Αναζήτηση στην Κοινότητα

Ο Περικλής Κουλιφέτης βρίσκεται χρόνια στο κουρμπέτι παρά το νεαρό της ηλικίας του. Από μικρός άρχισε να δημοσιεύει γελοιογραφίες σε τοπικές εφημερίδες και αργότερα τα κόμιξ του ή αλλιώς τα “Μίκι Μάους”, όπως με παράπονο λέει πως τα αποκαλούν ακόμη στην Ελλάδα. Με αφορμή το νέο του κόμιξ λοιπόν, «Έγκλειστοι» με θέμα την καραντίνα που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις “Μικρός Ήρως”, μιλήσαμε για το πόσο τον έχει επηρεάσει η καραντίνα αλλά και γενικότερα για το πώς είναι να είσαι ένας νέος κομίστας στην Ελλάδα. Επίσης πέρα από τις υπόλοιπες ιδιότητες του ο Περικλής είναι είναι ένας καλός μου φίλος και ήθελα να του αποσπάσω μια συνέντευξη προτού γίνει πολύ γνωστός και δεν με καταδέχεται. Είσαι από αυτούς που ακολούθησαν τις συμβουλές των ψυχολόγων και influencers και έκανες κάτι δημιουργικό μέσα στη καραντίνα και σαν κομίστας, τι έκπληξη, έφτιαξες ένα κόμιξ για την καραντίνα. Ήταν μια λύση για να κυλήσει πιο γρήγορα ο νεκρός χρόνος, μια ανάγκη να μιλήσεις για την επικαιρότητα, ένας συνδυασμός; Περισσότερο το δεύτερο. Εκείνη την περίοδο είχα βάλει στόχο να τελειώσω την πτυχιακή μου (η οποία ξεκίνησε να «τσουλάει» καλύτερα ακριβώς χάρις στην καραντίνα) και τα χέρια μου ήταν ήδη γεμάτα με αυτήν. Παρ’ όλα αυτά, παρατηρώντας τα στριπ που ξεκίνησε να ανεβάζει ο μεγάλος κομίστας Σπύρος Δερβενιώτης με τον ήρωά του Εσχατόγερο σχετικά με την καραντίνα, συνειδητοποίησα πως στην πρωτόγνωρη κατάσταση που ζούμε οι καλλιτέχνες έπρεπε να αντιδράσουμε δημιουργικά και να την αποτυπώσουμε. Είτε με μελαγχολία είτε με χιούμορ. Εγώ επέλεξα το χιούμορ (έστω και πικρό) και με βάση αυτή την επιλογή γεννήθηκαν οι Έγκλειστοι. Δεδομένου ότι ο κορωνοϊός δεν έχει ξεπεραστεί ακόμα, πιστεύεις ότι διαβάζοντας κάποιος τους «Έγκλειστους» μπορεί να γελάσει από απόσταση σκεπτόμενος όλη αυτή τη κατάσταση που έζησε ή περισσότερο θα προβληματιστεί για την κατάσταση που βιώνουμε τώρα; Και πιθανώς σε μερικά χρόνια να μπορεί να το δει κανείς πιο αποστασιοποιημένα. Όταν διαβάζεις στους «Έγκλειστους» περσινές καταστάσεις να επαναλαμβάνονται και φέτος (όπως το έγκλειστο Πάσχα) δεν μπορείς να μην μελαγχολήσεις έστω και λίγο. Για αυτό και νομίζω πως είναι ακόμα ένα επίκαιρο ανάγνωσμα. Θα μας πάρει λίγο καιρό ακόμα να φτάσουμε να γελάμε αποστασιοποιημένα με τους «Έγκλειστους» ή με άλλα κωμικά έργα σχετικά με τον κορωνοϊό. Ελπίζω μόνο να μην ταυτιστούμε φέτος με τις σελίδες των Έγκλειστων για τα Χριστούγεννα του 2020! Μια μελαγχολική στιγμή από τους «Έγκλειστους» Πάντως σίγουρα όταν τελειώσει όλη αυτή η κατάσταση θα έχουμε πολλά καλλιτεχνικά εχέγγυα για όλα αυτά που βιώσαμε. Εσένα προσωπικά έχει αλλάξει η οπτική σου από την πρώτη στη δεύτερη καραντίνα; Αναμφίβολα. Περνώντας ο καιρός η υπομονή λιγοστεύει και η κατάσταση κουράζει, ιδίως όταν βλέπω μέτρα που περιορίζουν ηλιθιωδώς τις ελευθερίες μας να μην αποδίδουν και να τραβάνε σε μάκρος. Προσπαθώ βέβαια να μην εκπίπτω στην ακραία συνομωσιολογία ή στον σταρχιδισμό γιατί ούτε αυτά φέρνουν κάποια λύση. Σαν «σημαδούρα λογικής» χρησιμοποιώ τα λόγια που λένε σε κάποια σελίδα του κόμικ ο Στάθης με τον Αγαθοκλή μπροστά από τις ειδήσεις: «μένουμε ανασφαλείς, μένουμε ταλαιπωρημένοι κι επιφυλακτικά αισιόδοξοι». Γνωρίζοντας την δουλειά σου ξέρω πως πάντα σχολιάζεις την επικαιρότητα. Θεωρείς τον εαυτό σου γελοιογράφο ή κομίστα; Πολλές φορές τα κόμικς και η γελοιογραφία/σχολιασμός της επικαιρότητας ταυτίζονται, χωρίς να είναι ταυτόσημα μέσα. Εγώ, καθότι έχω κάνει αρκετά φεγγάρια σε τοπικές εφημερίδες ως γελοιογράφος αλλά και σαν χρόνια κομίστας επικαιρότητας στο Καρέ Καρέ της Εφημερίδας των Συντακτών, δυσκολεύομαι να μην γελοιογραφώ στα κόμικς μου! Εξάλλου δεν μπορώ να μην επηρεάζομαι από ό,τι βλέπω να συμβαίνει γύρω μου (όσο κι αν κάποιες φορές, για λόγους ψυχικής ηρεμίας, δεν το θέλω). Προσπαθώ και θέλω να είμαι και τα δύο! Η γελοιογραφική πλευρά του Περικλή. Από την Εφημερίδα των Συντακτών όταν βρισκόμασταν στην επαύριο της εκλογής του Trump. Οι «Έγκλειστοι» κυκλοφορούν τώρα στα περίπτερα και μπορεί να τους παραγγείλει και όποιος θέλει από τις εκδόσεις «Μικρός Ήρως». Έχω την αίσθηση πως για τους νέους κομίστες τα φεστιβάλ είναι ζωτικής σημασίας για την προώθηση τις δουλειάς τους. Πόσο διαφορετική ήταν η εμπειρία της έκδοσης ενός κόμιξ χωρίς τα φεστιβάλ, υποχρεωτικά, αυτή τη φορά; Είναι σίγουρα μια πολύ διαφορετική εμπειρία. Πιο πριν, επειδή δεν συνεργαζόμουν με εκδοτικό, μόνη μου προώθηση ήταν το ίντερνετ και τα φεστιβάλ, οπότε τα είχα και ανάγκη. Στα φεστιβάλ, ακόμα κι αν δεν έχεις εγκαθιδρύσει δικό σου κοινό και οι μάζες του κόσμου κυρίως σε προσπερνούν, υπάρχει η αλληλεπίδραση με τους συνάδελφους δημιουργούς, με τους ανθρώπους που γνωρίζουν τη δουλειά σου από το ίντερνετ και με τους αγνώστους που επιλέγουν να σε προτιμήσουν. Μια αλληλεπίδραση και μια μαγική ατμόσφαιρα γιορτής των κόμικς. Η εκδοτική σου παρέχει καλύτερη διαφήμιση και πανελλήνια διανομή – ιδιότητες που ένα φεστιβάλ από μόνο του δεν μπορεί να σου παρέχει – άρα και άνοιγμα του αναγνωστικού σου κοινού. Αλλά όπως σε έναν ηθοποιό έχει λείψει το ζωντανό θέατρο, μου έχει λείψει κι εμένα να ξαναπάω σε κανένα φεστιβάλ. Θυμάμαι να έχουμε πάει μαζί στο comicdom στην Αθήνα και εκτός του ότι τους ήξερες όλους, σε θυμάμαι να γυρνάς με δύο σακούλες κόμιξ στο τέλος σαν παιδάκι που είχε πάει στο λούνα πάρκ. Και τότε συνειδητοποίησα ότι τα φεστιβάλ είναι ένας χώρος συνάντησης και δημιουργίας για εσάς τους κομίστες. Υπάρχει αποδοχή προς τους νέους κομίστες; Πόσο εύκολο είναι να πάρει κάποιος την απόφαση να ξεκινήσει να εκδίδει μόνος του τη δουλειά του; Σου είπα και πριν πως τα φεστιβάλ είναι σαν γιορτή, μια μαγική ατμόσφαιρα. Αλλά και πάλι δεν είναι εύκολο να αποκτήσεις κοινό μόνο από αυτά και συνήθως είναι οι μοναδικοί χώροι διακίνησης του μεγάλου όγκου παραγωγής κόμικς στην Ελλάδα. Το αναγνωστικό κοινό είναι ακόμα μικρό, τα αποκλειστικά μαγαζιά κόμικς βρίσκονται μόνο σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη και τα βιβλιοπωλεία και οι μεγάλοι εκδοτικοί οίκοι είναι ακόμα διστακτικοί απέναντι στο είδος. Γενικά το έδαφος φαίνεται εκ πρώτης όψεως άνυδρο κι αφιλόξενο στην χώρα μας, ιδίως για έναν νέο δημιουργό. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει σημαντική πρόοδος στην διεύρυνση τόσο του χώρου (δημιουργοί, φεστιβάλ, εκδηλώσεις) όσο και του αναγνωστικού κοινού και, με όπλο την αγάπη του για αυτό που κάνει, μπορεί κάποιος νέος να δει φως και να μπει στον χώρο. Φαντάσου το 2019, πριν τον covid, έγιναν 7 μεγάλα φεστιβάλ κόμικς σε όλη την Ελλάδα – τρομερό νούμερο! Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σου κομίστες; Οι πηγές έμπνευσης; Ουφ, σχεδόν όλοι όσοι έχω διαβάσει! Καλά υπερβάλλω, αλλά οι επιρροές μου είναι πολλές, από τα κλασικά γαλλοβελγικά και τα κόμικς Ντίσνευ μέχρι περιπετειώδη ή ψυχολογικά manga και noir αστυνομικά ή ασεβή γελοιογραφικά από την αγαπημένη μας Βαβέλ. Αν και νομίζω πως, στο σχέδιο τουλάχιστον, υπάρχει ένα κοινό μοτίβο σε όποιον κομίστα μου αρέσει: προτιμώ όσους σχεδιάζουν καρτουνίστικα, γκροτέσκα ή τουλάχιστον απομακρύνονται (συνειδητά) από την στυγνή ρεαλιστική (ή φανφαρόνικη εξιδανικευμένη) απεικόνιση. Ένα σχετικό παράδειγμα είναι το σχέδιο του Mike Mignola που αποφεύγει χαρισματικά τον ρεαλισμό, πλάθει ένα ξεχωριστό δικό του σχέδιο με πολλαπλές επιρροές και καταφέρνει κιόλας να επιβληθεί στην Αμερική, την χώρα που κυριαρχούν οι διογκωμένοι και γυαλιστεροί υπερηρωικοί μυς! Βασικά μάλλον δεν μου αρέσουν οι υπερήρωες! Οι πηγές έμπνευσης από εκεί και μετά δεν γίνεται να είναι μόνο κόμικς. Η έμπνευση είναι παντού: από τον κινηματογράφο (που άλλωστε είναι συγγενική τέχνη με τα κόμικς) και τη λογοτεχνία μέχρι μια απλή κουβεντούλα για καφέ με φίλους ή μια βόλτα στην πολύβουη πόλη. Τα κόμιξ σου, όσα έχω διαβάσει τουλάχιστον, ενώ έχουν συνέχεια, στέκουν και ως αυτοτελή επεισόδια. Είναι στα σχέδια σου να φτιάξεις και κάποιο graphic novel ίσως στο μέλλον; Είναι που σκέφτομαι κυρίως σειρές με χαρακτήρες ή αυτοτελείς σελίδες και δεν έχω υλοποιήσει κάποιο μεγάλο σενάριο που έχω στο νου μου, είτε μικρό είτε μεγάλο. Αν προσδιορίζουμε τα graphic novel ως πολυσέλιδα κόμικς και τόμους, έχω καιρό στο μυαλό μου ιδέες για πιο μεγάλα έργα. Εύχομαι να έχω τον χρόνο να τα κάνω. Πιστεύεις ότι θα μπορούσες ποτέ να γράψεις ένα μη χιουμοριστικό κόμιξ; Η γελοιογραφική μου φύση δεν με αφήνει να μην αστειεύομαι αλλά σας υπόσχομαι ότι μπορώ (είναι στα πλάνα για τα μεγάλα μου έργα)! Πώς βλέπεις τις παλαιότερες δουλειές σου; Ξεχωρίζεις κάποια; Πιστεύεις ότι είναι σαν να σηματοδοτούν περιόδους στη ζωή σου; Σε ό,τι φτιάχνω έχω την ευχή-κατάρα να βλέπω τα μειονεκτήματα (στα γράμματα, στο σχέδιο, στο χρώμα) και να με κρίνω σκληρά, για αυτό σε όσο πιο παλιές δουλειές μου πηγαίνω τόσα περισσότερα ελαττώματα βλέπω. Αν και ό,τι έχω κάνει μέχρι στιγμής το αγαπάω, γιατί και όταν το έφτιαχνα το αγαπούσα. Με τους Έγκλειστους έκανα ένα μεγάλο βήμα γιατί νιώθω πως έχω κάνει μια ως επί το πλείστον καλή συνολική δουλειά (σενάριο, σχέδιο, χρώμα, γράμματα). Από παλιότερα κόμικς δεν θα ξεχάσω ποτέ την δουλειά που έριξα στο σχέδιο των Συγκάτοικων 2 (σενάριο και χρώμα ήταν του Παύλου Δαμιανίδη), στο οποίο πήγα πέρα από τα όριά μου και ακόμα σε αρκετά σημεία το εκτιμώ. Σπούδασες στη Σχολή Πλαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης, πλέον Καλών Τεχνών στα Γιάννενα. Πώς είναι να είσαι ένας κομίστας στην Καλών Τεχνών, φαντάζομαι δεν υπήρχαν πολλοί ακόμη. Πόσο σε βοήθησε η σχολή; Πιστεύεις ότι θα μπορούσε να υπάρχει ξεχωριστή σχολή ή εξειδίκευση; Στην Ελλάδα τα κόμικς μια ζωή παλεύουν να μην θεωρούνται μόνο «Μίκυ Μάους». Ως «Μίκυ Μάους» φαίνεται πως εκλαμβάνονται ακόμα από τα ακαδημαϊκό σύστημα των σχολών Καλών Τεχνών. Ακόμα και στην δική μου, την οποία ολοκλήρωσα με τον (αρκετά πιο διευρυμένο και ανοιχτό από το κλασικό μοντέλο) οδηγό σπουδών της Πλαστικών Τεχνών, το ιερό ακαδημαϊκό τρίπτυχο ζωγραφική-γλυπτική-χαρακτική κράταγε καλά. Σε πολλές στιγμές ένιωθα ξένος σε αυτό το κλίμα, κι εγώ και αρκετά ακόμα παιδιά που ήρθαν (λανθασμένα άραγε;) στη σχολή από την αγάπη τους για τα κόμικς και το κινούμενο σχέδιο. Είχα αντιμετωπιστεί και με πολλή αγάπη και με αμηχανία από τους καθηγητές μου και προσπάθησα να πάρω όση γνώση μπορούσα και να διευρύνω τους ορίζοντες και τα ενδιαφέροντά μου. Δεν μετανιώνω, έμαθα πολλά κι ενδιαφέροντα πράγματα. Θεωρώ όμως τραγικό η μόνη εγχώρια διέξοδος εν έτει 2021 για να μάθεις κόμικς να είναι ιδιωτικές σχολές και όχι οι Καλών Τεχνών. Τα κόμικς είναι μια εγκεφαλική και μακρόχρονη τέχνη και οι σχολές Καλών Τεχνών στην Ελλάδα θα έπρεπε κάποια στιγμή να το καταλάβουν και να τα εντάξουν στο πρόγραμμα σπουδών τους, μπας και παιδιά σαν εμένα και σαν τους συμφοιτητές μου να μην νιώσουν παράταιροι στην Τέχνη και μπας και επιτέλους κάποιοι καταλάβουν πως τα κόμικς δεν είναι μόνο «Μίκυ Μάους». Η λίμνη των Ιωαννίνων δεν θα μπορούσε να μην αποτελέσει πηγή έμπνευσης Συζητούσα με τον πατέρα μου, ο οποίος είναι μεγάλος λάτρης των κόμιξ και με έχει προμηθεύσει με μια τεράστια συλλογή ΒΑΒΕΛ, με αφορμή αυτή τη συνέντευξη για τα κόμιξ στην Ελλάδα και μου έλεγε πως αφού δεν υπάρχει τίποτα αντίστοιχο με τη ΒΑΒΕΛ πλέον τα κόμιξ βρίσκονται σε ύφεση. Του εξήγησα βέβαια πως υπάρχει αλλά στο ίντερνετ. Αναρωτιόμουν όμως με αφορμή αυτή τη συζήτηση, ποιο είναι πραγματικά το κοινό των κόμιξ στην Ελλάδα, είναι mainstream ή περιορίζεται σε συγκεκριμένους κύκλους; Ποια είναι η γνώμη σου πάνω σε αυτό; Δεν νομίζω πως μπορούμε να ορίσουμε mainstream κοινό κόμικς στην Ελλάδα. Κι αυτό γιατί, σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές (ακόμα και γειτονικές βαλκανικές) χώρες, στην Ελλάδα το ευρύ/mainstream κοινό δεν συνέχισε να διαβάζει κόμικς ομαλά από την παιδική και την εφηβική ηλικία στην ενήλικη ζωή. Έτσι δεν μπόρεσε να δημιουργηθεί ένα μεγάλο αναγνωστικό κοινό κόμικς όλων των ηλικιών, όπως αντίστοιχα υπάρχει αναγνωστικό κοινό λογοτεχνίας – τον κανόνα αυτό κατάφερε από τους εγχώριους δημιουργούς να σπάσει μόνο ο Αρκάς που διαβάζεται κυριολεκτικά από όλους. Και για αυτό φταίνε πολλοί παράγοντες. Κι έτσι φτάσαμε σε αυτό που σου απάντησα στην προηγούμενη ερώτηση, τα κόμικς να παλεύουν να μην θεωρούνται μόνο «μίκυ μαους» (αν και νομίζω πως σιγά-σιγά σβήνει το στερεότυπο αυτό) ή «περιθωριακά αναγνώσματα». Και τώρα ειδικά που οι νέες γενιές διαβάζουν όλο και λιγότερα κόμικς (οπότε περνάει κρίση και η μονοδιάστατη υπόσταση τους ως παιδικού αναγνώσματος), έχουν μείνει να διαβάζονται από συγκεκριμένους κύκλους που συναντούμε στα φεστιβάλ: δημιουργοί κόμικς, νοσταλγοί 50χρονοι και 60χρονοι που συλλέγουν παλιά Μπλεκ και Τιραμόλα, λάτρεις των υπερηρωικών κόμικς (κάποιοι «προσηλυτίστηκαν» πρόσφατα από το νέο ρεύμα υπερηρωικών ταινιών της Marvel), έφηβοι otaku που βλέπουν άνιμε και διαβάζουν και κανένα μάνγκα, κομικσομεγαλωμένοι γονείς με τα παιδιά τους, φερέλπιδες νεαροί που θέλουν να γίνουν με τη σειρά τους δημιουργοί κόμικς και μερικές ακόμα κατηγορίες (όλες οι παραπάνω ενίοτε συγκοινωνούντες). Παρά την κάπως απαισιόδοξη (και σε σημεία γενικευτική) αυτή θεώρηση, όπως σου είπα και πριν πιστεύω πως το κοινό αρχίζει να διευρύνεται τα τελευταία χρόνια. Πέραν του ότι ανθίζει και αυξάνεται η εγχώρια παραγωγή κόμικς (και μαζί της οι προϋπάρχοντες κύκλοι αναγνωστών), όλο και περισσότερες εκδοτικές αναλαμβάνουν να εκδίδουν εγχώρια ή ξένα graphic novels, επανεισάγοντας τα κόμικς στους κλασικούς αναγνωστικούς κύκλους υπό μια νέα οπτική, με ένα νέο «intellectual» όνομα – άλλη μεγάλη κουβέντα αυτή. Και φυσικά μεγάλη βοήθεια και προώθηση δίνει το ίντερνετ. Τα πράγματα σίγουρα βαίνουν προς το καλύτερο. Δεν ξέρω αν θες να το αποκαλύψουμε αλλά βρίσκεσαι στον στρατό τώρα, σωστά; Σκοπεύεις να κάνεις κάποιο κόμιξ για αυτό το θέμα; Φαντάζομαι σου έχει δώσει αμέτρητο υλικό. Καλά, ο στρατός είναι αστείρευτη πηγή παραλόγου, αν έλεγα πως δεν έχω σκεφτεί κόμικς από τη θητεία μου θα σου έλεγα ψέματα. Αν φιλτράρω κάποιες ιδέες και εμπειρίες ίσως βγει κάτι αστείο και ενδιαφέρον! Σε ένα παράλληλο σύμπαν όλοι οι ήρωες του Περικλή συναντιούνται Θες να μας πεις κάτι για τα μελλοντικά σου σχέδια; Προσωπικά ανυπομονώ να δω τυπωμένο το αγαπημένο μου «Οιδίπους Μαδαφάκα». Επίσης από ότι είδα συμμετέχεις και σε ένα ακόμη project τώρα. Πολύ σωστά, από 18 Μαΐου θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Μικρός Ήρως το άλμπουμ ”Μουσικά Καρέ“, μια συλλογή όπου 9 κομίστες μεταφέρουν σε κόμικς αγαπημένα τους τραγούδια και που είχα την ευκαιρία να συμμετέχω με την ”Δημοσθένους Λέξις“ του Διονύση Σαββόπουλου, σε μια αρκετά πιο “μη-χιουμοριστικη” απόδοση από ό,τι έχω συνηθίσει να σχεδιάζω. Ο «Οιδίπους Μαδαφάκα» συγκεκριμένα, η κωμική μου σειρά με θέμα τον μύθο του Οιδίποδα που δημοσιεύτηκε στο διαδικτυακό περιοδικό Comic Cultura, έχει μπει σε διαδικασία ολοκλήρωσης και έκδοσης. Από εκεί και μετά ανυπομονώ να ανοίξουν κάποια στιγμή οι εκθεσιακοί χώροι ώστε να εκθέσω εκτός σχολής την πτυχιακή μου εργασία/πειραματικό κόμικ, και στριφογυρίζω στο μυαλό μου γύρω από κάποια σενάρια που έχω για μεγάλα κόμικ. H Ιστορία και ειδικά ο ελληνικός Μεσαίωνας είναι από τα θέματα που μου δίνουν έμπνευση και πιθανόν να μου δώσουν τα πρώτα μου “graphic novel”. Και, πολύ πιθανόν, αν τραβήξει κι άλλο αυτή η κατάσταση, να έχουμε και Έγκλειστους 2! Γιατί επέλεξες το συγκεκριμένο τραγούδι; Πιστεύω πως τα τραγούδια του Σαββόπουλου κρύβουν πολλές εικόνες και μπορώ εύκολα να τα φανταστώ ως κόμιξ. Το “Δημοσθένους Λέξεις” συγκεκριμένα είναι ένα από τα αγαπημένα μου τραγούδια του Σαββόπουλου καθώς έχει πολλά μεταφορικά νοήματα για την Ελλάδα, τη χούντα και την ελευθερία, τα οποία μάλιστα είχα την ευκαιρία εξερευνήσω εκτενώς. Πού μπορούμε να σε βρούμε; Εμένα με βρίσκετε στο facebook στη σελίδα «Περικλής Κουλιφέτης – Γελοιογραφίες, κόμικς, κ.α.», στο instagram ως @periklis_cartoons και στο blog μου (που έχω όμως κάμποσο καιρό να ξεσκονίσω και να ανανεώσω) periklhs.com. Και το σχετικό link...

