Αναζήτηση στην Κοινότητα

32 χρόνια μετά το «Palestine», 15 μετά το «Footnotes in Gaza» και ύστερα από μια σειρά πολεμικές συρράξεις στον πλανήτη που κάλυψε με τα κόμικς του, ο Τζο Σάκο επανέρχεται στην πολύπαθη Παλαιστίνη με τη νέα σειρά του «The War on Gaza». Σαν να μην πέρασε μια μέρα… «Πριν από πολύ καιρό, όταν ήμουν στη Γάζα, είπα στον φίλο μου τι θα έπρεπε να κάνουν οι Παλαιστίνιοι. Θα έπρεπε να παραδειγματιστούν από τον Γκάντι. Και να διαδηλώσουν μαζικά και ειρηνικά στον ισραηλινό φράχτη που περιβάλλει τη Γάζα ώστε ο κόσμος να επιδοκιμάσει τη μη βία τους και να υποχρεώσει τους ντροπιασμένους Ισραηλινούς να βάλουν τέλος στην καταπίεση. Ο φίλος με κοίταξε σαν ούφο. “Τζο, θα μας πυροβολήσουν”. Λίγα χρόνια αργότερα, το 2018 και 2019, οι κάτοικοι της Γάζας έκαναν κάτι παρόμοιο με αυτό που είχα προτείνει. Στη “Μεγάλη Πορεία της Επιστροφής”, πέρασαν βδομάδες επί βδομάδων στον οχυρωμένο φράχτη διαμαρτυρόμενοι για τον αποκλεισμό της Γάζας και διεκδικώντας τα δικαιώματά τους όπως καθορίζονταν από τα επί μακρόν αγνοημένα ψηφίσματα του ΟΗΕ. Οι διαδηλωτές ήταν εντυπωσιακά ειρηνικοί (αν και ορισμένοι πετούσαν πέτρες στα κάγκελα). Και όπως είχε προβλέψει ο φίλος μου, άρχισαν να πυροβολούνται μαζικά. Μερικές εκατοντάδες σκοτώθηκαν και χιλιάδες τραυματίστηκαν. Η Διεθνής Αμνηστία ισχυρίστηκε ότι οι Ισραηλινοί ελεύθεροι σκοπευτές στόχευαν σκόπιμα στα κάτω άκρα ώστε να προκαλέσουν ανεπανόρθωτες βλάβες όπως ακρωτηριασμούς. Ο υπόλοιπος κόσμος χασμουρήθηκε και πήγε παρακάτω. Έπειτα από αυτό δεν είχα άλλες προτάσεις για το τι θα έπρεπε να κάνουν οι Παλαιστίνιοι». Έτσι περιγράφει ο Τζο Σάκο το αδιέξοδο του Δυτικού, εκ του ασφαλούς ειρηνιστή, πολίτη απέναντι στην κατάσταση της Παλαιστίνης. Αυτές τις ωραίες σκέψεις τις κάνουμε όλοι. Η πραγματικότητα όμως είναι πολύ πιο σκληρή από τις σκέψεις μας. Και οι Παλαιστίνιοι δεν μπορούν να περιμένουν την έγκρισή μας. Κάπου εκεί, ο «υπόλοιπος κόσμος» χασμουριέται και αλλάζει κανάλι. Ο Τζο Σάκο πιάνει τα μολύβια του και κάνει κόμικς. Η νέα εβδομαδιαία σειρά του με τίτλο The War on Gaza ξεκίνησε πριν από λίγες εβδομάδες στη διαδικτυακή πλατφόρμα του περιοδικού The Comics Journal και είναι ελεύθερα προσβάσιμη (https://www.tcj.com/topic/the-war-on-gaza/). Σε μια σπάνια και ριψοκίνδυνη κίνηση μάλιστα, με δεδομένη την εν γένει φιλοϊσραηλινή αμερικανική στάση παρά τις εξαιρέσεις, ο εκδότης του The Comics Journal και της εταιρείας