνόμενος στην JC είτε σε συζήτηση για αυτήν", γράφει ο Riesman στο βιβλίο σχετικά με τις μαγνητοσκοπήσεις. "'Πιστεύω ότι είσαι η πιο χαζή λευκή γυναίκα που έχω γνωρίσει ποτέ!' της φωνάζει [ο Lee] σε μία από αυτές (στο οποίο απαντάει 'Γαμήσου Stan'). Σε μία άλλη, ο Stan μιλάει στον Morgan για την JC και λέει πως 'υποτίθεται ότι είναι μία ελκυστική κυρία', αλλά αντ' αυτού είναι 'σαν την χειρότερη λεσβία που μπορείς να φανταστείς'. Κάποια στιγμή, η JC λέει στον Stan ότι θα υιοθετήσει ένα μωρό αφροαμερικανικής καταγωγής (κάτι που άτομα από τον εσωτερικό κύκλο λένε ότι της έγινε εμμονή για ένα σύντομο διάστημα) και ο Stan της μουγκρίζει 'Γιατί στο διάολο θες ένα μαύρο μωρό';" Ο Riesman επίσης επισημαίνει ότι τα αρχεία που έπαιξε για αυτόν ο Morgan ήταν μονταρισμένα και ότι "οι μαγνητοσκοπήσεις δεν περιέχουν την υπόλοιπη συζήτηση". Αν και λέει ότι ποτέ δεν ήταν ο τύπος θαυμαστή που είχε τον ίδιο σεβασμό για τον Lee όπως πολλοί άλλοι, ο συγγραφέας ομολογεί ότι ακούγοντας αυτά τα αρχεία ένιωσε απίστευτη απογοήτευση. "Μόλις αρχίζεις να ακούς κάποιον ο οποίος είναι τόσο αγαπητός, ένα γοητευτικό είδωλο που είναι γνωστό ως υποστηρικτής φιλελεύθερων σκοπών και ότι παλεύει τον ρατσισμό και όλα αυτά", λέει, "Και ακούς ηχογραφήσεις του όπου κάνει ρατσιστικά και ομοφοβικά σχόλια, λες 'Δεν υπάρχουν σούπερ ήρωες, λοιπόν'. Αυτό είναι το μήνυμα αυτού του βιβλίου. Αν δεν έχει κάτι άλλο, είναι ότι δεν υπάρχουν σούπερ ήρωες, υπάρχουν μόνο άνθρωποι". Θα υπάρξουν κάποιοι που θα αμφισβητήσουν την ανάγκη να βάλουμε την καριέρα του Lee στο μικροσκόπιο και να ξανανοίξουμε θέματα από δεκαετίες πριν για κάποιον που πραγματικά αξίζει εύσημα για τους ήρωες της Marvel. Κάποιοι θα αμφισβητήσουν αν η ιστορία της ζωής του χρειαζόταν να συμπεριλάβει αποκαλύψεις όπως αυτές οι δυσάρεστες ηχογραφήσεις. Ο Riesman πιστεύει πως η συμμετοχή του Lee στην ανύψωση των κόμικς ως μορφή τέχνης αξίζει να διερευνηθεί. "Δηλαδή, αν είσαι ένα νέο άτομο και πηγαίνεις σε όλες αυτές τις ταινίες του MCU και βλέπεις όλα τα cameos [του Stan] και διαβάζεις στο ίντερνετ ότι ο Stan Lee είναι ο τύπος που επινόησε όλες αυτές τις ιδέες, ότι είναι ο Steve Jobs της Marvel", λέει, "Επειδή η δική του εκδοχή των γεγονότων έχει ληφθεί ως ευαγγέλιο για δεκαετίες και δεκαετίες. Και είπε ψέματα για πολλά πράγματα ή παραποίησε ή είπε πράγματα που αμφισβητούνται". "Δεν λέω ότι ο Stan ήταν ο πιο διαβολικός άνθρωπος στον κόσμο. Λέω ότι ήταν σαν εσένα κι εμένα. Όλοι μας κάνουμε συμβιβασμούς. Όλοι μας εξομαλύνουμε την αλήθεια. Όλοι μας νομίζουμε ότι μπορούμε να γλυτώσουμε με κάποια πράγματα. Είναι θλιβερό σε κάποιον βαθμό, αλλά νομίζω είναι και πολύ υγιές να ρίχνεις λίγο κρύο νερό στο πρόσωπό σου". ΠΗΓΗ
  9. Από το oneman, ένα κουίζ. Για να δούμε τι θα δούμε. Αντιγράφω τον πρόλογο. Spiderman, Wolverine και Hulk σε περιμένουν για να μάθουν τον αληθινό τους πατέρα. ΓΙΩΡΓΟΣ ΦΡΑΓΚΟΥ 14 ΝΟΕ 2018 MARVEL Ο Stan Lee πέθανε χθες και η pop κουλτούρα τον αποχαιρετά όπως του αξίζει. Αφιερώματα, ανέκδοτες ιστορίες, εξομολογήσεις ανθρώπων για το πόσο τους επηρέασε η φαντασία και η οξυδέρκεια του πιο γνωστού σχεδιαστή κόμικ ηρώων μετά τον Walt Disney, όλα τα 'καλά λόγια' βρήκαν και βρίσκουν καταφύγιο στις χιλιάδες ιντερνετικές σελίδες του σύμπαντος. Διαβάζοντας και ξαναδιαβάζοντας όμως για το έργο του, δυσκολεύεσαι να πιστέψεις ότι ένας άνθρωπος μόνος του επινόησε τόσους ήρωες, ότι ένας άνθρωπος μόνος του ευθύνεται για τα όνειρα χιλιάδων παιδιών. Γι' αυτόν τον λόγο, για να τα βάλουμε σε μια σειρά τα πράγματα, σκεφτήκαμε να ξεχωρίσουμε τους ήρωες της Marvel από τους ήρωες της Marvel που γεννήθηκαν μέσα απ' το μολύβι του. Στο κουίζ που ακολουθεί, σου δίνουμε 15 ήρωες και σε ρωτάμε το πολύ απλό: Τους σχεδίασε ο Stan Lee ή κάποιος άλλος; Κλικάρετε για να ξεκινήσετε.
  10. Είναι 'ρομαντίκο' το θεματάκι αυτο και αγγίζει όλους μας ανεξαιρέτως θεωρώ. Ποιός δεν μεγάλωσε με παραμύθια; Ποιος δεν άκουγε με προσοχή λεξούλες να ξεπηδουν απο το στόμα της μαμάς, της γιαγιάς..της θείας.. Ποιός δεν κράταγε την ανάσα του απο την αγωνία μέχρι να ακούσει το 'παρακάτω'.. Αλλοτε προφορικά απο στόμα αγαπημένων μας προσώπων και άλλοτε στο χέρι διαβάζοντας με ζήλο, τα παραμύθια, ολες εκεινες οι μικρές η μεγάλες ιστορίες μας κράτησαν συντροφιά για πολλα πολλα χρόνια..ακομη και τώρα δηλαδη! Διαβασα λοιπόν ένα όμορφο αρθρο και σκέφτηκα πως θα πρεπε να του ρίξετε μια ματιά! Οχι πως είναι ιδιαιτερα αναλλυτικό αλλα με λίγες σειρούλες μας δείχνει την πορεία των μεγαλύτερων παραμυθάδων! Απο τον Αίσωπο στον Περώ , απο τους Γκριμ στον Αντερσεν και απο τον Lee στον Τριβιζα η πορεία είναι γεμάτη αφηγήσεις , σκίτσα και φαντασία! ===================== Αν κάτσεις και σκεφτείς τ' αγαπημένα σου λογοτεχνικά είδη, μπορεί να βρεις μες στην καρδούλα σου αστυνομικά μυστήρια ή ρομαντικά δράματα, περιπέτειες ή κοινωνικές ηθογραφίες, θεωρίες συνωμοσίας, επιστημονική φαντασία, ή όλα αυτά μαζί. Ξέρεις τι δεν θα σκεφτείς ωστόσο, ενώ σίγουρα υπάρχει εκεί μέσα; Ναι, αυτό, παραμύθια! Πρώτα στα 'λεγε η γιαγιά σου, μετά στα διάβαζαν οι γονείς σου, ύστερα έμαθες να τα διαβάζεις μόνος σου. Κι έπειτα τα ξεπέρασες, μεγάλωσες, μα στην πραγματικότητα... Μπούρδες! Τα παραμύθια δεν τα ξεπερνάς ποτέ, γιατί δεν έχουν ηλικία. Κι απόδειξη γι' αυτό, 10 κύριοι που μαζεύτηκαν εδώ από κάτω. Αίσωπος Ο πρώτος διάσημος παραμυθάς της ανθρωπότητας, ήταν δικό μας παιδί κι έγινε για τους παραμυθάδες ο,τι είναι για τους ποιητές ο Σοφοκλής κι ο Ευριπίδης. Με παραβολές γεμάτες αλεπούδες, λιοντάρια, λύκους, κοράκια και ψεύτες βοσκούς, ο Αίσωπος ψυχαγώγησε βασιλιάδες, δίδαξε σοφούς, έβαλε το νου των ανθρώπων να δουλέψει. Διότι κύριοι, όταν εμείς φτιάχναμε παραμύθια, εκείνοι μόνο αλήθειες λέγανε! Ιωάννης Βοκάκιος Με θάρρος, θράσος και πονηρό χαμόγελο, ο Βοκάκιος κράτησε τη διδαχή και την ψυχαγωγία του Αισώπου, πρόσθεσε ευτράπελη σεξουαλική καθημερινότητα κι ερωτικά μπερδέματα, κι άφησε τους πρωταγωνιστές του να γελούν στη μούρη του "Μαύρου Θανάτου". 100 παραμύθια, 10 αφηγητές, 1 Δεκαήμερο, κυρίες και κύριοι... Τζόφρι Τσόσερ Μια γενιά μετά το Βοκάκιο, ο Τζόφρι Τσόσερ ήρθε να πατήσει πάνω στο μοτίβο και το πονηρό χαμόγελο του "Δεκαήμερου", να του δώσει κίνηση και να διηγηθεί τα παραμύθια του Κατέρμπουρι. Ε, και ταυτόχρονα, να βάλει την "προφορική γλώσσα" στην αγγλική λογοτεχνία για να γίνει έτσι ένας απ' τους σημαντικότερους αναμορφωτές των γραμμάτων της Γηραιάς Αλβιώνας... Σαρλ Περώ Ο πρώτος επίσημος "παραμυθάς" της Αναγέννησης, κι ο τύπος που έκανε πραγματική λογοτεχνική μόδα τα παραμύθια. Ο Περώ υπογράφει κλασικά διαμάντια όπως ο "Παπουτσωμένος Γάτος", "Η Κοκκινοσκουφίτσα", η "Ωραία Κοιμωμένη" ή ο (προσωπικός αγαπημένος μου) "Κυανοπόγωνος", και δικαίως θεωρείται σήμερα πατέρας του σύγχρονου παραμυθιού. Αδελφοί Γκριμ Κι αφού ο Περώ έκανε την αρχή, ήρθαν δυο αδέρφια να δημιουργήσουν παραμύθια, να συλλέξουν παραδοσιακά παραμύθια, να κάνουν το παραμύθι ξεχωριστό λογοτεχνικό είδος, τόσο χάρη στην ποιότητα όσο και στην ποσότητα της δουλειάς τους (211 ολόκληρες ιστορίες!). Με Χάνσελ και Γκρέτελ, με 7 Κατσικάκια, με Ραπουνζέλ, με Γενναίο Ραφτάκο, και φυσικά με γκολτζή τη "Χιονάτη", η ομάδα είναι ανίκητη και το δικαίωμα τον Γκριμ στο θρόνο του σύγχρονου παραμυθιού αδιαπραγμάτευτο. Ή τέλος πάντων, ίσως το διαπραγματεύεται ΜΟΝΟ ο παρακάτω κύριος... Χανς Κρίστιαν Άντερσεν Το πρώτο (ανάδελφο!) όνομα που σου 'ρχεται στο νου όταν ακούς να μιλάνε για παραμύθια! Ο Χανς, με χαρακτηριστικό γλυκόπικρο τρόπο, πήρε τη μαγιά του μεσαιωνικού-ρομαντικού παραμυθιού, της πρόσθεσε λογοτεχνικό ρεαλισμό και κοινωνικό υπόβαθρο, και δημιούργησε μελαγχολικά αριστουργήματα όπως το "Ασχημόπαπο", το "Μολυβένιο Στρατιώτη", την "Τοσοδούλα", το "Κοριτσάκι με τα Σπίρτα", τη "Βασίλισσα του Χιονιού" και τη "Μικρή Γοργόνα". Σπουδαία κι ενήλικα, όχι με τον ανατριχιαστικό τρόμο των Γκριμ, αλλά με παιδική φαντασία βουτηγμένη στον πραγματικό κόσμο! Ρόαλντ Νταλ Οι πιο παλαβιάρικες ιστορίες, οι πιο χαρακτηριστικά συμπαθητικοί ήρωες, η Ματίλντα μας, ο Τζίμης μας, ο Τσάρλι μας κι ο ταλαντούχος κύριος Φοξ! Κι όλα αυτά, τα χρωστάμε σ' έναν περίεργο Γάλλο που έπαιρνε πολύ στα σοβαρά τις ιστορίες για παιδάκια. Τα παιδιά σου μεγάλωσαν κι ακόμα σε διαβάζουν, Ρόαλντ! Σταν Λι Είναι το κόμικ τρόπος να διηγηθείς παραμύθια; Φυσικά και είναι! Γιατί, πώς αλλιώς θα ονόμαζες εσύ τις ιστορίες ενός παιδιού που γίνεται αράχνη, ενός πλούσιου που φτιάχνει μια σιδερένια στολή και βοηθάει τον κόσμο, ή ενός γιατρού που γίνεται μάγος; Ναι, ο κύριος Λι ήταν ένας σπουδαίος παραμυθάς, που απλώς είχε την τύχη να δει τα παραμύθια του να παίρνουν ζωή με σχέδια, χρώματα και συννεφάκια. Κόκκινη κλωστή δεμένη, Σταν... Ντον Ρόσα Στην πραγματικότητα, ο πρώτος μεγάλος παραμυθάς των παπιών ήταν ο θείος Καρλ (Μπαρκς), όμως τα μεγάλα παραμύθια τα 'γραψε ο σπουδαίος "ανηψιός". Ο Ντον ενηλικίωσε το σχέδιο και το κείμενο στα συννεφάκια του Ντόναλντ και του θείου Σκρουτζ, κι ύστερα τους έστειλε στη Σκωτία να βρουν ναΐτες, στην Τουρκία να κυνηγήσουνε τους "θησαυρούς του Κροίσου", στον Ειρηνικό για να κερδίσουν το "νησί στην άκρη του χρόνου". Βίος και Πολιτεία οι ήρωές σου, Ντον (αν με εννοείς)... Ευγένιος Τριβιζάς Δεν είναι ότι θέλησα να κλείσω με τον Ευγένιο τον κύκλο που άνοιξα με τον Αίσωπο. Ούτε είναι που, όσα καλοκαίρια μου δεν τα πέρασα στη Λιμνούπολη, τα πέρασα στο Νησί των Πυροτεχνημάτων. Είναι που για μένα, για σένα, για όλο τον κόσμο, ο Τριβιζάς (πρέπει να) είναι ο τελευταίος μεγάλος παραμυθάς της γης! Ο άνθρωπος που έφερε "Πειρατές στην Καμινάδα" σου, ο ταξιδευτής που σε πήγε (τρία!) ταξίδια στη Φρουτοπία της επανάστασης, ο ιστορικός που κατέγραψε τους διωγμούς της "Τελευταίας Μαύρης Γάτας", ο ποιητής που τραγούδησε την ηρωική ιστορία του "Ταύρου που Έπαιζε Πίπιζα". Να 'στε καλά κύριε καθηγητά. Να 'σαι καλά, μεγάλε παραμυθά. Να 'σαι καλά ρε φίλε... Αυτά λοιπόν αναφέρει το αρθρο με τους μεγαλύτερους παραμυθάδες! Πηγή
  11. Retroplaymo

    Stan Lee's Mutants, Monsters & Marvels (2002 Documentary)

    Ο πρόσφατα αποθανών, Stan Lee, μιλάει για την αρχή της καριέρας του, το πως δημιουργήθηκε ο Spider-Man, τους Fantastic Four, το φαινόμενο των X-Men και πολλά άλλα. Η συνέντευξη δόθηκε το 2002, στον Kevin Smith, ενώ στα extras υπάρχει και συνέντευξη της γυναικάς του, Joan. Το φυλλάδιο με τα περιεχόμενα DVD Screenshots Main Menu Creating Spider-Man Here come the Heroes Extras Stan Lee's Mutants, Monsters & Marvels [imdb=tt0314724]
  12. Στη σκιά του παππού των comics-H κληρονομιά του Σταν Λι και η απόδραση από αυτή Είναι αρκετά δύσκολο να συλλάβει κανείς την κληρονομία του Σταν Λι, σε όλη της την έκταση και τις αντιφάσεις. Κυκλοφορεί ήδη μία σειρά από αξιόλογα (και μη) κείμενα που περιλαμβάνουν βιογραφικά στοιχεία καθώς και λίστα με τους δεκάδες χαρακτήρες που δημιούργησε. Αυτή είναι η πλευρά που κυριαρχεί χωρίς όμως να λείπουν και άλλες αναφορές. Έχουν γραφτεί αρκετά κείμενα που ορθότατα αναδεικνύουν την πιο σκοτεινή πλευρά του έργου του Σταν Λι, την υποτίμηση της συμβολής των συν-δημιουργών του στην ανάπτυξη και καθιέρωση του σύμπαντος της Marvel, υποτίμηση για την οποία ευθύνεται η ίδια η εταιρεία, τα ΜΜΕ αλλά και ως ένα βαθμό, ο ίδιος ο Σταν Λι. Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια είχαν εμφανιστεί καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση εργαζομένων που φρόντιζαν τον 95χρονο Σταν Λι. Οι συγκεκριμένες καταγγελίες υποτιμήθηκαν εξαρχής, καθώς πολλοί επικαλέστηκαν την ηλικία του δημιουργού ως παράγοντα που τον αθωώνει. Η τάση εξιδανίκευσης του Σταν Λι προϋπήρχε του θανάτου του και πλέον φαίνεται να ενισχύεται σε τέτοιο βαθμό που να θεωρείται ότι οποιοσδήποτε αναφέρει αυτά τα ζητήματα, προσβάλλει τη μνήμη του. Η ζωή και του έργο του αποτελούνται από μία σύνθεση όσων αναφέραμε –και πολλών ακόμα- και δεν ωφελεί σε τίποτα το να παραβλέπονται ορισμένες πλευρές προκειμένου να μη στραπατσαριστεί ο μύθος του. Ωστόσο, σε αυτό το κείμενο θα προσπαθήσουμε να επικεντρωθούμε στα στοιχεία εκείνα του έργου του που τον καθιστούν σημαντικό μέχρι σήμερα για τον κόσμο των κόμικ αλλά και ολόκληρη τη μαζική κουλτούρα. Γράφτηκε πολλές φορές αυτές τις εβδομάδες ότι το έργο του ήταν «αξεπέραστο». Χρειάζεται μία εξέταση παραπάνω αυτή η έκφραση. Αν αυτό σημαίνει ότι είναι ο «πατέρας του υπερ-ηρωικού κόμικ», όπως επίσης γράφτηκε, είναι σίγουρα λανθασμένο. Υποτιμά το έργο των πραγματικών πρωτοπόρων της δεκαετίας του ’30, τους δημιουργούς των Batman, Superman, Captain America, Namor και πολλών άλλων. Από την άλλη, αν κάποιος εννοεί ότι οι ιστορίες του είναι αξεπέραστες, επίσης είναι ανακριβής. Χωρίς να θέλουμε να τις υποτιμήσουμε, θεωρούμε κάπως δεδομένο ότι ήδη από τη δεκαετία του ’80, αν όχι νωρίτερα, τα σενάρια του Σταν Λι είχαν ξεπεραστεί από μία νέα γενιά δημιουργών που μεγαλούργησε με τους ήρωες του. Δεν είναι τυχαίο ότι στις εκατοντάδες λίστες που κυκλοφορούν με τις «καλύτερες ιστορίες του Spider-Man/ Iron Man/ των X-Men κλπ» σπάνια θα βρεθεί μέσα σε αυτές κάποιο σενάριο του Σταν Λι από τη δεκαετία του ’60. Συνήθως, αν τρυπώσει κάποιο, θα είναι το εξαιρετικό Spider-Man #33 ή το Galactus Trilogy (Fantastic Four, #48-50). Ωστόσο, οι ιστορίες που αντέχουν στο χρόνο και διαβάζονται μέχρι σήμερα, γίνονται ταινίες και συζητιούνται μεταξύ των φαν είναι αυτές των μεταγενέστερων δεκαετιών, οι οποίες συνδέθηκαν με μία ιδιαίτερη διαδικασία «ωρίμανσης» των υπερ-ηρωικών κόμικ. Ωστόσο, ο Σταν Λι άφησε παρακαταθήκη κάτι πολύ σημαντικότερο από κάποια δυνατά σενάρια καθώς καλλιέργησε τα βασικά αφηγηματικά μοτίβα που σφραγίζουν την πορεία των κόμικ -και όχι μόνο- μέχρι σήμερα. Δεν δημιούργησε απλά χαρακτήρες με κάποιες εντυπωσιακές δυνάμεις. Δεν είναι απλά ότι έκανε τους υπερ-ήρωες «ανθρώπινους», δηλαδή αδύναμους όχι απλά απέναντι σε κρυπτονίτες, αλλά απέναντι σε πραγματικές δυσκολίες με τις οποίες ταυτίστηκαν οι αναγνώστες του. Κατάφερε να δημιουργήσει κάποια ορισμένα πλαίσια ιστοριών που μέχρι σήμερα εμπνέουν νέους δημιουργούς να τα ανανεώνουν διαρκώς, διατηρώντας τις βασικές αρχές τους. Ίσως το πιο καλό παράδειγμα αυτού να είναι ο Spider-Man και ο κόσμος που στήθηκε γύρω του. Έφηβοι χαρακτήρες υπήρχαν στα κόμικ ήδη από τη δεκαετία του ’40 (Bucky, Robin). Όμως ο Σταν Λι έκανε έναν έφηβο πρωταγωνιστή και έβαλε, σχεδόν ισότιμα, ως αντιπάλους του τους διάφορους villain καθώς και τις δυσκολίες της ηλικίας αλλά και ένα συγκεκριμένο κοινωνικό πλαίσιο των προαστίων της Νέας Υόρκης. Ο Peter Parker πρέπει να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις της ζωής του υπερ-ήρωα, του μαθητή (που υφίσταται bullying, μεταξύ άλλων), του περιστασιακά εργαζόμενου. Το βασικό αξίωμα των περιπετειών του είναι ότι ποτέ δεν μπορεί να επιτύχει σε όλα, με αποτέλεσμα κάθε μικρή ή μεγάλη επιτυχία να συμβαδίζει με κάποιου είδους φιάσκο σε ένα άλλο πεδίο της ζωής του. Η αρχή αυτή διατηρήθηκε ακόμα και όταν ο πρωταγωνιστής μεγάλωσε, αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο και έφτασε σήμερα να είναι ένας νεαρός εργαζόμενος που ψάχνει δουλειές στις εφημερίδες της Νέας Υόρκης (έκανε ένα μικρό διάλλειμα, όταν έζησε ως εκατομμυριούχος αλλά προσπαθούμε να το ξεχάσουμε…). Όμως οι βασικές αρχές της αφήγησης παραμένουν ίδιες και με έναν περίεργο τρόπο είναι επίκαιρες και το 2018, στο βαθμό που αντιστοιχούν στη ζωή μίας νεολαίας που είναι διαρκώς στο μεταίχμιο, δυσκολεύεται να οργανώσει τη ζωή της και νιώθει ότι κάθε μικρό βήμα μπροστά συνοδεύεται από μεγάλη προσπάθεια και θυσίες. Πέρα από τη δεδομένη πίεση της Marvel για εμπορικό ξεζούμισμα του Spider-Man, είναι αυτός ο πυρήνας της ιστορίας του που έχει οδηγήσει να βγουν περισσότερα από 800 τεύχη Amazing Spider-Man και συνολικά, αν αθροίσουμε τα διαφορετικά περιοδικά, κάποιες χιλιάδες τεύχη με παραλλαγές αυτού του μοτίβου. Η ύπαρξη ενός μαύρου Spider-Man,γυναικών διαφόρων ηλικιών που παίρνουν τον τίτλο Spider-Woman, με πιο επιτυχημένη την Spider-Gwen του 2015 πιστοποιεί τη δύναμη της αρχικής ιδέα του Σταν Λι. Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί και με διάφορους άλλους χαρακτήρες. Ο Daredevil αποτελεί το υπόδειγμα ενός χαρακτήρα στον οποίο η δύναμη και η αδυναμία είναι αξεδιάλυτα δεμένες και τον καθιστούν μία σύγχρονη τραγική φιγούρα. Έσπασε για πάντα το πρότυπο του υπεράνθρωπου με την αχίλλειο πτέρνα για να φτιάξει μία νέα μορφή ήρωα, η οποία ταιριάζει πολύ περισσότερο στις σύγχρονες μητροπόλεις. Από την άλλη, ο Tony Stark/Iron Man –που δημιουργήθηκε, αρχικά, ως προσπάθεια του Σταν Λι να «τσιγκλίσει» τους χίπις- μετατράπηκε σε μία κεντρική μορφή ενός ισχυρού προσώπου που συνδυάζει αλαζονεία, εξαιρετικές ικανότητες και μία διάθεση προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο που συμβαδίζει πάντα με τις ενοχές για κάποια άλλη πράξη του — στην περίπτωση του Iron Man με τις πωλήσεις όπλων. Είναι μια μορφή που αντιστοιχεί ταυτόχρονα στον Ψυχρό Πόλεμο αλλά και στις σύγχρονες συγκρούσεις στις οποίες πρωταγωνιστούν οι ΗΠΑ. Για αυτό το λόγο η μεταφορά του στη μεγάλη οθόνη το 2008 μετέφερε με μεγάλη ευκολία το origin story από το Βιετνάμ στα τέλη της δεκαετίας του ’60 στο Αφγανιστάν στις αρχές του 21ου αιώνα, διατηρώντας την ίδια δομή ιστορίας και ανάπτυξης του χαρακτήρα. Πολύ περισσότερο, είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον ότι ενώ ο ίδιος ο Σταν Λι δεν εξέφρασε ποτέ τη διάθεση να δημιουργήσει κόμικ με έντονο πολιτικό χαρακτήρα, έχτισε το βασικό πλαίσιο μεταφοράς κοινωνικών και πολιτικών συγκρούσεων στην ποπ κουλτούρα. Με τους X-Men σχολίασε το κίνημα των μαύρων για τα πολιτικά δικαιώματα, τις διαφορετικές τάσεις τους όπως τις αντιλαμβανόταν ο ίδιος αλλά και τη στάση του κράτους απέναντί τους. Ουσιαστικά καθιέρωσε τον φιλελεύθερο τρόπο με τον οποίο ένα μεγάλο κομμάτι των δημιουργών της μαζικής κουλτούρας προσεγγίζουν φαινόμενα κοινωνικής ανισότητας, στηρίζοντας αιτήματα δικαιοσύνης, διατηρώντας, ταυτόχρονα, αποστάσεις από αυτό που θεωρούν ως πιο «εξτρεμιστιστικές» τάσεις του κάθε κινήματος. Ο Magneto, ο αντίπαλος των X-Men αποτελεί τον τρόπο του Σταν Λι να προειδοποιήσει για μορφές διαμαρτυρίας που θεωρεί ότι «χάνουν το δίκιο τους». Την ίδια στιγμή, τα Sentinel, τα ρομπότ που παράγει η στρατιωτική βιομηχανία με κρατική χρηματοδότηση για να κυνηγήσουν τους μεταλλαγμένους, αποτελούν ένα πιο ριζοσπαστικό σχόλιο στο πώς αντιμετωπίστηκαν κατασταλτικά οι αγώνες ενάντια στον ρατσισμό. Παρά τις διαφωνίες μας με τη μεσοβέζικη θέση του Σταν Λι που αδικεί, συγκεκριμένα, τους Μαύρους Πάνθηρες και, γενικότερα τις πιο ριζοσπαστικές τάσεις μέσα στα κινήματα των 60s, δεν μπορούμε παρά να αναγνωρίσουμε την τεράστια επίδραση που είχε η δημιουργία του. Οι X-Men αποτελούν μέχρι σήμερα σύμβολά ενάντια στο ρατσισμό, έχοντας ενσωματώσει, μέσα από μία εξέλιξη δεκαετιών, στοιχεία κριτικής στη γυναικεία καταπίεση και τείνουν να αποτελέσουν το γενικό παράδειγμα φανταστικών χαρακτήρων που αντιστέκονται σε κάθε μορφή διάκρισης. Τα βασικά μοτίβα τους έχουν εμπνεύσει μία σειρά από αντίστοιχα πολιτικά σχόλια μέσα στη μαζική κουλτούρα. Παρομοίως, ο χαρακτήρας του Hulk συνδυάζει ένα προσωπικό δράμα, μία ιδιαίτερα αντιφατική προσωπικότητα με την –όχι και τόσο έμμεση- κριτική σε ένα σύστημα μίντια, στρατού και πολιτικών στελεχών που αντιλαμβάνονται με εργαλειακό τρόπο τους ανθρώπους είτε ως χρήσιμα εξαρτήματα στα σχέδια τους, είτε ως αντιπάλους που πρέπει να αφανιστούν με κάθε τρόπο. Ο Hulk ενέπνευσε μία σειρά από ιστορίες για ανθρώπους που είναι πολύ περισσότερα από αυτό που δείχνουν αλλά και μία οξεία κοινωνική κριτική. Αποτελεί έναν αρχετυπικό ήρωα του 20ου αιώνα όπως και οι περισσότεροι από όσους επινόησε ο Σταν Λι. Υπό αυτή την έννοια, η κληρονομία που αφήνει είναι πολύ μεγαλύτερη και ευρύτερη και υπερβαίνει τον κόσμο των κόμικ ή των σύγχρονων δημοφιλών υπερ-ηρωικών ταινιών, σε κάθε μία από τις οποίες είχε τη δική του παρουσία, για λίγα δευτερόλεπτα κάθε φορά. Η σύγχρονη μυθοπλασία –και ειδικά η επιστημονική φαντασία- βρίσκονται σταθερά υπό τη σκιά του Σταν Λι και του έργου του. Νεότεροι δημιουργοί, χωρίς να έχουν ποτέ ασχοληθεί συστηματικά με τα κόμικ του, επηρεάζονται βαθύτατα από αυτά εξ αντανακλάσεως. Και αν καμία φορά δυσανασχετούμε με τη μετατροπή σε κλισέ τόσων, αρχικά ευρηματικών και γόνιμων, αφηγηματικών σχημάτων, πρέπει πάντα να θυμόμαστε ότι δεν ευθύνεται ο Σταν Λι για αυτό. Θα χρειαστούν νέοι Σταν Λι και Κίρμπυ και Ντίτκο για να αναγεννηθεί η δημιουργικότητα και να χτίσει νέους κόσμους, εξίσου πλούσιους και πρωτότυπους με το σύμπαν της Marvel της δεκαετίας του ‘60 . Ίσως το σημαντικότερο όλων, όμως, να είναι ότι θα χρειαστεί μία νέα κοινωνική πραγματικότητα για ένα νέο άλμα στη συλλογική φαντασία μας. Πηγή
  13. Η ανθρώπινη διάσταση των υπερηρώων Η μοιραία στιγμή για τον Peter Parker - Spider-Man Συντάκτης: Γιάννης Κουκουλάς Σε ηλικία 95 ετών πέθανε πριν από λίγες μέρες ο εμπνευστής του αχανούς σύμπαντος των κόμικς της Marvel. Ολα ξεκίνησαν στις αρχές της δεκαετίας του 1960, όταν εμφανίστηκαν δεκάδες νέοι χαρακτήρες με υπεράνθρωπες δυνάμεις, αλλά και με τονισμένη την ανθρώπινη διάσταση, με έμφαση στον ψυχισμό τους και τις αδυναμίες τους, τα λάθη και τα πάθη τους. Ηταν όλοι παιδιά τού Stan Lee Μετά τη δεκαετία 1929-1938 όπου οι σελίδες των αμερικανικών εφημερίδων, μεσούσης της οικονομικής κρίσης στα απόνερα του Μεγάλου Κραχ, κατακλύστηκαν από περιπετειώδη κόμικς και ήρωες κάθε τύπου, κατά κανόνα αρρενωπούς και γενναίους άντρες (μυστικούς πράκτορες, πιλότους, μποξέρ, τυχοδιώκτες, ταχυδακτυλουργούς, αστροναύτες κ.ά.), εμφανίστηκαν οι υπερήρωες. Ο Σούπερμαν δημιουργήθηκε το 1938, ο Μπάτμαν το 1939, η Γουόντερ Γούμαν το 1941. Ακολούθησαν ατέλειωτοι ακόμα χαρακτήρες που μιμήθηκαν τους πρωτοπόρους ένστολους και αυτόκλητους σωτήρες της ανθρωπότητας. Είτε ο εχθρός ήταν οι ναζί, είτε εξωγήινοι εισβολείς, είτε πάνοπλοι γκάγκστερ. Το υπερηρωικό είδος κυριάρχησε στα κόμικς τις δεκαετίες του 1940 και του 1950, ενώ παράλληλα διαδόθηκαν σε υπερβολικό βαθμό τα comic books, οι αυτόνομες περιοδικές εκδόσεις που χειραφετήθηκαν από τους περιορισμούς των εφημερίδων. Ο Bruce Banner λίγο πριν γίνει Hul Τα περιοδικά με τις περιπέτειες των υπερηρώων κυκλοφορούσαν κατά εκατομμύρια και έμπαιναν σε κάθε αμερικανικό σπίτι δημιουργώντας μια νέα μαζική κουλτούρα. Ο μακαρθισμός όμως στα μέσα της δεκαετίας του 1950 ανέκοψε βίαια αυτή την ξέφρενη πορεία και οι λογοκριτικοί περιορισμοί που επιβλήθηκαν στα κόμικς μέσω της Comics Code Authority υποχρέωσαν τις εταιρείες και τους δημιουργούς να επιλέγουν άνευρα θέματα, να ελαττώσουν τις σκηνές δράσης, να στραφούν στο φανταστικό στοιχείο και να αρκεστούν σε προσχηματικά σενάρια που συχνά κατέληγαν σε παρωδίες αφηγήσεων. Μέχρι που εμφανίστηκαν τα κόμικς του Stan Lee. Τον Νοέμβριο του 1961 κυκλοφόρησε το πρώτο τεύχος των Fantastic Four συστήνοντας στο κοινό μια ομάδα παράξενων χαρακτήρων με ακόμα πιο παράξενα ονόματα: The Thing (Το Πράγμα), Mr. Fantastic (Κύριος Φανταστικός), Human Torch (Ανθρώπινος Πυρσός) και Invisible Girl (Αόρατο Κορίτσι). Ο Stan Lee υπέγραφε το σενάριο και ο Jack Kirby τα σχέδια. Ενα χρόνο αργότερα, στο «Amazing Fantasy» εμφανίστηκε ο Spider-Man (Ανθρωπος Αράχνη) σε συνεργασία του Lee με τον Steve Ditko και με τη συμβολή του Kirby. Στην ανθολογία «Tales to Astonish» την ίδια χρονιά δημοσιεύτηκε η πρώτη περιπέτεια του Ant-Man (Ανθρωπος Μυρμήγκι) σε σενάρια του Lee και σχέδια του Kirby. Το ίδιο δίδυμο υπέγραφε και την πρώτη ιστορία ενός γκρι τέρατος (που σύντομα, από μια εκτυπωτική αβλεψία, μεταμορφώθηκε σε πράσινο και παρέμεινε έτσι για πάντα) με το όνομα Hulk. Στο «Journey Into Mystery» παρουσιάστηκε ο Θορ, βασισμένος σε μια ιδέα του Lee, σενάριο του Larry Lieber και σχέδια του Kirby ενώ στο «Tales of Suspense» δημοσιεύτηκε η πρώτη ιστορία του Iron Man (Σιδερένιος Ανθρωπος) από τους Lee, Lieber και Don Heck. Στο «Strange Tales» εμφανίστηκε ο Dr. Strange (Δρ. Παράξενος) από τους Lee και Ditko, ενώ σε δικό του τίτλο παρουσιάστηκε ο Sgt. Fury (Λοχίας Φιούρι) των Lee και Kirby όπως και οι Avengers (Εκδικητές) από τους ίδιους δημιουργούς. Οι μεταλλαγμένοι X-Men ακολούθησαν το 1963, όπως και ο αναβιωμένος Captain America και λίγο αργότερα ο Silver Surfer (Ασημένιος Σέρφερ) και αμέτρητοι ακόμη υπερήρωες. Ηταν όμως όλοι τους εντελώς διαφορετικοί από όλους τους προηγούμενους. Οι χαρακτήρες του Stan Lee έγερναν πολύ προς την ανθρώπινη διάσταση, δεν ήταν οι συνήθεις αλτρουιστές, δίκαιοι, παντοδύναμοι, αποφασιστικοί και αλάνθαστοι ήρωες που πάνω τους μπορούσε να στηριχτεί η ανθρωπότητα. Υπέπιπταν σε λάθη και είχαν πάθη, η ζωή τους ήταν γεμάτη διλήμματα και αμφιβολίες. Μετάνιωναν για τις πράξεις τους, ένιωθαν φόβο, βίωναν απογοητεύσεις. Δεν θεωρούσαν ως δεδομένη την υπερηρωική τους ταυτότητα, έθεταν συνεχώς υπό διαπραγμάτευση, με τον εαυτό τους και τα μέλη της ομάδας τους, τη δράση τους. Κίνητρό τους δεν ήταν η αφοσίωση σε κάποιον ανιδιοτελή αγώνα, οι περισσότεροι κατέληξαν να είναι ήρωες κατά λάθος, από κάποιο ατύχημα, κάποιο αποτυχημένο πείραμα. Κάποιοι ντρέπονταν γι’ αυτό που ήταν. Κάποιοι κρύβονταν από τα μάτια των ανθρώπων. Ο Silver Surfer σε μία από τις πολλές υπαρξιακές του κρίσεις Οι Fantastic Four ήταν απλώς μια ομάδα αστροναυτών και ερευνητών. Απέκτησαν υπεράνθρωπες δυνάμεις μετά την έκθεσή τους σε επικίνδυνη κοσμική ακτινοβολία. Δεν το επιδίωκαν, απλώς έτυχε. Ενας από αυτούς, το Πράγμα, το πλήρωσε με τη μεταμόρφωσή του σε πέτρινο τέρας. Δεν το διασκέδαζε. Για καιρό παρακαλούσε να γίνει όπως ήταν πριν. Ο Spider-Man ήταν ένας έφηβος που τον κορόιδευαν όλοι. Κατά τη διάρκεια ενός πειράματος που παρακολουθούσε ως θεατής τον τσίμπησε μια ραδιενεργή αράχνη. Απέκτησε τη δύναμη να αναρριχάται σαν αράχνη. Η πρώτη του σκέψη δεν ήταν να θέσει τις δυνάμεις του στις υπηρεσίες της δοκιμαζόμενης ανθρωπότητας, αλλά να βγάλει λεφτά επιδεικνύοντας τον εαυτό του και φορώντας μια αστεία χειροποίητη στολή. Ο Θορ ήταν ένας κουτσός επιστήμονας που κατά λάθος ανακάλυψε το σφυρί του Σκανδιναβού θεού, την ίδια ώρα που βρισκόταν σε εξέλιξη μια εξωγήινη εισβολή. Από τους πιο άτυχους ήταν ο Hulk. Επιστήμονας και αυτός, σχεδίασε μια πανίσχυρη βόμβα αλλά δευτερόλεπτα πριν πραγματοποιηθεί η πρώτη δοκιμή της από τον αμερικανικό στρατό αντιλήφθηκε την παρουσία ενός νεαρού στο πεδίο βολής. Ετρεξε αμέσως να τον σώσει. Ο μεγάλος ανταγωνιστής του και πρώην συνεργάτης του βρήκε την ευκαιρία να πατήσει τότε το κουμπί, για να τον ξεκάνει. Η έκθεσή του στις ακτίνες γάμμα αντί να τον σκοτώσει άρχισε να τον μεταμορφώνει περιστασιακά και χωρίς προειδοποίηση σε ένα θηριώδες γκρι πλάσμα σε ακόμα μια μεταφορά του λογοτεχνικού ζεύγους Δόκτορ Τζέκιλ και Κύριος Χάιντ. Από τότε ο Hulk ακροβατεί ανάμεσα στο καλό και το κακό, ανάμεσα στην ανθρώπινη φύση του και το πράσινο κτήνος με την τεράστια δύναμη. Πιο τραγική είναι η ιστορία των X-Men, μια μοναδική παραβολή για τη διαφορετικότητα και τον ρατσισμό. Μεταλλαγμένοι όλοι τους, αναγκάζονται ουσιαστικά να ζουν υπό την κηδεμονία του ανάπηρου καθηγητή Xavier που προσπαθεί να τους εκπαιδεύσει και να τους μάθει να χαλιναγωγούν και να ελέγχουν τις δυνάμεις τους. Ενας από αυτούς αποκαλείται The Beast (το Κτήνος), ενώ κανείς τους δεν είναι αποδεκτός από τους ανθρώπους, όσο κι αν αυτοί πασχίζουν να προστατέψουν τη Γη από τον αδίστακτο Magneto. Εξίσου τραγική φιγούρα και ο Silver Surfer, δυστυχισμένος και θλιμμένος, αναγκασμένος να περιφέρεται αέναα στο σύμπαν πάνω στην ασημένια σανίδα του μετά τη φαουστική συμφωνία του με τον «πλανητοκαταστροφέα» Galactus, για να σώσει τον δικό του πλανήτη. Ολες αυτές οι σεναριακές καινοτομίες και η επινόηση ενός υπερηρωικού σύμπαντος όπου δε βασιλεύει ο μανιχαϊσμός, αλλά τα πάντα απαιτούν δεύτερες σκέψεις και έχουν ένα βαθύτερο περιεχόμενο και νόημα ήταν έργο του Stan Lee. Τα υπερηρωικά κόμικς άλλαξαν για πάντα κατεύθυνση ή μάλλον απέκτησαν πολλές κατευθύνσεις. Επιτρέποντας στους δημιουργούς των επόμενων δεκαετιών να επεκτείνουν τους πειραματισμούς και εν τέλει να στρέψουν τη θεματολογία σε πιο ενήλικα ζητήματα με πιο έντονο κοινωνικό περιεχόμενο. Η δεύτερη επανάσταση ακολούθησε το 1986 από τους Alan Moore και Dave Gibbons με τους «Watchmen» και τον Frank Miller με τον «Σκοτεινό Ιππότη», που αποδόμησαν και επαναδόμησαν σε νέα θεμέλια το υπερηρωικό είδος. Ενα είδος που θα χρωστά για πάντα την επιβίωσή του και την ανεξάντλητη δυναμική του στον Stan -The Man- Lee. Πηγή
