Αναζήτηση στην Κοινότητα

Την Παρασκευή 12 Μαΐου 2023, στο πλαίσιο του φεστιβάλ κόμικς Comicdom Con Athens 2023, έγινε η απονομή των Ελληνικών Βραβείων Κόμικς στο αμφιθέατρο «Μιλτιάδης Έβερτ» της Τεχνόπολης Δήμου Αθηναίων. Ο θεσμός των Ελληνικών Βραβείων Κόμικς μετασχηματίζεται και εξελίσσεται διαρκώς αναδεικνύοντας μεταξύ άλλων τα οξυμένα αντανακλαστικά της Ελληνικής Ακαδημίας Κόμικς, η οποία έχει εμφανώς θέσει σε προτεραιότητα την εξωστρέφεια της ελληνικής παραγωγής κόμικς και την εγχώρια προώθηση της συγκεκριμένης μορφής τέχνης. Η βραδιά της απονομής, χορηγούμενη φέτος από το κατάστημα Comicstrip και παραδοσιακά τοποθετημένη στο πλαίσιο του μεγάλου φεστιβάλ Comicdom Con Athens, αποτέλεσε αδιαμφισβήτητα μία από τις πιο ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις που έγιναν το προηγούμενο τριήμερο: φιλικός και κατάλληλα εξοπλισμένος χώρος με μαζική προσέλευση κόσμου, ζεστό και ευχάριστο κλίμα στο οποίο συνετέλεσε η ζωηρή παρουσίαση του κωμικού Δημήτρη Δούκογλου, οργάνωση και προετοιμασία των συμμετασχόντων, είναι μερικά από τα στοιχεία που έδωσαν στη βραδιά μια ξεχωριστή ποιότητα. Στον πυρήνα βρέθηκαν τα έργα που ξεχώρισαν σε μια ολοένα και αυξανόμενη ποσοτικά και ποιοτικά παραγωγή κόμικς στην Ελλάδα τη χρονιά που μας πέρασε. Νέο στοιχείο φέτος ήταν ο διαχωρισμός του βραβείου για το καλύτερο σενάριο στα δύο με τις νέες κατηγορίες να αφορούν διασκευασμένα και πρωτότυπα σενάρια – μια επιλογή η οποία αποτυπώνει πλέον την καθιερωμένη τάση δημιουργιών που εμπνέονται από κλασικά λογοτεχνικά έργα. Το βραβείο του καλύτερου κόμικς, αλλά και αυτό του πρωτότυπου σεναρίου, απέσπασε ο Θανάσης Πέτρου για το εξαιρετικό «1923: Εχθρική Πατρίδα» (Ίκαρος) με θέμα τη Μικρασιατική Καταστροφή και τις συνέπειές της. Καλύτερο διασκευασμένο σενάριο ψηφίστηκε η παραλλαγή του μύθου της γοργόνας, αδερφής του Μ. Αλεξάνδρου, που υπογράφει ο Δημήτρης Βανέλλης στη «Μοναξιά της Αβύσσου» (Jemma Press), με τον σχεδιαστή του έργου Νίκο Κούρτη να διακρίνεται για το καλύτερο εξώφυλλο. Καλύτερος σχεδιαστής για τη χρονιά που μας πέρασε αναδείχτηκε ο Αλέκος Παπαδάτος, ο οποίος επέστρεψε με το γκράφικ νόβελ «Αριστοτέλης» (Ίκαρος) σε κείμενα του Τάσου Αποστολίδη αποσπώντας και το βραβείο για την καλύτερη καλλιτεχνική επιμέλεια. Καλύτερη αυτοέκδοση ψηφίστηκε το «Kuro: Bakeneko» του Tasmar, στο οποίο πρωταγωνιστικό ρόλο ως «κακός» έχει ο Κυριάκος Μητσοτάκης, καλύτερη μεταφρασμένη έκδοση το «No Pasarán» (Jemma Press) του κορυφαίου Ιταλού δημιουργού Vittorio Giardino, όπως το απέδωσε στα ελληνικά ο Γαβριήλ Τομπαλίδης, και καλύτερο διαδικτυακό κόμικς – σε μια κατηγορία με δυστυχώς περιορισμένες