Fantagraphics Gary Groth, και ο αναπληρωτής εκδότης Eric Reynolds, προλόγισαν τη σειρά με μια εκτενή δήλωση σαφούς υποστήριξης στον παλαιστινιακό λαό, στην οποία κατέληγαν σε μια σειρά αιτημάτων και ζητούσαν «άμεση κατάπαυση του πυρός», «να επιτραπεί άμεσα η ανθρωπιστική βοήθεια προς τη Γάζα», «να μπει τέλος στο ισραηλινό καθεστώς του απαρτχάιντ», «να διαλυθούν οι παράνομοι οικισμοί των εποίκων του Ισραήλ στη Δυτική Όχθη», «να απελευθερωθούν οι φυλακισμένοι/όμηροι από το Ισραήλ και από τη Χαμάς», «να διερευνηθούν τα εγκλήματα πολέμου από το Διεθνές Δικαστήριο» κ.ά., χρησιμοποιώντας ως κατακλείδα τα λόγια του Αλμπέρ Καμί από το 1945 υπέρ της ειρήνης και ενάντια στη συνέχιση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου: «Δεν πρόκειται πια για προσευχή αλλά για απαίτηση που πρέπει να εκφραστεί από όλους τους λαούς προς τις κυβερνήσεις τους – μια απαίτηση να επιλέξουν με σαφήνεια μεταξύ της κόλασης και της λογικής». Στο Palestine (κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις ΚΨΜ) που ξεκίνησε να φιλοτεχνεί το 1992, ο Τζο Σάκο κατέγραψε με συγκλονιστικό τρόπο τις προσωπικές του μαρτυρίες από την παραμονή του στην Παλαιστίνη για μεγάλο χρονικό διάστημα. Όπως ο ίδιος έχει επανειλημμένα δηλώσει, το κίνητρο για την επίσκεψή του ήταν αρχικά καθαρά προσωπικό, ήθελε να δει με τα μάτια του τι ακριβώς συμβαίνει εκεί. Στην πορεία ωστόσο, ένιωσε την υποχρέωση να μεταφέρει σε κόμικς αυτά που έβλεπε και να τα μεταδώσει σε όσους και όσες δεν αρκούνταν στη σκόπιμη παραπληροφόρηση των ΜΜΕ και της κυβέρνησης αναφορικά με το παλαιστινιακό ζήτημα. «Στον κόσμο του Τζο Σάκο δεν υπάρχουν εικόνες αποκομμένες από κάθε ιστορική ή κοινωνική πηγή, από κάθε ζώσα πραγματικότητα, δεν υπάρχουν γλυκομίλητοι εκφωνητές και παρουσιαστές ούτε γλοιώδεις αφηγήσεις ισραηλινών θριάμβων, δημοκρατίας και επιτευγμάτων ούτε υποκριτικές και εγκεκριμένες απεικονίσεις Παλαιστινίων που πετάνε πέτρες και απαρνούνται τα πάντα, καθώς και εικόνες κακών φονταμενταλιστών, των οποίων ο βασικός σκοπός είναι να κάνουν τη ζωή δύσκολη στους φιλειρηνικούς και κατατρεγμένους Ισραηλινούς […] Ο Σάκο πουθενά δεν πλησιάζει πιο κοντά στην πραγματικότητα της ύπαρξης ενός μέσου Παλαιστινίου από όταν απεικονίζει τη ζωή στη Γάζα, στην εθνική τους Κόλαση», έγραφε ο Έντουαρντ Σαΐντ στην εισαγωγή του στο Palestine. Σε αυτή την κόλαση επέστρεψε ο Σάκο χρόνια αργότερα καθώς τα πράγματα στη