Αναζήτηση στην Κοινότητα

Η περιπέτεια του Μαξ Φρίντμαν στην εμφυλιοπολεμική Ισπανία φτάνει στο τέλος της, στο τρίτο μέρος της αριστουργηματικής τριλογίας «No Pasarán!». Με το «Sin Ilusiòn» ολοκληρώνεται η τριλογία «No Pasarán!» (εκδ. Jemma Press) που δημιούργησε ο Ιταλός καλλιτέχνης κόμικς Βιτόριο Τζαρντίνο (Vittorio Giardino). Μια τριλογία αφιερωμένη στον ισπανικό εμφύλιο, μέσα από το βλέμμα του πρωταγωνιστή Μαξ Φρίντμαν, πρώην μέλους της γαλλικής αντικατασκοπίας που είχε πολεμήσει στο παρελθόν με το πλευρό των Δημοκρατικών. Όπως θυμόμαστε από τα δύο προηγούμενα μέρη («No pasarán!» και «Rio de Sangre»), ο Φρίντμαν είχε αφήσει στα τέλη Οκτωβρίου του 1938 την Ελβετία ξεκινώντας την αναζήτηση του παλιού του φίλου και συμμαχητή, ταγματάρχη Γκουίντο Τρέβες, ο οποίος αγνοούνταν μέσα στην κόλαση του εμφυλίου πολέμου. Ο Φρίντμαν βρέθηκε στην Ισπανία στη χειρότερη χρονική φάση, καθώς από τις 30 Οκτωβρίου ξεκίνησε η αντεπίθεση των εθνικιστών στο μέτωπο του Έβρου εξελισσόμενη σε μια λυσσασμένη μάχη με εκατέρωθεν απώλειες. Η τεράστια βοήθεια που παρείχε στη συνέχεια η χιτλερική Γερμανία στον Φράνκο σε όπλα και πυρομαχικά, στάθηκε καθοριστική για τη νίκη των φασιστών. Στο «Sin Ilusiòn» παρακολουθούμε πλέον τον Μαξ Φρίντμαν εξουθενωμένο, τραυματισμένο και αποκαρδιωμένο, να επιστρέφει στη Βαρκελώνη, αποφασισμένος να συνεχίσει την αναζήτηση του φίλου του. Μια Βαρκελώνη πλημμυρισμένη από εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες, την οποία προσέγγιζαν τα στρατεύματα του Φράνκο με άγριες εκδικητικές διαθέσεις. Ενώ τις ίδιες μέρες κατέφταναν και τα μαντάτα από τη Γερμανία: η Νύχτα των Κρυστάλλων προμήνυε το επερχόμενο Ολοκαύτωμα των Εβραίων που θα λάμβανε χώρα σε ολόκληρη την Ευρώπη. Σαν να μην έφτανε αυτό το ζοφερό κλίμα, οι δυνάμεις των Δημοκρατικών χωρίζονται σε αντιμαχόμενα στρατόπεδα, με τις κλασικές ενδοαριστερές κατηγορίες για «οπορτουνισμό», «χαφιεδισμό» και «λιποταξία» να δίνουν και να παίρνουν. Η αναζήτηση του Τρέβες από τον Φρίντμαν φτάνει στο αναπόφευκτο τέλος της, μαζί με την αποκάλυψη της αλήθειας: ήταν ο Τρέβες λιποτάκτης, όπως ισχυρίζονταν οι κομμουνιστές συμμαχητές του, ή συνέχισε να πολεμάει μέχρι τέλους τους φασίστες του Φράνκο; Ίσως όμως ελάχιστα να ενδιαφέρει πλέον τον αναγνώστη και την αναγνώστρια η απάντηση σε αυτό το ερώτημα, έπειτα από τόσες κακουχίες, τόση βία και απανθρωπιά που εκτυλίσσονται στα τρία μέρη του «No Pasarán!». Στην τριλογία του Τζαρντίνο το φινάλε αναπάντεχα δεν κλίνει προς την πλευρά του ηρωικού αγωνιστικού θανάτου, αλλά προς τη ζωή. Η φιλοσοφία του Φρίντμαν, όπως σφυρηλατήθηκε στη φωτιά του ισπανικού εμφυλίου, συνοψίζεται στην παρακάτω φράση του: «Μερικές φορές, το να έχεις δίκιο δεν μου φαίνεται επαρκής λόγος για να τουφεκίσεις κάποιον. (…) Μισώ το αίμα. Δεν έχει σημασία πόσο δίκαιος είναι ο αγώνας, απλά καταλήγεις στο συμπέρασμα ότι δεν μπορείς πλέον να σκοτώνεις». Και το σχετικό link...