  14. «Προσγείωσε» τους υπερήρωες Γιατί έγινε τόσο πολύς θόρυβος για τον θάνατο του Σταν Λι, του σεναριογράφου που ευθύνεται για την εμψύχωση μερικών από τους πιο γνωστούς υπερήρωες των κόμικς; Πώς έφτασε να απασχολήσει τόσο εκτεταμένα τα μεγαλύτερα ΜΜΕ του πλανήτη, αλλά και της Ελλάδας, ένα πρόσωπο που, ακόμα και λίγα χρόνια πριν, ήταν cult, είδωλο μόνο των μυημένων σε ένα αφηγηματικό ιδίωμα που πολλοί το περιφρονούσαν – ιδίως σε σχέση με την καθαρόαιμη λογοτεχνία; Και κατ" επέκταση, πώς μια τόσο ταπεινή και, ακόμα και σήμερα που τροφοδοτεί με ιδέες και υλικό το Χόλιγουντ, περιφρονημένη τέχνη, η τέχνη των κόμικς, έφτασε να συζητιέται ευρύτατα ως τέχνη του υψηλού, πώς οι αφηγήσεις με εικόνες δεν αποκαλούνται πλέον κόμικς αλλά graphic novels; Για να συμβούν όλα αυτά, ο Σταν Λι, που πέθανε στις 12 Νοεμβρίου σε νοσοκομείο του Λος Αντζελες, στο οποίο είχε εισαχθεί λίγες ώρες νωρίτερα, έπρεπε να δουλέψει σκληρά, σε ένα αντίξοο περιβάλλον, δεκαετίες σε καθεστώς αβεβαιότητας, στο καλλιτεχνικό και στο εκδοτικό περιθώριο. Και χωρίς να είναι θεός, να χτίσει από την αρχή ένα νέο σύμπαν – το σύμπαν των υπερηρώων της εκδοτικής εταιρείας Marvel. Υπερηρώων η διαφορά των οποίων από τους υπερήρωες άλλων εταιρειών, και κυρίως της ανταγωνιστικής DC, ήταν ότι δεν ήταν φανταστικά πρόσωπα πάνω από τις κοινωνίες, εκπρόσωποι ενός ανώτερου είδους που υπηρετούσαν την ανθρωπότητα (όπως ήταν ο Σούπερμαν ή ο Μπάτμαν). Αντίθετα, συνήθως ζούσαν μέσα στις ανθρώπινες κοινωνίες και συχνά, ακόμα κι όταν εμφανίζονταν ντυμένοι την μπέρτα του υπερήρωα, έμοιαζαν με τους υπόλοιπους ανθρώπους: τρωτοί, ευάλωτοι, ανασφαλείς. Επίσης συχνά, όλο και συχνότερα, οι καλοί δεν ήταν πάντα τόσο καλοί, το φωτοστέφανό τους ήταν τσαλακωμένο. Και οι κακοί, ούτε κι αυτοί ήταν τόσο κακοί – και πάντως δεν ήταν μονοδιάστατοι και αδιάφοροι χαρακτήρες. Κι όλοι οι άνθρωποι είναι ξεχωριστοί, ανεξαρτήτως ταυτότητας, θρησκείας, φύλου, φυλής. Χάρη στον Σταν Λι, μια ανυποψίαστη τέχνη άρχισε να ανατρέπει τα κλισέ της την ίδια στιγμή που τα δημιουργούσε. Υπάρχει μια ζωή πριν απ" τον θάνατο. Ο Σταν Λι άρχισε να τη διεκδικεί πολύ μικρός. Γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη το 1922, ως Στάνλεϊ Λίμπερ, παιδί ρουμανοεβραίων μεταναστών. Ο πατέρας του ήταν ράφτης, που μετά τη Μεγάλη Υφεση δεν έβρισκε δουλειά, με αποτέλεσμα ο μικρός Στάνλεϊ να χρειάζεται να συνεισφέρει στα οικογενειακά έσοδα. Κάπως έτσι, και ενώ ονειρευόταν ηρωισμούς τους οποίους αντέγραφε από τις ταινίες του Ερολ Φλιν, βρέθηκε στα 17 του παιδί για όλες τις δουλειές στη λιλιπούτεια εκδοτική εταιρεία Timely που ειδικευόταν στα κόμικς. Εκεί γνώρισε και τους εικονογράφους Τζόε Σάιμον και Τζακ Κίρμπι. Στην πορεία, η εταιρεία άλλαζε ονόματα, πρώτα μετονομάστηκε σε Atlas, αργότερα σε Marvel, αλλά ο μικρός Στάνλεϊ πρωτοέκανε δημιουργική δουλειά μόλις το 1942. Σε κάποια έκδοση, έλειπε μια σελίδα. Κάποιος του ζήτησε να κάνει το σενάριο μιας μονοσέλιδης ιστορίας, το διέπραξε άρον άρον, κάποιος εικονογράφος το ζωγράφισε – και κάπως έτσι ο Στάνλεϊ, Σταν Λι πλέον, μπήκε στον χώρο της δημιουργικής αφήγησης. Χρειάστηκε όμως να περάσουν ακόμα σχεδόν είκοσι χρόνια, γεμάτα ανασφαλή και υποτιμημένη εργασία, ώσπου η τύχη να του χαμογελάσει. Κι αυτό δεν θα γινόταν πριν από τις αρχές της δεκαετίας του 1960. Ηταν αρχές του 1961. Η αντίπαλη εταιρεία, η National Comics, που μόλις είχε μετονομαστεί σε DC (από τα αρχικά του πετυχημένου τίτλου της Detective Comics), έκανε μια φοβερή επίθεση στην αγορά, με ιστορίες του Σούπερμαν, του Μπάτμαν, αλλά για πρώτη φορά και μιας ομάδας υπερηρώων, της Justice League. Στη Marvel, την αντίπαλη εταιρεία, ζήτησαν από τον Σταν Λι να επινοήσει μια δική του ομάδα υπερηρώων, σε μια νέα σειρά που θα εικονογραφούσε ο Τζακ Κίρμπι. Προέκυψαν οι Τέσσερις Φανταστικοί, μια συντροφιά επιστημόνων που εκτέθηκαν σε «κοσμική» ακτινοβολία, εξαιτίας της οποίας απέκτησαν υπερδυνάμεις. Δεν τους γέμιζε χαρά η μεταμόρφωσή τους, και ιδίως τον έναν από τους τέσσερις, το Πράγμα, το δέρμα του οποίου αντικαταστάθηκε από σκληρές, πέτρινες στιβάδες, με αποτέλεσμα να γίνει αποκρουστικός στην όψη και, επί της ουσίας, να καταδικαστεί να ζει, εκτός της ομάδας του, στην απόλυτη μοναξιά. Ακολούθησαν κι άλλοι υπερήρωες. Ο Χουλκ, ο Θορ, ο Δρ Στρέιντζ, ο Iron Man, o Darevevil, ο Silver Surfer… Ορεξη να "χεις. Την επόμενη χρονιά, όμως, ο Σταν Λι απέφυγε τον Κίρμπι και συνεργάστηκε με έναν άλλο εικονογράφο, τον Στιβ Ντίτκο, για να αφηγηθούν την ιστορία ενός ορφανού νεαρού, του Πίτερ Πάρκερ, που μένει στο σπίτι των θείων του, φοιτά σε κολέγιο, διαβάζει σαν σπασίκλας, είναι νωθρός και αδέξιος, αλλά έπειτα από το δάγκωμα μιας ραδιενεργού αράχνης αποκτά υπερδυνάμεις που του επιτρέπουν να σκαρφαλώνει σε τοίχους και, γενικώς, να κάνει αναλογικά πολλαπλάσια ό,τι κάνει η αράχνη. Η πρώτη ιστορία του Σπάιντερμαν τυπώθηκε στο περιοδικό «Amazing Fantasy» τον Αύγουστο του 1962. Για πρώτη φορά, το παιδί του διπλανού θρανίου, ένας δειλός έφηβος με σπυράκια που μαθαίνει σιγά σιγά να αναμετριέται με τις αμφιβολίες, τις αναστολές και τους φόβους του, γίνεται ο υπερήρωας της νέας εποχής. Δύο χρόνια μετά, σε έρευνα του περιοδικού «Esquire» ανάμεσα σε σπουδαστές κολεγίων, ο Ανθρωπος – Αράχνη ήταν πιο δημοφιλής ποπ εικόνα από εκείνες του Μπομπ Ντίλαν ή του Τσε Γκεβάρα. Και διατηρείται, χάρη και στις κινηματογραφικές μεταφορές των ιστοριών του, στον αφρό μέχρι σήμερα. Και να φανταστεί κανείς ότι όλα άρχισαν μ" ένα φτωχό αγόρι που έπρεπε να συμβάλει στο οικογενειακό εισόδημα, τα χρόνια μετά τη Μεγάλη Υφεση, στο Μανχάταν… Πηγή
  15. Η φαντασία και η γοητεία της υπερβολής έγραψαν Ιστορία Ο Σταν Λι (1922-2018) και στο φόντο η φιγούρα του Σπάιντερμαν, του διαχρονικού ήρωα που δημιούργησε το 1962 και κατέκτησε τον κόσμο των κόμικς. Ερωτήματα και αμφιβολίες. Αυτά προκαλούσαν οι ήρωες που γεννούσε η φαντασία του Αμερικανού συγγραφέα κόμικς Σταν Λι και έπαιρναν ζωή στις σελίδες των κόμικς της Marvel. Ποιος θα ήταν ο Σπάιντερμαν χωρίς τις προσωπικές του ενοχές; Είναι σίγουρα με τους καλούς ο Χουλκ; Πως γίνεται και ένας εγωπαθής εκατομμυριούχος που πουλούσε όπλα να βάζει τη στολή του Αϊρονμαν; Πόσο ψυχικά ασταθής είναι ο μοναχικός Γούλβεριν όταν δεν βρίσκεται ανάμεσα στους X-Men; Οι χαρακτήρες του Σταν Λι, που πέθανε την περασμένη Δευτέρα σε ηλικία 96 ετών, δεν είχαν μόνο κοστούμια και υπερδυνάμεις, αλλά ήταν γεμάτοι ψεγάδια. Υπέφεραν από κατάθλιψη, ήταν κοινωνικά απομονωμένοι, σκοτεινοί, εγωκεντρικοί, γεμάτοι αδυναμίες πίσω από τη μάσκα τους. Μαζί τους οι βεβαιότητες ήταν σαν το σώμα του Μίστερ Φαντάστικ: καμωμένες από λάστιχο. Γι’ αυτό όμως οι ήρωές του έγιναν διαχρονικοί. Ηταν φτιαγμένοι από ανθρώπινο υλικό. Οι ήρωες του σημάδεψαν τη βιομηχανία των κόμικς και διέσωσαν τον κόσμο του φανταστικού από την απαξίωση τη δεκαετία του ’60. Η αναβίωσή τους μέσα από τον κινηματογράφο και η μεγάλη τους αποδοχή απέφεραν εκατομμύρια δολάρια στα μεγάλα στούντιο του Χόλιγουντ και καθιέρωσαν τον μεγάλο παραμυθά σε ένα ευρύτερο κοινό. Οι cameo εμφανίσεις του έγιναν μέρος της παράδοσης, ένα εσωτερικό αστείο, μεταξύ του Λι και των πιστών θαυμαστών του, μια δήλωση ότι είναι και αυτός εκεί. Ο Σταν Λι συνδέθηκε όσο κανένας άλλος με τη Marvel, την εταιρεία που καθιέρωσε στη συνείδηση των φαν και ήταν ο αιώνιος «αντίπαλος» απέναντι στην DC των Σούπερμαν και Μπάτμαν. Ο Σταν Μάρτιν Λίμπερ, όπως ήταν το πλήρες όνομά του, γεννήθηκε το 1922 στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης και με την οικογένειά του έζησε την οικονομική κρίση του 1930. Διάβαζε Σαίξπηρ, Αρθουρ Κόναν Ντόιλ και Μαρκ Τουέιν και έβλεπε τις ταινίες του Ερολ Φλιν. Πέρασε από διάφορες μικροδουλειές όταν τελείωσε το σχολείο στο Μπρονξ, μέχρι που μέσω ενός συγγενή του βρήκε μια δουλειά γραφείου στην Timely Publications του Μάρτιν Γκούντμαν, έναν εκδοτικό οίκο που έμπαινε στα κόμικς από τον χώρο των περιοδικών. Εκεί γνώρισε τον θρυλικό σχεδιαστή Τζακ Κίρμπι (1917-1994), ο οποίος, μαζί με τον Τζο Σάιμον, είχαν σχεδιάσει τον Κάπτεν Αμέρικα, που, λόγω του πολέμου, είχε γίνει μεγάλη επιτυχία στο νεανικό κοινό. Ο νεαρός τότε Λι άρχισε να βοηθάει αρχικά στο γράψιμο των ιστοριών, συμπληρώνοντας τα εύκολα κενά μεταξύ των διαλόγων, ενώ όταν το δίδυμο Κίρμπι - Σάιμον άλλαξε στρατόπεδο ο Σταν Λι έγινε ο αρχισυντάκτης των εκδόσεων. «Σχεδόν ό,τι έχω γράψει θα μπορούσα να το τελειώσω με την πρώτη προσπάθεια. Είμαι γρήγορος συγγραφέας, ίσως όχι ο καλύτερος αλλά ο γρηγορότερος», έλεγε σε συνεντεύξεις του. Το πρόβλημα στον χώρο ήρθε το 1954 με καμπάνια κατά της «ανηθικότητας» των κόμικς. Η Αμερική ανησυχούσε για τα πιθανά ομοφυλοφιλικά συναισθήματα που μπορεί να προκαλούσε στους νέους το «ζευγάρι» των Μπάτμαν και Ρόμπιν. Η βιομηχανία συμμορφώθηκε με τη δημιουργία της Comic Code Authority, μιας μορφής αυτολογοκρισίας, που όμως έκανε τα κόμικς βαρετά και τους ήρωες «χάρτινους», κρατώντας τους μακριά από τα κοινωνικά ζητήματα της εποχής. Τότε ο 30χρονος Λι είχε μία από εκείνες τις καθοριστικές στιγμές για τη ζωή ενός ανθρώπου. Κουρασμένος από την ανακύκλωση παρόμοιων ιστοριών, θεώρησε ότι ήταν η ώρα να φύγει από τον χώρο. Η σύζυγός του Τζόαν Μπούκοκ, που πέθανε το 2017, του πρότεινε πριν παραιτηθεί να γράψει μια ιστορία όπως θα την ήθελε ο ίδιος. Η εταιρεία του Γκούντμαν, η σημερινή Marvel, είχε μόλις εκδώσει τις ιστορίες του Φλας. Συμφώνησε όμως να φέρει και εκείνος νέους υπερήρωες για μια τελευταία φορά. Ηταν όμως μόνον η αρχή. Το 1961 ο Σταν Λι με τον Τζακ Κίρμπι, που είχε στο μεταξύ επιστρέψει, δημιούργησαν τους «Τέσσερις Φανταστικούς»: την πρώτη ομάδα υπερηρώων με οικογενειακούς δεσμούς, χωρίς μυστικές ταυτότητες, με εσωτερικές κόντρες και το «Πράγμα», τον παντοδύναμο χαρακτήρα με το πορτοκαλί σώμα αλλά και καταδικασμένο να υποφέρει από τις υπερδυνάμεις του. Και οι τέσσερις αποδείχθηκαν υπέροχοι και μεγάλη επιτυχία. Το 1962 ένας νεαρός ντροπαλός έφηβος, θύμα μπούλινγκ θα λέγαμε σήμερα, που δεν τον πρόσεχε το κορίτσι που λάτρευε, τσιμπιέται από μια μεταλλαγμένη αράχνη και ο Πίτερ Πάρκερ γίνεται ο Σπάιντερμαν. Το απόλυτο χιτ της Marvel που έγινε ταινία και μιούζικαλ δημιουργήθηκε από τον Σταν Λι και τον εικονογράφο Στιβ Ντίτκο (1927-2018), ο οποίος δεν μνημονεύεται συχνά. Ο Σπάιντερμαν είχε χιούμορ, ο Σίλβερ Σέρφερ φιλοσοφούσε για το κλίμα και την οικολογία στον πλανήτη Γη, ο Αϊρονμαν ήταν κατά καιρούς αγενής, ο Δόκτωρ Ξαβιέ συχνά σαρκαστικός, το «Πράγμα» μιλούσε τη γλώσσα του εργατικού κόσμου. Ο Σταν Λι ήταν στο στοιχείο του. Για πολλά χρόνια, ωστόσο, ο Λι τροφοδοτούσε την προσωπική του φήμη αλλά παραγνώριζε ή απέρριπτε τη συμβολή των εικονογράφων και άλλων καλλιτεχνών στη δημιουργία των διάσημων ηρώων του. Ο Ντίτκο έφυγε από τη Μάρβελ το 1966 και ακολούθησε ο Κίρμπι το 1969, στον οποίο δεν αναγνωρίστηκαν δικαιώματα στους χαρακτήρες που συνδημιούργησε με τον Σταν Λι κατά τη διάρκεια της ζωής του. Μόλις το 2014 η Marvel και οι κληρονόμοι του Τζακ Κίρμπι κατέληξαν σε ένα νομικό συμβιβασμό για τα δικαιώματα από τις κινηματογραφικές παραγωγές. Το 1990 ο Λι έγινε επίτιμος πρόεδρος της Marvel και μετά ακολούθησε μια δική του πορεία ιδρύοντας τη Stan Lee Media (που χρεοκόπησε) και το 2001 την POW! Entertainment. Πάντως χρήματα από τις ταινίες της Marvel δεν είδε πριν από το 2005, όταν κέρδισε έναν δικαστικό συμβιβασμό με την εταιρεία αξίας 10 εκατομμυρίων δολαρίων. Λίγους μήνες πριν από τον θάνατό του ήρθαν στη δημοσιότητα μαρτυρίες που περιέγραφαν διαμάχες μεταξύ του ιδίου, της κόρης του Τζέι Σι Λι και ανθρώπων του περιβάλλοντός του αναφορικά με τα περιουσιακά του στοιχεία. Η κόρη του δήλωσε πριν από λίγες ημέρες ότι ο πατέρας της ετοίμαζε ένα νέο υπερήρωα, τον Dirt Man, που θα έκανε τη βρώμικη δουλειά. Ο,τι πρέπει για την εποχή μας. Πηγή
  16. Ο Βασίλης Τσίγκας μέσω του Gazzetta Weekend Journal αποτίει φόρο τιμής στον μεγαλύτερο σούπερ ήρωα του κόσμου των κόμικ, τον μακρινό θείο εκατομμυρίων παιδιών, τον αξεπέραστο Σταν Λι. Αγαπητέ «κύριε» Λι, Η αλήθεια είναι ότι δεν σας ήξερα προσωπικά. Δεν είχα μιλήσει ποτέ μαζί σας, δεν σας είχα δει από κοντά, δεν είχα αυτή την ευκαιρία. Σας γνωρίζω όμως… Πολύ καλύτερα απ’ όσο θα γνωρίσω πολλούς από τους φίλους μου. Δεν βρεθήκαμε ποτέ μαζί στο ίδιο δωμάτιο, όμως ήσασταν εκεί δίπλα μου απ’ όταν ήμουν ένας πιτσιρικάς που με το ζόρι μπορούσε να διαβάσει, όμως ξεφύλλιζε τα κόμικ σας, επειδή μου άρεσαν οι εικόνες! Δεν παίξαμε ποτέ μαζί, όμως όταν εγώ έκανα τον Iceman, ο φίλος μου ο Χάρης τον Spider-man και η μικρή του αδερφή την Firestar, εσείς ήσασταν μάλλον ο κακός που προσπαθούσαμε να σταματήσουμε, γκρεμίζοντας το μισό σπίτι. Ο Χάρης επειδή προσπαθούσε να σκαρφαλώσει στους τοίχους, εγώ επειδή πέταγα παγάκια παντού και η μικρή Δημητρούλα επειδή… Ε, Firestar λεγόταν ο χαρακτήρας της, καταλαβαίνετε… Όταν τα υπόλοιπα παιδάκια στο σχολείο συμπεριφερόντουσαν και μιλούσαν άσχημα κι εγώ δεν καταλάβαινα γιατί, δεν βρεθήκατε ποτέ εκεί ο ίδιος για να με βοηθήσετε. Στο σπίτι όμως μετά, διάβαζα τις ιστορίες των X-Men και του Captain America και άρχιζα να καταλαβαίνω ποια συμπεριφορά είναι σωστή και ποια όχι και πώς πρέπει να προστατεύεις τον πιο αδύναμο. Η αλήθεια είναι ότι σας έμαθα, μεγάλος πια, όταν σας είδα στην πρώτη ταινία των X-Men το 2000. Τότε που διάβασα μετά, ότι ο δημιουργός τους έκανε ένα cameo. Τότε, δεν ήξερα καν τι είναι το cameo. Ήμουν 14, συγχωρέστε με. Μετά σας είδα και στον πρώτο Spiderman, στις υπόλοιπες ταινίες των X-Men, στα επόμενα Spiderman, στον Iron Man, στον Thor, τον Hulk, στους Avengers κλπ. Τότε μπήκα στη διαδικασία να μάθω περισσότερα για εσάς. Μέχρι εκείνο το σημείο, ήξερα τους κόσμους που είχατε δημιουργήσει. Τους ήξερα, γιατί μεγαλώνοντας, ζούσα ανάμεσα σ’ αυτούς και στον κανονικό. Κι αυτό ήταν εντάξει. Γιατί εσείς το κάνατε να είναι εντάξει. Γιατί, μεγαλώνοντας, δεν κωλώσατε (συγγνώμη για τη γλώσσα μου), όταν όλοι σας κοροϊδεύανε. Γιατί, ακόμα και όταν εσείς ο ίδιος ντρεπόσασταν να δηλώσετε το επάγγελμά σας, συνεχίζατε να το κάνετε. Γιατί, όταν όλα ήταν εναντίον σας και δεν είχατε αρκετά χρήματα και ήσασταν έτοιμος να πτωχεύσετε, δεν τα παρατήσατε, αλλά φτιάξατε τους Fantastic Four. Όταν έμαθα, ότι σχεδόν όλοι οι χαρακτήρες, που με τόσο πάθος ακολουθούσα τις περιπέτειές τους σε όλη μου τη ζωή, ήταν φτιαγμένοι από τον ίδιο άνθρωπο, αλήθεια δεν το πίστεψα στην αρχή. Συγγνώμη γι’ αυτό. Δεν μπορούσα να φανταστώ, ότι η φαντασία ενός ανθρώπου, μπορούσε να γεννήσει τόσους διαφορετικούς κόσμους. Κι όμως, έκανα λάθος. Γιατί εσείς ήσασταν που μας μάθατε, ότι η φαντασία δεν έχει όρια. Όταν, λοιπόν, καθόμουν πιτσιρικάς στο δωμάτιό μου και είχα στα χέρια μου μια φιγούρα του Spiderman και τίποτα άλλο, ήταν η δική σας φαντασία που έτρεφε τη δική μου και μπορούσα να παίζω για ατελείωτες ώρες! Να δημιουργώ σενάρια, να φτιάχνω κακούς από μαξιλάρια και φωτιστικά, να σώζω αδύναμους αόρατους ανθρώπους. Όταν ήμουν εκείνος ο πιτσιρικάς, οι μεγαλύτεροι ήρωές μου, ήταν οι χαρακτήρες που φτιάξατε. Όταν μεγάλωσα κι έμαθα για εσάς, κατάλαβα ότι ο πραγματικός σούπερ ήρωας ήσασταν εσείς ο ίδιος. Και όταν πήγαινα στον κινηματογράφο να δω τις ταινίες των «παιδιών» σας, η στιγμή που περίμενα ήταν αυτά τα 10-15 δευτερόλεπτα που εμφανιζόσασταν εσείς. Όταν έμαθα ότι πεθάνατε, στεναχωρήθηκα, αλλά όχι τόσο πολύ. Μεταξύ μας, ήσασταν και 95 ετών, το περιμέναμε κι εμείς, αλλά φαντάζομαι κι εσείς. Δεν ήταν όμως η ηλικία σας ο λόγος. Αυτό που μου προσέφερε παρηγοριά, ήταν η αγάπη που λάβατε όλα αυτά τα χρόνια. Ήταν ότι προλάβατε να δείτε τους ήρωές σας παντού! Ήταν ότι οι κόποι σας και το όνειρά σας ανταμείφθηκαν! Ήταν ότι είχε happy end η προσωπική σας ιστορία! Ήταν ότι μόλις έγινε γνωστή η είδηση, άρχισε να βαράει το κινητό μου από μηνύματα φίλων. «Πέθανε ο Σταν», «Πέθανε ο αρχηγός». Ναι, λοιπόν, κ. Λι. Δεν σας ήξερα προσωπικά. Για μένα, όμως, όπως και για εκατομμύρια παιδιά, ήσασταν μέσα στη ζωή μας από παιδάκια. Με έναν τρόπο, μας μεγαλώσατε. Ήσασταν εκείνος ο μακρινός θείος, που μας μάζευε γύρω του και μας έλεγε μαγικές ιστορίες για ανθρώπους που σκαρφαλώνανε τοίχους και πετάγανε φωτιές και διάβαζαν μυαλά και γινόντουσαν λάστιχο και και και… Και όσο μας λέγατε αυτές τις ιστορίες, τόσο περισσότερο κολλάγαμε, τόσο περισσότερο αφήναμε την φαντασία μας να τρέχει. Νιώθω ότι ένα ευχαριστώ είναι λίγο. Αλλά θα σας το πω κι ας είναι έτσι. Σας ευχαριστώ. Για όλους τους ήρωες που δημιουργήσατε, για όλους τους φίλους που μας προσφέρατε, για όλα τα μαθήματα που μας διδάξατε. Excelsior! Και το σχετικό link...
