Αναζήτηση στην Κοινότητα

Άλμπουμ των Fabien Vehlmann (σενάριο), Jason (σχέδιο) και Hubert (χρώματα), που εκδόθηκε από την Glénat το 2011. Όπως και στις περισσότερες δουλειές του Jason, το είδος είναι μάλλον δύσκολο να καθοριστεί, αλλά θα έλεγα ότι είναι το Νησί των Θησαυρών με γερές δόσεις sci-fi και χιούμορ. Στα αγγλικά έχει μεταφραστεί από την Fantagraphics, που το έβγαλε λίγους μήνες μετά την γαλλική έκδοση. Η μικρή Gwenny ζει μόνη με την τρελή μητέρα της, αφού ο πατέρας της τους παράτησε πριν μερικά χρόνια για ν' αναζητήσει τους θησαυρούς του θρυλικού Νησιού των Εκατό Χιλιάδων Τάφων. Μια μέρα στην παραλία, βρίσκει μέσα σ' ένα μπουκάλι, έναν χάρτη για το ίδιο νησί και αποφασίζει να αναζητήσει τον μπαμπά της. Πείθει ένα πειρατικό πλήρωμα να την βοηθήσει κι έτσι ξεκινάει για τον μυστηριώδη προορισμό της... Για το σχέδιο δεν έχω κάτι να πω. Πρόκειται για το τυπικό, μινιμαλιστικό στυλ του Jason με τους ζωόμορφους χαρακτήρες. Από την άλλη, το σενάριο είναι αισθητά ανώτερο από άλλα κόμικς του. Σίγουρα πιστώνεται στον Vehlmann, αλλά κάτι μου λέει ότι έχει βάλει και ο ίδιος το χεράκι του. Τα βασικά συστατικά (ανακάτεμα ειδών, τρόπος αφήγησης, deadpan/black χιούμορ) είναι παρόντα, αλλά η ιστορία είναι πιο αστεία και ευρηματική. Δεν είναι κάποιο φανταστικό κόμικ, αλλά διαβάζεται ευχάριστα, είναι σίγουρα πρωτότυπο και προσφέρεται για πολλαπλές αναγνώσεις. Κατ' εμέ στα 2-3 καλύτερα του Νορβηγού δημιουργού, που μπορεί εύκολα να απολαύσει και κάποιος που δεν έχει ασχοληθεί μαζί του. Βαθμολογία: 7,8/10

Ένα κόμικ από τον Νορβηγό Jason και χρώματα απο τον Hubert. Αρχικά, είχε κυκλοφορήσει στα γαλλικά από τις Editions de Tournon - Carabas / Jason. Επειτα, κυκλοφόρησε στα αγγλικά από την Fantagraphics τον Οκτώβριο του 2007 και έγινε 2η εκτύπωση το 2011. Έγχρωμο, 48 σελίδων. Διακρίσεις: -2008 Eisner Award WINNER: Best U.S. Edition of International Material -2008 Harvey Award Nominee: Best Single Issue or Story Η ιστορία Βρισκόμαστε σε έναν κόσμο ανθρωπόμορφων ζώων με κεντρικό χαρακτήρα έναν ανθρωπόμορφο σκύλο. Ένας κόσμος που επικρατεί η ωμή βία, η έλλειψη πολλών συναισθηματισμών και ουσιαστικής σύνδεσης μεταξύ των ατόμων. Είναι νόμιμο ένας πληρωμένος δολοφόνος να διατηρεί γραφείο ακριβώς όπως θα έκανε πχ ένας γιατρός. Εκεί μπορεί κάποιος να υπογράψει συμβόλαιο στο οποίο θα συμφωνηθεί το ποιον/ποιους επιθυμεί να δολοφονηθούν, χωρίς να ενδιαφέρουν οι λόγοι. Αυτή ακριβώς είναι η δουλειά του πρωταγωνιστή. Όμως, τι γίνεται όταν έρχεται ένας πελάτης που του ζητά να σκοτώσει τον Αδόλφο Χίτλερ, τον όποιο θα βρει ταξιδεύοντας στο χρόνο με μια χρονομηχανή; …Δέχεται την πρόταση και τότε τα πράγματα μπερδεύονται. Σε 50 σελίδες, με ένα σχέδιο απλό και με διαλόγους όσο το δυνατόν τους πιο απαραίτητους για τη ροή της ιστορίας, ο Jason δημιουργεί ένα πολύ, πολύ καλό κομικ!! Χωρίς να υπερτονίζει την σκληρότητα του κόσμου που εχει φτιάξει, καταφέρνει να περάσει την ανάλογη ατμόσφαιρα και με ένα ιδιαίτερο χιούμορ σε σημεία. Γίνεται κατα ενα περίεργο τρόπο ακόμα και ρομαντικό & γλυκό, που δεν το πολυπεριμενεις. Κάποιες κριτικές: πηγή0, πηγή1, πηγή2