Ο Μαξ Φρίντμαν το 1938, στην κόλαση του μετώπου στον Ισπανικό Εμφύλιο, αναζητά τον αγαπημένο του σύντροφο Τρέβες. Είχαμε γράψει για τον γνωστό Ιταλό κομίστα Βιτόριο Τζιαρντίνο με αφορμή το πρώτο μέρος της τριλογίας «No Pasarán» (Εκδ. Jemma Press). Ο Μπολονέζος δημιουργός μιλά για τον Ισπανικό Εμφύλιο με εξαιρετική αναλυτική ικανότητα μέσα από την περίπτωση του Γαλλοεβραίου Μαξ Φρίντμαν, πρώην πράκτορα της γαλλικής αντικατασκοπείας. Στο πρώτο ομώνυμο μέρος, ο Μαξ ζει με την οικογένειά του στη Γενεύη της Ελβετίας. Προηγουμένως είχε πολεμήσει με τους Δημοκρατικούς στην εμφύλια σύρραξη. Εκεί τον επισκέπτεται η γυναίκα του συμπολεμιστή του ταγματάρχη Γκουίντο Τρέβες για να τον πληροφορήσει για την εξαφάνισή του, μήνες τώρα, εκ Βαρκελώνης. Έτσι, ο Μαξ πείθεται να επιστρέψει στην Ισπανία προς αναζήτησή του. Βρισκόμαστε στον Οκτώβριο του 1938 και ενώ έχει υπογραφεί η Συμφωνία του Μονάχου, με την οποία δυστυχώς οι δημοκρατικές χώρες εγκρίνουν την προσάρτηση μέρους της Τσεχοσλοβακίας, δηλώνοντας την ουδετερότητά τους στον πόλεμο της Ιβηρικής με τη διάλυση των Διεθνών Ταξιαρχιών και την αποχώρηση των αντιφασιστών, όχι όμως των τεθωρακισμένων μεραρχιών των Ιταλών και της γερμανικής αεροπορίας. Μάλιστα, οι φαλαγγίτες ενισχύονται με πυρομαχικά και βαρέα όπλα από τους ναζί καθώς ο Φράνκο παραχωρεί στον Χίτλερ σχεδόν πλήρη δικαιώματα εξόρυξης στα ορυχεία πολύτιμων μετάλλων για την πολεμική του βιομηχανία. Και ενώ οι διεθνείς μαχητές αποχωρούν, ο Μαξ επιστρέφει στην πρωτεύουσα της Καταλονίας. Εκεί μαθαίνει πως ο Τρέβες, όντας σε δυσμένεια, αναχώρησε για το μέτωπο. Ο πρώην μυστικός βρίσκει ξανά φίλους και εχθρούς ενώ τον παρακολουθεί η Σεγουριδάδ, καθώς τον συκοφαντούν πως είναι ξένος πράκτορας. Εντάσσεται στην ομάδα δημοσιογράφων – μαζί με τη γενναία Κλερ που ήδη γνωρίσαμε – και ταξιδεύουν προς κάλυψη της άνισης, πλέον, μάχης. Από εδώ άρχεται το δεύτερο μέρος με τίτλο «Rio de Sangre» – σε μετάφραση Γαβριήλ Τομπαλίδη, πάλι από την Jemma Press. Στην κόλαση του πολέμου Είμαστε πλέον στον Νοέμβριο του 1938 και το μέτωπο που δεσπόζει είναι αυτό του ποταμού Έβρου. Φτάνοντας στην πρώτη γραμμή του πυρός μαθαίνει πως το μέτωπο του ποταμού υποχωρεί εις βάρος των Δημοκρατικών λόγω υπεροπλίας γερμανικών αεροπλάνων. Ο Μαξ και η Κλερ δεν πηγαίνουν από ασφαλείς δρόμους μαζί με τους συναδέλφους τους, παρά επιλέγουν να συμπορευτούν με το στράτευμα. Κάποια στιγμή γνωρίζουν τον θρυλικό στρατηγό Λίστερ. Στο μεταξύ η Σεγουριδάδ μαθαίνει διαρκώς τις κινήσεις του Μαξ, μιας και ο οδηγός στο αυτοκίνητο Τύπου