  17. Σταν Λι (1922-2018): Ένας Ακόμα Αμερικάνος Υπερήρωας… Σπύρος Δερβενιώτης, Άκης Καπράνος και Άρης Μαλανδράκης αποχαιρετούν τον μεγάλο αμερικάνο δημιουργό που έφυγε από τη ζωή λίγο πριν κλείσει τα 96. Είναι σχεδόν αδύνατο να φανταστεί κανείς το αμερικάνικο κόμικ χωρίς την, καθοριστικής συμβολής, παρουσία του Σταν Λι. Ήταν λίγο μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο όταν ο κύριος που γεννήθηκε Στάνλεϊ Μάρτιν Λίμπερ (και υπέγραφε κατά καιρούς με διάφορα ψευδώνυμα για να φαίνεται ότι η Marvel έχει μεγάλη ποικιλία σε κειμενογράφους), ασχολήθηκε ενεργά με το κόμικ ύστερα από το τέλος της θητείας του στον αμερικανικό στρατό. Εντάχθηκε στο δυναμικό της εταιρείας που το 1939 ονομαζόταν Timely Publications, στα 50s έγινε γνωστή ως Atlas Comics, για να μετονομαστεί το 1961 σε Marvel και να αποτελέσει τον έναν από τους δύο βασικούς κόμικ πυλώνες του 20ου αιώνα (μαζί φυσικά με την DC). Στη Marvel, ο Σταν Λι υπήρξε δημιουργός, αρχισυντάκτης κι εκδότης, μα πάνω από όλα ταυτίστηκε όσο κανείς με το ίδιο το brand. Όρισε την μεταπολεμική αμερικάνικη ποπ κουλτούρα, στο βαθμό που η φθηνή ψυχαγωγία των χάρτινων υπερηρώων υπήρξε αναπόσπαστο κομμάτι της. Δεν ήταν η μόνη σημαντική φιγούρα αυτού του σύμπαντος, δίπλα του μεγαλούργησαν σπουδαίοι σχεδιαστές όπως ο Τζακ Κίρμπι και ο Στιβ Ντίτκο με τους οποίους συνδημιούργησε εμβληματικούς ήρωες όπως οι Spider-Man, Iron Man, Hulk, Fantastic Four, Black Panther, τόσοι και τόσοι άλλοι, και φυσικά οι X-Men. Ως ποπ φιγούρα που ήξερε καλά τους όρους του παιχνιδιού (για να μην πούμε ότι τους έγραψε κιόλας), ο Σταν Λι στην πορεία πέρασε από το στάδιο του δημιουργού σε εκείνο του ήρωα. Κυριολεκτικά. Σε κάθε τηλεοπτική ή κινηματογραφική μεταφορά ηρώων της Marvel (κι όχι μόνο) δεν παρέλειπε να κάνει χαρακτηριστικά cameos, εξελίχθηκε σε πρεσβευτή του brand, κι έπαιξε χωρίς ανταγωνισμό στο πεδίο της πιο χιτσκοκικής διαχείρισης εικόνας επί της οθόνης ύστερα από τον… ίδιο τον Χίτσκοκ. H Marvel επί των ημερών του υπήρξε το «σπίτι» υπερηρώων που άφηναν χώρο για να φανεί και η τρωτή τους πλευρά. Μετά τη χρυσή εποχή των all american (super)heroes, ο Λι δημιούργησε φιγούρες που ξεπηδούσαν μέσα από τον αστικό ιστό, ήταν περισσότερο προϊόντα της ζωής των πόλεων (κι ενδεχομένως της παρακμής τους) παρά παναμερικανικά σύμβολα. Λίγες εβδομάδες πριν κλείσει τα 96 του χρόνια, ο Σταν Λι έφυγε πλήρης ημερών από τη ζωή, έχοντας εξασφαλίσει για πάντα το στάτους του θρύλου. Σπύρος Δερβενιώτης, Άκης Καπράνος και Άρης Μαλανδράκης τον αποχαιρετούν, βοηθώντας μας να καταλάβουμε τη σημασία της κληρονομιάς που αφήνει… Για τον κομίστα Σπύρο Δερβενιώτη, ο Σταν Λι ανύψωσε το αμερικάνικο κόμικ στο πολιτιστικό του βάθρο Ο Σταν Λι είχε αγαπηθεί απ’ όλους, γιατί ήθελε να αγαπηθεί απ’ όλους. Η ενέργεια που κατανάλωνε για «κλείνει το μάτι» στον αναγνώστη, όλα αυτά τα εσωτερικά αστεία, τα nicknames, τα catchphrases, ήταν ίση (ή και μεγαλύτερη) από την ενέργεια που κατανάλωνε για τη συγγραφή των σεναρίων του. (Σε ίσες ποσότητες καινοτομίας κι αρπακολισμού, τα “Marvel Way” σενάρια ήταν περιγραφή τριών λέξεων, π.χ. «ακολουθεί τρεις σελίδες μάχη», οι καλλιτέχνες σολάρανε κατά το δοκούν και μετά προσθέτονταν οι διάλογοι στις ήδη σχεδιασμένες σελίδες). Αυτό δε συνιστά υποβιβασμό της αξίας του, αντίθετα, είναι το κλειδί της κατανόησης του Stan Lee-gacy: τη δημιουργία (ή για να είμαστε ακριβείς, την τελειοποίηση) του fandom, της κοινότητας των κόμιξάδων, αυτόν τον πυλώνα που κράτησε κι ανύψωσε το αμερικάνικο κόμικ στο πολιτιστικό του βάθρο. Το τελευταίο κομμάτι αυτού του παιχνιδιάρικου πάζλ του Σταν Λι ήταν η αναμενόμενη cameo εμφάνισή του σε κάθε, μα κάθε, ταινία με ήρωες της Marvel (και ήταν πολλές). Ωστόσο υπάρχει μία «cameo εμφάνιση» που λίγοι ίσως καταλάβανε: η φυσιογνωμική του ομοιότητα με τον fictional πρωταγωνιστή του Glow δεν είναι τυχαία: Ένας κυνηγός ευκαιριών, βασιλιάς της υποκουλτούρας, που παίρνει μια ομάδα από ψυχολογικά βασανισμένες misfit υπάρξεις και τις μεταμορφώνει σε μαζικό υπερθέαμα, είναι σε μεταφορά και περίληψη, το γόνιμο πάντρεμα του αποφασισμένου να γοητεύσει Σταν, με τη συμπυκνωμένη street οργή του Τζακ Κίρμπι και την ψυχολογική ιδιοσυγκρασία του Στιβ Ντίτκο, καρπός των οποίων ήταν το μοναδικό χαρμάνι ηρώων της Μarvel. Βουτηγμένοι στην αμφιβολία και με υπερδυνάμεις που καταλήγουν να βλάπτουν τους οικείους τους ίσως περισσότερο απ’ όσο τους αντιπάλους τους, δε θα μπορούσαν να γεννηθούν και να ανθίσουν σε καμία άλλη εποχή από τα 60s της αμφισβήτησης και της αντικουλτούρας, και δε θα μπορούσαν να μιλήσουν σε πιο ευήκοα ώτα από τους baby boomers. ’nuff said. Το αγαπημένο κινηματογραφικό Stan Lee cameo του σινεκριτικού Άκη Καπράνου δεν είναι από υπερηρωική ταινία Όταν έσκασε ο Σταν Λι και η Marvel στο σύμπαν των κόμικ, βρήκαν ως αντίπαλο δέος την DC. Εκείνη αντιπροσώπευε το «κατεστημένο», ενώ η Marvel ερχόταν ως κάτι πιο φρέσκο, trippy, πιο πειραματικό και προοδευτικό: Οι ήρωες της DC ήταν ατσαλάκωτοι με ξεκάθαρες ηθικές γραμμές, οι ήρωες της Marvel πάλι, απόκληροι. Γι’ αυτόν τον λόγο τη γούσταραν πολλοί Ευρωπαίοι κινηματογραφιστές. O Σταν Λι είχε επικοινωνία με τον Φελίνι, αλλά και τον Αλέν Ρενέ που ήθελε μάλιστα να κάνει και κάποια σχετική ταινία. Γνώμη μου είναι πως ο τρόπος που μεταφέρθηκαν τα κόμικ του Σταν Λι, ειδικά τον 21ο αιώνα, στο σινεμά προκαλώντας ένα μεγάλο εμπορικό «μπουμ» ήταν εξαιρετικά αποσυνδεδεμένος από τη φιλοσοφία τους. Τα φιλμ αυτά βέβαια έγιναν πλέον κομμάτι του «κατεστημένου», κομμάτι του mainstream – και οι ηθικές διδαχές τους πεντακάθαρες και ενοχλητικά «ορθές». Ως ελαφρώς «ψυχάκιας» με τα αυθεντικά κόμικ, μπορώ να πω ότι οι ταινίες απέχουν πολύ από το πνεύμα τους. Και είναι πολύ ενδιαφέρον ότι ενώ οι ταινίες της Marvel κάνουν τρομερά εισιτήρια, οι πωλήσεις των κόμικ πέφτουν συνεχώς. Το αγαπημένο μου Σταν Λι cameo είναι σε μια ταινία που δεν αφορά κάποιον ήρωα κόμικ, και λαμβάνει χώρα στο Mallrats του Κέβιν Σμιθ. Έχει σχετικά μεγάλο ρόλο και παίζει τον εαυτό του. Πολύ ενδιαφέρον, επίσης, είναι ότι στο Fantastic Four του 2005 υποδύεται – επιτέλους – έναν από τους χαρακτήρες που ο ίδιος δημιούργησε, τον Willie Lumpkin, κρίμα που η ταινία ήταν χάλια. Αν έπρεπε πάντως να διαλέξω την αγαπημένη μου στιγμή της Marvel στο σινεμά, αυτή είναι μάλλον το πρώτο Spider-Man του Σαμ Ράιμι. Γιατί ο σκηνοθέτης όντως κουβάλησε αυτό το αναρχικό πνεύμα του “left side of Hollywood” που ταίριαζε πάρα πολύ στον Σταν Λι αλλά και στον ήρωα. Ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Άρης Μαλανδράκης εκτιμά βαθιά ότι ο Σταν Λι έφερε στο προσκήνιο τους προβληματικούς κι ευάλωτους ήρωες Σε αντίθεση με τη DC, o Σταν Λι ως ηγετική μορφή στη Marvel, ανέδειξε τους προβληματικούς ήρωες όπως ο Spider-Man, οι X-Men και οι υπολοιποι. Ήρωες με χαρακτηριστικό τους στοιχείο ότι ήταν ευάλωτοι: ειδικά ο Spider-Man ήταν πιο κοντά στους εφήβους, στο κύριο δηλαδή αναγνωστικό κοινό, αφού αναγνώριζαν τον εαυτό τους μέσα σε αυτό το άτολμο και λίγο γκαφατζίδικο παιδί, τον Πίτερ Πάρκερ. Καθώς εκείνος γινόταν Spider-Man έβρισκαν κι οι αναγνώστες μαζί του νοερά τη δύναμη να μετουσιώνουν κάθε αδυναμία σε μια υπερηρωική φαντασίωσή τους. Κάτι σπουδαίο ακόμα είναι ότι συνεργάστηκε με ή ανέδειξε ή έψαχνε διαρκώς να βρει εκλεκτούς σχεδιαστές. Από αυτούς που κάνουν το προσχέδιο μέχρι και τους inkers. Με αποτέλεσμα οι συνεργασίες του να δίνουν πάντα εξαιρετικά αποτελέσματα. Ο Σταν Λι είχε έναν τρόπο να μεταγγίζει αυτό που είχε κατά νου ο σεναριογράφος και να ενσαρκώνεται σε εικόνα από τους σχεδιαστές. Πάντα «τα έβρισκε» μαζί τους. Πηγή
  18. Γιατί ο Σταν Λι έβγαλε 100 φορές λιγότερα χρήματα από τον Τζορτζ Λούκας «Έπρεπε να ήμουν πιο άπληστος», είχε δηλώσει ο θρύλος των κόμικς, που πέθανε στα 95 του. Ο θρύλος των κόμικς Σταν Λι που δημιούργησε τους πιο γνωστούς υπερήρωες της Marvel και έφυγε από τη ζωή στα 95 του χρόνια, έδωσε ώθηση σε μια βιομηχανία που σήμερα κερδίζει δεκάδες δισεκατομμύρια. Μόνο οι ταινίες του κινηματογραφικού σύμπαντος της Marvel έχουν αποφέρει πάνω από 24 δισ. δολάρια, ενώ η εταιρεία συνεχίζει να κερδίζει χρήματα από κόμικς, video games, ρούχα και κάθε είδους παιχνίδια. Θα πίστευε κανείς ότι ο Λι ήταν ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον πλανήτη, θα έκανε όμως λάθος. «Ήμουν ηλίθιος από επιχειρηματικής άποψης», είχε δηλώσει ο ίδιος στο Hollwood Reporter το 2016. «Έπρεπε να ήμουν πιο άπληστος». Ούτε σεντ από την Disney Η Marvel αγοράστηκε και πουλήθηκε αρκετές φορές από τότε που ιδρύθηκε, και η τελευταία φορά ήταν το 2009 όταν η Disney την απέκτησε με 4 δισ. δολάρια – επένδυση που έχει ήδη αποσβέσει από τις ταινίες και μόνο... Όμως ο Λι, που υπήρξε αρχισυντάκτης, εκδότης και πρόεδρος της εταιρείας στη μακροχρόνια καριέρα του, δεν είδε ούτε σεντ από αυτά τα χρήματα. Και αυτό γιατί δεν είχε ποτέ μερίδιο στην ιδιοκτησία της. Πολλοί θεωρούν ότι ο Λι είναι στην ίδια κατηγορία με τον Τζορτζ Λούκας, που δημιούργησε τους χαρακτήρες του «Star Wars» και επίσης πούλησε την εταιρεία Lucasfilm στην Disney. Όμως η περιουσία του Λούκας υπολογίζεται από το Forbes στα 5 δισ. δολάρια, ενώ του Λι είναι κάπου 100 φορές μικρότερη, λίγο πάνω από τα 50 εκατ. δολάρια. «Ο Λούκας τα έκανε όλα μόνος του», έχει δηλώσει σχετικά ο Λι. «Είχε τις ιδέες, έκανε την παραγωγή των ταινιών, τις έγραψε και τις σκηνοθέτησε και είχε τα δικαιώματα του merchandising. Ήταν όλα δικά του. Ενώ εγώ δούλευα για εκδότη. Αν τα κόμκς δεν πήγαιναν καλά, ο εκδότης χρεοκοπούσε». Ξεκίνημα με 8 δολάρια την εβδομάδα Ήταν έφηβος ακόμη όταν έπιασε την πρώτη του δουλειά στην Timely Publications, που κυκλοφορούσε τα κόμικς της Marvel. O πρώτος του μισθός ήταν 8 δολάρια την εβδομάδα και η υπογραφή του μπήκε για πρώτη φορά το 1941 σε μια ιστορία του Captain America. Η μεγάλη επιτυχία ήρθε το 1961 με τη δημιουργία των Fantastic Four που άλλαξαν την ιστορία των κόμικς. Μέσα στα επόμενα δύο χρόνια ο Λι εμπνεύστηκε τρεις από τους διασημότερους υπερήρωες, τους Spider-Man, Iron Man και Hulk. Στα τέλη των 60s η Marvel προσπέρασε την DC Comics και έγινε η πρώτη σε πωλήσεις εταιρεία κόμικς, και το 1972 ο Σταν Λι έγινε υπεύθυνος των εκδόσεών της. Ο Σταν Λι στο γραφείο του 1 εκατ. το χρόνο εφ' όρου ζωής Η Marvel έκανε πλούσιο τον Σταν Λι, όχι όμως και κροίσο. Eίχε χρειαστεί να κάνει ακόμη και μήνυση στην εταιρεία το 2002, ισχυριζόμενος ότι δεν λάμβανε τα ποσοστό των κερδών από ταινίες και τηλεοπτικές σειρές, που οριζόταν σε συμβόλαιο του 1998. Κέρδισε τη δίκη και έτσι έλαβε το 10% των εισπράξεων από ταινίες όπως οι «Spider-Man» και «Spider-Man 2», καθώς και ετήσια αποζημίωση 1 εκατ. δολαρίων εφ' όρου ζωής. Περιστοιχιζόταν από απατεώνες Μόλις τον περασμένο Μάιο μήνυσε την πρώην εταιρεία του, POW! Entertainment, ισχυριζόμενος ότι εξαπατήθηκε στην παραχώρηση δικαιωμάτων της δουλειάς του σε κινεζική εταιρεία. Ζητούσε αποζημίωση άνω του 1 δισ. δολαρίων, αλλά τελικά απέσυρε τη μήνυση δύο μήνες μετά, τον Ιούλιο. «Ο Σταν Λι σε όλη του τη ζωή περιστοιχιζόταν από σκοτεινούς τύπους», έχει δηλώσει στους Los Angeles Times ο Μπομπ Μπάτσελορ, συγγραφέας της βιογραφίας του που κυκλοφόρησε πέρυσι. «Αν είχε... αραχνοαίσθηση όπως ο Spider-Man για τους απατεώνες γύρω του, όλα θα ήταν καλύτερα για τον κόσμο και για την περιουσία του». 130 δολάρια για ένα αυτόγραφο Τα τελευταία χρόνια ο Λι ήταν περιζήτητος σε συνέδρια/φεστιβάλ κόμικς σε όλο τον κόσμο. Έδινε το παρών στα περισσότερα, αλλά σε βάρος της υγείας του. Στις αρχές του χρόνου ακύρωσε ταξίδι για συνέδριο στις Φιλιππίνες, ενώ στο Comic Con της Silicon Valley τον περασμένο Απρίλιο έδειχνε εξαντλημένος και ταλαιπωρημένος. Οι φαν πλήρωναν όλο και περισσότερα χρήματα για ένα αυτόγραφο ή/και μία σέλφι με τον θρύλο των κόμικς. Η τιμή για ένα αυτόγραφό του ήταν 50 δολάρια το 2010, μέχρι το 2016 είχε διπλασιαστεί στα 100 δολάρια και πιο πρόσφατα είχε φτάσει τα 130 δολάρια. Πηγή
  19. Σταν Λι: Αυτή ήταν η ζωή του νονού των κόμικς O ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΑΛΛΑΞΕ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ ΤΟΥΣ ΣΟΥΠΕΡ ΗΡΩΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ ΤΟΥΣ ΜΕ ΤO ΣΥΜΠΑΝ ΤΗΣ MARVEL Στα συννεφάκια των παιδικών του ονείρων ήθελε να γράψει το «μεγάλο αμερικανικό μυθιστόρημα». Αφήνοντας την τελευταία του πνοή στην ηλικία των 95 ετών στο Λος Άντζελες κατάφερε μάλλον κάτι σπουδαιότερο. Δεν θεμελίωσε απλά τον κόσμο των σύγχρονων κόμικς. Συμπαρέσυρε τη φαντασία αναρίθμητων ανθρώπων με το σύμπαν της Marvel, εκεί όπου οι ανθρώπινες αδυναμίες γίνονταν υπερφυσικές δυνάμεις και τα ακίνδυνα τυπάκια της διπλανής πόρτας μεταμορφώνονταν σε υπερήρωες που μπορούσαν να σώσουν τον πλανήτη. © Joe Jusko Ο Στάνλεϊ Μάρτιν Λίμπερ ήρθε στα εγκόσμια στις 28 Δεκεμβρίου του 1922 σε ένα διαμέρισμα ρουμανοεβραίων μεταναστών. Μεγαλώνοντας στην εποχή της Μεγάλης Ύφεσης που προκλήθηκε μετά το χρηματιστηριακό κραχ του 1929, είδε τον πατέρα του, που δούλευε τότε σποραδικά ως ράφτης, να δυσκολεύεται να ζήσει την οικογένειά τους, ενθουσιαζόταν στο Ουάσινγκτον Χάιτς του Μανχάταν με τις ταινίες του Έρολ Φλιν για παρέα και τις ιστορίες του Ρομπέν των Δασών, μοιραζόταν στο Μπρονξ, όπου πήγε σχολείο, με τον αδερφό του Λάρι ένα μικρό υπνοδωμάτιο και έβλεπε τους γονείς του να κοιμούνται σε έναν πτυσσόμενο καναπέ. Μια καθημερινότητα από την οποία πολλοί θα ήθελαν να διακτινιστούν. Δεκαετία του 1930, DeWitt Clinton High School, στο Μπρονξ, © facebook.com/realstanlee Μαθαίνοντας από μικρός την πιάτσα των μεγάλων εργάστηκε γράφοντας νεκρολογίες σε υπηρεσίες ειδήσεων, συντάσσοντας δελτία τύπου για το Εθνικό Κέντρο Φυματίωσης, μεταφέροντας σάντουιτς σε γραφεία, κάνοντας τον τρεχαλατζή για έναν κατασκευαστή παντελονιών, τον ταξιθέτη στο θέατρο Rivoli στο Μπρόντγουεϊ, τον κράχτη συνδρομών για την εφημερίδα New York Herald Tribune. Τελειώνοντας το σχολείο το 1939, λίγο πριν τα 17, θα γραφτεί στο Federal Theatre Project, στο πλαίσιο των προγραμμάτων πολιτισμικής ενίσχυσης που προωθούσε ο 32ος πρόεδρος των ΗΠΑ Φραγκλίνος Ρούζβελτ. Την ίδια χρονιά με ένα κονέ του θείου του Ρόμπι Σόλομον, θα γίνει βοηθός στη νεοσύστατη Timely Comics που έτρεχε ο εκδότης pulp βιβλίων και κόμικς Μάρτιν Γκούντμαν. Την εταιρία που στις αρχές των 60s θα μετεξελισσόταν στη Marvel Comics. Από την άχαρη θέση του να γεμίζει τα μελάνια των σχεδιαστών, ανάμεσα στους οποίους ο Τζακ Κίρμπι, θα βρεθεί μέσα σε δύο χρόνια να δημιουργεί τον πρώτο του υπερήρωα, τον Destroyer, τον Αύγουστο του 1941, λίγους μήνες μετά τη συγγραφή της δίφυλλης ιστορίας «The Traitor's Revenge!» στo τεύχος 3 του «Captain America Comics» που υπέγραψε ως Σταν Λι. Ζώντας στον πυρετό της Χρυσής Εποχής των Κόμικς θα συστήσει τον Jack Frost και τον Father Time. «Συνήθιζα να νιώθω αμήχανα επειδή ήμουν απλώς ένας συγγραφέας βιβλίων κόμικς, ενώ άλλοι άνθρωποι έχτιζαν γέφυρες ή γίνονταν γιατροί. Και κάποια στιγμή συνειδητοποίησα: η ψυχαγωγία είναι ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα στη ζωή των ανθρώπων. Χωρίς αυτή θα χάνονταν στο σκοτάδι. Νομίζω πως αν μπορείς να διασκεδάζεις τους ανθρώπους, τότε κάνεις κάτι καλό» είχε πει. Όταν ο συγγραφέας Τζο Σάιμον και ο σχεδιαστής Τζακ Κίρμπι, που δημιούργησαν τον Captain America, θα τα σπάσουν με τον εκδότη Μάρτιν Γκούντμαν, ο Σταν Λι θα βρεθεί στα 19 του να διαχειρίζεται δημιουργικά τα πράγματα. Από το 1941 έως το 1972 ο Σταν Λι θα αφήσει το ανεξίτηλο στίγμα του στην ποπ κουλτούρα ως αρχισυντάκτης και καλλιτεχνικός διευθυντής, διαδεχόμενος στο τέλος ως εκδότης τον Γκούντμαν. Η εμπλοκή των ΗΠΑ στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο τον βρίσκει να κατατάσσεται στον αμερικανικό στρατό το 1942 και να υπηρετεί ως το 1945. Ως ασυρματιστής θα επιδιορθώνει τηλεγραφόξυλα