Λωρίδα της Γάζας, αντί να βελτιώνονται, πήγαιναν ακόμη χειρότερα. «Οι Παλαιστίνιοι ποτέ δεν φαίνεται να έχουν την πολυτέλεια να αφομοιώσουν μια τραγωδία πριν τους χτυπήσει η επόμενη», έγραφε ο ίδιος προλογίζοντας το ογκώδες (418 σελίδες) Footnotes in Gaza, ένα σπαρακτικό οδοιπορικό στο παρελθόν και το (τότε) παρόν του πιο μεγάλου και πυκνοκατοικημένου γκέτο στην ιστορία της ανθρωπότητας. Με μαρτυρίες και αφηγήσεις Παλαιστινίων και με τη δική του αυτοψία, με επισκέψεις σε σπίτια χωρίς στέγες, ξερά χωράφια, λασπωμένους χωματόδρομους, κατεστραμμένα νοσοκομεία και γεμάτα νεκροταφεία, ο Σάκο, απαισιόδοξος και οργισμένος, με μια εξαντλητική τεκμηρίωση και πολλά αποδεικτικά στοιχεία, αποδίδει μια πραγματικότητα διαρκώς αποσιωπημένη στον δυτικό κόσμο. Τα χρόνια που προηγήθηκαν αλλά και αυτά που ακολούθησαν τη δεύτερη επίσκεψή του στην Παλαιστίνη, κάλυψε με τα δημοσιογραφικά του κόμικς τα γεγονότα σε πολλές ακόμα θερμές περιοχές του πλανήτη: τη Βοσνία κατά τον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας (Safe Area Gorazde, The Fixer), το κατεχόμενο από τους Αμερικανούς Ιράκ, την Ινδία, την Τσετσενία (Journalism), τη γενέτειρά του Μάλτα (The Unwanted), ακόμα και τις ΗΠΑ της ανεργίας, της φτώχειας και του ρατσισμού (Days of Destruction, Days of Revolt). Περισσότερες από τρεις δεκαετίες ωστόσο, μετά την πρώτη του μεγάλη αποστολή στην Παλαιστίνη, φαίνεται ότι τίποτα από τότε δεν έχει αλλάξει. Γι’ αυτό και ο Τζο Σάκο επανέρχεται στη Γάζα, πιο σαρκαστικός, αγανακτισμένος και θυμωμένος από ποτέ. Θυμωμένος με την εγκληματική πολιτική του Ισραήλ, με το διαρκές χασμουρητό της Δύσης, με την αδιαφορία των πολιτών και περισσότερο απ’ όλα, με την υποκρισία της κυβέρνησης των ΗΠΑ. Στην πιο πρόσφατη από τις ιστορίες του της σειράς The War on Gaza αναφέρεται στη διγλωσσία του Τζο Μπάιντεν και στην προσπάθεια των Αμερικανών από τη μια να εξοπλίζουν και να στηρίζουν διαρκώς το Ισραήλ, αλλά από την άλλη να παρουσιάζονται ως ανθρωπιστές. Με αφορμή τα λόγια του εκπροσώπου Τύπου του Λευκού Οίκου John Kirby προς τους διαμαρτυρόμενους δημοσιογράφους («Δείξτε μου ακόμα ένα έθνος, οποιοδήποτε έθνος που κάνει τόσα πολλά όσα οι Ηνωμένες Πολιτείες για να ανακουφίσει τους ανθρώπους της Γάζας από τον πόνο και την οδύνη»), καταλήγει στο δικό του πικρό σχόλιο: «Η Αμερική είχε μόλις εφεύρει τη Γενοκτονία με πιο ανθρώπινο πρόσωπο. Η πατέντα εκκρεμεί». Και το σχετικό link...

