Αναζήτηση στην Κοινότητα

Το ελληνικό graphic novel - Νεοελληνική λογοτεχνία σε κόμικς Το φλερτ με τους κλασικούς λογοτέχνες και οι μεταμορφώσεις των κειμένων. Χαρτογράφηση της εγχώριας παραγωγής και θεωρητικοί προβληματισμοί: Είναι το graphic novel λογοτεχνία; Σκίτσο από τον «Ερωτόκριτο» (Polaris, 2016) Ανάμεσα στα «εικαστικά μυθιστορήματα» - η καλύτερη, κρίνω, ελληνική απόδοση του «graphic novel», ενός όρου του μάρκετινγκ, που συναντά τη σθεναρή αντίσταση πολλών μελετητ(ρι)ών και δημιουργών, καθώς προκρίνουμε την καθολική χρήση του όρου «κόμικς» - υπάρχει μια κατηγορία που συνδέεται στενά με τη λογοτεχνία: εκείνα που μεταφέρουν ένα έργο από το ένα μέσο (έντυπο λογοτεχνικό βιβλίο) στο άλλο (κόμικς). Στην κατηγορία εμπίπτει πληθώρα τίτλων, ξεκινώντας από τα αμερικάνικα Classic Comics (1941)/Classics Illustrated (1947) που στην Ελλάδα μεταφέρθηκαν το 1951 από τις εκδόσεις Ατλαντίς και δημιούργησαν τη δική τους παράδοση, με την παραγωγή πρωτότυπων ελληνικών τίτλων. Τα Κλασσικά Εικονογραφημένα ήταν «εικαστικά μυθιστορήματα» avant la lettre. Το πρώτο νεοελληνικό λογοτεχνικό έργο που έγινε κόμικς στη σειρά ήταν ο Ερωτόκριτος του Κορνάρου (τχ. 120), που εκδόθηκε το 1955/6 - βλ. αναλυτικά Τ. Α. Καπλάνης, «Εικαστικές εκδοχές του Ερωτόκριτου: μια πρώτη διερεύνηση» στο: Τ. Α. Καπλάνης, Τ. Μαρκομιχελάκη, Σ. Σταυρακοπούλου (επιμ.), Ο «Ερωτόκριτος» του Β. Κορνάρου: ερευνητικές προτάσεις και προοπτικές, Γράφημα, 2017. Το ακολούθησε το 1958 η Θυσία του Αβραάμ (τχ. 125) και προς τα τέλη της δεκαετίας του 1960 και άλλα, όπως η Ερωφίλη του Χορτάτση (τχ. 275), ο Λουκής Λάρας του Βικέλα (τχ. 297) και η Βαβυλωνία του Βυζάντιου (τχ. 310). Σήμερα υπάρχουν διάφορες σχετικές σειρές, λ.χ. η γαλλική Εx Libris ή η αγγλική Eye Classics, τίτλοι των οποίων μεταφέρονται σταθερά και στην Ελλάδα - αν και όχι αναγκαστικά με τη μορφή σειράς: λ.χ. οι εκδόσεις Γνώση έχουν εκδώσει, μεταξύ άλλων, τους Φόνους της οδού Μοργκ (2011) του Πόε από την Εx Libris και Το πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέι (2012) του Γουάιλντ από την Eye Classics, αλλά ο Δον Κιχώτης (2015) του Θερβάντες της ίδιας σειράς κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Χαραμάδα. Η σύγχρονη παραγωγή Εξαρση στην παραγωγή εγχώριων πρωτότυπων τίτλων παρατηρείται τη δεκαετία του 2010: ξεκινώντας με την έκδοση-ορόσημο Παραρλάμα και άλλες ιστορίες του Δημοσθένη Βουτυρά(2011), οι Δημήτρης Βανέλλης και Θανάσης Πέτρου εκδίδουν το