Αρχισυντάκτης: Ίωνας Αγγελής [ionasaggelis@gmail.com] Τεύχη: 4 Σελίδες: 52, 68 Σχήμα: 21*29,6 Art Director: Sotos Anagnos, Γιώργος Σιακαβάρας, Μάγδα Ασημακοπούλου Σχεδιασμός Λογοτύπου: Sotos Anagnos Διόρθωση Κειμένου: Γιάννης Ιατρού & Λένα Τζιογκίδου Συντονισμός Ύλης: Ίωνας Αγγελής, Σπύρος Ανδριανός, Μάνος Βασιλείου Αρώνης, Γιάννης Ιατρού, Λάζαρος Κολαξής, Αλέξανδρος Μινωτάκης, Γιάννης Παπαδόπουλος, Λένα Τζιογκίδου Συντακτική Ομάδα: Ίωνας Αγγελής, Σπύρος Ανδριανός, Μάνος Βασιλείου Αρώνης, Αρχοντούλα Γεράκη, Νίκος Γιακούμελος, Γιώργος Ζωιτάς, Γιάννης Ιατρού, Μπάμπης Ιωαννίδης, Άλκης Καζαμίας, Λάζαρος Κολαξής, Μαίρη Μαυρομάτη, Αλέξανδρος Μινωτάκης, Γιάννης Παπαδόπουλος, Θοδωρής Πρασίδης, Γιώργος Σαφέλας, Διονύσης Τζαβάρας, Λένα Τζιογκίδου, Γιώργος Τρουπάκης, Ειρήνη Χαλκιά Συνεργάτες: Μάνος Γκανάς, Μαριαλένα Λιασκώνη, Ιλέην Ρίγα Υπό την συνεργασία των ιστοσελίδων: Smassing Culture, Comicmaniacs, Comicstrends, This Is Not A Blog, Docmz, Phantom Duck, Greekcomics To δωρεάν ηλεκτρονικό περιοδικό Comic Cultura, ένα διμηνιαίο περιοδικό για την 9η τέχνη, γεννήθηκε τον Ιανουάριο του 2019 μέσα από τη συνεργασία διαφόρων sites, blogs και άλλων ανθρώπων που αγαπούν την τέχνη των κόμικς. Το Comic Cultura επιδιώκει απ’ τα πρώτα του βήματα να μιλήσει για τα κόμικς αλλά και να δώσει πάτημα σε καλλιτέχνες να εκθέσουν τα έργα τους στις σελίδες του. Γι’ αυτό και μέσα στις σελίδες του περιοδικού υπάρχουν κριτικές σε κόμικς, παρουσιάσεις, συνεντεύξεις, άρθρα και αφιερώματα, αλλά και εικονογραφήσεις και κόμικς από νεότερους αλλά και από καταξιωμένους σκιτσογράφους που με θέρμη αγκάλιασαν απ’ την πρώτη στιγμή την προσπάθεια του Comic Cultura. Μετά από μία ερασιτεχνική αρχή, αποτελούμενη κυρίως από κείμενα και 2-3 σύντομες γελοιογραφίες, έγινε η μετάβαση σε πλήρως επαγγελματικό περιοδικό, με εξαιρετικό στήσιμο και πέρα από κείμενα περιείχε και πολλά κόμικς. Το εξώφυλλο του πρώτου τεύχους το φιλοτέχνησε ο Κώστας Φραγκιαδάκης και του δεύτερου ο Λέανδρος. Στο προηγούμενο 3ο τεύχος (που κυκλοφόρησε τον Ιούνιο του 2019) η ομάδα του Comic Cultura ασχολήθηκε με το Diversity στα κόμικς, ένα πολύ επίκαιρο κοινωνικό ζήτημα που επηρεάζει άμεσα την nerd κουλτούρα. Το ζήτημα έχει τις ρίζες του στη ραγδαία ανάπτυξη των φεμινιστικών κινημάτων που ζητούν και στην pop κουλτούρα ίση εκπροσώπηση των γυναικών, των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων και γενικώς οποιωνδήποτε έμεναν αόρατοι στο παρελθόν γιατί διέφεραν απ’ το κυρίαρχο πρότυπο του λευκού straight άνδρα. Αυτό το πολυσέλιδο αφιέρωμα αποτελείται από άρθρα αλλά και από γνώμες δημιουργών κόμικς οι οποίοι πήραν μέρος στην κουβέντα και την εμπλούτισαν με τη δικιά τους ιδιαίτερη ματιά. Το εξώφυλλο του υπέγραψε η Φωτεινή Τυροβούζη. Η έλευση του Αυγούστου φέρνει και το 4ο τεύχος του Comic Cultura! Αυτή τη φορά η ομάδα του Comic Cultura σε πιο χαλαρή καλοκαιρινή διάθεση γυρνά σε πιο κομιξοκεντρικές συζητήσεις με ένα κεντρικό αφιέρωμα για τα Will Eisner Comic Industry Awards, που αποτελούν τα σημαντικότερα διεθνή βραβεία κόμικς. Αποτελεί ένα θεσμό που ξεκίνησε το 1988, και τιμάει τον σπουδαίο κομίστα και ιστορικό τέχνης Will Eisner, δίνοντας βραβεία σε νέους υποψηφίους κάθε χρόνο, ουσιαστικά κρατώντας την «κληρονομιά» του σπουδαίου δημιουργού. Οι συντάκτες του Comic Cultura ξεχώρισαν τα καλύτερα κόμικς της χρονιάς, τα οποία διακρίθηκαν στα φετινά Eisner Awards. Έτσι δίνεται ένας «χάρτης» στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό κόμικς που θέλει να διαβάσει τα κόμικς που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στη διεθνή επικαιρότητα, αλλά είναι τόσα πολλά που μπερδεύεται κανείς διαβάζοντας ατέλειωτες λίστες με τίτλους. Σε άλλα κείμενα, ο Stefano Zanchi, φετινός καλεσμένος του Comicdom Con Athens, μιλάει στον Γιάννη Ιατρού σε μία συνέντευξη για την Disney και την επίσκεψή του στην Ελλάδα, ο Μπάμπης Ιωαννίδης παρουσιάζει το πρώτο του κεφάλαιο σε μια δική του εισαγωγή για την ιστορία των ευρωπαϊκών κόμικς και η Ειρήνη Χαλκιά μας δίνει μία εναλλακτική πρόταση στις κόμικς διοργανώσεις. Επιπλέον, το τεύχος περιλαμβάνει δύο Disney αφιερώματα, το ένα μία αφήγηση του Γιώργου Ζωιτά για το τριήμερο που πέρασε με τον Don Rosa στο φετινό The Comic Con στη Θεσσαλονίκη, και το άλλο μία γιορτή των 50 ετών του Φάντομ Ντακ αλλά και των 85 ετών του Ντόναλντ Ντακ. Επιπλέον, όπως πάντα υπάρχουν κριτικές για πρόσφατες εκδόσεις comics και για νέες ταινίες και σειρές – πάντα σε σχέση με τα κόμικς. Πέρα όμως από κείμενα, το τεύχος περιέχει και κόμικς από 11 Έλληνες καλλιτέχνες, οι οποίοι είναι οι: Ξανθός Βενιζέλος, Θανάσης Καραμπάλιος, Κωνσταντίνος Κάτσος, Περικλής Κουλιφέτης, Άρης Λάμπος, Κώστας Λουπασάκης, Malk, Ίριδα Μούζου, No Budget Epics, Soloup, Γαβριήλ Τομπαλίδης και 2 illustrations από τον Σάββα Αμπατζίδη (ThePack) και την Φωτεινή Τυροβούζη. Το εξώφυλλο του 4ου τεύχους του Comic Cultura είναι μία δημιουργία της Aniro. Το Comic Cultura κυκλοφορεί διαδικτυακά και δωρεάν στο Issuu και μπορείτε να το διαβάσετε απλά με ένα κλικ εδώ! Comic Cultura #01 Comic Cultura Magazine #1.pdf Comic Cultura #02 C0Cu2.pdf Comic Cultura #03 COMICCULTURA#3_fin.pdf Comic Cultura #04 CC #4 spreads (tel).pdf Comic Cultura #05 comicultura05.pdf