καθοδηγείται από την Ασφάλεια. Σκηνές αυτοθυσίας αποτυπώνονται στα γραφήματα του Giardino, με ανατινάξεις γεφυρών και θαρραλέας αντίστασης εκ μέρους των μαχητών. Στις βαριά χιονισμένες εκτάσεις ο Μαξ τραυματίζεται κατά λάθος στο χέρι από φίλια πυρά, αλλά περιποιούνται την πληγή στο κινητό στρατιωτικό ιατρείο. Με τα ίχνη του φίλου του Τρέβες να τον στέλνουν όλο και πιο βαθιά στην κόλαση του πολέμου, ο ήρωάς μας και η φίλη του ενώνονται με τους υπόλοιπους δημοσιογράφους, που γι’ αυτούς είναι απλά ακόμη μια επαγγελματική ανταπόκριση χωρίς κανένα ανθρωπιστικό ενδιαφέρον. Στον δρόμο της επιστροφής στη Βαρκελώνη... αναμένουμε το τελικό επεισόδιο χωρίς ψευδαισθήσεις, «Sin ilusión». Vittorio Giardino «Rio de Sangre» Εκδόσεις Jemma Press Σελίδες: 56 Τιμή: 11,66 ευρώ Και το σχετικό link...

Ο Βιτόριο Τζιαρντίνο σκιαγραφεί με γκρίζα χρώματα την περίπλοκη κατάσταση που επικρατεί στις γραμμές των Δημοκρατικών στον Ισπανικό Εμφύλιο. Όπου συναντάμε ξανά τον σπουδαίο Ιταλό κομίστα Βιτόριο Τζιαρντίνο στο τρίτο και τελευταίο μέρος του «No pasaran!». Πολυγραφότατος του graphic novel και πολυβραβευμένος, έχει δημιουργήσει πολλούς δυναμικούς χαρακτήρες σε διάφορα είδη και εν προκειμένω αυτόν του Γαλλοεβραίου Μαξ Φρίντμαν, πρώην πράκτορα της γαλλικής αντικατασκοπείας. Ύστατο μέρος της τριλογίας, το «Sin ilusion» (εκδόσεις Jemma Press, σε μετάφραση Γαβριήλ Τομπαλίδη) αναφέρεται φυσικά στον Ισπανικό Εμφύλιο. Στην πρώτη πράξη του δράματος ο Μαξ επιστέφει στη φλεγόμενη Ισπανία ύστερα από προτροπή της γυναίκας του συμπολεμιστή του ταγματάρχη Γκουίντο Τρέβες, καθώς τον πληροφορεί για την εξαφάνισή του, μήνες τώρα, από τη Βαρκελώνη. Είναι Οκτώβρης του 1938, έχει ήδη υπογραφτεί η Συμφωνία του Μονάχου με αποτέλεσμα την ουδετερότητα των δυτικών δυνάμεων στον πόλεμο και τη διάλυση των Διεθνών Ταξιαρχιών. Οι αντιφασίστες αποχωρούν, όχι όμως και τα τανκ των Ιταλών και τα αεροπλάνα των ναζί. Παράλληλα, ο Φράνκο ενισχύεται με βαρέα όπλα και πυρομαχικά. Στη Βαρκελώνη ο Μαξ μαθαίνει ότι ο Τρέβες έχει αναχωρήσει για το μέτωπο. Παράλληλα, οι μυστικοί της Σεγουριδάδ τον παρακολουθούν καθώς ακούγεται πως είναι ξένος πράκτορας. Με τη βοήθεια της νεαρής Βελγίδας Κλερ Μπλον πηγαίνει τον Νοέμβριο του 1938 στο μέτωπο του ποταμού Έβρου. Οι Δημοκρατικοί υποχωρούν σταδιακά λόγω υπεροπλίας γερμανικών αεροπλάνων. Στιγμές αυτοθυσίας και ηρωικής αντίστασης εκ μέρους των μαχητών, ενώ ο Μαξ τραυματίζεται στο χέρι κατά λάθος από συμπολεμιστές του. Ο Γκουίντο Τρέβες παραμένει άφαντος. Στρατεύματα υποχωρούν και επιστρέφουν στη