«…Και καθώς ζούμε σε έναν κόσμο κορεσμένο από τα ΜΜΕ, στον οποίο οι κυρίαρχες εικόνες των παγκόσμιων ειδήσεων ελέγχονται και διαδίδονται από μια χούφτα ανθρώπους που μένουν σε μέρη όπως το Λονδίνο και η Νέα Υόρκη, ένας χείμαρρος από λέξεις και εικόνες από βιβλία κόμικς, κατηγορηματικά εντυπωμένες και κάποιες φορές αλλόκοτα εμφατικές και παραφουσκωμένες, ώστε να ταιριάζουν με τις ακραίες καταστάσεις που απεικονίζουν, είναι ένα αξιόλογο αντίδοτο. Στον κόσμο του Τζο Σάκκο δεν υπάρχουν εικόνες αποκομμένες από κάθε ιστορική ή κοινωνική πηγή, από κάθε ζώσα πραγματικότητα· δεν υπάρχουν γλυκομίλητοι εκφωνητές και παρουσιαστές ούτε γλοιώδεις αφηγήσεις ισραηλινών θριάμβων, δημοκρατίας και επιτευγμάτων ούτε υποκριτικές και εγκεκριμένες απεικονίσεις Παλαιστινίων που πετάνε πέτρες και απαρνούνται τα πάντα, καθώς και εικόνες κακών φονταμενταλιστών των οποίων ο βασικός σκοπός είναι να κάνουν τη ζωή δύσκολη στους φιλειρηνικούς και κατατρεγμένους Ισραηλινούς. Αντίθετα, αυτό που παίρνουμε είναι ιδωμένο μέσα από τα μάτια και την προσωπικότητα ενός μετριοπαθούς Αμερικανού με κουρεμένο κοντό μαλλί που φαίνεται να έχει περιπλανηθεί σε έναν άγνωστο και αφιλόξενο κόσμο στρατιωτικής κατοχής, αυθαίρετων συλλήψεων, σπαραξικάρδιων ιστοριών για κατεδαφισμένα σπίτια και απαλλοτριωμένα χωράφια, βασανισμών (‘‘ήπιας φυσικής πίεσης’’) και ολοκληρωτικά κτηνώδους δύναμης γενναιόδωρα, αν όχι με σκληρότητα, επιβεβλημένης, στο έλεος της οποίας οι Παλαιστίνιοι ζούνε σε καθημερινή βάση κάθε ώρα και στιγμή (π.χ. σε ένα περιστατικό ένας Ισραηλινός στρατιώτης αρνείται να αφήσει τους ανθρώπους να περάσουν από ένα μπλόκο στη Δυτική Όχθη εξαιτίας, λέει, ‘‘ΑΥΤΟΥ’’ και κραδαίνει πάνω απ’ τα κεφάλια τους ένα Μ-16 αποκαλύπτοντας συγχρόνως μια πελώρια και απειλητική οδοντοστοιχία». ♦ Απόσπασμα από το προλογικό σημείωμα του Έντουαρντ Σαΐντ στο Palestine του Joe Sacco, εκδόσεις ΚΨΜ, μετάφραση Γιολάντα Τσιαμπόκαλου, 2006. Και το σχετικό link...

Από το «Palestine» του Joe Sacco καταλάβαμε, πολλοί από εμάς που θεωρούσαμε το «Μεσανατολικό» πέρα από τα ενδιαφέροντά μας, πώς μπορεί να είναι η καθημερινότητα στη Γάζα και στη Δυτική Όχθη. Συγκλονιστικά επίκαιρο παραμένει, τριάντα σχεδόν χρόνια από τότε που έκανε την εμφάνιση του το αριστουργηματικό κόμικ / graphic novel / βιβλίο (όπως θέλει ας το πει κανείς, δεν έχει σημασία, τέτοια κορυφαία δείγματα του είδους στέκονται άνετα πλάι στα πιο σημαντικά βιβλία) που είχε γράψει και σχεδιάσει ο Αμερικανός (μαλτέζικης καταγωγής) Joe Sacco με βάση την