Γιούσουρι και άλλες φανταστικές ιστορίες (2012) των Καβάφη, Καρκαβίτσα, Καρυωτάκη, Ροδοκανάκη, Παπαδιαμάντη και Νικολαΐδη και τη Μεγάλη Βδομάδα του πρεζάκη (2015) του Καραγάτση, όλα από τις εκδόσεις Τόπος. Ακολουθούν η Πάπισσα Ιωάννα (ΚΨΜ, 2015) του Ροΐδη σε διασκευή-σχέδιο Λευτέρη Παπαθανάση, πάλι ο Ερωτόκριτος (Polaris, 2016) των Δημοσθένη Παπαμάρκου, Γιάννη Ράγκου, Γιώργου Γούση, Η κερένια κούκλα (Comicdom Press, 2017) του Χρηστομάνου από τους Ηλία Κατιρτζιγιανόγλου, Γιώργο Τσιαμάντα, πάλι η Πάπισσα Ιωάννα (The Athens Review of Books, 2018) από τον Δημήτρη Χαντζόπουλο και το Στα μυστικά του Βάλτου (Polaris, 2018) της Δέλτα από τους Γιάννη Ράγκο, Παναγιώτη Πανταζή. Είχε προηγηθεί το ...καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς (Polaris, 2013) του Μίσσιου, μετάφραση από το γαλλικό πρωτότυπο των Sylvain Ricard, Myrto Reiss, Daniel Casanave, και το πολύπτυχο Αϊβαλί (Κέδρος, 2014) του Soloup. Από το ένα μέσο στο άλλο Ολα αυτά τα έργα αποτελούν «διαμεσικές μεταφορές» και η συζήτηση για αυτές είναι μεγάλη και αγγίζει ποικίλα θεωρητικά ζητήματα που δεν μπορούν να αναλυθούν εδώ, όπως λ.χ. το ζήτημα της διασκευής (ποιος διασκευάζει τι, πώς, γιατί, πού, πότε και για ποιον) ή το ζήτημα του ποια ακριβώς είναι τα στοιχεία που μεταφέρονται (χαρακτήρες, πλοκή, επεισόδια, σκηνές, κ.ο.κ.) από το ένα μέσο στο άλλο, πόσα από αυτά τα στοιχεία είναι χαρακτηριστικά του μέσου (medium-specific) και, άρα, αδύνατον να μεταφερθούν αυτούσια χωρίς δραστική μεταποίηση/μεταμόρφωση, κ.ά. Εντελώς ενδεικτικά, ας αναφερθεί ότι, λόγω του μέσου, η αφήγηση στα κόμικς αναγκαστικά επιταχύνεται, καθώς καταργούνται οι «παύσεις» που υπάρχουν στη λογοτεχνία: οι περιγραφές (αντικειμένων, χώρων, προσώπων, κ.λπ.), όσο εκτενείς κι αν είναι, γίνονται εικόνες, που συνήθως χωράνε σε ένα καρέ. Το ίδιο συμβαίνει και με την απόδοση συναισθημάτων και αισθήσεων που μάλιστα εικονογραφούνται με τον ιδιαίτερο τρόπο της γλώσσας των κόμικς (λ.χ. απόδοση των οσμών με γραμμές, απόδοση των χτυπημάτων και του πόνου με αστεράκια, κ.ο.κ.). Ενα κόμικς επίσης αναγκαστικά θα ερμηνεύσει προκειμένου να οπτικοποιήσει, υπακούοντας στη δική του οικονομία: θα περικόψει και θα συμπτύξει επεισόδια και σκηνές (όπως κάνουν με την κονταρομαχία του δεύτερου μέρους του Ερωτόκριτου και οι δύο διασκευές του σε κόμικς), θα μεταθέσει σε διαφορετικά σημεία, ακόμη και θα προσθέσει διαλόγους - κάποτε μετατρέποντας σε ομιλούντα πρόσωπα χαρακτήρες που δεν