Δύο θρύλοι συναντιούνται με όχι και τον πιο ορθόδοξο τρόπο. Από τον Jason και την συλλογή Pocket Full of Rain and Other Stories της Fantagraphics, εύρημα του GeoTragikou.

Από το Meow, Baby! του Jason (εκδ. Fantagraphics), ένα στριπάκι με τον Κόμη Δράκουλα και τον Βαν Χέλσινγκ!

Από τον Jason

Ένα βουβό δισέλιδο του Jason, παρμένο από τη συλλογή Meow, Baby! της Fantagraphics.

Ένα κόμικ από τον Νορβηγό σχεδιαστή Jason, με χρώματα από τον Hubert. Αρχικά κυκλοφόρησε στα γαλλικά από τις εκδόσεις Carabas το 2004, ενώ έναν χρόνο αργότερα, το 2005, κυκλοφόρησε στα αγγλικά από τις εκδόσεις Fantagraphics, όπως όλα του τα έργα. Αυτές τις μέρες έκατσα και έψαξα για διάφορα σημαντικά και ενδιαφέροντα έργα Ευρωπαίων σχεδιαστών/σεναριογράφων και αυτά του Jason μου τράβηξαν ιδιαίτερα την προσοχή. Διάβασα περιλήψεις των ιστοριών του, είδα τα σχέδια, έριξα μια προσεκτική ματιά σε διάφορες κριτικές των έργων του, και είπα ότι καλά θα έκανα να διαβάσω κάποιο κόμικ του. Αυτό βρήκα σχετικά φθηνά σήμερα (φθηνό γενικά, αλλά μάλλον ακριβό για το μέγεθός του), με αυτό είπα να έρθω για πρώτη φορά σε επαφή με το έργο του. Ε, δεν πιστεύω ότι θα μπορούσα να κάνω καλύτερη αρχή. Το κόμικ ανήκει γενικά και αόριστα στο είδος των κλασικών αστυνομικών νουάρ, ένα είδος που με εξιτάρει αφάνταστα. Όμως θα έλεγα ότι ο Jason δεν ήθελε να γράψει απλά μια νουάρ ιστορία με στοιχεία των ταινιών του Χίτσκοκ και μυθιστορημάτων μεγάλων συγγραφέων του είδους, αλλά κάτι παραπάνω, κάτι με κοινωνιολογικές και... υπαρξιακές προεκτάσεις. Έτσι μου φάνηκε δηλαδή, με βάση αυτά που έζησε και τράβηξε ο πρωταγωνιστής της ιστορίας. Όσον αφορά την ιστορία, δεν θέλω να πω κάτι, γιατί όσα λιγότερα ξέρει κανείς, τόσο το καλύτερο. Είναι απλή μεν, αλλά τόσο μα τόσο εθιστική και εξαιρετικά δοσμένη, που κρατάει το ενδιαφέρον του αναγνώστη από την αρχή μέχρι το (δυνατό) τέλος. Επίσης το σχέδιο είναι μινιμαλιστικό και αρκετά ιδιαίτερο, σίγουρα δεν είναι για όλα τα γούστα. Εδώ που τα λέμε, ούτε ο τρόπος αφήγησης και γραφής ίσως να μην είναι για όλα τα γούστα, με τους λίγους και τους απλώς απαραίτητους διαλόγους. Με μια πρώτη ματιά, ίσως να είναι ένα κόμικ που δεν θα ενθουσιάσει και πολλούς. Ούτε εγώ ενθουσιάστηκα ακριβώς όταν το έπιασα στα χέρια μου, ένιωσα όμως ότι θα διάβαζα κάτι το διαφορετικό. Και για έναν περίεργο λόγο, να που τελικά το κόμικ με ξετρέλανε. Να είναι η όλη ιστορία και η παράξενη ατμόσφαιρά της; Να είναι το μινιμαλιστικό σχέδιο και ο τρόπος αφήγησης; Μάλλον όλα αυτά μαζί, θα έλεγα. Χάρη σ'αυτό το κόμικ έβαλα τον Jason στην λίστα με τους σχεδιαστές/συγγραφείς που θα εντρυφήσω για τα καλά στο έργο τους στο άμεσο μέλλον. Βέβαια, σε σχέση με άλλους, θα μου κοστίσει κάτι παραπάνω, αλλά χαλάλι του... 9/10