εμπειρία του από την παραμονή του στα κατεχόμενα κυρίως αλλά και στο Ισραήλ, ανάμεσα στο 1991 και το 1992, στα τελειώματα της δεύτερης Ιντιφάντα. Μάζεψε έναν σκασμό βραβεία το Palestine και εδραίωσε το πεπρωμένο του Sacco ως κορυφαίου εκπρόσωπου του εικονογραφημένου ρεπορτάζ μακράς πνοής (ακολούθως θα μετέδιδε καρέ-καρέ τον πόλεμο στη Βοσνία, όπως τον έζησε), και πάλι όμως είναι δύσκολο να αποδοθεί η σημασία του και η εντύπωση που έκανε όταν πρωτοβγήκε. Από εκεί μάθαμε, πολλοί από εμάς που θεωρούσαμε το «Μεσανατολικό» άλυτο και κυρίως πέρα από τα ενδιαφέροντά μας, ή μάλλον από εκεί καταλάβαμε πώς μπορεί να είναι η καθημερινή ζωή σε καθεστώς διαρκούς καταστροφής, κατοχής, καταπίεσης. Επειδή ακριβώς ο Joe Sacco ήταν σαν κι εμάς – με αντίστοιχες προκαταλήψεις, ιδέες, αγκυλώσεις – το Palestine σου άνοιγε τα μάτια. Όχι απαραίτητα προς τη μία ή την άλλη πλευρά. Σου έδινε εικόνα πλαίσιο και χαρακτήρες. Σου έδινε τον τόπο και τον χρόνο. Τα σπαράγματα της καθημερινότητας στη Γάζα και στη Δυτική Όχθη (αλλά και στο Τελ Αβίβ σε κάποιο σημείο, ένας άλλος κόσμος). Τους λασπωμένους καταυλισμούς και τα ατέλειωτα συντρίμμια. Σου έδινε αλήθεια, που ήταν η δική του αλήθεια, όπως την είδε και την έζησε προσπαθώντας να καταλάβει. Σου έδινε κάτι που δεν μπορεί να κάνει το ρεπορτάζ ή η σκέτη πρόζα. Μια αίσθηση καθημερινής ζωής που κάθε λίγο σπαράσσεται από πράξεις ανείπωτης βίας. Έλεγε αργότερα ο ίδιος: «Οι Παλαιστίνιοι παραδοσιακά απεικονίζονται με δύο τρόπους: είτε ως τρομοκράτες είτε ως θύματα. Σε κάποιες καταστάσεις μπορεί να υπάρχει αλήθεια και στις δύο περιγραφές, επίσης όμως οι Παλαιστίνιοι είναι άνθρωποι οι οποίοι σε προσκαλούν στο σπίτι τους, πάνε σχολείο, έχουν δουλειές, οικογένειες, ζωές». Το διττό υπαρξιακό ερώτημα στο οποίο προσπαθούσε να απαντήσει μέσα τις συναντήσεις του – που απεικονίζονται με μοναδικό τρόπο στο κόμικ – με μια πανσπερμία αληθινών χαρακτήρων ήταν το εξής: «Τι μπορεί να συμβεί σε κάποιον που νομίζει ότι έχει όλη τη δύναμη; Τι μπορεί να συμβεί σε κάποιον που πιστεύει ότι δεν έχει καμία;». Όπως σημείωνε ο αείμνηστος Έντουαρντ Σαΐντ (ο τελευταίος επιφανής Παλαιστίνιος διανοούμενος στην Αμερική) στην εισαγωγή της δεύτερης έκδοσης του Palestine: «Οι άνθρωποι με τους οποίους συναναστράφηκε είναι οι χαμένοι της ιστορίας – εξορισμένοι στις παρυφές, όπου μοιάζουν απελπισμένα να περιφέρονται… Με την εξαίρεση καναδυό πεζογράφων και ποιητών, κανείς δεν απέδωσε ποτέ καλύτερα αυτή την τραγική κατάσταση των πραγμάτων». Και το σχετικό link...