μιλάνε στο λογοτεχνικό έργο (όπως συμβαίνει με τη βασίλισσα Αρτέμη και στις δύο διασκευές του Ερωτόκριτου) - αλλά και φράσεις της δικής μας καθομιλουμένης. Ενα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα από το «Παραρλάμα»: ο Βουτυράς γράφει για τον Φάρμα: «Τη γυναίκα την είχε λησμονήσει και κανείς δαίμονας δεν καταδεχόταν να του τη φέρει στο νου για να τον πειράξει. Οταν κάποτε έβλεπε καμιά να έρχεται μέσα στο κατάστημα, την κοίταζε χάσκοντας, σαν παράξενο πράγμα που πρώτη φορά το έβλεπε. Οι τεχνίτες τον περίπαιζαν. Αυτός δεν απαντούσε ποτέ. Σχεδόν είχε χάσει την λαλιά του. Μόνο αισθανότανε μίσος, το μόνο ανθρώπινο που του έμενε. Δε γελούσε ποτέ, είχε απομάθει να γελά και κανείς ποτέ δεν τον είδε έστω και να χαμογελά». Ολο αυτό αποδίδεται στη διασκευή Βανέλλη-Πέτρου εικονογραφικά και με την προσθήκη της φράσης: «Τι έγινε, ρε Φάρμα; Σου σηκώνεται ακόμα; Είχες ξεχάσει πώς είναι, έτσι;» (βλ. το προτελευταίο καρέ στο σκίτσο κάτω αριστερά στη διπλανή σελίδα) - βλ. αναλυτικά Κυβέλη Γεωργίου, Λογοτεχνία και κόμικς: οι διασκευές νεοελληνικών λογοτεχνικών διηγημάτων του Δ. Βουτυρά από τους Θ. Πέτρου, Δ. Βανέλλη, Πανεπιστήμιο Κύπρου, 2016. Τα κόμικς είναι λογοτεχνία; Οι διαμεσικές μεταφορές όσο κι αν αυτοσυστήνονται ως πλήρεις - κάποτε αποσιωπώντας ακόμη και τα στοιχεία των διασκευαστ(ρι)ών (όπως συμβαίνει λ.χ. στο εξώφυλλο του Ερωτόκριτου των Κλασσικών Εικονογραφημένων) -, απομακρύνονται από το έργο-πηγή με ποικίλους τρόπους, άλλοτε αναγκαστικά, λόγω του μέσου, και άλλοτε ηθελημένα, βάσει της πρόσληψης του προτύπου/προσωπικής ανάγνωσης των δημιουργών. Οι απομακρύνσεις είναι απολύτως αναμενόμενες και παρόλο που οι διασκευές λογοτεχνικών έργων σε κόμικς κρίνονται και σε σχέση με το πρότυπό τους, οι αποτιμήσεις μας δεν μπορούν να περιορίζονται σε αυτό. Τα κόμικς δεν είναι λογοτεχνία και το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα που παράγουν συνδυάζοντας λόγο και εικόνα κρίνεται δικαιότερα όταν κρίνεται για αυτό που είναι, όχι για κάτι άλλο. Η χαρτογραφική ψηλάφιση που επιχειρήθηκε εδώ (δεν περιλαμβάνει αυτοεκδόσεις), αλλά και τα ορολογικά, θεωρητικά, γραμματολογικά ζητήματα που ακροθιγώς αναφέρθηκαν δείχνουν μερικές από τις κατευθύνσεις προς τις οποίες θα μπορούσε να στραφεί στο μέλλον η ελληνική ακαδημαϊκή έρευνα για τα κόμικς. * Ο Τάσος Α. Καπλάνης είναι επίκουρος καθηγητής Φιλολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Graphic novels που αξίζει να αναζητήσετε