συμμετοχές – οι «Μπαμπαδοϊστορίες» του Νικόλαου Στεφαδούρου. Το βραβείο κοινού απέσπασε το δημοφιλέστατο κατά τα φαινόμενα «Athens Dark» (Nerdula) των Ζήση Ρούμπου και Χρήστου Μαρτίνη, ενώ καλύτερος πρωτοεμφανιζόμενος ψηφίστηκε ο ταλαντούχος Γιώργος Γανίδης για την – υποψήφια και για καλύτερο εξώφυλλο – αυτοέκδοση «Θηρία». Για τελευταίο (και καλύτερο!) κρατήσαμε ένα βραβείο για το οποίο είμαστε ως μέσο περήφανοι, ενθουσιασμένοι και πλήρως υποκειμενικοί. Το «Λεξικό της Κρίσης», το οποίο διαβάζετε τα τελευταία οχτώ χρόνια στις σελίδες τού Καρέ Καρέ και φιλοτεχνούν διαδοχικά ανά εβδομάδα οι Γιάννης Αντωνόπουλος, Περικλής Κουλιφέτης, Γαβριήλ Παγώνης και Θανάσης Πέτρου, κέρδισε το βραβείο του καλύτερου ένθετου κόμικς για τη χρονιά που μας πέρασε. Στα επόμενα! Και το σχετικό link...

Η ελληνική σκηνή των κόμικς έχει τα δικά της βραβεία. Κι όμως, η ελληνική σκηνή των κόμικς έχει τα δικά της βραβεία σε περίπτωση που δεν το γνωρίζατε. Κάθε χρόνο, στα πλαίσια του Comicdom Con Athens, της μακροβιότερης γιορτής των κόμικς στην Αθήνα, κομίστες, εκδότες, σεναριογράφοι, δημοσιογράφοι και κάθε σχετικός με το metier συγκεντρώνονται για την τελετή απονομής της σημαντικότερης διάκρισης για δουλειές κόμικς που εκδόθηκαν στη χώρα μας. Ο θεσμός ξεκίνησε το 2005 και συνεχίζει δυναμικά εξελισσόμενος υπό την αιγίδα της Ελληνικής Ακαδημίας Κόμικς, τα μέλη της οποία ψηφίζουν τα καλύτερα κόμικς κάθε χρονιάς για να αναδείξουν τους νικητές. Φέτος η τελετή έλαβε χώρα στο αμφιθέατρο Μιλτιάδης Έβερτ στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων την Παρασκευή 12 Μαΐου με οικοδεσπότη τον κωμικό Δημήτρη Δούκογλου (φήμες λένε ότι του χρόνου θα αντικατασταθεί από ΑΙ ολόγραμμα του ίδιου). Η τελετή είναι ευτυχώς σύντομη, συνεπώς κανένας κομίστας δεν έσπασε τα πενάκια του, κανένας σεναριογράφος δεν έσπασε το πληκτρολόγιό του, κανένας εκδότης δεν έκαψε το στοκ στην αποθήκη του από την αγωνία. Από την άλλη, όπως με πληροφορούν, νύχια φαγώθηκαν... Στις δώδεκα κατηγορίες υποψηφιοτήτων αναδείχθηκαν νικητές εννέα κόμικς, με δύο από αυτά να παίρνουν σπίτι από δύο βραβεία έκαστο. Τα βραβεία του Καλύτερου Κόμικ και του Καλύτερου Σεναρίου κέρδισε το ιστορικό – ηθογραφικό κόμικς του Θανάση Πέτρου «1923 – Εχθρική Πατρίδα» (Εκδόσεις Ίκαρος). Πέρυσι γράφαμε στην Athens Voice γι’ αυτό το κόμικς: «Νομίζω ότι είναι το καλύτερο δείγμα σεναρίου που έχουμε δει από τον Πέτρου. Ένα σενάριο ζωντανό, γρήγορο και γεμάτο δράση. (...) Ο Πέτρου ξέρει πολύ καλά τα κόμικς ως μέσο, χειρίζεται τις σελίδες και τα πάνελ του με αριστοτεχνικό τρόπο, σε μια αφήγηση ταυτόχρονα ακριβή και λιτή. Ξεφεύγει από τα καρέ, περνά