Εδώ και περίπου 2 μήνες το δουλεύουμεμε, και τώρα επιτέλους μπορούμε να σας ανακοινώσουμε πως το ΠΡΩΤΟ ΔΩΡΕΑΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΕ ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΑ ΚΟΜΙΚΣ γίνετε πραγματικότητα! Καλά ακούσατε, το ηλεκτρονικό περιοδικό COMIC CULTURA έρχεται και περιλαμβάνει άρθρα, αφιερώματα, κριτικές, παρουσιάσεις, συνεντεύξεις, αλλά και κόμικς! Θα περιλαμβάνει εκτεταμένη αρθρογραφία πάνω σε κόμικς τόσο Ελληνικά όσο και ξένα, όπως και σε ποπ κουλτούρα σχετικά με τα κόμικς. Κριτικές-παρουσιάσεις σε νέες εκδόσεις [ελληνικής και ξένης προέλευσης] και σε κλασσικές ιστορίες κόμικς που αγαπήθηκαν και επηρέασαν τον κόσμο των κόμικς σε μεγάλο βαθμό. Αφιερώματα σε δημιουργούς, κόμικς ήρωες και τίτλους εκδόσεων. Κριτικές σε ταινίες και σειρές βασισμένες σε κόμικς. Συνεντεύξεις σε φημισμένους δημιουργούς [Έλληνες & ξένους], σε εκδότες αλλά και άτομα του χώρου. Ειδησεογραφία σε κόμικς και ποπ κουλτούρα. Όλων των ειδών κόμικς και διηγήματα. Όλα αυτά σε 68 έγχρωμες σελίδες κάθε 2 μήνες στο issuu! Με πηγή έμπνευσης το "The Comic Journal" [σε αντίθεση με το οποίο δεν έχουμε ανοίξει ακόμα ιστοσελίδα βέβαια, και δεν σχεδιάζουμε άμεσα να το τυπώσουμε], ο βασικός στόχος αυτού του διαδικτυακού περιοδικού είναι να καταφέρουμε να δείξουμε την ομορφιά των κόμικς και να δώσουμε το δικό μας στίγμα στην Ελλάδα της κρίσης και της αβεβαιότητας... Αγάπη και μεράκι υπάρχει, όρεξη για δουλειά επίσης! Το ρόστερ μας αποτελείται από 10 άτομα [στο πρώτο τεύχος τουλάχιστον] με σημαντική η προσφορά των ιστοσελίδων Smassing Culture , Docmz, ΛΕΦΑΛΟΚ, Comics Trends, Comic Maniacs , Disney Masters, Athlometro. Το πρώτο τεύχος μας θα περιλαμβάνει συνεντεύξεις των JP Ahonen, Λεωκράτης Ανεμοδουράς - και περιμένουμε απαντήσεις από άλλους δύο δημιουργούς (που δεν θα αποκαλύψουμαι ακόμα)... Τέλος, τα 4 μονοσέλιδα κόμικς είναι του διδύμου Σπύρος Ανδριανός - Έλοντι Κόλερ Ανδριανός και τα 2 διηγήματα είναι του Θανάση Λάμπρου [με τίτλο "Μέχρι Το Τέλος Του Κόσμου"] και του Νίκου Δημ. Νικολαΐδη [με τίτλο "Πορτιέρο Μάκης Ροδίτης - Η Επιστροφή"] - σε εικονογράφηση του ίδιου. Το εξώφυλλο πρόκειται να το σχεδιάσει ο Κώστας Φραγκιαδάκης! Κάπως έτσι, το πρώτο τεύχος πρόκειται να κυκλοφορήσει στο issuu, με την αρχή του νέου έτους, την Παρασκευή 4 Ιανουαρίου 2019! Περισσότερες πληροφορίες θα μαθαίνετε σιγά-σιγά... Το δεύτερο τεύχος δημοσιεύθηκε λοιπόν στο issuu, και επρόκειτο για μία νέα ανανεωμένη μορφή του τίτλου, που πρόκειται να θαυμάσει! Αλλάξαμε σχεδόν τα πάντα, με πιο μοντέρνα αισθητική. Βασικότερη αλλαγή στην ύλη είναι η μείωση των άρθρων για χάρη περισσότερων κόμικς. Αρχισυντάκτης: Ίωνας Αγγελής Συντακτική Ομάδα: Σπύρος Ανδριανός, Αλέξανδρος Μινωτάκης, Μάνος Βασιλείου-Αρώνης, Νίκος Γιακούμελος, Ίωνας Αγγελής, Γιάννης Ιατρού [#01-], Νίκος Δημ. Νικολαΐδης [#01], Χρήστος Ασάρβελης, Γιάννης Παπαδόπουλος, Λάζαρος Κολαξής [#2] Art Director: Ίωνας Αγγελής [#01], Sotos Anagnos [#02] Καλλιτέχνες: Soloup, Σπύρος Ανδριανός [#01-], Θεώδορος Παπαδόπουλος, Κυριάκος Σφακιανάκης, Γιώργος Μπότσος, Άρης Λάμπος, Βασίλης Χειλάς, Παναγιώτης Τσαούσης, Θάνος Κόλλιας, Κωνσταντίνος Κάτσος, Περικλής Κουλιφέτης, Σάββας Αμπατζίδης [#02] Το πρώτο τεύχος εδώ Το δεύτερο τεύχος εδώ

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ COMIC CULTURA #09 Το δωρεάν ψηφιακό περιοδικό κόμικς Comic Cultura επιστρέφει δωρεάν και online με το 9ο τεύχος του. Το περιοδικό γεννήθηκε μέσα από τη συνεργασία διαφόρων sites, blogs και άλλων ανθρώπων που αγαπούν την 9η τέχνη. Από τα πρώτα του βήματα επιδιώκει να μιλήσει για τα κόμικς αλλά και να δώσει πάτημα σε καλλιτέχνες να εκθέσουν τα έργα τους στις σελίδες του. Στο περιοδικό θα βρείτε κριτικές σε κόμικς, παρουσιάσεις, συνεντεύξεις, άρθρα και αφιερώματα, εικονογραφήσεις και κόμικς από νεότερους, αλλά και από καταξιωμένους δημιουργούς, που με θέρμη αγκάλιασαν απ’ την πρώτη στιγμή την προσπάθεια του Comic Cultura. Αυτή τη φορά το νέο τεύχος αφιερώνεται στην αναπαράσταση των Αφροαμερικανών στα κόμικς, ένα θέμα με πλούσια θεματολογία, αφού δεν αρκεί να μιλήσει κανείς για την εμφάνιση των Αφροαμερικανών στα κόμικς, αλλά θα πρέπει πρώτα να μιλήσει για την απουσία τους για δεκαετίες ολόκληρες από αυτά (όπως και από όλες τις πτυχές της πολιτιστικής βιομηχανίας) ή για την οριενταλιστική τους αναπαράσταση στις ελάχιστες στιγμές που εμφανίζονταν στα καρέ κόμικς. Στα πλαίσια του αφιερώματος θα βρείτε μια ιστορική αναδρομή στην αντιπροσώπευση μαύρων χαρακτήρων και δημιουργών στα κόμικς, ένα αφιέρωμα στο Black Panther και μια λίστα με γαλλοβελγικά κόμικς που αναπαριστούσαν τον συστηματικό ρατσισμό. Σε άλλα κείμενα, η Ειρήνη Χαλκιά μιλάει με τους συντελεστές του Comic n’ Play, γίνετε παρουσίαση στις ελληνικές εκδόσεις κόμικς που κυκλοφόρησαν εν μέσω covid-19, αλλά και στα φετινά (online) βραβεία Eisner! Με το 9ο τεύχος αρχίζει μια πολλά ελπιδοφόρα συνεργασία με το εργαστήριο τέχνης «Ζωγραφίζω», όπου σε κάθε τεύχος θα παρουσιάζονται δύο έργα από τους μαθητές του εργαστηρίου, σε επιμέλεια του Νικόλα Στεφαδούρου! Επιπλέον, συνεχίζονται τα κόμικς από ξένους κομίστες, με τον Σερβικής καταγωγής Marko Stojanovic να δίνει μια αποκλειστική συνέντευξη στο περιοδικό, και να γράφει το σενάριο για ένα κόμικ με τίτλο «Ως Την Κόλαση: Οι Άλλοι» (σε εικονογράφηση του Sabahudin Muranovic Muran). Τέλος, φιλοξενούνται 12 νέα κόμικς από 13 Έλληνες δημιουργούς: Allison Washington, Σπύρος Βερύκιος, Νίκος Γραμμενόπουλος, Κώστας Ζυγούρης (Zgur), Νίκος Καμπασελέ, Χρήστος Κάρπης (Brain Mince Design), Κωνσταντίνος Κάτσος, Περικλής Κουλιφέτης, Ανέστης Μαυρομμάτης – Παρασίδης, Αντώνης Νικολόπουλος (Soloup), Αριάδνη Τζουνάκου, Λουκία Τζωρτζοπούλου (Lussaki), Φαίη Ψαθά. Το εξώφυλλο το φιλοτέχνησε ο Νίκος Καμπασελέ και το στήσιμο το επιμελήθηκε ο Brain Mince Design. Μπορείτε και να διαβάσετε ελεύθερα με ένα κλικ στον παρακάτω σύνδεσμο: issuu.com/ionasaggelis/docs/comicultura09.

Η έκδοση To 2020 το διαδικτυακό περιοδικό Comic Cultura αποφασίζει για πρώτη φορά να προχωρήσει σε μια αυτοέκδοση και έτσι το 7ο τεύχος του περιοδικού εκτυπώνεται και διατίθεται στο κοινό. Διατίθεται στο e-shop του rednnoir στην τιμή των 8 ευρώ, ενώ σύμφωνα με ποστ του αρχισυντάκτη @Ionas Aggelis μπορείτε να το βρείτε στο Solaris και στο βιβλιοπωλείο του rednnoir. Περιεχόμενα Το περιοδικό ξεκινάει με το κλασικό εκτενές αφιέρωμα που αρχίζει κάθε τεύχος και αφορά τον τρόμο στα κόμικ με αρκετές αναφορές σε horror κόμικ. Ακολουθεί ένα εννιασέλιδο κόμικ του Αργεντίνου Ian Debiase καθώς και συνέντευξη με τον δημιουργό από τον Ίωνα Αγγελή και τον Μάνο Βασιλείου Αρώνη. Σε στήλες βρίσκουμε επίσης το Art Cultura. ένα τετρασέλιδο σχετικά με σειρές, ταινίες και νέα γύρω από τα κόμικ. Ειδική μνεία θα ήθελα να κάνω στο πρώτο μέρος του διηγήματος Στέλθη: Παιχνίδι με Κανόνες του φίλου και συνεργάτη μου Γιώργου Σαφελά σε εικονογράφηση της Εύας Κουτσούκου. Όσον αφορά τις κόμικ δημιουργίες έχουμε 13 νέα έργα από τους εξής καλλιτέχνες: Σάββας Αμπατζίδης, Μαρία Βασιλάκη, Βασίλης Γκογκτζιλάς, Έφη Θεοδωροπούλου, Αλέξανδρος Κατσίκας, Κωνσταντίνος Κάτσος, Περικλής Κουλιφέτης, Γιώργος Μελισσαρόπουλος, Γιώργος Μικάλεφ, Κωνσταντίνος Μοσχονάς, Α Νικολόπουλος, Γιώργος Παπαηλίου, Πιερρός Πατουχέας, Άννα Πευκιανάκη, Νικόλας Στεφαδούρος, Γιώργος Τσαρδανίδης, Θοδωρής Τυροπώλης. Σίγουρα είναι μια ωραία κίνηση από τους συντελεστές του περιοδικού η εκτύπωση του και ευελπιστώ να γίνει και με κάποιο μελλοντικό τεύχος. Ευχαριστούμε τον @nikos99που παρείχε το εξώφυλλο για την παρουσίαση.