O John Arne Sæterøy, γνωστός με το ψευδώνυμο Jason, είναι δημιουργός κόμικς από τη Νορβηγία. Με έναν «σκανδιναβικό» τρόπο αφήγησης και ένα πολύ ξεχωριστό σχέδιο, οι ιστορίες του έχουν κερδίσει διάφορα βραβεία ανά τον κόσμο. Ο Jason γεννήθηκε το 1965 στην πόλη του Molde. Ξεκίνησε να σκιτσάρει από χόμπι στην ηλικία των 13 και μόλις στα 16 του, άρχισε να στέλνει στριπάκια σ’ ένα χιουμοριστικό περιοδικό. Το 1989 έγινε δεκτός σε σχολή του Όσλο, όπου ασχολήθηκε με το graphic design και την εικονογράφηση. Το 1991 κέρδισε το βραβείο της Νορβηγικής Ένωσης Κόμικς για το Pervo. Το πρώτο άλμπουμ του Jason ήταν το Pocket Full of Rain (1995), που διαφέρει τελείως από τα μεταγενέστερα έργα του και βραβεύτηκε με βραβείο Sproing. Μάλιστα, το 1999 αναδείχθηκε από το περιοδικό TEGN ως το καλύτερο νορβηγικό κόμικ όλων των εποχών. Ακολούθησαν διάφοροι τίτλοι, όπως η πειραματική σειρά σύντομων ιστοριών Mjau Mjau (1997-2002), το Schhh! (2002) και το I Killed Adolf Hitler (2006). Το 2007, ο Jason εγκαταστάθηκε στο Μονπελιέ της Γαλλίας κι έκτοτε όλα τα κόμικς του εκδίδονται από γαλλικούς εκδοτικούς οίκους, όπως οι Éditions Carabas και Glénat. Μεταξύ των γνωστότερων τίτλων της πρώιμης «γαλλικής» περιόδου του είναι τα The Last Musketeer (2007) και Low Moon (2008). Την περίοδο αυτή αρχίζει να γίνεται ευρέως γνωστός, αν και ήδη από το 2002 η Fantagraphics μετέφραζε πολλά από τα κόμικς του. Το 2011 κυκλοφόρησε το μοναδικό προϊόν συνεργασίας, Isle of 100,000 Graves, σε σενάριο του Γάλλου Fabien Vehlmann. Από τα πιο πρόσφατα πονήματά του αξίζει να αναφερθεί το graphic novel Le Perroquet de Frida Kahlo (2015). Τα κόμικς του Jason είναι από τα πλέον ιδιαίτερα σε παγκόσμιο επίπεδο. Πολλές από τις ιστορίες του αποτελούν ένα περίεργο κοκτέιλ ειδών, όπως η επιστημονική φαντασία, ο τρόμος και το ρομάντσο, πάντοτε με την παρουσία λεπτού χιούμορ. Η ροή της ιστορίας είναι συνήθως γραμμική, χωρίς captions και με ελάχιστους διαλόγους. Βέβαια, αυτό που τον διαχωρίζει περισσότερο, είναι το σκίτσο του. Είναι ο ορισμός του μινιμαλισμού, οι δε χαρακτήρες του είναι απροσδιόριστα ζωόμορφοι. Οι επιρροές του Jason παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία. Από τον χώρο της ένατης τέχνης έχει επηρεαστεί περισσότερο από τον Hergé, αλλά και τους Jaime Hernandez, Daniel Clowes, Chester Brown και Jim Woodring. Σύμφωνα με τον ίδιο βέβαια, σημαντικότερη στη διαμόρφωση της τέχνης του μπορεί να θεωρηθεί η συμβολή του κινηματογράφου. Αγαπάει ιδιαίτερα τα B-movies, ταινίες του βωβού κινηματογράφου και τα κλασικά γουέστερν της δεκαετίας του ‘50. Τα κόμικς του Jason έχουν αποσπάσει διακρίσεις όχι μόνο στην πατρίδα του, αλλά και στη Σουηδία και -κυρίως- στις ΗΠΑ. Παρουσιάσεις έργων του Jason DES MORTS ET DES VIVANTS JE VAIS TE MONTRER QUELQUE CHOSE