Πλησιάζοντας η 28η Οκτωβρίου, επέτειος της εισόδου της χώρας μας στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, του οποίου οι αναπαραστάσεις, τουλάχιστον στην τηλεόραση, είναι αν μη τι άλλο προβληματικές ή/και γραφικές, έρχεται στον νου μας το εμβληματικό βιβλίο της Susan Sontag με τον εύγλωττο τίτλο «Παρατηρώντας τον πόνο των άλλων» (μετάφραση: Σεραφείμ Βελέντζας, εκδόσεις Scripta, 2003). H Sontag, με πολλά και διαφορετικά παραδείγματα, εξετάζει τους τρόπους περιγραφής και μετάδοσης της καταστροφής, του δράματος, της τραγωδίας, του πολέμου μέσω διαφόρων αναπαραστατικών συστημάτων, φυσικά και μέσω της τέχνης. Δυστυχώς, όμως, στη μελέτη της δεν περιλαμβάνει τα κόμικς και τους πολλαπλούς τρόπους που μετέρχονται οι δημιουργοί τους για να αφηγηθούν τον «πόνο των άλλων». Η Hillary Chute, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου και πολυγραφότατη σε θέματα θεωρίας και ιστορίας των κόμικς, συμπληρώνει αυτό το κενό με το βιβλίο της «Disaster Drawn – Visual Witness, Comics, and Documentary Form» (εκδόσεις Belknap, 2016). Από ένα τέτοιο βιβλίο δεν θα μπορούσαν να απουσιάζουν τα μεγάλα έργα των κόμικς των τελευταίων δεκαετιών, όπως το εν μέρει βιογραφικό και αυτοβιογραφικό «Maus» του Art Spiegelman για το Ολοκαύτωμα, το «Palestine» και άλλα ντοκουμέντα του Joe Sacco με τον δημιουργό ως αυτόπτη μάρτυρα του παλαιστινιακού δράματος, το «I Saw It» του Keiji Nakazawa για την ατομική βόμβα στη Χιροσίμα κ.λ.π. Με τα δεκάδες παραδείγματά της η Chute εξηγεί με απόλυτα πειστικό τρόπο ότι τα κόμικς αποτελούν ένα ιδανικό μέσο καταγραφής των μεγάλων και των μικρότερων στιγμών της ιστορίας, ιδιαίτερα των τραγικών. Οι δημιουργοί των κόμικς, πότε ως αυτόπτες μάρτυρες, πότε ως βιογράφοι, δημοσιογράφοι και ρεπόρτερ, πότε ως αφηγητές γεγονότων, έχουν εμπλουτίσει σημαντικά την ιστορική γνώση και έχουν καταφέρει να προσελκύσουν σε αυτήν ένα πολυπληθές κοινό, μέρος του οποίου δύσκολα θα διάβαινε τον Ρουβίκωνα της ανάγνωσης βιβλίων για την Ιστορία. Τέτοια βιβλία κόμικς με θέμα τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, την Κατοχή και την Αντίσταση κυκλοφορούν πλέον αρκετά και στην Ελλάδα («Ξημέρωσε ο Θεός τη μέρα» των Ζαφειριάδη και Πέτρου, «Αμανίτα Μουσκάρια» των Μεθενίτη και Πέτρου, το συλλογικό «Ένα γλυκό ξημέρωμα» κ.ά.). Αυτές τις μέρες (και κάθε μέρα) επιλέξτε τα, διαβάστε τα, δωρίστε τα! Και το σχετικό link...

Αν στη διάρκεια του lockdown ήσασταν από τους τυχερούς που βρήκαν το χρόνο και τη διάθεση να το ρίξουν στο διάβασμα, το καλοκαίρι που φθάνει είναι ιδανικό για την ενασχόληση αυτή. Συνήθως όταν είμαστε διακοπές επιλέγουμε τα λεγόμενα «βιβλία παραλίας»: βιβλία που μπορούμε να τα διαβάσουμε εύκολα όταν είμαστε κοντά στη θάλασσα, να τα αφήσουμε για μια βουτιά ή για έναν υπνάκο στην ξαπλώστρα και να τα συνεχίσουμε αμέσως μετά. Ωστόσο, ίσως ήλθε η στιγμή να προσθέσετε στα αναγνώσματά σας και μερικά κόμικς, ή για την ακρίβεια «graphic novels», δηλαδή μυθιστορηματικές