Ερωτόκριτος Κείμενο Βιτσέντζος Κορνάρος. Εκδόσεις Ατλαντίς, 1955/6. Σειρά Κλασσικά Εικονογραφημένα Τεύχος 120, σελ. 48 Τα Κλασσικά Εικονογραφημένα – ο «παππούς» του graphic novel – κυκλοφόρησαν στην Ελλάδα τη δεκαετία του 1950 από τις εκδόσεις Ατλαντίς των αδελφών Πεχλιβανίδη με πωλήσεις 200.000-300.000 αντιτύπων ανά τεύχος. Εκτός από τους μεταφρασμένους τίτλους, οι εκδότες δημοσιεύουν και πρωτότυπες ελληνικές δημιουργίες βασισμένες στην ελληνική μυθολογία, ιστορία και λογοτεχνία: Ο Θησέας και ο Μινώταυρος, Διγενής Ακρίτας, Ερωτόκριτος, Βασίλειος Βουλγαροκτόνος κ.ά. Εφέτος τα Public, σε συνεργασία με τα αμερικανικά Classics Illustrated, επανακυκλοφόρησαν οκτώ τεύχη της σειράς σε νέες μεταφράσεις του Γ.-Ι. Μπαμπασάκη, ωστόσο δεν έχουν προγραμματιστεί για το προσεχές μέλλον πρωτότυποι ελληνικοί τίτλοι ή επανέκδοση των παλαιών της Ατλαντίδος. Παραρλάμα και άλλες ιστορίες του Δημοσθένη Βουτυρά Διασκευή Δημήτρης Βανέλλης. Εικονογράφηση Θανάσης Πέτρου. Εκδόσεις Τόπος, 2011 σελ. 72, τιμή 10,90 ευρώ Σκληρός ρεαλισμός στις λαϊκές γειτονιές της Αθήνας και του Πειραιά, κοινωνικός θυμός, υπαρξιακή αγωνία, αλλά και ονειρική φαντασία, ελλειπτική έκφραση, ποιητική συμπύκνωση. Ενας σκοτεινός και οραματικός λογοτεχνικός λόγος που μοιάζει να «μεταφράζεται» ιδανικά στη γλώσσα του κόμικς. Τα ενδιαφέροντα διηγήματα του παραγωγικότατου Δημοσθένη Βουτυρά διασκεύασε ο Δημήτρης Βανέλλης και απέδωσε με σκίτσα ο Θεσσαλονικιός Θανάσης Πέτρου, που τύχαινε να συχνάζει εκεί στο μπαρ «Παραρλάμα». Αναπόφευκτα, η συνεργασία ήταν μοιραία. Προλογίζει ο Βάσιας Τσοκόπουλος, επιμελητής της έκδοσης των Απάντων του Βουτυρά – μια χειροθεσία στο δημιουργικό δίδυμο που θα διασκευάσει στη συνέχεια αρκετά νεοελληνικά λογοτεχνικά κείμενα σε κόμικς. Ερωτόκριτος Κείμενο Βιτσέντζος Κορνάρος. Διασκευή Δημοσθένης Παπαμάρκος,Γιάννης Ράγκος. Εικονογράφηση Γιώργος Γούσης. Εκδόσεις Polaris, 2016 σελ. 88, τιμή 12 ευρώ Ρηγάδες και ιππότες, έρωτες, δεσποσύνες και κονταροχτυπήματα. Το έμμετρο μυθιστόρημα του Κορνάρου ήταν προσφιλές ανάγνωσμα από τον 17ο αιώνα μέχρι και τον 20ό. Εδώ, οι συγγραφείς-διασκευαστές μπολιάζουν τους διαλόγους σε σύγχρονη γλώσσα με στίχους του Κορνάρου και ο σκιτσογράφος απεικονίζει με προσοχή την ιστορική περίοδο του κειμένου. Φορτωμένη με βραβεία στα Ελληνικά Βραβεία Κόμικς του 2017 (Καλύτερο κόμικ, Σενάριο, Σχέδιο, Εξώφυλλο, Καλλιτεχνική επιμέλεια), αυτή η διασκευή, την οποία οι δημιουργοί χαρακτηρίζουν «μεσογειακό fantasy», ταξινομώντας τη σε μια δημοφιλή κατηγορία των κόμικς, γνώρισε και μεγάλη εμπορική επιτυχία, με πωλήσεις που φτάνουν τις 9.000 αντίτυπα. Κυκλοφορεί και στα αγγλικά. Η κερένια κούκλα Εικονογραφημένο αθηναϊκό μυθιστόρημα Κείμενο Κωνσταντίνος Χρηστομάνος. Προσαρμογή Ηλίας Κατιρτζιγιανόγλου. Εικονογράφηση Γιώργος Τσιαμάντας. Εκδόσεις Comicdom Press, 2017 σελ. 128, τιμή 14 ευρώ Ενα ερωτικό τρίγωνο σε μια λαϊκή συνοικία της Αθήνας. Ο Νίκος, η Βεργινία που «λιώνει σαν το κερί», η υπηρέτρια Λιόλια. Ποιας είναι το παιδί που γεννιέται, η κερένια κούκλα; Πρωτοδημοσιευμένο το 1908, το μυθιστόρημα του Χρηστομάνου ενέπνευσε θεατρικές, κινηματογραφικές και τηλεοπτικές διασκευές. Εδώ, οι σχεδόν «φωτογραφικές» περιγραφές αποδίδονται με ασπρόμαυρο σκίτσο που παραπέμπει σε γκραβούρα. Το «γκόθικ» υπερφυσικό στοιχείο του έργου, που προσιδιάζει σε θεματικές του κόμικς, είναι μια ένδειξη ότι το graphic novel, σε αυτή και σε άλλες περιπτώσεις, φλερτάρει πρώτα με τη λογοτεχνία που του πάει. Προλογίζει η νεοελληνίστρια και εκδότρια του έργου Αγγέλα Καστρινάκη. Επιμέλεια: Λαμπρινή Κουζέλη Πηγή

Δεν ήταν και πολύ συνηθισμένη η μεταφορά κειμένων της νεοελληνικής λογοτεχνίας σε κόμικς. Μέχρι που ανέλαβαν δράση οι Δημήτρης Βανέλλης (σενάρια) και Θανάσης Πέτρου (σχέδια). Μετά το «Παραρλάμα» του Δημοσθένη Βουτυρά και το «Γιούσουρι», βασισμένο σε διηγήματα των Καβάφη, Καρυωτάκη, Παπαδιαμάντη κ.ά., οι δύο καλλιτέχνες επιστρέφουν με το «Η Μεγάλη Βδομάδα του Πρεζάκη», του Μ. Καραγάτση (εκδ. Τόπος). Ο Θανάσης Πέτρου μάς εξηγεί τα πώς και τα γιατί. O «Μυστικός Δείπνος» των απόκληρων, με τον Πρεζάκη ανάμεσά τους, θα έχει άσχημη κατάληξη. Και έτσι ξεκινά η Μεγάλη Εβδομάδα των παθών του. • Μετά τη μεταφορά σε κόμικς των έργων του Δημοσθένη Βουτυρά, του Καβάφη, του Καρυωτάκη, του Παπαδιαμάντη, ακολουθεί τώρα ο Μ. Καραγάτσης. Πώς έγινε η επιλογή αυτή; Και μάλιστα για ένα από τα λιγότερο γνωστά διηγήματά του; Το καλοκαίρι του 2014, συζητούσαμε με τον Δημήτρη Βανέλλη και τους υπεύθυνους των εκδόσεων Τόπος για τη δεύτερη έκδοση από το «Γιούσουρι», το οποίο ήταν εξαντλημένο, και για το ενδεχόμενο να συνεχίσουμε με ένα τρίτο άλμπουμ στην ίδια σειρά με διασκευές λογοτεχνικών κειμένων σε κόμικς. Συμφωνήσαμε ότι όλους μάς ενδιέφερε μια τρίτη προσπάθεια. Ο Βανέλλης μού πρότεινε κάποια κείμενα και ανάμεσά τους ήταν «Η Μεγάλη Βδομάδα του Πρεζάκη» του Μ. Καραγάτση, το διάβασα, μου άρεσε. Το προτείναμε στους εκδότες, στους οποίους