Εδώ και τρεις μήνες ζούμε τη φρενίτιδα του κορωνοϊού, ο οποίος έφερε τα πάνω κάτω στις ζωές μας - σε παγκόσμια κλίμακα. Απώλεια ανθρώπινων ζωών, καραντίνα, αποκλεισμός, ακύρωση εκδηλώσεων κάθε είδους... Το δωρεάν ψηφιακό περιοδικό κόμικς Comic Cultura δημοσιεύει, εν μέσω αυτής της πανδημίας, το 8ο τεύχος του. Το περιοδικό που γεννήθηκε μέσα από τη συνεργασία διαφόρων sites, blogs και άλλων ανθρώπων που αγαπούν την 9η τέχνη, και που από τα πρώτα του βήματα επιδιώκει να μιλήσει για τα κόμικς αλλά και να δώσει πάτημα σε καλλιτέχνες να εκθέσουν τα έργα τους στις σελίδες του. Στο περιοδικό θα βρείτε κριτικές σε κόμικς, παρουσιάσεις, συνεντεύξεις, άρθρα και αφιερώματα, εικονογραφήσεις και κόμικς από νεότερους, αλλά και από καταξιωμένους δημιουργούς, που με θέρμη αγκάλιασαν απ’ την πρώτη στιγμή την προσπάθεια του Comic Cultura. Στο «covid», λοιπόν, τεύχος του COMIC CULTURA, ασχολούμαστε με το προσφυγικό ζήτημα, και την απεικόνισή του στην 9η Τέχνη- ένα θέμα που παραμένει πιο επίκαιρο από ποτέ. Πολύ συχνά, ο βομβαρδισμός δηλώσεων, περισπούδαστων απόψεων και αποσπασματικών πληροφοριών δυσχεραίνει την ευχερή κατανόηση ζητημάτων τόσο σύνθετων, όπως είναι το προσφυγικό. Ωστόσο, κάθε εργαλείο προς την καλύτερη κατανόηση πτυχών του θέματος μόνο ωφέλιμο μπορεί να είναι. Ένα τέτοιο εργαλείο αποτελεί και η Ένατη Τέχνη, η οποία από τη φύση της ως εκφραστικό μέσο καθιστά την περιήγηση σε δύσβατα μονοπάτια πιο εύπεπτη από μία απλή παράθεση πληροφοριών – και συνάμα πιο επιδραστική. Στις 84 σελίδες του θα βρείτε, επίσης, συνεντεύξεις και κόμικς του Ιορδανού Mohanad Adel Alabadi, και του Ιταλού αναρχικού Andro Malis.Την συνέχεια του διηγήματος του Γιώργου Σαφελά, «Στέλθη: Παιχνίδι Με Κανονές». Και 18 αδημοσίευτα- και απολαυστικότατα- κόμικς από 26 Έλληνες δημιουργούς (Fokshee, Κωνσταντίνος Αθανασόπουλος, ThePack, Blessed Zines, Zgur, Τάσος Θεοφίλου, Brain Mince Design, Κωνσταντίνος Κάτσος, Apo Ken, Περικλής Κουλιφέτης, Apocalypse, Κυριάκος Μακρής, Meliss, Soloup, Φίλλιπος Ντεγίδης, Αλέξια Οθωναίου, Νάταλι Παπαδημητρίου, Γιώργος Παπαηλίου, Δημήτρης Σαλλής, Γιώργος Σαφελάς, Chrispy Shift, Νίκος Σκαμάνγκας, Νικόλας Στεφαδούρος, Decomposition, Lussaki, John Zamas). Το εξώφυλλο είναι μια δημιουργία του No Budget Epics. Μπορείτε να το διάβασετε online με ένα κλικ στο παρακάτω σύνδεσμο: issuu.com/ionasaggelis/docs/comicultura08. Καλή ανάγνωση!

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ COMIC CULTURA #07 Το δωρεάν ψηφιακό περιοδικό κόμικς Comic Cultura μπαίνει στο δεύτερο έτος κυκλοφορίας του με το 7ο τεύχος του. Το περιοδικό γεννήθηκε μέσα από τη συνεργασία διαφόρων sites, blogs και άλλων ανθρώπων που αγαπούν την 9η τέχνη. Από τα πρώτα του βήματα επιδιώκει να μιλήσει για τα κόμικς αλλά και να δώσει πάτημα σε καλλιτέχνες να εκθέσουν τα έργα τους στις σελίδες του. Στο περιοδικό θα βρείτε κριτικές σε κόμικς, παρουσιάσεις, συνεντεύξεις, άρθρα και αφιερώματα, εικονογραφήσεις και κόμικς από νεότερους, αλλά και από καταξιωμένους δημιουργούς, που με θέρμη αγκάλιασαν απ’ την πρώτη στιγμή την προσπάθεια του Comic Cultura. Κεντρικό αφιέρωμα αυτή τη φορά τα horror κόμικς. Το horror είναι από τα δημοφιλέστερα είδη κόμικς τις τελευταίες δεκαετίες. Στην Αμερική η ανάπτυξη του είδους έρχεται μετά από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, μέχρι να αντιμετωπίσουν ένα ανελέητο κυνήγι μαγισσών και τη σκληρή λογοκρισία του Κώδικα Δεοντολογίας των Κόμικς (Comics Code Authority), και να περάσουν στην underground κουλτούρα. Όπως αναφέρετε στην εισαγωγή του αφιερώματος, «Τα horror κόμικς επίσης αναπαριστούσαν τις κοινωνικές αντιλήψεις μιας εποχής. Ειδικά μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, μιας υπαρκτής απειλής. Οι γυναίκες είχαν βγει από τα σπίτια τους, στην αγορά εργασίας, είχαν γίνει πιο δυναμικές και αποτελούσαν «κίνδυνο» για μεγάλο κομμάτι του αντρικού πληθυσμού, που μόλις είχε επιστρέψει από τον πόλεμο. Δεν ήταν σε θέση να αφομοιώσουν τη νέα συνθήκη, η αβεβαιότητα ήταν έκδηλη, ζητούσαν την επιστροφή των γυναικών στην πρότερη «ασφαλή» κατάσταση.» Το αφιέρωμα πλαισιώνεται από παρουσιάσεις στα γνωστότερα και λιγότερα γνωστό horror κόμικς από όλες τις «σχολές» του είδους. Το 7ο τεύχος περιλαμβάνει για πρώτη φορά κόμικς από ξένους κομίστες. Στο παρόν τεύχος φιλοξενείται ο Αργεντίνος Ian Debiase, με το πρωτότυπο έργο του «Side By Side». Για να τον γνωρίσετε καλύτερα διαβάστε την αποκλειστική συνέντευξή του, στους Ίωνα Αγγελή και Μάνο Βασιλείου Αρώνη. Κατά τα άλλα, ο Γιώργος Σαφελάς σε εικονογράφηση της Εύας Κουτσούκου μας μεταφέρει σε μια δυστοπική Αθήνα, στο πρώτο μέρος του διηγήματός του, «Στέλθη: Παιχνίδι Με Κανόνες», ενώ θα βρείτε αφιερώματα και κριτικές για τις καλύτερες νέες κυκλοφορίες σε κόμικς, ταινίες και σειρές, και 13 νέα κόμικς από 18 Έλληνες δημιουργούς (Σάββας Αμπατζίδης (ThePack), Μαρία Βασιλάκη, Βασίλης Γκογκτζιλάς, Έφη Θεοδωροπούλου, Αλέξανδρος Κατσίκας, Κωνσταντίνος Κάτσος, Περικλής Κουλιφέτης, Γιώργος Μελισσαρόπουλος (Meliss), Γιώργος Μικάλεφ, Κωνσταντίνος Μοσχονάς, Catalina Nistor, Αντώνης Νικολόπουλος (Soloup), Γιώργος Παπαηλίου, Νικόλας Στεφαδούρος (Stef), Γιώργος Τσαρδανίδης, Crazy Duck Comics). Το εξώφυλλο και η γραφιστική επιμέλεια ανήκουν στον Brain Mince Design. Μπορείτε να βρείτε το τεύχος τυπωμένο σε διάφορα φεστιβάλ κόμικς. Όπως επίσης μπορείτε και να διαβάσετε ελεύθερα με ένα κλικ στον παρακάτω σύνδεσμο: issuu.com/ionasaggelis/docs/comicultura07.

Το Comic Cultura, ένα δωρεάν ψηφιακό περιοδικό κόμικς που γεννήθηκε μέσα από τη συνεργασία διαφόρων sites, blogs και άλλων ανθρώπων που αγαπούν την 9η τέχνη. Το Comic Cultura επιδιώκει από τα πρώτα του βήματα να μιλήσει για τα κόμικς αλλά και να δώσει πάτημα σε καλλιτέχνες να εκθέσουν τα έργα τους στις σελίδες του. Στις σελίδες του περιοδικού υπάρχουν κριτικές σε κόμικς, παρουσιάσεις, συνεντεύξεις, άρθρα και αφιερώματα, αλλά και εικονογραφήσεις και κόμικς από νεότερους αλλά και από καταξιωμένους δημιουργούς που με θέρμη αγκάλιασαν απ’ την πρώτη στιγμή την προσπάθεια του Comic Cultura. Μετά από 6 τεύχη ψηφιακής κυκλοφορίας, το 7ο τεύχος έρχεται για πρώτη φορά έντυπο! Τυπωμένο σε περιορισμένα αντίτυπα θα κάνει την πρώτη του εμφάνιση στο βιβλιοπωλείο Red n’ Noir, σε μια παρουσίαση του περιοδικού όσο και του κεντρικού του θέματος, τις κοινωνικοπολιτικές διαστάσεις του Τρόμου στα κόμικς. Το horror είναι από τα δημοφιλέστερα είδη κόμικς τις τελευταίες δεκαετίες. Στην Αμερική η ανάπτυξη του είδους έρχεται μετά από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, μέχρι να αντιμετωπίσουν ένα ανελέητο κυνήγι μαγισσών και τη σκληρή λογοκρισία του Κώδικα Δεοντολογίας των Κόμικς (Comics Code Authority), και να περάσουν στην underground κουλτούρα. Τα horror κόμικς επίσης αναπαριστούσαν τις κοινωνικές αντιλήψεις μιας εποχής. Ειδικά μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, μιας υπαρκτής απειλής. Οι γυναίκες είχαν βγει από τα σπίτια τους, στην αγορά εργασίας, είχαν γίνει πιο δυναμικές και αποτελούσαν «κίνδυνο» για μεγάλο κομμάτι του αντρικού πληθυσμού, που μόλις είχε επιστρέψει από τον πόλεμο. Δεν ήταν σε θέση να αφομοιώσουν τη νέα συνθήκη, η αβεβαιότητα ήταν έκδηλη, ζητούσαν την επιστροφή των γυναικών στην πρότερη «ασφαλή» κατάσταση. Όλα αυτά και ακόμα περισσότερα θα μας μιλήσουν ο αρχισυντάκτης του περιοδικού Ίωνας Αγγελής, η συντάκτρια του περιοδικού και ιδρυτικό μέλος του φόρουμ Comicstreet Λένα Τζιογκίδου και ο δημιουργός κόμικς Σπύρος Δερβενιώτης, στο #rednnoir_bookstore_cafe_bar (Δροσοπούλου 52, Κυψέλη) το Σάββατο, 21 Μαρτίου στις 20:00 Σας περιμένουμε! ==== EDIT!!! Η εκδήλωση αναβάλλεται μέχρι νεοτέρας εξαιτίας της ραγδαίας έξαρσης του κορωνοϊού... Λυπούμαστε πολύ και ελπίζουμε να επανέθουμε σύντομα με νέα ημερομηνία για αρχές Απριλίου...