αφηγήσεις που λέγονται μέσα από εικόνες και όχι μόνο με κείμενο. Τα κόμικς, από ένα μάλλον παρεξηγημένο είδος που θεωρητικά αφορούσε κυρίως μικρότερες ηλικίες, εδώ και μερικές δεκαετίες θεωρούνται ως η λεγόμενη «ένατη τέχνη» και έχουν δώσει πολλά δείγματα υψηλής αφηγηματικής τεχνικής και αισθητικού κάλλους. Παρακάτω θα βρείτε μια μικρή λίστα με graphic novels που θα μπορούσαν να προσθέσουν μαγεία στα αναγνώσματά σας το φετινό καλοκαίρι και μετά. Για απολύτως πρακτικούς λόγους από τη λίστα εξαιρέθηκαν σειρές – εκτός από μία – και προτιμήθηκαν αυτόνομα έργα τα οποία το καθένα με τον τρόπο του άλλαξαν την αντίληψη του κοινού για το τι είναι τα κόμικς. Η σειρά προφανώς δεν είναι αξιολογική. Arkham Asylum: A Serious House on Serious Earth (1989) Σενάριο: Grant Morrison Σχέδιο: Dave McKean Καθώς κάποια στιγμή αναμένεται να βγει στους κινηματογράφους το «The Batman», μια εξαιρετική επιλογή από τα πολλά ενδιαφέροντα graphic novels γύρω από τον «Σκοτεινό Ιππότη» είναι το Arkham Asylum: A Serious House on Serious Earth. Ένα πολυεπίπεδο έργο που αποδομεί τους μύθους του υπερήρωα, το βιβλίο είναι σκοτεινό, συμβολικό και βαθύτατα προκλητικό, καθώς θέτει ερωτήματα περί ταυτότητας, αντίληψης της πραγματικότητας και ψυχολογικών αρχετύπων. Ο McKean κοσμεί το περίπλοκο σενάριο με εκπληκτικό σκίτσο, συχνά χρησιμοποιώντας μεικτές τεχνικές και το συνολικό αποτέλεσμα είναι ένα από τα καλύτερα έργα που έχουν γραφτεί στo πλαίσιο της μυθολογίας του Batman. From Hell (1999) Σενάριο: Alan Moore Σχέδιο: Eddie Campbell Μέσα σε 572 σελίδες, ο Alan Moore παρουσιάζει τη δική του εκδοχή σχετικά με τον Τζακ τον Αντεροβγάλτη και τους διαβόητους φόνους στο Ουαϊττσάπελ το 1888. Ο συγγραφέας αναπτύσσει τη θεωρία του σχετικά με την ταυτότητα του Τζακ, αλλά και για το αν οι φόνοι αποτέλεσαν μέρος μιας ευρύτερης συνωμοσίας για να καλυφθεί ένα σκάνδαλο στον βασιλικό οίκο της Βρετανίας. Ο Moore και ο Campbell βυθίζουν τον αναγνώστη σε έναν εφιαλτικό κόσμο, καθώς αναπαριστούν με ακρίβεια την ύστερη βικτωριανή Αγγλία και προβλέπουν τις φρίκες του 20ου αιώνα. Black Hole (2005) Σενάριο-σχέδιο: Charles Burns Τι μπορεί να συμβεί σε ένα προάστιο του Σιάτλ, όταν κάποιοι έφηβοι κολλούν ένα σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα που τους προκαλεί τερατώδεις μεταλλάξεις και τους υποχρεώνει να φύγουν από τα σπίτια τους και να ζουν στο περιθώριο; Ο Burns χρησιμοποιεί αυτή την ιδέα για να μιλήσει με ειλικρινή και ταυτόχρονα τρυφερό τρόπο για την εφηβεία, τα προβλήματά της, το ξύπνημα της σεξουαλικότητας και την πορεία προς την ενηλικίωση. Με εντυπωσιακό ασπρόμαυρο σκίτσο και προσεγμένο κείμενο, το «Black Hole» είναι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα κόμικς που κυκλοφορούν για την πιο ρευστή περίοδο στη ζωή ενός ανθρώπου. Maus (1991) Σενάριο-Σχέδιο: Art Spiegelman Η ιστορία του Ολοκαυτώματος μέσα από τις διηγήσεις του πατέρα του συγγραφέα και σχεδιαστή, με μια μικρή διαφορά: οι Εβραίοι παρουσιάζονται