Πώς θα ήταν μια ταινία με ζόμπι αν τη σκηνοθετούσε ο Charlie Chaplin ή ο Buster Keaton; Πάνω-κάτω, όπως αυτό το άλμπουμ των σαραντακάτι σελίδων από τον Jason. Η original γαλλική έκδοση κυκλοφόρησε το 2006 από την εκδοτική Atrabile. Τον επόμενο χρόνο ήρθε η αγγλόφωνη από την Fantagraphics, υπό τον τίτλο The Living and the Dead. Ένας άντρας που βγάζει τα προς το ζην δουλεύοντας ως λαντζιέρης, μαζεύει λίγα-λίγα τα λεφτά που χρειάζεται για να περάσει μια νύχτα με μια όμορφη ιερόδουλη. Ένας έρωτας γεννιέται, τη στιγμή που ένας κομήτης πέφτει στη Γη και ξυπνάει τους νεκρούς από τους τάφους τους. Είναι θαυμαστό το πώς ο Jason καταφέρνει να δημιουργεί πρωτότυπες και ενδιαφέρουσες ιστορίες, χωρίς ουσιαστικά ν’ αλλάζει το στυλ του. Εν προκειμένω, η ανάμειξη μιας B-movie ιδέας με το ρομάντζο και την αισθητική του βωβού σινεμά, μας δίνει ένα κόμικ γρήγορο, με ελάχιστους διαλόγους, χωρίς βέβαια να λείπουν τα (απαραίτητα) κλισέ των επιμέρους ειδών. Το λεπτό του χιούμορ είναι κι εδώ παρόν, αν και σε κάπως μικρότερη έκταση, σε σχέση με άλλα του έργα. Όσοι αγαπούν τα κόμικς του Jason αξίζει να το διαβάσουν. Όσοι θέλουν να τον γνωρίσουν, καλύτερα να διαβάσουν κάποιο πιο γνωστό του. Βαθμολογία: 7,3/10