και θα περάσει το χρόνο του συμμετέχοντας στη δημιουργία εκπαιδευτικών φιλμ και σκίτσων για τις ανάγκες του στρατού. H κατάταξή του ήταν «θεατρικός συγγραφέας», τίτλος που δόθηκε εκείνη την εποχή σε 9 στρατιώτες. Επιστρέφοντας στην εταιρία που πλέον ήταν γνωστή ως Atlas Comics, οι ιστορίες του Σταν Λι δεν είχαν ταξινόμηση. Ρομάντζα, γουέστερν, επιστημονική φαντασία, μεσαιωνικές περιπέτειες, τρόμος, μυστήριο, μια δεκαετία που τον είχε οδηγήσει πολύ κοντά στο να παρατήσει αυτό που έκανε, αφού δεν ικανοποιούσε τις δημιουργικές του ανησυχίες όσο ο ίδιος θα ήθελε. Η έλευση του Flash και της Justice League από το στρατόπεδο της DC Comics, που αναβίωσε την αρχετυπική ιδέα του σούπερ ήρωα ακολουθώντας τις ιδέες του συγγραφέα Τζούλιους Σβαρτς, θα βάλει τον Μάρτιν Γκούντμαν να βάλει τα δύσκολα στον Σταν Λι ζητώντας του να απαντήσει με μια εξίσου δυνατή ιδέα. Ακολουθώντας τη συμβουλή της γυναίκας του, με την οποία μοιράστηκε 69 χρόνια κοινής πορείας, και πιθανώς τον ψυχισμό του, ο Σταν Λι αποφάσισε να αλλάξει τις παιδαριώδεις αφηγήσεις των κόμικς, συστήνοντας σύνθετους χαρακτήρες της καθημερινής ζωής που είχαν ό,τι και οι καθημερινοί άνθρωποι: νεύρα, μελαγχολία, φιλοδοξίες. Τα έβαζαν με τον εαυτό τους, ήταν συνήθως ντροπαλοί με τους άλλους, ανησυχούσαν για το πώς θα πληρώσουν τους λογαριασμούς τους και ήθελαν πάντα να εντυπωσιάζουν τα κορίτσια που τους αρέσαν. Η εμπειρία του από την αληθινή ζωή του είχε δώσει αρκετές παραστάσεις και η φαντασία του ξεπερνούσε κάθε προβλέψιμη σκέψη. Απέναντι στον ιδεαλισμό και την εξιδανικευμένη άποψη για τους σούπερ ήρωες ο Σταν Λι αντιπαρέβαλλε την ιδέα των καθημερινών, τρωτών προσωπικοτήτων που μπορούσαν να βαριούνται, να πονούν και να αρρωσταίνουν. Όπως ακριβώς οι αναγνώστες που επρόκειτο διαβάσουν τις περιπέτειές τους. Το σενάριο της ζωής θα τον βρει να συνεργάζεται ξανά με τον Τζακ Κίρμπι. Ο ένας βάζει τις λέξεις, ο άλλος τις γραμμές. Μαζί θα γεννήσουν στο χαρτί τους Fantastic Four, που βασίστηκαν στο τιμ Challengers of the Unknown που είχε σχεδιάσει για τη DC ο μυθικός δημιουργός. Οι δημοφιλείς ιστορίες πουλάνε και μια πλειάδα φανταστικών χαρακτήρων θα ακολουθήσει. Οι Hulk, Thor, Iron Man και X-Men θα δημιουργηθούν με τον Τζακ Κίρμπι. Ο Daredevil με τον Μπιλ Έβερετ. Ο Doctor Strange και η πιο πετυχημένη κι ευφυής για πολλούς στιγμή της Marvel, o Spider-Man, με τον Στιβ Ντίτκο. Φαινομενικά καθημερινές υπάρξεις, άνθρωποι με αναπηρίες, φιλήσυχοι επιστήμονες που αποκτούσαν ασύλληπτες για τον κοινό νου δυνάμεις και μαζί με τις χάρτινες σελίδες των κόμικ γυρνούσαν τους αναγνώστες σε μέρη που όλα μπορούσαν να συμβούν. 2002, στην 40ή επέτειο του Spider-Man, στα στούντιο της Universal, © Michel Boutefeu/Getty Images «ΣΥΝΗΘΙΖΑ ΝΑ ΝΙΩΘΩ ΑΜΗΧΑΝΑ ΕΠΕΙΔΗ ΗΜΟΥΝ ΑΠΛΩΣ ΕΝΑΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΟΜΙΚΣ, ΕΝΩ ΑΛΛΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΕΧΤΙΖΑΝ ΓΕΦΥΡΕΣ Ή ΓΙΝΟΝΤΑΝ ΓΙΑΤΡΟΙ. ΚΑΙ ΚΑΠΟΙΑ ΣΤΙΓΜΗ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΗΣΑ: Η ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΙΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΣΤΗ ΖΩΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ». Επίμονος τύπος, ο Σταν Λι δημιούργησε σχολή με την περίφημη «Μέθοδο της Marvel» για να ανταποκριθεί στην αυξημένη ανάγκη παραγωγής: Προκειμένου να προλάβει τις προθεσμίες έκδοσης, έκανε ένα γρήγορο brain storming με τους σχεδιαστές, ετοίμαζε μια σύνοψη αντί για ένα πλήρες σενάριο και με βάση αυτή ο δημιουργός καλούταν να γεμίσει τις σελίδες και μετά ο Λι να βάλει τις κατάλληλες λέξεις στα συννεφάκια και να επιβλέψει τα χρώματα. Οι «κακές γλώσσες» έχουν πει πως οι άλλοι έκαναν τη «βρώμικη δουλειά» κι αυτός απλά ενέκρινε. Όπως φάνηκε, είχε τον τρόπο να το κάνει καλά. 2015, Ο Σταν Λι στην πρεμιέρα του Ant-Man στο Dolby Theatre στην Καλιφόρνια, © Kevin Winter/Getty Images/Ideal Image Διορατικός επαγγελματίας, διαισθάνθηκε την ανάγκη σύνδεσης με το αναγνωστικό κοινό του και το 1965 προχώρησε την ιδέα της Merry Marvel Marching Society, ενός φαν κλαμπ στο οποίο έστελνε ηχογραφημένα μηνύματα. Μέσα από τη στήλη Stan's Soapbox επικοινωνούσε με το δικό του τρόπο με όσους τον διάβαζαν, υπογράφοντας με το μότο «Excelsior!». Τα έβαλε με τις φυλετικές διακρίσεις, αντιτάχθηκε στο λόγο του μίσους, υπερασπίστηκε την ιδέα της ελευθερίας των ατόμων. Υπέρτερος; Υπέρτερος. Το 1966 στην τριλογία του Galacticus, στην οποία θα συστήσει τον Silver Surfer, αγγίζει την τελειότητα μαζί με τον Τζακ Κίρμπι. Στις ιστορίες της Marvel η επικαιρότητα ήταν στην πραγματικότητα η πρώτη ύλη: το αμερικάνικο όνειρο, ο πόλεμος του Βιετνάμ, ο φοιτητικός ακτιβισμός στην εποχή που τον είχε πραγματικά ανάγκη, οι ψυχροπολεμικές ισορροπίες, η θρησκοληψία, άλλαζαν ονόματα και τόπους αλλά ήταν αναγνωρίσιμες έννοιες. Και ο Σταν Λι ήταν εκεί για να δώσει με καρέ και λεζάντες τη δική του θεώρηση για τον κόσμο που άλλαζε. Το 1968 θα λανσάρει μαζί με τον Τζιν Κόλαν, τον Falcon, τον πρώτο έγχρωμο σούπερ ήρωα στην ιστορία των κόμικς. Το 1971 θα του ζητηθεί από το υπουργείο Υγείας, Εκπαίδευσης και Πρόνοιας να γράψει μια ιστορία για τους κινδύνους των ναρκωτικών. Θα σκαρφιστεί μια, στο «Amazing Spider-Man», όπου ο κολλητός του Πίτερ Πάρκερ, Χάρι Όσμπορν, είναι εθισμένος στα χάπια. Θα συναντήσει τη λογοκρισία της αρχής δεοντολογίας για τα κόμικς που αρνήθηκε να βάλει τη σφραγίδα της, θα πάρει το ρίσκο να την εκδώσει, θα ξεπουλήσει και θα μνημονευτεί στις επόμενες δεκαετίες για τις κοινωνικές ευαισθησίες του. Τον Αύγουστο του 1972, μετά το τεύχος 124 των Fantastic Four, σταματά τυπικά τη συγγραφή κόμικς και αναλαμβάνει πλέον το ρόλο του εκδότη. Ένα νέο απαιτητικό καρέ που κλήθηκε να συμπληρώσει μετά από μια πορεία τριών δεκαετιών. ΣΤΙΣ ΗΠΑ ΤΟΥ ΝΙΞΟΝ, ΤΟΥ ΦΟΡΝΤ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΑΡΤΕΡ, Ο ΣΤΑΝ ΛΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΗΣΕ ΣΤΑ 70s ΩΣ Η ΖΩΝΤΑΝΗ ΜΑΣΚΟΤ ΤΗΣ MARVEL. 2004, Ο Σταν Λι ποζάρει στο γραφείο του στο Μπέβερλι Χιλς, Καλιφόρνια, © Vince Bucci/Getty Images/Ideal Image Ως πετυχημένος μεσήλικας έσπασε με τις γκριμάτσες και τη δημόσια στάση του και την παρουσία του την άποψη που ήθελε τα κόμικς να διαβάζονται μόνο από παιδάκια και εφήβους, δίνοντας μεγάλη έμφαση στην επέκταση της Marvel στην αγορά. Μετά το χαρτί, οι ήρωές του έπρεπε να περάσουν στη μεγάλη οθόνη και οι προσπάθειές του επικεντρώθηκαν στη δημιουργία του Marvel Universe. Μπορεί να υποθέσει κανείς πως για αυτό μετακόμισε το 1981 στην Καλιφόρνια και τον πλανήτη Χόλιγουντ. Οι cameo εμφανίσεις του σε όλες τις ταινίες, ήταν απλά δείγμα αυτής της εμμονής του. Η επιστροφή του στα κόμικς, η συνεργασία του με τους John Byrne, τον Mœbius, όπως υπέγραφε ο γάλλος κομίστας Jean Henri Gaston Giraud, και τον Keith Pollard, ήταν η απόδειξη πως τον εξίταρε πάντα κάτι φρέσκο. 2015, στην πρεμιέρα του Avengers: Age Of Ultron στο Dolby Theatre, Καλιφόρνια, © Kevin Winter/Getty Images/Ideal Image Αέναα δαιμόνιος και αντιλαμβανόμενος τη δυναμική του διαδικτύου ιδρύει μαζί με τον εντερπρενέρ και δικηγόρο Πίτερ Πολ το 1998 τη Stan Lee Media, την εταιρία που αντιμετώπισε διάφορα νομικά προβλήματα όταν ανέκυψαν σοβαρά ζητήματα και καταγγελίες για τα μετοχικά της κεφάλαια. Το 2001 θα ιδρύσει την POW! (Purveyors of Wonder) Entertainment για να αναπτύξει κινηματογραφικά, τηλεοπτικά και video game σχέδια. Το 2007 θα δει τον εαυτό του να γίνεται κούκλα στην Comic-Con. To 2012 θα ανεβάσει το δικό του κανάλι στο YouTube. Από το πρώτο φιλμ του Iron Man, το 2008 έως το Ant-Man and the Wasp, το 2018, η σινεφίλ απήχηση της Marvel έφτασε τα 17,6 δισεκατομμύρια δολάρια στο box office. 2016, στην πρεμιέρα του Captain America: Civil War στο Dolby Theatre, Καλιφόρνια, © Frazer Harrison/Getty Images/Ideal Image Δεν αποχωρίστηκε σχεδόν ποτέ το μουστάκι του, πόζαρε πάντα χαμογελαστός κι έπαιρνε πολύ σοβαρά το χόμπι του. Χάνοντας το 2017 τη γυναίκα της ζωής του, Τζοάν, βρέθηκε στη δίνη ενός μιντιακού κυκλώνα για την προσωπική ζωή του και τα περιουσιακά του στοιχεία. Μήνυσε την POW! (Purveyors of Wonder) Entertainment με αγωγή 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων, την οποία απέσυρε μερικούς μήνες μετά, βρέθηκε στο επίκεντρο αστυνομικής έρευνας μετά τις κατηγορίες κακομεταχείρισης ενηλίκου και τη σύλληψη του επιχειρηματία και προσωπικού του συμβούλου Kέιγια Μόργκαν, που φερόταν να διαχειρίζεται τον πλούτο του. Λίγους μήνες μετά, πέθανε στην ίδια ηλικία με την αγαπημένη του, έχοντας ζήσει 95 χρόνια κι έχοντας αφήσει μια σούπερ παρακαταθήκη στους φίλους των κόμικς και στον παγκόσμιο πολιτισμό. Hooray! https://youtu.be/u_29DHdH_ig 10 μαθήματα ζωής από τον Stan Lee «Στη Marvel, τα μόνα πράγματα για τα οποία δεν έχουμε χώρο είναι το μίσος, η μισαλλοδοξία και ο ρατσισμός. Αυτός ο άντρας δίπλα σου; Είναι ο αδελφός σου. Αυτό το κορίτσι εκεί πέρα; Είναι η αδελφή σου». «Η ζωή δεν είναι ποτέ ολοκληρωμένη χωρίς τις προκλήσεις της». «Το να είσαι geek έχει γίνει ένα σύμβολο τιμής. Είναι οι geeks που πραγματικά κάνουν να τα σπάσει μια τηλεοπτική εκπομπή ή μια ταινία ή ένα βιντεοπαιχνίδι. Είναι αυτοί που είναι παθιασμένοι με αυτά τα πράγματα και που συλλέγουν και μιλάνε γι’ αυτά. Ένας geek είναι πραγματικά κάποιος που ενδιαφέρεται για την επικοινωνία και την ψυχαγωγία και βρίσκει τον καλύτερο τρόπο να επωφεληθεί από αυτό». «Ξέρετε, το σύνθημά μου είναι “Excelsior”. Αυτή είναι μια παλιά λέξη που σημαίνει “προς τα πάνω και προς τα εμπρός για μεγαλύτερη δόξα”. Είναι στη σφραγίδα της πολιτείας της Νέας Υόρκης. Συνεχίστε να προχωράτε κι εάν είναι καιρός να φύγετε, ήρθε η ώρα. Τίποτα δεν διαρκεί για πάντα». «Όσο περισσότερο διαβάζετε, τόσο καλύτερος θα γίνετε ως αφηγητής». «Ήθελα να είναι διαφορετικοί. Όλη η αρχή που διέπει τους X-Men ήταν η προσπάθεια να είναι μια ιστορία ενάντια στο φανατισμό, για να δείξουμε ότι υπάρχει καλό σε κάθε άτομο». «Η ευχαρίστηση να διαβάζω μια ιστορία και να αναρωτιέμαι τι θα έρθει στη συνέχεια για τον ήρωα είναι μια ευχαρίστηση που έχει διαρκέσει αιώνες και, νομίζω, θα είναι πάντα μαζί μας». «Όλοι οι χαρακτήρες στη Marvel ήταν οι ιδέες μου, αλλά οι ιδέες δεν σήμαιναν τίποτα εκτός αν είχα κάποιον που θα μπορούσε να τις εικονογραφήσει». «Για χρόνια, τα παιδιά με ρωτούσαν ποια είναι η μεγαλύτερη υπερδύναμη. Πάντα λέω τύχη. Εάν είστε τυχεροί, όλα λειτουργούν. Είμαι τυχερός». «Νομίζω ότι δεν έχω σταματήσει να νιώθω σαν παιδί». Πηγή
  20. R.I.P. Stan Lee: Ο βίος και οι υπερδυνάμεις του Αρχιερέα των Marvel Comics Τελικά ήταν θνητός ο δημιουργός των διάσημων υπερ-ηρώων που πέθανε στα 95 αφού γαλούχησε γενιές και γενιές φανατικών αναγνωστών «Ήθελα να αισθάνεται ο αναγνώστης ότι είμαστε όλοι φίλοι» είχε πει σε μια παλιότερη συνέντευξή του, «ότι μοιραζόμαστε κάτι μυστικό, το οποίο αγνοεί ο έξω κόσμος». Όταν προς τα τέλη της δεκαετίας του '70 κατέφταναν επιτέλους και στην χώρα μεταφρασμένοι στα ελληνικά, ο ένας μετά τον άλλον οι τίτλοι της Marvel Comics (ο πρώτος, το «Μάστερ Κουνγκ Φου», είχε κυκλοφορήσει τον Ιούνιο του 1976) από τις εκδόσεις «Καμπανάς» (Kabanas Hellas), τα αγοράκια ανά την επικράτεια ήταν πανέτοιμα να χαθούν στο σύμπαν των διάσημων στην Αμερική υπερ – ηρώων διαβάζοντας («ρουφώντας» σε σημείο παραισθητικής εμμονής, για την ακρίβεια) τα «περιοδικά της σκληρής γενιάς», όπως διαφημίζονταν από τις ελληνικές εκδόσεις που τα αντιπροσώπευαν. Το δεύτερο τεύχος του "ελληνικού" Spider-Man που κυκλοφόρησε το 1978. πήρχαν ήδη περιπετειώδη (προ)εφηβικά κόμικς φυσικά στην ελληνική αγορά, υπήρχε ακόμα και ο Σούπερμαν της DC, αλλά αυτοί εδώ (ο Σπάιντερ Μαν, ο Κάπταιν Αμέρικα, οι X-Men, o Χουλκ, ο Θορ και οι υπόλοιποι) ήταν κάτι άλλο, πολύ πιο συναρπαστικό, συγχρόνως μαγευτικά απόκοσμο, ψυχεδελικά καλειδοσκπικό και ωμά ρεαλιστικό, καθώς στα περισσότερα κόμικς της Μάρβελ, η δράση και οι συχνά ενήλικων ζητημάτων ιστορίες συνέβαιναν κατά κανόνα σε πραγματικά μέρη και κυρίως στη Νέα Υόρκη, όχι στην «Μητρόπολη» του Σούπερμαν ή την «Γκόθαμ» του Μπάτμαν. Είναι αδύνατον να μεταδώσει κανείς τον ενθουσιασμό και τη συγκίνηση που νιώθαμε με κάθε καινούργιο τεύχος (και για μια περίοδο κυκλοφορούσαν κατά ριπάς, γι' αυτό και «κάηκαν» γρήγορα) περιοδικού της Μάρβελ που έβγαινε, με τις αποκαλυπτικές ιστορίες που έμεναν μετέωρες για να συνεχιστούν στο επόμενο, με την εικονογραφική πανδαισία κορυφαίων μαστόρων του είδους όπως ο μεγάλος Jack Kirby και με τα κείμενα που σε τραβούσαν από το γιακά μέσα στην ιστορία, και συνήθως ήταν γραμμένα από τον «Αρχιερέα» Stan Lee. Ο Στανλεϊ Λϊμπερ το 1942, κατά τη θητεία του στον αμερικανικό στρατό με την ειδικότητα του συγγραφέα εκπαιδευτικών εγχειριδίων για το Σώμα Διαβιβαστών Συγγραφέας, διευθυντής σύνταξης, εκδότης, μεγιστάνας, ακαταπόνητος «πλασιέ» των κόμικς (και αργότερα των blockbuster ταινιών) της εταιρείας του αλλά και της ίδιας της επιμελώς δομημένης περσόνας του, ο άνθρωπος που υπήρξε η ενσάρκωση και η επιτομή της Marvel (αν όχι των κόμικς εν γένει στο μυαλό εκατομμυρίων αναγνωστών), υπήρξε σίγουρα ο πιο κομβικός παράγοντας της μεταπολεμικής περιόδου των κόμικς, της αποκαλούμενης και «αργυρής εποχής» του μέσου. Αειθαλής και δραστήριος μέχρι το τέλος, σε βαθμό που ήταν έτοιμος να πιστέψει κανείς – ειδικά αν είχε υπάρξει μικρός φανατικός αναγνώστης των κόμικς του – ότι μπορεί και να είχε και ο ίδιος κάποιες από τις υπερδυνάμεις που η οργιώδης φαντασία του χάριζε στους ήρωές του, εξέπνευσε τελικά στα 95 του, παρότι η Siri, η «ψηφιακή βοηθός» των συσκευών της Apple είχε αποφασίσει να τον πεθάνει πρόωρα τον περασμένο Ιούλιο. 1962: Η πρώτη εμφάνιση του Πίτερ Πάρκερ / Σπάιντερ Μαν διά χειρός Stan Lee και Steve Ditko. O "Stan Lee" εξάλλου δεν είχε γεννηθεί ποτέ πραγματικά. 'Ηταν απλά το ψευδώνυμο που στάθηκε τελικά ανάμεσα στα πολλά που χρησιμοποιούσε στα πρώτα χρόνια της Marvel έτσι ώστε να φαίνεται ότι η εταιρεία του διαθέτει στόλο συγγραφέων (ήταν γύρω στα μέσα των '70s όταν τελικά άλλαξε με τις απαραίτητες νομικές διαδικασίες το επώνυμό του σε Λι). Ο Στάνλεϊ Μάρτιν Λίμπερ γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη στις 28 Δεκεμβρίου του 1922 και με την αποφοίτηση του από το Λύκειο εργαζόταν ήδη ως βοηθός σύνταξης στα Timely Comics. εκδοτική εταιρεία που αργότερα μετονομάστηκε σε Atlas. Μετά τη θητεία του – κυρίως ως συγγραφέας εκπαιδευτικών εγχειριδίων για το Σώμα Διαβιβαστών / Σηματοδοτών – στον αμερικανικό στρατό κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, αποφάσισε να αφοσιωθεί στη συγγραφή και παραγωγή κόμικς. Ήταν η εποχή της ακμής της «χρυσής εποχής» του μέσου, όμως την επόμενη «Μακαρθική» δεκαετία οι συντηρητικές κραυγές υπέρ της λογοκρισίας των κόμικς εισακούστηκαν με αιχμή την «πραγματεία» του ψυχιάτρου Φρέντρικ Γουέρταμ που είχε τίτλο «Η αποπλάνηση των αθώων» και μεταξύ άλλων εγκαλούσε ιστορίες του εικονογραφημένου αφηγηματικού είδους ως «ψυχολογικά ομοφυλοφιλικές». Έτσι εγκαθιδρύθηκε ο περιβόητος κώδικας (αυτο)λογοκρισίας των εκδοτών κόμικς με την ονομασία Comics Code Authority ο οποίος ανάγκαζε πλέον τους δημιουργούς να εξαντλούν την προσεκτικότητα και τη δυνατότητα τους για λοξά υπονοούμενα για να μην πέσουν στα νύχια των λογοκριτών. Ο Stan Lee το 1966. Το 1961 οι εκδόσεις Atlas είχαν μετονομαστεί σε Marvel, έπνεαν όμως κι αυτές τα λοίσθια όπως και άλλοι οργανισμοί του ίδιου αντικειμένου, όταν ο Stan Lee αποφάσισε να εμπιστευτεί απολύτως τον οίστρο του και να αλλάξει τον ρου της ιστορίας των κόμικς, δημιουργώντας μαζί με τον Jack Kirby τους «Τέσσερις Φανταστικούς» με ήρωες τέσσερις αστροναύτες που αποκτούν υπερδυνάμεις μετά από ένα περίεργο, συμπαντικό ατύχημα. Την επόμενη χρονιά μαζί με έναν άλλον κορυφαίο καλλιτέχνη του είδους, τον Steve Ditko (τον επονομαζόμενο «J.D. Salinger των κόμικς» που πέθανε επίσης σε βαθύ γήρας τον Ιούνιο που μας πέρασε) θα δημιουργούσε τον «απόλυτο» του ήρωα, τον Spider-Man και τα υπόλοιπα ανήκουν στην ένδοξη ιστορία της Μάρβελ. Τα τελευταία χρόνια είχε απασχολήσει τη δημοσιότητα κυρίως με διάφορα ζητήματα νομικής και οικονομικής φύσεως σε σχέση με την περιουσία του («δεν υπήρξα καλός διαχειριστής χρημάτων» είχε παραδεχτεί πρόσφατα) καθώς και με τη συγγραφή απομνημονευμάτων στα οποία επιχειρούσε να απαλύνει τις κατηγορίες που είχε κατά καιρούς δεχτεί ότι είχε «ρίξει» πολύτιμους συνεργάτες του όπως ο Jack Kirby, οι οποίοι πέθαναν πένητες σχεδόν ενώ ο ίδιος ζούσε μυθικά. Μια πρόσφατη φωτογραφία παρέα με τον Deadpool, έναν από τους πιο "αιρετικούς" υπερ-ήρωες του σύμπαντος της Marvel Η σχέση του με το διάσημο brand θα κρατούσε ως το τέλος της ζωής του, παρά το γεγονός ότι κατά τον 21ο αιώνα λειτουργούσε κυρίως ως επίτιμος πρεσβευτής της Marvel. Τα δικαιώματα του ως ιδιοκτήτης είχαν παραχωρηθεί στην Disney και έπρεπε να φτάσει στα δικαστήρια για να πάρει χρήματα από τις ταινίες με τους ήρωες του που γυρίζονται εδώ και δυο δεκαετίες σχεδόν η μία μετά την άλλη, παρότι εμφανίζεται στις περισσότερες να κάνει ένα σήμα – κατατεθέν πέρασμα α λα Χίτσκοκ και να κλείνει το μάτι στον θεατή. Όπως μας το έκλεινε όταν ήμασταν πιτσιρικάδες και βλέπαμε το όνομά του φαρδύ πλατύ κάτω (αλλά συχνά και πάνω) στη σελίδα, συχνά με αστερίσκους που μας παρέπεμπαν με χιούμορ σε άλλη ιστορία διαφορετικού τεύχους, ακόμα και διαφορετικού τίτλου της Marvel, κι εμείς τρέχαμε σαν τρελοί να το αναζητήσουμε στον ζοχάδα περιπτερά (ή ιδιοκτήτη πρακτορείου τύπου τα ατέλειωτα καλοκαίρια). «Ήθελα να αισθάνεται ο αναγνώστης ότι είμαστε όλοι φίλοι» είχε πει σε μια παλιότερη συνέντευξή του, «ότι μοιραζόμαστε κάτι μυστικό, το οποίο αγνοεί ο έξω κόσμος». Πηγή