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ COMIC CULTURA #06 Κυκλοφορεί διαδικτυακά το 6ο τεύχος του δωρεάν ψηφιακού περιοδικού για τα κόμικς Comic Cultura, το οποίο γεννήθηκε μέσα από τη συνεργασία διαφόρων sites, blogs και άλλων ανθρώπων που αγαπούν την 9η τέχνη. Το Comic Cultura επιδιώκει από τα πρώτα του βήματα να μιλήσει για τα κόμικς αλλά και να δώσει πάτημα σε καλλιτέχνες να εκθέσουν τα έργα τους στις σελίδες του. Γι’ αυτό και μέσα στις σελίδες του περιοδικού υπάρχουν κριτικές σε κόμικς, παρουσιάσεις, συνεντεύξεις, άρθρα και αφιερώματα, αλλά και εικονογραφήσεις και κόμικς από νεότερους αλλά και από καταξιωμένους σκιτσογράφους που με θέρμη αγκάλιασαν απ’ την πρώτη στιγμή την προσπάθεια του Comic Cultura. Το 6ο τεύχος σηματοδοτεί το κλείσιμο ενός έτους από την κυκλοφορία του πρώτου, και εξαιτίας αυτού περιέχει 16 έξτρα σελίδες υλικό! Ακολουθώντας το μοντέλο της κεντρικής θεματικής, η συντακτική ομάδα του περιοδικού αφιερώνει μερικές σελίδες του περιοδικού για να μιλήσει για 10 ελληνικά και 10 ξένα κόμικς που ξεχώρισαν αυτή την δεκαετία (2010-2019), µε τον κάθε συντάκτη να παίρνει τον χώρο του για να παρουσιάσει, όχι το... «καλύτερο», αλλά το αγαπημένο του κόμικς σε κάθε κατηγορία. Μία λίστα καθαρά υποκειμενική -όπως όλες, άλλωστε- µε τα κόμικς που μας συγκίνησαν λίγο παραπάνω. Σε άλλα περιεχόμενα, εντός των 84 σελίδων του τεύχους φιλοξενούνται οι συνεντεύξεις δύο φετινών καλεσμένων του AthensCon, του Ιταλού καλλιτέχνη Disney κόμικς Andrea Freccero, και του διεθνώς αναγνωρισμένου σχεδιαστή του «Watchmen», Dave Gibbons, ενώ υπάρχει συνέντευξη και του διαχειριστή του Συλλόγου ΕΤουΚου και διοργανωτή του LAComicsFestival, Μέλανδρου Γκανά. Αφιερώματα και κριτικές για τις πιο ενδιαφέρουσες πρόσφατες εκδόσεις κόμικς και για τις νέες ταινίες και σειρές, ένα απολαυστικό διήγημα της Ιλέην Ρήγα (σε εικονογράφηση της Lena Decay), και, πέρα από όλα αυτά, μπορείτε να βρείτε και 20 αδημοσίευτα έργα από 27 Έλληνες καλλιτέχνες (Σάββας Αμπατζίδης (ThePack), Ιάκωβος Βάης, Ξανθός Βενιζέλος, Πανάγος Γεράκης, Μέλανδρος Γκανάς, John Zamas, Κώστας Ζυγούρης (Zgur), Βάλια Καπαδάη, Τάσος Καράς, Κωνσταντίνος Κάτσος, Περικλής Κουλιφέτης, Γιώργος Μελισσαρόπουλος (Meliss), Dionelo Muti, Κώστας Μπεκιάρης (No Budget Epics), Castalina Nistor, Δήμητρα Νικολαΐδη, Αντώνης Νικολόπουλος (Soloup), Μαρία Όλια Ντακογιάννη (Mondaki), Κώστας Παντούλας, Ήβη Παπακοσμά, Γιώργος Παπαηλίου, Θοδωρής Παππάς (TheodoreDuck), Νικόλας Στεφαδούρος (Stef), Βασίλης Χειλάς, Crazy Duck Comics). Το εξώφυλλο είναι μια δημιουργία του Νικόλα Στεφαδούρου… Εμπνευστής και αρχισυντάκτης της προσπάθειας είναι ο Ίωνας Αγγελής, με την υπόλοιπη συντακτική ομάδα να αποτελείται από τους Σπύρο Ανδριανό, Μάνο Βασιλείου Αρώνη, Νίκο Γιακουμέλο, Γιάννη Ιατρού, Άλκη Καζαμία, Λάζαρο Κολαξή, Αλέξανδρο Μινωτάκη, Σόλωνα Παπαγεωργίου, Γιάννη Παπαδόπουλο, Γιώργο Σαφελά, Διονύση Τζαβάρα, Δημήτρη Τζανόγλου και Λένα Τζιογκίδου. Την γραφιστική επιμέλεια του τεύχους ανέλαβε ο Γιώργος Σιακαβάρας, με τη συμβολή του Bryan Mince. Διαβάστε ελεύθερα με ένα κλικ στον παρακάτω σύνδεσμο: issuu.com/ionasaggelis/docs/comicultura06 .

Stories Now! 24/11 Τα Reflections και το Death Disco πιστά στη στήριξη των εγχώριων κυκλοφοριών φαντασίας, τρόμου και κόμικς υπερήφανα παρουσιάζουν τη βραδιά "Stories Now" την Κυριακή 24 Νοεμβρίου. Τρεις κορυφαίες, συλλογικές προσπάθειες από κάθε γωνιά της χώρας, η nyctophilia.gr, το comic cultura και το the weird side daily θα συναντηθούν στο πλαίσιο μιας βραδιάς γεμάτης παρουσιάσεων, συζητήσεων και μίνι έκθεσης, προβολής. Κανένας, μάλιστα, από όσους βρεθούν μαζί μας δε θα φύγει με άδεια χέρια, καθώς θα υπάρξουν δώρο αφίσες για όλους και κλήρωση με δώρο βιβλία για κάποιους πιο τυχερούς! Εισαγωγή από το anthem.gr. The Weird Side Daily Το φημισμένο site για το Φανταστικό θα παρευρεθεί στην εκδήλωση, με μια ομιλία, ενώ δίνεται η δυνατότητα αγοράς του πρώτου τόμου του "The Weird Side Tales", που θα παρέχεται σε ένα περίπτερο στο πλαίσιο της εκδήλωσης... Ομιλήτες στην εκδήλωση θα είναι οι Πέτρος Κουτρομπίλας, Δημήτρης Ψωναδέλης και η Αγγελική Παπανικήτα. Η ομιλία τους ξεκινάει στις 19:30. Site / Fb Comic Cultura Από την ομάδα του περιοδικού θα μιλήσουν οι Ίωνας Αγγελής, Λένα Τζιογκίδου, Σπύρος Ανδριανός και Λάζαρος Κολαξής. Μετά την ομιλία θα ακολουθήσει ανοιχτή συζήτηση με αναγνώστες και παρευρισκόμενους... Επιπλέον, το Comic Cultura φέρνει μια μίνι έκθεση των 6 -έως τώρα- εξωφύλλων του περιοδικού (παίρνοντας έτσι μια πρώτη ματιά και στο εξώφυλλο του επόμενου τεύχους)... Και οι εκπλήξεις δεν τελειώνουν εκεί... Για 50 τυχερούς, δώρο μια μεγάλη αφίσα Α3 σχεδιασμένη από τον Κωνσταντίνο Κάτσο, για την επέτειο του περιοδικού (συνοδεύεται με μια μπίρα από το μπαρ)... H ομιλία του cc να ξεκινά κατά τις 20:30... Site / Fb Nyctophilia.gr Το site αφιερωμένο στον Τρόμο, nyctophilia.gr, συμμετέχει επίσης σε αυτήν την πολύ ιδιαίτερη βραδιά, με την πρώτη παρουσίαση της έντυπης μορφής του ψηφιακού περιοδικού, Phantasmal! Πέραν την ομιλίας (ομιλητές: Ιλέην Ρίγα, Γιώργος Σκαγιάκος, Μαρκέλλα Ευθυμίου) θα ακολουθήσει και κλήρωση με 2 τυχερούς να παίρνουν το Phantasmal έντυπο στο χέρι τους! Site / Fb == Οι πόρτες ανοίγουν στις 19:00, στο Death Disco...