στο περιθώριο της σελίδας επιστρέφοντας και πάλι σ’ αυτά, δείχνοντάς μας πως ξέρει να πει Ιστορία σε πολύχρωμες σελίδες με καρέ». Τα βραβεία του Καλύτερου Σχεδίου και της Καλλιτεχνικής Επιμέλειας κέρδισε ο «Αριστοτέλης» των Τάσου Αποστολίδη (σενάριο) και Αλέκου Παπαδάτου (σχέδιο) (Εκδόσεις Ίκαρος). Για τη μεταφορά της ζωής του μεγαλύτερου στοχαστή όλων των εποχών σε κόμικς, η οποία μεταφράζεται ήδη σε επτά γλώσσες, γράφαμε ότι: «Με εντυπωσιακά πάνελ, συνδυασμό πεζού κειμένου και εικόνων, στακάτες προτάσεις (όπου η αφήγηση είναι δραματοποιημένη), με καρέ που υπηρετούν άριστα το μέσο και τις σελίδες γεμάτες με κάθε λογής τεχνικές εικονογραφικής απεικόνισης, ο “Αριστοτέλης”, των Τάσου Αποστολίδη και Αλέκου Παπαδάτου, είναι μία από τις πιο εκλεκτικές και σίγουρα καλύτερες ελληνικές κυκλοφορίες κόμικς των τελευταίων ετών. Ο χρωματισμός του κόμικς κατόρθωσε να ξεφύγει από το να το κάνει απλά ομορφότερο, συνεισφέροντας ουσιαστικά, καθώς με τα χρώματα που επιλέχθηκαν έγινε ευδιάκριτη η χρονική εναλλαγή της αφήγησης από τριτοπρόσωπη σε δραματοποιημένη». Δύο ακόμη βραβεία, αυτά του Καλύτερου Εξωφύλλου και του Καλύτερου Διασκευασμένου Σεναρίου απέσπασε «Η μοναξιά της Αβύσσου» των Δημήτρη Βανέλλη (σενάριο) και Νικόλα Κούρτη (σχέδιο) (Εκδόσεις Jemma Press). Στη «Μοναξιά της Αβύσσου» οι δύο δημιουργοί αφηγούνται μια ιστορία τρόμου βασισμένη σ’ έναν από τους γνωστότερους θρύλους της ελληνικής λαογραφίας, αυτόν της γοργόνας αδελφής του βασιλιά Αλέξανδρου, που ρωτά τους ναυτικούς αν ζει ο αδελφός της. Με αφετηρία αυτόν τον θρύλο, ο Δημήτρης Βανέλλης διασκευάζει το διήγημά του «Γοργόνα» και με τον Νικόλα Κούρτη το μετατρέπει σε ένα κόμικς απόκοσμου τρόμου. Καλύτερη Μεταφρασμένη Έκδοση αναδείχθηκε το «No Pasarán» του ζωντανού θρύλου των ευρωπαϊκών κόμικς Ιταλού Vittorio Giardino (εκδόσεις Jemma Press). Η μετάφραση έγινε από τον Γαβριήλ Τομπαλίδη και η μεταφραστική επιμέλεια από τον Γιάννη Μιχαηλίδη. Εξ αφορμής της κυκλοφορίας, πέρυσι, του πρώτου μέρους της ομώνυμης τριλογίας με ήρωα τον κατάσκοπο Μαξ Φρίντμαν και τοποθετημένο στον Ισπανικό Εμφύλιο λίγο καιρό πριν το ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο «μαέστρο» των ιταλικής σκηνής και ένας από τους κυριότερους εκπροσώπους της λεγόμενης καθαρής γραμμής (ligne claire) στα κόμικς μίλησε στην Athens Voice και σχεδίασε το εξώφυλλο του τεύχους 824. ● Καλύτερος Πρωτοεμφανιζόμενος αναδείχθηκε ο Γιώργος Γανίδης με τα «Θηρία» του ● Το βραβείο για την Καλύτερη Αυτοέκδοση κέρδισαν οι Tasmar – Kuro για το «Βakeneko» ● Καλύτερο Διαδικτυακό Κόμικ ο Νικόλας Στεφαδούρος με τις «Μπαμπαδοϊστορίες» του (κυκλοφορούν επίσης από