  21. Με αφορμή την κυκλοφορία του ‘X-Men: Apocalypse”, το PopCode θυμάται τις στιγμές της Ιστορίας που οι μεταλλαγμένοι της Marvel δεν άφησαν ασχολίαστες. “Πες στον Μάρτιν να σταματήσει να βγάζει έξω τα έπιπλα και εγώ θα διασφαλίσω ότι τα τεύχη μας θα φέρουν λεφτά”. Με αυτή τη φράση υποδέχτηκε κλαίγοντας ο Stan Lee τον συνεργάτη του Jack Kirby στα γραφεία της Marvel το 1958, τότε Atlas Comics ακόμα. Ο ίδιος ο Lee υποστηρίζει πως ο παλιός του φίλος ήταν υπερβολικός στην περιγραφή, αλλά η εικόνα που σκιαγραφείται αντικατοπτρίζει πολύ αντιπροσωπευτικά και τον πανικό του εκδότη της Atlas, Martin Goodman, και τη γενικότερη πανωλεθρία που είχε υποστεί ο χώρος των κόμικ - διστάζουμε να τον αποκαλέσουμε βιομηχανία ακόμα - από τα μέσα της δεκαετίας του ‘50. Τίποτα δεν έδειχνε ότι λιγότερο από μία πενταετία από εκείνη την ημέρα, οι υπερήρωες θα γίνονταν ξανά της μόδας, σημαίνοντας την αρχή μιας νέας εποχής. Σίγουρα τίποτα δεν έδειχνε ότι μία μικρή ομάδα μεταλλαγμένων με προβλήματα λίγο διαφορετικά από εκείνα των Fantastic Four και του Spider-Man, θα άνοιγε έναν ασκό που δεν έχει κλείσει μισόν αιώνα μετά. Εάν όμως δε δώσουμε πρώτα μία ιδέα για τον κόσμο που θα υποδεχόταν σύντομα τους τυχερούς άτυχους κατόχους του X-Gene, θα έχουμε κάνει μισές δουλειές. Μετά τη εξάπλωση των πολεμικών κόμικ στις αρχές των ‘50s, άμεσο επακόλουθο της κλιμάκωσης του πολέμου στην Κορέα, και μετά από μία καταπληκτική χρονιά πωλήσεων το 1952, η Atlas ετοιμάζεται να υποστεί τις συνέπειες της δημοτικότητας του horror genre. Η κοινή γνώμη ανησυχεί για την επίδραση του είδους στη νεολαία και δημοφιλή περιοδικά όπως το Reader’s Digest επιτίθενται στις εταιρίες κόμικ για τη χρήση βίας. Ο συνδυασμός του κλίματος αυτού με την εμφάνιση των εφήβων ως νέα αγοραστική δύναμη με συνεχώς αυξανόμενη επιρροή στα κοινωνικά πράγματα, ήταν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ που αργά ή γρήγορα η Αμερικανική κυβέρνηση θα θεωρούσε απαραίτητο να αντιμετωπίσει. Το ‘Seduction of the Innocent’ του ψυχίατρου Frederic Wertham, το best-seller που κατηγορούσε τα κόμικ για τη διαφθορά των νέων γενεών, σημαίνει και την αρχή του τέλους μιας πολλά υποσχόμενης δεκαετίας για τις αγαπημένες έγχρωμες σελίδες. Για να αποφύγει την παρέμβαση της κυβέρνησης, o Σύνδεσμος Εκδοτών Κόμικ φτιάχνει δικό του κώδικα απαγόρευσης σκηνών βίας, λέξεων όπως “terror” ή “horror” σε τίτλους, υπερφυσικών πλασμάτων όπως ζόμπι και βαμπίρ και οποιασδήποτε απεικόνισης ασέβειας των Αρχών. Την ίδια περίοδο, οι αντιδράσεις στην απόφαση κατάργησης του φυλετικού διαχωρισμού στα σχολεία και η σύλληψη της Αφροαμερικανής Rosa Parks γιατί αρνήθηκε να δώσει τη θέση της σε λευκό συνεπιβάτη στο λεωφορείο που επέβαινε, οδηγούν στο κάλεσμα του Martin Luther King Jr. για μποϊκοτάζ των λεωφορείων του Μοντγκόμερι που διαρκεί έναν χρόνο. Το Kίνημα Ατομικών Δικαιωμάτων παίρνει πλέον σάρκα και οστά. Οι αλλαγές περνούν πάνω από τις εκδόσεις κόμικ σαν οδοστρωτήρας. Εσωτερικοί συνεργάτες γίνονται freelancers, οι αμοιβές κόβονται στη μέση και η πάλαι ποτέ πολυγραφότατη Atlas δε χάνει μόνο το 80% των τίτλων της, αλλά και το όνομά της. Όπως το κλισέ που θέλει τον φοίνικα να ανασταίνεται από τις στάχτες του όμως, η εταιρεία αντιμετωπίζει τις μαζικές απώλειες ως ξεσκαρτάρισμα και κρατάει κοντά της αυτούς που θα αποτελέσουν τους βασικούς παίκτες της στροφής της προς τους υπερήρωες: Stan Lee, Jack Kirby, Steve Ditko, Don Heck, Larry Lieber, Paul Reinman, Stan Goldberg, Al Hartley, Dick Ayers. Και πιάνουν δουλειά πολύ σύντομα. Μέχρι το 1963 μας είχαν δώσει τους Fantastic Four, τον Hulk, τον Spider-Man, τον Iron Man, τον Thor και τον Ant-Man. Ο Lee, όμως, χρειαζόταν έναν ακόμη τίτλο. Μια φορά κι έναν καιρό Έναν μήνα μετά τον εμβληματικό λόγο “I Have A Dream” του King, τον Σεπτέμβριο του ‘63 - μετά από μαζικές εξεγέρσεις και δύο θανάτους - ο James Meredith είναι ο πρώτος μαύρος φοιτητής στο Πανεπιστήμιο του Μισσισσίπι. Η νέα σχολική χρονιά, όμως, ξεκινάει και στις σελίδες της Marvel, με τη διαφορά ότι στο μυστήριο “Σχολείο για Χαρισματικούς Νέους” φοιτούν μονάχα πέντε μαθητές, ο καθένας με διαφορετικά “χαρίσματα”. Ο Cyclops (Scott Summers), ο Beast (Hank McCoy), ο Angel (Warren Worthington III), o Iceman (Bobby Drake) και η Marvel Girl (Jean Grey) είναι οι Original Five, όπως βλέπουμε να τους αποκαλούν συχνά οι φαν, και έχουν ένα γονίδιο που τους κάνει μεταλλαγμένους με υπερδυνάμεις. Ο καθηγητής τους Professor X τους προειδοποιεί πως όταν δε θα είναι προστατευμένοι από τους τοίχους του σχολείου, θα έρθουν αντιμέτωποι με την προκατάληψη των ανθρώπων. Πόσο πιο πετυχημένα θα μπορούσαν να αγγίξουμε τους νέους που νιώθουν φρικιά και outsiders, σκέφτηκε η Marvel. Σε δεύτερο επίπεδο ανάλυσης εκτός από αυτήν των παραγκωνισμένων εφήβων, μπορεί ακόμα κανείς να εντοπίσει ομοιότητες μεταξύ του ρατσισμού που αντιμετωπίζουν οι μεταλλαγμένοι στη σφαίρα της φαντασίας και αυτού που βιώνουν οι μαύροι Αμερικανοί στην αληθινή τους ζωή. Η ανάλυση αυτή παραμένει αντικείμενο διαλόγου μέχρι και σήμερα. Στην πραγματικότητα ωστόσο, ο Stan Lee δεν είχε υπόψιν του κάτι τέτοιο όταν συνέλαβε τους νεαρούς ήρωες. Χρειαζόταν χαρακτήρες που θα είχαν απήχηση στους νέους και που δε θα χρειαζόταν να κάτσει να βρει μία-μία τις ιστορίες για την απόκτηση των δυνάμεών τους. Το X-Gene ήταν μία εύκολη λύση που ταυτόχρονα θα τους επέτρεπε να έχουν έναν εχθρό που διαφέρει από τους άλλους. Μιλώντας για εχθρούς, η δημιουργία των Sentinels - τα ρομπότ που εντοπίζουν και εξουδετερώνουν τους μεταλλαγμένους - ως βασικό εχθρό τους, ήταν εμπνευσμένη από το σώμα των SS της ναζιστικής Γερμανίας και κάνουν την αρχική ιδέα της αλληγορίας για τους απανταχού κατατρεγμένους ακόμα πιο έντονη. Η σύνδεση, δε, του παρελθόντος του Εβραίου Magneto στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των Ναζί που αποκαλύφθηκε αρκετά αργότερα στα κόμικ, έχει σίγουρα τις ρίζες της εδώ. Τα βασικά θεμέλια των X-Men ήταν να προσπαθήσουν να είναι μία ιστορία αντι-μισαλλοδοξίας που να δείχνει ότι υπάρχει καλό μέσα σε κάθε άνθρωπο - Stan Lee Μπορεί ο κοινωνικός σχολιασμός να μην ήταν η πρωταρχική αφορμή της δημιουργίας των X-Men, ήταν όμως το αυθόρμητο αποτέλεσμα της περιόδου που τους γέννησε. Συγκεκριμένα, ο Lee θεώρησε ότι θα ήταν μία καλή μεταφορά για τον παλμό που έδινε στην εποχή το Κίνημα Ατομικών Δικαιωμάτων, την ίδια στιγμή που το φεμινιστικό κίνημα όπως και το κίνημα των ομοφυλοφίλων, συνυπάρχουν μαζί του. Δυστυχώς όμως, παρότι οι έφηβοι ήρωες κέρδισαν σύντομα δικό τους κοινό, το 1970 η σειρά διακόπτεται λόγω κακών πωλήσεων. Σε μία εποχή διεκδίκησης και ανακατατάξεων, η αποτυχία αποτελεσματικής μετάφρασης του φαινομένου της γονιδιακής μετάλλαξης σε φυλή, φύλο ή σεξουαλικότητα, δημιούργησε ένα κενό που οι εξελίξεις στον πραγματικό κόσμο το έκαναν να φαίνεται όλο και μεγαλύτερο. Αυτό όμως θα αλλάξει σύντομα όταν το τιμόνι αναλαμβάνει ο Chris Claremont. Το νέο πρόσωπο των X-Men Το 1975 οι X-Men ξαναγεννιούνται εκ νέου από τον Claremont και τον Dave Cockrum, ως ένα διεθνές κάδρο μεταλλαγμένων με ποικίλες και συχνά τραυματικές προσωπικές ιστορίες. Ανάμεσα στους νέους ήρωες βρίσκεται η Storm, μία μεταλλαγμένη γυναίκα από την Αφρική που μπορεί να ελέγχει τα καιρικά φαινόμενα, ο Thunderbird, ένας Ινδιάνος με υπεράνθρωπη δύναμη και ο Sunfire, ένας Γιαπωνέζος που εκτοξεύει θερμό plasma και μπορεί να πετάξει. Δίπλα τους πρωταγωνιστούσαν ο Nightcrawler, ένας εξοστρακισμένος λόγω της ιδιαίτερης εμφάνισής του Γερμανός μεταλλαγμένος με την ικανότητα να διακτινίζεται, ο μεγαλωμένος σε μία φάρμα κολεκτιβοποίησης Ρώσος Colossus που μετατρέπει το δέρμα του σε ατσάλι, ο Ιρλανδός πράκτορας της Interpol, Banshee, με τις υπερηχητικές κραυγές και ο Wolverine, ένα πειραματόζωο του προγράμματος Weapon X από τον Καναδά, με αυτοθεραπευτικές δυνάμεις. Κάποιοι απ’ αυτούς πολύ σύντομα αφαιρέθηκαν από το μόνιμο καστ, αλλά από τότε μέχρι σήμερα, οι X-Men αποτελούν ένα τεράστιο κράμα εθνικοτήτων, θρησκειών και ταυτοτήτων. Οι X-Men μισιούνται, προκαλούν φόβο και περιφρονούνται συλλογικά από την ανθρωπότητα για κανέναν άλλο λόγο από το ότι είναι μεταλλαγμένοι. Έτσι αυτό που έχουμε, επίτηδες ή όχι, είναι βιβλία για τον ρατσισμό, τη μισαλλοδοξία και την προκατάληψη - Chris Claremont Την πρώτη γεύση της συθέμελης αλλαγής έδωσε κατευθείαν το Giant X-Men #1, με τους νέους χαρακτήρες να ξεπηδούν πολύχρωμοι μπροστά από τους σχεδόν διάφανους Original Five. Δεν το γνώριζαν ακόμα, αλλά μέχρι τα μέσα του ‘80, οι φρέσκοι X-Men θα γίνονταν το μεγαλύτερο χιτ της Marvel, αφήνοντας πίσω ακόμη και τον Spider-Man. Στο μεταξύ, η έμφαση που δίνεται στη Storm αλλά και στην καλύτερή της φίλη Jean Grey, μέσα από ιστορίες που τονίζουν την αυτονομία και τις πρωτοβουλίες που έχουν εντός της ομάδας, αλλά και την πραγμάτωση των εσωτερικών τους αναζητήσεων, εκφράζει αναμφισβήτητα το κοινό αίσθημα του φεμινιστικού κινήματος που διεκδικούσε την απελευθέρωση από τα δεσμά της πατριαρχίας. Η Jean και η Storm είναι μία από τις πολλές δυνατές γυναικείες φιλίες στα κόμικ των X-Men Ταυτόχρονα, δεδομένων των αντιπαραθέσεων εντός του κινήματος εξαιτίας φυλετικών και ταξικών διαφορών, η παραστατική δυνατή φιλία δύο γυναικών διαφορετικού χρώματος με εκ διαμέτρου αντίθετες καταβολές, ήταν προχωρημένη για την εποχή της και αποτύπωνε τον ιδανικό στόχο ενότητας που απουσίαζε. Όσο για τον γενικότερο παραλληλισμό των μεταλλαγμένων με τη μαύρη κοινότητα, αυτός επί Claremont πήγε σε άλλο επίπεδο. Οι χαρακτήρες των Professor X και Magneto αναπτύχθηκαν με τρόπο τέτοιο, που πλέον συμβόλιζαν ξεκάθαρα τους Martin Luther King Jr. και Malcolm X αντίστοιχα, φέρνοντας σε έντονη αντιπαράθεση τις ιδεολογίες και τους τρόπους αντιμετώπισης που θεωρούσε καθένας από τους δύο αποτελεσματικούς σε σχέση με τα προβλήματα που βίωναν οι μεταλλαγμένοι. Ο συσχετισμός των δύο χαρακτήρων με τα ιστορικά τους ισοδύναμα και της αλληγορίας αυτής γενικότερα, δίνει τροφή σε αναλύσεις μέχρι και σήμερα, χωρίς να δέχεται πάντοτε τις καλύτερες των κριτικών. Μέρος του σύγχρονου σχολιασμού υποστηρίζει πως το να παραλληλίζεται ο Malcolm Χ με έναν από τους βασικότερους κακούς που πρέπει να πολεμήσουν οι X-Men - όσο συχνά κι αν αλλάζει τη στάση του ειδικά την τελευταία δεκαπενταετία στα κόμικ - ουσιαστικά απεικονίζει την ιστορική φυσιογνωμία σαν κάποιον που ονειρεύεται γενοκτονίες. Αντίστοιχα υποστηρίζεται, ότι το βάρος που ρίχνει ο Professor X στην προστασία των τυράννων, όπως είναι συχνά οι πολίτες και οι κυβερνήσεις στο σύμπαν της Marvel, από την ομάδα των υπερηρώων που έχει στήσει, στην πραγματικότητα μετατοπίζει την ευθύνη από τους δυνάστες στα θύματα και σίγουρα δεν είναι κάτι που ο King θα έκανε με τους ακόλουθούς του. Το βασικό σλόγκαν της σειράς άλλωστε είναι διαχρονικά το “[Οι X-Men είναι] Ορκισμένοι να προστατεύουν έναν κόσμο που τους μισεί και τους φοβάται”. Αrt από Dave Wachter Η αντιπαραβολή αυτή, πάντως, δεν ξέφυγε ούτε από τον Bryan Singer, σκηνοθέτη και σεναριογράφο των ταινιών X-Men, ο οποίος στην τελευταία σκηνή της ταινίας του 2000 είχε τον Magneto να λέει στον παλιό του φίλο ότι σκοπεύει να αγωνιστεί στον πόλεμο που έρχεται “με κάθε απαραίτητο μέσο”, φράση αυτούσια ξεσηκωμένη από λόγο του Malcolm X. Η πρόθεση του Singer θα μπορούσε, βέβαια, να είχε μεταφραστεί και στην προσθήκη περισσότερων μελών διαφορετικής φυλής εκτός από τη Storm στην ομάδα, αλλά τουλάχιστον εκεί είχε κεντρικό ρόλο, σε αντίθεση με τον περιφερειακό που είχε στο ‘X-Men: Apocalypse’. Ήταν, επίσης, λογικό το στούντιο να επενδύσει σε χαρακτήρες που ήταν ήδη γνωστοί - και λευκοί. Ο Bryan Singer αγκαλιάζει την προσέγγιση με τους Martin Luther King Jr. και Malcolm X σε σχέση με τις αξίες που παρουσιάζονται στην ταινία” - Ralph Winter, παραγωγός του X-Men (2000) Αν όμως ο ρόλος της Storm μπορεί να διευρυνθεί σε μελλοντικές ταινίες, δεν μπορεί να γίνει το ίδιο και με τον Darwin, τον πρώτο θάνατο του ‘X-Men: First Class’. Το να πεθαίνει πρώτα ο μαύρος χαρακτήρας σε μία ταινία είναι γνωστή μέθοδος, αλλά το να πεθαίνει ο μαύρος χαρακτήρας που βάσει των υπερδυνάμεών του στα κόμικ (βλ. αντίσταση/ανοσία σε οτιδήποτε βλαβερό μέσω εξελικτικής προσαρμογής - εξ ου και το όνομα-κωδικός του) είναι σχεδόν αδύνατον να σκοτωθεί, χαλάει το DNA των ίδιων των X-Men. Το μέλλον του franchise λογικά είναι μεγάλο ωστόσο, οπότε θα υπάρξουν πολλές ευκαιρίες για να συμπεριληφθούν χαρακτήρες διαφορετικού χρώματος. Μιας που μιλήσαμε για χαρακτηριστικές φράσεις όμως, σλόγκαν στα κόμικ όπως το “Ο μόνος καλός μεταλλαγμένος είναι ο νεκρός μεταλλαγμένος” που παραπέμπει ανοιχτά στη διαβόητη φράση του Στρατηγού Philip Sheridan “Ο μόνος καλός Ινδιάνος είναι ο νεκρός Ινδιάνος”, τονίζουν ακόμη περισσότερο τις ομοιότητες μεταξύ της προκατάληψης που βιώνουν οι μεταλλαγμένοι με αυτήν των φυλετικών διακρίσεων. Marvel Graphic Novel #5 - 'God Loves, Man Kills' Ταυτόχρονα, η εμφάνιση ομάδων βίας όπως οι ‘Φίλοι της Ανθρωπότητας’, ‘Εκκλησία της Ανθρωπότητας’’ και ‘Εξαγνιστές’ - Ku Klux Klan κανείς;- και κάποιες παραστατικές επιλογές, όπως αυτή με τα μαύρα μεταλλαγμένα παιδιά που δολοφονούνται από τους Εξαγνιστές και κατόπιν κρεμιούνται σε κούνιες της παιδικής χαράς στο ‘God Loves, Man Kills’ του Claremont το ‘82, δεν αφήνουν πολλά στη σφαίρα της πιθανολογίας. Γνωρίζοντας πολύ καλά ότι η τεράστια επιτυχία που γνωρίζουν οι X-Men την περίοδο εκείνη οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην υιοθεσία του κοινωνικού σχολιασμού, ο Claremont κάνει τα περιοδικά να συμβαδίζουν και με την τότε σύγχρονη Ιστορία. Έτσι, ο μεταλλαγμένος πληθυσμός που βρίσκουν οι X-Men στο φανταστικό νησί Genosha είναι καταπιεσμένος και σκλαβωμένος με τρόπο που παραλληλίζει ξεκάθαρα το καθεστώς του Apartheid στη Νότια Αφρική. Καθόλου τυχαία μάλιστα, το νησί βρίσκεται κοντά στην ακτή της Νοτιοανατολικής Αφρικής. Η πετυχημένη ιστορία ξεκινούσε με τις φράσεις “Αυτό είναι