επίσης άρεσε και ξεκινήσαμε να δουλεύουμε. Βασική προϋπόθεση για την επιλογή μας ήταν το κείμενο να είναι κατάλληλο ώστε να διασκευαστεί σε κόμικς και νομίζω ότι το διήγημα του Καραγάτση ήταν απολύτως ταιριαστό. Για να έλθει η λύτρωση και η «απελευθέρωση» του Πρεζάκη προηγήθηκε το ταξίδι του στον Παράδεισο και στην Κόλαση. Και η απόρριψή του από παντού. • Στα προηγούμενα έργα σας με τον Δ. Βανέλλη προτιμούσατε ολιγοσέλιδες ιστορίες με πιο συμπυκνωμένη αφήγηση. Τώρα ξετυλίγετε την ιστορία σε 64 σελίδες. Γιατί αυτή η «αλλαγή»; Στο «Παραρλάμα» κάναμε πολλά διηγήματα ενός συγγραφέα, στο «Γιούσουρι» είχαμε πολλούς συγγραφείς με ένα διήγημα, ο συνδυασμός που μας έλειπε ήταν ένα διήγημα και ένας συγγραφέας. Για να απαντήσω πιο σοβαρά, το να διαχειριστείς μια αφήγηση που εκτείνεται πέρα από τις 15-20 σελίδες είναι μια πολύ ωραία πρόκληση. Πρέπει να ψάξεις αρκετά τον ρυθμό της αφήγησης, τη σχεδιαστική ομοιογένεια, την ατμόσφαιρα που καλείσαι να δημιουργήσεις. Επιπλέον έχουμε κατά νου να χτυπήσουμε κάποιες πόρτες στο εξωτερικό, οπότε είναι πιο εύκολο να έχεις θετική ανταπόκριση με μια ενιαία ιστορία, παρά με μια συλλογή από ολιγοσέλιδα κόμικς, κάτι που δεν συνηθίζεται εκδοτικά στην Ευρώπη. • Δεν φοβηθήκατε μήπως κατηγορηθείτε για ασέβεια και προσβολή προς τα θεία, ιδιαίτερα με την κυκλοφορία του βιβλίου τη Μεγάλη Εβδομάδα; Όχι, τι και ποιον να φοβηθούμε; Πρόκειται για μια σάτιρα. Ενδεχομένως, κάποιοι να ενοχληθούν, αλλά υπάρχει άραγε μη ενοχλητική σάτιρα; Εάν δεν ενοχληθεί κανένας, μάλλον πρόκειται για σαπουνόπερα και όχι για σάτιρα. • Ο Πρεζάκης είναι ένας «δε-χωράω-πουθενά» τύπος, γι' αυτό γίνεται συμπαθής και παραμένει ανθρώπινος. Πώς προσέγγισες τη σχεδιαστική του απόδοση; Ο Πρεζάκης του Καραγάτση μού έγινε ιδιαίτερα συμπαθής διαβάζοντας το διήγημα. Ναι, είναι ένας χαρακτήρας που έχει απογοητευτεί, που έχει παραστρατήσει και βουλιάζει μέσα στον κοινωνικό του περίγυρο, αλλά ακόμα κι όταν προσπαθεί να κλέψει δεν γίνεται ένας άνθρωπος που κυριαρχείται από κακία, δεν το κάνει από ιδιοτέλεια, θέλει να ικανοποιήσει την παρέα του. Επομένως και σχεδιαστικά ήθελα να στήσω έναν ήρωα που ναι μεν είναι ταλαιπωρημένος αλλά, παρά τις ανομίες του, δεν γίνεται αποκρουστικός. • Τελικά πόσο δύσκολο είναι να εικονοποιείς ένα λογοτεχνικό κείμενο; Επιζητείς την ιστορική ακρίβεια (ρούχα εποχής, τοποθεσίες κ.