τις εκδόσεις Μικρός Ήρως) ● Με το βραβείο για το Καλύτερο Ένθετο βραβεύθηκαν οι: Γιάννης Αντωνόπουλος (John Antono), Περικλής Κουλιφέτης, Γαβριήλ Παγώνης, Θανάσης Πέτρου για «Το Λεξικό της Κρίσης» που φιλοξενείται στο Καρέ-Καρέ της Εφημερίδας των Συντακτών ● Το Βραβείο Κοινού κέρδισαν οι Ζήσης Ρούμπος (ναι, ο ηθοποιός) και Χρήστος Μαρτίνης για το «Athens Dark» (Εκδόσεις Nerdula) Αυτά για φέτος και ανυπομονούμε ήδη για την απονομή του 2024. Αν κρίνω από τις δουλειές που έχουν κυκλοφορήσει ήδη φέτος, θα έχει μεγάλο ενδιαφέρον. Νικόλας Κούρτης, Δημήτρης Βανέλλης Θανάσης Πέτρου, Νίκος Αργύρης (εκδότης Ικάρου) και Αλέκος Παπαδάτος Και το σχετικό link...

Vittorio Giardino: Ο ιταλός κομίστας, με αφορμή την κυκλοφορία του νέου του κόμικ «No Pasarán» (Jemma Press), μιλάει στην ATHENS VOICE εφ' όλης της ύλης. Στην περίπτωση του Vittorio Giardino δεν χρειάζεται καν να αναφερθούν τα πολλά και διαφορετικά βραβεία που έχει κερδίσει, στην Ιταλία, στη Γαλλία ή στις ΗΠΑ, ούτε το γεγονός πως είναι ένας από τους πιο πολυδημοσιευμένους Ιταλούς κομίστες. Και αυτό γιατί ο Ιταλός δημιουργός, γεννημένος στην Μπολόνια, είναι ακόμα και τώρα, στα 75 του χρόνια, ένας ζωντανός θρύλος των ευρωπαϊκών κόμικς. Με σπουδές σε εντελώς άσχετο με τα κόμικς αντικείμενο, εγκατέλειψε σε αρκετά μεγάλη ηλικία την καριέρα του τεχνικού ηλεκτρονικών υπολογιστών και αφοσιώθηκε στο σχέδιο και στα καρέ. Με πολλή δουλειά και συστηματική έρευνα έγινε σύντομα ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της λεγόμενης «καθαρής γραμμής». Με επιρροές από τους Hergé και Jacobs, αλλά συγχρόνως με ένα εντελώς προσωπικό στιλ, ο Giardino αποδίδει τεράστια σημασία στην ακρίβεια και στη λεπτομέρεια ενώ τον διακρίνει και μια σχεδόν εμμονική προσκόλληση στην ιστορική τεκμηρίωση και στην απόλυτα οργανωμένη κατασκευή της πλοκής. Επηρεασμένος λογοτεχνικά από συγγραφείς όπως ο Τζον Λε Καρέ ή ο Ντάσιελ Χάμετ στα πιο hard boiled στοιχεία του, δημιούργησε από αστυνομικά και κατασκοπευτικά μέχρι κόμικς ακραίου ερωτισμού – στην Ελλάδα τον μάθαμε από το κορυφαίο κόμικ του «Ουγγρική Ραψωδία» (εκδόσεις Βαβέλ, 1990, μετάφραση Παυλίνα Καλλίδου). Είχαμε τη χαρά να μιλήσουμε μαζί του με αφορμή την κυκλοφορία του «No Pasarán» (Jemma Press, 2022, μετάφραση Γαβριήλ Τομπαλίδης), πρώτο μέρος της ομώνυμης τριλογίας με ήρωα τον κατάσκοπο Μαξ Φρίντμαν και τοποθετημένο στον Ισπανικό εμφύλιο, λίγο καιρό πριν το ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Οι ερωτήσεις μας έγιναν στα γαλλικά, οι απαντήσεις δόθηκαν στα ιταλικά και η ακρίβεια των απαντήσεών του αποδεικνύει γιατί ο Vittorio Giardino είναι ένας από τους πιο εκλεπτυσμένους