Λίγη ώρα πριν τα Reflections για τα 80 χρόνια Batman, εγώ και ο Νικόλας είχαμε τη χαρά να συνομιλήσουμε με δύο από τα βασικότερα μέλη του Comic Cultura, ενός εξαιρετικού περιοδικού με comic θεματολογία, το οποίο διατίθεται μέσω της πλατφόρμας Issuu. Συζητήσαμε με τον Ίωνα Αγγελή, εμπνευστή και αρχισυντάκτη του Comic Cultura, και συντάκτη του αγαπημένου μας site Smassing Culture, και τον Σπύρο Ανδριανό, μόνιμο συνεργάτη του Comic Cultura, και κάτοχο του blog για τα κόμικς, Comicmaniacs. Τ: Πώς ξεκίνησε το Comic Cultura και από ποιους; Ι: To Comic Cultura ξεκίνησε από εμένα, τον Ίωνα Αγγελή, και τον Σπύρο Ανδριανό. Αρχικά ως μία προσπάθεια για να υπάρξει ένα περιοδικό με κυρίως αρθρογραφία για τα κόμικς, με ιδέες για εφημερίδα ή έντυπο. Τελικά εξελίχθηκε όσο περνούσε ο καιρός. Η έμπνευση ήρθε το καλοκαίρι του 2018. Ν.: Σαν έντυπο ή σαν ένθετο; I.:Ή σαν έντυπο είτε σαν μία μικρή εφημερίδα… Σ.: Πώς ήταν το «Καρέ-Καρέ» ίσως… Ι.: Κάτι παρόμοιο. Αλλά τελικά αποφασίσαμε να γίνει ψηφιακό. Σ.: Τον Νοέμβρη του ’18, καταλήξαμε στη μορφή του ψηφιακού περιοδικού. Ι.: Επειδή παρακολουθούσα τι συνέβαινε στο issuu, είπα «Να μια πλατφόρμα που μπορούμε να εκφραστούμε κι εμείς». Και από κόμικς στο περιοδικό ξεκινήσαμε με δύο strip στο πρώτο τεύχος και από το δεύτερο και μετά βάζαμε όλο και περισσότερα comics. Το έχουμε κάπως 50-50 πλέον… Σ.: Αρθρογραφία και comics γνωστών και νέων καλλιτεχνών. Τ.: Πείτε μας μερικούς κομίστες και αρθρογράφους που συμμετέχουν. Σ.: Αρθρογράφος είναι κι ο Ίωνας, είμαι κι εγώ, ο Γιώργος ο Σαφελάς, τα παιδιά από το Smassing Culture, η Λένα Τζιογκίδου… Ι.: Ο Λάζαρος Κολαξής από το This is not a blog, ο Γιάννης Παπαδόπουλος, ο Διονύσης Τζαβάρας, ο Γιάννης Ιατρού και πολλοί άλλοι. Από κομίστες τον Κωνσταντίνο Κάτσο, τον Άρη Λάμπο, τον Θανάση Καραμπάλιο, την Φωτεινή Τυροβούζη, τον Λέανδρο, την Aniro, τον Σάββα Αμπατζίδη, τον Κώστα Μπεκιάρη, τον Παναγιώτη Τσαούση, τον Σπύρο Ανδριανό, τον Soloúp, τον Θοδωρή Παπαδόπουλο, και πάρα πολλούς άλλους, που συμπεριλαμβανομένου αυτούς που θα ακολουθήσουν στα επόμενα τεύχη, θα άγγιζε ώρα η απαρίθμηση. Γενικώς, το κάθε τεύχος προσθέτει και νέα άτομα στην ομάδα του, τόσο στα comics όσο και στα άρθρα, επειδή γενικότερα θέλουμε να έχουμε πολυφωνία και να πειραματιζόμαστε. Ν.: Αυτό ήθελα να σε ρωτήσω κι εγώ. Φαντάζομαι ότι κάθε τεύχος είναι διαφορετικό. Δεν είναι ότι «θα βάλουμε τόσα comics και τόσα άρθρα». Σ.: Μολονότι είναι ψηφιακό περιοδικό, κι αν έχουμε δυο-τρεις σελίδες στο ένα τεύχος παραπάνω δε χάθηκε ο κόσμος, προσπαθούμε να έχουμε τον ίδιο αριθμό σελίδων και να μοιράζονται τα comics με τα άρθρα. Σε κάθε τεύχος έχουμε ένα διαφορετικό αφιέρωμα. Ένα διαφορετικό κεντρικό θέμα. Ν.: Υπάρχει δηλαδή ένας βασικός άξονας και ταυτόχρονα υπάρχουν και άλλα. Τ.: Ένα παράδειγμα κεντρικού θέματος; Ι.: Στο τρίτο τεύχος μιλήσαμε για το diversity στα comics, τόσο για τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα, όσο και γενικότερα. Το εξώφυλλο υμνεί το diversity, καθώς μας παρουσιάζει τους Ρομά, ενώ στο τέταρτο συζητήσαμε για τα βραβεία Eisner. Θέλω και να προσθέσω κάτι, πάνω σε αυτό που είπε ο Σπύρος προ ολίγου: Δεν έχουμε συγκεκριμένες σελίδες πάντα. Κινούμαστε στο 50-50. Ισχύει αυτό. Από τη στιγμή όμως που εμείς δεν πληρώνουμε τους καλλιτέχνες και τους αρθρογράφους κι επειδή πολλές φορές μπορεί κάποιος να μην προλάβει να ετοιμάσει το υλικό που κανονίσαμε, έχουμε δηλαδή τέτοιου είδους ανατροπές, δεν έχουμε κάποιο προκαθορισμένο πρόγραμμα. Έχουν υπάρξει και περιπτώσεις που το πρόγραμμα αλλάζει και μία εβδομάδα πριν κυκλοφορήσει το τεύχος. Σ.: Αυτό παντού συμβαίνει. Απλώς εμείς τρέχουμε και δε φθάνουμε μετά. Ειδικά ο Ίωνας θα γεράσει πριν την ώρα του. Ν.: Νομίζω είναι φυσιολογικό, όταν συνεργάζεσαι με πάρα πολλά άτομα, κάποιος να μην προλάβει. Τ.: Τα deadlines είναι αυστηρά ή έχετε αφήσει πιο ελαστικά περιθώρια; Σ.: Στην αρχή μας κάνει αυστηρά deadlines, αλλά κατά την πορεία, όπως είπε κι ο ίδιος, ακόμη και δυο-τρεις μέρες πριν κλείσει το τεύχος παραδίδονται άρθρα έως και κόμικς. Ι.: Όχι, δεν έχουμε deadlines συγκεκριμένα, το αφήνουμε αόριστο. Πλέον επικοινωνούμε πολύ καιρό πριν με τους αρθρογράφους και τους καλλιτέχνες. Ν.: Σας έχουν δώσει ποτέ έτοιμο κείμενο, ή κάπου αλλού δημοσιευμένο; Σ.: Όχι. Προσπαθούμε να μην παίρνουμε δημοσιευμένα κείμενα, αν και στα πρώτα τεύχη είναι η αλήθεια ότι τα δικά μου κείμενα προέρχονταν από το blog μου, το Comic Maniacs, με κάποιες παραλλαγές: Πρόσθετα κάτι, αφαιρούσα κάτι άλλο. Αυτό όμως γινόταν λόγω έλλειψης χρόνου. Οι περισσότεροι δίνουν πρωτότυπα κείμενα. Και με το Smassing Culture γινόταν και γίνεται αυτό. Τα είχαν βάλει στο site τους και μετά σ’ εμάς. Και αυτό γινόταν όμως λόγω έλλειψης χρόνου. Σε κάποιους συνεργάτες, που δεν αποτελούν τη μόνιμη συντακτική ομάδα, τα κείμενα είναι πάντοτε πρωτότυπα. Ι.: Πάνω σ’ αυτό να προσθέσω κι εγώ ότι μερικές φορές βάζουμε κείμενα από άλλα sites, μόνο επειδή τυχαίνει να έχουμε στήλες για κριτικές σε comics και ταινίες. Όπως και να ‘χει, αν θέλω να βάλω μια κριτική σε ένα comic, μπορεί ο Σπύρος να έχει ήδη γράψει, οπότε θα χρησιμοποιήσω πάλι εκείνη. Απλά, σε κάθε κείμενο που έχουμε ήδη βάλει μέσα, ή θα πέσει κόψιμο, ή θα πέσει μία νέα εκδοχή του ίδιου αρθρογράφου. Εγώ θεωρώ ότι όλα είναι πρωτότυπα τα κείμενα. Ακόμη και αν τα ανακυκλώνουμε, γίνονται αλλαγές. Σ.: Τίποτα δεν είναι ολόιδιο δηλαδή. Copypaste δεν κάνουμε στο Comic Cultura. T.: Ερώτηση. Στα περιοδικά υπάρχουν πλατφόρμες όπως το Spotify, οι οποίες μπορούν να σου δώσουν βήμα κι ένα μεγαλύτερο κοινό ίσως; Ι.: Επειδή είχα ψάξει σε κάποια φάση τι γίνεται, να ξεκαθαρίσω πως από το πρώτο τεύχος ξεκίνησα με το Issuu, επειδή ήταν η πιο γνωστή σε έμενα πλατφόρμα, αν και έπειτα συνειδητοποίησα πως όσο καλό κι αν φαίνεται δεν είναι. Είναι μεν μία δωρεάν πλατφόρμα, όπου μπορείς να ανεβάζεις τεύχη, αλλά όπως και να ‘χει αναλυτικά στατιστικά δεν υπάρχουν. Ηλικιακό κοινό αναγνωστών π.χ.. Δεν μου δίνει διάφορα. Μου δίνει μόνο αναγνώσεις όπου και πάλι υπάρχουν πολλά προβλήματα. Για να έχεις μια καλύτερη ανταπόκριση με το Issuu πρέπει να πληρώσεις το premium πακέτο. Τ.: Ξεχνάς δηλαδή πρόσβαση σε Analytics. I.: Ναι. Δεν έχουμε πολλά στατιστικά. Έχουμε μόνο τα 3-4 βασικά. Όπως και να ‘χει δεν είναι εξυπηρετικά. Επειδή όμως είχα ψάξει αρκετά, υπάρχουν μερικές πλατφόρμες, οι οποίες όμως δεν πάνε καθόλου καλά σε επισκεψιμότητα. Δεν έχουν καν πολλά ανεβάσματα από περιοδικά. Αλλά ναι. Είναι φτωχός αυτός ο χώρος. Και ψηφιακά, πέρα από εμάς, μόνο μέσω κάποιας ιστοσελίδας μπορεί ένας δημιουργός να ανεβάσει κάποιο comic ή μέσω του deviant art. Σ.: Κάπως έτσι. Βέβαια εγώ κομίστας δεν βάζω εκεί μέσα (deviant art) γιατί φοβάμαι μην μου πάρουν ιδέες. Δεν ξέρω αν κατοχυρώνομαι ως δημιουργός. Πετάνε ένα copyright και όλα καλά. Δεν ξέρω αν κατοχυρώνονται. Ν.: Πλατφόρμες για περιοδικά δεν υπάρχουν, αλλά για comics έχουμε δει. Έτσι; Ι.: Ναι, στην Ελλάδα το So Comic είναι το πιο γνωστό. Ν.: Και στο εξωτερικό έχουν αναδειχθεί. Τ.: Πώς μπορεί κάποιος να κατεβάσει κάθε τεύχος του Comic Cultura; Ι.: Μέσω επικοινωνίας στη σελίδα μας στο facebook, είτε mail και λοιπά. Τ.: Από το Issuu; Ι.: Μέσα από το Issuu όχι δεν μπορεί. Πρέπει να βάλουμε το premium πακέτο και να πληρώσουμε ώστε να ελευθερώσουμε αυτή την επιλογή. Υπάρχει στα σκαριά μία ιδέα, μήπως κάνουμε κάποιο site δικό μας, αλλά οι απόψεις μεταξύ των μελών διαφέρουν. Αλλά όπως και να ΄χει, για να κατεβάσει κάποιος το τεύχος, πρέπει να επικοινωνήσει με μας. Δεν γίνεται αλλιώς. Ν.: Δε θα μπορούσατε να το δώσετε σε κάποιο site και να το κατεβάσουν από εκεί; Ι.: Η αλήθεια είναι ότι δεν το έχουμε δοκιμάσει, αλλά μπορούν να το ανεβάσουν στο site τους ποστάροντας το link, αλλά και πάλι οι αναγνώσεις δεν προσμετρούνται στο Issuu. Αυτό δημιουργεί ένα ακόμη πρόβλημα, ότι έχουμε εμείς 2000 κάτι αναγνώσεις. Τη στιγμή που έχει ανεβεί στο Smassing για παράδειγμα ως copied link δεν προσμετράτε. Στα blogs γίνεται κανονικά, αλλά σε sites διαφέρει το πράγμα. Τ.: Είδαμε ότι ο Μπλε Κομήτης σταμάτησε την λειτουργία του. Πού πιστεύετε ότι οφείλεται αυτό; Ν.: Είναι σημάδι των καιρών ή οφείλεται στην έλλειψη ενδιαφέροντος από μεγάλο μέρος του κοινού. Σ.: Εγώ δε θέλω να πιστέψω ότι η έντυπη μορφή του comic έχει πεθάνει ή έχει σβήσει. Μολονότι αυτό λένε και άνθρωποι που ακόμη ασχολούνται με τα comics, που ζούνε από αυτό. Σαν μαγαζάτορες πχ. Από τη μία γίνονται εκδηλώσεις, γίνονται φεστιβάλ, βλέπεις ότι κάτι έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια και από την άλλη δεν μπορεί να επιβιώσει ένα περιοδικό. Δεν μιλάμε τώρα για πολλά. Να υπήρχανε καμιά δεκαριά και να λέγαμε ότι το ένα τρώει το άλλο ή ότι δεν μπορεί να σηκώσει η αγορά τόσα. Ένα περιοδικό και δεν μπορεί να επιβιώσει; Κάπου είναι αντιφατικά αυτά τα πράγματα. Αλλά θέλω να πιστεύω ότι ακόμη δεν έχει πεθάνει η έντυπη μορφή του comic. Σίγουρα υπάρχει μία πτώση σε πωλήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Το φαινόμενο είναι παγκόσμιο. Τ.: Θα σου πω ένα ελληνικό φαινόμενο και θέλω τη γνώμη σου σε αυτό. Βγαίνει ένα comic, θα δούμε 2, 3, 4, 5 τεύχη, επειδή είναι διάσημο και θα πουλήσει στην αρχή, και μετά θα εξαφανιστεί. Δε θα βγει η συνέχεια. Το έχουμε ζήσει πολλές φορές. Σ.: Άμα είναι ξένο comic, έχει να κάνει με τα δικαιώματα. Ή κάνει κάτι ο εκδότης, που δεν ευχαριστεί τον ξένο εκδότη, και του παίρνει τα δικαιώματα. Δηλαδή, αν εμένα μου δώσει ο Bonelli να βγάλω comic και πάω και βάλω και Spiderman μέσα, θα μου πάρει και τα δικαιώματα ο Bonelli, θα τ’ ακούσω και από την Marvel. T.: Άρα δεν πιστεύεις ότι μπορεί να είναι παθογένεια κάποιου εκδοτικού οίκου, που πάει να μαζέψει π.χ. λεφτά στην αρχή και στη συνέχεια το αφήνει τελείως; Εμένα εκεί πηγαίνει το μυαλό μου. Σ.: Κι αυτό γίνεται! Εγώ θεωρούσα ότι, ενώ στη δεκαετία του ΄60 και ΄70 έβγαιναν ένας σκασμός περιοδικά, οι περισσότεροι Έλληνες εκδότες ήταν λιαν επιεικώς τσαρλατάνοι. Λίγοι ήταν οι σωστοί επιχειρηματίες. Ένας Τερζόπουλος πχ. Οι άλλοι ήταν άρπα κόλλα. Τώρα όμως, τα τελευταία χρόνια, ότι βγαίνει από Έλληνες εκδότες είναι καλό. Ι.: Επειδή είμαι ιδιαίτερα νέος στο χώρο και το Comic Cultura με βοήθησε να γνωρίσω πράγματα, θεωρώ ότι το πρόβλημα του Κομήτη, ήταν πως επρόκειτο για ένα αρκετά μονοδιάστατο περιοδικό. Ζούμε σε μία εποχή που ζητάμε το τέλειο πλέον, ο Κομήτης αυτή τη στιγμή έδινε τέλειες ιστορίες, ωραία κείμενα, λίγα αλλά καλά, τα γραφιστικά του ήταν οκ, όχι κάτι ιδιαίτερο. Αλλά επαναλάμβανε ένα συγκεκριμένο μοτίβο. Εγώ θεωρώ ότι κούρασε. Εμένα όχι, τον Σπύρο όχι, αλλά ίσως έναν άλλον αναγνώστη, που δεν έχει την ίδια τρέλα με εμάς. Ο μπλε κομήτης δεν πειραματιζόταν. Σ.: Θέλω να προσθέσω κάτι σε αυτό που είπε ο Ίωνας, για το μονοδιάστατο. Καλώς ή κακώς, τα περισσότερα περιοδικά ακολούθησαν τη συνταγή της Βαβέλ. Και το 9 της Ελευθεροτυπίας και ο Μπλε Κομήτης, κάτι που εμείς θέλουμε να το αποφύγουμε στο Comic Cultura και ευτυχώς το έχουμε καταφέρει. Πράγματα που ίσως δεν άρεσαν στον αρχισυντάκτη τους, τα αγνοούν τελείως και βάζουν μόνο όσα τους αρέσουν. «Τι μου αρέσει εμένα; Μου αρέσει το ευρωπαϊκό comic; Ε μόνο ευρωπαϊκό comic θα μπαίνει μέσα. Δε θα βάλω αμερικάνικο, δε θα βάλω manga». Δεν πάει όμως έτσι. Ο αείμνηστος ο Άγγελος Μαστοράκης στο «9» της Ελευθεροτυπίας, λάτρευε την Επιστημονική Φαντασία. Το διήγημα ήταν μόνο Επιστημονικής Φαντασίας. Το κοινό σου όμως δεν είναι μόνο αυτό. Μπορεί στον άλλο να αρέσει το horror. Βάλε κι ένα κείμενο horror. Ή δεν είχε βάλει τίποτα αμερικάνικο. Το μοναδικό αμερικάνικο comic που μπήκε στο «9» όλα αυτά τα χρόνια, ήταν το «League of Extraordinary Gentlemen». Δεν μπήκε κάτι άλλο αμερικάνικο. Δε μπορεί να είναι όλα άχρηστα. Εντάξει, μπορεί να μη σου αρέσουν οι σούπερ ήρωες. Θα πεις εγώ δε θα βάλω Batman και Spiderman και κλωτσοπατινάδα. Δεν είναι όμως όλα άχρηστα. Υπάρχουν και κάποια καλά. Βάλε Image. I.: Πάνω στον Μπλε Κομήτη θέλω να προσθέσω και κάτι ακόμη. Να ξεκαθαρίσουμε κατ’ αρχήν ότι ο Κομήτης είχε μερικές βάσεις. Ζητούσε εξαιρετική ποιότητα comic, τέλειο σενάριο, τέλειο σχέδιο, την καλύτερη συνέντευξη, τα καλύτερα κείμενα. Όταν βάζεις τόσο ψηλά τον πήχη τα πράγματα δυσκολεύουν. Είχαν θέσει ψηλά τον πήχη και σε θέμα χαρτιού, στην ποιότητα εκτύπωσης που εγώ το θεωρώ το