λπ.) ή είναι πιο ελεύθερη η μεταφορά; Σε κάθε περίπτωση, πριν ξεκινήσω το σχέδιο, υπάρχει μια μεγάλη φάση αναζήτησης τεκμηρίων, φωτογραφιών, εικόνων. Ο «Πρεζάκης» διαδραματίζεται στον Πειραιά. Είναι μια πόλη που δεν την ξέρω, δεν ξέρω τη χωροταξία της, δεν έχω ζήσει εκεί. Επιπλέον η αφήγηση είναι τοποθετημένη αρκετές δεκαετίες πίσω, οπότε έπρεπε με κάποιο τρόπο να βρω σχετικό υλικό, όχι τόσο για την τοπογραφική ακρίβεια, αλλά για να δημιουργήσω μια αληθοφανή ατμόσφαιρα. Δεν ξέρω αν έχω κάνει μεγάλες αστοχίες, άλλωστε κάποια τοπωνύμια ουσιαστικά ήταν αδύνατον να τα πιστοποιήσω με φωτογραφικό υλικό της εποχής. Για παράδειγμα, δεν βρήκα τίποτε για τη γέφυρα όπου ήταν ο φόρος στο Μοσχάτο, πέρα από κάποιες περιγραφές, οπότε αναγκαστικά αυτοσχεδίασα. • Στα έργα σου συχνά συνεργάζεσαι με άλλους σεναριογράφους και κυρίως με τον Δημήτρη Βανέλλη. Λειτουργείς καλύτερα όταν σχεδιάζεις τα σενάρια άλλων δημιουργών. Ναι, προτιμώ να σχεδιάζω με σενάρια άλλων. Τα σενάρια που έχω ξεκινήσει μόνος μου τα τελευταία χρόνια είναι πολύ μεγάλα και θέλουν πολλούς μήνες αφιέρωσης και δουλειάς, οπότε, προς το παρόν, τα έχω στο ψυγείο. Προτιμώ την έκπληξη που θα μου προσφέρει η ανάγνωση ενός έτοιμου σεναρίου, το οποίο θα με βάλει στο δικό του σύμπαν. Με τον Βανέλλη έχουμε μια ιδιαίτερη σχέση, επόμενο είναι. Έχουμε φτιάξει πάνω-κάτω 300 σελίδες κόμικς παρέα. Έχουμε βρει το δικό μας modus operandi. Στο σενάριο τον πρώτο λόγο τον έχει φυσικά αυτός, χωρίς όμως κάτι τέτοιο να σημαίνει ότι και εγώ δεν εκφράζω την άποψή μου. Το ίδιο ισχύει αντίστοιχα και για το σχέδιο. Εγώ σχεδιάζω, βλέπουμε τις σελίδες και τις συζητάμε. Πρόκειται για μια διαδικασία αλληλεπίδρασης και επικοινωνίας. Στην περίπτωση του «Πρεζάκη», ο Βανέλλης έκανε από μόνος του κάποια σκαριφήματα με το στήσιμο της κάθε σελίδας, πριν μου στείλει το σενάριο. Κάποια στιγμή μού τα έδωσε και τελικά το δικό του προσχέδιο έμοιαζε πολύ με τη δική μου σελίδα. Η Μεγάλη Βδομάδα του Πρεζάκη, βασισμένη στο ομότιτλο διήγημα του Μ. Καραγάτση, σε σενάριο του Δημήτρη Βανέλλη και σχέδια του Θανάση Πέτρου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Τόπος. • Είσαι πτυχιούχος της Γαλλικής Φιλολογίας και γλωσσολόγος, παίζεις μπουζούκι, κάνεις μεταφράσεις και εικονογραφήσεις. Ποια πτυχή του εαυτού σου συμπληρώνει η δημιουργία κόμικς; Τα κόμικς υπάρχουν στη ζωή μου απ' τα παιδικά μου χρόνια αδιάκοπα, παλιότερα ως αναγνώσματα και πλέον ως μια δημιουργική διαδικασία. Έχω ασχοληθεί με πολλά και ετερόκλητα πράγματα στη ζωή μου, αλλά η δημιουργία κόμικς εδώ και αρκετό καιρό