Ιταλούς κομίστες. Το εξώφυλλο του «No Pasarán» (Jemma Press, 2022, μετάφραση Γαβριήλ Τομπαλίδης) Πώς θέλετε να αποκαλείστε ως καλλιτέχνης; Στην Ιταλία τα τελευταία χρόνια με ονομάζουν συχνά «μαέστρο». Συνήθιζα να λέω πως δεν είμαι «μαέστρος», αλλά ένας αναγνώστης με ρώτησε: «Και τότε πώς να σας αποκαλώ;». Ξανασκέφτηκα την περίοδο που ήμουν μηχανικός και οι άλλοι με φώναζαν «μηχανικέ μου» και αντιλήφθηκα πως εκείνος ο αναγνώστης είχε δίκιο. Από τότε, ό,τι τίτλο και να μου δίνουν είναι εντάξει. Γιατί επιλέξατε τα κόμικς ως μέσο για να εκφραστείτε; Ειλικρινά δεν ξέρω. Ίσως γιατί από μικρός αγαπούσα το να σχεδιάζω και να σκαρφίζομαι ιστορίες. Ή ίσως να είναι σωστό ένα ρητό που λέει: «Αν σου αρέσει να σχεδιάζεις αλλά δεν είσαι και πολύ καλός, κι αν σου αρέσει να γράφεις αλλά δεν είσαι και τόσο καλός, τότε είσαι ιδανικός για να κάνεις κόμικς». Πώς δημιουργείτε τους χαρακτήρες σας; Ποια είναι η μέθοδός σας; Ο Σαμ Πέτζο ήταν ο πρώτος μου χαρακτήρας και προέρχεται από την αγάπη μου για τις ταινίες και ειδικά για τα αμερικανικά αστυνομικά φιλμ του ’30 και του ’40. Προσθέτοντας λίγη ειρωνεία και τοποθετώντας τον στην ιταλική πραγματικότητα όλα γίνονται αυτομάτως πιο αυθεντικά. Η ιταλική χωροθέτηση είναι εξαιρετικά πρωτότυπη. Ο Μαξ Φρίντμαν είναι ένας πιο ώριμος χαρακτήρας, που τον φαντάστηκα ως πρωταγωνιστή και παρατηρητή σημαντικών ιστορικών γεγονότων στο τέλος του ’30. Ο Τζόνας Φινκ είναι από ένα κόμικς που αφηγείται το πολιτικό και πολιτιστικό κλίμα των σοσιαλιστικών χωρών σε φάσμα σχεδόν 50 ετών, όπου οι χαρακτήρες γερνούν με το πέρασμα του χρόνου. Η Λιτλ Έγκο γεννήθηκε από την ανάγκη αφηγήσεων λιγότερο απαιτητικών και πιο διασκεδαστικών, και από την επιθυμία μου να αποτίσω φόρο τιμής στον Γουίνσορ Μακ Κέι και τον Λιτλ Νέμο του. Πώς αποφασίσατε να εγκαταλείψετε την καριέρα σας ως μηχανικός υπολογιστών σε μια – όχι και τόσο – νεαρή ηλικία και να κυνηγήσετε μια καριέρα στη βιομηχανία των κόμικς; Οι αιτίες ήταν πολλές. Η κυριότερη πως το σχέδιο για μένα δεν είναι μόνο ένα αληθινό πάθος αλλά περισσότερο ένα βίτσιο το οποίο δεν μπορώ να στερηθώ. Ακόμα και όταν δούλευα ως μηχανικός, τον ελεύθερο χρόνο μου σχεδίαζα. Αλλά ο ελεύθερος χρόνος ήταν ελάχιστος και δεν μου έφτανε. Στο τέλος αποφάσισα πως ήθελα να αφιερωθώ στο σχέδιο ολοκληρωτικά. Έφτασα σ’ αυτή την απόφαση στα 31 μου. Δεν παρακολούθησα ποτέ σχολές σχεδίου και δεν είχα καθόλου υπόψη μου το επαγγελματικό περιβάλλον των καλλιτεχνών. Αυτό ήταν μεγάλη τύχη, γιατί αν ήξερα πόσο δύσκολο είναι να κερδίσεις τα προς το ζην με τα κόμικς πιθανότατα θα είχα εγκαταλείψει αμέσως την ιδέα. Χάρη στην άγνοιά μου και με πολλή τύχη, μετά από 45 χρόνια μπορώ ακόμα να κάνω τη δουλειά που αγαπώ. Έχετε δημιουργήσει τόσο αστυνομικά και πιο περίπλοκα κατασκοπικά κόμικς όσο ερωτικές ιστορίες ενηλίκων. Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση στο να σχεδιάζετε τόσο διαφορετικά είδη; Η πιο απλή απάντηση είναι ότι μ’ αρέσει πολύ να σχεδιάζω γυναικείες φιγούρες. Το κάνω και στις αστυνομικές ιστορίες και στις κατασκοπευτικές, αλλά στο «Λιτλ Έγκο» υπάρχουν γυναίκες σε όλες τις σελίδες. Έπειτα, να προσθέσω πως οι ιστορίες της Λιτλ Έγκο είναι πιο «ελαφριές». Άλλωστε και στη ζωή όπως και στην τέχνη χρειάζεται και κάτι ανάλαφρο, πρέπει να δίνεις χώρο και στην ελαφρότητα, όπως έλεγε περίπου και ο Ίταλο Καλβίνο. Αποδίδετε μεγάλη σημασία στην ακρίβεια της απεικόνισης της χρονικής περιόδου στην οποία εκτυλίσσεται η πλοκή: στην αρχιτεκτονική, στο κλίμα, στα αντικείμενα στα ρούχα. Ερευνάτε απλώς την περίοδο ή ταξιδεύετε κιόλας στα μέρη που απεικονίζετε στο χαρτί; Έχω ταξιδέψει σ’ όλα τα μέρη που εκτυλίσσονται οι ιστορίες μου. Τα μέρη που επέλεξα μού είχαν προσφέρει δυνατές συγκινήσεις, και μόνο μετά από χρόνια μετουσιώθηκαν σε κόμικς. Φυσικά για τα κόμικς που αναφέρονται στο παρελθόν, όπως ο Τζόνας Φινκ ή ο Μαξ Φρίντμαν, έκανα έρευνες για να σεβαστώ την εποχή που διαδραματίζονται, έρευνες στους χώρους και το αστικό περιβάλλον, σε ρούχα, αντικείμενα κ.λ.π. Οι έρευνες αυτές είχαν πολύ ενδιαφέρον για εμένα αλλά συχνά είναι πολύ απαιτητικές και χρονοβόρες. Ακόμα και αυτή ωστόσο, είναι μια παράμετρος της δουλειάς που με παθιάζει. Στον πρόλογο του «No Pasarán» λέτε ότι δεν υπάρχει ευρωπαϊκή χώρα που να μην έχει κάνει κάτι στην ιστορία της για το οποίο να ντρέπεται. Ιστορικές στιγμές τις οποίες τα κράτη θα προτιμούσαν να ξεχάσουμε. Κατά πόσο πιστεύετε η ιστορία διδάσκεται επαρκώς σήμερα, ότι γνωρίζουμε το παρελθόν ώστε να πορευόμαστε στο μέλλον με μεγαλύτερη σιγουριά; Σκέφτομαι πως μπορούμε να γνωρίζουμε καλύτερα το παρελθόν απ’ ότι το παρόν χάρη στις έρευνες των ιστορικών. Οι ιστορικοί μπορούν να συμβουλεύονται αρχεία που για τους σύγχρονους είναι απόρρητα, οπότε γι’ αυτούς που θέλουν να ξέρουν υπάρχουν πολλές δυνατότητες και προοπτικές. Πιστεύω πως η γνώση της Ιστορίας, αν και συχνά πολύ ελλιπής, είναι πολύ σημαντική για να κατανοήσουμε αυτό που συμβαίνει σήμερα. Δυστυχώς, όπως αποδεικνύεται και στις μέρες μας, η ιστορία δεν φαίνεται να διδάσκει πολύ. Από πού αντλείτε έμπνευση για τα θέματά σας; Οι ιδέες που γεννούν τα βιβλία μου πηγάζουν πάντα από δυνατές συγκινήσεις. Συχνά αυτές οι συγκινήσεις γεννιούνται από τα ιστορικά γεγονότα. Για παράδειγμα από την πτώση του τείχους στο Βερολίνο εμπνεύστηκα