Βαρκελώνη. Τώρα, η τρίτη συνέχεια μας βρίσκει στην πρωτεύουσα της Καταλονίας. Είναι Δεκέμβριος του 1938. Τα στρατεύματα των φαλαγγιτών προελαύνουν. Υπό την παρακολούθηση της Σεγουριδάδ και του συνταγματάρχη Λόπες, ο Φρίντμαν πληγωμένος και εξουθενωμένος συνεχίζει να ψάχνει τον φίλο του. Ο βασικός χαρακτήρας ξαναβρίσκεται με τον Ιρλανδό αντιφασίστα Έντι Κορκ και τον στρατιωτικό Κάρλο Ντελγάδο, από τον οποίο μαθαίνουν ότι ο Τρέβες θεωρείται πλέον λιποτάκτης από τους κομμουνιστές. Ο Φράνκο κερδίζει τις μάχες και η Βαρκελώνη πλημμυρίζει με 1 εκατομμύριο πρόσφυγες από τις κατακτημένες περιοχές. Οι βομβαρδισμοί συνεχείς. Αποθήκες πυρομαχικών του Δημοκρατικού Στρατού ανατινάσσονται. Είναι τότε που η Κλερ και ο Μαξ προκειμένου να προστατευτούν αγκαλιάζονται και έρχονται, συναισθηματικά, πολύ κοντά. Ανανεωμένος με πλήθος πολεμοφοδίων – χάριν της παράδοσης των ορυχείων στους ναζιστές –, ο φρανκικός στρατός προχωρά ακάθεκτος προς τη γη της ελευθερίας, την ένδοξη Καταλονία. Εν τω μεταξύ, η επερχόμενη ήττα φέρνει διάσπαση στις τάξεις του αριστερού πολιτικού μπλοκ και υπάρχουν φήμες για λίστες προγραφών των κομμουνιστών. Η δεύτερη απόπειρα δολοφονίας ενάντια στον Μαξ έχει ως αποτέλεσμα τον επιπόλαιο τραυματισμό τού συντρόφου του Έντι στο πόδι. Η Σεγουριδάδ χρησιμοποιεί τους δύο φίλους ως δόλωμα για να συλλάβει τους φασίστες μυστικούς που λίγο έλειψε να τους σκοτώσουν. Γίνεται γνωστό ότι στις τάξεις του λαϊκού στρατού δρα χαφιές υπό το ψευδώνυμο «Κοκορίτο». Θα προλάβουν άραγε να τον ξεσκεπάσουν; Vittorio Giardino No pasaran! III, Sin Ιlusiοn Εκδόσεις Jemma Press Σελίδες: 70 Τιμή: 12,55 ευρώ Και το σχετικό link...

Ο εικονογράφος κομίστας Vittorio Giardino αναφέρεται στο τέλος του Ισπανικού Εμφυλίου, με τον ήρωά του Μαξ Φρίντμαν να ψάχνει την αλήθεια πίσω από τα γεγονότα. O Μπολονέζος κομίστας Βιτόριο Τζιαρντίνο θεωρείται μετρ του είδους, γι’ αυτό και έχει βραβευτεί πολλάκις, αφότου παράτησε στα 31 του μια επιτυχημένη καριέρα τεχνικού ηλεκτρονικών υπολογιστών για να ασχοληθεί αποκλειστικά με το γκράφικ νόβελ. Ακολουθεί επισταμένη ιστορική έρευνα, αλλά και επιμονή στη λεπτομέρεια της εικόνας και στο βάθος της. Επιρροές του αποτέλεσαν τόσο τα hard boiled αστυνομικά των Χάμετ, Τσάντλερ, αλλά και ο Ντόναλντ Ντακ του Καρλ Μπαρκς, ο Μίκυ Μάους του Φλόιντ Γκότφρεντσον. Μέντοράς του, ο μεγάλος Ούγκο Πρατ. Διάφοροι χαρακτήρες περιλαμβάνονται στην εικονογραφία του: ο Σαμ Πέτζο απ’ τα αμερικανικά αστυνομικά φιλμ, ο Τζόνας Φινκ που δρα στον λεγόμενο υπαρκτό σοσιαλισμό, η λάγνα και αφελής Λιτλ Έγκο και, βεβαίως, ο πιο δυναμικός Μαξ Φρίντμαν του Μεσοπολέμου. Τώρα, ο Γαλλοεβραίος Φρίντμαν, πρώην πράκτορας της γαλλικής αντικατασκοπείας, πρωταγωνιστεί στο «No pasaran» (εκδόσεις Jemma Press) σε μετάφραση του Γαβριήλ Τομπαλίδη, το πρώτο βιβλίο της αφιερωμένης στον Ισπανικό Εμφύλιο τριλογίας. Τον γνωρίσαμε στην «Ουγγρική ραψωδία» (εκδόσεις Βαβέλ). Εδρεύει, πλέον, στα περίχωρα της Γενεύης με την οικογένειά του. Τον Οκτώβριο του 1938 τον επισκέπτεται η γυναίκα ενός αγαπημένου συντρόφου που πολέμησαν μαζί ως εθελοντές για την κοινωνική δημοκρατία και έσωσαν αλλήλους μέσα στην κόλαση της αιματηρής σύγκρουσης. Είναι η Άντα, του φίλου του ταγματάρχη Γκουίντο Τρέβες, του οποίου τα ίχνη έχουν χαθεί εδώ και δυο μήνες. Μαθαίνουμε πως ο τελευταίος έχει έλθει σε σύγκρουση με τον κομματικό μηχανισμό και γι’ αυτό έχει προγραφτεί. Προφανώς η εξαφάνισή του σχετίζεται με αυτό το γεγονός. Ο Φρίντμαν πείθεται από την απελπισμένη γυναίκα και ταξιδεύει με τρένο στη Βαρκελώνη. Η κατάσταση εκεί είναι πολύ δύσκολη. Μόλις έχει υπογραφεί η Συμφωνία του Μονάχου, με την οποία – προς κατευνασμό του Χίτλερ – οι Δημοκρατίες εγκρίνουν την προσάρτηση μέρους της Τσεχοσλοβακίας, δηλώνοντας την ουδετερότητά τους στον Πόλεμο της Ιβηρικής. Ούτως, οι Διεθνείς Ταξιαρχίες διαλύονται και οι αντιφασίστες αποχωρούν, όχι όμως οι Γερμανοί και οι Ιταλοί στρατιώτες. Στο τρένο γνωρίζει τη νεαρή και λαλίστατη δημοσιογράφο Κλερ Μπλον. Καταλύουν στο περίφημο ξενοδοχείο Αουρόρα. Στο ρεστοράν ο Φρίντμαν συναντά τον θρυλικό Σοβιετικό στρατηγό Πάβελ Γκάσκιν, γνωστό με το ψευδώνυμο «Γκάλγκο», που έλαβε μέρος στην κατάληψη των χειμερινών ανακτόρων της Πετρούπολης. Τον γνωρίζει στην Μπλον και η αφελής Γαλλίδα αναφέρει τη συνάντησή τους με τον φίλα προσκείμενο στους τροτσκιστές Βίκτορ Σερζ – κόκκινο πανί για τους σταλινικούς! Ο συνταγματάρχης Λόπεζ της Ασφάλειας παρακολουθεί τον ήρωά μας συνεχώς. Στο μεταξύ η αεροπορία του Άξονα βυθίζει, ανοιχτά των Βαλεαρίδων, δυο ρωσικά πλοία φορτωμένα με πυρομαχικά και όπλα. Ο κομισάριος Ρουμπίτζοφ πείθει τον «Γκάλγκο» πως ο Φρίντμαν είναι ξένος πράκτορας. Σκηνοθετούν μια απόπειρα δολοφονίας εναντίον του και τον πάνε στο τμήμα. Παρόλο που ο Μαξ επιθυμεί να κρατήσει ουδέτερη στάση, γνωρίζοντας από παλιά εχθρούς και φίλους, αναγκάζεται γρήγορα να εμπλακεί. Με τη βοήθεια του Ιρλανδού διεθνιστή Έντι Κορκ μαθαίνει πως ο Τρέβες είναι στο μέτωπο. Και εκεί αποφασίζει να πάει. Η συνέχεια έπεται. Vittorio Giardino «No pasaran» Εκδόσεις Jemma Press Σελίδες: 56 Τιμή: 11,66 ευρώ Και το σχετικό link...