07/09/14 Τα κόμικς χωρίς λόγια επιστρέφουν Εναν αιώνα μετά τα εξπρεσιονιστικά κόμικς-χαρακτικά χωρίς λόγια του Μεσοπολέμου, πολλοί καλλιτέχνες καταφεύγουν και πάλι στην ίδια τεχνική. Αφαιρούν τα λόγια για να αφηγηθούν τις ιστορίες τους μόνο με εικόνες! ΚΕΙΜΕΝΑ: Γιάννης Κουκουλάς Το ταξίδι χωρίς λόγια ενός εξ ανάγκης μετανάστη στο «The Arrival» του Shaun Tan (2007) Στους περισσότερους ορισμούς των κόμικς, οι λεξικογράφοι, οι θεωρητικοί και οι ιστορικοί του είδους κατά συντριπτική πλειονότητα συμφωνούν: Είναι μια τέχνη που συνδυάζει την εικόνα με τον λόγο. Ωστόσο, αν και όχι πολλά, τα κόμικς χωρίς λόγια αποτελούν μια σημαντική κατηγορία της ένατης τέχνης που διαψεύδουν πανηγυρικά τους κλειστούς και φορμαλιστικούς ορισμούς. Μπορεί να μη χρησιμοποιούν καθόλου κείμενο ή να αρκούνται σε ονοματοποιίες, επιφωνήματα, επιγραφές, ταμπέλες κ.λπ., όμως η αφηγηματικότητα είναι παρούσα και μάλιστα είναι δοσμένη με τέτοια δεξιοτεχνία που υποκαθιστά πλήρως ή σε μεγάλο βαθμό τα λεκτικώς αφηγηματικά και διαλογικά μέρη των συνήθων κόμικς. Ο David Berona στο εξαιρετικό βιβλίο του «Wordless Books» καταγράφει μια σειρά τέτοιων κόμικς του παρελθόντος, τα περισσότερα των οποίων μπορούν να καταγραφούν στο καλλιτεχνικό ρεύμα του εξπρεσιονισμού. Κατά τον Berona, o πρώτος σύγχρονος δημιουργός και μάλιστα χαράκτης που φιλοτέχνησε πολυσέλιδα ολοκληρωμένα έργα μη λεκτικής αφήγησης ήταν ο Βέλγος Frans Masereel που από το 1918, με το εμβληματικό έργο του «25 Images de la Passion d’un Homme», έβαλε τα θεμέλια του είδους. Το έργο του Masereel επί σειρά δεκαετιών υπήρξε πολυεπίπεδο και αλληγορικό, με την εργατική τάξη και τους αγώνες της στο επίκεντρο αλλά και με φιλοσοφικούς προβληματισμούς για την κοινωνική θέση και καταξίωση του καλλιτέχνη. 2. Η απελπισία ενός άνεργου οικογενειάρχη στο εξπρεσιονιστικό «White Collar» του Giacomo Petri (1940) Με την ξυλογραφική μέθοδο καταπιάστηκε και ο Αμερικανός Lynd Ward που το αριστούργημά του θεωρείται το «Vertigo» (1937), αποτελούμενο από 230 χαρακτικά που ο Berona χαρακτηρίζει «σαφή δήλωση του καλλιτέχνη για το θάνατο του καπιταλιστικού συστήματος». Ο Ward με τις τολμηρές πολιτικές του απόψεις και την εικαστική εκφραστικότητα των έργων του θεωρείται σήμερα ένας από τους σημαντικότερους δημιουργούς κόμικς της ιστορίας που έχει ασκήσει μεγάλη επιρροή σε μεταγενέστερούς του, όπως ο Will Eisner και ο Art Spiegelman. Ο Γερμανός Otto Nückel, η Τσεχοσλοβάκα Helena Bochorakova – Dittrichova, o Ούγγρος Istvan Szegedi Szuts, oι Αμερικανοί William Gropper και Milt Gross και ο Ιταλοαμερικανός Giacomo Patri είναι ορισμένοι μόνο από τους καλλιτέχνες που ακολούθησαν, δημιουργώντας κόμικς χωρίς λόγια πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το έργο του τελευταίου με τίτλο «White Collar» είναι μια κραυγή απόγνωσης κατά την περίοδο του οικονομικού κραχ στις ΗΠΑ, που περιγράφει τη μετατροπή ενός οικονομικά εύρωστου οικογενειάρχη σε άνεργο και άστεγο, συνοψίζοντας έτσι τα δύσκολα χρόνια πριν από το 1940. Παρά την υψηλή ποιότητα των προαναφερθέντων έργων και την επιτυχία που είχαν μέχρι τη δεκαετία του 1940, ακολούθησαν πέντε περίπου δεκαετίες κατά τις οποίες τα έργα αυτά ξεχάστηκαν και μπήκαν στο περιθώριο, ενώ παράλληλα δεν δημιουργήθηκαν σπουδαία κόμικς χωρίς λόγια από νεότερους καλλιτέχνες. Από τη δεκαετία του 1990 όμως εμφανίζονται και πάλι αντίστοιχα έργα που δίνουν μια νέα διάσταση στο είδος. Ο Eric Drooker το 1992 παρουσίασε το «Flood», ένα graphic novel 140 σελίδων χωρίς λόγια, ενώ το 2002 επανέλαβε το εγχείρημα με το άλμπουμ «Blood Song». O Peter Kuper, ένας ενεργός ακτιβιστής για τα πολιτικά δικαιώματα και συνεκδότης του αντιπολεμικού περιοδικού «World War 3», δημιούργησε το 1997 το «The System», που εκδόθηκε μάλιστα από την εταιρεία DC στη σειρά Vertigo. Σε παρόμοιο ύφος και χωρίς λόγια κινείται και το εικαστικά πρωτοπόρο «The Arrival» του Αυστραλού Shaun Tan (2007) αλλά και πολλά από τα κόμικς του Jim Woodring, μεταξύ των οποίων τα Frank και Jim, όπως επίσης και ορισμένα έργα του Νορβηγού Jason. Κοινός παρονομαστής σχεδόν σε όλα αυτά τα κόμικς είναι η ενήλικη θεματολογία (αντιστοίχως δημιουργούνται τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερα κόμικς χωρίς λόγια για παιδιά, στα οποία θα επανέλθουμε σε μελλοντικό τεύχος) και μια διάθεση κοινωνικής και πολιτικής κριτικής που προσομοιάζει στον εξπρεσιονισμό του 1920 και του 1930. Πιθανώς γιατί έναν αιώνα αργότερα οι πολιτικοκοινωνικές συνθήκες που οδήγησαν στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, επιστρέφουν απειλητικά. Και η ιστορία επαναλαμβάνεται. Αν τότε κατέληξε σε τραγωδία, τώρα θα είναι φάρσα; Ή πιο επώδυνη τραγωδία;