καλύτερο χαρτί και το οποίο προμηθεύονταν από το εξωτερικό, δεν είναι καν ελληνικό αυτό το χαρτί. Είχαν θέσει τόσο ψηλά τον πήχη, κάτι που ίσως να προκαλέσει πρόβλημα και σε εμάς αν προχωρήσουμε σε έντυπο, αλλά και σε άλλα περιοδικά. Ο Κομήτης ήταν τόσο τέλειος σε μερικά βασικά τεχνικά θέματα. Ίσως γίνουν συγκρίσεις. Αν εγώ βγω τώρα έξω, με ένα Comic Cultura έντυπο, θα αντιμετωπίσω σύγκριση. Σ.: Από τη Βαβέλ και μετά συμβαίνει διαρκώς βέβαια αυτό, γιατί η Βαβέλ έκανε το πιο μεγάλο ΜΠΑΜ και διατηρήθηκε τόσα χρόνια, οτιδήποτε βγαίνει πάντοτε το συγκρίνουμε με τη Βαβέλ. Σ.: Όταν του μιλήσουν για τη Βαβέλ θα την κάνει τη σύγκριση. Τ.: Θέλω να πω ότι ζούμε σε μία εποχή μετά την κρίση, έχουν αλλάξει κάποια πράγματα και πλέον οι νέοι έχουν άλλες προσδοκίες. Μπορεί ναι μεν οι παλαιότεροι να είναι κάπως πιο «κολλημένοι», αλλά οι νέοι αναγνώστες είναι πιο «προσγειωμένοι». Ι.: Ως 17-χρονος, όπως και προείπα, ζούμε σε μία εποχή που τα θέλουμε όλα τέλεια. Και η γενιά μου το πιστεύει αυτό. Έχουμε τοποθετήσει πολύ ψηλά τον πήχη. Εντάξει, κι εμείς που είμαστε πιο πολύ της κουλτούρας άνθρωποι, ίσως είμαστε και πιο συμβατικοί. Σ.: Αν δεις ότι γίνεται πραγματική προσπάθεια με μεράκι, παραβλέπεις και κάποια τεχνικά προβληματάκια που θα υπάρχουν. Ι.: Δε διαφωνώ σε αυτό. Σ.: Ο κάθε ένας αναγνώστης, ξεχωριστά σαν οντότητα, θα είναι ευχαριστημένος όταν γίνεται το δικό του. Αν δείτε περιοδικά που έχουν στήλη αλληλογραφίας, ο καθένας κάνει τις προτάσεις του και αυτές τις θεωρεί σωστές. Αυτό που λέω εγώ θα γίνει. Βάλε αφίσες. Βάλε αφιέρωμα. Κάνε εκείνο. Κάνε το άλλο. Αλλιώς δε θα αγοράσω ξανά. Ο Έλληνας αναγνώστης εμ δεν αγοράζει, δε γκρινιάζει κι από πάνω. Αν ακούσεις τι ζητάει ο Έλληνας αναγνώστης… Ι.: Εμείς πάλι καλά δεν το έχουμε βιώσει ακόμη αυτό. Δεν υπάρχουν πολλές απαιτήσεις από εμάς. Σ.: Βάλε στήλη αλληλογραφίας να σου πω εγώ (γέλια). Ι.: Το περιμένω πως και πως η αλήθεια είναι. Θέλω προτάσεις από τους αναγνώστες. Τους ζητάω πολλές φορές να μου σχολιάσουν το τεύχος. Ζητάω την κριτική. Ν.: Είναι αυτό, ότι είμαστε μικρό κοινό και ταυτόχρονα θέλουμε τα πάντα να συμβαδίζουν με τις απαιτήσεις μας. Ι.: Ακόμη κι αν ακούς τους πάντες, πρέπει να έχεις κι εσύ κριτική σκέψη. Δηλαδή αν έρθει κάποιος με μία πρόταση ανέφικτη, θα του πω ωραία πρόταση, αλλά δε γίνεται. Ν.: Είπατε πριν ότι ο Μπλε Κομήτης ήταν λίγο μονοδιάστατος. Ήταν τι άρεσε στον αρχισυντάκτη ή τη συντακτική ομάδα, γιατί μπορεί και να συμπίπτουν τα γούστα. Η πολυσυλλεκτικότητα είναι ένας παράγοντας επιτυχίας ή κάπου χάνεται η μπάλα; Σ.: Εγώ νομίζω πως ναι. Γιατί καλύπτεις πλέον όλες τις ανάγκες των αναγνωστών σου. Ένας που του αρέσει το αμερικάνικο comic, δε θα αγόραζε Μπλε Κομήτη. Θα σου πετούσε κάτι καλό μέσα, θα το ‘χε πάρει κι αυτός. Όταν στο απορρίπτουν όμως, σου λένε «όχι αυτό δε θα μπει εδώ μέσα, με τίποτα», τότε τι γίνεται; Έπρεπε να γίνει το σχίσμα στη Βαβέλ για να πάει ο συχωρεμένος ο Μπαζίνας να βγάλει το «Dark Knight Returns» του Miller. Η Βαβέλ δε θα το είχε βγάλει ποτέ. Αμερικανιά θα ‘λεγε. Κι ας σατίριζε ο Μίλλερ την Αμερική και τα ιδανικά της. Ι.: Επειδή κι εγώ είμαι πολιτικά φορτισμένος σε κάποια θέματα και μπορεί να συμφωνούσα με τη Βαβέλ σε μερικά από αυτά, όπως και να ‘χει σαν αρχισυντάκτης δέχομαι comics, επικοινωνώ με καλλιτέχνες. Εμένα μου αρέσει το πολιτικό comic ή το horror. Δεν θέλουμε όμως να κάνουμε ένα περιοδικό αποκλειστικά horror ή αποκλειστικά political. Για αυτό και ψάχνουμε πολυφωνία. Να είναι πολυδιάστατο αυτό που δίνουμε έξω. Σ.: Και δε σημαίνει ότι θα σου βγει και πάντα. Μπορεί κάτι να μη σου βγει. Να μην άρεσε σαν τεύχος. Το έκανες όμως. Το προσπάθησες. Ν.: Πώς βλέπετε τους Έλληνες εκδότες όσον αφορά τα comics; Υπάρχουν λίγοι μεγάλοι παίκτες. Πώς βρίσκετε την αγορά; Τ.: Είναι φυσιολογικό να υπάρχει ένα τέτοιο ολιγοπώλειο; Ι.: Επειδή έχουμε επικοινωνία με τους περισσότερους εκδότες, πλέον το αναγνωστικό κοινό είναι μικρό. Πχ με την Τζέμα, με την οποία πρόσφατα έχω μια επικοινωνία, βλέπω ότι τα τιράζ που βγάζουν είναι πολύ μικρά. 500, 1000. Βλέπεις τον Λεωκράτη Ανεμοδουρά, ο οποίος συνεχίζει με ένα συγκεκριμένο μοντέλο, αλλά και πάλι τα τιράζ του τα έχει κόψει. Η Polaris, με τον Μπλε Κομήτη, ίσως έχασε από αυτό. Δεν ξέρω τι τιράζ είχε ο Μπλε Κομήτης, σίγουρα είχε τεράστιο, αν συγκρίνουμε με τα νούμερα του πρώτου τεύχους, που άκουσα πως πέρασαν τις 3000. Σ.: Δεν υπάρχουν μεγάλα τιράζ πλέον. Ξεχάστε τα. Κάποτε το Μίκυ Μάους πουλούσε 300.000 αντίτυπα τη βδομάδα και τώρα ζήτημα να πουλάει 1000. Έχουν αλλάξει οι εποχές. Με την τηλεόραση, τα videogames, τα social media. Πάντως εγώ πιστεύω ότι οι Έλληνες εκδότες, όσοι έχουν απομείνει, οι άνθρωποι είναι ρομαντικοί και απλώς αγαπάνε το μέσο και βγάζουν. Κέρδος δεν έχουν. Αυτό είναι το μόνο σίγουρο. Ι.: Βλέπεις όμως ότι υπάρχουν και μεγάλοι εκδοτικοί οίκοι, πχ Πατάκης ή Ίκαρος, οι οποίοι βγάζουν comics. Εκείνοι θα βγάλουν ένα δύο το χρόνο, τα οποία έχουν το προνόμιο ότι θα πάνε στα ΕΒΚ, θα πάρουν κάμποσα βραβεία. Ξέρουν ότι θα έχουν τεράστια αποδοχή. Και αυτό που διάβασα πρόσφατα, ο «Γιαννούλης Χαλεπάς», το βιογραφικό αυτό comic που έκανε ο Θανάσης ο Πέτρου με τον Δημήτρη τον Βανέλλη, ήταν ένα απίστευτο comic. Έπαθα την πλάκα μου. Και είχε βγει από τον Πατάκη. Και ο Πατάκης γενικώς βγάζει πολύ καλές εκδόσεις κόμικς τελευταία. Σ.: Έχει μπει στο παιχνίδι. Βγάζει και καλές δουλειές. Ν.: Από το comic πάντως, οι περισσότεροι εκδοτικοί «μπαίνουν» μέσα. Τ.: Πόσο εύκολη ή δύσκολη είναι η επιβίωση για τους δημιουργούς που βρίσκονται στον ελλαδικό χώρο; Είναι κι εκείνοι ρομαντικοί, όπως οι εκδότες; Σ.: Εκείνοι δεν είναι απλώς ρομαντικοί. Κουβαλούν και μία δόση τρέλας. Σου μιλάω εκ πείρας. Το κάνουμε επειδή αυτό το πράγμα μας αρέσει. Ξέρουμε εξ’ αρχής ότι λεφτά δε θα βγάλουμε από αυτό. Εγώ δηλαδή, δύο άτομα ξέρω που να έχουν βγάλει λεφτά στην Ελλάδα με τα comics τους, με τις δημιουργίες τους. Ο πιο γνωστός ο Αρκάς. Από ‘κει και πέρα, αν δεν απορροφηθούν από την αγορά του εξωτερικού, δεν βγάζεις λεφτά στην Ελλάδα από το comic. Εκτός αν γίνεις ελαιοχρωματιστής ή κάνεις κανένα εξώφυλλο για κάποιο παραμυθάκι. Άλλο εικονογράφηση και άλλο το κόμικ. Ν.: Επειδή στο comic μπορεί να υπάρχει και σεναριογράφος και σχεδιαστής, ποιος από τους δύο επιβιώνει πιο εύκολα; Γιατί αν είσαι σεναριογράφος, δεν μπορεί εύκολα από το βιβλίο να πας στο comic. Έχει τις ιδιαιτερότητές τους. Σ.: Και για τους δύο είναι δύσκολο, αλλά για το σχεδιαστή περισσότερο. Ι.: Εγώ θεωρώ ότι υπάρχουν τρεις Τέχνες που συνδυάζονται άμεσα: Λογοτεχνία, Comic, Κινηματογράφος. Η Λογοτεχνία είναι αυτό, τέλος. Τα Comics έχουν και Λογοτεχνία και Ζωγραφική. Ενώ ο Κινηματογράφος συνδυάζει τα υπόλοιπα δύο και σου βάζει και την κάμερα. Στην Ελλάδα είναι δύσκολο. Πάρα πολλοί λίγοι ζουν από αυτές τις Τέχνες. Και στα κόμικς, μιλάμε για περιπτώσεις καλλιτεχνών που τα ονόματά τους τα έχουμε δει εκατοντάδες φορές, είτε σε περιοδικά, είτε σε άλμπουμ, αλλά ναι, οι περισσότεροι είναι ρομαντικοί. Ο καθένας έχει τη δουλειά του και θα κάνει κι ένα comic. Σ.: Και το Comic Cultura για ρομαντικούς λόγους έγινε. Για την τρέλα μας. Τ.: Κλασσική ερώτηση που κάνουμε στην εκπομπή και θα ήθελα να μου απαντήσετε ξεχωριστά. Marvel ή DC; Σ.: Εγώ τρέφω αγάπη και για τις δύο εταιρίες. Έχω μεγαλώσει με comics τους, τα συλλέγω χρόνια, σίγουρα όμως ένα μέρος στην καρδιά μου για την Marvel. Αυτό δε σημαίνει ότι απορρίπτω τη DC ή βάζω διλήμματα. Σίγουρα έχω μία σχέση καλύτερη με τη Marvel, αλλά και τη DC την αγαπώ. Και δεν ασχολούμαι με τις ταινίες για να σχολιάσω τα Cinematic Universes. Μιλάω για τα comics. Ι.: Από άποψη comics, ότι και να κάνεις, η DC είναι κορυφή. Είμαι πολύ κάθετος, γιατί η DC πειραματίστηκε τόσο καιρό. Έκανε και κάνει τρομερά πράγματα. Η Vertigo έκλεισε, κλαίμε ναι. Σ.: Αυτό ήταν τρομερό δηλαδή με τη Vertigo; Ή το New 52 το θεωρείτε επαναστατικό; Ξέγραψαν μέσα σε ένα χρόνο και γύρισαν οι μισοί ήρωες εκεί που ήταν; Οι άλλοι μισοί έχουν μείνει στο New 52 κι είναι ένας αχταρμάς; Ν.: Είναι λίγο αχταρμάς, αλλά έβγαλε και ωραίες ιστορίες το New 52. Σ.: Βεβαίως έβγαλε. Ι.: Στις ταινίες, επίσης, αν μου πεις ότι η DC είναι καλύτερη, πάλι θα έχουμε θέμα. Είμαι φουλ Marvel. Εγώ θεωρώ ότι η DC βέβαια αρχίζει και πειραματίζεται. Πχ το Joker που έρχεται σύντομα. Όπως και να ‘χει, η Marvel έχει ένα μοντέλο που λειτουργεί και μου αρέσει. Μιλάμε για ταινίες, όπως το Endgame, την πιο επική ταινία που έχει βγει. Γι’ αυτό πρέπει να τα λέμε. Τ.: Ποια είναι τα αγαπημένα σας αναγνώσματα, όσον αφορά τα comics; Ι.: Εγώ ξεκίνησα με τα κλασικά: Λούκυ Λουκ, Αστερίξ. Αλλά μέσα σ’ όλα αυτά διάβαζα πάρα πολύ Μπλεκ και Μαρκ. Και μετά απέκτησα κόλλημα με την Ντίσνεϊ. Είχα μείνει πολλά χρόνια σ’ αυτό το όριο των 80s, των κλασικών comics και όχι Βαβέλ και λοιπά. Νομίζω ότι γύρω στα 15 μου άρχισα να ψάχνω το αντικείμενο ιδιαίτερα. Σιγά-σιγά. Κομήτης, Βαβέλ, 9. Τώρα σε καλύτερα comics, σίγουρα «Οι νέες περιπέτειες του Φάντομ Ντακ» είναι κορυφή από κάθε άποψη. Το Dark Knight Returns σίγουρα. Ήταν απίστευτο. Και το Watchmen. Πολύ κλασικές επιλογές. Αλλά και το Colombo του Altan ήταν τρομερό. Το «Saga», επίσης. Το «Understanding Comics» του Scott McCloud, το οποίο το διάβασα το Πάσχα, και μου άλλαξε την όλη μου αντίληψη για τον χώρο. Τελευταίο ήταν το «Mister Miracle» του Tom King. Σίγουρα έχω ξεχάσει πολλά να αναφέρω. Σ.: Εγώ, όπως όλα τα παιδιά, ξεκίνησα με της Ντίσνεϊ, Μίκυ Μάους, Λούκυ Λουκ και Αστερίξ. Αρχές ’80 γνώρισα τα υπερηρωικά comics κι έγινα μανιώδης συλλέκτης μέχρι και σήμερα. Αλλά γενικά μου αρέσει και η Γαλλοβελγική Σχολή και Manga έχω διαβάσει και το ερωτικό comic μου αρέσει. Δεν υπάρχει κάτι που να μην μου αρέσει στα comics. Σίγουρα στα Αμερικάνικα έχω μία μεγαλύτερη αγάπη. Έχω διαβάσει τα περισσότερα. Ι.: Πάντως το comic που θεωρώ καλύτερο όλων των εποχών και έχω ως σημείο αναφοράς, είναι σίγουρα το «Κόρτο Μαλτέζε». Ήταν το πρώτο σοβαρό comic και που με ενθουσίασε με ιδιαίτερο τρόπο. Σ.: Φυσικά αν μιλάμε για comic strip, θα πούμε το Crazy Cat. Απίστευτη δουλειά. Το ζητούσα από γνωστό κομιξάδικο και δεν ήξεραν πιο είναι. Μου έλεγαν ποιο είναι αυτό; Τ.: Τι στόχοι υπάρχουν για το Comic Cultura; Ι.: Το Comic Cultura, ως τώρα, έχει ως στόχο να δώσει βήμα σε νέους καλλιτέχνες να εκθέσουν τη δουλειά τους. Και καταξιωμένους, αλλά κυρίως νέους. Να επεκτείνει λίγο τον όρο αρθρογραφία στα comics. Στην αρθρογραφία θέλουμε να φέρουμε θέματα που είναι ή αμφιλεγόμενα, ή έχουν σχέση με κοινωνικοπολιτικά ζητήματα. Υπάρχει πόλωση και πολλές φορές πρέπει να πιάσεις μία πλευρά και να κλείσεις αυτό το κομμάτι. Η αλήθεια είναι πως εμείς το έχουμε ψιλοορίσει. Τι είμαστε και ποιες πολιτικές απόψεις έχουμε. Όπως και να ‘χει, οι στόχοι μας είναι αυτοί. Να επεκτείνουμε λίγο τον ρόλο των comics στην Ελλάδα και για αυτό το ψηφιακό ίσως βοηθάει σε αυτό το κομμάτι, καθώς είναι δωρεάν, αλλά είναι και ψηφιακά. Αν καταφέρω να δείξω την Τέχνη αυτή, σε άτομα που δεν έχουν σχέση με τα comics και καταφέρω να τους κάνω αναγνώστες, εγώ θα μείνω ικανοποιημένος. Σ.: Αυτό θα είναι το μεγαλύτερο κέρδος. Ι.: Και από το 5ο τεύχος, που εισάγουμε το English version του Comic Cultura, είναι κάτι πολύ σημαντικό, και κάτι που θεωρώ μεγάλο επίτευγμα. Εάν δούμε νέους Έλληνες καλλιτέχνες να εκδίδουν δουλειές στο εξωτερικό, μπορώ να πω με το χέρι στη καρδιά πως θα μπορώ να πεθάνω ήσυχος –ναι στα 17 μου συζητάω για το θάνατο, όσο περίεργο και αν φαίνεται. Ν.: Ένα μήνυμα για τους αναγνώστες του anthem.gr; Ι.: Η underground φάση, που ευδοκιμεί στις μέρες μας, το ρετρό και όλα αυτά τα ρεύματα, πρέπει να τα αποδεχόμαστε, πρέπει να τα βλέπουμε με θετική σκέψη. Γενικότερα, εμείς καλούμε τον κάθε αναγνώστη, τον κάθε άνθρωπο της κουλτούρας να έρθει σε μας, είτε να συνεργαστούμε, είτε να μας διαβάσει, είτε να μας πει δύο απόψεις. Θέλουμε να ενισχύσουμε το χώρο όσο γίνεται και να στηρίξουμε τις Τέχνες. Και το anthem.gr χαίρομαι που αντιπροσωπεύει με τόσο όμορφο τρόπο την underground, και την κουλτούρα των τεχνών… Σ.: Και γενικά κάντε αυτό που αγαπάτε. Ότι κι αν είναι αυτό από pop κουλτούρα. Είτε είναι μουσική, είτε κινηματογράφος. Ό, τι και να σας λένε, εσείς κάντε αυτό που αγαπάτε. Αυτό που σας αγγίζει περισσότερο. Και ευχαριστούμε πολύ για τη φιλοξενία. --- Link