ως ποντίκια και οι Γερμανοί ναζί ως γάτες. Μια από τις πιο σκληρές και ειλικρινείς αφηγήσεις για την «τελική λύση» των ναζί σε βάρος των Εβραίων και των υπολοίπων στοχοποιημένων λαών βρίσκεται στο πολυβραβευμένο αυτό κόμικ, το οποίο αποτελεί από μόνο του απόδειξη για το πόσο σημαντικό μέσο αποτελεί. Palestine (2001) Σενάριο-σχέδιο: Joe Sacco Ο Μαλτέζος Joe Sacco κάνει πολεμική δημοσιογραφία: πηγαίνει σε εμπόλεμες ζώνες, καταγράφει τα γεγονότα και τις μαρτυρίες των ανθρώπων και στη συνέχεια μετατρέπει αυτό το υλικό σε κόμικς. Η «Παλαιστίνη» του είναι η καταγραφή των εμπειριών του στη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας το 1991 και 1992 και όλο το υλικό συγκεντρώθηκε σε ένα βιβλίο το 2001. Ο Sacco με απέραντη ειλικρίνεια περιγράφει την αρχική αποστροφή του για το περιβάλλον και τη σταδιακή μεταστροφή του, καθώς βιώνει την καθημερινότητα των Παλαιστινίων. Το κόμικ, δεδομένων και των πρόσφατων γεγονότων στη Μέση Ανατολή, είναι εξαιρετικά επίκαιρο. Sandman: Season of Mists (1991) Σενάριο: Neil Gaiman Σχέδιο: διάφοροι Στην αρχή είχαμε πει ότι θα αποφύγουμε να αναφερθούμε σε σειρές, ωστόσο η απουσία έστω και μιας αναφοράς στο «Sandman» θα ήταν πραγματική αμαρτία. Η σειρά περιστρέφεται γύρω από τον Ύπνο (Sandman), μέλος μιας ευρύτερης οικογένειας, που τα μέλη της είναι αιώνια και το καθένα συμβολίζει και μια ανθρώπινη κατάσταση – από τη Μοίρα και τον Πόθο μέχρι το Θάνατο. Οι Γάλλοι, που έχουν βαθιά γνώση και αγάπη για τα bedes (από τις λέξεις bandes dessinées, δηλαδή κόμικς στα γαλλικά), όταν αποφάσισαν να μεταφράσουν στη γλώσσα τους τη σειρά άρχισαν από το «Season of Mists», το οποίο είναι μια καλή εισαγωγή στην μυθολογία που ο Gaiman πλάθει και μια γνωριμία με τους ήρωες της σειράς. Ωστόσο, οιοδήποτε κομμάτι/βιβλίο της είναι εξαιρετικό. Και το σχετικό link...

Σημερα περασα απο το κεντρο της θεσσαλονικης και ειδα στη βιτρινα του βιβλιοπωλειου "κεντρι" (πανω στη Γούναρη) ενα εξώφυλλο του Fixer του joe sacco. πλησιασα λιγο για να δω καλυτερα (γιατι το χε παντα στο σημειο που βαζει τα διαφορα κομικς) και πανω στο εξωφυλλο είχε ενα συμβολο γραφομηχανης με κατι στα ελληνικα και ετσι εξακριβωσα οτι προκειται για ελληνικη εκδοση. δυστυχως εχω κολλησει τωρα και δε θυμαμαι πιο εξωφυλλο ειχε απο τα παρακατω Ισως το δευτερο (και μακαρι δηλαδη,που εχει και αλλες ιστοριες). Τελος παντων,το βαζω εδω πιο πολυ για να το γνωστοποιησω,παρα για να ρωτησω αν ξερει κανεις τιποτα γιατι αν καποιος ηξερε θα το χε βαλει ηδη Κριμα παντως που δεν το βγαλαν σε καποια απο τις 2 μεγαλες εκδηλωσεις που εγιναν (αν υποθεσουμε οτι βγηκε τοσο προσφατα). Ειναι ενα κομικ που αξιζει παρα πολυ εδιτ: δειτε και εδω http://akybernitespoliteies.org/book/fixer-story-sarajevo εδιτ2: βλακεια..βαλαν το εξωφυλλο της εκδοσης με τις περισσοτερες ιστοριες,αλλα την κυρια ιστορια..τελος παντων,κλικαροντας την εικονα θα δειτε και τα 3 σημεια διανομης (για τους θεσσαλονικεις ειπα ηδη που μπορειτε να το βρειτε )