απορροφά ένα πολύ μεγάλο μέρος της ενέργειας και της διάθεσής μου, χωρίς να χάνεται η ερωτική έλξη που νιώθω για την ίδια την τέχνη των κόμικς. • Και ως αναγνώστης ποια κόμικς προτιμάς; Σαφώς η προτίμησή μου ήταν και είναι τα ευρωπαϊκά κόμικς. Αλλά οφείλω να ομολογήσω ότι όσο περνάει ο καιρός διαβάζω όλο και λιγότερα κόμικς. Πάντως, πρόσφατα κατενθουσιάστηκα με τις «Τρεις Σκιές» του Cyril Pedrosa. Εξαιρετική αφήγηση και πολύ όμορφο σχέδιο. • Στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα εξακολουθούν, παρά την κρίση, να δημιουργούνται, να πωλούνται και να διαβάζονται κόμικς. Πού αποδίδεις αυτήν την ανθεκτικότητα του είδους; Το ότι «δημιουργούνται και διαβάζονται κόμικς στην Ελλάδα» είναι σίγουρο, το ότι «πωλούνται» είναι υπό συζήτηση. Τα κόμικς μοιάζουν να ευημερούν στην Ελλάδα κυρίως γιατί υπάρχουν ακόμα δημιουργοί που επιμένουν να δουλεύουν με ελάχιστα έως ανύπαρκτα έσοδα, ενώ ταυτόχρονα εμφανίζονται διαρκώς νέοι και ορεξάτοι δημιουργοί που καταπιάνονται κυρίως με τις αυτοεκδόσεις. • Ως δάσκαλος τι συμβουλεύεις τους φοιτητές σου για να γίνουν επιτυχημένοι δημιουργοί, πέραν των τεχνικών ικανοτήτων και δεξιοτήτων; Λίγες είναι οι συμβουλές μου: πολλή δουλειά, πολύ διάβασμα, όχι μόνο κόμικς, κριτική ματιά και αυτοκριτική. Ποιος είναι Ο Θανάσης Πέτρου. Φωτογραφία: Δήμητρα Παντούλια Ο Θανάσης Πέτρου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1971. Σπούδασε Γαλλική Φιλολογία και έκανε μεταπτυχιακό στην Κοινωνιογλωσσολογία. Το 2002 κέρδισε το πρώτο βραβείο στον Διαγωνισμό Κόμικς (κατηγορία Νέα Ταλέντα) που διοργανωνόταν από το «9» της «Ελευθεροτυπίας» και από το 2004 έγινε μόνιμος συνεργάτης του «9». Το 2005 αποφοίτησε με άριστα από τον ΑΚΤΟ και πλέον διδάσκει στο τμήμα Sketch-Comics-Cartoon. Κόμικς του έχουν δημοσιευτεί στο «9», στη «Γαλέρα», στη «Βαβέλ», στη «Σχεδία» και αλλού. Έργα του είναι «Ο Τυμπανιστής και οι Φίλοι του», σε σενάρια των Δ. Βανέλλη, Π. Ζερβού, Π. Κούστα, Α. Παπαδόπουλου και δικά του (εκδ. Βιβλιοπέλαγος, 2008), «Παραρλάμα και Αλλες Ιστορίες» του Δημοσθένη Βουτυρά, σε σενάριο του Δ. Βανέλλη (εκδ. Τόπος, 2011), «Το Πτώμα», σε σενάριο των Τ. Ζαφειριάδη και Γ. Παλαβού (εκδ. Jemma Press), «Το Γιούσουρι και άλλες Φανταστικές Ιστορίες» σε σενάρια του Δ. Βανέλλη, βασισμένα σε διηγήματα των Καβάφη, Καρυωτάκη, Παπαδιαμάντη κ.ά. (εκδ. Τόπος, 2012), «Αctors», (εκδ. Cartoonark, 2013). Έχει βραβευτεί στα Comicdom Awards και στα βραβεία ΕΒΓΕ. Και το σχετικό link...