Στο δεύτερο μέρος της τριλογίας «No pasarán!», μια απεγνωσμένη αναζήτηση με φόντο την κατάρρευση του μετώπου του Έβρου από τις δυνάμεις του Φράνκο. Στις 18 Ιουλίου 1936 ξεκίνησε στην Ισπανία το πραξικόπημα του στρατηγού Φράνκο ενάντια στη νόμιμα εκλεγμένη κυβέρνηση. Τρία χρόνια αργότερα, αφού η χώρα βάφτηκε στο αίμα, ο Φράνκο κατάφερε, συνεπικουρούμενος από τον Άξονα, να πάρει την εξουσία. Ο εμφύλιος πόλεμος που μεσολάβησε δεν αποτέλεσε απλώς ένα εσωτερικό γεγονός, αλλά καθόρισε την πορεία της Ευρώπης. Στην ουσία ο ισπανικός Εμφύλιος υπήρξε το πρελούδιο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς στην Ιβηρική χερσόνησο αναμετρήθηκαν για πρώτη φορά οι δυνάμεις της δημοκρατίας και της κοινωνικής απελευθέρωσης με τις δυνάμεις της στρατοκρατίας και του φασισμού. Στην καρδιά αυτής της πολεμικής αντάρας μάς μεταφέρει η συναρπαστική τριλογία κόμικς του Ιταλού σχεδιαστή Vittorio Giardino, που ως τίτλο έχει το γνωστό σύνθημα αντίστασης στον φασισμό «No pasarán!» και της οποίας οι δύο πρώτοι τόμοι κυκλοφορούν από την Jemma Press (σε μετάφραση Γαβριήλ Τομπαλίδη). Το πρώτο μέρος το είχαμε παρουσιάσει σε προγενέστερο φύλλο του «Καρέ Καρέ» (Γιάννης Κουκουλάς: «No Pasaran!», 25/6/2022). Εκεί είχαμε παρακολουθήσει τον Γαλλοεβραίο Μαξ Φρίντμαν, πρώην μέλος της γαλλικής αντικατασκοπίας, να αφήνει την οικογενειακή του γαλήνη στη Γενεύη της Ελβετίας, για να επιστρέψει στη φλεγόμενη Ισπανία, όπου προηγουμένως είχε πολεμήσει στην εμφύλια σύρραξη με την πλευρά των Δημοκρατικών. Αιτία, η εξαφάνιση του παλιού του φίλου και συμμαχητή, ταγματάρχη Γκουίντο Τρέβες, σε αναζήτηση του οποίου σπεύδει ο Μαξ. Στο δεύτερο μέρος («Rio de Sangre») βρισκόμαστε στο μέτωπο του ποταμού Έβρου, τον αιματηρό Νοέμβριο του 1938. Η μάχη για τον Έβρο είχε ξεκινήσει τον Ιούλιο, με μια επίθεση των Δημοκρατικών. Ακολούθησαν μήνες στασιμότητας, με εκατέρωθεν επιθέσεις και αντεπιθέσεις, αλλά και διπλωματικά ναυάγια. Στις 30 Οκτωβρίου όμως ξεκίνησε η αιφνιδιαστική αντεπίθεση των εθνικιστών με την υποστήριξη της γερμανικής πολεμικής αεροπορίας. Εκεί βλέπουμε τον Μαξ και την Κλερ, στην πρώτη γραμμή του μετώπου, να ακολουθούν το στράτευμα υποδυόμενοι τους δημοσιογράφους, υπό τη στενή παρακολούθηση της Σεγουριδάδ. Όσο ο Μαξ ψάχνει πεισματικά τον εξαφανισμένο φίλο του, τόσο οδηγείται βαθύτερα στη λαίλαπα του πολέμου. Εν τω μεταξύ ο χειμώνας επελαύνει και η χιονόπτωση καλύπτει τα πάντα. Το μόνο που παραμένει σταθερό στον δρόμο για τη Βαρκελώνη είναι οι βομβαρδισμοί, οι εκρήξεις, οι πυροβολισμοί, οι ατέλειωτες ουρές των προσφύγων, οι οιμωγές των τραυματισμένων και οι σοροί των πτωμάτων στα ερείπια των κτιρίων. Ως προς την τεχνοτροπία, οι αναγνώστες θα απολαύσουν και εδώ την επιμονή στην «καθαρή γραμμή» του σχεδίου, τη ρεαλιστική απόδοση του περιβάλλοντος, καθώς και τα πλακάτα, φωτεινά χρώματα που κάπως αντισταθμίζουν τον ζόφο του πολέμου. Και το σχετικό link...