τον Τζόνας Φινκ, ενώ ο πόλεμος στη Βοσνία με οδήγησε στο «No Pasarán» και τον εμφύλιο της Ισπανίας. Φυσικά οι ιδέες πηγάζουν και από συγκινήσεις της ιδιωτικής μου ζωής που όμως δεν μετασχηματίστηκαν ποτέ σε αυτοβιογραφικό αφήγημα. Πώς νιώθετε όταν εκφράζετε προσωπικές σας ιδέες ή πολιτικές απόψεις στο χαρτί και με τη συνακόλουθη επιτυχία τους; Όταν δουλεύω ένα βιβλίο δεν σκέφτομαι ποτέ τους αναγνώστες, ή μάλλον σκέφτομαι έναν μοναδικό αναγνώστη που δεν είναι άλλος από τον εαυτό μου. Κανονικά δημιουργώ ένα βιβλίο που θα μου άρεσε να διαβάσω. Αν αυτό το βιβλίο το είχε κάνει κάποιος άλλος θα ήμουν το ίδιο ευχαριστημένος και θα γλίτωνα και τον κόπο. Για κάθε βιβλίο ξέρω πως με περιμένουν τουλάχιστον δύο με τρία χρόνια δουλειάς. Γι’ αυτό θέλω να επιλέγω προσεκτικά τα θέματά μου. Όσο για τους αναγνώστες, μπορώ μόνο να ελπίζω ότι αυτά τα θέματα ενδιαφέρουν και άλλους εκτός από εμένα. Ποτέ δεν έκανα ωστόσο ένα βιβλίο για να έχω επιτυχία, ίσως και γιατί δεν θα ήξερα πώς να το κάνω, αλλά πάντα έκανα βιβλία που προσφέρονται για ανάγνωση. Ποιες είναι οι μεγαλύτερες επιρροές σας στα κόμικς; Οι δημιουργοί κόμικς που με επηρέασαν είναι πάρα πολλοί και η λίστα θα ήταν μακροσκελής. Οπότε θα αναφέρω μόνο τους βασικούς. Στην παιδική μου ηλικία έμαθα να διαβάζω με τις ιστορίες του Ντόναλντ Ντακ (Carl Barks) και με εκείνες του Floyd Gottfredson (Μίκυ Μάους) και δεν τις ξέχασα ποτέ. Στα νιάτα μου (τα χρόνια του πανεπιστημίου) ανακάλυψα τον Κόρτο Μαλτέζε του Hugo Pratt. Δεν ισχυρίζομαι πως αυτοί οι δημιουργοί είναι οι πιο σημαντικοί στην ιστορία των κόμικς, αλλά είναι αυτοί που άφησαν το πιο βαθύ και ανεξίτηλο σημάδι σε μένα. Ποια είναι τα πιο αστεία, χαρούμενα, δύσκολα και λυπηρά περιστατικά που σας έχουν συμβεί στην καριέρα σας μέχρι σήμερα; Θα χρειαζόταν ένα ολόκληρο βιβλίο για να διηγηθώ τα σημαντικότερα επεισόδια που συνδέονται με τη δουλειά μου όλα αυτά τα χρόνια. Θα αναφέρω όμως ένα. Το πρώτο σημαντικό βραβείο που πήρα ήταν το Yellow Kid το 1982 στο Φεστιβάλ της Λούκα για το καλύτερο κόμικς της χρονιάς, την «Ουγγρική Ραψωδία» (σ.σ. εκδ. Βαβέλ, 1990, μτφ. Παυλίνα Καλλίδου). Εκείνη την εποχή είχα συμπληρώσει μόλις 3 χρόνια δημοσιεύσεων και αυτό ήταν το πρώτο μου έγχρωμο βιβλίο. Η τελετή απονομής των βραβείων έγινε στο θέατρο του Τζίλιο, ένα θέατρο όπερας με πάλκα, θεωρεία και εξώστες. Η επιτροπή, που αποτελείτο μεταξύ άλλων από τον Hugo Pratt και τον Alberto Breccia, καθόταν στη σκηνή. Εγώ ήμουν τόσο σίγουρος πως δεν θα ήμουν μεταξύ των βραβευθέντων που είχα κάτσει στις τελευταίες θέσεις του τελευταίου εξώστη, στο πιο μακρινό σημείο από τη σκηνή τρία πατώματα πιο ψηλά. Όταν