Διαβάστε το αφιέρωμα ψηφιακά και εδώ: https://issuu.com/ionasaggelis/docs/comiccultura_3_fin

Διαβάστε το αφιέρωμα ψηφιακά και εδώ: https://issuu.com/ionasaggelis/docs/comiccultura_3_fin

Διαβάστε το αφιέρωμα και σε ψηφιακή μορφή εδώ: https://issuu.com/ionasaggelis/docs/comiccultura_3_fin

Διαβάστε την συνέντευξη ψηφιακά και εδώ: https://issuu.com/ionasaggelis/docs/comiccultura_3_fin

Διαβάστε την συνέντευξη ψηφιακά και εδώ: https://issuu.com/ionasaggelis/docs/comicultura04

Μετά τις εκλογές, μέσα στο κατακαλόκαιρο, τι καλύτερο από μία χαλαρή, γεμάτη συζητήσεις και δρώμενα, εκθέσεις και εκδηλώσεις, workshops και παρέα; Αυτά και πολλά παραπάνω έρχεται να προσφέρει το Smass Fest 2019, που για δεύτερη χρονιά συγκεντρώνει όλα τα nerd τέρατα της Αθήνας, για ένα απίθανο Παρασκευοσάββατο, που αλλού, στην Λέσχη Αναιρέσεις, στην Ιπποκράτους 175Β! Στις 12 και 13 Ιουλίου, οι πόρτες ανοίγουν στις 16:30 και κλείνουν αργά το βράδυ, και για ακόμη μια χρονιά εγγυάται έναν δροσερό τόπο συνάντησης, συζήτησης και διασκέδασης! To εξώφυλλο του fest το φιλοτέχνησε η Γεωργία Ζάχαρη! Στα πλαίσια του φεστιβάλ θα υπάρξουν και δύο εκθέσεις, επειδή η τέχνη δεν σημαίνει μόνο συζητήσεις και διασκέδαση, αλλά κυρίως καλλιτεχνική δημιουργία, με έργα δεκάδων καλλιτεχνών του χώρου των κόμικ, η έκθεση με τίτλο «Ενάντια στον Κοινωνικό Αποκλεισμό» μέσω της οποίας δίνετε το βήμα στους καλλιτέχνες να εκφράσουν λόγο για τον κίνδυνο κοινωνικών φαινομένων όπως ο σεξισμός και ο ρατσισμός, σε μια χρονιά που στιγματίστηκε απ’ τη δολοφονία του Ζακ. Επιπλέον θα υπάρξει μία fan art έκθεση που γιορτάζει τα 80 χρόνια Batman και αποτελείται αποκλειστικά από έργα που μας έστειλαν φίλοι του site μας. Το πρόγραμμα της εκδήλωσης έχει ως εξής: Παρασκευή 12 Ιουλίου 17:00 Workshop «Eισαγωγή στο DnD» -- Για όλους εκείνους που θέλουν να μάθουν ποιο είναι εκείνο το παιχνίδι που παίζουν στο Stranger Things, και γενικότερα για εκείνους που επιθυμούν να γνωρίσουν τα παιχνίδια των '80ς, μία απαραίτητη εισαγωγή και ένα πρώτο παιχνίδι του DnD θα έχετε την ευκαιρία να το βιώσετε εντός του φεστιβάλ! Αρχάριοι μεταξύ αρχάριων, όσοι θέλουν μπορούν βιώσουν μια ιστορία από τον κόσμο του DnD που σκοπό έχει να τους μάθει τα βασικά για το role playing, τα mechanics αλλά και τη μαγεία Και, ίσως το πιο βασικό, να καταλάβουν τα memes που ρίχνει το Smassing Culture κάθε τόσο και να διασκεδάσουν. Γιατί το καλύτερο μέρος του DnD είναι τελικά αυτό: δεν υπάρχουν λάθος τρόποι να παίξεις, αρκεί να διασκεδάζεις. Για να δηλώσετε συμμετοχή στείλτε στο mail smassculture@gmail.com . 20:00 Συζήτηση «Το καρέ που δεν ταίριαξε πουθενά, Ριζοσπαστικότητα στα κόμικ». Ομιλητές: Γιάννης Κουκουλάς, Ιστορικός Τέχνης και Συγγραφέας – Καρέ Καρέ, Στιβ Στιβακτής, καλλιτέχνης -- Η πρώτη εκδήλωση με θέμα τα κόμικς, όπου εκεί θα υπάρξει μία ανοιχτή συζήτηση με το κοινό. 22:00 Stand Up Comedy – Οpen Mic Παρουσιαστής: Δημήτρης Δούκογλου -- Μία καλοκαιρινή μπόρα γέλιου με τη μορφή παράστασης open mic. Θα εμφανιστούν επίσης: Γιώργος Αλεβίζος, Ευθύμιος Γκοριτσας, Άλκης Καζαμίας, Δημήτρης Λιάκος, Ειρήνη Ξυγκάκη, Σταύρος Οικονομίδης, Δημήτρης Παλλιγκίνης, Γιάννης Παυλόπουλος, Βασίλης Τσεμπερλίδης, Σπήλιος Φλώρος, Δημήτρης Χριστοδούλου και ο Στέλιος Ανατολίτης! Σάββατο 13 Ιουλίου 17:00 Worshop «Όταν ο Σούπερμαν μίλησε ελληνικά, Μεταφράζοντας κόμικ» Εισηγητής: Νίκος Kαμπουρόπουλος, μεταφραστής κόμικ και εκδόσεις Webcomic -- Ο ειδικός καλεσμένος που θα αναλάβει το εργαστήρι θα εξηγήσει τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθεί ο επίδοξος μεταφραστής για να φέρει εις πέρας το έργο του, θα διευκρινίσει πιθανές παγίδες που εμφανίζονται από τη μετάβαση της μίας γλώσσας στην άλλη και θα μας δώσει παραδείγματα από την δική του δουλειά στο χώρο των κόμικς. Στόχος είναι να δοθούν σε κάθε επισκέπτη μερικά (βασικά και μη) εφόδια, ώστε να μάθει και ο ίδιος να μεταφέρει στη γλώσσα μας τα λόγια στα λευκά μπαλονάκια, έξυπνα και δημιουργικά. Για να δηλώσετε συμμετοχή στείλτε στο mail smassculture@gmail.com . 18:00 Workshop «Φτιάξε τον δικό σου Υπερήρωα» Εισηγητής: Ευγενία Κουμάκη, κομίστρια -- Οι συμμετέχοντες έχουν τη δυνατότητα να βάλουν τις σκέψεις τους στο χαρτί και να δημιουργήσουν τον δικό τους υπερήρωα. Το εργαστήρι θα διαρκέσει περίπου τρεις ώρες, υπό την καθοδήγηση της Ευγενίας Κουμάκη. Σκοπός του είναι να μάθει πολύτιμες τεχνικές, όπως αξιοποίηση του χώρου στο χαρτί και της γραφικής σας ύλης, ώστε να δώσετε σάρκα και οστά στο δημιούργημά σας, από το μηδέν. Εκτός από το σχέδιο, θα χτίσετε συνολικά τον χαρακτήρα, πλάθοντας και ένα μικρό backstory που θα περιγράφει λεπτομέρειες όπως η ταυτότητά του και οι δυνάμεις του. Μπορείτε να πάρετε στοιχεία από τη ζωή σας ή τη φαντασία σας: όλα επιτρέπονται. Ειδικές γνώσεις δεν προαπαιτούνται, μόνο όρεξη και επιμονή! Για να δηλώσετε συμμετοχή στείλτε στο mail smassculture@gmail.com . 20:30 Εκδήλωση «Εμπρός Πίσω! Γιατί τόση Νοσταλγία πια;». Ομιλητές: Δημοσθένης Χριστόπουλος από το Nerd Things, Σταματίνης Νίκος από το Skra Punk, Πάνος Παπαγεωργίου από το Comicdom -- Λίγες μέρες μετά την 3η σεζόν του Stranger Things και σε μια περίοδο που η ποπ κουλτούρα έχει καταληφθεί από απανωτά κύματα νοσταλγίας για τις περασμένες δεκαετίες, χρειάζεται να σταματήσουμε και να σκεφτούμε. Τι μας τραβάει τόσο πολύ στα 80s; Γιατί τα 90s φαίνονται ξαφνικά σαν χρυσή δεκαετία; Αποστρέφουμε το βλέμμα μας από το παρόν και τις δικές του δυνάμεις και δυνατότητες; Πρόκειται για κάποια νέα τάση ή υπάρχει μια διαρκής αναζήτηση για κάποια υποτιθέμενη αγνή εποχή; 22.30 Πάρτυ! -- Μια Nerd γιορτή κλείνει όπως κάθε γιορτή που σέβεται τον εαυτό της: Με μαραθώνιο Star WaΜε Πάρτυ στην ταράτσα. Ένα event που υπόσχεται πολύ γέλιο και πολύ κουβέντα! 12 και 13 Ιουλίου όλοι εκεί!

Γίνονται τόσο πολλά πράγματα γύρω από τα κόμικς τα τελευταία χρόνια που είναι δύσκολο να τα προλάβεις όλα. Μοιραία, μεταθέτεις τις παρουσιάσεις νέων εκδόσεων και τις αναφορές σπουδαίων γεγονότων σε μελλοντικά τεύχη. Και κάποια στιγμή συνειδητοποιείς ότι έχεις αφήσει εδώ και καιρό στην «άκρη» κάποιο από τα καλύτερα. Το διμηνιαίο περιοδικό Comic Cultura είναι «από τα καλύτερα» που έχουν κυκλοφορήσει στον, έστω και αμιγώς ηλεκτρονικό, εξειδικευμένο Τύπο για τα κόμικς. Και έφτασε ήδη στο τρίτο τεύχος του με πλούσια ύλη, τόσο καλλιτεχνικά όσο και δημοσιογραφικά. Στις 68 σελίδες του φιλοξενούνται γελοιογραφίες και κόμικς από Ελληνες δημιουργούς (Σάββας Αμπατζίδης, Ξανθός Βενιζέλος, Ελενα Γώγου, Αλέξανδρος Θωμάς, Κωνσταντίνος Κάτσος, Περικλής Κουλιφέτης, Αρης Λάμπος, Κώστας Λουπασάκης, Χάρης Μακρυγιάννης, Παναγιώτης Μητσομπόνος, Θεόδωρος Παπαδόπουλος, Soloup, Κωνσταντίνος Σκλαβενίτης, Τέτη Σώλου, Παναγιώτης Τσαούσης) και πολλά ενδιαφέροντα άρθρα. Ανάμεσά τους το μεγάλο αφιέρωμα στη διαφορετικότητα στο οποίο εντάσσεται και το πανέμορφο εξώφυλλο της Φωτεινής Τυροβούζη με μια μητέρα Ρομά, αγκαλιά με το παιδάκι της, συνέντευξη του διαδόχου του Morris στις ιστορίες του Λούκυ Λουκ, Achde από τον Γιάννη Ιατρού και τον Ιωνα Αγγελή, παρουσιάσεις νέων ελληνικών και ξένων εκδόσεων, κινηματογραφικών ταινιών και τηλεοπτικών σειρών, ρεπορτάζ κ.ά. Και όλα αυτά εντελώς δωρεάν στην ηλεκτρονική πλατφόρμα isuu.com όπου φιλοξενούνται, επίσης δωρεάν, και τα δύο προηγούμενα τεύχη. Το πιο εντυπωσιακό, όμως, με το Comic Cultura είναι ότι κυκλοφορεί υπό τη διεύθυνση και την επιμέλεια ενός δεκαεπτάχρονου παιδιού, του Ιωνα Αγγελή, που έχει καταφέρει να συγκεντρώσει πλειάδα σημαντικών δημιουργών και αρθρογράφων και να συνθέσει ένα επαγγελματικού επιπέδου περιοδικό. Οταν γνωρίσαμε από κοντά τον Ιωνα κατά τη διάρκεια του Comicdom, στην εκδήλωση για τα πέντε χρόνια του Καρέ Καρέ, η ωριμότητά του και το όραμά του για τα κόμικς μάς εξέπληξαν. Το περιοδικό του ήταν ακόμη μία ευχάριστη έκπληξη στο πρώτο τεύχος. Τώρα πια, ήδη στο τρίτο τεύχος και με το τέταρτο στα σκαριά, είναι βέβαιο ότι το Comic Cultura δεν αποτελεί «έκπληξη» ούτε παροδική προσπάθεια. Είναι ένα περιοδικό που έχει και μπορεί να προσφέρει πολλά στα ελληνικά κόμικς. Πηγή Το τρίτο τεύχος του Comic Cultura