Το γνωστό σύνθημα αντίστασης στον φασισμό γίνεται τίτλος βιβλίου από τον Vittorio Giardino σε μια ιστορία για τον αγώνα των δημοκρατικών δυνάμεων ενάντια στον Φράνκο κατά τον ισπανικό εμφύλιο. Μπορεί ο ίδιος ο Vittorio Giardino, ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Ιταλούς δημιουργούς, να θεωρείται βασικός εκπρόσωπος της «καθαρής γραμμής» στο σχέδιο και της εμμονής στις ρεαλιστικές αναπαραστάσεις κτιρίων, πόλεων, δρόμων, ενδυμασιών κ.λ.π., αλλά οι ιστορίες του είναι σκοτεινές, δύσκολες, δυσοίωνες και συνήθως τοποθετημένες σε κρίσιμες ιστορικές στιγμές. Όπως αναφέρει και ο επιμελητής της έκδοσης, Γιάννης Μιχαηλίδης, όμως, η «καθαρή γραμμή» του Giardino δεν είναι αυτή του Herge ή του Edgar Jacobs αλλά αυτή του Hugo Pratt, του Moebius, του Carl Barks και του Floyd Gottfredson. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της μικτής γραμμής και του καθαρού, γραμμικά αναπτυσσόμενου αλλά στιβαρού σεναρίου είναι το «No Pasaran» (μετάφραση: Γαβριήλ Τομπαλίδης, εκδόσεις Jemma Press, 64 σελίδες) με πρωταγωνιστή τον Γαλλοεβραίο Max Friedman, πρώην μέλος της γαλλικής αντικατασκοπίας και πρωταγωνιστή σε πέντε συνολικά ξεχωριστές και αυτοτελείς ιστορίες του Giardino, που αποφασίζει να αφήσει την ηρεμία του σπιτιού του στην ασφαλή Γενεύη και να ταξιδέψει στην ταραγμένη Ισπανία στα χρόνια του αιματηρού εμφυλίου αναζητώντας έναν παλιό φίλο του, εθελοντή μαχητή της ελευθερίας στις γραμμές των δημοκρατικών δυνάμεων. Βαθιά πολιτικός όπως πάντα ο Giardino – και χωρίς να πλατειάζει ή να αφήνει διακηρυκτικού τύπου «κορόνες» παρά τη σαφή πολιτική θέση του – , περιγράφει την Ισπανία του εμφυλίου για να υπενθυμίσει ότι εκεί πολέμησαν ανεκπαίδευτοι ηρωικοί εθελοντές από όλη την Ευρώπη στο πλευρό της νόμιμα εκλεγμένης κυβέρνησης κόντρα σε έναν πάνοπλο φασιστικό στρατό στασιαστών, υποστηριζόμενων από τις δυνάμεις του Άξονα. Δίνει έτσι μια συναρπαστική, φανταστική ιστορία που θα μπορούσε να είναι και αληθινή, καθιστώντας επίκαιρη τη γνώση της πρόσφατης πολιτικής και στρατιωτικής ιστορίας της Ευρώπης. Και προλογίζοντας ο ίδιος το βιβλίο του ξεκαθαρίζει την επιλογή του τίτλου του, «No Pasaran». «Στο τέλος οι στρατιωτικοί, οι αντιδραστικοί, οι πραξικοπηματίες νίκησαν, η δικτατορία εγκαθιδρύθηκε και όλοι προσαρμόστηκαν. Αναγκαστικά, ίσως σοφά πράττοντας, αποφάσισαν να πράξουν ρεαλιστικά. Όμως όχι ο Πικάσο. Όχι ο Μιρό, όχι ο Αλμπέρτι, όχι ο Νερούδα. Ηττημένοι ναι, παραδομένοι ποτέ. No Pasaran! Δεν θα περάσουν, είπαν. Περάσαμε, απάντησαν χλευαστικά οι νικητές. Αλλά όμως, ακόμα και σήμερα, για τον καθέναν από εμάς, υπάρχουν πράγματα που δεν μπορούν να περάσουν. Και αν καταφέρουν να περάσουν, αυτό δεν θα έχει συμβεί με τη δική μου βοήθεια. Ούτε με τη δική μου σιωπή». Και το σχετικό link...