το παρόν” και “Αυτός είναι ο κόσμος”. Η ουτοπία του νησιού Genosha δεν ήταν αυτό που φαινόταν Η χρυσή εποχή του Claremont λήγει τελικά το 1991 μετά τη συνεργασία του με τον Jim Lee. Μαζί κυκλοφορούν μία νέα σειρά X-Men με πέντε διαφορετικά εξώφυλλα για το πρώτο τεύχος. Το τεύχος αυτό παραμένει το κορυφαίο σε πωλήσεις κόμικ μέχρι σήμερα με οχτώ εκατομμύρια αντίτυπα. Τρία τεύχη αργότερα, ο Claremont αποχωρεί από την εταιρεία κάνοντας λόγο για δημιουργικές διαφορές και δε θα ανακατευτεί με τους X-Men για σχεδόν μία δεκαετία. Legacy Virus ή αλλιώς AIDS; Κάτι οι πολλοί κλώνοι μαζεμένοι, κάτι οι νεκραναστάσεις ηρώων με αμφίβολα αποτελέσματα, κάτι οι συλλεκτικές εκδόσεις που μόνο συλλεκτικές δεν ήταν και κάτι ο μέτριος έως κακός Rob Liefeld, ένας από τους πιο δραστήριους συγγραφείς και εικονογράφους στα γραφεία της Marvel τότε, η δεκαετία του ‘90 δεν έχει μείνει χαραγμένη στην καρδιά των κόμικ φαν ως και η πιο αξιοσημείωτη. Έβαλε, ωστόσο, τους X-Men σε μία περιπέτεια που κράτησε μέχρι το 2001. Εξαιρετικά επικίνδυνος και θανατηφόρος, ο ιός Legacy είναι το καινούριο storyline των μεταλλαγμένων και μάλιστα πλήττει μονάχα αυτούς. Ο παραλληλισμός του ιού αυτού με τον ιό του HIV/AIDS δεν έγινε σαφής μονάχα βάσει του κόνσεπτ της ιδέας, αλλά κυρίως λόγω της ομοιότητας στην αντιμετώπιση που είχαν οι μεταλλαγμένοι από το υπόλοιπο σύμπαν της Marvel, σε σχέση με την πραγματικότητα που βίωναν οι ομοφυλόφιλοι φορείς του HIV εκείνη την εποχή. Σε μία χαρακτηριστική στιγμή της ιστορίας, ο Pyro πεθαίνει από τον ιό αφού έχει προστατεύσει τον βαθιά προκατειλημμένο ενάντια στους μεταλλαγμένους, γερουσιαστή Robert Kelly Ο ιός Legacy είχε προσβάλλει πολλούς μεταλλαγμένους κατά τη διάρκεια της ιστορίας, ορισμένοι εκ των οποίων και αρκετά “μεγάλα ονόματα” στα κόμικ των X-Men, όπως η Magik, ο Pyro, ο Multiple Man και η Moira MacTaggert. Παρ’ όλα αυτά, κανένας Iron Man δεν έδωσε μέρος της περιουσίας του για να γίνει έρευνα, κανένας Mr. Fantastic δεν ξημεροβραδιαζόταν στο εργαστήριό του για να βρει θεραπεία και καμία S.H.I.E.L.D. δεν είχε επιστρατευτεί από την κυβέρνηση ως χέρι βοηθείας. Οι μεταλλαγμένοι είχαν αφεθεί μόνοι στον φαινομενικά άνισο πόλεμο με τον ιό. Μπορεί η ιδέα ότι το AIDS προσβάλλει μονάχα τους ομοφυλόφιλους να έχει σ’ έναν μεγάλο βαθμό καταπολεμηθεί μετά από χρόνιες μάχες επιστημόνων και ακτιβιστών, αλλά κάποτε υπήρξε το οδυνηρό στερεότυπο που στιγμάτισε μία ολόκληρη κοινότητα και στέρησε τη ζωή πολλών ασθενών, λόγω της αδράνειας της τότε προεδρίας του Ronald Reagan. Τα πρόσφατα τιμητικά σχόλια της Hillary Clinton για τη Nancy Reagan μετά τον θάνατο της δεύτερης, επικρίθηκαν πολύ και δικαιολογημένα, αφού ο υποτιθέμενος ακτιβισμός της πρώην Πρώτης Κυρίας που ανέφερε η Clinton σε σχέση με την επιδημία που στοίχισε τη ζωή σε πάνω από 650.000 Αμερικανούς, δεν υπήρξε ποτέ. Αντίθετα, ο Reagan ήταν Πρόεδρος για σχεδόν πέντε χρόνια πριν ξεστομίσει τη λέξη “AIDS”. Πέρασαν, επίσης, σχεδόν εφτά χρόνια για να δώσει τον γνωστό λόγο του για την “κρίση υγείας” που μάστιζε την Αμερική. Ο Αρχιχειρούργος της τότε Προεδρίας και υπεύθυνος για θέματα δημόσιας υγείας, δόκτωρ Charles Everett Koop, υποστήριξε σε σχετικές δηλώσεις του ότι, “Επειδή τότε ήταν αντιληπτό ότι η μετάδοση του AIDS είχε να κάνει κυρίως με τα άτομα που ανήκαν στον πληθυσμό των ομοφυλοφίλων και με όσους έκαναν χρήση ναρκωτικών ενδοφλέβια, οι σύμβουλοι του Προέδρου πήραν θέση που έλεγε ‘παίρνουν μόνο ό,τι δικαίως τους αξίζει’.” Η δε Πρώτη Κυρία είχε αρνηθεί τη βοήθειά της στον πάσχοντα ηθοποιό και φίλο του ζευγαριού, Rock Hudson, ο οποίος κατέρρευσε στη Γαλλία και δυσκολευόταν να εισαχθεί για θεραπεία γιατί ήταν ξένος υπήκοος. Σύμφωνα με το ερευνητικό Ίδρυμα για το AIDS, amfAR, το 1993 - οπότε και ξεκίνησε το storyline στα κόμικ - 234.225 από τους 360.909 ανθρώπους που είχαν τον ιό μέχρι τότε, είχαν ήδη βρει τον θάνατο. Παρά το γεγονός ότι η Marvel δεν είπε ποτέ επισήμως πως η ιστορία με τον Legacy είχε βασιστεί στον ιό του HIV/AIDS, οι φαν δε χρειάστηκαν καμία ανακοίνωση για να επισημάνουν από μόνοι τους την αναλογία. Αντιθέτως, το feedback του κοινού οδήγησε την εταιρεία σε άλλους, εξίσου ευθείς τρόπους για να παραλληλίσει τις δοκιμασίες των μεταλλαγμένων με αυτές της ΛΟΑΤ κοινότητας. Είναι τελικά οι X-Men αλληγορία για τη ΛΟΑΤ κοινότητα; Την ίδια χρονιά με την έναρξη της ιστορίας του ιού Legacy, το σόου κινουμένων σχεδίων ‘X-Men Animated Series’ εισήγαγε ως κόνσεπτ τη λύση της “θεραπείας” για το γονίδιο X που οδηγεί σε μετάλλαξη και μετέπειτα εξέλιξη του ανθρώπινου είδους. Στο επεισόδιο ‘The Cure’, η Rogue μπαίνει σε πειρασμό να δοκιμάσει τη θεραπεία, ενώ οι υπόλοιποι X-Men την εκλαμβάνουν ως προδοσία. Η θεραπεία έκανε την εμφάνισή της και στα κόμικ, αρκετά αργότερα από την τηλεοπτική αναφορά, ως ‘Hope Serum’. Η δημιουργός του, Dr. Kavita Rao, κατέληξε να ξεφορτωθεί τη φόρμουλά του στον κόλπο του Σαν Φρανσίσκο, την ανεπισήμως γνωστή ως πόλη-Μέκκα για ομοφυλόφιλους. Διόλου τυχαίο. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη θεραπεία και στο ‘X3: The Last Stand’, με τη Rogue να έχει μία παρόμοια εμπειρία με αυτή της σειράς, μαζί με άλλους μεταλλαγμένους που θέλουν να ζήσουν μία απλούστερη ζωή χωρίς διακρίσεις. Λίγο πριν την πρεμιέρα του ‘Χ3’, ο Ian McKellen που είχε βρεθεί στο Φεστιβάλ των Καννών, είχε μία πολύ χαρακτηριστική δήλωση να κάνει: “Ως ομοφυλόφιλος άνδρας, μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι θα έπρεπε να θεραπευτώ και να γίνω πάλι φυσιολογικός, και το βρίσκω όσο προσβλητικό είναι κάποιος να λέει ότι έχει θεραπεία για το χρώμα του δέρματος. Η συγκεκριμένη ιστορία ήταν κοντά στην καρδιά μου. Έχει ένα σημαντικό μήνυμα για τους νέους ανθρώπους που μπορεί για τον έναν ή τον άλλο λόγο να είναι δυσαρεστημένοι με την κοινωνία, διότι η κοινωνία επισημαίνει τις διαφορές τους και τους λέει ότι είναι κατώτεροι από τους υπόλοιπους.” 'X-Men: The Last Stand' (2006) Δε θα ήταν καθόλου ακραίο να συμπεράνει κανείς δηλαδή, ότι πρόκειται ουσιαστικά για έναν κεκαλυμμένο σχολιασμό σε σχέση τις διάφορες “θεραπείες” που εφαρμόζονται σε κέντρα “υγείας” σε όλον τον κόσμο, με σκοπό την υποτιθέμενη γιατρειά των αμαρτωλών νέων από τις βλαβερές ορμές τους. Το 2014, με αφορμή την αποκάλυψη της Ellen Page για τη σεξουαλικότητά της, ο McKellen δήλωσε περαιτέρω πως ο Bryan Singer τον έπεισε να υποδυθεί τον Magneto, γιατί του παραλλήλισε τους μεταλλαγμένους με τους ομοφυλόφιλους. “Όπως σε όλα τα κινήματα πολιτικών δικαιωμάτων, θα πρέπει να αποφασίσουν: Είτε θα πάρεις τη γραμμή Xavier - το οποίο με κάποιο τρόπο σημαίνει να αφομοιωθείς και να στέκεσαι όρθιος και να είναι υπερήφανος γι’ αυτό που είσαι, αλλά και να τα ‘χεις καλά με όλους - είτε θα ακολουθήσεις την εναλλακτική άποψη - η οποία λέει πως, αν είναι απαραίτητο, θα χρησιμοποιήσεις τη βία για να υπερασπιστείς τα δικαιώματα σου. Και αυτό είναι αλήθεια. Έχω συναντήσει τη διαίρεση αυτή μέσα στο κίνημα των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων", εξήγησε. "Bobby, have you tried not being a mutant?" - 'X2' Ακόμα πιο ολοφάνερη είχε γίνει η αλληγορία ήδη από την ταινία ‘X2’, σε μία coming-out σκηνή όπου οι γονείς του Iceman μαθαίνουν για τη μετάλλαξή του και τον ρωτούν “πότε κατάλαβε ότι ήταν τέτοιος” και “εάν έχει προσπαθήσει να μην είναι”. Γνώριμος διάλογος για πολλούς που πήραν την απόφαση να εκμυστηρευτούν τη σεξουαλικότητά τους στους γονείς τους. Ο συσχετισμός μεταξύ των X-Men και της ΛΟΑΤ κοινότητας έχει γενικώς πάρει τέτοια έκταση διαχρονικά, που η απουσία σχολιασμού από την πλευρά της εταιρείας, όταν ο γάμος μεταξύ ομοφυλοφίλων έγινε το νούμερο ένα θέμα στα Αμερικανικά μέσα, θα ήταν τουλάχιστον ατυχής. Τρία χρόνια πριν το Ανώτατο Δικαστήριο της Αμερικής θεσπίσει ως νόμιμους τους γάμους ομοφυλοφίλων σε όλες τις πολιτείες, ο πρώτος gay υπερήρωας των X-Men, Northstar, παντρεύτηκε τον σύντροφό του Kyle στο ‘Astonishing X-Men #51’, σε μία τελετή που παρακολούθησε σύσσωμο το καστ των X-Men και όχι μόνο. Ο γάμος γιορτάστηκε σε πολλά μαγαζιά με κόμικ, από το προοδευτικό Λος Άντζελες μέχρι το πιο συντηρητικό Τέξας με διάφορους τρόπους, όπως πραγματικοί γάμοι μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου, bachelor parties με καλεσμένους άτομα της ΛΟΑΤ κοινότητας και διανομή ‘Gay-Ok’ t-shirts. Επιπλέον, το εξώφυλλο του τεύχους απεικόνιζε κορνίζες από τους υπόλοιπους γάμους που έχουν τελεστεί στις σελίδες της Marvel, συμπεριλαμβανομένων και των Northstar και Kyle, μαζί με μία κεντρική άδεια κορνίζα για να κολλήσουν οι φαν φωτογραφία από τον δικό τους γάμο. Κι αν κάποιοι κατέκριναν την κίνηση της Marvel ως αφορμή για να εκμεταλλευτεί οικονομικά το πιο καυτό θέμα της επικαιρότητας, αυτό δε φάνηκε να απασχόλησε την ίδια την κοινότητα που αγκάλιασε το γεγονός πάρα πολύ ζεστά. Κομμάτια ενός ιστορικού παζλ Εκτός από το νησί Genosha και τον ομόφυλο γάμο των Northstar και Kyle, η Marvel αφουγκράστηκε κι άλλες φορές την ατμόσφαιρα της εποχής. Xαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν η μίνι σειρά ‘X-Men: Children of the Atom’, απόρροια της τραγωδίας στο Columbine το 1999. To ‘Children of the Atom’, μία ανανεωμένη εισαγωγή στη ζωή και το παρελθόν των πρώτων X-Men για το κοινό των ‘90s, ήταν ήδη στα σκαριά όταν δύο μαθητές στο Columbine του Κολοράντο άνοιξαν πυρ εναντίον των υπολοίπων μαθητών του σχολείου τους, σκοτώνοντας τελικά δεκατρία άτομα. Το γεγονός ήταν αφορμή για τον μεγάλο διάλογο σχετικά με τον έλεγχο όπλων που διαρκεί μέχρι σήμερα, τον αντίστοιχο διάλογο για το bullying και γενικώς την κουλτούρα των νέων της εποχής. Ήταν όμως η αφορμή να επηρεαστεί και ο τόνος που είχε δώσει ο Joe Casey στην καινούρια ιστορία μέχρι εκείνη τη στιγμή, που τελικά κατέληξε να δίνει έμφαση στα άγχη της εφηβείας και το coming-of-age δράμα. Τα έξι τεύχη της σειράς σκιαγραφούν την πορεία των πρώτων X-Men από τη δύσκολη καθημερινότητά τους μέχρι τα σκαλιά της έπαυλης του Professor X, σε μία ιστορία που αγγίζει τον διαχωρισμό μεταξύ δημοφιλών και περιθωριοποιημένων μαθητών, την οικογενειακή βία, τον ρατσισμό και την κατάθλιψη. Όλα θέματα που είχαν απασχολήσει έντονα τότε τα ΜΜΕ της Αμερικής, σε μία προσπάθεια να αποκρυπτογραφήσουν τους λόγους που είχαν οδηγήσει τον Eric Harris και τον Dylan Klebold να προχωρήσουν στο μακελειό του Columbine. *** Ένα γενικό συμπέρασμα που μπορεί να βγάλει κανείς από όλα τα παραπάνω, είναι πως τα κόμικ είναι προϊόντα της εποχής τους. Αλλά αυτό σημαίνει δύο πράγματα. Ότι μπορούν να σχολιάζουν την επικαιρότητα με πολύ άμεσο τρόπο, συχνά πιο άμεσο από άλλα καλλιτεχνικά μέσα, αλλά ότι θα υπάρχουν και φορές που οι περιορισμοί που έχει κάθε χρονική περίοδος, θα τους βάζουν όρια σε όσα έχουν να πουν. Οι μεταλλαγμένοι για να λειτουργήσουν σωστά, θα πρέπει να ερμηνεύονται ως μία παραστατική μεταφορά καταπίεσης σε ένα γενικότερο πλαίσιο, παίρνοντας κάθε φορά τη θέση κάθε εξοστρακισμένης, ξεχωριστής περίπτωσης, είτε αυτή είναι μία φυλή εκτός της λευκής, είτε μία κοινότητα εκτός της straight, είτε απλώς ταλαιπωρημένοι έφηβοι ή ενήλικες με δύσκολη καθημερινότητα. Δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν ως αλληγορία για κάποιο πολύ συγκεκριμένο περιθωριοποιημένο γκρουπ. Αν αναλυθούν κατ’ αυτόν τον τρόπο, θα βρεθούν κάθε φορά με μεγάλα και, ενίοτε, τελείως ανεύθυνα λάθη. Επειδή, όμως, αναφέρθηκαν τα όρια κάθε εποχής που συχνά περιχαρακώνουν τις ελευθερίες των καλλιτεχνών και σίγουρα πολλές φορές χαρακτηρίζουν και τους ίδιους τους επαγγελματίες του χώρου, θα πρέπει να χτυπήσουμε τους X-Men φιλικά στην πλάτη για τη σταθερά κοινωνική τους διάσταση. Ακόμα και σε εποχές που δεν μπορούσαν να τα πουν ακριβώς όπως θα θέλανε. Ακόμα και σήμερα που κάποιες ιστορίες τους, όσο καλοπροαίρετες και να είναι, προκαλούν αντιδράσεις. Τουλάχιστον στους X-Men, υπάρχει αρκετή φροντίδα από τους συντελεστές ώστε να εισακουστούν τα παράπονα και να απαντηθούν, όχι μόνο σε κάποια συνέντευξη, αλλά και μέσα στα ίδια τα κόμικ. Οι X-Men δεν είναι μία ομάδα όπως οι Avengers ή η Justice League που μαζεύτηκαν όλοι μαζί για να λύσουν τα προβλήματα του κόσμου. Ήρθαν κοντά λόγω μιας κοινής κληρονομιάς που τους κάνει τόσο πολύτιμους και επίκαιρους ως επινόηση, που ακόμα κι όταν αχνοφαίνεται μία ακτίνα ελπίδας για την επιβίωσή τους, η Marvel φροντίζει να τους γκρεμίζει τα όνειρα με αντιδημοκρατικά νομοσχέδια και γενοκτονίες, για να μη χάσουν ποτέ αυτό που τους κάνει να διαφέρουν. Όσες θετικές αλλαγές κι αν τους βρίσκουν ενίοτε, μπορείς πάντα να υπολογίζεις στην πολύ κακή μέρα που θα καταστρέψει ό,τι κατάφεραν να χτίσουν. Αλλά πώς αλλιώς θα μπορούσαν να μιλήσουν και για σένα; Πηγές: The New Mutants: Superheroes and the Radical Imagination of American Comics (Ramzi Fawaz), X-Men and the Mutant Metaphor: Race and Gender in the Comic Books (Joseph J. Darwoski), X-Men and Philosophy: Astonishing Insight and Uncanny Argument in the Mutant X-Verse (William Irwin), Comics through Time: A History of Icons, Idols and Ideas (M. Keith Booker), Marvel Chronicle: A Year by Year History (Tom DeFalco, Peter Sanderson, Tom Brevoort, Matthew Manning) Πηγή
  22. Marvel: Από χρεωκοπία έγινε… αυτοκρατορία Μέσα σε λιγότερο από 20 χρόνια, η Marvel από τα όρια της χρεωκοπίας έφτασε να γίνει μια εταιρεία πολλών δισεκατομμυρίων. Όπως κάθε εξαιρετική ιστορία κόμικ που έχει την πιο σκοτεινή της στιγμή, όπου οι υπέρ-ήρωες που βρίσκονται γονατιστοί, αδύναμοι με την πόλη γύρω τους να καταρρέει και τους κακούς να βρίσκονται κοντά στη νίκη, έτσι και στην πραγματικότητα ανάλογη μοίρα είχε και η Marvel. Η πιο σκοτεινή της ώρα, ήταν τον χειμώνα του 1996. Η εταιρεία είχε μεγαλώσει μέσα στις δεκαετίες του ’60, ’70 και ’80, χάρις σε εξαιρετικά σχέδια και ιστορίες σε κόμικ όπως το Fantastic Four αλλά και το The Amazing Spider-Man, η οικονομική επιτυχία της Marvel έφτασε στο απόγειό της στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’90. Όμως μετά, μια σειρά από… οικονομικές φούσκες άρχισαν να σπάνε η μια μετά την άλλη, όπως και μια σειρά από περίεργες οικονομικές συμφωνίες έφεραν την μετοχή της Marvel στην κατάρρευση. Από $35.75 που κόστιζε η κάθε μια το 1993, έφτασε τρία χρόνια αργότερα στο να βυθιστεί στα $2.375. Μια άσχημη μάχη ανάμεσα στους πλούσιους μετόχους ακολούθησε αργότερα και, για κάποιο χρονικό διάστημα, το μέλλον έμοιαζε αβέβαιο. Κι όμως, κατάφερε να ανακάμψει, γύρω στα τέλη του 1996 και για πολλούς χρόνια αργότερα, έφτασε στο σημείο να γίνει από τα συντρίμμια που βρισκόταν ένας κολοσσός στην κινηματογραφική βιομηχανία. Η καταστροφική προφητεία Το 1993, καθώς η Marvel και η βιομηχανία των κόμικ βρίσκονταν όπως έδειχναν σε εξαιρετικά πλούσια κατάσταση, ο συγγραφέας του Sandman, Neil Gaiman σήκωσε το ανάστημά του και μπροστά από 3000 μαγαζάτορες έδωσε μια ομιλία που λίγοι φάνηκε πως άκουσαν. Στην ομιλία αυτή, εξέφρασε τις ανησυχίες του πως οι επιτυχίες των βιβλίων κόμικ ήταν μια φούσκα -που από τη μία ήθελε τους συλλέκτες να αγοράζουν διάφορες εκδόσεις με την ελπίδα πως μια μέρα θα στοιχίζουν μια περιουσία. Αυτό, είπε ο Gaiman, έμοιαζε με την… τουλιπομανία, μια περίεργη περίοδο στον 17ο αιώνα όπου η αξία της τουλίπας είχε εκτοξευθεί και είχε ως αποτέλεσμα η αγορά αργότερα να καταρρεύσει. “Μπορείς να πουλάς πολλά κόμικ στο ίδιο άτομο, ειδικά εάν τους λες πως επενδύουν λεφτά με εξασφαλισμένες μεγάλες επιστροφές”, δήλωσε. Και πρόσθεσε: “Όμως πουλάτε φούσκες και τουλίπες και μια μέρα οι φούσκες θα σπάσουν και οι τουλίπες θα σαπίσουν στις αποθήκες”. Η φούσκα που είχε περιγράψει ο Gaiman άρχισε λίγα χρόνια νωρίτερα, όταν τα βιβλία κόμικ, τα οποία στο παρελθόν θεωρούνταν άχρηστα από τους γονείς, έγιναν ακριβά αντικείμενα από συλλέκτες που είχαν μεγαλώσει διαβάζοντας ως παιδιά τους