λοιπόν άκουσα να βραβεύουν το βιβλίο μου κατέβηκα τρέχοντας τις σκάλες και διέσχισα όλη την πλατεία μέχρι να ανέβω στη σκηνή. Μου έδωσε το βραβείο ο Ούγκο Πρατ και όλα τα μέλη της επιτροπής μού έσφιξαν το χέρι. Το κοινό (επαγγελματίες του χώρου των κόμικς) χειροκροτούσε. Όλο αυτό μου το διηγήθηκαν και υπάρχουν και τα φωτογραφικά ντοκουμέντα, όμως η τελευταία ανάμνηση που έχω από εκείνη τη βραδιά ήταν η στιγμή που άκουσα «Το καλύτερο βιβλίο για το 1982 είναι η “Ουγγρική Ραψωδία”». Τα υπόλοιπα συνέβησαν σ’ ένα είδος υπνοβασίας και στη μνήμη μου δεν άφησαν κανένα ίχνος. Αφήνω στην κρίση σας αν αυτό είναι ένα επεισόδιο αστείο, χαρούμενο, δύσκολο ή λυπηρό… Ποιες είναι οι σκέψεις σας αναφορικά με την κατάσταση στην ήπειρό μας σήμερα, με αυτόν τον φρικτό πόλεμο στην Ουκρανία; Δεν ξέρω ακριβώς τι συμβαίνει στην Ουκρανία, ούτε γιατί. Μπορώ μονάχα να το φανταστώ. Ανέκαθεν προσπαθώ να μπω στη θέση των άλλων, όλων των άλλων, συμπεριλαμβάνοντας ακόμα και αυτούς με τους οποίους δεν συμφωνώ: ακόμα και αυτό αποτελεί μέρος της δουλειάς μου. Έτσι, φαντάζομαι πως ανάμεσα στους Ρώσους στρατιώτες υπάρχουν πολλοί νέοι, ίσως 20χρονοι, που ίσως περίμεναν να τους υποδεχθούν σαν απελευθερωτές. Πόσο πρέπει να έμειναν έκπληκτοι από την αντίδραση των Ουκρανών συνομηλίκων τους;! Το ’68 μια άλλη εισβολή ρωσική, εκείνη της Πράγας, δεν τελείωσε με ένα λουτρό αίματος μόνο γιατί η κυβέρνηση της Τσεχοσλοβακίας διέταξε να μην υπάρξει αντίσταση. Αλλά οι πολίτες, σκαρφαλωμένοι πάνω στα εχθρικά τανκς ρωτούσαν τους Ρώσους στρατιώτες «Pochemu», που σημαίνει «Γιατί;» Σήμερα, όπως τότε, η ερώτηση παραμένει ίδια: «Γιατί;». Έχετε ταξιδέψει στην Ελλάδα; Έχετε αναμνήσεις; Έχω έρθει στην Ελλάδα πολλές φορές στο παρελθόν, δυστυχώς δεν ξαναγύρισα εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Έχω πάει όμως στις ακτές του Ιονίου, στην Πελοπόννησο, στις Κυκλάδες, στη Θράκη, στη Χαλκιδική και στην Αθήνα, Πάτρα, Θεσσαλονίκη, Κόρινθο, Καβάλα, Μυκήνες, Ολυμπία, Δελφοί, Δήλος… Αγαπώ την Ελλάδα και κυρίως τους κατοίκους της. Πάντα με συγκινούν οι ιταλικές λέξεις που λέτε ελληνοποιημένα εσείς οι Έλληνες: «ούνα φάτσα ούνα ράτσα», που εμείς οι Ιταλοί δεν τις αξίζουμε αν σκεφτώ τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Δεν θα υπήρχε η Δύση χωρίς την Ελλάδα, δεν θα υπήρχε λογοτεχνία χωρίς τον Όμηρο. Είναι μεγάλη μας τιμή που σχεδιάσατε το σημερινό μας εξώφυλλο. Πείτε μας δυο λόγια για το εξώφυλλο που σχεδιάσατε για την Athens Voice. Η εικόνα του εξωφύλλου γεννήθηκε από την ανάμνηση ενός καλοκαιριού στην Τορώνη της Χαλκιδικής, όπου το ντους ήταν υπαίθριο ακριβώς όπως στο σχέδιο. Και το σχετικό link...