αγαπημένους τους υπερήρωες. Τη δεκαετία του ’80, η συλλεκτικότητα των βιβλίων κόμικ είχε κινήσει το ενδιαφέρον των ΜΜΕ, με αποτέλεσμα να εκκολαφθεί σε ιστορίες των κόμικ της Χρυσής Εποχής, τα οποία είχαν πουληθεί για χιλιάδες δολάρια. Οι εκδότες από μόνοι τους είχαν εξαρτηθεί από την αγορά των συλλεκτών, με αποτέλεσμα να αρχίσουν να κυκλοφορούν διάφορα πρωτοσέλιδα, τα οποία αρκετές φορές ήταν γυαλιστερά για να τραβάνε την προσοχή. Αυτά είχαν… αρπαχθεί από τους αναγνώστες, αφού θεωρούσαν σίγουρο πως σε κάποια φάση θα καταφέρουν να τα μεταπωλήσουν σε ψηλή τιμή. Η άφιξη του Ron Perelman Καθώς τα κόμικ εξαφανίζονταν από τα ράφια, η Marvel είχε τραβήξει το ενδιαφέρον ενός άντρα, που ονομαζόταν Ron Perelman. Στις φωτογραφίες του εμφανιζόταν συχνά με ένα πλατύ χαμόγελο κι ένα τεράστιο πούρο στο χέρι – καθώς ήταν ένας εκατομμυρικούχος επιχειρηματίας με διάφορα ενδιαφέροντα. Το 1985, είχε κάνει μεγάλη συμφωνία για μια εταιρεία ειδών υγιεινής, την Revlon, μέσω της εταιρείας του MacAndrew & Forbes. Νωρίς στο1989, ο Perelman είχε δαπανήσει $82,5 εκατομμύρια δολάρια, για να αγοράσει την Marvel Entertainment Group, την οποία κατείχε μέχρι τότε η New World Pictures. Μέσα σε δύο χρόνια, η Marvel εισείχθη στο χρηματιστήριο, με τον Perelman να πραγματοποιεί κι άλλες επενδύσεις: Είχε αγοράσει μια εταιρεία με την ονομασία Toybiz, προχώρησε στην απόκτηση δυο εταιρειών που κυκλοφορούσαν trading cards – τα αυτοκόλλητα Panini και την εταιρεία διανομής Heroes World. Αυτά είχαν στοιχίσει στην Marvel το ποσό των $700 εκατομμυρίων. Μέσα στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’90, η Marvel απολάμβανε τα πλούτη της με επιτυχημένες κυκλοφορίες κόμικ, όπως αυτές του Spider-Man και των X-Men, που πουλούσαν σε τεράστια νούμερα. Ένα νέο βιβλίο, με την ονομασία X-Force, είχε επίσης μεγάλη επιτυχία, αφού το πρώτο τεύχος του κυκλοφόρησε σε συσκευασία με ένα από τα πέντε trading cards να περιλαμβάνεται μέσα. Εάν οι συλλέκτες ήθελαν να αποκτήσουν όλες τις κάρτες, θα έπρεπε να αγοράσουν πολλά αντίτυπα του ίδιου κόμικ. Κι αυτό έκαναν οι συλλέκτες, καθώς αγόραζαν πέντε αντίτυπα και τα διατηρούσαν ανάνοικτα κι ένα έκτο για να διαβάσουν. “Όταν άλλαξαν τα δεδομένα”, δήλωσε ο τότε πρόεδρος και CEO της Marvel Scott Sassa, “ήταν σαν όλα τα οποία θα μπορούσαν να πάνε λάθος, πήγαν λάθος”. Η μάχη του διοικητικού συμβουλίου Τo 1995, η Marvel Entertainment ήταν βουτηγμένη σε χρέη. Με την ανακοίνωση των ζημιών να έπεται, ο Perelman αποφάσισε να πάει σε άλλο χώρο – δημιούργησε τα Marvel Studios, μια επιχείρηση που ήλπιζε πως θα μετέφερε τους γνωστούς χαρακτήρες της εταιρείας στην μεγάλη οθόνη, μετά από χρόνια νομικών μαχών και διαφορών. Για να το πετύχει αυτό, σχεδίαζε να αγοράσει τις υπόλοιπες μετοχές τις ToyBiz, που ήθελε να εντάξει στην Marvel, δημιουργώντας έτσι μια μονή και πιο δυνατή οντότητα. Οι μέτοχοι της Marvel αντέδρασαν, λέγοντας πως η ζημιά των μετοχών θα ήταν τεράστια. Η απάντηση του Perelman ήταν να κηρύξει πτώχευση η εταιρεία, κάτι που θα του έδινε τη δύναμη να αναδιοργανώσει την Marvel, χωρίς να υπολογίζει την άποψη των μετόχων. Εκεί ακολούθησε μια… μάχη που κράτησε σχεδόν δύο χρόνια. Ένας μέτοχος που ονομαζόταν Carl Icahn, προσπάθησε να αντιταχθεί του Perelman και να του ασκήσει οικονομική πίεση. Ο Perelman, σύμφωνα με τον Icahn, “ήταν σαν ένα υδραυλικό στον οποίο δανείζεις λεφτά για να ξεκινήσει δουλειά και έρχεται στο σπίτι σου, το καταστρέφει και σου λέει πως θέλει το σπίτι για τίποτα”. Η μάχη, η οποία ολοκληρώθηκε το1998, είχε περίεργες συνέπειες, που ελάχιστοι είχαν προβλέψει. Μετά από δικαστική διαμάχη, η ToyBiz και η Marvel Entertainment Groυp, ενοποιήθηκαν, όμως έμειναν εκτός διαδικασίας οι Plerman και Icahn. Άλλα στελέχη με συνδέσεις με τον Perlmutter είχαν αποκοπεί, συμπεριλαμβανομένου και του CEO Scot Sassa, η διοίκηση του οποίου κράτησε μόλις οκτώ μήνες. Είχαν εκδιωχθεί από δύο διοικούντες την ToyBiz, οι οποίοι ήταν στο συμβούλιο της Marvel από το 1993 – τους Isaac Perlmutter και Avi Arad. Με τον Scot Sassa να είναι εκτός, προχώρησαν στην πρόσληψη του 55χρονου Joseph Calamari ως νέου CEO, ο οποίος βρισκόταν στις τάξεις τις Marvel από τη δεκαετία του ΄80. Με τις οικονομικές ίντριγκες και με το συμβούλιο να καταλαγιάζει, η Marvel έστρεψε την προσοχή της σε ένα στόχο που προσπαθούσε να βρει διάνα από τη δεκαετία του ’80: Την κινηματογραφική βιομηχανία. Μερικοί ειδήμονες της βιομηχανίας είχαν προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα, λέγοντας πως οι τακτικές του Perelman έφεραν τον μαρασμό με αποτέλεσμα να κινδυνεύει προς εξαφάνιση ολόκληρη η βιομηχανία: “Ο Pelerman, είχε σκεφτεί, πως εάν θα ανέβαζε τις τιμές, οι σκληροπυρηνικοί φαν της Marvel θα ξόδευαν περισσότερα λεφτά για να αποκτήσουν κόμικ”, είχε γράψει ο Chuck Rozanski, CEO της Mile High Comics. Και πρόσθεσε: “Μόλις είχε αρκετές πωλήσεις, πήρε την Marvel Public, πουλώντας το 40% των μετοχών, παίρνοντας περισσότερα από όσα ξόδεψε. Το ελαττωματικό του πλάνο, υποσχόταν στους μετόχους ακόμη μεγαλύτερες επεκτάσεις του brand, αλλά και περαιτέρω αύξηση τιμών. Το πλάνο του ήταν αδύνατο να πετύχει, αφού κατέστη προφανές για τους πλείστους εμπόρους το 1993, αφού όλο και περισσότεροι φαν εγκατέλειψαν τη συλλογή κόμικ, η οποία είχε καταντήσει ακριβό χόμπι, ενώ παράλληλα υπήρχε η εντύπωση πως τα κόμικ της Marvel είχαν ποιοτικά χειροτερέψει”. Εάν ο Pelerman είναι ο κύριος υπεύθυνος ή όχι, οι επιπτώσεις στην βιομηχανία ήταν καταστροφικές. Εκατοντάδες μαγαζιά κόμικ έκλεισαν, αγγίζοντας τη μείωση της τάξης του 70%. Ξαφνικά, το μπαμ έγινε… φούσκα και μέχρι και ο Pelerman είχε παραδεχθεί πως δεν είχε προβλέψει το σκοτεινό μέλλον που είχε προειδοποιήσει ο Gaiman στην ομιλία του. “Δεν μπορούσαμε να χειριστούμε πόσο η αγορά καθοδειγείτο από τους κερδοσκόπους, οι οποίοι αγόραζαν 20 κόμικ, διάβαζαν ένα και φύλαγαν τα υπόλοιπα 19 στη φωλιά τους”. Η Marvel στην μεγάλη οθόνη Ο Ισραηλινός Avi Arad έφερε αλλαγές στη βιομηχανία των παιχνιδιών. Είχε γίνει CEO της ToyBiz και είχε περιγραφεί ως ο “πιο καυτός developer στην βιομηχανία”. Η μεγάλη αλλαγή στην καριέρα του Arad, ήρθε όταν η Marvel αγόρασε το 46% των μετοχών το 1993. O Arad πήρε το 10% των μετοχών ως μέρος της συμφωνίας και καθώς είχε παραβλέψει την παραγωγή των action figures της Marvel, προχώρησε στην πρόσληψη του θρυλικού Stan Lee ως υπεύθυνου της Marvel Films. Ο Arad είχε δουλέψει ως αποκλειστικό παραγωγός στην σειρά κινουμένων σχεδίων X-Men και μέχρι το καλοκαίρι του 1993, είχε επισυνάψει συμφωνία με την 20th Century Fox για την δημιουργία ταινίας X-Men. Για χρόνια, η Marvel πάλευε για να πάρει την περιουσία της στην μεγάλη οθόνη: Τα δικαιώματα του Spider-Man είχαν παγιδευτεί σε ένα δίχτυο που δεν μπορούσε να λυθεί μέχρι το τέλος της δεκαετίας του ’90, ενώ η ταινία Howard The Duck που κυκλοφόρησε το 1986 ήταν μια οικονομική καταστροφή. Τώρα όμως, φάνηκε πως η προσπάθεια του Arad θα απέδιδε καρπούς. Μετά τα οικονομικά προβλήματα της Marvel είχαν αρχίσει, και ο Arad προσπαθούσε να πείσει το Hollywood για την σινεματική αξία της εταιρείας. “Κυριολεκτικά ο αγώνας ήταν καθημερινός, προσπαθώντας να ανοίξω τα μάτια του κόσμου για να δουν αυτό που βρισκόταν ακριβώς μπροστά τους”, είχε πει σε κατοπινό στάδιο. Τα πράγματα είχαν αρχίσει να αλλάζουν προς το τέλος της δεκαετίας του ’90, όταν η Marvel άρχισε να βρίσκει τα πόδια της. Το Blade ήταν επιτυχία και το X-Men άρχισε να προγραμματίζεται από την Fox. Τα κέρδη της Marvel όμως, ήταν μικρά. Το Blade έκανε $70 εκατομμύρια στο box office, αλλά η επιβράβευση της Marvel ήταν μόλις 25 χιλιάδες δολάρια! Οι X-Men και Spider-Man ήταν τεράστιες επιτυχίες, όμως και πάλι η Marvel είχε μικρά έσοδα. “Είχαμε δώσει αλλού το καλύτερο κομμάτι της δουλειάς μας”, έλεγε ο Arad. Η δημιουργία ενός Cinematic Universe Το 2003, ένας ταλαντούχος ατζέντης ονόματι David Maissel, προσέγγισε τον Isaac Perlmutter της Marvel με μια πρόταση. Γιατί να μην προχωρήσει η εταιρεία στην παραγωγή των ταινιών υπό τη δική της αιγίδα και να εκμεταλλευτεί πλήρως τα κέρδη της; Και αν θα παράξει τις δικές τις ταινίες, γιατί να μην συνυπάρχουν στο ίδιο σύμπαν, όπως ακριβώς κάνουν στα κόμικ; Ήταν μια ιδέα, η οποία στη θεωρεία, θα μπορούσε να αξίζει εκατομμύρια. Η μετοχή της εταιρείας άρχισε να ανακάμπτει το 1996 και ο Maisel έλεγε πως η κινηματογραφική παραγωγή θα πολλαπλασίαζε τα κέρδη. Το πρόβλημα όμως, ήταν να πειστεί η Marvel. Η αρχή έγινε το 2005, όταν η Marvel σύναψε συμφωνία με την Merrill Lynch, εταιρεία της Wall Street. Οι λεπτομέρειες της συμφωνίας ακούγονταν ριψοκίνδυνες: Η Marvel αρχικά πρόσφερε τα κοσμήματά της, χαρακτήρες όπως οι Thor και Captain America. Εάν δεν έκαναν έσοδα οι ταινίες, αυτοί οι ήρωες θα άνηκαν κυριολεκτικά ξαφνικά στην τράπεζα! Η Merrill Lynch είχε δώσει πρόσβαση στην Marvel σε 525 εκατομμύρια δολάρια για περίοδο εφτά χρόνων, τα οποία θα μπορούσε να ξοδέψει σε 10 ταινίες με μπάτζετ μεταξύ των 45 με 180 εκατομμυρίων δολαρίων. Με αυτό, η Marvel κατάφερε να εξαγοράσει τα δικαιώματα των χαρακτήρων που είχε παραχωρήσει στο παρελθόν, συμπεριλαμβανομένων των Iron Man, Black Widow, Thor και Hulk. Λίγο αργότερα η συμφωνία με την Merrill Lynch είχε κατοχυρωθεί, με την Marvel να ανακοινώνει πως ο Iron Man θα είχε την πρώτη του ανεξάρτητη παραγωγή. Ένας χαρακτήρας, τα δικαιώματα του οποίου άλλαξαν πολλά χέρια (η Universal ήταν αρχικά η κάτοχος των δικαιωμάτων, προτού αυτά περάσουν στην Fox και την New Line). Καθώς δούλευαν στο Iron Man, η Marvel έκανε ακόμη μια κίνηση -μια το ίδιο σημαντική όσο η επιτυχία της, ίσως- την επαναφορά μερικών από τους πιο διάσημους χαρακτήρες της. Ο πρόεδρος και η συμφωνία των τεσσάρων δις Ο Kevin Feige ξεκίνησε στη βιομηχανία του κινηματογράφου έχοντας ως βοηθό παραγωγής την Lauren Shuler Donner (σύζυγο του σκηνοθέτη Richard). Η αγάπη του Feige για τα κόμικ ήταν τόση, που, παρά το νεαρό της ηλικίας του, πήρε το ρόλο του παραγωγού στην ταινία της Fox X-Men. Ήταν μόλις 27 ετών εκείνη την περίοδο. Από εκεί και πέρα, προχώρησε στην παραγωγή διάφορων ταινιών της Marvel, συμπεριλαμβανομένων των Spider-Man, Daredevil και Hulk. O Feige είχε γίνει πρόεδρος της Marvel Studios το 2007 και κάτω από την επίβλεψή του, η Marvel συνέχισε να ανθεί. O Iron Man, η πρώτη του ταινία ως παραγωγός του στούντιο, απέφερε 585 εκατομμύρια δολάρια, ξεκινώντας έτσι να ξανοίγεται τo cinematic universe. Το επόμενο καθοριστικό σημείο ήρθε το 2009, όταν η Disney εξαγόρασε την Marvel για το μυθικό ποσό των $4.3 δισεκατομμυρίων. Ο Avi Arad επέμενε πως η Disney είχε κάνει μια εξαιρετική επένδυση, λέγοντας πως ήταν φτηνή τιμή! “Αυτό δεν είναι τίποτα. Είναι δυνατό brand και προγραμματίσαμε πάνω του”, είχε πει. Η πορεία της Marvel στη συνέχεια επιβεβαίωσε τον Arad. Οι Avengers από μόνοι τους έφεραν δισεκατομμύρια δολάρια εισπράξεις και είναι αυτή τη στιγμή η τρίτη μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία όλων των εποχών. Το Iron Man 3 ήταν η δεύτερη ταινία της Marvel που έφερε στα ταμεία της πέραν του ενός δις. Ακόμη και το Guardians Of The Galaxy, έφερε στα ταμεία 750 εκατομμύρια δολάρια. Το καλοκαίρι αναμένονται οι Avengers: Age of Ultron, ένα sequel το οποίο, αναμένεται κι αυτό να σπάσει κάθε ρεκόρ. Για μια εταιρεία που ήταν βυθισμένη στα χρέη πριν από 20 χρόνια, η Marvel είδε αξιοσημείωτη αλλαγή στις τύχες της. Σαν τον υπερήρωα λοιπόν, που ήταν στην σκοτεινότερη του στιγμή το 1996, κατάφερε να σταθεί στα πόδια της και να βγει νικήτρια… πηγή
  23. x for xepeta

    Captain America (1990)

    Η δεύτερη μεγάλη προσπάθεια του 1990 της Marvel για μια αξιοπρεπή κομικσοταινία. Όχι απλώς δεν τα κατάφερε αλλά ντράπηκαν καί για αυτήν. Δεν βγήκε στις αμερικάνικες αίθουσες και θάφτηκε στα αζήτητα. Το μεγαλύτερο μέρος των γυρισμάτων έγινε στη Γιουγκοσλαβία, λίγο καιρό πριν διαλυθεί η χώρα. Το σενάριο προσπαθεί να είναι πιστό στο κόμικ και σχετικά τα καταφέρνει. Μετά από 45 χρόνια ο γνωστός Captain ξυπνά από ψύξη και καλείται να σώσει τον πρόεδρο της Αμερικής από τα χέρια του Ιταλού Red Skull. Ο Stan Lee είχε πει τα καλύτερα (σιγά μην το έθαβε). Dolph Lundgren, Arnold Schwarzenegger, Val Kilmer ήταν τα ονόματα που ακούστηκαν για πρωταγωνιστές. Κάποιος Matt Salinger κερδίζει το ρόλο, και δεν τα πάει και άσχημα. Η στολή δείχνει αξιοπρεπής αλλά οι τρύπες για τα αφτιά τον ενοχλούν τόσο πολύ που… ενσωματώνουν πλαστικά αφτιά στη μάσκα! Και καλή δράση έχει, και σαχλοσκηνές έχει, και κομικσοαναφορές εδώ και εκεί έχει, αλλά θυμίζει τηλεοπτικό επεισόδιο του Ιππότη της Ασφάλτου. Άντε Μαγκάιβερ στην καλύτερη. Ο προϋπολογισμός ήταν μικρός, ηθοποιοί έπαιζαν διπλούς ρόλους, και το στούντιο το μίσησε. Οι παραγωγοί αντιμετώπιζαν σημαντικά οικονομικά προβλήματα και γιγαντώθηκαν στα γυρίσματα. Γρήγορα κατάλαβαν ότι ήταν καταδικασμένη ταινία και την απέσυραν. Το 2011 προβλήθηκε σε λίγους κινηματογράφους προωθώντας την ταινία Captain America: Ο πρώτος Εκδικητής (2011) Αρκετές φορές έχει προβληθεί από το κανάλι STAR, σε κάτι μεταμεσονύχτιες ώρες. Τρέιλερ της τεδώ. Και δεν τελειώσαμε με τις ταινίες της εποχής. [imdb=tt0103923]
  24. JohnnyMZ

    ULTIMO (KARAKURI DOJI ULTIMO) [ HIROYUKI TAKEI, STAN LEE ]

    Karakuridoji Ultimo: ο Σταν Λι είναι μάνγκας! Αυτός είναι ο τίτλος του νέου μάνγκα του Χιρογιούκι Τακέι, δημιουργού του «Βασιλιά Σαμανού» (Shaman King), που κυκλοφορεί στην Ελλάδα από την Anubis manga, σε συνεργασία με τον βετεράνο του Αμερικάνιου κόμικ, Σταν Λι, ο οποίος έχει στο ενεργητικό του δεκάδες γνωστούς ήρωες του υπερηρωικού κόμικ, όπως ο Σπάιντερ-Μαν, ο Χουλκ, ο Ντερντεβιλ, οι Τέσσερις Φανταστικοί και οι X-Men. Σενάριο (εν ολίγοις) : Ο μαθητής λυκείου Γιαμάτο περνάει μια δύσκολη φάση, αφού οικονομικά είναι ταπί και ντρέπεται να πλησιάσει την κοπέλα που του αρέσει. Μην έχοντας αρκετά λεφτά για να αγοράσει δώρο στην αγαπημένη του, ο Γιαμάτο μπαίνει σε ένα παλαιοπωλείο, σκοπεύοντας να δώσει την σχολική τσάντα του και να πάρει ένα όμορφο δώρο για την Σαγιάμα. Εκεί πετυχαίνει την φανταχτερή μαριονέτα, που ονομάζεται Ούλτιμο (Ultimo). Μόνο που αγνοεί πως δεν είναι στην πραγματικότητα μαριονέτα, αλλά Karakuri Doji, δηλαδή μηχανικό αγόρι, το οποίο είναι προγραμματισμένο να αντιπροσωπεύει το «καλό». Αφού ο Ούλτιμο ξυπνάει και μπερδεύει για τα καλά τον Γιαμάτο, τότε σκάει μύτη και ο Βάις (Vice), ο αιώνιος αντίπαλος του Ούλτιμο, του οποίου το λογισμικό αντιπροσωπεύει το «κακό», και κάνει τα πράγματα χειρότερα. Ο σκοπός των δύο αυτών μηχανικών αγοριών είναι να παλέψουν μέχρι θανάτου, για να αποδείξουν τι είναι πιο δυνατό: το καλό ή το κακό; Η σειρά ξεκίνησε να δημοσιεύεται στην Ιαπωνία το 2009, μέσω του ιαπωνικού «Shonen Jump», ενώ στην Αμερική δησιεύτηκε για πρώτη φορά μέσω του αμερικάνικου «Shonen Jump». Πιο πριν, το 2008, είχε κυκλοφορήσει και στις δύο χώρες το «κεφάλαιο 0», όπου βάζει στο νόημα τους αναγνώστες της σειράς. Τον Φεβρουάριο του 2010, κυκλοφόρησε από την Viz Media το πρώτο τομάκι της σειράς, το οποίο ξεκινάει από το πρώτο κεφάλαιο (και όχι από το 0 δυστυχώς), και στις τελευταίες σελίδες υπάρχει μια αναλυτική παρουσίαση των χαρακτηρών, καθώς και λίγα λόγια για την σειρά και τους δημιουργούς της, όπως και μια μίνι-συνέντευξη που πήρε ο Τακέι από τον Σταν. Προβλέπεται πως η σειρά θα κάνει το ντεμπούτο της στην μικρή οθόνη σύντομα, σαν anime, το οποίο έχει αναλάβει ο Σταν Λι προσωπικά. Ας ελπίσουμε για το καλύτερο! Το αμερικάνικο "Shonen Jump", όπου και δημοσιεύτηκε το 1ο κεφάλαιο της σειράς. Ένα καρέ από την ιστορία Οι δύο αντίπαλοι, Ultimo και Vice Το εξώφυλλο από το πρώτο τομάκι (Viz Media) Aφιερωμα στον Stan Lee [mal type=manga id=6941]
×
×
  • Δημιουργία νέου...

Σημαντικές πληροφορίες

Χρησιμοποιώντας αυτή τη σελίδα, αποδέχεστε τις Όρους χρήσης μας.